METODY ZDOBYWANIA INFORMACJI
Obserwacja Polega na niezauważalnym, ukierunkowanym, zamierzonym i systematycznym postrzeganiu badanych obiektów w ich naturalnych warunkach.
Obserwacja skategoryzowana Polega na rejestracji wyników za pośrednictwem określonego narzędzia systematyzującego, jak np. kwestionariusz, schemat itp.
Obserwacja nieskategoryzowana Nie stwarza ograniczeń dla obserwatora, tak co do sposobu jej przeprowadzenia jak i sposobu zapisu wyników obserwacji.
Obserwacja bezpośrednia Polega na badaniu, w którym badacz nie tylko zbiera odpowiednie informacje, ale także ma możliwość sprawdzenia ich wiarygodności, przez odwołanie się do innych metod badawczych (np. wywiadu).
Obserwacja uczestnicząca Polega na tym, że obserwator stara się wejść do badanej zbiorowości, celem jej obserwowania od "wewnątrz".
Obserwacja pośrednia To rodzaj badania, w którym prowadzący nie uczestniczy w zbieraniu danych i nie ma wpływu na ich powstanie, ograniczając się do wykorzystania dla swoich celów informacje wcześniej zgromadzone.
Obserwacja jawna Polega na tym, że badane osoby, chociaż nie są poinformowane o celach badania, mają świadomość, że są przedmiotem zainteresowania obserwatora.
Wywiad To rozmowa kierowana, w toku której badający chce uzyskać od udzielającego odpowiedzi (respondenta) określone informacje.
Wywiad bezpośredni Polega na czynnym uczestnictwie badającego w procesie badawczym, przez nawiązanie bezpośrednich kontaktów z respondentem (np. przeprowadzenie rozmowy w sklepie).
Badania ankietowe To swoisty typ wywiadu, w którym istotną role odgrywa przemyślany, z góry ustalony zestaw pytań skierowany do wybranej grupy respondentów. Ankietę wypełnia respondent bez udziału badacza. W części nagłówkowej powinny znaleźć się: informacja o podmiocie przeprowadzającym badanie, temacie i celu ankiety oraz instrukcja o sposobie odpowiadania na poszczególne pytania. W części zasadniczej umieszcza się pytania dotyczące badanego problemu.
Powinny one być:
• rzeczowe
• komunikatywne
• jednoznaczne
• nie sugerujące z góry odpowiedzi
• nie podejmujące spraw drażliwych
Kolejność stawianych pytań ma duży wpływ na jakość odpowiedzi.
Pytania ankietowe mogą mieć charakter:
• pytań zamkniętych (ograniczające odpowiedź respondenta do wyboru odpowiedniego wariantu gotowej odpowiedzi)
• pytań otwartych (dających respondentowi całkowitą swobodę wypowiedzi) W części końcowej ankiety zamieszcza się pytania poświecone ogólnej charakterystyce respondenta i jego otoczenia.