ROZWÓJ I FUNKCJE WYOBRAŹNI

Rozwój wyobraźni dziecka

1. W wieku poniemowlęcym:

• wyobrażenia odtwórcze

• wyobrażenia realistyczne

• wyobraźnia mimowolna

2. W wieku przedszkolnym:

• bardzo intensywny rozwój wyobraźni

• głównie wyobrażenia twórcze

• wyobrażenia fantastyczne, w zabawach dominuje fikcja

• dominacja wyobraźni dowolnej

• animizm, antropomorfizm

• ekspansywność wyobrażeń, dzieci w zabawie tworzą własny świat, żyją w świecie własnej wyobraźni

3. Od wieku młodszego szkolnego:

• stopniowo coraz mniejsza spontaniczność wyobrażeń

• wyobrażenia stają się podporządkowane myśleniu

Kierunki rozwoju wyobraźni w dzieciństwie

• od wyobraźni odtwórczej do dominacji wyobraźni twórczej

• od wyobrażeń realistycznych do dominacji wyobrażeń fantastycznych

• od wyobraźni mimowolnej do dominacji wyobraźni dowolnej

• od dominacji wyobraźni (w wieku przedszkolnym) do podporządkowania wyobrażeń racjonalnemu myśleniu

Funkcje wyobraźni w życiu dziecka

• zrozumieć rzeczywistość, uzupełnić luki w wiedzy, wyjaśnić niezrozumiałe

• „oderwać się” od rzeczywistości, stworzyć lepszy świat, zaspokoić niespełnione marzenia

• poradzić sobie z trudnymi emocjami, złagodzić trudne przeżycia, oswoić lęk

RODZAJE ZABAW DZIECIĘCYCH I PRAWIDŁOWOŚCI ICH ROZWOJU

1. Zabawy ruchowo-manipulacyjne

(w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym)

• bawienie się sobą, potem przedmiotami

• dziecko wielokrotnie powtarza daną czynność dla przyjemności

• zaspokajają potrzebę ruchu i poznawania otoczenia

• rozwój ruchowy umożliwia urozmaicenie zabaw

2. Zabawy konstrukcyjne

(od wieku poniemowlęcego)

• zabawy, w wyniku których powstaje jakiś wytwór

• od zainteresowania czynnością do zainteresowania wytworem

• od chaosu do planowania

• rozwój złożoności konstrukcji

3. Zabawy tematyczne (symboliczne)

(od wieku poniemowlęcego, rozkwit w wieku przedszkolnym)

• zabawy, w których dzieci używają jakiegoś przedmiotu lub osoby jako symbolu czegoś lub kogoś innego

• od naśladownictwa do zabaw twórczych

• od przypadkowej kolejności czynności do łańcuchów czynności

• od powtarzania czynności do odgrywania ról

• od zabawy samotnej do zespołowej (podział ról)

• rozszerzanie kręgu tematów i ról, wydłużanie czasu trwania zabawy

4. Zespołowe gry i zabawy z regułami

5. Gry i zabawy sportowe

6. Gry i zabawy dydaktyczne

Temat do przemyślenia: FUNKCJE ZABAW DZIECIĘCYCH...

POZNAWANIE SIEBIE, WIEDZA O SOBIE

1. Rozwój samoświadomości (w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym)

- początkowo jedynie doświadczanie fizycznego samopoczucia,

- poznawanie siebie dzięki własnej aktywności, odkrywanie skutków własnych działań, poczucie sprawstwa,

- wpływ rosnącej samodzielności oraz rozwoju mowy na rozwój poczucia własnej odrębności.

2. Rozwój samowiedzy

Samowiedza - wiedza o własnym wyglądzie, własnych możliwościach, znajomość swojego charakteru i motywów postępowania. Późniejsza w stosunku do samoświadomości.

3. Czynniki ważne dla rozwoju samowiedzy i samooceny dziecka:

• efekty własnych działań

• opinie innych osób (osób znaczących)

• porównywanie siebie z rówieśnikami