notatki pirożenko22 10 09, Psychologia, Uczelnia, II rok, III semestr, Psychologia rozwoju człowieka


Epigenetyczna (psycho-historyczna) teoria Eriksona:

*Założenie podstawowe - budowa osobowości:

-„Ja”

-„Ono” (kiedy my pragniemy)

-„Ponad Ja” (kiedy my musimy)

*„Ja” wykorzystuje mechanizmy obronne jako możliwość kompromisu między impulsywnymi chęciami i siłą sumienia.

*Podstawy „Ja” mają korzenie w socjalnej organizacji społeczności. Każdej fazie rozwoju odpowiadają pewne oczekiwania tego społeczeństwa, które indywiduum może usprawiedliwić czy nie i wtedy to albo włącza się do społeczeństwa albo odrzuca się przez niego.

*Grupowa identyczność kształtuje się wskutek tego, że wychowanie dziecka (styl macierzyństwa) jest zorientowane na włączenie jego danej grupy socjalnej, na kreowanie właściwego dla danej grupy światoodczucia.

*”Ego” identyczność kształtuje się równolegle z identycznością grupową i stwarza u subiektu uczucie niezłomności (wytrwałości) swojego „Ja” nie zważając na zmiany, które zdarzają się z człowiekiem w trakcie jego dorastania i rozwoju

*Metody:

-psycho-historyczna metoda (stosowanie psychoanalizy historii)

-badanie kliniczne

-badanie etnograficzne (style macierzyństwa)

*Etapy rozwoju wg Eriksona:

Kryterium: kryzys normatywny

Faza I Oralno-sensoryczna (0-1)

Przedmiot konfliktu rozwoju: Czy mogę ufać światu?

1. Warunki socjalne: wsparcie, zaspokojenie potrzeb osobistych, konsekwencja

= Wynik psychosocjalny: zaufanie

2. Warunki socjalne: brak wsparcia, deprywacja, niekonsekwencja

= Wynik psychosocjalny: nieufność

Faza II Mięśniowo-analna (2-3)

Przedmiot konfliktu rozwoju: Czy mogę kierować własnym zachowaniem?

1. Warunki socjalne: mądre pozwolenie, wsparcie

= Wynik psychosocjalny: autonomia

2. Warunki socjalne: hiperkuracja, brak wsparcia i zaufania

= Wynik psychosocjalny: wątpliwość

Faza III Lokomocyjno-genitalna (4-5)

Przedmiot konfliktu rozwoju: Czy mogę zostać niezależnym od rodziców i zbadać zasięg swoich możliwości?

1. Warunki socjalne: zachęta do aktywności, obecność możliwości

= Wynik psychosocjalny: inicjatywa

2. Warunki socjalne: brak możliwości, dezaprobata aktywności

= Wynik psychosocjalny: wina

Faza IV Latentna (6-11)

Przedmiot konfliktu rozwoju: Czy mogę zostać na tyle umiejętnym, żeby wyżyć się i przystosować od świata?

1. Warunki socjalne: systematyczne szkolenie i edukacja, obecność dobrych przykładów do naśladowania

= Wynik psychosocjalny: pracowitość

2. Warunki socjalne: kiepskie szkolenie, nieobecność kierownictwa i wsparcia

= Wynik psychosocjalny: odrzucenie niepełnowartościowości

Faza V Okres nastoletni i wczesna młodość (12-18)

Przedmiot konfliktu rozwoju: Jakie mam przekonania, poglądy i pozycje?

1 Warunki socjalne: wytrwałość wewnętrzna, konsekwencja wyraźnie określonych modelów intymnych

= Wynik psychosocjalny: identyczność

2 Warunki socjalne: nieokreślone cele, brak pozytywnych kontaktów z rówieśnikami, nie wyznaczone oczekiwania

= Wynik psychosocjalny: mieszanie ról, identyczność dyfuzyjna

Faza VI Młodość (wczesna dorosłość)

Przedmiot konfliktu rozwoju: Czy mogę oddać część siebie innej osobie, nie bojąc się stracić własną identyczność?

1. Warunki socjalne: serdeczne zrozumienie, zaufanie

= Wynik psychosocjalny: bliskość (intymna)

2 Warunki socjalne: samotność, ostracyzm

= Wynik psychosocjalny: izolacja

Faza VII Dorosłość

Przedmiot konfliktu rozwoju: Co ja mogę zaproponować przyszłym pokoleniom?

1. Warunki socjalne: ukierunkowanie, produktywność

= Wynik psychosocjalny: generatywność (twórczość)

2. Warunki socjalne: założenie osobistego życia, regresja w wygórowane skupienie na sobie

= Wynik psychosocjalny: stagnacja (brak rozwoju)

Faza VIII Dojrzałość

Przedmiot konfliktu rozwoju: Czy jestem zadowolony z przeżytego życia?

1. Warunki socjalne: odczucie zakończenia drogi życiowej, realizacja planów i celów całokształtu i jednolitości

= Wynik psychosocjalny: całokształt „Ja” (integracja, mądrość osobowości)

2. Warunki socjalne: brak zakończenia, niezadowolenie z przeżytego życia

= Wynik psychosocjalny: rozpacz (rozczarowanie z życia, lęk przed śmiercią)

Teoria kognitywna - Piaget:

*Psychika jest aktywna, dynamiczna i włada przyrodzonymi strukturami, które opracowują i będą organizowały informacje.

*Intelekt to modła przysposabiania do wymogów zewnętrznego środowiska.

*Przysposabianie się dochodzi do skutku kosztem nawzajem dopełniających się procesów asymilacji i akomodacji.

*Mentalne struktury są to schematy, które stwarzają podstawę do zdobycia nowej wiedzy.

*Myślenie dzieci różni się od myślenia dorosłych: na każdej fazie rozwoju dzieci wykorzystują do zrobienia zadań jakościowo różne schematy.

*Metoda klinicznego wywiadu ujawnienia procesu myślenia.

*Etapy rozwoju wg Piageta:

Kryterium: schematy rozstrzygnięcia zadań.

Rozwój struktur kognitywnych.

I Stadium sensomotoryczne (0-2):

Świat daje się poznać dopiero za pomocą różnych czynów: oglądanie, chwytanie, ssanie, kąsanie, żucie.

II Stadium przedoperacyjne (2-7):

-Pojęcia i symbole, z których korzystają dzieci, ograniczone ich osobowym (egocentrycznym), bezpośrednim doświadczeniem.

-Mają bardzo ograniczone, czasami „magiczne” pojęcia przyczyny i skutku.

-Istotne szczegóły podczas klasyfikacji obiektów i zdarzeń.

-Fenomen „nieotrzymania”.

III Stadium konkretnych operacji (7-12):

-Dzieci zaczynają myśleć logicznie, klasyfikować obiekty wg kilku cech i operować pojęciami matematycznymi (pod warunkiem stosowania wszystkich tych operacji do konkretnych obiektów i wydarzeń).

-Dzieci osiągają rozumienie „uchronienia”.

IV Stadium formalnych operacji (12-…):

-Nastolatkowie są zdolni przeprowadzić analizę rozwiązania zadań logicznych zarówno konkretnych i abstrakcyjnych:

>mogą systematycznie obmyślać wszystkie możliwości

>mogą budować plany na przyszłość

>mogą wspominać przeszłość

>myśleć na zasadach analogii i metafor

Etapy rozwoju człowieka w koncepcji kulturalno-historycznej - Wygotski, Lurija, Elkonin

*Etapy rozwoju człowieka (Elkonin):

-Założenie podstawowe - rozwój psychiki w rezultacie opanowania dwóch grup działalności:

>w których przyswajają się motywy, normy stosunków międzyludzkich: emocjonalne obcowanie, gra z podziałem na role, osobowość obcowania

>w których przyswajają się społecznie stworzone sposoby czynów z przedmiotami (etalony - kolory, jakości, funkcje rzeczy): narzędziowa-orudna-przedmiotowa, edukacyjna, fachowa działalność

*Działalność przedmiotowa w wiekowych okresach:

-Niemowlę (0-1) - obcowanie emocjonalne.

-Wczesne dzieciństwo (1-3) - działalność ze stosowaniem przedmiotów - narzędzi.

-Przedszkolne dzieciństwo (3-7) - gra z podziałem na role.

-Młodszy wiek szkolny (7-10) - działalność edukacyjna.

-Nastolatek (10-15) - obcowanie osoby jako osobowości, komunikacja między różnymi płciami.

-Wczesna młodość (15-17) - działalność edukacyjno-fachowa.

Psychologia humanistyczna o psychicznym rozwoju człowieka (Maslow)

*Ludzie dokonują odpowiednio do własnej woli i działają twórczo.

*Potencjał ludzki ponad wszystko.

*Świadomość i podświadomość jako procesy podstawowe życia duchowego osoby są jednakowo znaczące.

*Optymizm odnośnie natury człowieka.

*Przedstawiciele: Maslow, Rogers…

*Hierarchia potrzeb wg Maslowa (piramida potrzeb):

5. Samoaktualizacja - duchowy wiek

4. Potrzeba szacunku - socjalny wiek

3. Potrzeba przynależności - metrykalny, socjalny wiek

2. Potrzeba bezpieczeństwa - metrykalny, biologiczny wiek

1. Potrzeby fizjologiczne - biologiczny wiek

*Samoaktualizacja - pełna realizacja potencjału indywiduum:

-Jest właściwa dla każdej osoby, potrzeba wrodzona.

-Może być zrealizowana dopiero po zaspokojeniu potrzeb niższych.

-Zadowolenie danej potrzeby określa dorosłość.

-Nie może być w pełni zadowolona.

Prawa rozwoju psychicznego

*Podstawowe prawo rozwoju psychicznego: rozwiązanie podstawowego pytania psychologii rozwoju osoby - do definiuje rozwój?

1) Prawo trudnej organizacji w czasie (Wygotski):

Rozwój psychiczny ma trudną organizację w czasie:

-swój rytm, który nie odpowiada rytmowi czasu

-swój rytm, który zmienia się w różnych latach życia, rok życia w dzieciństwie nie jest równowartościowy w porównaniu do roku życia nastolatka

2) Prawo metamorfozy (Wygotski):

-rozwój przewiduje zmiany jakościowe

-dziecko nie jest małym dorosłym, który mniej wie albo mniej umie, a jest istotą, któ®a ma inną psychikę

3) Prawo nierównomierności rozwoju:

-niezmienność tempa psychicznego z wiekiem

-wymiana kolejności krytycznych i litycznych okresów

-nierównomierność rozwoju różnych stron psychiki

-każda strona psychiki dziecka ma swój optymalny okres rozwoju

-właściwości indywidualistyczne psychicznego rozwoju

4) Prawo rozwoju wyższych funkcji psychicznych (Wygotski):

Wyższe funkcje psychiczne są to trudne psychiczne procesy, świadome formy psychicznej działalności:

-socjalne z pochodzenia

-dowolne za sposobem funkcjonowania

-plastyczne, przewidują współwymienność komponentów wejściowych

-pośrednie wg budowy różnymi „psychologicznymi narzędziami” - znakowymi systemami jako produktami długotrwałego społeczno-historycznego rozwoju ludzkości

-wśród „psychologicznych narzędzi” przewodnią rolę odgrywa mowa

-wyższe funkcje psychiczne to „psychologiczne systemy”, które powstają „drogą nadbudowy nowych stworzeń nad starymi, z zatrzymaniem starych stworzeń w krajobrazie podporządkowanych warstw nowego całego” (Wygotski)

-logika rozwoju:

>najpierw istnieją jako formy współdziałania międzyludzkiego (proces interpsychologiczny), a później - jako w całości wewnętrzny (intrapsychologiczny) proces

>na pierwszych etapach kształtuje się rozwinięta forma działalności, potem zagęszcza się, nabywając charakteru automatycznych czynności umysłowych

5) Prawo przewodniej roli szkolenia w rozwoju człowieka (Wygotski):

-szkolenie prowadzi za sobą rozwój

-szkolenie może definiować kierunek rozwoju procesów psychicznych, prowadzić do kształtowania pewnych jakości, które złożyły się przedtem

-rozwijające szkolenie ma sprzyjać kształtowaniu u dzieci orientowanych stworzeń i maksymalnemu wykorzystaniu charakterystycznych dla każdego wiekowego etapu rodzajów działalności dziecięcej

-podstawowe zadanie szkolenia na każdym wiekowym etapie nie jest celem przyspieszenia rozwoju (teoria akceleracji), a jest jego wzbogaceniem (teoria amplifikacji) w maksymalnym wykorzystaniu możliwości wieku

6) Prawo strefy najbliższego rozwoju (Wygotski):

-strefa najbliższego rozwoju - różnica między tym, co dziecko może zrobić wspólnie z dorosłym, a tym co dostępne jemu w niezależnej działalności

-miara pomocy dorosłego - zdolność do odbierania, jest wskaźnikiem potencjalnych możliwości dziecka do szkolenia

-każdy nowy krok szkolenia wykorzystuje strefę najbliższego rozwoju dziecka i stwarza nowa, która staje się przesłanką późniejszego szkolenia

7) Prawo sensytywnych okresów (Wygotski):

-sensytywny okres jest to wiekowy okres, kiedy pewne umoralniające czynności mają największy wpływ na przebieg rozwoju psychicznego, np. sensytywny okres dla szkolenia dziecka mamy od 1,5-3 lat

-to objaśnia się tym, że szkolenie najbardziej wpływa na te psychiczne jakości, które dopiero zaczynają się kształtować.

8) Prawo działalności przewodniej (Leontiew)”

-działalność przewodnia jest to działalność, która większą miarą, aniżeli inne rodzaje, definiuje rozwój na danym etapie wiekowym:

>rozwój psychicznych procesów

>właściwości osobowości

>powstanie i dyferencjacja innych rodzajów działalności

>kształtowanie nowotworów wieku

-w graniach przewodniej działalności pojawia się przewodnia działalność przyszłego wiekowego etapu

-przewodnia działalność rozpatruje się jako kryterium periodyzacji rozwoju psychicznego i jako wskaźnik psychologicznego wieku dziecka

9) Prawo kolejności różnych typów działalności (Elkonin):

-działalność skierowana na orientację w systemie stosunków i działalność skierowaną na orientację w sposobach zastosowania przedmiotów

-sprzeczności między tymi dwoma typami orientacji stają się przyczyną rozwoju

10) Prawo jedności działalności zewnętrznej i wewnętrznej (Wygotski):

-kształtowanie wewnętrznych czynów jest podstawową treścią psychicznego rozwoju dziecka

-wewnętrzne czyny powstają w rezultacie przejścia do środka zewnętrznych form czynów

-interioryzacja jest to proces przejścia zewnętrznych czynów do środka

-przyswojenie czynów zewnętrznych pod kierunkiem dorosłych prowadzi do powstania i doskonalenia wewnętrznych, psychicznych czynów, do zmian rozwoju psychicznego



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ekonomika ochrony srodowiska 09.05.05, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, Ekonomika
test rozwojowka, Psychologia, II rok III semestr, psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
Zagadnienia do egzaminu OSOBOWO, Psychologia, II rok III semestr, osobowość
10 Wykład Patofizjologia, far, II rok III sem, patofizjologia, wykłady egzamin
1 termn rozowojowka, Psychologia, II rok III semestr, psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
osobowo, Psychologia, II rok III semestr, osobowość
6-10 GD, Studia, SiMR, II ROK, IV semestr, IV semestr z dropa, Drgania mech, Opracowane pytania
cwiczenia - notatki, II ROK, III SEMESTR, Biologia komórki roślinnej
osobowosc, Psychologia, II rok III semestr, osobowość
Prawo finansowe w 09, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, p
Ekonomika ochrony srodowiska 09.05.05, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, Ekonomika
PIII - teoria, Studia, SiMR, II ROK, III semestr, Elektrotechnika i Elektronika II, Elektra, Elektro
elektra P4, Studia, SiMR, II ROK, III semestr, Elektrotechnika i Elektronika II, Elektra, Elektronik
Ekonomika ochrony srodowiska wyklad 18.04.05, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, Ek
elektra M4, Studia, SiMR, II ROK, III semestr, Elektrotechnika i Elektronika II, Elektra, Elektronik
Prawo finansowe W I, administracja, II ROK, III Semestr, rok II, sem IV, prawo
Egz mech 2(1), Studia, SiMR, II ROK, III semestr, Mechanika Ogólna II, Mechanika 2, Mechanika
jasiek pytania, Studia, SiMR, II ROK, III semestr, Elektrotechnika i Elektronika II, Elektra, Elektr

więcej podobnych podstron