Koncepcje bezpieczeństwa wybranych krajów

(USA, Rosja, Chiny, Indie, Brazylia).

USA - nowe wyzwania

• Załamanie się bipolarnego ładu międzynarodowego

• Wzrost znaczenia pozamilitarnych wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa międzynarodowego - terroryzm

• Pojawienie się nowych obszarów niestabilności oraz sił zagrażających USA

USA - dokumenty programowe

• Orędzie o stanie państwa z 29 stycznia 1991

• Narodowa strategia bezpieczeństwa i rozszerzanie z lutego 1996

• Narodowa strategia bezpieczeństwa na nowy wiek z października 1998

• Narodowa strategia bezpieczeństwa z września 2002

• Narodowa strategia bezpieczeństwa z marca 2006

• Narodowa strategia obrony 2008

USA - główne koncepcje bezpieczeństwa

• „Przywództwo USA jest nie do zastąpienia ponieważ Amerykanie są jedynym narodem na świecie, który może zgromadzić siły pokoju, a ze względu na potęgę USA ciąży na nich największa odpowiedzialność za osiągnięcie wspólnego dobra” J. Bush

• „jedyną alternatywą dla amerykańskiego przywództwa jest światowa anarchia” Z. Brzeziński

Narodowa strategia bezpieczeństwa 1996

• Potrzeba globalnego przywództwa USA

• Umacnianie bezpieczeństwa

• Wspieranie narodowego dobrobytu

• Promocja demokracji

Aby to realizować należało zdaniem autorów stosować działania jednostronne (także w ramach sojuszu lub partnerstwa) oraz wielostronne
(w przypadku interesów natury ogólnej)

Bezpieczeństwo USA wg neokonserwatystów

• Oparte na ideologii neokonserwatywnej oraz zmianach wywołanych atakiem na WTT.

• Opierało się na używaniu sił amerykańskich do prezentowania potęgi USA w świecie oraz w celu zapobieganiu zagrożeniom, promowaniu wzrostu gospodarczego, odnowieniu bliskich kontaktów z sojusznikami, którzy podzielają amerykańskie wartości, walce z reżimami zbójeckimi i wrogimi USA państwami.

• Walka z terroryzmem „albo jesteście z nami albo z terrorystami”

Narodowa strategia bezpieczeństwa na 2002

• Doktryna Busha: walka z terroryzmem międzynarodowym - wyeliminowanie terrorystów i tyranów; podział świata na dwie grupy: stojących po stronie USA i wspierających terroryzm, idea wojny prewencyjnej jako metody zapobiegania zagrożeniom: „Stany Zjednoczone w razie konieczności będą działać prewencyjnie, aby uprzedzić wrogie akty i zapobiec im ze strony przeciwników”.

• Cztery główne zasady: mesjanizm, unilateralizm, militaryzm, prewencja

Narodowa strategia bezpieczeństwa na 2006

• Zaostrzenie polityki, odejście „gołębia” Colina Powella, przyjście „jastrzębia” Condoleezze Rice.

• Powtarza główne założenia z koncepcji 2002 roku dodając potrzebę zmierzenia się z problemami globalizacji

• USA znajdują się w stanie wojny a głównym celem administracji jest zapewnienie bezpieczeństwa Amerykanom poprzez promocję demokracji oraz eliminację reżimów dyktatorskich

• Obowiązkiem USA jest stanięcie na czele wspólnoty państw demokratycznych.

Narodowa strategia bezpieczeństwa na 2006

• Przywództwo USA gwarantuje poszanowanie ludzkiej godności

• Należy uniemożliwić wrogom USA zastraszać sojuszników i przyjaciół przy wykorzystaniu broni masowego rażenia.

• Budowanie infrastruktury demokracji na świecie

• Rozwój wolnego handlu i wolnych rynków

Narodowa strategia obrony 2008

• Uzupełniała strategię z 2005 roku

• Za najważniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych uznano ekstremizm polityczny i religijny. Nie da się go jednak wyplenić przy pomocy brutalnej siły.

• Są nim też wszelkiego rodzaju konflikty asymetryczne, niezbyt intensywne, ale zarazem bardzo krwawe.

• Zagrożeniem dla bezpieczeństwa USA mają być państwa bandyckie: Iran i Korea Północna

• Niech Chiny się modernizują, niech rozbudowują armię - nie interesuje nas to, dopóki Stany mają nad nimi sporą komparatywną przewagę.

Rosja - dokumenty programowe

• Koncepcja bezpieczeństwa międzynarodowego

• Doktryna wojenna

• Koncepcja polityki zagranicznej

• Podstawą tych wszystkich dokumentów jest ustawa federalna O bezpieczeństwie z 5 marca 1992.

Rosja - koncepcje bezpieczeństwa

• Pierwszy dokument powstał w 1997 roku, zakładał, że najważniejszymi zagrożeniami jest kryzys jugosłowiański, rozszerzanie się NATO, kryzys wewnętrzny, wzrost zagrożenia ze strony fundamentalizmu islamskiego.

• Zaktualizowano go w 2000 roku, dzieląc na cztery podstawowe obszary: pozycję Rosji na arenie międzynarodowej, interesy narodowe, zagrożenia bezpieczeństwa międzynarodowego, zapewnienie bezpieczeństwa.

Zagrożenia Federacji Rosyjskiej

• Rozszerzanie i wzmacnianie się NATO

• Obniżanie się roli istniejących mechanizmów bezpieczeństwa międzynarodowego (ONZ, OBWE)

• Osłabianie wpływów Rosji w Europie, na Bliskim Wschodzie, Zakaukaziu, Azji Środkowej oraz regionie Pacyfiku

• Możliwość pojawienie się w pobliżu granic FR oraz na terenach jej strategicznych interesów obcych baz i kontyngentów wojskowych

• Rozprzestrzenianie się broni masowego rażenia

• Osłabienie procesów integracyjnych WNP

• Powstawanie i eskalacja konfliktów na granicach FR i WNP

• Możliwość pojawienia się roszczeń terytorialnych.

Doktryna wojenna FR

• Opracowana 1993 zmieniona i przyjęta 2000, zmieniona 2007

• Interesy Rosji wymagają obecności siły wojskowej, choć nie traktujemy żadnego państwa jako potencjalnego wroga.

• Rosja musi dysponować siłami jądrowymi zdolnymi do wyrządzenia zaplanowanej szkody każdemu państwu-agresorowi

• Możliwość działań prewencyjnych (także jądrowych) w celu zapewnienia bezpieczeństwa.

• Siły specjalne mogą być użyte w razie konieczności do odparcia agresji (zagrożenia) przeciwko FR.

• Możliwość odpowiedzi nuklearnej także na zagrożenia o charakterze konwencjonalnym.

• Potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom FR także poza granicami

• Zapewnienie właściwego miejsca na arenie międzynarodowej.

Chiny - definicja zagrożeń

• 1982 zamiana idei „wojna i rewolucja” na „pokój i rozwój”.

• Słabość wewnętrzna, brak nowoczesnej gospodarki i nowoczesnej armii.

• Pilny import zaawansowanych technologii, sprzętu i broni.

• Nowa koncepcja „wojny ludowej we współczesnych warunkach” - koniec maoistowskiej wojny na wyczerpanie, podstawą działań obrona aktywna; odrzucenie nieuchronności konfliktu jądrowego

Biała księga bezpieczeństwa 1995

• Przeciwdziałanie wyścigowi zbrojeń, rozprzestrzenianiu broni konwencjonalnej oaz broni masowego rażenia

• Zwalczanie tendencji hegemonistycznych

• Racjonalne rozwiązywanie konfliktów lokalnych

• Wyeliminowanie polityki siłowej w kontaktach międzynarodowych,

Biała księga bezpieczeństwa 1998

• „Jeśli nikt mnie nie atakuje, ja nikogo nie atakuję, jeśli ktoś mnie atakuje, muszę go atakować”.

• Przestrzeganie zasad poszanowania suwerenności i integralności terytorialnej oraz nieingerowania w wewnętrzne sprawy innych państw

• Wzmacnianie kontaktów gospodarczych

• Poszanowanie pokoju i rozwój.

Biała księga bezpieczeństwa 2000

• Wzmocnienie obrony narodowej, stawianie oporu agresji, ochrona narodowej suwerenności, zapewnienie terytorialnej integralności i bezpieczeństwa

• Modernizacja i rozbudowa armii

• Atak tylko w przypadku agresji

• Ochrona światowego pokoju, przeciwstawianie się agresji i ekspansji.

Biała księga bezpieczeństwa 2002

• Powtórzono założenia z 2000 roku

• Dodano problem zagrożenia ze strony terroryzmu oraz przeciwdziałania działalności ekstremistycznej i separatystycznej

• Strategia „aktywnej obrony” polegająca na prowadzeniu „wojny częściowej” przy użyciu nowoczesnych sił zbrojnych.

• Zapobieganie lokalnym konfliktom zbrojnym

• Koncepcja „odpowiedzi atomowej”.

Biała księga bezpieczeństwa 2004

• Potrzeba stworzenia systemu bezpieczeństwa zbiorowego

• Zapobieganie rozpadowi państwa

• Ochrona jego suwerenności

• Promowanie zjednoczenia z Tajwanem

• Obrona suwerenności państwa

• Przyszły konflikt opierać się będzie na „wojnie informacyjnej”

Biała księga bezpieczeństwa 2006

• Do 2010 budowa sił zdolnych do walki w konflikcie informacyjnym

• Do połowy XXI wieku budowa sił zdolnych do zwycięstwa w konflikcie informacyjnym

• Wzmocnienie sił powietrznych, morskich oraz korpusu artyleryjskiego

• Modernizacja armii hi-tech

• Przygotowanie sił zbrojnych do zwycięstwa w lokalnym konflikcie w dobie ery informacyjnej.

• Po raz pierwszy chińskie siły zbrojne zobligowano nie tylko do obrony, ale także do aktywnych działań zaczepnych.

Biała księga przestrzeni kosmicznej

• Stworzenie mechanizmów nadzorujących bezpieczeństwo państwa

• Koordynowanie systemów obrony narodowej

• Stworzenie systemu łączności satelitarnej

• Stworzenie przemysłu satelitarnego

• Aktywna eksploracja kosmosu.

Koncepcja bezpieczeństwa Indii

• Współpraca z USA i UE

• Aktywne reagowanie na zagrożenia za strony Chin i Pakistanu

• Aktywna polityka „Look East” skierowana na Japonię, Wietnam, Koreę Południowa i Malezję.

• Współdziałanie w ramach ASEAN „Traktat o przyjaźni i współpracy” 2003 oraz „Partnerstwo dla Pokoju, Postępu i Wspólnego Dobrobytu” 2004

• Współpraca z Iranem

• Koncepcja konwencjonalnej wojny ograniczonej

• Stworzenie sił nuklearnych aktywnych pod względem strategicznym i nieaktywnych pod względem operacyjnym

Koncepcja bezpieczeństwa Brazylii

• Ochrona suwerenności, dziedzictwa międzynarodowego i integralności terytorialnej

• Obrona interesów narodowych, w tym zasobów brazylijskich

• Utrzymywanie spójności narodowej

• Promowanie stabilności regionalnej

• Zwiększenie udziału w procesach podejmowania decyzji w stosunkach międzynarodowych.

• Intensyfikacja zaangażowania w misjach humanitarnych i pokojowych na świecie

• Prace nad budowa broni nuklearnej oraz program kosmiczny.

---