PRAWO CYWILNE Z UMOWAMI W ADMINISTRACJI -wykłady
Podział na : prawo publiczne i prawo prywatne
PRAWO PRYWATNE - reguluje stosunki między autonomicznymi podmiotami które przysługują tym podmiotom własne prawne chronione sfery interesów sfery majątkowej oraz niemajątkowych sfer osobistych.
Autonomiczność podmiotu wyraża się w braku władczego podporządkowania jednego podmiotu drugiemu podmiotowi można tym samym powiedzieć że cechą stosunku prawno - prywatnego jest brak prawnej kompetencji organu publicznego do jednostkowego kształtowania sytuacji drugiego podmiotu stosunku prawnego a tym samym do ingerowania w sferę jego praw.
Granicę stanowi zarówno interes drugiej strony jak i powszechny. Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu ta autonomiczna pozycja podmiotu prywatnego zostaje rozumiana przez sposób rozstrzygania sporów oraz przez stosowanie sankcji przez organy państwowe. Spory bowiem są rozstrzygane przez niezależne sądy. Sądy działają z inicjatywy stron i tylko w takim zakresie jak wyznaczą to strony.
PRAWO PUBLICZNE
Stosunki prawne występują chociaż po jednej stronie występują organy państwowe lub organy samorządu terytorialnego lub innej organizacji powołanej z mocy prawa do realizacji interesów społeczności państwowej lub węższej grupy ludności (interesów publicznych).
Organy te są wyposażone w kompetentne do władczego kształtowania sytuacji prawnej człowieka lub podmiotów zbiorowych. W związku z tym w odróżnieniu od prawa prywatnego prawo publiczne ustanawia bezpośredni przymus realizowany przez organy państwowe w razie nieposłuszeństwa normom tego podsystemu prawnego.
PRAWO CYWILNE
Systematyka prawa cywilnego (ma swoje źródła w prawie rzymskim) została przyjęta przez polskich kodyfikatorów i została rozłożona na 4 księgi wyjątkiem jest prawo rodzinne.
części ogólnej - obejmuje instytucje i zasady wspólne do całego prawa cywilnego a w szczególności problematykę czynności prawnych podmiotów prawa cywilnego oraz praw podmiotowych
prawo rzeczowe- ujmuje normy które skutecznie wyznaczają bezwzględne prawo podmiotowe czyli skuteczne wobec wszystkich a odnoszące się do rzeczy
prawo zobowiązań- zawiera normy regulujące prawo podmiotowe o charakterze względnym, są one skuteczne wobec indywidualnych oznaczonych podmiotów
prawo spadkowe-reguluje przejście majątku osoby zmarłej na inne podmioty
prawo rodzinne- reguluje stosunki prawne między małżonkami, rodzicami, dziećmi i innymi krewnymi oraz powinowatymi a także instytucje opieki i kurateli
prawo własności intelektualnej- reguluje prawo podmiotowe do oryginalnego niematerialnego wytworu umysłu ludzkiego mającego wartość majątkową (prawo do utworu literackiego)
ŻRÓDŁA PRAWA CYWILNEGO są to akty które są w zakresie prawa powszechnego obowiązującego.
Konstytucja, ustawy (kodeksy), ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego
Podmioty uczestniczące w obrocie prawnym:
osoba fizyczna- każdy człowiek ma zdolność prawną od urodzenia art. 33,43 KC
osoba prawna - każda osoba prawna na wzór osoby fizycznej wyposażona jest w zdolność prawną oznacza to że może mieć własne prawa i obowiązki a zatem osoba prawna może mieć odrębny majątek. Osobą prawną jest Skarb Państwa
ułomne osoby prawne- jednostki organizacji nie będące osobami prawnymi którym to ustawa przyznaje zdolność prawną. Stosuje się do nich przepisy regulujące art. 33
ZDOLNOŚĆ PRAWNA - atrybutem każdego w/w podmiotu jest zdolność prawna. Mówiąc o zdolności prawnej mamy na myśli bycie podmiotem praw.
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ -prawo do wykonywania czynności prawnych. Zdolność do czynności prawnych nie może być szersze od zdolności prawnej. Zdolność prawną ma każdy człowiek od urodzenia do śmierci.
1. zupełny brak zdolności do czynności prawnej
2. ograniczona zdolność do czynności prawnych
3. pełna zdolność do czynności prawnych
Ad1) PRZESŁANKI DO BRAKU ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH
1. wiek (osoby które nie ukończyły 13 lat)
2. ubezwłasnowolnienie art. 12 KC
a)całkowite b)pełne c)częściowe
można ubezwłasnowolnić całkowicie osobę która ukończyła 13 rok życia do 13 roku życia osoba nie posiada zdolności prawnej.
PRZESŁANKI ubezwłasnowolnienia:
choroba psychiczna
niedorozwój psychiczny
inny rodzaj zaburzenia psychicznego w szczególności pijaństwo, narkomania, występujące w takim stopniu że uniemożliwia danej osobie kierowanie swoim postępowaniem
Ubezwłasnowolnienie może wystąpić wówczas gdy służy interesom (ochronie) ubezwłasnowolnionego a nie rodzinie.
SKUTKI ORZECZENIA UBEZWŁASNOWOLNIENIA;
Czynności prawne podejmowane przez osobę ubezwłasnowolnioną są nieważne pod względem prawnym. Zasada chroni osobę ale ogranicza tez udział osoby w czynnościach cywilnoprawnych
Jeżeli osoba niezdolna do czynności prawnej zawrze umowę (umowa należąca do umów powszechnie zawieranych, umowa w drobnych bieżących sprawach życia codziennego np. kupno gazety, bułki) taka umowa staje się ważna z chwilą wykonania. Gdy jednak pociąga za sobą rażące pokrzywdzenia osoby niezdolnie prawnej pomimo jej wykonania staje się umową nieważną.
Przedstawicielem osoby niezdolnej do czynności prawnych są rodzice lub opiekuni.
Ad2) OGRANICZONA ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ
1. osoby które ukończyły 13 rok życia a nie ukończyły 18 roku życia
2. ubezwłasnowolnienie częściowe (dotyczy osoby dorosłej)jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego lecz potrzebna jest pomoc tej osobie w prowadzeniu jej spraw
SKUTKI UBEZWŁASNOWOLNIENIA CZĘŚCIWEGO
1. brak kompetencji do dokonywania pewnego rodzaju czynności prawnych- tylko w wyraźnie wskazanych szczególnych przepisach czynność prawna nie może dokonywać osoba ograniczona np. nie może sporządzać testamentu art.944 KC
2. system kontroli nad dokonywaniem pewnych czynności prawnych - do pewnych czynności prawnych dokonywanych przez te osoby konieczne jest uzyskanie zgody przedstawicieli ustawowych (rodzice lub opiekunowie , kuratorzy lub doradcy tymczasowi)
Do pewnych szczególnie ważnych czynności prawnych których sam przedstawiciel ustawowy nie mógł by dokonać w imieniu osoby z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych konieczne jest także zezwolenie sądu.
Zgoda przedstawiciela ustawowego na jednostronną czynność prawną pod rygorem nieważności musi być dokonana w chwili dokonania czynności prawnej art. 19 , natomiast zgody na zawarcie umowy przedstawiciel może udzielić po dokonaniu tej czynności prawnej. Zgoda ta przybiera postać potwierdzenia . Potwierdzić może przedstawiciel ustawowy do momentu potwierdzenia jest tzw. ważność zawieszona ale jeżeli w trakcie osoba ubezwłasnowolniona odzyska zdolność do czynności prawnych może sama potwierdzić.
3.pewna kompetencja do dokonywania pozostałych czynności prawnych -
NIE WYMAGAJĄ ZGODY OSOBY UPRAWNIONEJ (przedstawiciel ustawowy)
1.dot. czynności prawnych nie mające charakteru czynności zobowiązujących lub rozporządzających np. osoba może przyjąć darowiznę
2.dot. czynności prawnych zobowiązujących lub rozporządzających może ona zawierać umowę w sprawach życia codziennego
3.może rozporządzać zarobkiem (chyba że sąd opiekuńczy zadecyduje inaczej ważnych powodów)
4.wszelkie czynności prawne dotyczące przedmiotów majątkowych które przedstawiciel ustawowy oddał osobie ograniczonej do czynności prawnych do swobodnego użytku
Ad3) PEWNA ZDOLNOIŚC DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH
1. uzyskanie 18 roku życia
2. brak orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu częściowym lub całkowitym
TREŚC CZYNNOŚCI PRAWNYCH :
ART. 56 KC -
Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki prawne w niej wyrażone lecz również te które wynikają z ustawy z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajach.
Na treść czynności prawnych składa się oświadczenie lub oświadczenie woli w pełni zrekonstruowane na podstawie odpowiednich reguł interpretacyjnych.
Treść stosunku cywilno - prawnego jest tylko w podstawowym swym kształci wyznaczony przez treść oświadczeń woli. art.59
Treść stosunku cywilno - prawnego określa się na podstawie ustawy, zasad współżycia społecznego i ustalonych zasad.
Treścią jest sprzedaż
Art. 353' Swoboda kształtowania treści czynności prawnych - czynność prawna tylko wtedy może spełniać funkcje instrumentu prawnego za pomocą którego podmioty same kształtują swoje stosunki cywilno prawne gdy przysługuje im swoboda decydowania co do ich treści. Swoboda kształtowania treści czynności prawnych podlega ograniczeniom.
Ograniczenia swobody kształtowania treści czynności prawnych można usystematyzować :
1. prawo przyrody - art.387 umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważne
2. umowy bezwzględnie wiążące - niedopuszczalne są postanowienia czynności prawnych które byłyby niezgodne z zakazami wyrażonymi w normach bezwzględnie wiążącymi aktem insemimperatywnym (przepisy które ustalają pewne minimum) Kara umowna art. 486
3. obejście ustawy - na równi z czynnościami sprzecznymi z ustawą traktuje się czynności mające na celu obejście ustawy, rozumiemy przez to określenie czynności prawnie bezpośrednio nie objęte zakazem prawnym ale przedsięwziętą w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo
4.zasady współżycia społecznego lub podobne klauzule generalne - nieważna jest czynność prawna niezgodna z zasadami współżycia społecznego. W nawiązaniu do poprzednich wyjaśnień że niedopuszczalna jest nie tylko taka czynność której treść ale i cel godzi uznane powszechnie wartości i reguły moralne odnoszące się do stosunków międzyludzkich np. zmowa uczestników licytacji
TRZY TYPY ZAWIERANIA UMÓW
1. oferta i przejęcie
2. negocjacje
3. aukcja i przetarg
Oferta- rozumie się oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy określające istotne postanowienia tej umowy art.66 §1 KC chodzi tu zatem o stanowcze propozycje zawarcia jakiejkolwiek umowy która to propozycja zarazem zawiera konieczne elementy jej treści. Dzięki tym cechom oferty, umowa może dojść do skutku (zostać zawarta) w następstwie prostego jej przyjęcia przez adresata. Przyjęcie oferty jest także oświadczeniem woli wyraża ona wolę zawarcia umowy o treści określonej w ofercie.
Akontralia -stanowcze określenie woli.
Stanowcze propozycje które określają ogólną gotowość wykazuje zainteresowanie daną sprawą nie są ofertami. Dodatkowo propozycje niepełne które nie zawierające koniecznych elementów umowy również nie mają charakteru oferty- zaproszenie do zawarcia umowy.
W niektórych przypadkach mogą pojawić się wątpliwości czy dane oświadczenie należy interpretować jako ofertę czy jako zaproszenie do zawarcia umowy.
Wątpliwości te należy rozstrzygać na podstawie ogólnych reguł wykładni oświadczenia woli art. 65 KC, jeśli jednak zastosowanie tych reguł nie doprowadzi do jednoznacznych wyników należy się posłużyć normą zawartą w art. 71 KC zgodnie z którym ogłoszenie reklamy, cenniki i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób należy uznać w razie wątpliwości nie za ofertę lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.
SKUTKI ZŁOŻENIA OFERTY art. 66 § 2 jest powstanie stanu związania ze złożoną ofertą. Stan związania polega na tym że adresat oferty oblat sam może poprzez przyjęcie oferty lub przez jej nie przyjęcie doprowadzić do niezawarci umowy.
Złożenie oferty w doktrynie traktuje się oświadczenie woli stanowiące jedynie element procesu powstawania czynności prawnej dwustronnej umowy. W świetle tej koncepcji oblatowi przysługuje kompetencja do przyjęcia oferty.
Stan związania z ofertą powstaje w różnym czasie - decyduje o tym czy oferta jest:
1) adresowana do indywidualnie określonego adresata- wiąże ona momentu przedstawienia jej adresatowi w taki sposób żeby mógł on się zapoznać z jej treścią
2) nieokreślonego kręgu adresatów - wiąże od momentu ogłoszenia
USTANIE stanu związania oferty jest dla oferta uciążliwe ponieważ musi się liczyć z przyjęciem oferty przez oblata i w związku z tym pozostawać w gotowości do wykonania umowy .
Termin związania może wynikać z samej oferty
Termin ustaje zgodnie z przepisami stawy art. 66 § 2 KC
Gdy oferta została złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumienia się na odległość przestaje wiązać jeżeli nie została przyjęta niezwłocznie a wiec w toku przeprowadzonej rozmowy.
Gdy oferta została złożona w inny sposób,(strony nie porozumiewają się osobiście np. listownie, faks) w tym przypadku oferta przestaje wiązać z upływem czasu, składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedz bez uzasadnionego opóźnienia ale może zdarzyć się że odpowiedz może dojść z opóźnieniem biorąc pod uwagę np. strajk poczty art.67 KC
Jeśli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszło z opóźnieniem lecz z treści tego oświadczenia lub z okoliczności wynika że została wysłana w czasie właściwym umowa dochodzi do skutku chyba że składający ofertę zawiadamia niezwłocznie drugą stronę iż w skutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje się umowę za nieważną.
Przypadku śmierci oferenta nie zostały uregulowane w przepisach
Oferta kierowana do nieokreślonego kręgu osób. Do momentu kiedy taka oferta wisi przyjmuje się że jest ważna, może mieć określony termin, dodatkowo taka oferta może być w każdej chwili cofnięta lub zmieniona. Art. 662 KC
Wyłącznie do stosowania między przedsiębiorcami oferta może być odwołana jeżeli umowa nie została jeszcze zawarta a oświadczenie o odwołaniu oferty zostało złożone oblatowi przed wysłaniem przez niego oświadczenia o przyjęciu oferty.
Jednocześnie oferty nie można odwołać jeżeli wynika to z jej treści lub określenia w niej terminu przyjęcia.
PRZYJĘCIE OFERTY oświadczenie woli o przyjęciu oferty powinno być złożone oferentowi jeżeli nie doszło do niego w sposób określony w art. 61 KC nie wywołuje ono skutków prawnych polegających na zawarciu umowy WYJĄTKI art. 69 KC dopuszcza:
1) gdy wskazuje na to ustalony w dany sposób zwyczaj lub wynika z treści oferty w szczególności składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy.
2) gdy dla określonej umowy przewidziana została forma szczególna wtedy nie tylko oferta ale i jej przyjęcie wymaga tej samej formy, ponieważ umowa dochodzi do skutku przez właściwe określenie woli wszystkich stron.
3) dodatkowo oferent może zastrzec że przyjęcie oferty powinno nastąpić w określony sposób, a zwłaszcza przez zachowanie szczególnej formy.
4)oferta nie ma kompetencji do jednostronnego określenia reguły znaczeniowej według której interpretować należy bierne zachowania adresata.
Dorozumienie przyjęcia oferty
Jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych ofertę zawarcia umowy w ramach swej działalności brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty.
Przyjęcie oferty z zastrzeżeniem art.681KC oblat przyjmuje ofertę z zastrzeżeniem zmian. zastrzeżenie poczytuje się za nową ofertę. Oblat występuje w formie oferenta a oferent w formie oblata. Art. 68
Zastrzeżenie dotyczące tylko stosunków między przedsiębiorcami bo w obrocie konsumenckim zawsze złożenie oferty z zastrzeżeniem będzie nową ofertą.
Jeżeli odpowiedz na ofertę zawiera jej akceptację jednakże z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień nie zmieniających istotnie treść oferty to umowę uważa się za zawartą z uwzględnieniem zastrzeżeń wskazanych w odpowiedzi na nią.
Umowa nie dochodzi do skutku w przypadkach określonych w art.681 § 2 KC jeżeli z treści oferty wskazano że może być ona przyjęta bez zastrzeżeń oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umów albo gdy druga strona , oblat w odpowiedzi na ofertę uzależnił jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy a zgody tej niezwłocznie nie otrzymał.
Chwila zawarcia umowy Art. 70 §1 umowę poczytuje się za zawartą w chwili gdy oferent otrzymał oświadczenie oblata. Natomiast jeżeli dojście do oferenta oświadczenia o przyjęciu oferty nie jest wymagane umowa zostaje zawarta w chwili przystąpienia oblata do wykonania umowy.
Miejsce zawarcia umowy art.70 § 2 umowę poczytuje się za zawartą wskazując miejsce otrzymania przez oferenta oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane w chwili przystąpienia przez drugą stronę do umowy.
Negocjacje polegają na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu zawarcia umowy. W toku negocjacyjnym strony wymieniają informacje o okolicznościach mogących mieć wpływ na decyzje zawarcia umowy często formułują swoje oceny co do gospodarczych wartości proponowanych świadczeń i usprawniając treść umowy jest to pewien rodzaj płynnej umowy o charakterze ciągłym.
Ze względu na płynność strony nie są w toku prowadzonych negocjacji związane ze swoimi oświadczeniami i zachowując swobodę co do zawarcia umowy. Mimo tego strony powinny prowadzić lub negocjować umowy w sposób zgodny z dobrymi obyczajami a w szczególności z zamiarem zawarcia umowy a nie tylko dla pozoru. Normalnie naruszenie tych powinności jest sankcją odszkodowania ale tylko w granicach art. 72 §2
Ta odpowiedzialność opiera się na podstawie deliktowej
Jeżeli w toku negocjacji jedna strona udostępnia informacje z zastrzeżeniem poufności drugiej stronie to druga strona obowiązana jest do nie ujawniania i niewykorzystywania ich do własnych celów chyba że strony uzgodniły inaczej.art.721 §1, §2- w razie naruszenia tego obowiązku strona poszkodowana może żądać od drugiej strony naprawienia pełnej szkody albo wydanej uzyskanych przez nią korzyści
Zawarcie umowy w drodze negocjacji - art. 72 § KC dopiero uzgodnienie wszystkich postanowień umowy które były przedmiotem negocjacji stanowi podstawi do uznania że umowa została zawarta ten zakres prowadzonych negocjacji określa więc minimalną treść jaka powinna być objęta konsensusem stron.
AUKCJA I PRZETARG cechą charakterystyczną jest wieloetapowość . celem jest umożliwienie podmiotowi zainteresowanemu zawarcia określonej umowy wyboru najkorzystniejszej dla niego oferty zgłoszonych przez uczestników tych postępowań i zawarcie z wybranym oferentem umowy. Wszyscy uczestnicy wymienionych postępowań mają takie same prawa i obowiązki oraz podlegają jednolitym regułom postępowania.
Ogłoszenie oferty albo przetargu. - obie te formy inicjuje podmiot dążący do zawarcia umowy nazywany organizatorem aukcji albo przetargu art. 701 §4 na zlecenie i rachunek podmiotu zamierzającego zawrzeć umowę funkcję organizatora może pełnić inny podmiot w szczególności przedsiębiorca specjalizujący się w tego typu działalności np. dom aukcyjny
Treść ogłoszenia musi zawierać :
- zaproszenie do składania oferty
- określenie przedmiotu przetargu lub aukcji
- wskazać dalszy tok postępowania mającego na celu zawarcie zamierzonej przez organizatora umowy a zwłaszcza określać czas i miejsce aukcji albo przetargu.
Zgodnie z brzmieniem art.701 §2 ogłoszenie aukcji albo przetargu nie koniecznie musi zawierać wszystkie elementy umowy wystarczy że wskazuje sposób udostępnienia ich warunków. Organizator od chwili udostępnienia warunków obowiązany jest postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia oraz warunkami aukcji albo przetargu i co do zasady mogą być te warunki zmienione lub odwołane tylko wtedy gdy zmiany zostały zastrzeżone w umowie.
AUKCJA- określana dawniej jako przetarg ustny uregulowana została jako art.70 polega na tym że osoby zamierzające zawrzeć umowę, licytanci obecni w miejscu aukcji albo komunikujący się za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość składają ofertę słownie lub za pomocą równorzędnych znaków. Prowadzący aukcję oczekuje zarazem coraz korzystniejszych ofert składanych przez licytantów pod warunkiem że w warunkach aukcji nie zastrzeżono inaczej, oferta złożona przez licytanta przestaje go wiązać gdy inny licytant złoży ofertę korzystniejszą. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą przybicia tzw. zamknięcia aukcji po stwierdzeniu że dany licytant zaoferował najwyższą cenę, ponieważ pomimo trzykrotnego wezwania nikt nie przedstawił korzystniejszej oferty. Umowa nie dochodzi do skutku jeżeli jej wartość zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych ustawą.
PRZETARG
Różnica między aukcją a przetargiem polega na tym że oferty osób zamierzających zawrzeć umowę nie są składane w toku równoczesnego i bezpośredniego komunikowania się. W postępowaniu przetargowym organizator oczekuje składania ofert w okresie i miejscu przez niego wskazanym. Oferty te są następnie przez niego rozpatrywane bez udziału oferenta. Przetargi dotyczą skomplikowanych umów wymagających wiadomości specjalistycznych do oceny oferty zwykle powoływana jest komisja przetargowa i jej opinia najczęściej waży na wyborze najkorzystniejszej oferty.
W razie wyboru jednej ze złożonych ofert pozostałe oferty przestają wiązać oferentów. Umowa zostaje zawarta z tym oferentem który złożył ofertę najkorzystniejszą którego oferta została wybrana chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej.
Ze względu na to że przetarg w odróżnieniu od aukcji nie kończy się w obecności jej uczestników KC nakłada na organizatora pod sankcją odszkodowania obowiązek niezwłocznego zawiadomienia na piśmie uczestników przetargu o jego wyniku albo o zamknięciu przetargu bez dokonania wyboru ofert.
Zgodnie z art. . 701 §3 do ustalenia zawarcia umowy w drodze przetargu stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia oferty. Umowa więc zostaje zawarta w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia organizatora przetargu o jej wybraniu.
WADIUM-(obowiązek, złożenie ) art.704 zgodnie z tym art. Wadium ma charakter dodatkowego zastrzeżenia w warunkach aukcji albo przetargu wszystkich organizatorów. Znaczy to że zastrzeżenie takie nie jest koniecznym elementem charakteryzującym te postępowania (aukcji i przetargu)
UNIEWAŻNIENIE UMOWY - art. . 705 zgodnie z tym art. określone przedmioty mogą wystąpić o unieważnienie umowy zawartej w drodze aukcji lub przetargu
1) zarówno organizator aukcji lub przetargu który jest zarazem stroną
2) uczestnik tych postępowań (chociaż by jego oferta nie była wybrana i w związku z tym nie jest stroną umowy)
3) inna osoba pod warunkiem że umowa została zawarta na jej rachunek lub zlecenie.
PRZESŁANKI ŻĄDANIA UNIEWAŻNIENIA -naganne działanie polegające na wpływaniu na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami przez stronę umowy, innego uczestnika postępowania albo osoby działającej w porozumieniu z nim.
POJĘCIE DOBRYCH OBYCZAJÓW ma takie samo znaczenie jak zasada współżycia społecznego określonej w art.58§2KC
OKRES PRZEDAWNIENIA jest to okres 1 miesiąca, z upływem miesiąca od dnia w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia nie później niż z upływem 1 roku (jest to stan wzruszalności umowy)
PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ zasada generalna
1) przedmiotem przedawnienia są wyłącznie cywilno-prawne roszczenia majątkowe
2) pewne uprawnienia cywilno-prawne które nie mają charakteru roszczeń
3)te które nie mają charakteru majątkowego np. roszczenia o ochronę dóbr osobistych
4) co do zasady te które się przedawniają cywilno-prawne ale z ustawy nie ulegają przedawnieniu np. roszczenia o zniesienie współwłasności
ZARZUT PRZEDAWNIENIA
Sens przedawnienia - po upływie określonego w ustawie ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia art.117§2 w związku z tym sądowi lub innemu organowi powołanemu do rozstrzygnięcia spraw nie wolno uwzględnić upływu terminu przedawnienia z urzędu. Decyzje taką może podjąć wtedy gdy ten przeciwko komu przysługuje roszczenie podniesie zarzut przedawnienia. Biorąc pod uwagę podniesienie zarzutu przedawnienia ma charakter czynienia użytku z prawa podmiotowego sąd może zatem tego nie uwzględnić jeżeli uzna że było to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Ten przeciwko komu przysługuje roszczenie może zrzec się z korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie jest czynnością której dokonanie musi dojść do wiadomości drugiej strony. Jest czynnością nieodwołalna i będzie ważna gdy będzie dokonane po upływie terminu przedawnienia.
SKUTKI PRZEDAWNIENIA na skutek przedawnienia roszczenie nie gaśnie a skutkiem jest to że nie może ono być przymusowo realizowane sąd w takiej sytuacji oddali powództwo uprawnionego wtedy mówimy o zobowiązaniu niezupełnym i odpowiada w swojej konstrukcji roszczeń roszczeniom naturalnym. Jeżeli po upływie terminu przedawnienia dłużnik spełni świadczenie to w żadnym przypadku nie może żądać jego zwrotu nawet gdyby dłużnik niewiedza że upłyną okres przedawnienia lub nie znał jego skutków prawnych.
TERMINY PRZEDAWNIENIA
Długość terminów przedawnienia określa ustawa normami bezwzględnie wiążącymi. Wynika to z tego że zgodnie z art.119 jest okres 3 lub 10 lat
3 lata -okres przedawnienia odejmuje przedawnienia: o świadczenie okresowe, oraz związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Świadczenia okresowe- to są takie które dłużnik jest zobowiązany spełnić periodycznie w określonych z góry odstępach czasu (nie ma znaczenia między jakimi podmiotami)
Związanie z prowadzeniem działalności gospodarczej ocenia się w zależności komu przysługują: powinien to być podmiot który profesjonalnie trudni się działalnością gosp. a równocześnie roszczenie jest związane z tym zakresem aktywności (nie ma związku kto jest zobowiązany)
Ogólnym terminem jest termin 10 lat.
Termin przedawnienia o innej długości przewidziane przez inne ustawy art.442 §1 roszczenie o naprawienie szkody wyrządzony czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat 3 od dnia w którym poszkodowany dowiedział się i o osobie obowiązanej do jego naprawienia . jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat 10 od dnia nastąpienia zdarzenia wyrządzające szkodę. §2 jeżeli szkoda wynika ze zbrodni lub występku roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat 20 od dnia popełnienia przestępstwa bez względu kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
BIEG TERMINU PRZEDAWNIENIA art.120KC rozpoczyna się od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne. W niektórych przypadkach wymagalność roszczeń zależy od podjęcia określonej czynność przez uprawnionego w szczególności od wezwania dłużnika do wykonania świadczenia art.455 KC
W związku z tym w art.120 KC uregulowano że w takim przypadku bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia w którym roszczenie stałoby się wymagalne gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie
W toku biegu terminu przedawnienia mogą istnieć szczególne okoliczności (stan rzeczy) które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają dochodzenie roszczeń przez uprawnionego i ustawodawca bierze to pod uwagę modyfikując z tego względu ogólne reguły odnoszące się do terminów przedawnienia i ten cel realizuje instytucja zawieszenia terminu przedawnienia.
DWA TYPY SYTUACJI:
1) istniejące w momencie którym reguł ogólnych powinien rozpocząć się bieg przedawnienia i wówczas następuje przesunięcie początku tego biegu do chwili ustania wspomnianych stanu rzeczy
2) pojawiają się one po rozpoczęciu biegu przedawnienia w takim przypadku okres trwania nie uwzględnia przy obliczaniu terminu przedawnienia i w konsekwencji po ustaniu stanu rzeczy powodującego zawieszenie przedawnienia nie biegnie ona od początku lecz w dalszym ciągu a więc z doliczeniem okresu jaki miną od początku biegu do pojawienia się stanu rzeczy powodując zawieszenie.
ZAWIESZENIE BIEGU PRZEDAWNIENIA ART. 121
Stosunek łączący uprawnionego z osobą przeciwko której skierowane jest roszczenie (stosunek rodzinny lub opiekuńczy)
Ulegają wiec zawieszeniu roszczenia jednego małżonka przeciwko drugiemu, dzieci przeciwko rodzicom przez czas trwania władzy rodzicielskiej oraz osób mniemających pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym nad nimi opiekę lub kuratelę.
Ten bieg zdarzeń uzupełnia art. 122 kierując się potrzebą silniejszej ochrony interesów osób które same nie mogą roszczeń swoich dochodzić. W szczególności więc roszczenia przysługujące osobie która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych nie może przedawnić się wcześniej niż z upływem lat 2 od ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego lub od dnia ustania przyczyny jego ustanowienia §1
Jeżeli termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata jego bieg liczy się od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego albo od dnia w którym ustała przyczyna jego ustanowienia §2. przepisy te stosuje się odpowiednio do biegu przedawnienia przeciwko osobie co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia mimo że nie została ona ustanowiona §3
PRZERWA BIEGU PRZEDAWNIENIA od momentu przerwania przedawnienia bieg przedawnienia liczony jest od początku.
Dwa zdarzenia które powodują przerwę biegu przedawnienia:
1) podjęcie dochodzenia roszczenia przez uprawnionego
Przerwę dokonuje każda czynność dokonana przed organem powołanym do rozpatrzenia sporów egzekwowania roszczeń danego rodzaju jak również przed sądem polubownym pod warunkiem że czynność ta została przedsięwzięta w celu dochodzenia ustalenia zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia art.123 przerwane przedawnienie biegnie na nowo dopiero po zakończeniu postępowania przed właściwym organem polubownym.
2)uznanie roszczenia przez dłużnika
a) uznanie niewłaściwe - przerwę przedawnienia powoduje także przez osobę przeciwko której roszczenie przysługuje i wspomniany skutek prawny wywiera uznanie wtedy gdy stosowne oświadczenie dojdzie do wiadomości wierzyciela który zgodnie z wolą dłużnika nazywamy uznanie niewłaściwe
b)uznanie właściwe - jest to czynność prawna w szczególności umowa dłużnika wierzycielem czynność prawna w której dłużnik wyraża wolę wykonania swojego długu
Temat: ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązanie - jest rodzajem stosunku cywilno-prawnego o swoistych cechach wskazanych w odpowiednich normach prawnych
W stosunku zobowiązaniowym uprawnienia wierzyciela nazywane są wierzytelnością a obowiązki dłużnika długiem. Natomiast za podmiot uważa się świadczenie przez które rozumieć należy wskazane treścią zobowiązanie zachowania się dłużnika na rzecz wierzyciela.
Art.353' zasada swobody umowy strony zawierając umowę mogą ułożyć stosunek prawny wobec swojego uznania byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości inaczej naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Art.354 sposób wykonania zobowiązań - dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.
Art.355 obowiązek zachowania należytej staranności §1- dłużnik obowiązany jest do staranności ogólne wymaganej w stosunku danego rodzaju §2-należytą staranność w zakresie prowadzenia przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności