Kinga Strzelecka

Fizjoterapia mgr II rok, gr.9

SPORT OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Siatkówka na siedząco

Temat: Trening oraz turniej siatkówki na siedząco.

Prowadząca: Strzelecka Kinga

Miejsce: sala gimnastyczna.

Przybory i przyrządy: piłki do siatkówki.

Czas trwania: 1, 5 godziny.

Liczba osób biorących udział w treningu i turnieju: 8 lub 10.

Charakterystyka grupy: grupa 8 osobowa, osoby z niedowładem kończyn dolnych i po amputacji kończyn dolnych na różnych poziomach.

Zalecenia:

• wygodny, luźny strój sportowy niekrępujący ruchów

• podczas treningu zaleca się popijać wodę mineralną

• siatkarzom zabrania się żucia gumy oraz noszenia biżuterii podczas treningu i zawodów.

Przeciwwskazania do gry w siatkówkę na siedząco:

- zaburzenia czucia i trofiki skóry,

-odleżyny,

- urazy kończyn górnych,

- brak napięcia mięsni pośladkowych oraz ich nadwrażliwość,

- gorączka.

Siatkówka na siedząco - sportowa gra zespołowa, będąca odmianą siatkówki tradycyjnej. Gra została wymyślona, jako sport dla niepełnosprawnych. Obecnie uprawiają ją również pełnosprawni siatkarze.

Siatkówka na siedząco narodziła się w 1956 roku w Holandii.

W 1980 roku w Arnhem w Holandii po raz pierwszy odbyły się rozgrywki paraolimpijskie w tej dyscyplinie.

W Polsce siatkówka na siedząco pojawiła się dość późno. Dopiero w 1997 roku odbyły się pierwsze turnieje. Obecnie w Polsce nadal nie jest to popularna dyscyplina. Istnieje tylko dziewięć polskich zespołów siatkówki na siedząco. Są to: Atak Elbląg, SON Bolesławiec, UKS Poznań, Start Jelenia Góra, Katowice, Kielce, Szczecin i Wrocław, Lublin.

Celem gry w siatkówkę na siedząco jest przebicie piłki nad siatką i spowodowanie, aby znalazła się na boisku przeciwnika (dotknęła podłoża) oraz zapobieżenie dotknięcia piłki z własną strefą boiska. Gra w siatkówkę na siedząco odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami Międzynarodowej Federacji Piłki Siatkowej (FIVB) zaadaptowanymi przez Światową Organizację Siatkówki dla Niepełnosprawnych (WOVD).

W siatkówkę na siedząco mogą grać osoby z amputacjami kończyn dolnych oraz innymi uszkodzeniami narządu ruchu. Drużyna składa się z 6 zawodników grających na boisku i 6 zawodników rezerwowych.

Wg klasyfikacji funkcjonalnej wyróżnia się kat. „A” z tzw. minimalnym inwalidztwem, zalicza się do nich siatkarzy nie mających w obu rękach dwóch pierwszych palców lub na przykład siedmiu czy więcej w obu rękach. Tę samą kategorie otrzymają zawodnicy z amputacja jednej stopy wykonaną przez staw Lisfranca lub Choparta. W przypadku osób z grupy V według klasyfikacji medycznej klasyfikacje kategorię „A” otrzymują przykładowo osoby posiadające skrót w kończynie górnej więcej niż 33% lub w kończynie dolnej powyżej 7 cm.

Kategorię „B” otrzymują pozostali sportowcy niepełnosprawni z dysfunkcją narządu ruchu. Są to zawodnicy mający mniejsze możliwości funkcjonalne niż w kategorii „A”, którzy spełniają wymogi w ogólnej klasyfikacji medycznej.

W składzie zespołu może być dwóch zawodników z kategorii „A”, ale na boisku grać może w danej chwili tylko jeden z nich.
Cel gry, sposób rozgrywania piłki (zagrywka, podania sposobem górnym, dolnym, wystawienie piłki, zbicie) oraz punktacja są takie same jak w siatkówce pełnosprawnych z tą tylko różnicą, że są one wykonywane na siedząco. Przy atakowaniu i blokowaniu piłki zawodnikowi nie wolno unieść pośladków (oderwać ich od parkietu). W trakcie zagrywki pośladki zawodnika zagrywającego powinny znajdować się za linią końcową.

Zasady gry Zasady gry tej dyscypliny są bardzo podobne do zasad piłki siatkowej. Mecz siatkówki na siedząco trwa do trzech wygranych setów. Seta wygrywa drużyna, która zdobyła 25 punktów z dwupunktową przewagą. Punkt dla drużyny przyznaje się, gdy po prawidłowym zagraniu piłka dotknie boiska przeciwnika. Zdobywa się również punkt wtedy, kiedy przeciwnik popełni błąd. Piłka może być odbijana każdą częścią ciała. Jeśli piłka jest podnoszona, pchana, czy rzucana uznaje się ją za przetrzymaną.

Piłka do siatkówki

Skórzana, gładka, obwód piłki wynosi 65 - 67 cm a jej masa 260 - 280 g. Wypełniona sprężonym powietrzem (0,30 - 0,325 kG/cm² (4,26 - 4,61 psi lub 294,3 - 318,82 mbar lub hPa), nadająca się do odbijania.

Boisko

• wymiar boiska: 10 x 6 m,

• wysokość siatki: 1.05 m dla kobiet, 1.15 m dla mężczyzn,

• szerokość siatki: 0.8 m,

• długość siatki: 6.5 - 7 m,

• linia ataku: 2 m od linii środkowej boiska.

Zawodnicy Porządek rotacji. W grze rywalizują dwie drużyny. Każda drużyna na boisku liczy po sześciu zawodników, a pełny jej skład łącznie z rezerwowymi powinien wynosić 12 osób. Zawodników każdej drużyny obowiązuje jednolity strój (koszulki, spodenki) z numerami na koszulkach.

Zawodnicy rezerwowi mogą wejść na plac gry, gdy zostaną spełnione następujące warunki: -zmiana musi być zgłoszona u sekretarza zawodów. -zmiany zawodników dokonuje się w czasie przerw w grze, na prośbę kapitana lub trenera drużyny. -w jednym secie można dokonać 6 zmian. Każdy z zawodników rozpoczynających grę może zejść i powrócić na boisko na swoje miejsce.

Zawodnicy rozpoczynają grę ustawieni na swoich polach (w linii ataku i linii obrony). Po wykonaniu zagrywki zawodnicy zajmują dowolne miejsce na boisku. Rotacja następuje zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Kapitan Przed meczem kapitan zespołu podpisuje protokół zawodów. Reprezentuje swój zespół podczas losowania. Podczas spotkania na boisku kapitan zespołu pełni funkcję grającego kapitana. Gdy kapitan nie bierze udziału w grze na boisku, trener bądź kapitan wyznacza innego grającego zawodnika, z wyjątkiem Libero, do pełnienia funkcji grającego kapitana. Wybrany grający kapitan pełni swoją funkcję do czasu, gdy zostanie zmieniony, powróci do gry kapitan zaznaczony w protokole zawodów lub skończy się set. Podczas gdy piłka jest poza grą, wyłącznie grający kapitan jest upoważniony do rozmowy z sędziami.

Ma również obowiązek przekazania prośby o wyjaśnienie zastosowania lub interpretacji przepisów, a także próśb i pytań stawianych przez swoich kolegów z zespołu. Jeśli grający kapitan nie zgadza się z wyjaśnieniami sędziego pierwszego, może zaprotestować przeciwko danej decyzji i powinien zgłosić sędziemu pierwszemu, iż rezerwuje sobie prawo do wpisania oficjalnego protestu w protokole zawodów po spotkaniu.

Trener Podczas spotkania trener spoza boiska decyduje o grze swojego zespołu. Ustala początkowe ustawienie zespołu, zarządza zmiany zawodników i bierze przerwy na odpoczynek. Wykonując te czynności trener zwraca się oficjalnie do sędziego drugiego. Przed spotkaniem wpisuje lub sprawdza nazwiska i numery swoich zawodników w protokole zawodów i podpisuje go.

Atak Wszystkie akcje, w których piłka adresowana jest na stronę przeciwnika, z wyjątkiem zagrywki i bloku, uważane są za atak. Podczas ataku można "kiwać" (odbić piłkę palcami) pod warunkiem, że odbicie jest czyste i piłka nie jest złapana bądź rzucona.

Blokowanie W bloku mogą uczestniczyć zawodnicy linii ataku. Dozwolone jest blokowanie zagrywki przeciwnika.

Podstawowe różnice w przepisach gry między siatkówką na siedząco, a piłką siatkową na stojąco przedstawiono w tabeli.

Tabela. Podstawowe różnice w przepisach gry między siatkówką na siedząco, a piłką siatkową na stojąco

Siatkówka na siedząco	Piłka siatkowa na stojąco
Ubiór zawodnika składa się z koszulki, spodenek, skarpet i obuwia sportowego. Zawodnicy mogą używać długie spodnie. Zawodnicy nie mogą siedzieć na podkładkach oraz używać spodenek/długich spodni z pogrubieniem na pośladkach.	Ubiór zawodnika składa się z koszulki, spodenek, skarpet i obuwia sportowego.
Pozycję zawodnika na boisku w trakcie gry wyznaczają pośladki znajdujące się na podłożu.	Pozycję zawodnika na boisku w trakcie gry wyznaczają stopy.
Przy zagrywce, w momencie uderzenia piłki, pośladki zawodnika nie mogą dotknąć boiska (ani linii końcowej).	Przy zagrywce, w momencie uderzenia piłki stopy zawodnika nie mogą dotknąć boiska (ani linii końcowej).
Dozwolone jest dotknięcie boiska przeciwnika stopą (stopami) pod warunkiem, że nie przeszkodzi to w grze przeciwnikowi. Zawodnik jak najszybciej musi powrócić stopą (stopami) na swoje własne pole gry.	Dozwolone jest dotknięcie boiska przeciwnika stopą (stopami) /ręką (rękoma) pod warunkiem, że co najmniej część stopy (stóp) /dłoni ma kontakt z linią środkową lub znajduje się nad tą linią.
Zawodnik linii ataku może atakować piłkę bezpośrednio z zagrywki przeciwnika, gdy piłka znajduje się w polu ataku i jest całkowicie powyżej górnej taśmy siatki.	Żaden zawodnik nie może atakować piłki z zagrywki przeciwnika, gdy piłka znajduje się w polu ataku i jest całkowicie powyżej górnej taśmy siatki.
Zawodnik linii obrony może wykonać atak pod warunkiem, że w momencie uderzenia piłki pośladki zawodnika nie przekroczyły (nie dotknęły) linii ataku.	Zawodnik linii obrony może wykonać atak jeśli: -wyskoczył spoza pola ataku (w momencie wyskoku jego stopy nie mogą dotykać ani przekraczać linii ataku) -w momencie uderzenia piłka nie znajduje się całkowicie powyżej górnej taśmy.
Zawodnik linii ataku może zablokować zagrywkę przeciwnika.	Blokowanie zagrywki przeciwnika jest zabronione.
Przy odbiciu piłki zawodnik musi mieć kontakt z podłożem częścią ciała pomiędzy pośladkami, a barkami. Zabronione jest wstawanie, podnoszenie się i chodzenie. Dopuszczalny jest krótki brak kontaktu z podłożem przy odbiciu piłki w celu obrony piłki.

KONSPEKT ZAJĘĆ

Część	TOK	CELE	TREŚĆ-przebieg zajęć	Dozowanie (czas/ ilość powtórzeń)	Uwagi organizacyjne i metodologiczne
I. część wstępna	Przygotowa-nie siatkarzy do treningu. Przywitanie, omówienie dzisiejszego treningu a także omówienie przebiegu zawodów.	Zapoznanie siatkarzy z zasadami i przebiegiem Turnieju.	Kilka słów instruktora na temat siatkówki na siedząco, o głównych zasadach tej dyscypliny. Omówienie tego jak będzie wyglądał trening oraz turniej siatkówki na siedząco.	5'	Ustawienie grupy w szeregu.
	Rozgrzewka Ćwiczenia rozgrzewające poszczególne odcinki ciała (grupy mięśniowe)	Przygotowanie organizmu do wysiłku, mięśni do wykonania pracy, zapobieganie ewentualnym przeciążeniom i kontuzjom.	1.RR wzdłuż tułowia- skłony głowy: 1-w prawą, 2-w lewą, 3-w przód, 4-w tył. 2.RR wzdłuż tułowia- skręty głowy w prawą, lewą stronę. 3.RR wzdłuż tułowia- krążenie głową w prawą, lewą stronę 4.RR wzdłuż tułowia- uniesienie raz prawego, raz lewego barku do góry.	Całość 10' x8(po 4 na stronę) x8(po 4 na stronę) x8(po 4 na stronę) x8(po 4 na stronę)	instruktor stoi przodem do pozostałych. Siatkarze w pozycji siedzącej powtarzają ruchy pokazywane przez instruktora. grupa jest ustawiona w tzw. ”szachownicy”

	Rozgrzewka z piłką	Nauka odbijania, przygotowanie organizmu do wykonania pracy, zapobieganie ewentualnym przeciążeniom i kontuzjom.	5. Ręce splecione przed klatką piersiową- krążenie nadgarstków w prawą i w lewą stronę. 6.RR skurcz- krążenie ramion do przodu. 7. RR skurcz- krążenie ramion do tyłu. 8.RR skurcz- wymachy ramion do tyłu 1, 2, 3, powrót 4. 9. RR w bok- skrętoskłony tułowia raz w prawą, raz w lewą stronę. 10. RR wzdłuż tułowia- krążenie tułowia w prawą stronę, następnie w lewą. 11.RR proste przed sobą- skłon tułowia w przód z pogłębieniem 1, 2, 3, wyprost 4. 12. RR proste przed sobą- jednoczesne wymachy: prawej ręki w górę, lewej ręki w dół, na przemian. 1.Rzut piłki oburącz sprzed klatki piersiowej do przeciwnika. 2.Rzut piłki oburącz z zagłowy do przeciwnika. 3. Rzut piłki prawą ręka z zagłowy po koźle do przeciwnika. 4.Rzut piłki lewą ręka z zagłowy po koźle do przeciwnika. 5.Rzut piłki oburącz po koźle do przeciwnika. 6.Plas po koźle do przeciwnika raz prawą, raz lewą ręką. 7.Plas oburącz po koźle do przeciwnika- „blokujemy piłkę”. 8. Odbicia piłki palcami ze współćwiczącym 9.Dowolne odbicia na prawą i lewą stronę do przeciwnika. 9.Odbicia piłki dowolnym sposobem ze współćwiczącym z plasem.	x8 (po 4 na stronę) x4 x4 x4 x4 x4 x4 x4 2x 2x 2x 2x 2x po 2x na rękę. 2' 2' 2' 2'	-dobieramy się w pary. - siadamy naprzeciw siebie w odległości ok 3m. - jedna piłka na parę.
II. Część główna	Turniej piłki siatkowej na siedząco	Wyłonienie najlepszego zespołu siatkarskiego	-Podział na dwie drużyny. -Losowanie przez kapitanów pola lub piłki. -Atak -Zagrywka -Ustawienie drużyn na boisku. -Mecz piłki siatkowej na siedząco do trzech wygranych setów.	Całość ok.1 godziny -każdy zawodnik zbija piłkę 5 razy. -każdy zawodnik zagrywa piłkę 3 razy.	- Instruktor wybiera dwóch kapitanów drużyn, którzy kolejno wyłaniają po 5 osób do drużyny. -drużyna wybiera rozgrywającego, który wystawia piłkę i każdy w kolejności zbija piłkę -gramy na dwóch rozgrywających na boisku.
III. Część końcowa	Zakończenie Ogłoszenie zwycięzców	Podsumowanie treningu i zawodów	Kilka słów podsumowujących zawody siatkarskie. -Przyznanie II i I miejsca w Turnieju Piłki Siatkowej. -Rozdanie dyplomów i nagród. -Podziękowanie i pożegnanie.	3'	Ustawienie grupy w szeregu.

---