16.02.2010
Dlaczego środki ochrony roślin wpływają ujemnie na środowisko:
nieumiejętne stosowanie
niewłaściwy sprzęt i dawki
powszechność dostępu
trujące substancje aktywne
perystencja czyli trwałość w środowisku
Agrofag - to zespół 3 czynników (patogen, szkodnik lub chwast), które konkurują z producentem oplonu.
Chronić - uwolnić od agrofagu.
Szkoda - to obniżenie produkcyjności; czyli wagowy lub procentowy ubytek plonu.
Strata - to wartość szkody wyrażona w wartości pieniężnej najczęściej w zł lub €, albo w procentach.
Skład środka ochrony roślin:
substancja biologicznie czynna (aktywna) - to najważniejsza część środka ochrony roślin; może stanowić od kilku do kilkudziesięciu procent składu; jest najczęściej trująca
nośnik (dopełniacz, wypełniacz) - dopełnia on do prawie 100% skład środka ochrony roślin; może to być talk, kreda, woda, olej; ma za zadanie przenieść substancje aktywną na chronioną roślinę
substancje pomocnicze - dopełniają one do 100% skład środka ochrony roślin; mają za zadanie poprawienie własności fizyko-chemicznych cieczy roboczej; są to np. zwilżacze
Kryteria podziałowe środków ochrony roślin:
podział pod względem przeznaczenia:
fungicydy - grzybobójcze
bakteriocydy - bakteriobójcze
zoocydy:
insektycydy - owadobójcze
rodentycydy - gryzoniobójcze
talbicydy - kretobójcze
namatocydy - nicieniobójcze
akarycydy - roztoczobójcze
moluscocydy - ślimakobójcze
awicydy - ptakobójcze
herbicydy - chwastobójcze
atraktanty -przywabiające
repelenty - odstraszające
desykanty - szybsze dosuszanie
podział pod względem sposobu działania na roślinę oraz agrofaga:
- roślinę:
powierzchniowe - nie mają możliwości penetracji w głąb; tam gdzie opadł
wgłębne - mają możliwość penetracji tkanki w głąb; w obrębie kropli
układowe (systemiczne) - krążą w wiązkach sitowo-naczyniowych; mszyce
agrofaga pochodzenia grzybowego (patogena):
profilaktyczne = zapobiegawcze = ochronne - przeciwdziałamy przewidywanej infekcji; najtańsze
interwencyjne - przerywamy infekcję, która się rozpoczęła; 120h
tracheotycznie (leczniczo) - zabijamy patogena lub też przerywamy jego rozwój w dłuższym czasie po infekcji; objawy są widoczne; wyższe stężenia i dawki
agrofag pochodzenia zwierzęcego (szkodnika):
kontaktowe
żołądkowe
oddechowe (gazowe)
podział pod względem przynależności substancji aktywnej do grupy chemicznej
LD50 - dawka letalna; ilość substancji aktywnej preparatu wyrażona w mg/kg masy ciała dla stałocieplnych lub też w mg/szt. w wypadku pszczół, która po podaniu w określony sposób powoduje śmiertelność 50% badanej populacji.
Okres karencji - czas jaki musi upłynąć od zabiegu do bezpiecznego zbioru plonu; wyrażany jest w dniach; dotyczy żywej rośliny.
Okres prewencji - czas jaki musi upłynąć od oprysku do bezpiecznego kontaktu z chronioną rośliną oraz do możliwości wejścia na chronioną plantację; wyrażany najczęściej w godzinach, mniej w dniach; dotyczy ludzi i pszczół.
23.2.2010
Schemat opisu środka ochrony roślin:
nazwa handlowa
nazwa zwyczajowa i % zawartości substancji aktywnej
forma użytkowa
działanie na roślinę
działanie na agrofaga
grupa toksyczności
okres karencji
grupa toksyczności oraz okres prewencji dla pszczół
zalecany do zwalczania
uwagi
Forma użytkowa - typ preparatu, który decyduje o sposobie jego wykorzystania.
Fungicydy miedziowe:
jedne ze starszych fungicydów; pierwszym najstarszym fungicydem jest ciecz bordowska. Działają powierzchniowo, profilaktycznie; blokują procesy energetyczne w komórkach grzyba. Zwalczają mączniaki rzekome i inne grzyby niższe np. Phytoftora; stosowane też do I oprysku na parcha. Jako jedyne na rynku stosowane są do zwalczania bakterioz np. zaraza ogniowa, rak bakteryjny pomidora. Dobrze przylegają do chronionej rośliny. Są to tanie preparaty.
WADA: mogą być fitotoksyczne; jeżeli stosujemy je po deszczu na mokre rośliny lub też przy wysokiej wilgotności powietrza. Powodują one uszkodzenia skórki, włosków, opażenia, ordzawienia zwłaszcza młodych tkanek.
Podział:
oparte na tlenochlorku miedzi:
Miedzian 50 WP
Cuproflow 375 SC
Curzate Cu 49,5 WP
Flowbrix 380 SC
oparte na wodorotlenku miedzi:
Champion 50 WP
Mag 50 WP
Magic Cap 45 WP
oparte na trójzasadowym siarczanie miedzi:
Cuproxat 345 S.C.
Miedzian 50 WP
tlenochlorek miedzi 50%
proszek do zawiesiny
powierzchniowe
zapobiegawcze
szkodliwy
7 dni - jabłka
T, 1 godzina
parch jabłoni, zaraza ogniowa, mączniak rzekomy
nie stosować na mokre rośliny
Cuproflow 375 S.C.
tlenochlorek miedzi 37,5%
koncentrat w postaci stężonej zawiesiny
powierzchniowe
zapobiegawcze
toksyczny
7 dni - ziemniaki
BT, w dawce powyżej 3,33 l/ha; nie dotyczy
parch jabłoni, gruszy, zaraza ogniowa
nie stosować na mokre rośliny
Curzate Cu 49,5 WP
tlenochlorek miedzi 45%, cymoksanil 4,5%
proszek do zawiesiny
wgłębne, kontaktowe
interwencyjne, zapobiegawcze
szkodliwy
14 dni - ziemniak; 7 dni - chmiel, pomidor
T dla pszczół; brak
zaraza ziemniaka, mączniak rzekomy chmielu, szara pleśń pomidora
nie stosować na mokre rośliny
Flowbrix 380 S.C.
tlenochlorek miedzi 38%
koncentrat
powierzchniowe
zapobiegawcze
nie dotyczy
3 dni - pomidor, ogórek
nie dotyczy
mączniak rzekomy dyniowatych, antraknoza dyniowatych, plamistość
stosować przemiennie z fungicydami należącymi do innych grup chemicznych
Champion 50 WP
wodorotlenek miedzi 50%
proszek do zawiesiny
powierzchniowe
zapobiegawcze
szkodliwy dla ludzi; klasa 3
7 dni
nieszkodliwy
zaraza ogniowa, parch jabłoni, rak bakteryjny
nie stosować na mokre rośliny
Mag 50 WP
wodorotlenek miedzi 50%
proszek do zawiesiny
powierzchniowe
zapobiegawcze
szkodliwy
7 dni - ziemniak, pomidor
nie dotyczy
parch jabłoni, zaraza ogniowa, mączniak rzekomy
nie stosować na mokre rośliny
Magic Cap 45 WP
wodorotlenek miedzi 30%, kaptan 15%
proszek do zawiesiny
powierzchniowe
zapobiegawcze
pozostałe
7 dni - jabłka; 3 dni - pomidor, ogórek, fasola
nie dotyczy
zaraza ogniowa, parch jabłoni, bakteryjna kanciasta plamistość
nie stosować na mokre rośliny
Cuproxat 345 S.C.
trójzasadowy siarczan miedzi 190g m/1l
koncentrat
powierzchniowe
zapobiegawcze (bakteriozy)
nie klasyfikowany
8 dni - pomidor, ogórek; 29 dni - ziemniak; 35 dni - gruszki, jabłka
nie dotyczy
bakteryjna kanciasta plamistość ogórka, zaraza ziemniaka, bakteryjna cętkowatość, parch jabłoni i gruszy
nie stosować na mokre rośliny
Terminarz ochrony jabłoni i grusz przed zarazą ogniową:
nabrzmiewanie pąków - Champion 50 WP
pękanie pąków, przed kwitnieniem - preparaty miedziowe; nie wprowadzać uli; ochrona przed wektorami: mszyce, miodówki
kwitnienie - preparaty miedziowe na początku i w pełni kwitnienia; lustracje roślin żywicielskich; zagrożone pędy wycinać z 50cm zapasem „zdrowej tkanki”; dezynfekować narzędzia w denaturacie; rany zamalować farbą emulsyjną lub Funabenem 03 PA z 1% dodatkiem fungicydów i 12% Pomonitu R 10
wzrost zawiązków owocowych: gradobicie lustracja co 7-10 dni; porażone wycinać i zamalowywać, dezynfekcja, usuwanie i palenie; przy dużej aktywności choroby 2-3 opryski preparatem miedziowym w odstępach 2 tygodni; w sadach preparat miedziowe ochrona przed wektorami, unikać lub opóźniać cięcie letnie, nie stosować deszczowania
po zbiorach owoców - w razie potrzeby wykonać nawożenia K; w sadach zagrożonych zwiększyć dawkę o 25% i zakwasić glebę do pH 5,5-6,5
2.3.2010
Fungicydy siarkowe - postacie siarki stosowane w ochronie roślin.
Siarka rombowa - służy do spalania w pomieszczeniach zamkniętych po cyklu produkcyjnym(!) w celu dezynfekcji tych pomieszczeń. W celu lepszego zapłonu dodaje się saletry.
Siarka sublimowana - stosowana jest w urządzeniu o nazwie „surfurator”. Po dodaniu do naczynka surfuratora i podgrzaniu siarka przechodzi bezpośrednio ze stanu stałego w gazowy (subllimacja) i wędruje w górę szklarni; tam się schładza, wraca do stanu stałego (resublimacja) i opada na rośliny w postaci żółtego pyłu. Ta metoda stosowana jest przede wszystkim do ochrony upraw szklarniowych przed mączniakami prawdziwymi zwłaszcza róż.
Siarka elementarna (koloidalna) - wchodzi w skład fungicydów siarkowych jako substancja czynna.
Cechy fungicydów siarkowych:
działają powierzchniowo na roślinie
działają na patogena profilaktycznie
blokują procesy energetyczne w komórkach grzyba
tanie
I historycznym fungicydem siarkowym jest ciecz kalifornijska
zwalczają mączniaki prawdziwe, parcha jabłoni i gruszy, ograniczają roztocza
WADA: fungicydy siarkowe mogą być fitotoksyczne jeżeli stosujemy je w temperaturze powyżej 20oC. W warunkach gorącej i suchej pogody tworzy się nadmiar SO2, który w miejscach zagłębionych blaszki liściowej kumuluje się i powoduje poparzenia a nawet nekrozy
Preparaty:
Siarkol extra 80WP
Tiotar 80 WP
Tiotar 800 SC
Ipotar 600 SC
Siarkol extra 80 WP
siarka 80 %
proszek do zawiesiny
powierzchniowe
zapobiegawcze
nie klasyfikowane
7 dni - jabłka, grusze
nie klasyfikowany
mączniak jabłoni
nie stosować powyżej 20oC
Tiotar 80 WP; 800 SC
siarka 80%
proszek do zawiesiny; koncentrat
kontaktowe, powierzchniowe
zapobiegawcze
nie klasyfikowany
7 dni - jabłka, truskawki, chmiel; 3 dni - ogórki
nie dotyczy
mączniak prawdziwy i czarna plamistość róż, mączniak prawdziwy roślin zielarskich, mączniak prawdziwy roślin leśnych
nie stosować powyżej 20oC
Ipotar 600 SC
siarka 60%
koncentrat
powierzchniowe
zapobiegawcze
pozostałe
7 dni - jabłka, grusze, winorośle
nie klasyfikowany
parch jabłoni i gruszy
nie stosować powyżej 20oC
Program ochrony jabłoni przed mączniakiem prawdziwym:
pojawienie się liści - wycinać wszystkie pędy z objawami. Pierwszy zabieg chemiczny wyonać w okresie różowego pąka, dalsze po kwitnieniu np. Siarkol Extra 80 WP, Tiowor 800 SC, Tiotar 80 WP i 800 SC, Ipotar 600 SC
po kwitnieniu - Difo 250 EC, Discus 100 EC, Nimrod 250 EC, punch Bis 400 EC
od końca kwitnienia do czerwcowego opadania zawiązków - kontynuacja wycinania w warunkach wysokiego nasilenia choroby
opryskiwać w okresie infkcji wtórnych co 10-14 dni - Bumper 250 eC, Capitan 400 EC, Clarinet 200 SC, Difo 250 EC, Ipotar 600 SC, Siarka Extra 80 WP, Tiotar 80 WP
wzrost owoców po czerwcowych opadach zawiązków - fungicydy IBE; opryski przy silnym porażeniu w sadach młodych i owocujących; Ipotar 600 SC, Siarka Extra 80 WP, Tiotar 80 WP
9.3.2010
Fungcydy etylenobisditiokarbaminianowe
preparaty oparte na substancji czynnej zwanej „mankozem”. Działają profilaktycznie na patogena i powierzchniowo na roślinę. Blokują procesy energetyczne w komórkach grzyba. Mają bardzo szerokie spektrum zwalczanych patogenów. Zwalczają grzyby wyższe jak i niższe. Nie zwalczają mączniaków prawdziwych.
W praktyce ogrodniczej najczęściej są stosowane przeciwko zarazie ziemniaka. Nie są fitotoksyczne. Bezpieczne dla stałocieplnych.
WADA: mogą powodować pobrudzenia liści roślin ozdobnych (zwłaszcza WP).
Dithane Neo Tec 75 WG
Penncozeb 80 WP
Galben M 73 WP
Ridomil Gold MZ 68 WP
Acrobat MZ 69 WG
Curzate M 72,5 WP
Dithane Neo Tec 75 WG
mankozeb 75%, ditiokarbaminian
zawiesina
kontaktowe (powierzchniowe)
zapobiegawcze
bardzo toksyczny
28 dni - porzeczki; 4 dni - pomidory
nie klasyfikowany
zaraza ziemniaka, parch jabłoni i gruszy, askochytoza, rdza
brudzi liście roślin ozdobnych
Penncozeb 80 WP
mankozeb 80%, ditiokarbaminian
proszek do zawiesiny
kontaktowe (powierzchniowe)
powierzchniowe
nie dotyczy
14 dni - agrest
nie klasyfikowany
alternarioza, zaraza ziemniaka
brudzi liście roślin ozdobnych
Galben M 73 WP
mankozeb 65%, benalaksyl 8%, acyloalanina
proszek do zawiesiny
układowe, kontaktowe
zapobiegawcze
nie klasyfikowany
14 dni - ziemniak; 7 dni - pomidor
nie klasyfikowany
zaraza ziemniaka
brudzi liście roślin ozdobnych
Ridomil Gold MZ 68 WP
mankozeb 64%, metalaksyl 4%
proszek do zawiesiny
kontaktowe, układowe
zapobiegawcze
nie klasyfikowany
3 dni - ogórek; 7 dni - pomidor
nie klasyfikowany
mączniak rzekomy, zaraza ziemniaka
brudzi liście roślin ozdobnych, nie stosować 2-3 dni przed deszczem
1.