Dyfrakcja elektronów na polikrystalicznej warstwie grafitu.

1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest obserwacja zjawiska dyfrakcji elektronów oraz pomiar odległości międzypłaszczyznowych w graficie.

2. Przebieg pomiaru

Wszystkie fale, niezależnie od rodzaju ulegają odbiciu, załamaniu, dyfrakcji i interferencji. Procesy te są wynikiem wzajemnego oddziaływania fali i cząstek ośrodków, które fala napotyka na swojej drodze. Badanie powyższych zjawisk jest szeroko wykorzystywane do określania struktury ośrodka. Celem ćwiczenia było wyznaczenie odległości międzypłaszczyznowych w polikrystalicznej warstwie grafitu oraz obserwacja zjawiska dyfrakcji elektronów.

3.Wyniki pomiarów:

a) dla dużego okręgu

sin 4Θ = D / 2R

U [V]

Duży okrąg

Średnia

śr [mm]

sin4Ө

Ө

sinӨ

1/U

śr Zew [cm]

śr wew [cm]

5000

4,3

3,58

3,94

39,4

0,3031

0,3079

0,0770

0,0769

0,0141

5500

4,06

3,3

3,68

36,8

0,2831

0,2870

0,0718

0,0717

0,0135

6000

3,92

3,24

3,58

35,8

0,2754

0,2790

0,0697

0,0697

0,0129

6500

3,8

3,01

3,405

34,05

0,2619

0,2650

0,0663

0,0662

0,0124

7000

3,6

3

3,3

33

0,2538

0,2567

0,0642

0,0641

0,0120

7500

3,55

2,9

3,225

32,25

0,2481

0,2507

0,0627

0,0626

0,0115

8000

3,38

2,8

3,09

30,9

0,2377

0,2400

0,0600

0,0600

0,0112

8500

3,9

2,7

3,3

33

0,2538

0,2567

0,0642

0,0641

0,0108

9000

3,25

2,66

2,955

29,55

0,2273

0,2293

0,0573

0,0573

0,0105

* wykres prostej sinӨ=0x01 graphic

0x01 graphic

a=4,688 0x01 graphic
Δa=0,5836

b=0,00912 Δb=0,007

* obliczenie odległości międzypłaszczyznowych d

0x01 graphic

gdzie:

0x01 graphic
- stała Plancka,

a - współczynnik nachylenia prostej,

0x01 graphic
- masa spoczynkowa elektronu,

0x01 graphic
- ładunek elektronu

D=0x01 graphic
0x01 graphic

b) dla małego okręgu

sin 4Θ = D / 2R

U [V]

Mały Okrąg

Średnia

śr [mm]

sin4Ө

Ө

sinӨ

1/U

śr Zew [cm]

śr wew [cm]

5000

2,45

1,97

2,21

22,1

0,1700

0,1708

0,0427

0,0427

0,0141

5500

2,42

1,91

2,165

21,65

0,1665

0,1673

0,0418

0,0418

0,0135

6000

2,2

1,84

2,02

20,2

0,1554

0,1560

0,0390

0,0390

0,0129

6500

2,15

1,73

1,94

19,4

0,1492

0,1498

0,0374

0,0374

0,0124

7000

2,1

1,72

1,91

19,1

0,1469

0,1475

0,0369

0,0369

0,0120

7500

2,05

1,64

1,845

18,45

0,1419

0,1424

0,0356

0,0356

0,0115

8000

2,02

1,6

1,81

18,1

0,1392

0,1397

0,0349

0,0349

0,0112

8500

1,98

1,56

1,77

17,7

0,1362

0,1366

0,0341

0,0341

0,0108

9000

1,95

1,52

1,735

17,35

0,1335

0,1339

0,0335

0,0335

0,0105

*wykres prostej sinӨ=0x01 graphic

0x01 graphic

a=2,63610x01 graphic
Δa=0,1361

b=0,005 Δb=0,002

* obliczenie odległości międzypłaszczyznowych d

0x01 graphic

gdzie:

0x01 graphic
- stała Plancka,

a - współczynnik nachylenia prostej,

0x01 graphic
- masa spoczynkowa elektronu,

0x01 graphic
- ładunek elektronu

d=0x01 graphic

4.Wnioski

Udało nam się obliczyć długość przestrzeni międzypłaszczyznowych w polikrystalicznym graficie. Wyniki mogą nieco odbiegać od wymiarów rzeczywistych ponieważ błędy w pomiarach mogą być spowodowane niedokładnością w odczytywaniu wyników lub mogą wynikać z niedokładności sprzętu pomiarowego. Jednakże biorąc pod uwagę wartość korelacji wydaje nam się, że pomiary wykonane są z dużą dokładnością.