Dyfrakcja elektronów na polikrystalicznej warstwie grafitu.
1. Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest obserwacja zjawiska dyfrakcji elektronów oraz pomiar odległości międzypłaszczyznowych w graficie.
2. Przebieg pomiaru
Wszystkie fale, niezależnie od rodzaju ulegają odbiciu, załamaniu, dyfrakcji i interferencji. Procesy te są wynikiem wzajemnego oddziaływania fali i cząstek ośrodków, które fala napotyka na swojej drodze. Badanie powyższych zjawisk jest szeroko wykorzystywane do określania struktury ośrodka. Celem ćwiczenia było wyznaczenie odległości międzypłaszczyznowych w polikrystalicznej warstwie grafitu oraz obserwacja zjawiska dyfrakcji elektronów.
3.Wyniki pomiarów:
a) dla dużego okręgu
sin 4Θ = D / 2R
U [V] |
Duży okrąg |
Średnia |
śr [mm] |
sin4Ө |
4Ө |
Ө |
sinӨ |
1/U |
|
|
śr Zew [cm] |
śr wew [cm] |
|
|
|
|
|
|
|
5000 |
4,3 |
3,58 |
3,94 |
39,4 |
0,3031 |
0,3079 |
0,0770 |
0,0769 |
0,0141 |
5500 |
4,06 |
3,3 |
3,68 |
36,8 |
0,2831 |
0,2870 |
0,0718 |
0,0717 |
0,0135 |
6000 |
3,92 |
3,24 |
3,58 |
35,8 |
0,2754 |
0,2790 |
0,0697 |
0,0697 |
0,0129 |
6500 |
3,8 |
3,01 |
3,405 |
34,05 |
0,2619 |
0,2650 |
0,0663 |
0,0662 |
0,0124 |
7000 |
3,6 |
3 |
3,3 |
33 |
0,2538 |
0,2567 |
0,0642 |
0,0641 |
0,0120 |
7500 |
3,55 |
2,9 |
3,225 |
32,25 |
0,2481 |
0,2507 |
0,0627 |
0,0626 |
0,0115 |
8000 |
3,38 |
2,8 |
3,09 |
30,9 |
0,2377 |
0,2400 |
0,0600 |
0,0600 |
0,0112 |
8500 |
3,9 |
2,7 |
3,3 |
33 |
0,2538 |
0,2567 |
0,0642 |
0,0641 |
0,0108 |
9000 |
3,25 |
2,66 |
2,955 |
29,55 |
0,2273 |
0,2293 |
0,0573 |
0,0573 |
0,0105 |
* wykres prostej sinӨ=
a=4,688
Δa=0,5836
b=0,00912 Δb=0,007
* obliczenie odległości międzypłaszczyznowych d
gdzie:
- stała Plancka,
a - współczynnik nachylenia prostej,
- masa spoczynkowa elektronu,
- ładunek elektronu
D=
b) dla małego okręgu
sin 4Θ = D / 2R
U [V] |
Mały Okrąg |
Średnia |
śr [mm] |
sin4Ө |
4Ө |
Ө |
sinӨ |
1/U |
|
|
śr Zew [cm] |
śr wew [cm] |
|
|
|
|
|
|
|
5000 |
2,45 |
1,97 |
2,21 |
22,1 |
0,1700 |
0,1708 |
0,0427 |
0,0427 |
0,0141 |
5500 |
2,42 |
1,91 |
2,165 |
21,65 |
0,1665 |
0,1673 |
0,0418 |
0,0418 |
0,0135 |
6000 |
2,2 |
1,84 |
2,02 |
20,2 |
0,1554 |
0,1560 |
0,0390 |
0,0390 |
0,0129 |
6500 |
2,15 |
1,73 |
1,94 |
19,4 |
0,1492 |
0,1498 |
0,0374 |
0,0374 |
0,0124 |
7000 |
2,1 |
1,72 |
1,91 |
19,1 |
0,1469 |
0,1475 |
0,0369 |
0,0369 |
0,0120 |
7500 |
2,05 |
1,64 |
1,845 |
18,45 |
0,1419 |
0,1424 |
0,0356 |
0,0356 |
0,0115 |
8000 |
2,02 |
1,6 |
1,81 |
18,1 |
0,1392 |
0,1397 |
0,0349 |
0,0349 |
0,0112 |
8500 |
1,98 |
1,56 |
1,77 |
17,7 |
0,1362 |
0,1366 |
0,0341 |
0,0341 |
0,0108 |
9000 |
1,95 |
1,52 |
1,735 |
17,35 |
0,1335 |
0,1339 |
0,0335 |
0,0335 |
0,0105 |
*wykres prostej sinӨ=
a=2,6361
Δa=0,1361
b=0,005 Δb=0,002
* obliczenie odległości międzypłaszczyznowych d
gdzie:
- stała Plancka,
a - współczynnik nachylenia prostej,
- masa spoczynkowa elektronu,
- ładunek elektronu
d=
4.Wnioski
Udało nam się obliczyć długość przestrzeni międzypłaszczyznowych w polikrystalicznym graficie. Wyniki mogą nieco odbiegać od wymiarów rzeczywistych ponieważ błędy w pomiarach mogą być spowodowane niedokładnością w odczytywaniu wyników lub mogą wynikać z niedokładności sprzętu pomiarowego. Jednakże biorąc pod uwagę wartość korelacji wydaje nam się, że pomiary wykonane są z dużą dokładnością.