4.3. Warunki techniczne projektowania

Wymiary stopni. Powinny odpowiadać możliwościom ruchowym człowieka, zapewniając mu bezpieczne i wygodne pokonanie różnicy wysokości. Zależność między wysokością i szerokością stopnia dla różnych odmian schodów decydujących o ich praktycznej przydatności dla komunikacji pieszej, wyraża wzór określony przepisami: w którym K oznacza średnią długość kroku ludzkiego, przyjmowaną 60÷65 cm.

Szerokość stopni powinna być co najmniej taka, aby stopa ludzka zmieściła się na nich. W celu wygodnego i bezpiecznego zejścia, stopnie powinny mieć minimalnie 26 cm szerokości. Stopnie o szerokości 21÷23 cm umożliwiają zejście, ale jest to męczące i niebezpieczne. Szerokość stopni zabiegowych oraz stopni schodów wachlarzowych w odległości 40 cm od poręczy powinna wynosić co najmniej 25 cm. Szerokość stopni schodów zewnętrznych przy głównych wejściach do budynku powinna wynosić w budynkach użyteczności publicznej co najmniej 35 cm, w innych budynkach — co najmniej 30 cm.

Wysokość stopni wpływa także na wygodę podczas chodzenia, dlatego nie może ona przekraczać wartości podanych w tabeli.

Wysokość stopni w jednym biegu musi być jednakowa. Maksymalna różnica wysokości stopni dwóch różnych biegów tej samej klatki schodowej, w wyjątkowych wypadkach może wynosić nie więcej niż 5 mm.

Powierzchnie podnóżków powinny być chropowate i mieć łagodny spadek w kierunku przedniej krawędzi, jednak nie większy niż 1,5% szerokości stopnia.

Liczba stopni. W jednym biegu schodów stałych, łączących kondygnacje nadziemne, nie powinno być więcej niż 14 stopni w schodach przeznaczonych do częstego przenoszenia ciężarów i w budynkach opieki zdrowotnej oraz 17 stopni w innych budynkach. Przeważnie biegi mają 9÷12 stopni, gdyż wówczas mniejsze jest zmęczenie ich użytkowników. Ze względów bezpieczeństwa, w schodach wewnętrznych nie należy stosować biegów zawierających mniej niż 3 stopnie.

Szerokość użytkowa biegów. Mierzy się ją w świetle między wykończoną powierzchnią ściany klatki schodowej a wewnętrzną krawędzią poręczy, a w przypadku balustrad obustronnych — w świetle wewnętrznych poręczy. Minimalne dopuszczalne szerokości użytkowe biegów podano w tabeli.

Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach

Szerokość spocznika międzypiętrowego. Nie może być mniejsza od szerokości biegu; przeważnie wykonuje się co najmniej o 5 cm większą. W budynku bez dźwigu, szerokość spocznika na piętrze, z którego drzwi prowadzą do pomieszczeń, powinna być co najmniej o 20 cm większa od szerokości biegu. Spoczniki, na które otwierają się zawiasowe drzwi dźwigu, powinny mieć minimalną szerokość 160 cm.

Wysokość przejść. Pod biegami i spocznikami nie może być mniej niż 200 cm, a w domkach jednorodzinnych 190 cm. Zejścia do piwnic mogą mieć minimalną wysokość 190 cm, wejścia na strychy — 160 cm, a do maszynowni (np. dźwigu) — 180 cm. Wysokość przejść zmienia się wraz ze zmianą nachylenia biegów schodów i mierzy się ją w pionie od przedniej krawędzi poziomej stopnia.

Wysokość balustrady. Powinna wynosić 110 cm. W budynkach jednorodzinnych, turystycznych, pensjonatach itp. dopuszcza się 90 cm. Wysokość balustrad mierzy się w pionie od przedniej krawędzi poziomej stopnia do górnego lica poręczy.

Odstęp w świetle między prętami pionowymi lub tralkami nie powinien przekraczać 12 cm, a jedynie w budynkach produkcyjnych, magazynach itp. dopuszcza się 15 cm. Zaleca się, aby konstrukcja uniemożliwiała wspinanie się dzieci po balustradzie. Poręcze balustrad powinny przenosić silę poziomą nie mniejszą niż 0,5 kN/m.

Oświetlenie schodów. W budynkach schody powinny być oświetlone bezpośrednio światłem dziennym za pomocą okien umieszczonych na każdej kondygnacji w ścianie zewnętrznej. Powierzchnia każdego okna powinna być nie mniejsza niż 1/12 rzutu klatki schodowej. Dopuszczalne jest oświetlenie schodów światłem dziennym z okien górnej części klatki schodowej wyprowadzonej ponad dach lub ze świetlików dachowych.

Wielkość duszy schodów oświetlanych świetlikiem przy wysokości klatki schodowej do 8 m powinna wynosić minimum 2 m², a na każdy 1 m zwiększenia wysokości trzeba dodawać 0,25 m² rzutu poziomego duszy.

Klatki schodowe. Powinny mieć wymiary dostosowane do kształtów i wymiarów biegów i spoczników. Ponieważ spełniają bardzo ważną rolę części drogi ewakuacyjnej, powinny mieć bezpośrednie wyjście na zewnątrz. Ze względów ogniowych, w budynkach do dwóch kondygnacji, ściany klatki schodowej powinny być wykonane z materiałów co najmniej klasy „C" a w budynkach powyżej dwu kondygnacji — klasy „B". W budynkach z dachami drewnianymi, klatka schodowa spełniająca rolę drogi ewakuacyjnej, i powinna być odgrodzona od strychu ścianą i szczelnymi drzwiami (samoczynnie zamykanymi) o odporności ogniowej klasy „C" oraz powinna być przykryta ogniotrwałym stropem.

Klatki schodowe bez okien i świetlików umożliwiających przewietrzenie, powinny mieć otwory wentylacyjne o powierzchni 0,04 m², łatwo otwierane z ostatniego spocznika.

W obiektach wykonywanych z elementów zunifikowanych wymiary klatek schodowych w wypadku systemów monolitycznych i płytowych opracowano tak, aby ich położenie było zgodne z liniami siatki modularnej. Do wysokości kondygnacji H = 280, 330, 360 i 450 cm dostosowano różne wielkości traktów klatek schodowych:

• rozpiętość (szerokość) — 240, 300, 360 i 480 cm,

• głębokość — 480, 540, 600 i dalej w module n x 60 cm.

Przykłady wymiarów rzutu poziomego zunifikowanej klatki schodowej systemów płytowych i monolitycznych

---