Program:
1. Pedagogika społeczna jako nauka formułująca teoretyczne podstawy pracy oświatowej, kulturalnej i socjalnej.
Źródła i geneza pedagogiki społecznej.
Początki polskiej pedagogiki społecznej i refleksji pedagogicznej z obszaru edukacji równoległej.
Rozwój pedagogiki społecznej w XX w. oraz współczesne ośrodki pedagogiki społecznej.
2. Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki społecznej i edukacji środowiskowej.
Założenia teoretyczne pedagogiki społecznej.
Miejsce pedagogiki społecznej wśród nauk społecznych i dyscyplin pedagogicznych.
Swoistości metodologiczne pedagogiki społecznej.
3. Wychowanie i środowisko jako naczelne kategorie teoretyczne pedagogiki społecznej.
4. Pedagogika społeczna; praca socjalna; praca kulturalna.
Praca socjalna i animacja społeczno-kulturalna.
5. Siły społeczne; istota i znaczenie.
Istota sił społecznych.
Rola sił społecznych w aktywizowaniu środowiska wychowawczego.
Przykładowe siły indywidualne i zbiorowe (przykłady instytucji edukacji równoległej pełniących rolę sił społecznych).
6. Potrzeby jednostkowe i społeczne.
Kompensacja i wsparcie społeczne i jego rola w edukacji równoległej.
Realizatorzy wsparcia społecznego.
Wsparcie w pracy wychowawczej i społeczno-kulturalnej.
7. Środowisko wychowawcze i jego typologie.
Środowiska wychowawcze; przeszłość i teraźniejszość.
Dynamika przemian.
8. Rola rodziny w wychowaniu człowieka.
Wychowawcza funkcja rodziny wśród innych funkcji.
Dysfunkcjonalność wychowawcza rodzin.
9. Szkoła jako środowisko wychowawcze.
Drugie życie szkoły.
Agresja i przemoc w relacjach społecznych.
10. Grupy rówieśnicze i subkultury młodzieżowe - charakterystyka i typy.
11. Środowisko lokalne i społeczność lokalna.
Rola więzi społecznej.
Aktywizacja społeczności lokalnych.
Upodmiotowienie społeczności lokalnych.
12. Czas wolny - problemy społeczno-wychowawcze; szanse i zagrożenia rozwoju.
Współczesne zagrożenia rozwoju i wychowania dzieci i młodzieży.
13. Pedagogika społeczna wobec nowych wyzwań.
Przemiany cywilizacyjne i transformacja ustrojowa.
Patologie społeczne.
Bezrobocie i ubóstwo.
Wykluczenie społeczne.
14. W poszukiwaniu nowych metod pracy społeczno-wychowawczej w środowisku lokalnym i jego pozaszkolnych instytucjach.
Lektury:
Frąckowiak T., (red.), Koncepcje pedagogiki społecznej, Poznań 1996
(wybrane rozdziały).
Janke A. W., Pedagogika rodziny na progu XXI wieku, Toruń 2004
(wybrane rozdziały).
Kamiński A., Funkcje pedagogiki społecznej. Praca kulturalna i
socjalna, Warszawa l997.
Kawula S. (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania – aktualność
– perspektywy, Toruń 2001 (wybrane rozdziały).
Kawula S., Człowiek w relacjach socjopedagogicznych, Toruń 2004 (wyd.
II rozszerzone)
Kwieciński Z., Wykluczanie, Toruń 2002.
Malinowski J. A., Czas wolny w obszarze zainteresowania pedagogiki
społecznej okresu transformacji, [w:] Pedagogika społeczna w Polsce po
1989 roku. Przemiany w nauce, obecność międzynarodowa, kręgi
tematyczne prac badawczych, B. Kromolicka, A. Radziewicz-Winnicki, M.
Noszczyk-Bernasiewicz (red.), Katowice 2007.
Malinowski J. A., Środowiskowe konteksty funkcjonowania szkoły w
sytuacji zmiany społecznej, [w:] R. Borowicz, Z. Kwieciński,
Wychowanie w społeczeństwie permanentnego kryzysu, Toruń 2009.
Malinowski J. A. (red.), Używanie środków psychoaktywnych przez
uczniów w percepcji studentów – kandydatów na nauczycieli.
Raport z badań, Toruń 2005.
Marynowicz-Hetka E., Pedagogika społeczna, Toruń 2006 (wybrane rozdziały).
Olubiński A., Siły społeczne jako centralna kategoria pedagogiki
społecznej, [w:] S. Kawula, Studia z pedagogiki społecznej, Olsztyn 1996.
Pilch T., Lepalczyk I., (red.), Pedagogika społeczna, Warszawa 1995
(wybrane rozdziały).
Przecławska A. (red.), Pedagogika społeczna. Kręgi poszukiwań,
Warszawa 1996.
Radziewicz-Winnicki A., Pedagogika społeczna w obliczu realiów
codzienności, Warszawa 2008 (wybrane rozdziały).
Theiss W., Mała ojczyzna, Warszawa 2001 (wybrane rozdziały).
Trempała E., Edukacja nieszkolna (równoległa), Bydgoszcz 1993.
Wójcik J ., Od hipisów do satanistów, Kraków 1992.
Wroczyński R., Pedagogika społeczna, Warszawa 1974 (wybrane rozdziały).
Metody oceny: egzamin poprzedzony recenzją wybranego numeru
czasopisma, ukierunkowana na treści z zakresu pedagogiki społecznej
(do wyboru:Pedagogika Społeczna, Auxilium Sociale - Novum, Kultura i
Edukacja, Ruch Pedagogiczny, Forum Oświatowe,Wychowanie na co dzień).