WYZNACZANIE POTRZEB I NIEDOBORÓW WODNYCH ROŚLIN UPRAWNYCH.

Dane:

Roślina:	ziemniaki
Gleba:	gl
Stacja:	Skroniów

Częstotliwość opadów większych lub równych 2mm/d w I fazie - co 15 dni.

Równanie bilansowe.

Niedobory wodne roślin zaleca się wyznaczać dla okresów nie dłuższych niż dekada wg wzoru:

N = ET_r - P -ERU_p + ERU_k + H

gdzie:

N - niedobór wody, [mm/dekada],

ET_r- ewapotranspiracja rzeczywista, [mm/dekada],

P - suma opadów atmosferycznych, [mm/dekada],

ERU_p- efektywna retencja użyteczna, tj. zapas wody łatwo dostępnej w warstwie korzeniowej na początku okresu obliczeniowego, [mm],

ERU_k- efektywna retencja użyteczna na końcu okresu obliczeniowego według

wyników obliczeń bilansowych, [mm],

H - suma odpływu powierzchniowego i gruntowego, [mm].

A) Ustalenie daty początku i końca okresu wegetacyjnego, oraz daty faz rozwoju w zależności od szerokości geograficznej:

I FAZA:11.05-31.05

II FAZA:01.06-30.06

III FAZA:01.07-31.08

IV FAZA:01.09-30.09

Ilość dni w okresie wegetacyjnym: 143

B) Zestawienie dekadowych i miesięcznych wartości opadów (P) z wielolecia dla stacji Skroniów (tabela 1).

C) Zestawienie dekadowych i miesięcznych wartości ewapotranspiracji potencjalnej (ET_p) wg Turc'a z wielolecia dla stacji Skroniów (tabela 2).

D) Zestawienie dekadowych wartości parowania rzeczywistego ziemniaka:

ET_r=k ET_p

współczynnik roślinny, zależny od rodzaju rośliny i jej fazy rozwojowej.

Obliczenie średniej dobowej Et_p w I fazie:

ET_p w II dekadzie maja: 29 mm

ET_p w III dekadzie maja: 27 mm

średnia dobowa ET_p=(29+27)/20=2,8 mm

k_I=0,39; k_III=1,15; k_IV=0,85

Obliczenie „k” dla kolejnych faz rozwoju:

k_I - w I fazie dla częstości opadu (większego od 2mm/d) =15 dni i średniej dobowej ET_p=2,8 wynosi 0,39.

k_II - w fazie II współczynnik zmienia się liniowo od wartości w fazie I do stałej w fazie III; tj od k_I do k_III (od wartości 0,39 do 1,15).

k_III - w fazie III wartość współczynnika jest stała i wynosi 1,15

k_IV - w fazie IV współczynnik zmienia się liniowo od wartości w fazie III do wartości końcowej w fazie IV; tj od k_III do k_IV (od wartości 1,15 do 0,85).

Wartości ET_r w poszczególnych dekadach:

DEKADA	MIESIĄC	ETr
II	V	0,39×29=11,3
III	V	0,39×27=10,5
I	VI	0,52×33=17,2
II	VI	0,77×36=27,7
III	VI	0,99×35=34,7
I	VII	1,15×35=40,3
II	VII	1,15×35=40,3
III	VII	1,15×33=38,0
I	VIII	1,15×32=36,8
II	VIII	1,15×29=33,4
III	VIII	1,15×26=29,9
I	IX	1,10×22=24,2
II	IX	1,00×20=20,0
III	IX	0,90×17=15,3

E) Zestawienie dekadowe retencji wodnej gleby.

ERU=p×RU

ERU- efektywna retencja użyteczna [mm]

p- współczynnik wykorzystania wody ogólnodostępnej

RU- retencja użyteczna, w tym przypadku równa wodzie ogólnodostępnej

Ponieważ ET_r w dekadach: 2,3 V; 1,2 VI; 3 VIII; 1,2,3 IX; była niższa od 30 mm, dlatego wartość p. zwiększamy o 30%.

Dekada miesiąca	Głębokość ukorzenienia	WOD [mm]	p	ERU [mm]
2 V 3 V	0,2 0,2	36 36	0,33 0,33	12 12
1 VI 2 VI 3 VI	0,3 0,4 0,5	54 72 90	0,33 0,33 0,25	18 24 23
1 VII 2 VII 3 VII 1 VIII 2 VIII 3 VIII	0,6 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7	110 130 130 130 130 130	0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,33	28 33 33 33 33 43
1 IX 2 IX 3 IX	0,7 0,7 0,7	130 130 130	0,33 0,33 0,33	43 43 43

F) Odpływ powierzchniowy i gruntowy.

H=P-(ET_r+ERU_w)

H - odpływ

P - opad

ET_r - ewapotranspiracja rzeczywista

ETR_w - wyczerpanie wody łatwo dostępnej, tj. tej części zapasu którą roślina zużyła przed okresem obliczeniowym

Odpływ powierzchniowy i gruntowy w latach normalnych wystąpił w trzech dekadach i wynosił odpowiednio w II dekadzie maja -7,7, w III dekadzie maja -10,5 oraz w I dekadzie czerwca -11,8; w latach średnio suchych wystąpił również w trzech dekadach i wynosił odpowiednio w II dekadzie maja -4,7, w III dekadzie maja -3,5 oraz w I dekadzie czerwca -7,8.

G) Niedobory wodne dla ziemniaka obliczone według równania bilansowego dla lat normalnych.

MIESĄC	DEKADA	ERU [mm]	P [mm]	ETp [mm]	k	ETr [mm]	ERUp	ERUk	H	N
V	II III	12 12	19 21	29 27	0,39 0,39	11,3 10,5	12,0 12,0	12,0 12,0	7,7 10,5	0,0 0,0
S mieś			40	56		21,8	12,0	12,0	18,2	0,0
VI	I II III	18 24 23	29 19 35	33 36 35	0,52 0,77 0,99	17,2 27,7 34,7	18,0 24,0 14,3	18,0 15,3 14,6	11,8 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0
S mieś			84	104		79,6	18,0	14,6	11,8	0,0
VII	I II III	28 33 33	22 41 38	35 35 33	1,15 1,15 1,15	40,3 40,3 38,0	19,6 6,3 7,0	1,3 7,0 7,0	0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0
S mieś			101	103		118,6	19,6	7,0	0,0	0,0
VIII	I II III	33 33 43	23 23 22	32 29 26	1,15 1,15 1,15	36,8 33,4 29,9	7,0 0,0 10,0	0,0 0,0 2,1	0,0 0,0 0,0	6,8 10,4 0,0
S mieś			68	87		100,1	7,0	2,1	0,0	17,2
IX	I II III	43 43 43	17 12 13	22 20 17	1,10 1,00 0,90	24,2 20,0 15,3	2,1 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0	5,1 8,0 2,3
S mieś			42	59		59,5	0,0	0,0	0,0	15,4
S weg			334	409		379,6	12,0	0,0	30,0	32,6

W ciągu okresu wegetacyjnego niedobór wystąpił w I i II dekadzie sierpnia oraz w I,II i III dekadzie września, w sumie za cały okres wyniósł 32,6 [mm].

Niedobory wodne dla ziemniaka obliczone według równania bilansowego dla lat średnio suchych.

MIESĄC	DEKADA	ERU [mm]	P [mm]	ETp [mm]	k	ETr [mm]	ERUp	ERUk	H	N
V	II III	12 12	16 14	29 27	0,39 0,39	11,3 10,5	12,0 12,0	12,0 12,0	4,7 3,5	0,0 0,0
S mieś			30	56		21,8	12,0	12,0	8,2	0,0
VI	I II III	18 24 23	25 19 35	33 36 35	0,52 0,77 0,99	17,2 27,7 34,7	18,0 24,0 14,3	18,0 15,3 14,6	7,8 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0
S mieś			79	104		79,6	18,0	14,6	7,8	0,0
VII	I II III	28 33 33	26 25 20	35 35 33	1,15 1,15 1,15	40,3 40,3 38,0	19,6 10,3 0,0	5,3 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0	0,0 5,0 18,0
S mieś			71	103		118,6	19,6	0,0	0,0	23,0
VIII	I II III	33 33 43	17 21 26	32 29 26	1,15 1,15 1,15	36,8 33,4 29,9	0,0 0,0 10,0	0,0 0,0 6,1	0,0 0,0 0,0	19,8 12,4 0,0
S mieś			64	87		100,1	0,0	0,0	0,0	32,2
IX	I II III	43 43 43	13 14 14	22 20 17	1,10 1,00 0,90	24,2 20,0 15,3	6,1 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0	0,0 0,0 0,0	5,1 6,0 1,3
S mieś			41	59		59,5	0,0	0,0	0,0	12,4
S weg			285	409		379,6	12,0	0,0	16,0	67,6

W ciągu okresu wegetacyjnego niedobór wystąpił w II i III dekadzie lipca, I i II dekadzie sierpnia oraz I,II i III dekadzie września i w sumie za cały okres wyniósł 67,6 [mm].

FAZA I

FAZA II

FAZA III

FAZA IV

---