Hałas: infradźwiękowy ; ultradźwiękowy ; słyszalny Drgania cząsteczek ośrodka sprężystego: drgania mechaniczne elementu , zaburzenia przepływającego strumienia gazu lub cieczy Rodzaje fal akustycznych: podłużne(gazy,ciecze) , poprzeczne , skośnewszystkie fale w ciałach stałych tzw dźwięki materiałowe Fala podłużna- fala, w czasie rozchodzenia której kierunek rozchodzenia się cząstek ośrodka zgodny z kierunkiem rozchodzenia fal. Fala poprzeczna- kierunek rozchodzenia się cząstek ośrodka ⊥ do kierunku rozchodzenia fal Fala skośna- kierunek rozchodzenia ani zgodny ani ⊥ Wielkości opisujące ruch cząstek ośrodka: wychylenie ,V, a , f Wielkości opisujące falę akustyczną: długość, f, c-prędk Dźwięki: proste(sinusoi.) i złożone (można je rozłożyć na szereg drgań sinusoi. Tzw. Prawo Fouriera i jest ono podstawą analizy widmowej) Analiza widmowa w pasmach: Oktawowych , tercjowych Oktawa-(składa się z 3 tercji) przedział wyznaczony częstotliwością górna dolna i często środkową fg=2fd tercja- fg=3√2*fd Źródła hałasu: moc akustyczna , współczynnik kierunkowości zysk kierun. Pole akustyczne- ciśnienie akustyczne , natężenie dźwięku Ocena hałasu zależy od mocy akust. Pola akust. Warunków akust. Ciśnienie akusty p-różnica miedzy chwilową wartością ciśnienia ośrodka, gdy rozchodzi się w nim fala akustyczna, a ciśnieniem statycznym w tym samym punkcie, gdy w ośrodku nie rozprzestrzeniają się drgania akustyczne, jest skalarem(poziom ciśnienia akust. Lp=20logp/p0). Natężenie dźwięku I- ilość energii akustycznej przepływającej przez jednostkę powierzchni w jednostce czasu, I- jest wektorem, zgodnym z kierunkiem przepływu E akust. dzieki I można identyf. źródło hałasu(poziom natęż akust. Li=10logI/I0). Moc akust. P- Iloś energii akust. Wypromieniowanej przez źródło w jednostce czasu Poziom mocy aku.Lp=10logp/p0 Współczynnik kierunkowości Q: Q=p^2/p0^2 Zysk kierunkowy G: G=10logQ Pole swobodne- pole w którym do obserwatora dochodzą jedynie fale bezpośrednie Pole fali swobodnej jest polem idealnym i istniejącym jedynie w war. Labor. W komorze bezechowej. Charakterystyka kierunkowości: przestrzenny rozkłąd poziomu ciśnienia akustycznego wokół źródła wyznaczony w polu fali swobodnej. Propagacja dźwięku w przestrzeni otwartej(rozprze. Się dzwię. Zale. Od): odległość źródło-obserwator , pochłanianie energii akust. przez powietrze, odbicia i ugięcia fal akust. na istniejących obiektach, wpływ wiatru, wpływ zieleni Źródło punktowe- to nieskończenie mała kula pulsująca punktowo, której promień zmienia się okreso. Charakterystyka kierunkowości źródła punktowegoźródło wszech kierun i promieniuje falą kulistą.
Fala kulista-fala której czoło tworzy powierzchnię kuli Czoło fali- powierzchnia, na której drgające cząstki są w tej samej fazie (fala płaska jak daleko od źródła punkt.) I=P/(4Πr^2) Założenie: brak pochłaniania energii akustycznej przez powietrze. Związek pomiędzy ciśnieniem akustycznym p, a natężeniem I I=p/z z-inpedancja akust. Z jest wielkością zespoloną, jest wyznaczona poprzez stosunek z=p/V drgającej cząstki ośrodka Z mówi jaka jest reakcja ośrodka gdy cząstki drgają. Z charakteryzuje ośrodek pod względem akustycznym. Źródło liniowe- zbiór źródeł punktowych rozmieszczonych wzdłuż linii prostej np.: droga. Jest źródłem fali cylindrycznej. Fala cylindr. I=P/(2Πr) gdzie P-moc akus jednostkowego odcinka źród. W dostatecz. Dużej odleg od źródł liniowego generującego falę cylind mamy falę płaska. Źródło powierzchniowe- zbiór źród punktowych rozmieszczonych na płaszczyźnie, generuje falę płaską(rys) Zakł. Brak tłum. Energ. przez powietrz Pochłanianie energii akustycznej przez powietrze:lepkośc środowiska, przewodzenie ciepła między warstwami środowiska o różnej temp., promieniowanie ciepła między warstwami środ o różnej temp Ir,m=Ir*e^-mr gdzie Ir-natę dzięwku bez uwzgl. tłumienia; m-wsp.pchłaniania ener akust przez pow; r-odleg punk obserwacji od źródła dźwięku Wpływ wiatru: zmiana prędkości rozprzest się dźwięku; załamywanie się fali akust i powst obszaru ciśnienia akustycznego Propagacja dźwięku w obszaracho graniczo- nych: Pole akustyczne jest tutaj Polem pogłosowym czyli: fale bezpośre+odbite+ugięte Metody analizy pola akustycznego: M. Falowa: zał.: 1. m=0 (ośrodek bez strat, 2. ściany jednorodne pod wzgl. akust, 3. źródło dźwięku pkt. Równanie falowe, które spełnia fala płaska: ix∂p/∂x+iy∂p/∂y+iz∂p/∂z=-ρo∂V/∂t p-ciś, Lewa strona mówi o zmianach ciś akust w przestrzeni, prawa o przyczynie zjawiska. Warunki brzegowe: pow. ścian ograniczających doskonale odbijające i sztywne -> układ nie tłumiony. Przyjmując powyższe zał. w pomiesz. obserwujemy zjawiska rezon., powstają fale stojące tzw. drgania własne pomiesz., f drgań własnych: fr = c/2*pierw((nx/lx)^2+(ny/ly)^2+(nz/lz)^2), fale osiowe: ny=nz=0 lub nx=nz=0 lub nx=ny=0; fale styczne: nz=0, ny=0 lub nz=0; fale styczne: nx≠0 ny≠0 nz≠0. M. Statystyczna: zał.: -wszystkie kierunki dochodzenia fal odb. do pktu obserwacji jednakowo prawdopodobne; - gęstość energii akustycznej fal odb jest jednakowa we wszystkich pktach obserwacji; - średnie wartości energii fal odb dochodzących do punktu obserwacji dodają się arytmetycznie (1 i 2 pole dyfuzyjne-komora pogłosowa). Średnia droga swobodna między kolejnymi odbiciami: l=4V/S (V - obj. pomiesz, S - pole powierzchni ograniczających).
Pole dyfuzyjne: teoretyczne, idealne, wszystkie kierunki dochodzenia fal jednakowo prawdopodobne. Średni czas między kolejnymi odbiciami: tau=(4V)/(c*S) c- prędkość rozchodzenia się fali akustycznej. Chłonność akustyczna pomieszczenia: A=Scal*alfa(śr) [m2]. Odległość graniczna - odległość, dla której energia fal odbitych równa się energii fal bezpośrednich. Czas pogłosu pomieszczenia: czas od chwili włączenia źródła dźwięku w pomieszczeniu, w którym energia akustyczna maleje 10^6 razy, a poziom maleje o 60dB. Czas pogłosu jest funkcją częstotliwości, bo każdy wsp. Pochłaniania zalży od częstotliwości. Aby pole było dyfuzyjne i nie było skupisk energii fal odbitych od jakichś powierzchni to to miejsce powinno być równomiernie rozłożone do powierzchni rozgraniczających (?). M. Geometryczna: zał: - wymiary pomieszczenia >>λ ; -ze źródła dźwięku wychodzą „promienie dźwiękowe”, które podlegają prawom optyki; - źródło dźwięku punktowe; - pomijane zjawiska fazowe, jedynym skutkiem superpozycji fal jest sumowanie energii. Metoda źródeł pozornych: - źródło pozorne I-rzędu położone jest symetrycznie do źródła rzeczywistego względem powierzchni odbijającej, ograniczającej pomieszczenie; - źródła pozorne wyższych rzędów odpowiadają zwierciadlanym odbiciom i lezą symetrycznie względem odpowiednich płaszczyzn. Fale odbitą (rzeczywistą) zastępujemy falą bezpośrednią w obrazie pozornym. Odległość jaką pokonuje fala w obrazie pozornym równa sie długości fali w obrazie rzeczywistym: Iodb = (Na*beta)/(4*pi*r^2) r-odległość źródła pozornego od punktu obserwacji. Kryterium ograniczania rzędu obliczanych źródeł pozornych: - energetyczne; - czasowe; - rząd źródła. Materiały i ustroje dźwiękochłonne: Materiały dźwiękochłonne (porowate) - znaczna część ich objętości stanowią cienkie kanaliki wypełnione powietrzem. Ustroje dźwiękochłonne: złożone układy, umożliwiające uzyskanie dużych wartości alfa dla średnich i małych częstotliwości (efekt rezonansu). α - współczynnik pochłaniania zależy od: - grubości materiału; - rezystancji akustycznej jednostkowej przepływowej; - porowatości materiału; - częstotliwości fali akustycznej; - kąta padania fali. Ustroje dźwiękochłonne: - ustroje płytowe; - ustroje Helmholtza (komorowe, ustroje perforowane). 2 metody pomiaru współczynnika pochłaniania materiałów i utworów dźwiękochłonnych: - metoda w polu fali swobodnej; - metoda w polu pogłosowym. Pomiar współczynnika pochłaniania alfa: pomiar w polu pogłosowym -> metoda znormalizowana - > pomiar czasu pogłosu. Warunki pomiaru: - prostokątna próbka umieszczona na środku podłogi komory; - pole powierzchni próbki S=10m^2; - 6 punktów pomiarowych (równomiernie umieszczonych we wnętrzu komory). αpróbki=(0,161*V)/S*(1/T2-1/T1),T1-czas pogłosu pustej komory, T2-komory z próbką
Ucho- przetwornik mechano- elektryczny ( na wejściu do ucha en mechaniczna, a na wyjściu sygnał elektryczny) ( w nim kodowane informacje)Rozchodzące się w pow fale dźwiękowe odbierane są przez ucho zewn. Poprzez kanał słucho docierają do ucha środk i wprawiają w drgania znajdujące się tam 3 kosteczki :Ucho zewnętrzne( kieruje fale, stabilizuje warunki atmosferyczn bębenka)- małżowina uszna (przechodzi w przewód uszny i kończy się błoną bębenk); -umożliwia percepcję kierunku dochodzenia fal aku ( na wskutek ugięcia krawędzi ucha; odbicia); -chroni przed urazami mechanicz- kanał słuchowy l~ 25mm, s~7x9mm2 *stabilizuje temp., wilgotność bębenka, filtr mechaniczny * pełni funkcję rezonatora frez= 2000 Hz-4000Hz, wzmocnienie: 10-20 dB. Od błony bębenkowej zaczyna się ucho środk. z 3 kosteczkami Ucho środkowe - błona bębenkowa: epileptyczny stożek s~8x9 mm2, h~2mm; amplituda drgań błony ~10^-8 mm - kanał Eustachiusza(łączy ucho środk z gardłem) wyrównuje ciśnie ( zew i wew) po obu stronach błony bębenk- funkcja ochronna ucho środk. młoteczek, kowadełko, strzemiączko( okienko owalne) funkcja- transformacja siły, mechanizm obronny, wzmacnianie do 30-40dB, Transformacja siły- siła działająca na okienko owalnego 60razy większa od siły działającej na bębenek ( bo iloczyn ciśnienia i powierzch jest mniejszy na błonie bębenk) Amplituda bębenka/ Amplituda podst. strzemiąc= 1,3-3. F. transformacyjna- wywołanie wyraźnych wrażeń słuchowych przez stosunkowo małe siły, co umożliwia konstrukcja układu 3 kosteczek F.transmisyjna - przenoszenie en z jednego ośrodka poprzez układ kostny do drugiego, różniących się znacznie swymi właściwo (pow i ciecz o dużej lepkości), Mechanizm obronny ( refleks słuchowy) - czułość maleje w miarę jak działa hałas; Refleks słuch. działa gdy poziomy przekroczą 80dB *Mechanizm obuuszny, L prog= 80-90 dB; F(f) F rośnie, L prog maleje;*zmiana osi obrotu strzemiączka ( o 90stopni) , naprężenie bębenka( rośnie), naprężenie okienka owalnego ( maleje) to efekt działania mięśni * tmin niezbędne do uruchomienia mechanizmu 50-150 ms* czas( od chwili ustania bodźca) potrzebny do powrotu mięsni i kostek do stanu wyjściowego 200ms-1,2s, t min i czas od chwili ustania bodźca to - hałas mniej szkodliwy od impulsowe, istotna jest częstość impulsów i czas narastania impulsów Ucho wewnętrzne (wypełnione perylimfą) ( zamiana energii akustycznej na elektryczną)- przedsionek - ślimak ( przetwornik drgań mechanicznych na impulsy nerwowe)- kanały półkoliste ( zmysł równowagi) Ślimak l~35 mm, 2,5 zwoja, `składa się' błony podstawnej i siatkowej. Miedzy nimi organ Cortiego Selektywne drgania błony przekazywane są centrom nerwowym poprzez: - odkszt błony podstawnej powoduje przesuwanie się błony siatkowej i pokrywkowej oraz organu Cortiego co prowadzi do zginania rzęsek, które powoduj pobudzenie nerwu słuchowego i zachodzą zjawiska elektryczne
Eksper Bekesy'ego ( uszkodz narządu słuchu)- imitowanie ruchów strzemiączka ruch okienka owalnego ruch nieściśliwej perylimfy deformacja błony podstawnej. Miejsce maks pobudzenia błony podstawnej zależy od f fali akust. Fala rozchodząca się wzdłuż błony podstawnej osiąga maks amplitudę w miejscu odpowiadającym danej częstotliwości Silne, długotrwałe pobudzanie błony podstawnej powoduje niszczenie części błony od strony strzemiączka, komórek rzęskowych przenoszących sygnału wysokich f.Ubytki powstają w zakresie wysokich f Pobudzenie organu Cortiego (Organ wyłapujący wibracje o różnych f odpowiadające zróżnicowanej wysokości dźwięków)- pobudzenie drogą drgań okienka owalnego ( droga powietrzna)- drgania mechaniczne struktury ślimaka, drgania mechaniczne kości głowy ( przewodnictwo kostne); zał. Jeden bodziec akustyczny. Pobudzenie drogą kostną mniejsz o 30-40 dB od pobudzenia powietrz skuteczność działania ochronników słuchu ograniczona do około 30-40dB Obszar słyszalnościt obszar znajdujące się pomiędzy progiem słyszenia, a granicą bólu. Obszar słyszenia zmienia się wraz z wiekiem, ograniczanie występuje szczególnie dla wysokich f (60 lat do 5kHz). Próg słyszenia - są to najniższe wartości poziomu ciś aku na danej f, które wywołują wrażenia dźwiękowe. Granica bólu - najniższe wartości poziomu ciś aku, które wywoł uczucie bólu i mogą prowadzić do unieszkodliwienia narządu słuchu Krzywe izofoniczne - linie jednakowego poziomu głośności. Poz głośności dźw. jest określony jako równy N fonów, gdy otologicznie normalni słuchacze oceniają jego głośność jako jednakowo głośny z tonem odniesienia o f= 1000 Hz, którego poziom ciśjest równy N dB przy bieżącej fali płaskiej rozchodzącej się ze źródła umieszczonego na wprost twarzy słuchacza. Pomiary rozprzestrzeniania się dźwięku w pomieszczeniu zamkniętym wykonuje się w celu zbadania rozkładu pola akust wewnątrz tego pomiesz. W przypadku pojedynczego źródła dźwięku wyznacza się w najbliższym otoczeniu tego źródła siatkę punktów oddalonych jeden od drugiego o jeden metr. Następnie kolejno wykonuje się pomiary poziomu dźwięku w każdym z tych punktów i na podstawie uzyskanych wyników wykreśla krzywe jednakowego poziomu dźwięku, tzw. krzywe izofoniczne. Siatkę takich krzywych wykonuje się dla całego badanego pomieszczenia. Wrażliwość na f zmniejsza się wraz ze wzrostem ciś aku. Związek krzywych izofonicznych z charakterystykami A, B, C (poziom dźwięku A, B, C) Poziom dźwięku : A - LA [dB], B - LB [dB], C - LC [dB].A: aproksymuje charakterystyki (krzywe) izofoniczne z zakresu 0÷55 fonów B: aproksymuje charakterystyki (krzywe) izofoniczne z zakresu 55÷85 fonów C: aproksymuje charakterystyki (krzywe) izofoniczne >85 fonów Poziom dźwięku A(B,C) jest to poziom ciśnienia akustycznego ważony charakterystyką A(B,C).
hałas ciągły ustalony - hałas, którego poziom dźwięku A w określonym miejscu zmienia się w czasie nie więcej niż o 5 dB hałas ciągły nieustalony-hałas, którego poziom dźwięku A zmienia się w czasie obserwacji co najmniej o 5 dB hałas impulsowy - składający się z jednego lub wielu zdarzeń dźwiękowych, każde o czasie trwania < 1 sek, np wybuch, wystrzał ( może wywołać zaburzenia oddychania).!! hałas impulsowy jest bardziej szkodliwy od ciągłego, bo niezbędny czas do uruchomienia mechanizmu obronnego ucha środkowego wynosi ok. 50-150ms. Natomiast od chwili ustania bodźca do powrotu mięśni i kostek do stanu wyjściowego trwa 200 ms - 1,2 s. Hałas impulsowy jest więc bardziej szkodliwy ze względu na pewną bezwładność układu obronnego, a co za tym idzie możliwość jego negatywnego działania hałasu w momencie gdy mechanizm obronny jeszcze nie reaguje.
Ekwiwalentny ( równoważny) poziom dźwięku A wyznaczamy dla hałasów nieustalonych (nieustalonych Δla >= 5 dB); wyznaczany dla czasu T. Nadmierny hałas powoduje- uszkodzenia słuchu,- zakłócenia mowy,- zmiana rytmu oddychania i akcji serca,- zmiana tętna i ciśnienia krwi,- bóle mięśni i stawów,- zaburzenia przewodu pokarmowego,- zmiany w wydzielaniu skórnym,- zakłócenia równowagi emocjonalnej Parametry fiz hałasu warunkujące jego odczuwanie i szkodliwość- poziom ciś aku,- widmo,- przebieg czasowy ( ciągły, przerywany impulsowy),- czas oddziaływania ( kumulacja w czasie ! ) Audiometryczne badanie słuchu -obiektywne - bez czynnego udziału pacjenta, bazująca na odruchach warunkowych lub bezwarunk (np. zmiana akustycznej impedancji falowej ucha lub zmiana oporności skory) - subiektywne z czynnym udziałem pacjenta. Audiometria. subiektywna:- a . tonalna-a . słownaAudiometria słowna ∆L = Lbadane - Lstnd [dB], ∆L- ubytek słuchu,, Lbadane - poziom ciś aku przy którym zrozumiałość mowy dla osoby badanej jest 50%, Lstnd - poziom ciś aku, przy którym występuje zrozumiałość mowy 50% dla osoby o słuchu normalnym Audiometria tonalna: - przy przewodnictwie kostnym, - przy przewodnictwie powietrznym (na ogół) ubytek słuchu Us [dB] Us = 20 log( p/pn)= F(f) p - ciś akue odpowiadające progowi słyszenia badanej osoby, pn - ciś akue odpowiadające normalnemu progowi słyszenia
Wyniki przedstawiane w układzie bezwzględnym lub względnym.Poziom normalizacji hałasu w środowisku:0-20 dB- przedział dyskomfortu, 20-55- przedział komfortu, 55- 85-
przedział narażenia, powyżej 85 dB przedział zagrożenia W środow. pracy ocena hałasu dokonywana jest ze względu na ochronę słuchu lub na możliwość wykonywania pracy
Hałas infra- drgania aku niepożądane o f =< 50Hz; -niewielkie pochłanianie en aku f= 16Hz λ~22m (im f większe m proporcjonalne do f2; konsekwencje niewielkiego pochłaniania rozchodzenie się en na setki, tys,km -zjawiska rezonansowe (wzmocnienia!!) elementów konstruk. Źródła infradźw Naturalne (f= 0,01-3 Hz; Lp= 80-135 dB)- trzęsienia ziemi, -wybuchy wulka, -sztormy, silne wiatry Sztuczne: -sprężarki tłokowe (200 - 1000 obr/min; f =4 -31,5Hz; Lp =90 -130dB), -silniki spalinowe, okrętowe (Vobr < 130 obr/min;
f =4 -100Hz; Lp =96 -10 dB); -lotnicze silniki(f =4 -31,5Hz; Lp =85 -120dB); -młoty kuźnicze (f =4 -31,5Hz; Lp =91 -105dB), -urządzenia energetyczne elektrowni cieplnych (np.
f =31,5Hz; Lp =120dB)-przemysł hutn (piece łukowe) do 104dB dla f = 4-31,5Hz, -wentylatory przemysł., turbodmuchawy (f =5- 63Hz; Lp =90 -108dB) -młyny młotkowe w koksowniach (Lp =76 -101dB); -urządzenia odlewnicze (Lp = 80 -108 dB, fmax =6 Hz), -środki transpo: samoch, statki (silniki dieslowskie - f =7Hz, 13Hz, 20Hz, Lp =130 dB), helikoptery (f = 11 Hz, Lp = 118 dB) Słyszalność infradźw -próg słysz~ 100dB dla f= 6-8 Hz; ~90 dB dl af= 12-16 Hz; - ból ucha środo~ 140 dB dla f=20 Hz, ~162 dl f= 2 Hz; - badania dokuczliwości infradźwięków ( przy percepcji słuchowej) Uciążliwość= zmęczenie, senność, depresje, dyskomfort L gran= 75 dB, f= 2-90 Hz Kryteria oceny hałasu infra -Równoważny poziom ciś aku skorygowany charakterystyką ultradźwiękową odniesiony do: 8h lub tygodnia pracy (40h) - wartość dop 102dB, -Szczytowy poziom ciś aku ,Wartość dop145 dB Hałas ultradźw Niepożądane fale aku oddziaływujące negatywnie na org. ludzki o f powyżej 10 kHz ( do 100kHz); Źródła hałasu ultra- myjki ultradźwiękowe (2/3 wszystkich źródeł), - zgrzewarki ultradźwiękowe (fmax = 18 - 22 kHz, Max = 140 dB) - drążarki ultradźwiękowe (fmax =16 -25 kHz, Max = 125 dB)wpływ hałasu ultra na orga ludzki- Oddziaływanie na narząd słuchu - ubytki słuchu. Na skutek zjawisk nieliniowych zachodzących w uchu, powstają subharmoniczne składowe o porównywalnych poziomach ciś aku Lp do Lp składowej podstawowej.-wzrost temp ciała (Q ~ f2, f>100 kHz. Najbardziej wrażliwe organy na podwyższenie temp:gruczoły dokrewne, gałka oczna, układ kostny płodu, tkanka mózgowa. W czasie rozchodzenia się fali aku w org, część energii akust. zamienia się na ciepło. Q~ f2) -zwolnienie funkcjonowania układu krążenia: zwolnienie akcji serca, zmiany morfologicz krwi., -kawitacja akustyczna - powstawanie pęcherzyków powietrza pod wpływem fali aku. (.A = V/2f, A - amplituda drgającej cząsteczki, V- prędkość akustyczna Kryteria oceny hałasu ultra -Równoważny poziom ciś aku w pasmach tercjowych odniesiony do:8h lub 40h -Maks poziom ciś aku (wartość skut) Lmax Tabela!!
Kryteria oceny hałasu słyszalnego w środowisku pracy : Ochrona słuchu:1. Ekspozycja na hałas w czasie T: 8h, 24h, EA,T = ∫ pA 2 ( t ) dt [Pa2 *s], Wartości dop.- Dla 8 h
3,64 * 103 Pa2 * s, Pa - ciśnienie akustyczne skorygowane charakterystyką - Dla 40 h 18,2 * 103 Pa2 * s 2. Poziom ekspozycji na hałas -Odniesiony do 8 godzin
EEx , 8h = L A , eq,T + 10 log T/T 0 [dB], L A , eq,T -równoważny poziom dźwięku A za okres T, T 0 -czas odniesienia ( 8h )- Odniesiony do40h, EEx , 40h = 10 log [ 1/5 ∑ 100,1 * ( LEx,8h )i ] [dB ]
WARTOŚĆ DOPUSZCZALNA : 85 dB, 3.Maksymalny poziom dźwięku A mierzony na charakterystyce Slow L Amax = 115 dB, 4. Szczytowy poziom dźwięku C, L Cpeak = 135 dB
Ocena hałasu w środowisku pracy ze względu na możliwość wykonywania pracy dokonywana jest w oparciu o równoważny poziom dźwięku A dla 8h
wpływ hałasu słyszalnego na org ludzki <35 dB - nieszkodliwy, np. hałas świetlówki, 35-70 - męczący dla układu nerwowego, 70 - 85 - ujemnie wpływa na układ nerwowy (ból głowy), ubytki słuchu, 85 - 130 - zmiany funkcjonowania układów: nerwowego (depresje), krążenia (zawały serca), oddechowego. występują także bardzo szybkie trwale ubytki słuchu.
>130 - uszkodzenia: organu słuchu (błona bębenkowa), narządów wewnętrznych, choroby psychiczne.
Źródła hałasu środowiskowego - od środków transportu ( kolejowy, drogowy, lotniczy, wywołany przez jednostki pływające) - hałas przemysłowy Wielkości oceny ( wg przepisów krajowych) 1. równoważny poziom dźwięku A 2. długotrwały średni poziom dźwięku A
3. ekspozycyjny poziom dźwięku A Wartość dopuszczalna zależy od: - żródła hałasu ( drogi i linie kolejowe, statki powietrzne, linie elektroenergetyczne, instalacje+ wszystkie pozostałe źródła)- terenu- pory dnia Kryteria oceny hałasu w budynkach- hałas słyszalny- hałas niskoczęstotliwościowy i infra Ochrona przeciwdżwiękowa I.źródła - ograniczenie emisji hałasu
II.1.droga powietrzna bezpośrednia (kabiny, przegrody, ekrany, tłumiki, obudowy)2.droga materiałowa (wibroizolacja)3. odbicia i ugięcia ( adaptacja aku)III. człowiek - ograniczenie czasu ekspozycji i imisji hałasu