WYKŁAD 1
Ekonomika w leśnictwie.
Mamy pewność co się w lesie robi, ale do tego musi dojść świadomość problemów ekonomiki.
Ekonomika leśnictwa- nauka o gospodarowaniu pewnym rodzajem zasobów, umożliwiających zaspokojenie naszych potrzeb ( pewne grupy potrzeb społecznych ). Koncentruje się na zagadnieniach gospodarowania lasem. Szczególnie interesuje nas gospodarowanie dwoma grupami potrzeb:
gruntami leśnymi
zapasem rosnącym
W skład ekonomiki wchodzą : gospodarowanie gruntami, dystrybucja, konsumpcja marketing.
Przedmiot zainteresowania ekonomiki leśnictwa - ludzie , jak ludzie zachowują się w życiu zawodowym w odniesieniu do lasu.
Definicja amerykańska: ekonomika leśnictwa to nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością czyli brakiem nieograniczonego dostępu do dóbr leśnych, jak rozwiązują problem alokacji ograniczonych zasobów w celu zaspokojenia konkurencyjnych potrzeb, aby zaspokoić ich tyle ile jest w danej sytuacji możliwe.
Rzadkość - nie możemy mieć wszystkiego co chcemy, i to przez cały czas.
Zasoby - rzeczy wykorzystywane do produkcji dóbr i usług.
Podstawowe rodzaje zasobów:
Ziemia - obejmuje obszar powierzchni ziemi i wszystko to co w naturze jest użyteczne w procesie produkcji np. minerały,
Praca - obejmuje każdy sposób w jaki ludzka energia fizyczna lub umysłowa, może być sensownie wydatkowana, czasem zwana mianem siły roboczej.
Kapitał - dobra inwestycyjne : obejmuje wszelkie ....... procesu produkcyjnego, który przeznaczony jest do późniejszego wydatkowania ( wykorzystania ) w procesie produkcyjnym.
Technologia - widza jak zasoby mogą być łączone produkcyjny sposób
Leśnictwo - sektor gospodarki, który wymaga odrębnej analizy ekonomicznej. Wpływają na to trzy rzeczy:
długi okres produkcji
zapas rosnący ( drewno w formie drzew ) jest jednocześnie fabryką ( kapitałem zakładowym ) i produktem finalnym
wiele użytków pochodzenia leśnego nie jest przedmiotem obrotu rynkowego - nie sprzedaje się nie ma na nie rynku. Mają cechy „dóbr publicznych”.
Dobro publiczne - np. latarnia morska, bo wszyscy mogą z niej korzystać. Niezależnie czy z latarni korzysta jeden statek czy sto, latarnia nie siądzie - nie powoduje to jego uszczerbku, więc nie ma sensu tworzyć rynku. Ponadto nie dałoby się wyegzekwować opłaty za korzystanie z latarni, byłoby to skomplikowane. Tak samo jest z lasem.
W Europie lasy są już deficytowe.
Ważne: u podstaw gospodarowania leżą ludzkie potrzeby.
Podział potrzeb : - indywidualne i zbiorowe
- podstawowe ( egzystencjalne ) i luksusowe.
Problem zaspokajania potrzeb społeczeństwa zaspakajane są za pośrednictwem rynku.
|
Dobro |
Pieniądz |
Bez niczego w zamian |
Dobro |
Wymiana naturalna |
Kupno - sprzedaż |
Transfer dóbr |
Pieniądz |
Kupno - sprzedaż |
Kupno - sprzedaż gotówki lub usługi |
Transfer usług lub oplata transferowa |
Bez niego |
Transfer dóbr |
Transfer usług lub oplata transferowa |
- |
Przedsiębiorstwo - najogólniejszy termin ekonomiczny: miejsce gdzie się coś wytwarza ( morze być jednoosobowe ).
Gospodarstwo domowe - odbiorcy dóbr materialnych, wytworzonych w przedsiębiorstwie
Przedsiębiorstwa
Y P Dm
Gospodarstwa domowe
Dm - dobra materialne
P - pieniądz wyłożony przez przedsiębiorców
Y - zarobki
Wnioski:
Y = P - równowaga, wszystko jest w porządku
Y > P - ludzie oszczędzają, rozpoczyna się kryzys, bo pieniądze wyłożone przez przedsiębiorców nie zwracają się im. Trzeba tak oszczędzać, aby przedsiębiorcy mogli z tych oszczędności korzystać - poprzez banki.
O tym ile się produkuje decyduje pobyt.
KLASYCZNE TEORIE GOSPODAROWANIA W LEŚNICTWIE
Podręcznik do tego zagadnienia : Klocek, Rutkowski.
Gospodarowanie i podstawowe formy użytkowania lasów.
elementy charakteryzujące działalność gospodarczą człowieka.
formy użytkowania ( zagospodarowania ) lasów.
Gospodarstwo łowieckie
Gospodarstwo zbierackie
Gospodarstwo wypasowe
Produkcja drewna
Wielofunkcyjne gospodarstwo leśne
Trakcyjnego - zwyczajowy etap użytkowania d-stanów.
Początek kalkulacji i początek gospodarstwa leśnego.
Statyka leśna ( nauka o równowadze w gospodarstwie leśnym )
Model wielofunkcyjnego gospodarstwa leśnego.
Ad. I. Działalność gospodarczą w leśnictwie wyznaczają dwa zjawiska ( elementy )
bodźce ekonomiczne - potrzeby najważniejsze, które wyznaczają cel działalności gospodarczej, więc otwierają sytuację pobudzające do realizacji tych celów.
................................... - sprowadza się do stosowania określonej metody lub techniki gospodarczej, na którą składają się : materialne środki produkcji i sposób ich wykorzystywania.
Działalność w gospodarce leśnej, to działalność polegająca na realizowaniu celów za pomocą dostępnych środków gospodarowania.
Gospodarowanie ma charakter historyczny
Zaspokojenie elementarnych potrzeb człowieka - leśnictwo odgrywa w nim bardzo dużą rolę. - drewno opałowe - na świecie idzie na ten cel prawie 50% pozyskiwanego drewna.
Sposób zdobywania środków materialnych - zależy od zasobności nadleśnictwa i stosowanej techniki. Dzięki praca rodzą się nowe techniki, technologie. Jednocześnie rodzą się stale nowe problemy. Pogłębienie się i zróżnicowanie potrzeb człowieka oraz pojawienie się nowych technik wpływa na pojawienie się nowych celów w gospodarstwie leśnym i nowych technologii.
Formy użytkowania lasu:
- gospodarka łowiecka
- gos. zbieractwo - jako element dodatkowy. Zbieractwo jest dozwolone ale do pewnych granic aby nie stwarzać zagrożenia dla innych celów w leśnictwie.
Gospodarstwo wypasowe - w USA łączy się gospodarkę leśna z gospodarką wypasową. W Europie są wspólnoty leśne, w Polsce jest jedna taka wspólnota w Witowie koło Zakopanego - ich właściciele mają prawo wypasania bydła na terenach leśnych.
Produkcja drewna - z tego nas nikt nie .... ,jest to jeden z zasadniczych celów leśnictwa. W ten sposób nie zaspokajamy jednak innych potrzeb związanych z ekologią............
Wielofunkcyjność gospodarki leśnej - te idee wypływają z idei trwałego rozwoju lasu, z dążenia do zapewnienia ich trwałości. Chodziło o to, aby zapewnić nam możliwość zaspokajania naszych potrzeb, ale tak, aby nie spowodować szkód w przyrodzie.
Strona 1 z 3