Postępowanie egzekucyjne

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

- POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE W ADMINISTRACJI

1. Pojęcie i cel postępowania egzekucyjnego. P

Postępowanie egzekucyjne jest to uregulowany prawem procesowym egzekucyjnym ciąg czynności podejmowanych przez organy egzekucyjne i inne podmioty postępowania egzekucyjnego w celu wykonania przez zastosowanie środków przymusu państwowego obowiązków wynikających z aktów poddanych egzekucji administracyjnej. Czynności te mają niejednolity charakter i zaliczają się do nich zarówno czynności procesowe rozstrzygające kwestie proceduralne wynikłe w toku postępowania jak
i czynności egzekucyjne będące czynnościami faktycznymi.

Celem egzekucji administracyjnej jest przymusowe wykonanie zobowiązania. Wykonanie polega na osiągnięciu takiego stanu rzeczywistości społecznej, który jest zgodny z treścią aktu poddanego tej egzekucji. W konsekwencji przymus egzekucyjny stosowany jest tylko tak długo jak długo stan rzeczywisty jest niezgodny z treścią obowiązku.

2. Zakres przedmiotowy egzekucji administracyjnej.

zakres przedmiotowy ustawy obejmuje przymusowe wykonanie dwóch rodzajów obowiązków:

- o charakterze pieniężnym

podatki, opłaty, grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej ( np. mandaty ) wszelkie inne należności pieniężne pozostające we właściwości rzeczowej organów administracji publicznej, należności przekazane do egzekucji administracyjnej, należności pieniężne związane z członkowstwem w Unii Europejskiej należności pieniężne przekazane do egzekucji na podstawie umów międzynarodowych wypłaty wynagrodzeń za płacę i inne wpływy nakładane w drodze decyzji państwowej inspekcji pracy.(art. 2 pea)
- o charakterze niepieniężnym wszelkie czynności pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji na podstawie przepisów szczególnych. Polegają na spełnieniu nakazanych czynności, świadczeń rzeczowych, osobowych, wydaniu rzeczy ruchomej, nieruchomości, opróżnienia pomieszczenie lub lokalu, zaniechaniu czynności. Wyjątki może stanowić przepis 118 pea, który daje możliwość zwrócenia się do sądu w celu nakazania zobowiązanemu wyjawienia, gdzie znajduje się przedmiot, którego egzekucja dotyczy. Do obowiązków pieniężnych poddanych egzekucji administracyjnej należą (art. 2 par.1)

• podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy Ordynacja podatkowa,

• niepodatkowe należności budżetowe, do których stosuje się przepisy ustawy o finansach publicznych,

• należności z tytułu przychodów z prywatyzacji,

• grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej,

• inne należności pieniężne, jeżeli pozostają we właściwości rzeczowej organów administracji publicznej,

• należności przypadające od jednostek budżetowych, wynikające z zastosowania wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych z zobowiązaniami tych jednostek,

• należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie innych ustaw,

• wpłaty na rzecz funduszy celowych,

• należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Oraz należności pieniężne poddane egzekucji na podstawie obcych tytułów to należności egzekwowane w ramach pomocy udzielanej przez obce państwo przy dochodzeniu należności powstałych na terytorium RP wynikające z tytułu:

• zwrotów, interwencji i innych środków będących częścią systemu całkowitego lub częściowego finansowania Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, łącznie z sumami, które mają być pobrane w związku z tymi działaniami,

• opłat i innych należności przewidzianych w ramach wspólnej organizacji rynku Unii Europejskiej dla sektora cukru,

• należności przywozowych,

• należności wywozowych,

• podatku od towarów i usług,

• akcyzy od:

• produktów tytoniowych,

• alkoholi i napojów alkoholowych,

• olejów mineralnych,

• podatku od dochodu lub podatku od majątku,

• podatku od składek ubezpieczeniowych,

• odsetki, kary i grzywny administracyjne i inne należności związane z należnościami ww. (w punktach oznaczonych º ).

Do obowiązków niepieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej należą

• obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego,

• obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi, nakładane w drodze decyzji organów Państwowej Inspekcji Pracy.

Egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym polega na doprowadzeniu do:

• - wykonania czynności (np. rozbiórka budynku),

• - zaniechania czynności (np. zakaz wstępu do lasu w okresie zagrożenia pożarami),

• - znoszenia stanu lub sytuacji (np. poddanie się rewizji),

• - wydania rzeczy ruchomej,

• - wydania nieruchomości,

• - opróżnienia lokalu mieszkalnego lub innego pomieszczenia,

• - realizacji nakazów lub zakazów wydanych przez organy Państwowej Inspekcji Pracy.

Ograniczenia tak określonego zakresu przedmiotowego stosowania ustawy p.e.a. mogą wynikać z przepisu szczególnego, który zastrzega do egzekucji powyższych obowiązków egzekucję sądową.

3. Zasady ogólne prowadzenia egzekucji administracyjnej:

Zasada obligatoryjnego podejmowania egzekucji

Wynika ona z art. 6 ustawy p.e.a. i wyłącza zasadę rozporządzalności dochodzenia przez wierzyciela wykonania obowiązków ciążącego na zobowiązanym.Jeżeli zobowiązany nie wykona obowiązku dobrowolnie, wierzyciel ma obowiązek podjęcia wszelkich czynności zmierzających do tego, żeby obowiązek został wykonany(zastosowania środków egzekucyjnych). Niewykonanie bowiem ustalonego zgodnie z przepisami prawa obowiązku, podważa sam sens jego ustalania. . Na bezczynność wierzyciela służy skarga do organu wyższego stopnia nad wierzycielem. Prawo zaskarżenia bezczynności wierzyciela przysługuje podmiotowi, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony
w wyniku niewykonania obowiązku oraz organowi wyższego stopnia zainteresowanemu wykonaniem obowiązku.

Zasada celowości,

Wynika ona z art. 7 § 2 ustawy p.e.a. stanowiącego, że organ egzekucyjny powinien posługiwać się tym środkiem, który prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku. Chodzi tu o taki środek, który będzie efektywny i skuteczny w konkretnym przypadku, a ponadto pozwoli najszybciej osiągnąć cel egzekucji. Jeśli zatem organ egzekucyjny ma do wyboru egzekucję z pieniędzy i egzekucję z ruchomości, a zobowiązany wykazuje chęć uiszczenia należności pieniężnej gotówką, to organ ten powinien naturalnie przyjąć wpłatę. Prowadzenie egzekucji z ruchomości dłużnika byłoby niecelowe z uwagi na długi jej tryb. Zasada celowości oznacza, że jedynym celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do realizacji ciążących na zobowiązanym obowiązków, a nie wyrządzenie zobowiązanemu dolegliwości .

Zasada stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych tylko w ustawie,

Ustawa zawiera zamknięty katalog środków egzekucyjnych i tylko te środki można stosować. Ustawa wyznacza granice wyboru stosowanych przez organ egzekucyjny ograniczając je wyłącznie do środków w niej wyliczonych. Zasada ta stanowi realizację konstytucyjnej zasady praworządności. Dość ogólnikowy sposób określenia w ustawie p.e.a. środków egzekucji obowiązków niepieniężnych możne utrudniać ocenę zgodności z prawem ich stosowania przez organy egzekucyjne (np. przymus bezpośredni) stąd ocena taka musi być dokonywana z uwzględnieniem norm ustawy zasadniczej i innych zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego a zwłaszcza zasady celowości. Ustawa wylicza oddzielnie środki egzekucyjne dla egzekucji należności pieniężnych oraz dla obowiązków o charakterze niepieniężnym wobec tego zamienne stosowanie tych środków jest niedopuszczalne. W przypadku naruszenia tej zasady zobowiązanemu służy prawo wniesienia natomiast zastosowanie niedopuszczalnego stanowi podstawę do umorzenia postępowania egzekucyjnego

Zasada zagrożenia,

Warunkiem prowadzenia postępowania egzekucyjnego jest uprzednie zagrożenie zobowiązanemu sankcjami egzekucji administracyjnej jeżeli dobrowolnie nie wykona obowiązku.

Wobec powyższego wierzyciel, po upływie terminu wykonania obowiązku przez zobowiązanego, przesyła mu pisemne upomnienie, w którym wzywa do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy do postępowania egzekucyjnego. Dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia, może zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne

Zasada poszanowania minimum egzystencji,

polega na tym, że dopuszczalne jest prowadzenie egzekucji do majątku zobowiązanego tylko w zakresie, w którym nie zostanie zagrożone minimum utrzymania jego i pozostających na jego utrzymaniu członków rodziny. Wprowadzając tą zasadę ustawodawca kierował się głównie względami humanitaryzmu, aczkolwiek zasada ta ma jeszcze inny aspekt: egzekucja może doprowadzić do tego, że zobowiązany stanie się ciężarem dla państwa lub samorządu terytorialnego i będą one musiały łożyć na jego utrzymanie. Dlatego też przestrzeganie tej zasady leży w interesie samej administracji publicznej . (katalog zawarty w art.8-10 pea np. bielizna, zapas żywność na okres 30 dni, określona ilość zwierząt gospodarskich oraz paszy, podstawowe narzędzia potrzebne do wykonywania pracy itd.). Warto tu dodać, że omawiana zasada ma zastosowanie przede wszystkim w zakresie egzekucji świadczeń pieniężnych(zakres tej egzekucji określają przepisy kodeksu pracy art. 9§1)). Zobowiązany może wystąpić o wyłączenie danej rzeczy, a organ egzekucyjny może wyłączyć daną rzecz z egzekucji po uzyskaniu zgody wierzyciela.

Zasada stosowania środka egzekucyjnego najmniej uciążliwego dla zobowiązanego

Źródłem funkcjonowania tej zasady jest, podobnie jak omówionej wcześniej zasady celowości,ustawy p.e.a. Zasada ta niejako koryguje zakres stosowania zasady celowości, ponieważ obok istnienia przesłanki dążenia do bezpośredniego wykonania obowiązku nakazuje organowi egzekucyjnemu mieć na względzie interes zobowiązanego. Prowadzenie postępowania egzekucyjnego wiąże się z pewnymi dolegliwościami dla zobowiązanego, gdy np. zostaje on ograniczony w swobodzie rozporządzania składnikami swego majątku. Mając to na względzie organ egzekucyjny powinien stosować środek najmniej uciążliwy dla zobowiązanego.

Oprócz zasad ogólnych wyrażonych w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji do postępowania egzekucyjnego mają zastosowanie zasady ogólne całego systemu prawa (jak zasada praworządności, zasada równości wobec prawa, które obowiązują we wszystkich postępowaniach, tak administracyjnych jak i sądowych), a także niektóre zasady ogólne wyrażone w k.p.a. (np. z. przekonywania, z. informowania uczestników postępowania, z. szybkości i prostoty postępowania, w ograniczonym zakresie z. pisemności).

4. Ustawowe wyłączenia spod egzekucji administracyjnej.

Wyłączenia przedmiotowe egzekucji administracyjnej

Nie podlegają egzekucji administracyjnej:

• przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu,

• zapasy żywności i opału, niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny na okres 30 dni,

• jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce, potrzebne do wyżywienia zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów,

• narzędzia i inne przedmioty niezbędne do pracy zarobkowej wykonywanej osobiście przez zobowiązanego, z wyłączeniem środka transportu, oraz surowce niezbędne do tej pracy na okres 7 dni,

• przedmioty niezbędne do pełnienia służby przez zobowiązanego lub do wykonywania przez niego zawodu,

• pieniądze w kwocie 760 zł,

• wkłady oszczędnościowe złożone w bankach na zasadach i w wysokości określonej przepisami ustawy Prawo bankowe

• wkłady oszczędnościowe złożone w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w wysokości określonej przepisami o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych

• dokumenty osobiste,

• kwoty otrzymane na pokrycie wydatków służbowych, w tym kosztów podróży i wyjazdów,

• kwoty otrzymane jako stypendia,

• kwoty otrzymane z tytułu zasiłku stałego wyrównawczego, pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych oraz pomocy dla uczących się i studiujących wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych,

• rzeczy niezbędne ze względu na ułomność fizyczną zobowiązanego lub członków jego rodziny,

• kwoty otrzymane z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń majątkowych,

• środki pochodzące z dotacji przyznanej z budżetu państwa na określone cele i znajdujące się na wyodrębnionym rachunku bankowym prowadzonym dla obsługi bankowej dotacji oraz środki pochodzące z płatności w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich otrzymanych w formie zaliczki;

• środki pochodzące z dotacji przyznanej z budżetu państwa na określone cele i znajdujące się na wyodrębnionym rachunku bankowym prowadzonym dla obsługi bankowej dotacji,

• rzeczy służące w kościołach i innych domach modlitwy do odprawiania nabożeństwa lub do wykonywania innych praktyk religijnych albo będące obiektami kultu religijnego, choćby były kosztownościami lub dziełami sztuki.

• inne wymienione w ustawie pea.

Ustawodawca gwarantuje poszanowanie minimum egzystencji w postępowaniu egzekucyjnym. Ponadto Upoważnia zobowiązanego do złożenia wniosku o zwolnienie spod egzekucji określonych składników majątkowych. Może to mieć miejsce również w sytuacji, gdy organ egzekucyjny odmawia wyłączenia spod egzekucji przedmiotów, które zdaniem zobowiązanego, podlegają egzekucji. Zwolnienie spod egzekucji oznacza niepodejmowanie lub odstąpienie od egzekucji z całości lub części składników majątkowych zobowiązanego. Organ egzekucyjny może zwolnić spod egzekucji określone składniki majątkowe zobowiązanego tylko o ile zostaną spełnione łącznie następujące trzy przesłanki:

1. zobowiązany złożył do organu wniosek o zwolnienie

2. uzyskał zgodę wierzyciela na zwolnienie

3. za zwolnieniem przemawia ważny interes zobowiązanego

Na postanowienie w sprawie zwolnienia z egzekucji składników majątkowych zobowiązanego służy zażalenie zobowiązanemu i wierzycielowi nie będącemu jednocześnie organem egzekucyjnym

Osoby, które korzystają z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych i w zakresie przewidzianym przez ustawy, umowy lub powszechnie ustalone zwyczaje międzynarodowe nie podlegają orzecznictwu polskich organów administracyjnych.

5. Pojęcie organu egzekucyjnego, organu rekwizycyjnego.

Organ egzekucyjny-organ uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym oraz zabezpieczenia wykonania tych obowiązków. Organy egzekucyjne są zobowiązane do przestrzegania swojej właściwości rzeczowej
i miejscowej z urzędu w każdym stadium postępowania egzekucyjnego (zob. art. 18 p.e.a.
w związku z art. 19 k.p.a.).

W zależności od egzekwowanych obowiązków ustawa p.e.a. wyróżnia:

organy właściwe do egzekucji należności pieniężnych oraz organy właściwe do egzekucji należności o charakterze niepieniężnym

Organ rekwizycyjny-organ egzekucyjny o tej samej właściwości rzeczowej co organ egzekucyjny prowadzący egzekucję, któremu organ egzekucyjny zlecił wykonanie czynności egzekucyjnych.

6. Właściwość rzeczowa organów egzekucyjnych.

Właściwość rzeczową organu określona jest według przepisów jego działania. Zakres ten określa się wg przepisów prawa materialnego oraz wg kompetencji organu. Według tych przepisów rozstrzygnięcie wydane przez organ egzekucyjny z naruszeniem przepisów o właściwość jest nie ważne.

Właściwym rzeczowo organem egzekucyjnym do prowadzenia egzekucji obowiązków
o charakterze pieniężnym jest:

1. naczelnik urzędu skarbowego jako jedyny podmiot posiadający tzw. pełną zdolność prawną, czyli jest uprawniony do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych określonych w ustawie p.e.a.

2. inne organy egzekucyjne posiadające ograniczoną zdolność do prawną, czyli są uprawnione do stosowania tylko określonego środka egzekucyjnego. Są to:

• właściwy organ gminy o statusie miasta, wymieniony w odrębnych przepisach oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego jest organem egzekucyjnym należności, dla których ustalania lub określania i pobierania jest właściwy ten organ; organ ten jest właściwy do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości;

• przewodniczący organu (komisji) orzekającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w pierwszej instancji jest organem egzekucyjnym należności wynikających z tytułu kar pieniężnych i kosztów postępowania orzeczonych w tych sprawach; jest organem właściwym do stosowania egzekucji z wynagrodzenia za pracę ukaranego;

• dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest organem egzekucyjnym należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i należności pochodnych od składek oraz nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń wypłacanych przez ten oddział, które nie mogą być potrącane z bieżących świadczeń; dyrektor ZUS jest organem właściwym do stosowania egzekucji z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, z renty socjalnej, z wierzytelności pieniężnych oraz z rachunków bankowych;

• dyrektor urzędu celnego jest organem egzekucyjnym należności należności celnych, pobieranego na granicy podatku VAT i podatku akcyzowego oraz wszelkich należności orzeczonych w postępowaniu karnym skarbowym w zakresie spraw należących do właściwości organów administracji celnej; jest organem stosującym egzekucję z wynagrodzenia za pracę, z rachunków bankowych, z zajętych celem zabezpieczenia pieniędzy, ruchomości oraz wierzytelności pieniężnych i innych praw majątkowych

• dyrektor rejonowego oddziału Wojskowej Agencji Mieszkaniowej jest organem egzekucyjnym właściwym należności z tytułu czynszu, opłat i innych świadczeń związanych z zajmowaniem lokali mieszkalnych stanowiących zasób mieszkaniowy WAM; organ ten stosuje egzekucję z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego albo ubezpieczenia społecznego.

Uwaga:

Organem egzekucyjnym w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych może być ponadto inny organ w zakresie określonym odrębnymi ustawami.

Właściwościowym rzeczowo organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym jest:

• wojewoda (w tym także w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych z zakresu administracji rządowej wydanych przez państwowe jednostki organizacyjne, spółdzielnie, stowarzyszenia, organizacje zawodowe
  i samorządowe oraz inne organizacje społeczne;

• właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych, zadań zleconych z zakresu administracji rządowej oraz obowiązków wynikających
  z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydawanych przez samorządowe jednostki organizacyjne;

• kierownik wojewódzkiej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji i postanowień;

• kierownik powiatowej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w zakresie swojej właściwości decyzji i postanowień;

• w przypadkach określonych szczególnymi przepisami jako organ egzekucyjny - każdy organ Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu lub Straży Granicznej, organ Państwowej Inspekcji Pracy wydający decyzję w pierwszej instancji, organ Straży Pożarnej kierujący akcją ratowniczą, a także inne organy powołane do ochrony spokoju, bezpieczeństwa, porządku, zdrowia publicznego lub mienia społecznego.

7. Pojęcie wierzyciela.

Wierzyciel-podmiot uprawniony do żądania wykonania lub jego zabezpieczenia wykonania obowiązku w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym. jest to podmiot uprawniony do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązku podlegającego takiej egzekucji. Uprawnienie to jest jednocześnie obowiązkiem wierzyciela

1. w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji lub postanowień organów administracji publicznej wierzycielem jest właściwy do orzekania organ I instancji

2. w odniesieniu do obowiązków wynikających z orzeczeń innych organów (np. sądów) albo wynikających bezpośrednio z przepisów prawa jest organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem tego obowiązku. W przypadku braku takiej jednostki lub jej bezczynności wierzycielem jest podmiot, na którego rzecz wydane zostało orzeczenie lub którego interesy prawne zostały naruszone w wyniku niewykonania obowiązku.

3. wierzycielem uprawnionym do żądania wykonania obowiązku w drodze egzekucji administracyjnej jest również organ lub instytucja państwa obcego na zasadach i w zakresie określonych w ustawie lub ratyfikowanej umowie międzynarodowej, której stroną jest Polska.

Może zaistnieć taka sytuacja, w której wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym.

8.Pojęcie zobowiązanego.

Zobowiązany-osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub obowiązku o charakterze niepieniężnym, a w postępowaniu zabezpieczającym - również osoba lub jednostka, której zobowiązanie nie jest wymagalne albo jej obowiązek nie został ustalony lub określony, ale zachodzi obawa, że brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić skuteczne przeprowadzenie egzekucji, a odrębne przepisy na to zezwalają.

W niektórych przypadkach czynności organu egzekucyjnego kierowane są do osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązku oraz do innych osób (gdy zobowiązany nie jest tożsamy z podmiotem odpowiedzialnym za wykonanie obowiązku i wykonującym obowiązek). Np.

- gdy zobowiązanym jest osoba fizyczna nie posiadająca pełnej zdolności do czynności prawnych wówczas w jej imieniu działa przedstawiciel ustawowy;

- gdy zobowiązanym jest osoba prawna (jednostka organizacyjna) wówczas zobowiązanym jest ta osoba prawna (jednostka organizacyjna), natomiast odpowiedzialnym za wykonanie obowiązku jest jej przedstawiciel a wykonawca obowiązku pracownik podmiotu zobowiązanego.

- Zobowiązany może działać osobiście lub przez przedstawiciela ustawowego lub statutowego.

- Zobowiązany może ustanowić pełnomocnika (stosuje się odpowiednie przepisy k.p.a.).

egzekucja administracyjna nie może być prowadzona w stosunku do osób korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych w zakresie określonym ustawami, umowami lub zwyczajami międzynarodowymi. Osoby te jednak mogą same zrzec się przywilejów lub immunitetów dyplomatycznych w odniesieniu do egzekucji administracyjnej

9. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego w administracji.

Zgodnie z art. 26 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek

wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego. Jeżeli wierzyciel jest

jednocześnie organem egzekucyjnym, przystępuje z urzędu do egzekucji na podstawie tytułu

wykonawczego przez siebie wystawionego.

Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą:

doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego lub  doręczenia dłużnikowi zajętej

wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to

doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

10. Upomnienie jako czynność poprzedzająca wszczęcie postępowania egzekucyjnego

w administracji.

Zgodnie z zasadą zagrożenia Egz. adm. Może byś wszczęta jeżeli wierzyciel po upływie terminu do

wykonania zobowiązanego obowiązku przesłał mu pisemne upomnienie zawierające wezwanie do

wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy do postępowania egzekucyjnego, chyba że

przepisy szczególne stanowią inaczej. Wszczęcie postępowania może nastąpić dopiero po upływie 7 dni od

dnia doręczenia upomnienia.W przypadku wykonania obowiązku o charakterze pieniężnym wierzyciel ma

obowiązek przesłania zobowiązanemu upomnienia za pośrednictwem przedsiębiorstwa użyteczności

publicznej „Poczta Polska” przesyłką listową poleconą za potwierdzeniem odbioru, ponadto przewiduje się

możliwość doręczenia wg przepisów Kpa. W przypadku obowiązku o charakterze niepieniężnym

doręczenie upomnienia następuje na zasadach przewidzianych przepisami Kpa. Koszty upomnienia

obciążają zobowiązanego a pobierane są na rzecz wierzyciela, gdy wierzycielem jest organ egzekucyjny - na

rzecz komórki organizacyjnej wierzyciela do której należy prowadzenie egzekucji..

11. Tytuł wykonawczy.

Dokument sporządzony przez wierzyciela według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia

Ministra Finansów w sprawie wykonania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w

administracji, stanowiący podstawę wszczęcia egzekucji administracyjnej. Tytuł wykonawczy stanowi

podstawę do prowadzenia egzekucji.

Zawiera:

• oznaczenie wierzyciela

• wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także zatrudniającego go pracodawcę

• treść podlegającego egzekucji obowiązku

• wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową/ zastawu ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń

• wskazanie podstawy prawnej

- pierwszeństwa zaspakajania należności pieniężnej

- prowadzenia egzekucji

• datę wystawienia tytułu

• podpis z imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego oraz pieczęć urzędowa wierzyciela

• pouczenie

-o zgłoszenie do organu egzekucyjnego zarzutów

-o skutkach nie zgłoszenia zmiany pobytu zobowiązanego

• klauzula o skierowaniu tytułu do egzekucji adm.

• Wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych.

Do tytułu wykonawczego wierzyciel dołącza dowód doręczenia upomnienia, a jeżeli doręczenie upomnienia nie było wymagane, podaje w tytule wykonawczym podstawę prawną braku tego obowiązku.

W tytule wykonawczym wykazuje się należności pieniężne po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy.

13. Zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej.

Zbieg egzekucji oznacza, że co do tej samej rzeczy lub tego samego prawa egzekucję prowadzą równocześnie co najmniej dwa uprawnione organy. Aby mówić o zbiegu egzekucji muszą być spełnione dwa kryteria:

a. identyczność przedmiotu, do którego obie egzekucje zostały skierowane

b. skierowanie egzekucji przez oba organy

Przedmiotem, którego może dotyczyć zbieg egzekucji jest rzecz lub prawo majątkowe.

zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej - wobec tej samej rzeczy lub prawa majątkowego. Na wniosek zobowiązanego lub z urzędu wstrzymuje się obydwie egzekucje. Wtedy wszystkie akta przekazuje się do Sądu Rejonowego i sąd w ciągu 14 dni wydaje postanowienie, która z tych egzekucji będzie prowadzona dalej. Albo egz. sądowa obejmie administracyjną albo odwrotnie i jest prowadzona jedna egzekucja.

14. Zbieg egzekucji administracyjnych.

Zbieg egzekucji oznacza, że co do tej samej rzeczy lub tego samego prawa egzekucję prowadzą równocześnie co najmniej dwa uprawnione organy. Aby mówić o zbiegu egzekucji muszą być spełnione dwa kryteria:

a. identyczność przedmiotu, do którego obie egzekucje zostały skierowane

b. skierowanie egzekucji przez oba organy

Przedmiotem, którego może dotyczyć zbieg egzekucji jest rzecz lub prawo majątkowe.

zbieg egzekucji administracyjnych - kilka postępowań do tej samej rzeczy wszczętych niezależnie od

siebie. Następuje złączenie egzekucji i Naczelnik Urzędu Skarbowego, który jako pierwszy wszczął

egzekucję, prowadzi je łącznie.

15. Katalog środków egzekucyjnych obowiązków o charakterze pieniężnym: P

a. egzekucja z pieniędzy,

b. egzekucja z wynagrodzenia za pracę,

c. egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia
społecznego, a także z renty socjalnej,

4. egzekucja z rachunków bankowych,

e. egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych,

f. egzekucja z praw z instrumentów finansowych,

g. egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych na rach. papierów

wartościowych,

h. egzekucja z weksla,

i. egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw
własności przemysłowej,

j. egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

k. egzekucja z pozostałych praw majątkowych.

l. egzekucja z ruchomości

ł. egzekucja z nieruchomości

16. Katalog środków egzekucyjnych obowiązków o charakterze niepieniężnym.

a. grzywna w celu przymuszenia,

celem jest dolegliwość samej grzywny dla zobowiązanego lub osoby czuwającej nad wykonaniem

przez zobowiązanego obowiązku. Jeżeli jednak zobowiązanym jest osoba fizyczna nie posiadająca zdolności do czynności prawnych, osoba prawna bądź jedn. Org. Nie będąca os. Prawną, to grzywnę nakłada się na przedstawiciela ustawowego lub osoby czuwające nad wykonaniem przez nie obowiązku.grzywna może być nakładana wielokrotnie , a ustawa przewiduje górną granicę grzywny.

b. wykonanie zastępcze,

organ egzekucyjny stosuje ten środek egz. wówczas, gdy egzekucja dotyczy wykonania czynności którą można zlecić komuś innemu do wykonania. Zobowiązany ponosi wszelkie koszty wykonania zastępczego oraz bierze odpowiedzialność za szkody, które mogą powstać w wyniku wykonania takiego obowiązku. W postanowieniu dotyczącym takiego wykonania, organ może nałożyć na zobowiązanego zaliczkę oraz nakazać mu dostarczenie dokumentacji, materiałów i środków przewozowych koniecznych do wykonania zastępczego.

c. odebranie rzeczy ruchomej,

Ten środek jest nakładany na zobowiązanego wówczas gdy ma on obowiązek wydania rzeczy ruchomej wierzycielowi lub w celu jej zniszczenia z przyczyn sanitarnych lub społecznych. Środek ten jest stosowany również wtedy, gdy obowiązkowi podlega ujawnienie, a następnie odebranie oznaczonej rzeczy(co do tożsamości) i następuje w trybie egzekucji administracyjnej. Ujawnienie i odebranie rzeczy oznaczonej co do rodzaju czy gatunku musi określać przepis szczególny.

d. odebranie nieruchomości, opróżnienie lokali i innych pomieszczeń,

Jest to usunięcie zobowiązanego oraz członków jego rodziny , a także innych osób zajmujących daną nieruchomość, która ma być oddana wierzycielowi. Usunięcia dokonuje egzekutor a w razie oporu podejmuje działania z zastosowaniem przymusu bezpośredniego.

e. przymus bezpośredni.

Organ stosuje ten środek w celu doprowadzenia do wykonania obowiązku przez zobowiązanego, który dotyczy:

- nieruchomości, opróżnienie lokali i innych pomieszczeń,

- wydania rzeczy ruchomej,

-zaniechania czynności

- nieprzeszkadzania innej osobie w wykonywaniu jej praw a także gdy stosowanie innych środków ze wzg. na charakter obowiązku nie jest możliwe. Stosowanie przymusu bezpośredniego ma zastosowanie gdy inne środki okazały się bezskuteczne.

17. Stadium poprzedzające wszczęcie egzekucji

Co do zasady w postępowaniu egzekucyjnym w administracji wyróżnia się trzy stadia, tj.

• stadium poprzedzające wszczęcie egzekucji

• stadium stosowania egzekucji

• stadium następujące po przeprowadzeniu egzekucji.

Nie zawsze jednak postępowanie w danej przebiega przez wszystkie te etapy. Może zaistnieć sytuacja np. gdy postępowanie zakończy się na etapie czynności poprzedzających egzekucję (np.
niedopuszczalność egzekucji adm. lub umorzenie postępowania przed wszczęciem
egzekucji) lub obejmie tylko dwa pierwsze stadia.

I. Czynności poprzedzające wszczęcie postępowania egzekucyjnego

A. Czynności dokonywane przez wierzyciela :

1. Przesłanie zobowiązanemu pisemnego upomnienia, chyba że zgodnie z przepisami nie jest w
danym przypadku wymagane.

Zgodnie z zasadą zagrożenia Egz. adm. Może byś wszczęta jeżeli wierzyciel po upływie terminu do wykonania zobowiązanego obowiązku przesłał mu pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy do postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Wszczęcie postępowania może nastąpić dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia.W przypadku wykonania obowiązku o charakterze pieniężnym wierzyciel ma obowiązek przesłania zobowiązanemu upomnienia za pośrednictwem przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „Poczta Polska” przesyłką listową poleconą za potwierdzeniem odbioru, ponadto przewiduje się możliwość doręczenia wg przepisów Kpa. W przypadku obowiązku o charakterze niepieniężnym doręczenie upomnienia następuje na zasadach przewidzianych przepisami Kpa. Koszty upomnienia obciążają zobowiązanego a pobierane są na rzecz wierzyciela, gdy wierzycielem jest organ egzekucyjny - na rzecz komórki organizacyjnej wierzyciela do której należy prowadzenie egzekucji..

2. Sporządzenie tytułu wykonawczego.

Tytuł wykonawczy.

Dokument sporządzony przez wierzyciela według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia

Ministra Finansów w sprawie wykonania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w

administracji, stanowiący podstawę wszczęcia egzekucji administracyjnej. Tytuł wykonawczy stanowi

podstawę do prowadzenia egzekucji.

Zawiera:

• oznaczenie wierzyciela

• wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także zatrudniającego go pracodawcę

• treść podlegającego egzekucji obowiązku

• wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową/ zastawu ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń

• wskazanie podstawy prawnej

- pierwszeństwa zaspakajania należności pieniężnej

- prowadzenia egzekucji

• datę wystawienia tytułu

• podpis z imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego oraz pieczęć urzędowa wierzyciela

• pouczenie

-o zgłoszenie do organu egzekucyjnego zarzutów

-o skutkach niezgłoszenia zmiany pobytu zobowiązanego

• klauzula o skierowaniu tytułu do egzekucji adm.

• Wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych.

3. Sporządzenie wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej i skierowanie go do organu
egzekucyjnego wraz z tytułem wykonawczym i załączonym do niego dowodem doręczenia
upomnienia, chyba, że upomnienie nie jest wymagane. Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie
organem egzekucyjny wniosku o wszczęcie egzekucji nie sporządza się.

Wniosek o wszczęcie egzekucji

Ustawa p.e.a. nie reguluje ani treści ani formy wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej Jedynym wskazaniem jest art. 28, zgodnie z którym elementem wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej jest wskazanie środka egzekucyjnego, w przypadku gdy wykonaniu podlega obowiązek o charakterze niepieniężnym wskazanie środka egzekucyjnego przez wierzyciela jest obligatoryjne. W związku z brakiem stosownych regulacji stosuje się odpowiednie przepisy Kpa. Jednak w przypadku, gdy chodzi o należności pieniężne, wzór tytułu wykonawczego podany w załączniku do rozporządzeniu MF zawiera w części F również wzór wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej.

B. Czynności dokonywane przez organ egzekucyjny:

1. Badanie dopuszczalności egzekucji administracyjnej oraz poprawności formalnej tytułu
wykonawczego.

dopuszczalność egzekucji oraz poprawność formalna tytułu wykonawczego.

Organ egzekucyjny bada ww. przesłanki z urzędu. Organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej natomiast nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Jeżeli w toku czynności organ egzekucyjny stwierdzi, że obowiązek, którego dotyczy tytuł wykonawczy nie podlega egzekucji administracyjnej (np. brak podstawy prawnej do prowadzenia egzekucji administracyjnej, brak potwierdzenia doręczenia upomnienia itd.) albo też tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów formalnych ( np. nie zawiera wszystkich elementów treści, nie został sporządzony wg wzoru itd.) organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji i zwraca tytuł wykonawczy wierzycielowi w drodze postanowienia na które służy wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie. Zwrot tytułu oznacza, że postępowanie egzekucyjne zostaje zakończone.

Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym ta faza postępowania nie występuje ponieważ już na etapie sporządzania tytułu wykonawczego organ ocenia czy egzekucja administracyjna jest dopuszczalna.

2. Nadanie klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej.

Skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji administracyjnej

Jeżeli organ egzekucyjny stwierdzi dopuszczalność egzekucji administracyjnej oraz spełnienie wymogów formalnych tytułu wykonawczego zaopatruje tytuł wykonawczy w klauzulę
o skierowaniu tego tytułu do egzekucji administracyjnej. Czynność ta ma postać postanowienia na które nie służy zażalenie.

3. Wybór środka egzekucyjnego.

Wybór środka egzekucyjnego - wyboru środka lub środków egzekucyjnych dokonuje organ egzekucyjny zgodnie z zasadą stosowania najłagodniejszych środków dla zobowiązanego. Należy zauważyć, że we wniosku o wszczęcie egzekucji administracyjnej wierzyciel może wskazać środek egzekucyjny natomiast wierzyciel powinien wskazać środek egzekucyjny, gdy wniosek dotyczy egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym - w tym przypadku organ egzekucyjny nie jest jednak związany wnioskiem wierzyciela i ma prawo zastosować inny środek jeżeli uzna, że jest mniej uciążliwy dla zobowiązanego i jednocześnie prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku. Jeżeli obowiązek ma charakter niepieniężny wybór środka egzekucyjnego następuje w drodze postanowienia doręczanego zobowiązanemu wraz z odpisem tytułu wykonawczego, a w przypadku obowiązku pieniężnego nie ma takiego wymogu.

II. Wszczęcie egzekucji administracyjnej i jej przebieg

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego- ustawa p.e.a. nie reguluje tego etapu, przyjmuje się zgodnie z Kpa i orzecznictwem, że datą wszczęcia postępowania egzekucyjnego na wniosek jest dzień doręczenia organowi egzekucyjnemu przez wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wraz z tytułem wykonawczym. Wszczęcie z urzędu następuje wówczas gdy wierzyciel i organ egzekucyjny jest tym samym podmiotem.

Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą:

• doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego lub

• doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

przebieg egzekucji administracyjnej

Przebieg czynności egzekucyjnych zależy od rodzaju egzekwowanego obowiązku
i zastosowanego środka bądź środków egzekucyjnych.

Organ egzekucyjny lub egzekutor, przystępując do czynności egzekucyjnych, doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony.

Organ egzekucyjny przystępuje do wyegzekwowania należności stosując odpowiedni środek egzekucyjny

Środki egzekucyjne należności pieniężnych
Środki egzekucyjne obowiązków o charakterze pieniężnym
Egzekucja z pieniędzy
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę
Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych
Egzekucja ze świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego i renty socjalnej
Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych i innych praw majątkowych
Egzekucja z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych rachunkach oraz z wierzytelności z rachunków pieniężnych
Egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych
Egzekucja z weksla
Egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej
Egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Egzekucja z pozostałych praw majątkowych
Egzekucja z ruchomości
Egzekucja z nieruchomości
Środki egzekucyjne obowiązków o charakterze niepieniężnym
Grzywna w celu przymuszenia
Wykonanie zastępcze
Odebranie rzeczy ruchomej
Odebranie nieruchomości. Opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń
Przymus bezpośredni

Przed rozpoczęciem czynności egzekutor ma obowiązek, bez wezwania, okazania zobowiązanemu zaświadczenia organu egzekucyjnego lub legitymacji służbowej upoważniającej do czynności egzekucyjnych. Jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, egzekutor sporządza protokół z czynności egzekucyjnych. Odpis protokołu doręcza się niezwłocznie zobowiązanemu.

W celu zapewnienia sprawnego przebiegu egzekucji ustawa nakłada na zobowiązanego obowiązek powiadamiania organu egzekucyjnego o każdej zmianie miejsca pobytu zobowiązanego trwającego dłużej niż jeden miesiąc. Zawiadomienie powinno nastąpić nie później niż 7 dni od dnia zmiany miejsca pobytu. W przeciwnym wypadku na zobowiązanego może zostać nałożona kara pieniężna w wysokości nieprzekraczającej 5 - krtnego najniższego wynagrodzenia za pracę określonego odrębnymi przepisami.

III.  Zakończenie egzekucji administracyjnej

Organ egzekucyjny kończy egzekucję administracyjną gdy:

l) zrealizowanie środka egzekucyjnego spowoduje wykonanie obowiązku objętego egzekucją
i jednocześnie nie zachodzi potrzeba podejmowania dalszych czynności;

2) nastąpi umorzenie postępowania z przyczyn wymienionych w przepisach ustawy o
postępowaniu egzekucyjnym.

Zakończenie egzekucji z reguły oznacza jednocześnie zakończenie postępowania egzekucyjnego. Jednak może zaistnieć sytuacja, gdy po zrealizowaniu środka egzekucyjnego organ egzekucyjny będzie podejmował dalsze czynności procesowe (np. rozpatrywanie środków prawnych złożonych w toku postępowania egzekucyjnego, podział kwoty uzyskanej z egzekucji itd.).

Może być też tak, że egzekucja prowadzona przez wierzyciela będącego jednocześnie organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania środków egzekucyjnych w ograniczonym zakresie okaże się w całości lub w części bezskuteczna. Wówczas postępowanie egzekucyjne będzie kontynuowane przez naczelnika urzędu skarbowego po przekazaniu mu odpisu tytułu wykonawczego.

Zakończenie egzekucji administracyjnej oraz postępowania egzekucyjnego następuje z chwilą faktycznego zakończenia czynności prze organ egzekucyjny i nie wymaga wydania w tej sprawie żadnego aktu administracyjnego. Wyjątkowo w przypadku, gdy powodem zakończenia postępowania jest jego umorzenie organ egzekucyjny wydaje postanowienie.

Uwaga: zgodnie ze wzorem (załącznik rozporządzenia MF z 2001 r.) fakt zakończenia egzekucji należności pieniężnej powinien być odnotowany przez komornika skarbowego w części K tytułu wykonawczego.

38. Środki zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Środki prawne służące zobowiązanemu w postępowaniu egzekucyjnym:

• zarzuty na prowadzenie postępowania egzekucyjnego,

• zażalenie na postanowienie,

• skarga na czynności egzekucyjne organu egzekucyjnego i egzekutora,

• skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego,

• skarga na oszacowanie ruchomości dokonane przez poborcę skarbowego,

• skarga na naruszenie przepisów o przeprowadzeniu licytacji,

• skarga na bezczynność wierzyciela,

• zarzuty do opisu i oszacowania wartości nieruchomości,

• skarga na czynności organu egzekucyjnego dotyczące obwieszczenia o licytacji nieruchomości.

• skarga na czynności poborcy skarbowego dotyczące licytacji nieruchomości,

39. Zarzut w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. P

- zarzuty, środki zaskarżenia przysługujące w fazie wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku; odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej; określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia, o którym mowa w art. 3 i 4; błąd co do osoby zobowiązanego; niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym; niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego; brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1; zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego; prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny; niespełnienie wymogów określonych w art. 27. Wniesienie przez zobowiązanego zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego nie wstrzymuje tego postępowania. Organ egzekucyjny może jednak w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie egzekucyjne lub niektóre czynności egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zarzutu (zgodnie z art. 35).
Zarzuty - podstawą wniesienia zarzutów jest jedna z okoliczności:

-wykonanie

-umorzenie całości lub części

-przedawnienie

-odroczenie

-rozłożenie na raty

-brak wymagalności z innego powodu

-określenie obowiązku niezbędnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia

-błąd co do osoby zobowiązanego

-niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym

-niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego

-brak uprzedniego doręczenia upomnienia

-zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego

40. Skarga na czynności egzekucyjne i skarga na przewlekłość postępowania. P

- skarga na czynności egzekucyjne oraz skarga na przewlekłość postępowania, środek zaskarżenia czynności wykonawczych postępowania egzekucyjnego. Na przewlekłość postępowania egzekucyjnego skarga przysługuje również wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym, a także podmiotowi, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku, oraz organowi zainteresowanemu w wykonaniu obowiązku (art. 54).

41. Wniosek o wyłączenie spod egzekucji rzeczy lub praw majątkowych. P

- wniosek o wyłączenie spod egzekucji rzeczy lub praw majątkowych, który jest środkiem zaskarżenia przysługującym osobie trzeciej, która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, z którego prowadzi się egzekucję administracyjną. Taka osoba może wystąpić do organu egzekucyjnego w terminie czternastu dni od dnia uzyskania wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do tej rzeczy lub tego prawa - z żądaniem ich wyłączenia spod egzekucji, przedstawiając lub powołując dowody na poparcie swego żądania (na podstawie art. 38).

42. Zażalenia na postanowienia organu egzekucyjnego.

- zażalenie, forma ochrony indywidualnej przez aktami administracyjnymi, jakimi są postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym. Zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy ustawa wyraźnie na to wskazuje (art. 17).

Poza wymienionymi środkami istnieją również takie, które mogą się pojawić w przypadku stosowania określonego środka egzekucyjnego.

Jeżeli jest prowadzona egzekucja z ruchomości, stronie służą:

- skarga na oszacowanie wartości zajętych ruchomości (art. 67d § 2);
- skarga na naruszenie przepisów o przeprowadzeniu licytacji (art. 107 § 2a).

Jeżeli prowadzona jest egzekucja z nieruchomości, stronie służą:

- zarzuty co do opisu i oszacowania wartości nieruchomości (art. 110u § 1);
- skarga na czynności organu egzekucyjnego, dotyczące licytacji nieruchomości (art. 110z), oraz skarga na czynności poborcy skarbowego w toku licytacji nieruchomości (art. 111l);
- powództwo zobowiązanego do sądu powszechnego o pozostawienie pomieszczeń w jego użytkowaniu (na podstawie art. 110g § 6 zobowiązany, w stosunku do którego organ egzekucyjny zarządził odebranie pomieszczeń, może wytoczyć powództwo o pozostawienie pomieszczeń w jego użytkowaniu. Postępowanie w tym wypadku toczy się na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego).

Do administracyjnych środków prawnych, uregulowanych w K.p.a., które mogą mieć zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym (stosowanie przepisów K.p.a. możliwe jest na podstawie odesłania zawartego w art. 18 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji), należą:

- wniosek o przywrócenie terminu (art. 58-60 K.p.a.);
- żądanie zmiany lub uchylenia postanowienia przy zastosowaniu przepisów o wznowieniu postępowania administracyjnego (art. 145-152 K.p.a.) oraz uchyleniu i zmianie decyzji (art. 154-155 K.p.a.);
- skarga i wniosek z działu VIII K.p.a. Na podstawie art. 227 K.p.a. przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw. Na podstawie art. 241 przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

1

---