Co to krew? :

• 
  rodzaj tkanki łącznej

• z płynną istotą międzykomórkową

Funkcja:

1. transport

2. regulacja bilansu wodnego i jonowego

3. stablilizacha PH

4. termoregulacja

Skład:

• osocze = 55 %

• wodny roztwór białek (albuminy, globuliny, fibrynogen),
  soli nieorganicznych, aminokwasów, cukrów, lipidów i witamin

• elementy morfotyczne = 45% (u kobiet nieco mniej)

• erytrocyty 4,5 - 5 mln

• leukocyty 5 - 8 tys.

• 
  granulocyty

• obojętnochłonne

• kwasochłonne

• zasadochłonne

• agranulocyty

• limfocyty

• monocyty

• trombocyty (płytki krwi) 200 - 300 tys.

ERYTROCYTY:

• bez jądra i bez organelli

• gruby glikokaliks

• kształt soczewki dwuwklęsłej dużo powierzchnia przy małej objętości łatwa wymiana gazowa

• Ø 7,5 μm ; grubość 1 μm w środku, 2 na obwodzie

• w błonie komórki:

• gruby glikokaliks

• glikoforyny - integralne białka o charakterze STRUTURALNYM

• Na⁺-K⁺ ATPaza

• białko III szczytu elektroforetycznego - umożliwia wymianę jonów dwuwęglanowych na Cl^-

• białka szkieletu błonowego związane z utrzymaniem kształtu- głównie fibrylarna spektryna
  tworzy sieć pod błoną; związana z białkami integralnymi przez białka pośredniczące

• wypełniony przez koloidalny roztwór hemoglobiny
  cząsteczka z 4 łańcuchów - każdy połączony kowalencyjnie z hemem (hem zawiera Fe)
  hemoglobina wiąże NO - który rozkurcza naczynia krwionośne

• oksyhemoglobina z O₂

• karbaminohemoglobina z CO₂

• zawiera układy enzymatyczne - by dostarczać energię do:
  (1) transportu jonów
  (2) utrzymania kształtu
  (3) utrzymywania hemoglobiny w postaci zredukowanej

• glikolizy beztlenowej

• cyklu pentozowego

• anhydraza węglanowa - ułatwia reakcję: CO₂ + H₂O -> H₂CO₃
  (z kwasu powstaną potem jony dwuwęglanowe)

• czas przeżycia: 120-130 dni (potem niszczone przez makrofagi w śledzionie)

• anizocytoza - odchylenia wielkości

• poikilocytoza - odchylenia kształtu

• RETIKULOCYT - 1-2% erytrocytów; ma rybosomy; w mikroskopie ma zasadochłonne ziarenka i sieci

Grupa krwi:

• zależy od oligosacharydów na powierzchni komórki

• grupę 0 - determinuje 5 cząstek

• pozostałe - 6 cząstek
  

• czynnik Rh - ma charakter lipidowy

LEUKOCYTY:

• agranulocyty - tylko ziarna nieswoiste=azurochłonne

• granulocyty

• segmentowane jądra

• słaba zdolność syntezy białek => nie dzielą się i krótko żyją

Granulocyty obojętnochłonne (NEUTROFILE):

• jądro ma 2-4 segmenty (u młodych 1 o kształcie zagiętej pałeczki; starsze więcej segmentów)

• PAŁECZKA DOBOSZA

• u kobiet w jądrze jako dodatkowy segment

• to nierozspiralizowany chromosom X

• cytoplazma:

• 
  
  kwasochłonna

• 
  uboga w organelle

• zasadochłonne ziarnistości

• ziarnistości

• pierwotne = azurochłonne = nieswoiste

• 20-30 %

• 0,4 μm

• jednorodna ziarnista budowa

• forma pęcherzyków hydrolazowych

• kwaśne hydrolazy lizosomowe

• mieloperoksydaza (MPO)

• defenzyny

• lizozym

• białka kationowe

• wtórne = swoiste

• liczniejsze i mniejsze

• jaśniejsze i czasem zawierają struktury parakrystaliczne

• w błonie mają receptory

• lizozym

• fagocytyna

• fosfolipaza A₂

• fosfataza alkaliczna

• laktoferryna - wiążę żelazo

• białko wiążące witaminę B₁₂

• trzeciego typu

• gelatynaza

• katepsyny

• glikoproteidy błonowe

• 
  pierwsza nieswoista linia obrony przed drobnoustrojami
  podstawowy element ostrego stanu zapalnego

• fagocytoza drobnoustrojów

• 
  
  po opłaszczeniu przeciwciałami IgG i składnikami dopełniacza
  powstają fagosomyprzyłączają się ziarna swoistenieswoiste

• zabijanie drobnoustrojów

• 
  SYSTEM TLENOZALEŻNY (szybszy)

• układ MPO - H₂O₂ - Cl^- oraz I^-

• 
  
  H₂O₂

• rodniki ponadtlenkowe i hydroksylowe

• 
  SYSTEM TLENONIEZALEŻNY

• defenzyny (naturalne antybiotyki; białka kationowe)

• lizozym - rozkłada otoczki bakterii

• laktoferryna i inne substancje - eliminacja B₁₂ i Fe z otoczenia bakterii

• ruch - przeciskanie się ułatwia segmentacja jądra; chemotaksje w kierunku:

• produktów metabolizmu bakterii

• składników dopełniacza

• mediatorów (wydzielanych przez mastocyty, limfocyty,płytki krwi)

• we krwi przebywają kilkanaście godzin idą do tkanek tam żyją 2-3 dni

• czynniki uwalniane w procesie zapalnym pobudzają śródbłonek

• przylegają do niego granulocyty

• słabe wiązania powstają między selektynami śródbłonka a resztami cukrowcowymi neutrofila

• neutrofile „toczą się” powoli -> pobudzenie śródbłonka

• kom. śródbłonka zwiększają ekspresję immunoglobulin ICAM1 i VCAM1

• aktywuje to integryny neutrofila

• mocne wiązanie

• diapedeza - przeciskanie się między kom. śródbłonka

• trawienie gelatynazą błony podstawnej

• chemotaksja w kierunku ogniska

• bodziec fagocytarny aktywacja komórki prod. mediatorów procesu zapalnego (leukotrieny)
  nasilone tworzenie aktywnych nadtlenków i rodników zabicie drobnoustrojów
  
  może dojść do śmierci i rozpadu neutrofila uwolnione zabite bakterie działają jak szczepionka
  ropa - szczątki neutrofili + zabite bakterie + płyn tkankowy

Granulocyty kwasochłonne (EOZYNOFILE):

• dwupłatowe okularowate jądro

• ziarna

1. 
   swoiste - najliczniejsze i największe; kwasochłonne

• główne białko zasadowe MBP

• białko kationowe eozynofilów ECP

• eozynofilowa neurotoksyna EDN

• ponadto: kwaśne hydrolazy i peroksydaza (inna niż u neutrofila)

• 
  charakterystyczne w eozynofilach tkankowych

• mikroziarna - w młodych formach

rola (fagocytoza; mniejsza niż neutrofili):

1. zabijanie larw pasożytów

• białko MBP - ułatwia przyleganie do pasożyta

• białko ECP - działają podobnie do defenzyn - tworzenie stale otwartych kanałów

zabijanie bakterii i kom. nowotworowych (słabsza niż neutrofilów)

fagocytoza bakterii (mniejsza niż neutrofilów)

neutralizacja mediatorów zapalenia produkowanych przez mastocyty (przez enzymy i prostaglandyny)

wzrost ilości:

• w chorobach pasożytniczych

• stanach alergicznych

Granulocyty zasadochłonne (BAZOFILE):

• zazwyczaj niepodzielone jądra (czasem 2 lub 3 segmenty)

• zasadochłonne ziarnistości - jak ziarna mastocytów

• zamiast siarczanu heparyny jest siarczan chondroityny

• inna liczba receptorów błonowych niż w mastocytach

• te same funkcje, ale u człowieka więcej mastocytów

• aktywację wywołuje TNF - czynnik martwicy nowotworów

• degranulację wywołuje:

• przyłączenie antygenów do przeciwciał IgE związanych z powierzchnią bazofila

• działanie czynników uwalniających histaminę (prod. przez makrofagi i granulocyty)

Agranulocyty - LIMOFOCYTY:

• najmniejsze leukocyty, ubogie w organelle

• MAŁE: wielkie jądro i wąski pas zasadochłonnej (dzięki WOLNYM RYBOSOMOM) cytoplazmy

• DUŻE: kilka procent; mają mniej zbite jądro i szerszy pas cytoplazmy

• niektóre żyją krótko, a niektóre długo (kom. pamięci nawet całe życie)

• zdolność recyrkulacji - opuszczania i powrotu do krwi

• Limfocyty T

• pochodzą z grasicy

• odporność komórkowa, pomocnicza rola w humoralnej

• tworzą rozety z erytrocytami barana

• dzielą się pod wpływem mitogenów roślinnych

• immunohistochemiczne wykazywanie markerów powierzchniowych

• Limfocyty B

• ze szpiku

• odporność humoralna: produkcja przeciwciał

• rozety z odpowiednio przygotowanymi erytrocytami

• dzielą się pod wpływem antygenu gronkowcowego

• immunocytochemiczne wykazywanie immunoglobin związanych z błoną

• Limfocyty „0”

• NK - natural killer (duże; rozbudowane lizosomy)

• zabijają komórki zakażone wirusami

• i nowotworowe

• komórki macierzyste

• dla wszystkich elementów morfotycznych krwi

• i wielu innych tkanek

Agranulocyty - MONOCYTY:

• 
  największe elementy morfotyczne krwi

• nerkowate jądro

• obfita, zasadochłonna cytoplazma

• liczne ziarna azurochłonne (pęcherzyki hydrolazowe i lizosomy)

• palczaste wypustki

• 1-2 dni we krwi

• wybitne zdolności fagocytarne (słabsze od neutrofilów)

• w tkankach przekształcają się w:

• makrofagi (tab. 5.2, str. 124) i komórki dendrytyczne




PŁYTKI KRWI (TROMBOCYTY):

• fragmenty megakariocytów otoczone błoną

• ciemny granulomer w środku

• mitochondria, peroksysomy, ziarnistości

• jasny hialomer obwodowo

• system kanalikowy otwarty - idzie do powierzchni - ułatwia wydzielanie substancji

• system kanalikowy zamknięty (gęsty) - magazynuje jony wapnia; zaw. cyklooksygenazę

• gruby glikokaliks

• 
  funkcje receptorowe

• rola w agregacji płytek

• w obwodowej części cytoplazmy: okrężnie ułożone mikrotubule

• aktyna i miozyna w cytoplazmie -> po aktywacji łączą się w mikrofilamenty

• 
  TWORZENIE SKRZEPU

• kontakt z kolagenem (szczególnie w obecności czynnika von Hillebranda uwalnianego przez uszkodzony śródbłonek) powoduje przyleganie płytek i ich agregację

• 
  uwalnianie ADP i trombospondyny powoduje przyłączanie kolejnych (reakcja lawinowa)

• końcowy etap: fibrynogen -> włóknik (agreguje w odporną sieć)

HEMOPOEZA:

• wszystkie komórki krwi mają prekursory w szpiku

• tylko limfocyty w dużej mierze tworzone są poza szpikiem

Szpik:

• w jamach kości długich i przestrzeniach międzybeleczkowych kości gąbczastej

• czerwony - aktywny; żółty - nieaktywny

• u noworodków jest tylko czerwony; u dorosłych czerwony w:

1. mostku

2. żebrach

3. kręgach

4. obojczykach

5. kościach miednicy

6. kościach czaszki

• CZERWONY= przedział naczyniowy + przedział hemopoetyczny

• do badań pobiera się z mostka i talerza biodrowego; mielogram:

• 65 % komórek szeregu mieloblastycznego

• 20 % erytroblastycznego

• 0,2 % megakariocyty

Przedział naczyniowy:

• nieliczne tętnice i żyły

• zaczynia zatokowe

• ścianę tworzy śródbłonek typu okienkowego

• a na nim są komórki przydankowe
  wypustki wnikają do sznurów hemopoetycznych i rozpinają się na włóknach srebrochłonnych

• okienka mogą ruszać się i zlewać powstają pory migracyjne -> umożliwiają przejście komórek
  komórki mogą migrować tylko tam gdzie nie ma komórek przydankowych

• brak błony podstawnej !
  

• przechodzenie komórek przez barierę regulują:

• charakter glikokaliksu kom. śródbłonka

• erytropoetyna

• interleukiny

• CSF

• czynnik steel

• przechodzenie jest jednokierunkowe; tylko kom. macierzyste mogą recyrkulować

Przedział hemopoetyczny:

• zrąb z:

• tkanki łącznej siateczkowatej

• makrofagów (udział w erytropoezie)

• wychwytują transferrynę - białko transportujące żelazo

• fagocytują wyrzucone jądro

• często tworzą wraz z komórkami szeregu erytroblastycznego wyspy erystroblastyczne

• mastocytów

• komórek macierzystych fibroblastów

• komórek osteogennych

• na komórki hemopoetyczne wpływają:

• hormony

• lokalne czynniki

• cytokiny (hemolimfopoetyny)

• interleukiny

• czynniki wzrostu

• czynnik steel (czynnik komórek pnia)

• megakariocyty - blisko zatok

• erytropoeza - blisko zatok

• powstawanie granulocytów - daleko bo mają zdolność ruchu

• komórki macierzyste pnia (pluripotencjalne)
  powstają w woreczku żółtkowym
  zasiedlają śledzionę i wątrobę (płodowe narządy krwiotwórcze)
  ostatecznie osiedlają się w szpiku

• kom. macierzyste pnia mają 2 linie potomne (multipotencjalne)

• kom. macierzyste limfopoezy

• kom. macierzyste mielopoezy = szpikowe komórki macierzyste CFU-S

• CFU-E (linia rozwojowa erytrocytów)

• CFU-GM (neutrofilów i monocytów)

• CFU-Eo (eozynofilów)

• CFU-Baz (bazofilów)

• CFU-Meg (megakariocytów)

• wczesne kom. macierzyste umożliwiające odtworzenie hemopoezy po przeszczepie szpiku mają w błonie białko CD34

Szeregi rozwojowe:

• erytropoeza

• PROERYTROBLAST

• zasadochłonny przez wolne rybosomy

• skupiska ferrytyny

• ERYTROBLAST ZASADO POLICHROMATOFILNY KWASOCHŁONNY

• coraz więcej hemoglobiny kwasochłonnej

• coraz mniej rybosomów coraz większa kondensacja jądra

• RETIKULOCYT

• już bez jądra

• ERYTROCYT

• bez rybosomów

• granulopoeza

• MIELOBLAST wspólny

• zasadochłonny

• bez ziarnistości

• PROMIELOCYT wspólny

• pojawiają się pierwotne ziarnistości (azurochłonne)

• MIELOCYTY osobne już

• pojawiają się swoiste ziarnistości

• METAMIELOCYT

• GRANULOCYT Z JĄDREM PAŁECZKOWATYM

• GRANULOCYT Z JĄDREM SEGMENTOWANYM

• poza neutrofilem zanikają pierwotne ziarnistości

• megakarioblastyczny

• MEGAKARIOBLAST

• PROMEGAKARIOCYT

• płatowe jądro

• ziarnistości azurochłonne

• MEGAKARIOCYT

• największy

• poliploidalne jądro (dzięki endomitozom)

• obszary cytoplazmy

• okołojądrowy - organella i ziarnistości

• pośredni - układy błon
  =wpuklenia błony komórkowej oddzielające przyszłe płytki

• zewnętrzny - bez organelli; bogaty w mikrofilamenty

• jeden uwalnia nawet kilka tysięcy PŁYTEK -> dojrzewają w śledzionie

Krew 1/6

Alek Wilk Grupa XVI żondzi

mastocyty produkują czynniki, które ściągają eozynofile i powodują wydzielenie przez nie MBP

OBWODOWO: część drobnoziarnista

ŚRODEK: parakrystaliczny rdzeń w formie blaszek;

te 3 białka są w części krystalicznej

Komórki krwi barwi się metodami polichormowymi

np. metodą Maya-Grunwalda-Giemsy

• azur metylenowy

• błękit metylenowy

• fiolet metylenowy

• eozyna

ziarnistości α

fibrynogen

płytkowy czynnik wzrostu

trombospondyna

czynniki układu krzepnięcia

ziarnistości λ = pęcherzyki hydrolazowe

enzymy hydrolityczne

ziarnistości δ = ciałka gęste

ADP, ATP

serotonina

histamina

pirofosfataza

jony Ca²⁺

tromboksany

wspomagają proces

prostacyklina

działa antyagregacyjnie

odpowiadają nieswoistym;
dużo ARYLOSULFATAZY

śmierć komórki

agregują w stale otwarte kanały

przyłączają się do komórki (przechodzą przez całą jej grubość)

defenzyny - hydrofobowy środek i ładunek”+” na zewnątrz

bakterie Gram + i -, grzyby,
komórki zarażone wirusami

aktywacja oksydazy NADPH

zmiana kształtu błony

te 2 są niezależne od peroksydazy

zabijanie innych kom. np.nowotworów

zabijanie bakterii - chlorowanie i jodowanie

mieszana=neutrofilna barwliwość

%Leukoc:

Z - 0,5 -1

K - 2 - 4

M - 4 - 8

L - 25 - 35

O - 55 - 65

---