Własność intelektualna i przemysłowa
Dobra niematerialne - nie mają postaci materialnej, nie są rzeczami - istnieją niezależnie od rzeczy, które stanowią jedynie nośniki umożliwiające ich utrwalanie i korzystanie z nich.
Nośnikiem utworu literackiego jest egzemplarz książki, dla znaku towarowego konkretny egzemplarz towaru, na który nałożono znak.
Rodzaje dóbr materialnych
1.utwory (w rozumieniu prawa autorskiego)
2.rozwiązania (wynalazki, projekty racjonalizatorskie, wzory użytkowe, wzory przemysłowe)
-niematerialne dobra stanowiące rezultat pracy intelektualnej człowieka
3.oznaczenia (oznaczenie przedsiębiorcy, firm przedsiębiorcy, znak towarowe, oznaczenia geograficzne) stanowią pewne wartości polegające na wytworzeniu w świadomości uczestników obrotu licznych skojarzeń.
Problematyka wł. Intelektualnej ujmowana jest jako dział prawa cywilnego, w którym została zawarta regulacja prawna dotycząca ściśle określonych dóbr niematerialnych.
Katalog jest zróżnicowany:
1.pierwszą grupę stanowią dobra będące wynikiem twórczości artystycznej, naukowej i literackiej i określa się je jako przedmioty prawa autorskiego.
2.z grupą stanowią dobra niematerialne będące przedmiotem własności przemysłowej. Katalog obejmuje wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne. Poza tym regulacja obejmuje przepisy dotyczące zwalczania nieuczciwej konkurencji oraz przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym.
Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej określa, że „własność intelektualna” oznacza prawa odnoszące się do dzieł literackich, artystycznych i naukowych oraz do wykonań artystów wykonawców we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, odkryć naukowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych, ochrony przed nieuczciwą konkurencją oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej.
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Prawo autorskie służy przede wszystkim ochronie interesów osobistych i majątkowych twórcy, kształtując prawną więź między autorem a jego dziełem. Chroni autora i jego materialne interesy, a więc daje mu taką ochronę, żeby chciał i mógł tworzyć dalej. P.a. daje też uprawnienia osobom trzecim wobec cudzego utworu. Mówimy wtedy o domenie publicznej, stworzonej dla dobra publicznego, by uczynić powszechnym dostęp do wiedzy.
Podstawowym pojęciem prawa autorskiego jest utwór. Dopiero jego pojawienie się uprawnia do uruchomienia wynikającego z ustawy o prawie aut. Systemu ochrony.
Utwór to dobro niematerialne, istnieje niezależnie od przedmiotu, na którym został utrwalony.
Wg ustawy utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależne od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia
Utwór powinien wykonywać określone cechy:
-stanowić rezultat pracy człowieka,
-być przejawem działalności twórczej
-mieć charakter indywidualny
-zostać ustalony, czyli uzewnętrzniony, czy zakomunikowany innym niż twórca osobom (nie jest konieczne utrwalenie na nośniku materialnym)
przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym filmowe).
Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
4) proste informacje prasowe.
Rodzaje utworów:
-samoistne: nie wykorzystano w nich twórców dokumentów pochodzących z dzieł innego autora. Należą tu też dzieła inspirowane cudzą twórczością
-niesamoistne: obejmują tzw. dzieła zależne i dzieła z zapożyczeniami
-zbiorowe: encyklopedie, publikacje, zbiory utworów
-współautorskie
Programy komputerowe - są chronione prawem autorskim. Są odrębne przepisy w stosunku do programu komputerowego
Najważniejsze rozwiązania:
-przyznanie uprawnionemu z tytułu autorskiego praw majątkowych wyłącznego prawa do wprowadzenia zmian do programu komputerowego
-ograniczenie stosowania przepisów regulujących dozwolony użytek publiczny
Prawa autorskie dzielimy na prawa osobiste i prawa majątkowe
Osobiste powstają zawsze na rzecz twórcy, ewentualnie współtwórcy
Majątkowe- mogą powstać na rzecz twórcy, współtwórcy prawodawcy w granicach określonych przez umowę o pracę w pewnym zakresie instytucji naukowej, w której dzieło powstało, mogą przysługiwać producentom, wydawcom
Nie ma ustalonej definicji twórcy. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Jeżeli chodzi o utwory pracownicze najlepiej w umowie określić komu będą przysługiwać prawa majątkowe
Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
Dozwolony użytek publiczny służy realizacji celów edukacyjnych, informacyjnych, kulturotwórczych, naukowych. Jego istotą jest uprawnienie w określonych w ustawie sytuacjach do korzystania z konkretnego utworu bez konieczności uzyskania zgody wyłącznie uprawnionego. Można te uprawnienia podzielić na 6 podstawowych kategorii:
-nadawczą -informacyjną -dydaktyczną, oświatową, naukową, dokumentacyjną -polegającą na uświetnieniu wydarzeń publicznych -związaną z propagowaniem utworów plastycznych -inne (m.in. chodzi o bezpieczeństwo publiczne czy poprawę położenia osób niepełnosprawnych)
Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych,
2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów,
3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek.
Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Nie odnosi się to do utworów architektonicznych.
W TV, prasie, radio można rozpowszechniać w celach informacyjnych już rozpowszechnione utwory.
Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródeł
Uczelni przysługuje pierwszeństwo publikacji pracy dyplomowej w ciągu 6 miesięcy od jej obrony, po upływie czasu student może ją sam opublikować
Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych.
Autorskie prawo osobiste
Prawa autorskie osobiste zostały zdefiniowane jako więź twórcy z utworem, która jest chroniona w sposób nieograniczony w czasie i nie podlega znaczeniu się ani zbyciu - jest to otwarty katalog uprawnień, do których należą przede wszystkim prawa do:
1) autorstwa utworu,
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Po śmierci twórcy prawa te mogą być wykonywane przez wskazane w ustawie osoby bliskie zmarłego autora oraz przez właściwe stowarzyszenia twórców
Autorskie prawa majątkowe
Są to uprawnienia, które mogą mieć wartość ekonomiczną. Zostały ukształtowane na wzór prawa własności. Oznacza to, że są bezwzględne i skuteczne wobec wszystkich.
Bezwzględność polega na wyłącznym uprawnieniu do korzystania z dzieła lub rozporządzania nim. Osoby trzecie, chcąc korzystać z utworu, muszą uzyskać zezwolenie, np. twórcy lub jego następcy
Przykłady praw majątkowych:
-prawo do korzystania z utworu
-prawo do rozporządzania utworem
-prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu, które jest uzupełnieniem prawa do korzystania z niego
Prawo do korzystania z utworu oznacza, że podmiot uprawniony może swego utworu używać w różny sposób czerpiąc z tego tytułu konkretne zyski. Udzielenie licencji na korzystanie z utworu nie oznacza, że sam uprawniony pierwotnie nie może korzystać z niego dalej.
Ograniczanie autorskich praw majątkowych:
-czas trwania
-zasada wyczerpania
-zasada dozwolonego użytku publicznego
- zasada dozwolonego użytku prywatnego (osobistego)
Autorskie prawa majątkowe w pierwszeństwie do praw osobistych są ograniczone czasowo. Generalną zasadą jest, że gasną z upływem 70 lat:
- od śmierci twórcy
-w odniesieniu do utworów współautorskich od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych.
Obrót prawami autorskimi
Jedynie autorskie prawa majątkowe mogą być przedmiotem obrotu cywilnoprawnego. Można tu wyróżnić umowy między żyjącymi oraz dyspozycje na wypadek śmierci, czyli rozporządzenia testamentowe.
Umowy między żyjącymi dzielą się na rozporządzające oraz licencyjne. Pierwsze przenoszą prawa autorskie w określonym zakresie na inny przedmiot. Umowy licencyjne jedynie upraw mają do korzystania z utworu w określony sposób. Twórca lub inna osoba uprawniona nie wyzbywa się swych praw.
Utwory licencyjne można podzielić na: licencyjne właściwe i sublicencje, licencje wyłączne i niewyłączne, licencje pełne i niepełne
Bezwzględnie obowiązującymi ograniczeniami, czyli takimi których umowa nie może respektować są:
-obligatoryjność formy pisemnej (brak takowej formy powoduje jej niemożliwość)
-zawężanie do pół eksploatacji…
Ustawodawca wprowadził dodatkowe, względnie obowiązujące ograniczenia, które maja zastosowanie wtedy, gdy umowa nie stanowi inaczej. Przepisy te przesądzają, że umowa licencyjna:
-ogranicza się do terytorium polski
-jest zawarta na 5 lat
-ma charakter niewyłączny
-nie upoważnia do sublicencji
Sankcje przysługujące twórcy:
-twórca bądź ktoś inny, komu prawa majątkowe przysługują może żądać od osoby, które narusza jego prawa majątkowe:
> … naruszenia
> wydania uzyskanych korzyści
> w razie naruszenia
Niezależnie od wymienionych roszczeń, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.
Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. W rozumieniu ustawy są to stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów, wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutem jest
Fundusz Promocji Twórczości
Art. 111. 1. Tworzy się Fundusz Promocji Twórczości, zwany dalej "Funduszem".
2. Funduszem dysponuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
3. Fundusz jest państwowym funduszem celowym nieposiadającym osobowości prawnej.
Środki Funduszu przeznacza się na:
1) stypendia dla twórców,
2) pokrycie w całości lub w części kosztów wydań utworów o szczególnym znaczeniu dla kultury i nauki polskiej oraz wydań dla niewidomych,
3) pomoc socjalną dla twórców.
Prawa pokrewne - prawa które są w pewien sposób powiązane z prawami autorskimi i zostały uregulowane w ustawie o prawach autorskich i prawach pokrewnych.
Dzieli się je na prawa do artystycznych wykonań, fonogramów, wideogramów, żądań, do pierwszego wydania oraz do wydania naukowego i krytycznego
Artystyczne wykonanie utworów lub dzieł sztuki także są prawem chronione. Prawa przysługują artyście wykonawcy. Artysta wykonawca to osoba, której działanie prowadzi do powstania artystycznego wykonania.
Fonogram - utrwalenie warstwy dźwiękowej
Wideogram - utrwalenie sekwencji ruchowych
Ustawa normuje:
1) stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych,
znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów
scalonych;
2) zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty
racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców;
3) zadania i organizację Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej,
zwanego dalej „Urzędem Patentowym”.
Wydanie decyzji o udzieleniu patentu na wynalazek oraz prawa ochronnego na
wzór użytkowy następuje po sprawdzeniu przez Urząd Patentowy, w ustalonym
zakresie, czy są spełnione warunki wymagane do uzyskania patentu lub prawa
ochronnego.
Wydanie decyzji o udzieleniu prawa z rejestracji wzoru przemysłowego następuje
po sprawdzeniu w Urzędzie Patentowym prawidłowości zgłoszenia tego wzoru.
Pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji
oznacza się, według daty zgłoszenia wynalazku,
wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym.
Zgłoszenie uważa się za dokonane, z zastrzeżeniem art. 31 ust. 4, w dniu, w którym
wpłynęło ono do Urzędu Patentowego z zachowaniem formy pisemnej
również za pomocą telefaksu lub w postaci elektronicznej.
Patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są
nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.
Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza
się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości
powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie
lub ujawnienie w inny sposób.
Za wynalazki, w rozumieniu art. 24, nie uważa się w szczególności:
1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;
2) wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
3) planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej
oraz gier;
4) wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w
świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;
5) programów do maszyn cyfrowych;
6) przedstawienia informacji.
1. Patentów nie udziela się na:
1) wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym
lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem
publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez
prawo;
2) odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli
roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych
sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami;
3) sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi
oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach;
przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin
stosowanych w diagnostyce lub leczeniu.
Zgłoszenie wynalazku w celu uzyskania patentu powinno obejmować:
1) podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie
przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu lub patentu dodatkowego;
2) opis wynalazku ujawniający jego istotę;
3) zastrzeżenie lub zastrzeżenia patentowe;
4) skrót opisu.
Zgłoszenie wynalazku, powinno także zawierać rysunki,
jeżeli są one niezbędne do zrozumienia wynalazku.
Urząd Patentowy wyznacza postanowieniem, pod rygorem umorzenia postępowania,
termin do uzupełnienia zgłoszenia, jeżeli stwierdzi, że nie zawiera ono
wszystkich części, o których mowa w ust. 3. Zgłoszenie uważa się za dokonane
w dniu wpłynięcia do Urzędu Patentowego ostatniego brakującego dokumentu.
Opis powinien zawierać tytuł odpowiadający przedmiotowi wynalazku, określać dziedzinę techniki, której wynalazek dotyczy, znany zgłaszającemu stan techniki. Powinien być jasny.
Jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi, że wynalazek nie spełnia ustawowych warunków wymaganych do uzyskania patentu, wydaje decyzję o odmowie jego udzielenia.
Urząd patentowy wydaje decyzję o udzieleniu patentu, jeżeli zostały spełnione ustawowe warunki do jego uzyskania.
Udzielenie patentu następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochrony. W razie nieuiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie, U.P stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu patentu.
Udzielenie patentu podlega wpisowi do rejestru patentowego. Udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego.
Częścią składową dokumentu patentowego jest opis patentowy obejmujący opis wynalazku, zastrzeżenia patentowe i rysunki.
Wynalazek tajny - związany z obronnością i bezpieczeństwie państwa
Przez uzyskanie patentu zdobywa się prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP
Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.
Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty wykonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.
Patent na wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania obejmuje także wytwory uzyskane bezpośrednio tym sposobem.
1. Uprawniony z patentu może zakazać osobie trzeciej, niemającej jego zgody, korzystania
z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy polegający na:
1) wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu
dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku lub
2) stosowaniu sposobu będącego przedmiotem wynalazku, jak też używaniu,
oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktów
otrzymanych bezpośrednio takim sposobem.
2. Uprawniony z patentu może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia
(licencji) do korzystania z jego wynalazku (umowa licencyjna).
1. Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu.
2. Umowa o przeniesienie patentu wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania
formy pisemnej.
3. Przeniesienie patentu staje się skuteczne wobec osób trzecich z chwilą wpisu tego
przeniesienia do rejestru patentowego.
4. Ustanowienie zastawu rejestrowego na patencie jest skuteczne z chwilą wpisu do
rejestru zastawów i podlega ujawnieniu w rejestrze patentowym.
Umowa licencyjna wymaga, pod rygorem nieważności zachowania formy pisemniej. W umowie licencyjnej można ograniczyć korzystanie z wynalazku (licencja ograniczona). Jeżeli umowie licencyjnej nie ograniczono zakresu korzystania z wynalazku, licencjobiorca ma prawo korzystania z niej.
Jeżeli umowa licencyjna nie stanowi inaczej, licencjodawca jest obowiązany do
przekazania licencjobiorcy wszystkich posiadanych przez niego w chwili zawarcia
umowy licencyjnej informacji i doświadczeń technicznych potrzebnych do korzystania
z wynalazku.
1. Urząd Patentowy może udzielić zezwolenia na korzystanie z opatentowanego
wynalazku innej osoby (licencja przymusowa), gdy:
1) jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa
Państwa, w szczególności w dziedzinie obronności, porządku publicznego,
ochrony życia i zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska naturalnego;
2) zostanie stwierdzone, że patent jest nadużywany w rozumieniu art. 68, lub
3) zostanie stwierdzone, że uprawniony z patentu udzielonego z wcześniejszym
pierwszeństwem (patentu wcześniejszego) uniemożliwia, nie godząc się na
zawarcie umowy licencyjnej, zaspokojenie potrzeb rynku krajowego przez
stosowanie opatentowanego wynalazku (patent zależny), z którego korzystanie
wkraczałoby w zakres patentu wcześniejszego; w tym przypadku
uprawniony z patentu wcześniejszego może żądać udzielenia mu zezwolenia
na korzystanie z wynalazku będącego przedmiotem patentu zależnego
(licencja wzajemna).
1. Patent wygasa na skutek:
1) upływu okresu, na który został udzielony;
2) zrzeczenia się patentu przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym, za
zgodą osób, którym służą prawa na patencie;
3) nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej albo
4) trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku, z zastrzeżeniem art. 937,
z powodu braku potrzebnego do tego materiału biologicznego, który stał się
niedostępny i nie może być odtworzony na podstawie opisu.
1. Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym,
dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
2. Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie
celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z
wyrobów.
Patentów europejskich udziela się na podstawie konwencji o Patencie Europejskim sporządzonej 5 X 1973 w Monachium. Nie jest ona aktem unijnym lecz umową międzynarodową, co oznacza, że stronami są nie tylko państwa członkowskie UE ale także i nienależące do wspólnoty.
Na jej podstawie utworzona została Europejska Organizacja Patentowa z siedzibą w Monachium. Organami są: Europejski Urząd Patentowy, Rada Administracyjna
Konwencja monachijska stanowi podstawę prawną uzyskania ochrony patentowej bez potrzeby wszczynania postępowania przed krajowym urzędem patentowym
Pakt zawiera ten sam skutek prawny i przyznaje uprawnionemu takie same prawa, jakie wynikają z patentu krajowego. Jest narzędziem wyłącznie proceduralnym.
Udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego.
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w
sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów
jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, rysunek,
ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma
towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne.
Oznaczenie geograficzne
Są nimi:
-nazwy regionalne, jako oznaczenia służące do wyróżnienia towarów, które:
`'pochodzą z określonego terenu
Ochrona oznaczeń geograficznych
Dla dokonywania wpisów o udzielonych patentach, dodatkowych prawach
ochronnych, prawach ochronnych i prawach z rejestracji Urząd Patentowy prowadzi:
1) rejestr patentowy;
2) rejestr wzorów użytkowych;
3) rejestr wzorów przemysłowych;
4) rejestr znaków towarowych;
5) rejestr oznaczeń geograficznych;
6) rejestr topografii układów scalonych.
1. Urząd Patentowy pobiera opłaty jednorazowe oraz opłaty okresowe w związku z
ochroną wynalazków, produktów leczniczych, produktów ochrony roślin, wzorów
użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych
i topografii układów scalonych.
2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, stanowią dochód budżetu Państwa.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania,
uiszczania i wysokość opłat, uwzględniając podział na jednoroczne lub kilkuletnie
okresy ochrony. Opłaty te nie mogą prowadzić do nadmiernego i nieuzasadnionego
ograniczenia dostępności procedur w zakresie uzyskiwania i
utrzymywania ochrony.
1. O udzielonych patentach, dodatkowych prawach ochronnych, prawach ochronnych,
prawach z rejestracji, ochronie międzynarodowych znaków towarowych i
złożonych tłumaczeniach patentów europejskich ogłasza się w „Wiadomościach
Urzędu Patentowego”.
2. Ogłoszeniu w „Wiadomościach Urzędu Patentowego” podlegają również, z zastrzeżeniem
ust. 3, dokonywane wpisy i zmiany w rejestrach dotyczące udzielonych
praw.
3. Nie ogłasza się o wygaśnięciu patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa
ochronnego lub prawa z rejestracji, jeśli nastąpiło ono na skutek upływu okresu,
na jaki prawo zostało udzielone.
1. Ustawa reguluje sprawy ochrony prawnej
odmian roślin, a w szczególności:
1) tryb oraz sposób przyznawania i pozbawiania prawa
do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej
przez hodowcę odmiany, a także zarobkowego
korzystania z niej;
2) zakres ochrony tego prawa.
odmiana — oznacza zbiorowość roślin w obrębie
botanicznej jednostki systematycznej
najniższego znanego stopnia:
hodowla roślin — oznacza działalność zmierzającą
do wytworzenia i zachowania odmian;
hodowca — oznacza osobę, która:
a) wyhodowała albo odkryła i wyprowadziła odmianę albo
b) jest lub była pracodawcą lub zleceniodawcą
osoby, o której mowa w lit. a, albo
c) jest następcą prawnym osób, o których mowa
w lit. a i b;
materiał siewny — oznacza rośliny lub ich części
przeznaczone do siewu, sadzenia, szczepienia,
okulizacji lub innego sposobu rozmnażania roślin,
w tym z zastosowaniem metod biotechnologii;
Wyłączne prawo oznacza prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany, a także do zarobkowego korzystania z niej.
Hodowca może ubiegać się o przyznanie wyłącznego prawa, jeżeli odmiana jest odrębna, wyrównana, trwała oraz nowa, a jej nazwa odpowiada wymaganiom określonym w ustawie.
O przyznanie wyłącznego prawa może się ubiegać też osoba, która nabyła od hodowcy, na podstawie pisemnej umowy prawo do wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej przez niego odmiany.
Wyłączne prawo przyznaje dyrektor Centralnego
Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych.
Wyłączne prawo dotyczy odmian wszystkich rodzajów
i gatunków roślin.
Wyłączne prawo jest dziedziczne oraz zbywalne
w drodze umowy zawartej w formie pisemnej.
Wyłącznego prawa nie przyznaje się, jeżeli odmiana
została zgłoszona do ochrony albo jest chroniona
przez Wspólnotowe Biuro Odmian Roślin (CPVO).
Osoba która wyhodowała albo odkryła i wyprowadziła odmianę w ramach umowy o pracę …
Odmianę uznaje się za odrębną, jeżeli
w dniu złożenia wniosku o przyznanie wyłącznego prawa
różni się ona w sposób wyraźny co najmniej jedną
właściwością od innej odmiany powszechnie znanej.
3. Odmianę uznaje się za powszechnie znaną, jeżeli:
1) został złożony wniosek o przyznanie wyłącznego
prawa lub wniosek o wpis do rejestru odmian
w Rzeczypospolitej Polskiej, w innym państwie
członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim;
2) jest chroniona lub wpisana do rejestru odmian
w Rzeczypospolitej Polskiej, w innym państwie
członkowskim, stowarzyszonym lub trzecim;
3) jej materiał siewny lub materiał ze zbioru został
wprowadzony do obrotu;
4) jej opis został umieszczony w publikacji wydawanej
w państwie członkowskim, stowarzyszonym
lub trzecim;
5) jej materiał siewny znajduje się w powszechnie dostępnych kolekcjach odmian.
Odmianę uważa się za nową, jeżeli przed
dniem złożenia wniosku o przyznanie wyłącznego prawa
jej hodowca nie sprzedał albo w inny sposób nie
udostępnił do wykorzystania, w celach handlowych,
materiału siewnego lub materiału ze zbioru albo nie
wyraził na to pisemnej zgody
Nazwa odmiany nie może:
-być taka sama jak nazwy lub podobna do nazw odmian
występujących
-budzić powszechnego sprzeciwu;
-składać się z samych cyfr ani rozpoczynać się od
cyfry.
Przyznanie wyłącznego prawa następuje
na wniosek hodowcy albo jego pełnomocnika.
Wniosek o przyznanie wyłącznego prawa
składa się do Centralnego Ośrodka.
Tymczasowe wyłączne prawo wygasa z dniem
uprawomocnienia się decyzji o przyznaniu lub odmowie
przyznania wyłącznego prawa.
Przed przyznaniem wyłącznego prawa
Centralny Ośrodek przeprowadza badania odrębności,
wyrównania i trwałości, zwane dalej „badaniami OWT”,
chyba że uznał za wystarczające wyniki badań przeprowadzonych
przez jednostkę zajmującą się urzędowymi
badaniami w innym państwie stowarzyszonym.
Hodowca w czasie trwania badań OWT
jest obowiązany:
1) umożliwić Centralnemu Ośrodkowi:
a) przeprowadzenie kontroli zachowania odmiany,
b) wgląd do dokumentów dotyczących zachowania
odmiany;
2) udzielić, na wniosek Centralnego Ośrodka, pisemnych
wyjaśnień i informacji niezbędnych do przeprowadzenia
badań OWT.
Każdy może zgłosić pisemne zastrzeżenia
do dyrektora Centralnego Ośrodka w sprawie przyznania
wyłącznego prawa, jeżeli posiada dokumenty lub
informacje potwierdzające, że:
1) odmiana nie spełnia warunków, o których mowa
w art. 4 ust. 1, lub
2) hodowca nie jest uprawniony do złożenia wniosku
o przyznanie wyłącznego prawa.
Po przeprowadzeniu badań OWT dyrektor
Centralnego Ośrodka wydaje decyzję w sprawie
przyznania wyłącznego prawa.
Jeżeli odmianę wspólnie wytworzyło lub odkryło i wyprowadziło dwóch lub więcej hodowców, wy-
łączne prawo przyznaje się im łącznie.
Wyłączne prawo nie jest przyznawane jeżeli:
-odmiana nie spełnia warunków,
-hodowca, który ubiega się o przyznanie wyłącznego prawa:
>nie dostarczył materiału siewnego do Centrum Ośrodka w terminie
>nie uiścił niektórych opłat za badanie OWT
Od decyzji w sprawie przyznania wyłącznego prawa przysługuje odwołanie się do ministra właściwego do spraw rolnictwa
Wyłączne prawo obejmuje:
1) wytwarzanie lub rozmnażanie,
2) przygotowanie do rozmnażania,
3) oferowanie do sprzedaży,
4) sprzedaż lub inne formy zbywania,
5) eksport,
6) import,
7) przechowywanie
— materiału siewnego odmiany chronionej.
Po przyznaniu wyłącznego prawa hodowca
jest obowiązany:
1) zachowywać odmian´;
2) dostarczać Centralnemu Ośrodkowi bezpłatnie
materiał siewny odmiany, jak również materiał
siewny składników używanych do wytwarzania
odmiany, w ilościach niezbędnych do przeprowadzenia
badań OWT;
3) udzielać, na wniosek Centralnego Ośrodka, informacji
i wyjaśnień dotyczących odmiany;
4) umożliwiać Centralnemu Ośrodkowi wgląd do dokumentacji
dotyczącej odmiany
Posiadacz gruntów rolnych może za opłatą uiszczoną na rzecz hodowcy, używać materiału ze zbioru jako materiału siewnego odmiany chronionej takich jak: pszenica zwyczajna, jęczmień, pszenżyto, żyto, owies
Posiadacz gruntów rolnych o powierzchni do 10 ha może używać materiału ze zbioru odmiany chronionej wyłącznym prawem bez konieczności opłat
Wysokość opłat jest ustalona w umowie zawartej np. między hodowcą, a posiadaczem gruntów rolnych
Nie powinna przekraczać wysokości opłaty licencyjnej
Hodowca posiadający wyłączne prawo
może, w drodze umowy licencyjnej, udzielić innej osobie
upoważnienia (licencji) do korzystania z wyłącznego
prawa.
Umowa licencyjna wymaga zachowania formy
pisemnej pod rygorem nieważności.
W umowie licencyjnej można ograniczyć korzystanie
z wyłącznego prawa (licencja ograniczona); jeżeli
w umowie licencyjnej nie ograniczono zakresu korzystania
z wyłącznego prawa, licencjobiorca ma prawo
korzystania z wyłącznego prawa w takim samym zakresie
jak licencjodawca (licencja pełna).
Jeżeli w umowie licencyjnej nie zastrzeżono wy-
łączności korzystania z wyłącznego prawa, udzielenie
licencji jednemu podmiotowi nie wyklucza możliwości
udzielenia licencji innym podmiotom, a także jednoczesnego
korzystania z wyłącznego prawa przez hodowcę (licencja niewyłączna).
Uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji
(sublicencji) tylko za zgodą hodowcy, wyrażoną
w formie pisemnej;
Jeżeli hodowca posiadający wyłączne
prawo do danej odmiany nie wprowadza jej materiału siewnego lub materiału ze zbioru do obrotu, a wymaga
tego ważny interes gospodarczy, minister właściwy
do spraw rolnictwa może udzielić, w drodze decyzji,
licencji przymusowej innemu podmiotowi, chyba
że hodowca nie wprowadził do obrotu materiału
siewnego lub materiału ze zbioru wskutek działania
siły wyższej.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta
Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama,
Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest opatrywanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym wskazującym bezpośrednio albo pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia albo używanie takiego oznaczenia w działalności handlowej, reklamie, listach handlowych, rachunkach lub innych dokumentach.
Jeżeli towar lub usługa w miejscu pochodzenia korzysta z ochrony, a z pochodzeniem z określonego regionu lub miejscowości są związane ich szczególne cechy lub właściwości, czynem nieuczciwej konkurencji jest fałszywe lub oszukańcze używanie takich chronionych oznaczeń geograficznych i chronionych nazw pochodzenia.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest również wprowadzenie do obrotu towarów w opakowaniu mogącym wywołać skutki określone w ust. 1, chyba że zastosowanie takiego opakowania jest uzasadnione względami technicznymi.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu.
Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:
1) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka,
2) reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi,
3) reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci,
4) wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji,
5) reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta nie zamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji,
W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
1) zaniechania niedozwolonych działań,
2) usunięcia skutków niedozwolonych działań,
3) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
4) naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych,
5) wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych,
6) zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.