Prawo Pracy (Wykłady) - Pliszkiewicz, UE ROND - UE KATOWICE, Rok 2 2011-2012, semestr 3, Prawo gospodarcze i prawo pracy


Wykład 1

Praca w znaczeniu ekonomicznym (pojęcie węższe) - to każdy wysiłek ludzki zarówno fizyczny jak i umysłowy, zmierzający do pewnego celu gospodarczego.

Praca w znaczeniu socjologicznym (pojęcie szersze) - to czynności stwarzające dla zbiorowości ludzkiej pewne wartości, mające doniosłość gospodarczą lub niematerialną

0x08 graphic
0x08 graphic
Prawo Pracy

Indywidualne Zbiorowe

Umowa adhezyjna (przystąpienia) - umowa dobrowolna a sytuacja przymusowa.

Umowa adhezyjna to kategoria umów, których najważniejsze warunki określa jeden z kontrahentów, zwykle ekonomicznie silniejszy występujący często w pozycji monopolistycznej, drugi natomiast może je zaakceptować i przystąpić do umowy lub zrezygnować z jej zawarcia. Cechą umów adhezyjnych jest ich powtarzalność, masowość i w zasadzie jednakowa treść.

Typowymi kontraktami adhezyjnymi są umowy zawierane przez konsumentów z przedsiębiorcą, który posługuje się ogólnymi warunkami umów. Przykładem może być np. zawarcie umowy ubezpieczenia samochodu lub kupna produktu w dużym sklepie (w małych sklepikach może istnieć możliwość targowania się - a zatem możliwość zmiany warunków umowy).

Art. 22.

§ 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania

pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem

oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do

zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Praca(umownie) podporządkowana - jest to praca skooperowana, świadczona zarobkowo na mocy umowy, między podmiotami równouprawnionymi, wyznaczającej (wspólnie z normami prawnymi) granice podporządkowania w procesie pracy

Art. 9.

§ 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy

Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające

prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia

układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych,

regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku

pracy.

Zbiorowe prawo pracy

Regulacje Konstytucyjne mają tu fundamentalne znaczenie, ponieważ reguluje pełne prawa przysługującej określonej zbiorowości pracowniczej. Chodzi tu o artykuł który stworzył możliwość prowadzenia rokowań zbiorowych, zawierania układów zbiorowych pracy , innych porozumień zbiorowych.

Indywidualne prawo pracy

Prawo pracy - system norm uznanych i określonych przez państwo, określających postępowanie ludzi który w określonym miejscu i czasie dobrowolnie godzą się na wzajemne warunki określone w umowie o pracę ( z użyciem aparatu przymusu i przy użyciu sankcji)

Związki zawodowe

Związek zawodowy - organizacja społeczna zrzeszająca na zasadzie dobrowolności ludzi pracy najemnej.

Podstawowym zadaniem związków zawodowych jest obrona interesów pracowników i działanie na rzecz poprawy ich sytuacji ekonomicznej i społecznej. Związki próbują więc przeciwdziałać zwolnieniom, kontrolują przestrzeganie kodeksu pracy przez pracodawców, zabiegają o wyższe pensje i lepsze warunki pracy dla pracowników. Często prowadzą również działalność samopomocową (np. fundusze strajkowe), edukacyjną (np. kursy przekwalifikowujące) i oświatową (np. kampanie informacyjne o prawach przysługujących pracownikom). Związki zawodowe nie muszą się kierować dobrem firmy, w której pracują przez co czasem firma z powodu negatywnych działań może upaść lub ponieść dotkliwe straty zarówno finansowe ale też wizerunkowe.

Związki zawodowe zajmują się prawami i interesami pracowników

Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Jest on niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji, a organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe.

Wykład 2

Umowa o pracę : imię i nazwisko, PESEL, umowa zawarta między tym który ubiega się o pracę a pełnomocnikiem pracodawcy (imię, nazwisko, PESEL)

Określa:

Jest 5 rodzajów umów

Art. 100.

§ 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować

się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one

sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Art. 29.

§ 1. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz

warunki pracy i płacy, w szczególności:

1) rodzaj pracy,

2) miejsce wykonywania pracy,

3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem

składników wynagrodzenia,

4) wymiar czasu pracy,

5) termin rozpoczęcia pracy.

Cechy stosunku pracy:

Stosunek cywilno-prawny nazywany jest stosunkiem rezultatu

Prawo pracy powstało ze strajków

Umowa o pracę jest umową starannego działania

Wykład 3

Stosunek pracy - Jest to stosunek prawny zachodzący między pracownikiem który obowiązany jest świadczyć - osobiście, w sposób ciągły i powtarzający się - pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. A pracodawca jest obowiązany do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Właściwości prawa pracy

  1. Metody regulacji prawnej (cywilna, administracyjne i karna)

  2. Dynamika rozwojowa

  3. Dyferencjacja (np. zróżnicowanie się poszczególnych stanowisk)

  4. Funkcje

  5. Zasady

Metody regulacji prawnej

Dynamika rozwojowa

Prawo pracy ciągle się zmienia, jest w ruchu. Mają na to wpływ czynniki:

Dyferencjacja - zróżnicowanie sytuacji prawnej niektórych grup pracowniczych w celu zapewnienia im szczególnej ochrony zdrowia, trwałych stosunków pracy itd.

Zróżnicowanie to ma na celu doprowadzenie do zgodności norm prawa pracy z występującymi w rzeczywistości różnorodnością warunków pracy i warunków i cech pracowników, czy ich układu pracy

Cechy dyferencjacji:

  1. Doprowadza do korzystniejszego kształtowania się określonych aspektów sytuacji prawnej danej grupy pracowników

  2. Jest promotorem dalszego rozwoju prawa prcy

Funkcje prawa pracy

  1. Ochronna

  2. Organizacyjna

  3. Wychowawcza

Funkcja ochronna - polega na eliminowaniu zagrażających pewnym chronionym wartościom oraz nakłanianiu do działań realizujących takie wartości. Polega na wspieraniu rozmaitych wartości istotnych ze społecznego punktu widzenia.

Racja istnienia prawa pracy polega na takim działaniu norm prawa pracy która chroni pracowników.

Np. część funduszy socjalnych ma być przeznaczona na dofinansowanie kolonii dla dzieci pracowników. Dotyczy też to członków rodzic pracowników.

Funkcja organizacyjna - polega na koordynowaniu działań członków społeczeństwa, określeniu form współpracy, stwarzaniu kompetencji do odpowiednich działań konwencjonalnych itd.

Zapewnienie sprawnej organizacji pracy

Funkcja wychowawcza - kształtowanie władczych postaw osób zaangażowanych w stosunek pracy - pracodawcy i pracowników

Metody nagradzania i karania

Zasady Działania prawa Pracy

Zasady

  1. Wytyczne kierunkowe

  1. Wskaźniki interpretacyjne

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartych na czas nieokreślony:

Art. 45.

§ 1. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony

jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę,

sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia,

a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika

do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

§ 2. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za

bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takie go żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka

o odszkodowaniu.

Rozwiązanie umowy o pracę:

    1. Na mocy porozumienia stron

    2. Za wypowiedzeniem (na czas nieokreślony)

    3. Z upływem czasu, na który była zawarta

    4. Z dzień ukończenia pracy, dla wykonania której była zawarta

Art. 77?

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartych na okres próbny:

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartych na czas określony:

WAŻNE - Aby móc rozwiązać umowę o pracę zawartą na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, w samej umowie o pracę musi być zawarty odpowiedni zapis dotyczącej takiej możliwości

Art. 33.

Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony

mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem..

Jeżeli takiej umowy nie będzie, to umowy takiej nie można rozwiązać za wypowiedzeniem.

Art. 45.

§ 1. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony

jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę,

sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia,

a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika

do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

§ 2. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za

bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takie go żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka

o odszkodowaniu.

§ 3. Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177,

oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem

lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania

pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych

w art. 411; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie , przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni od 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia

Wykład 4

0x08 graphic
Ustanie stosunku pracy

0x08 graphic

Wygaśnięcie Rozwiązanie

0x08 graphic
0x08 graphic
- śmierć pracownika

- śmierć pracodawcy

- tymczasowe aresztowanie

Na mocy jednostronnego Na mocy

Oświadczenia woli porozumienia stron

0x08 graphic
0x08 graphic

Pracownik Pracodawca

- za wypowiedzeniem - za wypowiedzeniem

- bez wypowiedzenia - bez wypowiedzenia

Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym

Czas pracy:

Art. 151.

§ 1. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także

praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający

z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi

pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna

w razie:

1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub

zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,

2) szczególnych potrzeb pracodawcy.

Art. 1511.

§ 1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia,

przysługuje dodatek w wysokości:

1) 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:

a) w nocy,

b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z

obowiązującym go rozkładem czasu pracy,

c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę

w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu

pracy,

2) 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających

w każdym innym dniu niż określony w pkt 1.

Art. 132.

§ 1. Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin

nieprzerwanego odpoczynku,

Art. 133.

§ 1. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin

nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego

odpoczynku dobowego.

Święta:

Art. 152.

§ 1. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego

urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej „urlopem”.

§ 2. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.

Art. 153.

§ 1. Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym

podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy,

w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu

roku.

§ 2. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.

Art. 154.

§ 1. Wymiar urlopu wynosi:

1) 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,

2) 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Zasady tworzenia i działania związków zawodowych i organizacji pracodawców:

Prawo swobodnego zrzeszania się:

Artykuł 2

Pracownicy i pracodawcy, bez jakiegokolwiek rozróżnienia, mają prawo, bez uzyskania uprzedniego zezwolenia, tworzyć organizacje według swego uznania, jak też przystępować do tych organizacji, z jedynym zastrzeżeniem stosowania się do ich statutów.

W wykonywaniu tych uprawnień powinni przestrzegać obowiązujących w kraju przepisów prawnych, a ustawodawstwo krajowe nie powinno naruszać gwarancji przewidzianych w Konwencji

Zasada samorządności:

Artykuł 3

1. Organizacje pracowników i pracodawców mają prawo opracowywania swych statutów i regulaminów wewnętrznych, swobodnego wybierania swych przedstawicieli, powoływania swego zarządu, działalności oraz układania swego programu działania.

Zasada niezależności:

Artykuł 3

2. Władze publiczne powinny powstrzymać się od wszelkiej interwencji, która by ograniczała to prawo lub przeszkadzała w jego wykonywaniu zgodnie z prawem.

Związek zawodowy i organizacja pracodawców są niezależni w swojej działalności statutowej od pracodawców administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

„Dialog społeczny” istniało od dawna i od początku było nierozerwalnie złączone ze „zbiorowymi stosunkami pracy” i ze „zbiorowym prawem pracy”

„Dialog społeczny” - wzajemne stosunki pomiędzy reprezentantami pracowników (związki zawodowe i reprezentacja załogi) oraz poszczególnymi pracodawcami, grupą pracodawców lub ich organizacjami. Dialog ten jest określony jako: „dialog społeczny autonomiczny”

Koniecznym warunkiem istnienia dialogu społecznego jest uczestnictwo w nim przedstawicieli pracowników i pracodawcy lub organizacji pracodawców

Dialog dwustronny

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Dialog trójstronny

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Dialog wielostronny

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Organizacje Związków zawodowych

Metody jakimi mogą się posługiwać Związki zawodowe i Pracodawcy

  1. Bezkonfliktowa

    1. Informacja

    2. Konsultacja

    3. Rokowania / Negocjacja

    4. Podpisywanie porozumień

  2. Konfliktowa

    1. Spory zbiorowe

    2. Strajki

    3. Lockout

Informacja

Partnerzy społeczni przekazują sobie nawzajem informacje dotyczące spraw należących do ich kompetencji. W niektórych sprawach pracodawcy mają obowiązek przekazania informacji przedstawicielom pracowników.

Przedstawienie informacji nie wiąże się z obowiązkiem wysłuchania stanowiska drugiej strony, ale często stosowaną praktyką jest możliwość zadawania dodatkowych pytań oraz przeprowadzenie dyskusji.

Konsultacja

Konsultacja polega na zasięgnięciu opinii drugiego partnera społecznego przez podmiot, który ma prawo do podjęcia decyzji samodzielnie. Opinia ta nie jest wiążąca, ale często istnieje obowiązek konsultacji.

Także przedstawiciele rządu chcą poznać opinie związków zawodowych i organizacji pracodawców w sprawach gospodarczych i społecznych.

Stanowisko partnerów społecznych nie jest bezwzględnie wiążące dla rządu.

Rokowania/Negocjacje

Uczestniczą w nich partnerzy społeczni na szczeblu zakładowym i ponadzakładowym.

Rokowania dotyczą spraw należących do ich kompetencji i wzajemnych stosunków między nimi.

Celem negocjacji jest porozumienie, które wiąże strony. Stanowi ono gwarancję pokoju społecznego.

Najważniejszym porozumieniem zbiorowym jest układ zbiorowy pracy.

Układ zbiorowy pracy

Jest to porozumienie zawarte między jednym pracodawcą lub organizacją pracodawców i jedną lub wieloma reprezentatywnymi organizacjami związków zawodowych pracowników w celu wspólnego określenia warunków zatrudnienia pracy jak również gwarancji socjalnych.

Art. 240.

§ 1. Układ określa:

1) warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku pracy, z zastrzeżeniem

§ 3,

2) wzajemne zobowiązania stron układu, w tym dotyczące stosowania

układu i przestrzegania jego postanowień.

§ 2. Układ może określać inne sprawy poza wymienionymi w § 1, nie uregulowane

w przepisach prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący

Części układu zbiorowego pracy:

  1. Normatywna

  2. Obligatoryjna

  3. Tzw III część układu zbiorowego pracy

Spór zbiorowy pracy - spór między pracownikami, reprezentowanymi przez związki zawodowe, a pracodawcę lub organizację pracodawców w sprawie warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników nazywamy sporem zbiorowym pracy.

Rozwiązywanie sporów zbiorowych

0x08 graphic
0x08 graphic
Strajk

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Zgoda i

podpisanie

porozumienia

0x08 graphic

Brak zgody i podpisanie

0x08 graphic
Protokołu rozbieżności

0x08 graphic
0x08 graphic

Zgoda i

podpisanie

porozumienia

0x08 graphic

Brak zgody i podpisanie

Protokołu rozbieżności

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Kolegium arbitrażu społecznego Strajk

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Orzeczenie orzeczenie nie Porozumienia

wiążące strony wiążące stron postrajkowe

Strajk

Polega na zbiorowym powstrzymaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu, dotyczącego spraw, które mogę być przedmiotem sporu zbiorowego

Zasady prawa do strajku:

Niedopuszczalne jest zaprzestanie pracy w wyniku strajku na:

Na których zaniechanie pracy zagraża:

Niedopuszczalne jest organizowanie strajku w następujących instytucjach:

Prawo do strajku nie przysługuje pracownikom zatrudnionych w:

1

Związki zawodowe

Pracodawcy

Związki zawodowe

Organizacje Pracodawców

Rząd

Rząd

Przedstawiciele Samorządu terytorialnego

Organizacje pracodawców

Związki Zawodowe

Pracodawca

Pracownicy reprezentowaniu przez organizację związkową

Rokowania

Mediacja



Wyszukiwarka