KIERUNKI NA MORZU, Akademia Morska Szczecin, SEMESTR II, NAWIGACJA, wykłady II sem


KIERUNKI NA MORZU.

W celu wyznaczenia kierunku na morzu służą dwa urządzenia:

Mapy nawigacyjne, pozwalają na bezpośrednie naniesienie lub odczytanie tylko kierunków rzeczywistych, gdyż jedynie południki rzeczywiste ,a nie inne są naniesione na mapy.

Rozpatrując kierunki na morzu możemy wyróżnić:

  1. Kurs

  2. Namiar

  3. Kąt kursowy

  4. Kierunek wiatru

RODZAJE KURSÓW.

Kurs rzeczywisty ( KR ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka rzeczywistego (NR ) a dziobową częścią linii symetrii statku.

Kurs kompasowy ( KK ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka kompasowego (NK ) a dziobową częścią linii symetrii statku

Kurs magnetyczny ( KM ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka magnetycznego (NK )a dziobową częścią linii symetrii statku.

Kurs żyrokompasowy (KŻ ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka żyrokompasowego (NŻ ) a dziobową częścią linii symetrii statku.

NR

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
NM NŻ NK

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Rys.1. Rodzaje kursów.

ZAMIANA KURSÓW.

Często zachodzi konieczność przeliczenia wartości poszczególnych kursów znając zależności między nimi.

NM

0x08 graphic
0x08 graphic
NR

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
NK KK NŻ +δ ......... KM

+ d

0x08 graphic
0x08 graphic
...........

KR

0x08 graphic
0x08 graphic
+pż

....... d+ δ= cp

0x08 graphic
KR

KR

- d

0x08 graphic
KK ........

+cp KM

0x08 graphic
........ - δ

KR ....... KK

Poprawki: deklinacja d, dewiacja δ, cp , pż- uwzględniamy ich znaki algebraiczne

cp - całkowita poprawka kompasu magnetycznego jest sumą algebraiczną deklinacji i dewiacji. Jest kątem zawartym pomiędzy północną częścią południka rzeczywistego a północną częścią południka kompasowego

d+ δ= cp

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
( + ) ( - )

0x08 graphic

Zamiana kursu rzeczywistego (KR ) na kurs żyrokompasowy ( KŻ ) i odwrotnie.

Aby dokonać zamiany między kursem rzeczywistym i kursem żyrokompasowym koniecznym jest znajomość wartości poprawki żyrokompasu ( pż ).

Poprawka żyrokompasu (pż) jest kątem zawartym pomiędzy północną częścią południka rzeczywistego i północną częścią południka żyrokompasowgo

Znak poprawki żyrokompasu:

Jeżeli północna część południka żyrokompasowego odchylona jest w prawo od północnej części południka rzeczywistego , poprawka żyrokompasu przyjmuje znak plus (+).

Natomiast, jeżeli północna część południka żyrokompasowego odchylona jest w lewo od północnej części południka rzeczywistego poprawka żyrokompasu ma znak (-).

NR

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
NŻ NŻ

(-pż) (+pż)

0x08 graphic
0x08 graphic

Rys.2. Znak poprawki żyrokompasu.

Wartość poprawki żyrokompasu.

Poprawka żyrokompasu składa się z dwóch elementów:

  1. błędu stałego żyrokompasu A;

  2. dewiacji prędkościowej żyrokompasu δż

Znając wartość błędu stałego i wartość dewiacji prędkościowej żyrokompasu określa się pż jako ich sumę algebraiczną :

pż = A + δż

A- błąd stały żyrokompasu;

δż - dewiacja prędkościowa żyrokompasu

Błąd stały żyrokompasu najczęściej nie istnieje lub przyjmuje wartości małe rzędu plus , minus 1 stopień

Dewiacja prędkościowa żyrokompasu jest funkcją szerokości geograficznej, prędkości statku i kursu rzeczywitego:

Kursy od 000 do 090 i od 270 do 360 - znak δż dodatni (+)

Kursy od 090 do 180 i od 180 do 270 - znak δż ujemny (-)

Na kursach 090 i 270 δż osiąga wartość 0°

Na kursach 000 i 180 δż osiąga największe wartości.

Żyrokompasy nowszej generacji wyposażone są w korektor eliminujący wartość dewiacji prędkościowej żyrokompasu. Przy starszy kompasach ,aby określić wartość dewiacji prędkościowej należy skorzystać z tabeli ( ),gdzie argumentami wejściowymi są:

KR - pż = KŻ

gdzie: pż - poprawka żyrokompasu

Kurs żyrokompasowy obliczamy jako różnicę algebraiczną między kursem rzeczywistym i poprawką żyrokompasu.

Kurs rzeczywisty równa się sumie wartości kursu żyrokompasowego i poprawki żyrokompasu z uwzględnieniem jej znaku (+) lub (-).

KŻ + pż = KR

NR

0x08 graphic

0x08 graphic
NŻ

0x08 graphic
0x08 graphic
(+pż)

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

ZAMIANA NAMIARÓW

NM

0x08 graphic
0x08 graphic
NR

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
NK NK NŻ +δ ......... NM

+ d

0x08 graphic
0x08 graphic
...........

NR

0x08 graphic
0x08 graphic
+pż

0x08 graphic
....... d+ δ= cp

NR

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
NR

- d

0x08 graphic
0x08 graphic
NK ........

+cp NM

0x08 graphic
........ - δ

0x08 graphic
NR ....... NK

Poprawki: deklinacja d, dewiacja δ, cp , pż- uwzględniamy ich znaki algebraiczne

RODZAJE NAMIARÓW.

Namiar rzeczywisty ( NR ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka rzeczywistego (NR ) a linią namiaru.

Namiar kompasowy ( NK ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka kompasowego (NK ) a linią namiaru.

Namiar magnetyczny ( NM ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka magnetycznego (NK )a linią namiaru.

Namiar żyrokompasowy (NŻ ) - jest to kąt zawarty między północną częścią południka żyrokompasowego (NŻ ) a linią namiaru.

Linia namiaru jest linią łączącą obserwatora z obiektem namierzanym

SYSTEMY LICZENIA KURSÓW I NAMIARÓW

1 W systemie okrężnym wartość wyrażona jest od północnej części ( odpowiedniego) południka , liczona w prawo do linii symetrii statku ( kursy ) lub do linii namiaru ( namiary ) osiągając wartość od 000 do 360 stopni

np. KR = 300 stopni np. NR= 220 stopni

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

2 W systemie połówkowym wartość wyrażona jest od północnej i południowej części ( odpowiedniego) południka do linii symetrii statku ( kursy ) lub do linii namiaru ( namiary ) osiągając wartość od 000 do 180 stopni. Wartość kąta posiada miana:

NE lub NW

SE lub SW

np. KR = 300 stopni np. NR= 220 stopni

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

SR SR

3. W systemie ćwiartkowym kurs lub namiar przyjmuje wartość maksymalną 90 stopni i odpowiada mniejszej wartości kąta wyrażonego w systemie połówkowym. Liczony jest od północnej lub południowej części ( odpowiedniego) południka do linii symetrii statku ( kursy ) lub do linii namiaru ( namiary ) w bliższą stronę. Wartość kąta posiada miana:

NE lub NW

SE lub SW

np. KR = 300 stopni np. NR= 220 stopni

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

SR SR

KAT KURSOWY

Kąt kursowy jest to kąt zawarty pomiędzy dziobową częścią linii symetrii statku a linią namiaru

LEWY - jeżeli kąt kursowy w systemie okrężnym jest > od 180˚ - wartość będzie dopełnieniem do 360 stopni

PRAWY - jeżeli kąt kursowy w systemie okrężnym jest < od 180˚, wartość = się kątowi w systemie okrężnym

LEWY - jeżeli kąt kursowy w systemie okrężnym jest > od 180˚ - wartość będzie dopełnieniem do 180˚ kąta kursowego w systemie połówkowym

PRAWY - jeżeli kąt kursowy w systemie okrężnym jest < od 180˚, wartość będzie dopełnieniem do 180˚ kąta kursowego w systemie połówkowym

PRZYKŁAD 1 : >K = 210˚ w systemie okrężnym zamienić na kąt kursowy w systemie połówkowym i ćwiartkowym

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

POŁÓWKOWY : 360˚ - 210˚ = L >K =150˚

ĆWIARTKOWY : 180˚ - 150˚ = L >K = 30˚ Rufa

PRZYKŁAD 2 : >K = 110˚ w systemie okrężnym zamienić na kąt kursowy w systemie połówkowym i ćwiartkowym

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

POŁÓWKOWY : równy kątowi w systemie okrężnym P >K =110˚

ĆWIARTKOWY : 180˚ - 110˚ = P >K = 70˚ Rufa

ZALEŻNOŚCI MIĘDZY KURSAMI, NAMIARAMI I KĄTAMI KURSOWYMI

KR + > K = NR NR - KR = >K

Np. KR = 080˚, > K = 200˚

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
NR = 080˚+200˚ = 280˚

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

KR - L >K = NRNR + L>K = KR

Np. KR = 300˚, L> K = 060˚

NR = 300˚- 060˚ = 240˚

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

9

KK

KM

KR

KR

KK

KM

KR

d

δ

cp

KR

KM

KK

d

δ

cp

δ

d

NK

NM

NR

KR

NR

NR

NR

NR

NR

NR

N060 W

S120W

S040W

N140 W

NR

>K = 210˚

N60 W

L >K = 30˚ Rufa 330210˚

S40W

L >K =150˚

P >K = 70˚ Rufa 330210˚

P >K = 110˚ Rufa 330210˚

>K = 110˚ 330210˚

>K = 200˚

NR = 280˚ 330210˚

KR = 080˚ 200˚

KR = 300˚ 200˚

L>K = 060˚ Rufa 330210˚

NR = 240˚ 330210˚



Wyszukiwarka