Obrót gospodarczy - Wymiana dóbr i usług odbywająca się z reguły za pośrednictwem pieniądza oraz przede wszystkim towarzyszące tej wymianie i powstające w tym procesie stosunki prawne
Stosunek prawny:
1)podmiot:
przedsiębiorca i a)przedsiębiorstwo b) konsument
2)Przedmiot - dobro lub usługa treść ogół obowiązków każdej ze stron
Obowiązkiem sprzedającego jest wydać rzecz i przenieść własność
Obowiązkiem kupującego jest odebrać rzecz i zapłacić cenę
Prawo handlowe jest częścią prawa cywilnego
Prawo handlowe nie jest odrębną gałęzią jest jedynie dyscypliną prawniczą wyodrębnioną wg prawa cywilnego
Kryteria wyodrębnienia prawa:
-Kryterium podmiotowe co najmniej jedna ze stron stosunku prawnego jest przedsiębiorcą
-Kryterium przedmiotowe ów przedsiębiorca dokonuje czynności w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa
Przedsiębiorca zaciąga kredyt na inwestycje ten stosunek jest zaliczany do obrotu handlowego wiec zwana będzie prawo handlowe
Jeżeli przedsiębiorstwo zakupi teren pod budowę umowa sprzedaży nie będzie umową w ramach przedsiębiorstwa bo jest to umowa socjalna
Trzy znaczenia przedsiębiorstwa:
1)podmiotowe- osoba prowadząca działalność gospodarczą
2)przedmiotowe- zespół składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia działalności gospodarczej
3)funkcjonalna działalność gospodarcza
przedsiębiorstwo prowadzi przedsiębiorstwo za pomocą przedsiębiorstwa
Kryterium podmiotowe możemy wyodrębnić obrót albo dwustronnie handlowy(profesjonalny) albo jednostronnie handlowy
Źródła prawa handlowego:
1)prawo stanowione
-konstytucja
-kodeks cywilny -zasady ogólne +umowy
-kodeks spółek handlowych
-prawo działalności gospodarczej
-ustawa o krajowym rejestrze sądowym
-inne ustawy
2)prawo umowne -towarzyszą wzorce umów, regulaminy pewne klauzule standardowe przeznaczone do wykorzystania w nieograniczonej liczbie przypadków
wzorce umów
zwykłe -wiążą drugą stronę umów jeżeli zostały dostarczone najpóźniej w dniu podpisania umowy
wystarczy możliwość łatwego zapoznania się
wzorce umów różnią się od przepisów bo nie mają charakteru bezwzględnie obowiązującego bo nie wymagają zgody drugiej strony
Zwyczaj - utrwalona praktyka obrot, która ma charakter powszechny(stosowany przez ogół, większość społ.), równomierny(nie ma aktów praktyki przeciwnej) i trwały(stosowany przez jakiś okres czasu)
Nie jest sam w sobie prawotwórczy i wiąże gdy konkretny przepis prawa do niego odsyła.
Funkcje zwyczaju:
-normująca(regulująca) - czynność prawna wywołuje skutki nie tylko w niej wyrażone ale także wynikające z ustawy, zasad współ. społ., z ustalonych zwyczajów (np. zwyczaj dawania napiwków)
-wyjaśniająca (interpretująca) - dotyczy ona wyjaśnień oświadczeń woli - należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności w jakich zostało złożone
Podstawowe cechy P.H.:
1)Zasada szybkości obrotu ( tak jak wzorce umów)
2)Zasada bezpieczeństwa obrotu -przejawia się w obowiązku rejestracji przedsiębiorców (od 2001 r. wszyscy przedsięb.(wyjątek osoby fizyczne) zobowiązani są uzyskać wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym)
3)Zasada wolności gosp. - wywodzi się ona z konstytucji, która w art. 20 mówi, że ustrojem gosp. Polski jest społeczna gosp. rynkowa (oparta m.in. na wolności gospodarczej)
art.22 wolność gosp. może ograniczyć jedynie w drodze ustawy (tylko ze względy na ważny interes publiczny)
Domniemanie - wszelkie wątpliwości są na korzyść wolności gosp., co z kolei przejawia się w paremi: „Co nie jest prawem zabronione jest dozwolone”
Wolność gospodarcza:
-wolność wyboru formy organiz.-prawnej dla prowadzenia dział. gosp. (przedsięb/spółka)
-wolność podejmowania dział. gosp., swobody czy ją podjąć czy nie (wyjątek: koncesje)
-wolność prowadzenia dział gosp., sami wybieramy czy zatrudnimy jakieś osoby czy nie
Konkurencja (3 pojęcia):
1)Jest traktowana jako mechanizm gosp., ekonomiczny oparty na obiektywnych prawach popytu i podaży (ochroną zajmują się przepisy antymonopolowe)
2)W kategoriach jakości, ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(reklama porównująca z innym prod.)
3)W kategoriach zakazu co dotyczy łączenia określonych stanowisk przez 1 osobę
Krajowy Rejestr Sądowy odznacza się jawnością a jawność ta może być:
-formalna, oznacza iż wszyscy mają dostęp do danych zawartych w KRS-się, każdy ma prawo żądać poświadczonych odpisów, wyciągów i zaświadczeń zawartych w KRS-się, jawność formalna ma charakter rozszerzony, ponieważ mamy do czynienia z obowiązkiem publicznego ogłaszania tych danych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym
Jawność ta ma charakter oznacza bowiem zupełność, prawdziwość danych zawartych w rejestrze. Dane zawarte w rejestrze są prawdziwe-domniemane
Zupełność:
-domniemanie znajomości danych ujawnionych, oraz domniemanie nieznajomości danych nie ujawnionych
Przedsiębiorca - jest to osoba fizyczna, prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo i we własnym imieniu podejmuje dział. gosp. Za przedsiębiorcę uznaje się również wspólnika spółki cywilnej w zakresie prowadzonej dział. gosp.
Osobowe spółki handlowe, które są zaliczane do ułomnych osób prawnych (jedn. organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej: sp. j, sp.k, sp. k-a, sp. p
Spółka cywilna nie jest przedsiębiorstwem. Jest to umowa cywilno-prawna, nie jest podmiotem
-spółka jako współdziałanie osób
-rodzaj podmiotu
Spółka Cywilna (regulowana w kodeksie cywilnym) - przez umowę wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gosp. przez działanie w sposób oznaczony w szczególności przez wniesienie wkładów.
-forma sp. cywilnej - forma ustawy jest dowolna (forma ustna, pisemna lub akt notarialny). Forma pisemna jest wskazana dla celów dowodowych.
-wspólnicy - wszystkie podmioty, które posiadają zdolność do czynności prawnych
-cel - gospodarczy ( zarobkowy lub nie zarobkowy )
-sposób działania (określenie w ustawie „w szczególności” to „między innymi”,”=”) - wspólnicy dążą do osiągnięcia wspólnego (ustalonego) celu, np.: poprzez wniesienie wkładów (pieniężne, rzeczowe (aport), świadczenie usług). Zaniechanie może być jednym ze sposobów działania.
-czas (na jaki spółka jest zawarta) - oznaczony (na pewien okres zawarty w umowie) lub nieoznaczony (nie ma określonego czasu trwania spółki)
-skład osobowy spółki - mamy do czynienia z niezmiennością składu osobowego
*przystąpienie nowego wspólnika - należy sporządzić nową ustawę (zmienić istniejącą)
*wystąpienie wspólnika ze spółki:
a)jeżeli umowa jest zawarta na czas nieokreślony to ją wypowiedzieć na 3 mies. Przed końcem roku obrotowego a z ważnych powodów nawet bez wypowiedzenia.
b)jeżeli umowa zawarta jest na czas określony można ją wymówić tylko z ważnych powodów
-prowadzenie spraw:
*sfera wewnętrzna czyli prowadzenie spraw (pojawia się tu zagadnienie podziału w zyskach i stratach). Są to stosunki pomiędzy wspólnikami (wszystko co dzieje się między nimi).
*sfera zewnętrzna - (reprezentacyjna) - mamy do czynienia z odpowiedzialnością wspólników za zobowiązania. Stosunki wspólników z osobami trzecimi (np. kredyt w banku)
Każdy wspólnik ma prawo(inni nie mogą mu tego zabronić) i obowiązek(sam nie może zrezygnować) prowadzenia spraw bez wynagrodzenia ale ze zwrotem poniesionych kosztów.
Sprawy prowadzić może wspólnik:
-samodzielnie - w przypadku zwykłych czynności (czynności zwykłych zarządów) za wyjątkiem czynności nagłych, których niewykonanie grozi niepowetowaną stratą.
-za uprzednią uchwałą - czynności przekraczające zwykły zarząd i wyjątkowo zwykłego zarządu wtedy gdy jeden ze wspólników zgłosi sprzeciw
Udział w zyskach - po połowie, jeżeli umowa nie mówi inaczej
Udział w stratach - według tych samych zasad co udział w zyskach
Reprezentacja - ma takie same granice jak prowadzenie spraw. Wspólnicy mogą powołać pełnomocnika, który będzie reprezentował spółkę..
Odpowiedzialność za zobowiązania - wspólnik odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem osobistym teraźniejszym i przyszłym w sposób solidarny (wierzyciel może według swojego uznania dochodzić roszczeń od jednego, kilku lub wszystkich. Ten wspólnik, który spełni to świadczenie ma ewentualnie prawo regresu w stosunku do pozostałych wspólników.
Charakter majątku - współwłasność łączna bez udziałowa do niepodzielnej ręki. Jest instytucją wyjątkową w prawie polskim i jest nierozerwalnie związana ze stosunkiem prawnym w ramach którego istniej. Pojawia się przy stosunku S.C. i w małżeństwie. Nie można rozporządzać tymi udziałami.. można dopiero w chwili rozwiązania umowy współwłasności w częściach ułamkowych.
Ustąpienie wspólnika- wypowiedzenie przez wierzyciela osobistego wtedy kiedy egzekucja z ruchomości wspólnika okazała się bezskuteczna 2 śmierć wspólnika
Rozwiązanie spółki z mocy prawa wtedy kiedy nastąpi zdarzenie, które zgodnie z umową powoduje jej rozwiązanie ( wpływ czasu, jeżeli osiągnięto cel.)
-Jednomyślna uchwała wspólników
-Na mocy orzeczenia sądowego.
Każdy ze wspólników ma prawo żądać rozwiązania spółki przez sąd z ważnych powodów
Typy spółek Kodeksu Handlowego
-osobowe
-kapitałowe
Różnice:
1)Osobowość prawna - (os. nie posiadają-ułomne os. prawne, kapit. posiadają)
2)Prowadzenie spraw i Reprezentacja - zajmują się (w os. osobiście wspólnicy, w kapit. powołane organy - najczęściej zarząd)
3)Odpowiedzialność - (w os. istnieje osobista odpowiedzialność za zobowiązania całym majątkiem teraź. i przysz., w kapit. wspólnicy nie odpowiadają - odpowiada sama spółka a wspólnicy pryncypują jedynie do wielkości wniesionego wkładu)
4)Substytuty spółki ( w os. konieczny i wymagany jest substytut osobowy, w kapit. osobowy jest konieczny ale nie wystarczający - wymagany również substytut kapitałowy -50 , 500tys zł)
5)Ilość wspólników - (w os. musi być przynajmniej dwóch, w kapit. wystarczy jeden)
6)Postępowanie likwidacyjne - (w os. fakultatywne - dobrowolne, w kapit. obligatoryjne - obowiązkowe)
Zasady spółek osobowych:
1)Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym prawa do nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana
2)W spółkach osobowych możliwe jest przeniesienie członkostwa:
-umowa musi taka możliwość przewidywać
-wszyscy wspólnicy musza wyrazić na to pisemną zgodę
-powstaje tzw. kumulatywne przystąpienie do długu (za zobowiązania odpowiada zarówno ustępujący jak i przystępujący w sposób solidarny, przystępujący odpowiada również za zobowiązania powstałe przed jego wejściem do spółki)
Spółka jawna - jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsięb. pod własną firmą a nie jest inną spółką handlową
Firma - nazwa, pod którą spółka handl. prowadzi przedsięb. i powinna ona mieć określone brzmienie i powinna zawierać:
-nazwisko co najmniej jednego wspólnika
-dodatek „spółka jawna” lub skrót ”sp.j.”
Prokura - szczególny rodzaj pełnomocnictwa (pełnomocnictwo handlowe); upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych za wyjątkiem czynności dotycz. Nieruchomości oraz przedsięb. jako całości (pełnomocnik jest zwany prokurem, który jest powołany wraz z ustanowieniem prokury)
Umowa - powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności i zawierać:
-firmę i siedzibę spółki
-określenie wnoszonych wkładów przez każdego wspólnika
-określenie przedmiotu działalności spółki
-czas trwania ( jeśli jest oznaczony)
Powstanie spółki jawnej:
-w sposób pierwotny
-w sposób następczy (ze spóki cywilnej, która przez dwa lata pod rząd osiągała obroty >= 40 tys.E)
Prowadzenie spraw - patrz spółka cywilna
Sfera zewnętrzna prowadzenia spraw:
-każdy wspólnik może reprezentować spółkę
-osoba trzecia nie może reprezentować spółki z wyłączeniem wspólnika
Odpowiedzialność za zobowiązania - tak jak w sp. cywilnej (całym majątkiem...) ale w sferze egzekucji istnieje tzw. odpowiedzialność substydialna, pomocnicza (wierzyciel egzekwuje z majątku wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna)
Sfera wewnętrzna:
-tak jak w spółce cywilnej +
-ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników
-odwołać prokure może każdy wspólnik z osobna
Wypowiedzenie - jeżeli umowa zawarta jest na czas nieokreślony to można ją wypowiedzieć na 6 miesięcy przed końcem roku obrachunkowego
Ustąpienie wspólnika:
-tak jak w sp. cywilnej +
-wyłączenie wspólnika - wspólnik przestaje nim być wbrew własnej woli:
*wspólnicy mogą żądać rozwiązania spółki z ważnych powodów
*w przypadku uznania, iż ważne powody zachodzą po stronie jednego wspólnika można orzec za zgodą pozostałych o jego wyłączeniu
*wspólnicy nie mogą żądać bezpośredniego wyłączenia wspólnika
Przyczyny rozwiązania spółki:
-przewidziane w umowie (np. upływ czasu)
-jednomyślna uchwała wspólników
-ogłoszenie upadłości
-śmierć wspólnika
-wypowiedzenie wspólnika lub wierzyciela
-prawomocne orzeczenie sadu
W dwuosobowej spółce istnieje przyczyna wyłączenia 1 wspólnika, sąd może przyznać drugiemu prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem spłaty przez pierwszego
Postępowanie likwidacyjne:
-likwidatorami są wszyscy wspólnicy
-następuje upłynnienie majątku
-ściągnięcie należności i spłata zobowiązań
-podział majątku pomiędzy wspólników
! Otwarcie likwidacji wymaga wpisu do rejestru sądowego a spółka ulega rozwiązaniu w momencie skreślenia jej z tego rejestru.
Postępowanie upadłościowe - następuje wtedy, gdy pasywa przewyższają aktywa przedsięb. Jest prowadzone przez syndyka i odbywa się pod nadzorem sadu. (jest ogłaszana w trakcie postępowania likwidacyjnego)
Charakter majątku - tak jak w sp. cywilnej
Spółka partnerska - spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Partnerami w tej spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, które posiadają uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu (np.: adwokat, lekarz, księgowy)
Firma sp.p. powinna zawierać:
-nazwisko co najmniej jednego z partnerów
-dodatek „i partner” lub „i partnerzy” lub „spółka partnerka” lub „sp.p.”
-określenie wolnego zawodu
Umowa sp.p powinna zawierać:
-określenie wolnego zawodu wykonywanego w ramach spółki
-nazwiska i imiona tych partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność
-nazwiska i imiona tych podmiotów, którzy reprezentują spółkę
-firmę i siedzibę spółki
-czas trwania ( jeśli jest określony)
-określenie wniesionych wkładów i ich wartość
-powinna być zawarta w formie aktu notarialnego
Sfera zewnętrzna:
-partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w wyniku wykonywania wolnego zawodu przez pozostałych partnerów, jak również osób znajdujących się pod ich kierownictwem ( odpowiedzialność ogranicza się do tych szkód, które powstały w wyniku własnych błędów
-ponadto odpowiada on za zwykłe zobowiązania spółki (ogólne, np.: zarządu, utrzymanie siedziby)
Prowadzenie spraw/reprezentacja (Występują 2 modele):
1)model spółki jawnej (tak jak w jawnej)
2)model spółki z o.o. (prowadzić będzie zarząd)
Rozwiązanie spółki:
-jawna +
-utrata uprawnień przez wszystkich partnerów
-jeżeli w spółce został jeden partner, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem jednego roku od zaistnienia tego zdarzenia
Ustąpienie wspólnika:
-jawna +
-utrata uprawnień przez partnera powoduje iż powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z upływem roku obrotowego, w którym utracił to prawo. Jeśli tego nie uczyni, przyjmuje się z mocy praw, że przestał on być partnerem z upływem tego terminu.
Spółka komandytowa - spółka osobowa, mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz) a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz).
Status komplementariusza polega na tych samych zasadach co w spółce jawnej
STATUS KOMANDYTARIUSZA:
Firma powinna zawierać:
-przynajmniej jedno nazwisko komplementariusza
-dodatek „spółka komandytowa” lub „sp.k.”
-nazwiska komandytariuszy nie mogą być zamieszczone w firmie (jeżeli się tak stanie komandytariusz odpowiada bez ograniczeń)
Umowa powinna zawierać:
-jawna+
-oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli ( tzw. suma komandytowa)
-powinna być zawarta w formie aktu notarialnego
Sfera zewnętrzna:
-komandytariusz odpowiada całym swoim majątkiem w sposób ograniczony - tylko do sumy komandytowej
-zwolniony jest z odpowiedzialności w granicach wniesionego wkładu
Reprezentacja:
-komandytariusz może reprezentować spółkę jako pełnomocnik
-w przypadku reprezentacji bez pełnomocnictwa lub jego przekroczenia odpowiada bez ograniczenia
Sfera wewnętrzna:
-komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki
-w sprawach przekraczających zwykły zarząd potrzebna jest jego zgoda
Prawo kontroli (komandytariusz może żądać:)
-odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy
-przeglądania ksiąg i dokumentów w celu sprawdzenia ich rzetelności
kontrole może prowadzić raz na rok ( częściej tylko za zgodą sądu rejestrowego z ważnych powodów)
Spółka komandytowo-akcyjna
Jej celem jest dokapitalizowanie dobrze prosperującego przedsiębiorstwa
-spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz ) a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem,
Stosuje się przepisy spółki jawnej albo przepisy dotyczące spółki akcyjnej
Kapitał zakładowy -min. 50 000 który wnoszą akcjonariusze
Firma zawiera - nazwisko co najmniej jednego komplementariusza z dodatkiem S.K.A
Nazwiska akcjonariuszy nie mogą być zawarte w firmie inaczej będą odpowiadać jak komplementariusz
Powstanie spółki
1. wszyscy założyciele spółki sporządzają statut i podpisują go
Statut wymaga zgody założycieli pozostali wspólnicy przystępują akceptując go
Umowę muszą zaakceptować wszyscy wspólnicy inaczej spółka nie powstanie
Statut w formie aktu notarialnego zawiera:
-Firme i siedzibę
-Przedmiot działalności
-Czas trwania ( jeżeli jest oznaczony)
-Oznaczenie wkładów wnoszonych przez komplementariuszy oraz ich wartość
-Wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania
-Wartość nominalną akcji oraz ich liczbę
Suma akcji = kapitał zakładowy
Kapitał zakładowy nie jest odzwierciedleniem wkładów komplementariuszy
Kapitał zakładowy= suma akcji+ wkłady komplementariuszy
Sfera zewnętrzna:
-komplementariusze odpowiadają całym majątkiem
-akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania
Reprezentacja:
-akcjonariusz może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik (gdy przekroczy uprawnienia lub bez pełnomocnictwa to odpowiada całym majątkiem)
Sfera wewnętrzna:
-prawo i obowiązek prowadzenia spraw mają komplementariusze (pełnią oni rolę zarządu - chodź takowy nie istnieje)
-można ustanowić rade nadzorczą (organ kontrolny), jeżeli liczba akcjonariuszy >25 - ustanowienie jej jest obligatoryjne
-członków rady nadzorczej powołuje/odwołuje walne zgromadzenie
-komplementariusz nie może być członkiem rady nadzorczej
Rada Nadzorcza - sprawuje nadzór nad całą działalności spółki we wszystkich sferach jej działalności
Walne Zgromadzenie - prawo do uczestnictwa w nim mają wszyscy ale prawo głosu ( akcjonariusz posiada minimum jeden głos, komplementariusz jeśli jest jednocześnie akcjonariuszem posiada tylko jeden głos)
Rozwiązanie spółki:
-toczy się postępowanie likwidacyjne w którym likwidatorami są komplementariusze
Ustąpienie wspólnika:
-komplementariusz - tak jak w jawnej
-akcjonariusz - gdy sprzeda akcje
Spółka z o.o. - może być utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dozwolony, chyba że ustawa stanowi inaczej (jednoosobowej spółki z o.o. nie może utworzyć inna jednoosobowa spółka z o.o.)
Warunki powstania
1)należy sporządzić umowę lub akt założycielski w formie aktu notarialnego ( akt erekcyjny = umowa lub akt założycielski)
2)należy wnieść kapitał zakładowy (Funkcje):
a)gospodarcza (zasady):
-oznaczoności - musi być oznaczony (wynosić najmniej 50 tyś zł)
-całkowitej wpłaty - należy wnieść ten kapitał w całości przed zarejestrowaniem
-stałości - kapitał ten jest nienaruszalny
b)prawną - stanowi on podstawę uczestnictwa w spółce (podstawa uzyskania praw spółkowych majątkowych i niemajątkowych [korporacyjnych])
3)ustanowienie władz spółki - organem obligatoryjnym jest zarząd (ewentualnie Rada Nadzorcza lub Komisja Rewizyjna)
4)potrzeba wpisać spółkę do Krajowego Rejestru Sądowego
Spółka z o.o. w organizacji - jest to ułomna osoba prawna istniejąca od sporządzenia aktu erekcyjnego do momentu zarejestrowania i działająca tak jak spółka jawna
Firma sp. z o.o.:
-może być dobrana dowolnie
-powinna zawierać skrót „z o.o.”
Umowa powinna zawierać:
-firmę i siedzibę spółki
-przedmiot działalności
-wysokość kapitału zakładowego
-fakt czy wspólnik może mieć jeden czy kilka udziałów
-liczbę i wartość wniesionych udziałów
-czas trwania (jeżeli jest określony)
-sporządzona w formie aktu notarialnego
Systemy udziałów:
1)system udziałów równych - jeden wspólnik może posiadać większą ilość udziałów ( wartość wniesionego wkładu = wart. Nominalna + ilość udziałów)
2)system udziałów nierównych - każdy wspólnik może posiadać tylko jeden udział, przy czym udziały te są podzielne ( wart wniesionego wkładu = wartość nominalne )
Prawa majątkowe posiadania udziałów:
-prawo do udziału w zyskach
-prawo do tzw. sumy likwidacyjnej
-prawo do zwrotu dopłat
Prawa korporacyjne (niemajątkowe):
-prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników
-prawo głosu na zgromadzeniu
-prawo zaskarżania uchwał
-indywidualne prawo kontroli
Obowiązki majątkowe:
-obowiązek wniesienia wkładów
-obowiązek wnoszenia dopłat
Obowiązki korporacyjne:
-nie wynika żaden obowiązek (chyba że umowa stanowi inaczej)
Dopłaty - występują jedynie w sp. z o.o. Obowiązek ich wniesienia istnieje wtedy, gdy umowa je przewiduje. Wnosi się je w pieniądzu proporcjonalnie w stosunku do posiadanych udziałów.
Cele (rodzaje) dopłat:
-na pokrycie strat w kapitale zakładowym (nie podlegają zwrotowi)
-powiększenie funduszu obrotowego (podlegają zwrotowi)
Udziały - zasadą jest ich zbywalność, przy czym zbycie te można uzależnić od wyrażenia zgody przez spółkę. Udziały, do których przywiązany jest obowiązek powtarzających świadczeń niepieniężnych wymagają zgody spółki.
Rodzaje udziałów:
-zwykłe
-z obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych
-uprzywilejowane
*co do głosów (ilość głosów na jeden udział nie większa od 3)
*co do dywidendy (zysku przeznaczonego do podziału)
*co do sumy likwidacyjnej
Zgromadzenie wspólników - w jego skład wchodzą wszyscy wspólnicy. Powstaje ono z mocy prawa z chwilą zarejestrowania spółki. Podejmuje ono uchwały większością głosów albo na formalnym posiedzeniu (głównie) lub też w sposób pisemny (wyjątek) tylko wtedy, gdy wszyscy wspólnicy wyrażą zgodę na piśmie na postanowienie, które ma być powzięte (jednomyślność ma charakter merytoryczny) albo wyrażą zgodę na głosowanie pisemne (jednomyślność dotyczy formy samego głosowania) oraz nieformalne posiedzenie.
Rodzaje zgromadzeń wspólników:
-zwyczajne - powinno się odbyć co najmniej raz w roku w terminie 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego. Jego przedmiotem musi być rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego zarządu, udzielenia absolutorium jego członkom oraz uchwała w sprawie zysków i strat
-nadzwyczajne - ogłaszane w zależności od potrzeb. W tym zgromadzeniu na jeden udział przypada jeden głos (na każde 100 zł przypada 1 głos).
Uchwałę zgromadzenia wspólników można zaskarżyć gdy:
-jest ona sprzeczna z prawem, umową spółki lub dobrymi obyczajami
-ma na celu skrzywdzenie wspólnika
-godzi w interesy spółki
Podjęcie uchwały na zgromadzeniu nieformalnym może się odbyć gdy:
-cały kapitał jest reprezentowany
-nikt nie wniesie sprzeciwu
Zarząd - organ obligatoryjny, który zajmuje się prowadzeniem spraw oraz reprezentacją. Składa się z jednego lub większej liczby członków. Mogą być do niego powołani wspólnicy oraz osoby spoza ich grona a są powoływani przez zgromadzenie wspólników. Gdy jest on wieloosobowy (z>1) to wówczas w grę wchodzi reprezentacja łączna (zgoda dwóch partnerów). Do składania oświadczeń woli wymaga się podpisu co najmniej dwóch wspólników. Każdy jego członek ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw (zwykłego zarządu-sam, przekraczające - uchwała).
Nadzór - indywidualne prawo kontroli, które służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty, sporządzić bilans dla własnego użytku oraz zażądać wyjaśnień od zarządu.
Powołanie organu kontroli - powołanie Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej jest fakultatywne chyba że kapitał > 500 tys. zł. I ilość wspólników >25.
Różnica pomiędzy Radą Nadzorczą a Komisją Rewizyjną - polega na tym, że RN zajmuje się stałą kontrolą nad całą działalnością spółki natomiast KR zajmuje się badaniem sprawozdania finansowego.
Organ kontroli powinien - składać się z 3 członków powołanych co do zasady na okres 1 roku powołanych co do zasady przez Zgromadzenie wspólników.
Kontrola zewnętrzna:
-wspólnicy mogą żądać powołania biegłych rewidentów
-może ją sprawować Sąd Rejestrowy
Zmiana umowy sp. z o.o. wymaga:
-uchwały podjętej większością 2/3 głosów
-zaprotokołowania przez notariusza
-wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego
Zmiana umowy sp. z o.o. może dotyczyć:
-podwyższenia kapitału zakładowego
*dodatkowe wpłaty na nowe udziały
*poprzez podniesienie wartości nominalnej udziałów dotychczasowych (realizowane poprzez nowe wkłady lub tzw. Udziały Gratisowe - przesunięcie z kapitału rezerwowego na kapitał zakładowy do którego prawo pierwszeństwa mają dotychczasowi wspólnicy)
-obniżenie kapitału zakładowego
*proporcjonalne obniżenie wartości wszystkich udziałów
*umorzenie niektórych udziałów - (definitywne unicestwienie praw i obowiązków) może nastąpić albo według przepisów o obniżeniu kapitału zakładowego albo z czystego zysku - wtedy suma udziałów będzie niższa od kapitału zakładowego)
Przyczyny rozwiązania sp. z o.o.:
-przyczyny przewidziane w umowie spółki
-uchwała wspólników o rozwiązaniu lub przeniesieniu siedziby za granicę
-ogłoszenie upadłości
-orzeczenie sądu - wspólnicy reprezentujący ponad 50% kapitału zakładowego mogą żądać rozwiązania spółki przez sąd z ważnych powodów lub gdy działalność spółki zagraża prawu lub narusza interes publiczny
Likwidacja - jej przeprowadzenie jest obligatoryjne a likwidatorami są członkowie zarządu, którzy kończą bieżące działania spółki, ściągają należności, wypełniają zobowiązania i spieniężają majątek spółki.
Spółka Akcyjna (S.A.) - najwyższa forma spółki kapitałowej, nie występują w niej elementy osobowe. Wysoko sformalizowana z ustalonymi ściśle regułami. Może ją zawiązać jedna lub więcej osób lecz nie może być zawiązana przez jednoosobową spółkę z o.o.
Powstanie S.A wymaga:
1)Zawiązanie spółki - z jego chwilą powstaje spółka akcyjne w organizacji (statut sp. osobowej). Dochodzi do skutku gdy:
-sporządzono statut (akt notarialny) podpisany przez założycieli
-objęcie akcji - akcjonariusze wyrażają chęć/zobowiązanie, że akcje te nabędą (zgoda ta podpisana i sporządzona jako akt notarialny). Objęcie wszystkich akcji następuje przy kapitale widełkowym minimum 500 tys. zł.
2)Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego (nabycie akcji):
-jeżeli są to wkłady pieniężne to należy wnieść ¼ wartości nominalnej
-jeżeli są to wkłady rzeczowe to należy wnieść najpóźniej rok po zarejestrowaniu (wartość nominalna całości musi być > 500 tys. zł)
3)Należy ustanowić Zarząd i Radę Nadzorczą
4)Wpis do rejestru
Statut powinien zawierać:
-firmę i siedzibę spółki
-przedmiot działalności
-czas trwania ( jeżeli jest określony)
-wysokość kapitału zakładowego
-wartość nominalną akcji
-liczbę i rodzaje akcji
-nazwiska założycieli
-liczbę członków zarządu oraz ich nazwiska
Organy Spółki Akcyjnej:
-Walne Zgromadzenie - głosowanie może mieć miejsce na zgromadzeniu formalnie zwołanym (zwyczajne, nadzwyczajne) lub na posiedzeniu nieformalnym (jeśli jest reprezentowany cały kapitał i brak jest sprzeciwu)
-Zarząd - zajmuje się prowadzeniem spraw i reprezentacją. W jego skład powinien wchodzić co najmniej jeden członek z grona wspólników lub spoza ich grona. Jest powoływany przez Rade Nadzorczą na okres 5 lat.
-Rada Nadzorcza - sprawuje stały nadzór we wszystkich działaniach spółki. Ma prawo z ważnych powodów zawiesić mandat członków zarządu. Składa się co najmniej z 3 członków wybieranych spośród wspólników lub spoza ich grona na okres 5 lat.
Znaczenie terminu Akcja:
-jest to synonim praw i obowiązków
-ułamek kapitału zakładowego, którego minimalna wartość nominalna = 1zł i wszystkie są równe i niepodzielne
-jest to papier wartościowy
*jako dokument formalny (dopuszczony do obrotu na giełdzie)
*w spółkach publicznych ma charakter zdematerializowany (zapis komputerowy)
Wartość (Cena) Akcji:
-nominalna - wartość, na którą akcja opiewa
-emisyjna - cena, po której spółka sprzedaje akcje ( nie może ona być niższa od ceny nominalnej)
-rynkowa - cena, po której akcjonariusz sprzedaje akcje
Rodzaje akcji:
1)według form:
a)akcje imienne - (może być wydawana przed całkowita wpłatą):
-aportowe
-uprzywilejowane
-z obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych
b)akcje na okaziciela (nie mogą być wydawane przed całkowitą wpłatą)
2)według kryterium sposobu pokrycia:
a)gotówkowe - muszą być pokryte co najmniej w ¼ wartości przed zarejestrowaniem
b)aportowe - musza pozostać imiennymi do dnia zatwierdzenia przez najbliższe zgromadzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło ich pokrycie ( powinno być w ciągu roku od zarejestrowania)
3) według kryterium rozmiarów uprawnień:
a)akcje zwykłe
b)uprzywilejowane (pierwszeństwa) - (tylko imienne) dotyczące:
-prawa głosu (max 2 głosy na akcje)
-dywidendy (max nadwyżka 50%)
*akcje nieme - nie posiadają prawa głosu lecz w zamian nie stosuje się do nich żadnych ograniczeń
-sumy likwidacyjnej
-inne uprzywilejowania (np.: złota akcja - przysługuje osobiste uprawnienia akcjonariuszowi np.: prawo veta na zgromadzeniu)
c)z przywiązaniem obowiązku powtarzających się świadczeń niepieniężnych (akcje imienne i do ich zbycia wymaga się zgody spółki)
Dokumenty wydawane przez spółkę:
-Imienne świadczenie założycielskie - otrzymują je osoby, które zawiązują spółkę, podpisują statut, itd. I dają one niezależne od akcji prawo do zysku trwające do 10 lat.
-imienne świadectwa użytkowe - („akcje upośledzone) są wydawane w zamian za umorzone akcje. Nie posiadają wartości nominalnej. Dzięki nim akcjonariusz może dalej uczestniczyć w zysku.
-imienne świadectwa depozytowe - wydawane zamiast dokumentu akcji w spółkach publicznych i jest ono podstawą do stwierdzenia czy akcjonariusz jest akcjonariuszem.
Objęcie akcji - oświadczenie zobowiązujące do nabycia pewnej ilości akcji w stosownym terminie. Przy zawiązaniu spółki musi być ono sporządzone w formie atu notarialnego, natomiast w przypadku istniejącej spółki podwyższającej swój kapitał wystarczy jedynie zwykła forma pisemna.
Wydanie akcji - ogólnie akcje mogą być wydane dopiero po zarejestrowaniu lecz akcje imienne mogą być wydawane przed całkowita wpłatą chyba że są to akcje aportowe (muszą tytułem zabezpieczenia ewentualnych roszczeń pozostać w spółce).
Unieważnienie akcji - pozbawienie mocy prawnej dokumentu akcyjnego w zamian za który wydaje się nowy (powody: zguba, zniszczenie, zmiana treści)
Kwestia zbywalności akcji - zasadą jest ich zbywalność, wyjątki:
-z ustawy (akcje z przywiązanym obowiązkiem powtarzających się świadczeń niepieniężnych - wymagana jest zgoda spółki i akcje aportowe - czasowe ograniczenie ich zbywalności - do czasu zatwierdzenia przez Walne Zgromadzenie)
-ze statutu (uzależnienie zbycia od zgody spółki w stosunku do akcji uprzywilejowanych)
Różnice pomiędzy Likwidacją a Upadłością:
-likwidacja prowadzona jest w stosunku do każdej osoby prawnej natomiast upadłość do przedsiębiorcy
-likwidacja jest normalnym sposobem zakończenia działalności natomiast upadłość jest prowadzona w oparciu o niewypłacalność
Przesłanki do ogłoszenia upadłości:
-jest to stan faktycznego zaprzestania płacenia długów (okoliczności obiektywne np.: brak środków pieniężnych)
-stan nadmiernego zadłużenia (pasywa>aktywa) w momencie ogłoszenia likwidacji
Uprawnieni do wniesienia wniosku o upadłość:
-wierzyciel
-dłużnik (przedsiębiorca) - jest on również do tego zobowiązany
Organy postępowania upadłościowego:
-sędzia komisarz - sprawuje nadzór i kieruje całym postępowaniem likwidacyjnym i nadzoruje działania syndyka
-syndyk zarządca masy upadłościowej powoływany przez sędziego komisarza
-rada wierzycieli - wybrani wierzyciele ( przedstawiciele )
-zgromadzenie wierzycieli - wszyscy wierzyciele
Skutki Ogłoszenia upadłości:
-wydanie majątku
-utrata zarządu
-rozwiązanie wszystkich organów z mocy prawa
-wymagalność wszystkich zobowiązań z tą chwilą
Czynność handlowa - czynność prawna, dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Rodzaje czynności handlowych:
-dwustronnie handlowa (detalista<->hurtownik) UMOWY
-jednostronnie handlowa (detalista<->konsument)
Zasada swobody umów - oznacza że istnieje wolność w tym zakresie:
-swoboda co to tego czy zawrzeć umowę (wyjątkowo występuje przymus jej zawarcia, głównie po stronie przedsiębiorcy, np. ubezpieczenia)
-swoboda co do tego z kim zawrzeć umowę
-swoboda co do treści umowy (wyjątki np.: z przepisów bezwzględnie obowiązujących np. termin przedawnienia 10 lub 3 lata)
-swoboda co do formy (w dziedzinie zobowiązań -> przepis o tym że strony mogą ułożyć swój stosunek prawny według uznania byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego i ustalonym zwyczajom)
Sposoby zawierania umów:
1)Oferta i jej przyjęcie - w ofercie powinna być zawarta minimalna treść (np.: określenie jedynie przedmiotu i ceny)
2)Rokowania (Negocjacje) - umowa zostaje zawarta z chwilą, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich postanowień przyszłej umowy
3)Przetarg - jest to kombinacja systemu ofertowego i rokowań i wyróżniamy przetarg ustny i pisemny. Momentem inicjującym jest tzw. ogłoszenie przetargu, które to jest zaproszeniem do składania ofert.
Przetarg Ustny - (aukcja, licytacja) oferty składane są w nim w sposób sukcesywny, jedna po drugiej. Złożona oferta przestaje wiązać z chwilą, kiedy ktoś inny złoży korzystniejszą ofertę.
Przetarg Pisemny - oferty są składane w określonym terminie. P jego zakończeniu jest wybierana najlepsza, w tym momencie przestają wiązać pozostałe oferty. ( w przypadku wystąpienia kilku równorzędnych ofert ogłaszany jest drugi etap w postaci rokowań)
Udział w obrocie gospodarczym może być:
-bezpośredni
-pośredni
*czynności dokonywane są zarówno w interesie osoby pośredniczącej, jak i w interesie mocodawcy
*podstawą prawną stosunku pośrednictwa jest zawsze jakiś szczególny rodzaj umowy (komisu, agencyjna, maklerska,...)
Modele (rodzaje) pełnomocnictwa według kryterium udziału pośrednika:
-pośrednictwo we właściwym tego słowa znaczeniu (ujęcie węższe) czyli sensu stricto polegające na tym, że pośrednik świadczy usługi polegające jedynie na czynnościach faktycznych ułatwiających lub umożliwiających zawarcie umowy (np. akwizycja)
-przedstawicielstwo(zastępstwo) - polegające na tym, że w grę wchodzi udział pośrednika w czynności prawnej, dokonywanej na rzec mocodawcy poprzez własne oświadczenie woli ( przedstawiciel wyręcza mocodawcę w złożeniu stosownego oświadczenia woli:
*przedstawicielstwo bezpośrednie - przedstawiciel składa oświadczenie woli w imieniu mocodawcy i na jego rzecz (zawsze towarzyszy temu akt pełnomocnictwa)
*przedstawicielstwo pośrednie - przedstawiciel składa oświadczenie woli na rzecz mocodawcy ale we własnym imieniu, stając się stroną czynności prawnej (mocodawca pozostaje w ukryciu)
Działanie w imieniu - odnosi się do sfery zewnętrznej i m.in. wskazuje nam kto jest osobą odpowiedzialną w umowie
Działanie na rzecz (rachunek) - odnosi się do sfery wewnętrznej (pomiędzy pośrednikiem a mocodawcą) i decyduje o tym komu przypadają ewentualne korzyści lub ciężary.
Umowa agencyjna - agent jest przedsiębiorcą, zleceniobiorca nie musi być przedsiębiorcą. Działalność agenta ma charakter stały (zawarty na jakiś czas)
Umowa zlecenia - cechą jest jej jednorazowość
Umowa dealerska - pewna forma pośredniczenia, w której występuje dystrybutor towarów lub usług. Jest to forma nienazwana (nieuregulowana w przepisach prawa). Może ona przybrać różne konstrukcje prawne ( np. formy pośrednictwa, fronchisingu dystrubucyjnego lub umowy ramowej)
Fronchising - prowadzenie sieci określonej działalności gospodarczej pod firmą f-dawcy ale we własnym imieniu i na własny rachunek w zamian za wynagrodzenie (franczyzę)
Umowa ramowa - umowa zobowiązująca do zawierania określonego rodzaju umów w przyszłości. Jej przedmiotem jest obowiązek tzw. umów realizacyjnych. Strony tej umowy będą również stronami umowy realizacyjnej.
Dwa rodzaje pośredników w dziedzinie ubezpieczeń:
-agent - działa w imieniu zakładu ubezpieczeń
-broker - działa w imieniu ubezpieczonego (na giełdzie jest to makler)
Czyności banków - czynności zastrzeżone do wyłącznej kompetencji banków:
1)Czynności związane ze zgromadzaniem środków pieniężnych
a)Umowa rachunku bankowego - to co niżej (wspólna regółka)
b)Umowa rachunku oszczędnościowego - jej treścią jest zobowiązanie się przez bank do ewidencjonowania przyjętych od wpładcy znaków pieniężnych na specjalne do tych celów prowadzonych rachunkach oraz do zwrotu tych środków w określonym terminie. Umowy te również mogą przewidywać obowiązek banku dokonywania rozliczeń pieniężnych na polecenie klienta (jeśli klient chce to bank musi). Forma tych rozliczeń może mieć charakter gotówkowy lub bezgotówkowy
2)Umowy związane z działalnością kredytową
a)Bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie określoną sumę środków pieniężnych a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie oraz do zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w ustalonym terminie.
Rodzaje kredytów:
-kredyty krajowe i zagraniczne
-zaciągane przez podmioty nie będące bankami oraz kredyty zaciągane przez banki komercyjne w NBP ( kredyty refinansowe)
-krótko, średnio i długoterminowe
-celowe (np. mieszkaniowe) lub z przeznaczeniem do swobodnego wykorzystania (tzw. konsumpcyjne)
-jednorazowe i wielokrotne (odnawialne) w granicach przyznanego limitu
-konsorcyjne (udzielane przez kilka banków działających wspólnie) mające na celu ominięcie zakazów dotyczących nadmiernej koncentracji kredytowej
-akceptacyjne (bank zobowiązuje się do zaakceptowania weksla wystawionego przez klienta oraz do jego wykupienia w terminie płatności bez względu na to czy wystawca dostarczy potrzebne na ten cel środki czy nie.
b)Umowa pożyczki bankowej - przeniesienie własności określonej ilości znaków pieniężnych ( pożyczka dotyczy wszystkich rzeczy oznaczonych co do gatunku)
c)Umowa o dyskonto i redyskonto weksla - umowa sprzedaży bankowi weksla przed terminem jego płatności w zamian za zapłatę określonej sumy pieniężnej (suma wekslowa - prowizja - odsetki dyskontowe).
Dyskonto - sprzedaż weksla bankowi komercyjnemu ( występuje gdy )
Redyskonto - sprzedaż weksla przez banki komercyjne NBP (występuje gdy)
3)Umowy o funkcji zabezpieczającej banki komercyjne - w której bank podejmuje się ponoszenia ryzyka finansowego, różnego rodzaju transakcji dochodzącej do skutku między 3 osobami.
a)Umowa gwarancji bankowej - dochodzi do skutku w toku:
-zlecenia udzielenia gwarancji - gdzie podmiot zobowiązany względem przyszłego beneficjenta gwarancji zwraca się do banku z ofertą udzielenia gwarancji (dłużnik zleca bankowi udzielenie gwarancji na rzecz beneficjenta)
-bank kieruje do przyszłego beneficjenta tzw. list gwarancyjny, który to jest ofertą zawarcia umowy gwarancyjnej
-zawarcie umowy gwarancyjnej (gdy beneficjent przyjmie ofertę), przyjęcie oferty (zawarcie umowy gwarancyjnej) zbiega się w czasie z żądaniem spełnienia świadczenia gwarancyjnego.
b)Umowa poręczenia - ma ona charakter akcesyjny względem umowy głównej i jej byt od niej zależy
4)Inne umowy
-umowa o przechowanie (np. papierów wartościowych)
-umowa o udostępnienie skrytki sejfowej
-inne
Leasing - jest to odpłatne przekazanie rzeczy do używania (korzystania) na czas oznaczony
Rodzaje leasingu1:
-bezpośredni - polegający na tym, że leasingodawcą jest sam producent określonego dobra
-pośredni - przedsiębiorstwo leasingowe nabywa od producenta określone dobro w celu przekazania w leasing
Rodzaje leasingu2:
-finansowy - okres korzystania z rzeczy jest zbliżony do okresu jego gospodarczej użyteczności (ulega amortyzacji), często występuje też operacja zakupu po zakończeniu trwania umowy. Jest on z reguły leasingiem czystym tzn. że koszty związane z utrzymywaniem rzeczy ponosi leasingobiorca. Z reguły jest to leasing pośredni.
-operacyjny - przedmiot leasingu jest wielokrotnie oddawany do używania i dlatego uzasadniona jest kontrola leasingodawcy nad tą rzeczą. Z reguły jest to leasing pełny czyli leasingodawca ponosi koszty utrzymania rzeczy. Na ogół jest to leasing bezpośredni.
Rodzaje leasingu3:
-mokry - leasingodawca świadczy dodatkowe usługi np. paliwo do samolotu
-suchy - leasingobiorca zapewnia na swój koszt prawidłowe funkcjonowanie rzeczy
Timesharing - umowa na podstawie której osoba fizyczna (nabywca) uzyskuje od przedsiębiorcy (zbywcy) prawo do korzystania w celach mieszkaniowych lub wypoczynkowych z budynków lub ich części w czasie ustalonym w każdym roku przez określony okres oraz uiścić na rzecz zbywcy opłatę ( własność wakacyjna np.: domek letniskowy)
Papier wartościowy - jest to dokument, który, inkorporuje w sobie określone prawo cywilne w ten sposób, że rozporządzenie prawem z dokumentu następuje co do zasady przez rozporządzanie dokumentem.
Rodzaje papierów wartościowych:
1)Ze względu na rodzaj praw inkorporowanych
-pap. wart. które inkorporują wierzytelności pieniężne (czeki, weksle, obligacje)
-pap. wart. które inkorporują określone prawa korporacyjne (akcje)
-pap. wart. które inkorporują prawa do rozporządzania towarem (konosament)
2)Ze względu na formę:
-pap. wart. imienne (przenoszone są w drodze przelewu, cesji)
-pap. wart. na zlecenie [przenoszone są przez indos (jednostronne oświadczenie woli ustępującego)]
-pap. wart na okaziciela (przenoszone są w drodze przeniesienia posiadania dokumentu)
weksel - jego charakter uregulowany jest ustawą pt. „Prawo Wekslowe” z 1936r. i jest to papier wartościowy o charakterze sformalizowanym (jego forma musi być ściśle przestrzegana) stwierdzający wierzytelność pieniężną o treści i skutkach przewidzianych w prawie wekslowym.
Elementy weksla:
-nazwa „Weksel” w samym tekście dokumentu w języku w jakim go wystawiono; w rzeczowniku (formie rzeczownikowej)
-w wypadku weksla własnego, przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty określonej sumy pieniężnej
-w wypadku weksla trasowanego; bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej sumy pieniężnej
-nazwisko osoby, która ma zapłacić (własny - wystawca, trasowany - trasat)
-oznaczenie terminu płatności
-oznaczenie miejsca płatności
-nazwisko osoby, na rzecz której (weksel własny) lub na zlecenie której (trasowany) zapłata ma być dokonana i jest to remitent (pierwszy wierzyciel wekslowy)
-oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla
-podpis wystawcy weksla (trasant)
weksel własny (suchy) - przyrzeczenie zapłaty okreslonej sumy pieniżnej. Występują w nim minimalnie dwie osoby (wystawca, remitent)
weksel trasowany (ciągniony) - bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej sumy pieniężnej, w którym wystawca (trasant) poleca innej osobie (trasat) zapłacić remitentowi. Trasat po wyrażeniu zgody staje się dłużnikiem.
Od 1.01.2003 występuje w przepisach dualizm prawny, który polega na tym, że z jednej strony mamy przepisy rękojmi zawarte w Kodeksie Cywilnym a z drugiej strony nowe przepisy zawarte w Ustawie „O szczególnych warunkach sprzedaży towarów konsumpcyjnych.
Relacja pomiędzy tymi przepisami:
1)Przepisy zawarte w Kodeksie Cywilnym obowiązują nadal ale dotyczą już tylko obrotu powszechnego oraz obrotu dwustronnie handlowego.
2)Nowe przepisy dotyczą sprzedaży jednostronnie handlowej czyli konsumenckiej.
Rękojmia - (w nowych przepisach) odpowiedzialność sprzedawcy za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową istniejącą w chwili wydania towaru.
Towar konsumpcyjny - jest to rzecz, którą nabywa osoba fizyczna w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą
Niezgodność towaru z umową wystąpi jeżeli:
-jest zmniejszona użyteczność towaru ze względu na cel w umowie oznaczony
-jest zmniejszona użyteczność towaru ze względu na cel wynikający ze zwykłego przeznaczenia rzeczy
-nie posiada właściwości cechujących towar danego rodzaju
-nie posiada właściwości, o których zapewniał publicznie sprzedawca, a także producent
Warunki skorzystania z rękojmi (akty staranności):
-należy zawiadomić o niezgodności sprzedawcę w ciągu 2 miesięcy od jej wykrycia
-istnieje obowiązek zbadania rzeczy w rozsądnych granicach
Uprawnienia kupującego ( przy spełnieniu aktów staranności):
1)Podstawowe (główne) - polegają na tym, że konsument może żądać naprawy lub wymiany (wybór należy do sprzedawcy) chyba że:
-jest to niemożliwe
-wymaga to nadmiernych kosztów
Sprzedawca musi ustosunkować się (dać odpowiedź w jaki sposób rękojmia będzie rozpatrzona) w ciągu 14 dni.
2)Posiłkowe (zastępcze) - polegają na tym, że konsument może żądać obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy gdy:
-kupujący nie może żądać naprawy lub wymiany
-sprzedawca nie wywiązał się z terminu ustosunkowania się
-jeżeli wystąpią znaczne niedogodności dla kupującego przy naprawie lub wymianie (odstąpienie od umowy może wystąpić tylko przy niezgodności istotnej)
Termin rękojmi przy sprzedaży konsumpcyjnej wynosi 2 lata (wyjątek przy towarach używanych - 1 rok) i może ulec:
a)przerwaniu (termin zaczyna biec od nowa), z chwilą:
-zawiadomienia
-dokonania wymiany
b)zawieszeniu (w tym czasie termin nie biegnie), w czasie:
-naprawy
-dokonywania wymiany
-rokowań (maksymalnie trwają 3 miesiące)