1). Informatyka to systematyczne badanie procesów algorytmicznych, które charakteryzują i przetwarzają informację, teoria, analiza, projektowanie, badanie efektywności, implementacja i zastosowania procesów algorytmicznych. Podstawowe pytanie informatyki to: co można (efektywnie) zalgorytmizować-. Termin używany w Europie od 1968 roku.
ALGORYTM - sposób rozwiązania zadania w skończonej liczbie kroków wraz z kolejnością ich wykonania.
PROGRAM - to algorytm zapisany w języku wyższego poziomu (programowania)
Sieć działań - to graficzny schemat algorytmu zbudowany z graficznych symboli operacji połączonych za pomocą linii zorientowanych. Typy algorytmów: liniowy, z rozgałęzieniem, z pętlą.
Dane - to konkretna reprezentacja informacji. Informacja jest wiadomością (pojęciem abstrakcyjnym).
2). Bity i bajty
BIT - jednostka informacji, przyjmuje duże wartości ø lub 1binarny unit, czyli jednostka dwójkowa (binarna) tak (nie) 1 lub 0 ciąg bitów wystarczy by przekazać dowolna wiadomość np. za pomoca tam-tamów czyli telegrafu.
BAJT - B to 8 bitów największy B to osiem jedynek BIT może przyjmowac 2 wartości 0 lub 1
-Ciąg bitów wystarczy by przekazać dowolną wiadomość: np. za pomocą tam-tamów czy telegrafu.
-Alfabet polski ma 35 liter, uwzględniając małe i duże litery + znaki specjalne mamy prawie 100 znaków.
-Bramki tranzystorów przyjmują tylko dwa stany: przewodzą lub nie, są binarne.
-Wysoki (obecność czynnika) i niski (brak czynnika) stan fizyczny układu.
3). Typy danych:
Dane typu logicznego: lub ;nie
Dane alfanumeryczne (alfabet + liczby).
Dane numeryczne.
Dane graficzne.
Dane alfanumeryczne o ustalonej strukturze (rekordy).
Dane muzyczne.
4). Podział systemu komputerowego:
SYSTEM INFORMACYJNY A SYSTEM INFORMATYCZNY:
System Informacyjny - wyodrębniony czasowo i przestrzennie, uporządkowany układ elementów, charakteryzujących się pewnymi wzajemnymi relacjami oraz właściwościami.
Elementy systemu informacyjnego:
- nadawcy i odbiorcy informacji (podmioty informacyjne uczestniczące w przekazie i wymianie informacji) - zbiory informacji (zestawy wiadomości o charakterze ekonomicznym), ;kanały informacyjne (sformalizowane i niesformalizowane drogi przepływów informacyjnych) ;metody i techniki przetwarzania informacji (procedury obróbki zbiorów informacji).
5). PODSTAWOWE SKŁADNIKI KOMPUTERA - MODEL JOHN VON NEUMANNA:
1.Komputer powinien być wyposażony w magazyn do przechowywania danych (pamięci). Dane w pamięci są zakodowane w postaci ciągu zer i jedynek
2. Wszystkie działania arytmetyczne, logiczne i inne są wykonywane przez arytmometr
3. Musi mieć możliwość komunikowania się czyli pobierania danych i wprowadzania wyników
4. Komputer w czasie swej pracy realizuje algorytm (program) zapisany przez człowieka
STEROWANIE SYSTEMEM KOMPUTEROWYM:
SPRZĘT
BIOS/SETUP
PROGRAMY OBSŁUGI
SYSTEM OPERACYJNY
PROGRAM KOMPUTEROWY
6). BUDOWA KOMPUTERA:
procesor -; sterowanie pracą systemu komputerowego i przetwarzanie danych,
pamięć wewnętrzna -; przechowywanie i wykonywanie programów, tymczasowe przechowywanie danych,
pamięć zewnętrzna -; trwałe przechowywanie programów i danych,
urządzenia peryferyjne (karta grafiki, karta sieciowa, drukarka, skaner, klawiatura itp.) -;wymiana danych z otoczeniem,
magistrale i porty -; komunikowanie się elementów systemu komputerowego,
płyta główna -; fizyczne połączenie podzespołów komputera.
PROCESOR:
Procesor (jednostka centralna) jest odpowiedzialny za wykonywanie poszczególnych instrukcji programu. Najwięksi producenci mikroprocesorów: Intel, AMD, Cyrix.
Mikroprocesor -; jest najważniejszą częścią komputera zajmuje się wykonywaniem skomplikowanych operacji matematycznych i logicznych oraz zarządzaniem i pracą wszystkich elementów komputera . Pełni rolę mózgu w komputerze.
Mikroprocesor zawiera:
Jednostkę arytmetyczno-logiczną (ALU) - ; wykonuje obliczenia i operacje logiczne na bitach oraz zapamiętuje wyniki pośrednie w rejestrach,
Jednostkę sterującą - ; dekoduje, synchronizuje i wykonuje instrukcje programu, Pamięci o dostępie bezpośrednim (rejestry) - służącą do przechowywania danych i rozkazów aktualnie wykonywanych.
Zasada działania procesora:
Pobierz instrukcję.
Pobierz dane z pamięci.
Wykonaj instrukcję.
Zapisz wynik w pamięci.
Architektury mikroprocesorów:
CISC (Complex Instruction Set Computer) - 200 - 300 instrukcji np. Intel Pentium
RISC (Reduced Instruction Set Computer) - do 128 instrukcji np. AMD Athlon
7). PORTY I MAGISTRALE:
-Port szeregowy (COM1, COM2 itd.) - 24 KB/s.
-Port równoległy (LPT1, LPT2, PRN) - do 1000 KB/s.
-Port USB (Universal Serial Bus) (do 127 urządzeń) - do 12 Mb/s.
-Port USB 2.0 - do 480 Mb/s.
-Technologia IrDA - światło w paśmie podczerwonym.
-IEEE 1394 (FireWire) - do 800 Mb/s (i.LINK - Sony).
-Bluetooth (ang. "sinozęby") technologia komunikacji bezprzewodowej.
-Magistrala PCI (Peripheral Component Interconnect) - (32-bitowa) -133 MHz i 132 MB/s, obsługa max do 10 urządzeń.
-Magistrala Dual PCI (64-bitowa) - do 528 MB/s.
-Magistrala AGP (Accelerated Graphics Port - do AGP x 8 -; do 2133 MB/s.
-Złącze IDE/EIDE (Integrated Device Electronics) - kontroler HDD i napędów CD; dwa kanały po dwa urządzenia.
-Złącze SCSI (Small Computer Systems Interface) -; kontroler, transfer do 80 MB/s.
-Złącze SATA (Serial Advanced Technology Attachment) -;kontroler, transfer 150 MB/s; SATA 2 -; 300 MB/s
Oprogramowanie -; to ogół środków programowych dostępnych w ramach systemu komputerowego.
10). Pamięć ROM (stała) - ; pamięć tylko do odczytu zawiera system obsługi urządzeń wejścia / wyjścia oraz program testujący pracę komputera. Z pamięci tej uruchamiany jest program inicjujący pracę komputera . Zawartości pamięci ROM nie można zmienić nie jest ona kasowana przy wyłączeniu zasilania komputera.
PAMIĘĆ RAM (operacyjna) jest pamięcią ulotną. Do niej wczytywane są instrukcje programów oraz pośrednie wartości obliczeń. Przy wyłączeniu zasilania cała jego zawartość ulega zniszczeniu. Dzięki pamięci RAM komputer można programować .
KONTROLA PARZYSTOŚCI: standard parzystości IBM kontroli błędu (9 bit wymusza parzystą liczbę jedynek)
12). Podział oprogramowania ze względu na cel wykorzystania:
oprogramowanie systemowe,
oprogramowanie narzędziowe,
oprogramowanie użytkowe (aplikacyjne).
Oprogramowanie systemowe:
13). Oprogramowanie systemowe grupa programów, które bezpośrednio nie wspomagają użytkownika w realizowaniu jego zadań, ale umożliwiają, ułatwiają bądź organizują pracę systemu komputerowego.
System operacyjny - oprogramowanie, które jest niezbędne do uruchomienia i działania systemu komputerowego; jest to zespół programów i procedur zarządzających pracą komputera; system steruje podstawowymi zasobami komputera i udostępnia je aplikacjom użytkowym.
Oprogramowanie układów wielodostępnych i sieci - podstawowym zadaniem jest zapewnienie i synchronizacja równoległej pracy wielu użytkowników.
14). Oprogramowanie narzędziowe:
Oprogramowanie narzędziowe - służy do przygotowania, obsługi programów, diagnostyki, konfiguracji i napraw systemu.
Środowiska programistyczne - do tworzenia nowego oprogramowania; składają się z języka programowania (zbiór symboli i reguł służących do definiowania algorytmów) oraz kompilatora (translatora) tłumaczącego kod programisty na kod maszynowy np. Visual Studio.
Systemy diagnostyki sprzętu komputerowego -; niezbędne wyposażenie w trakcie eksploatacji; zależą od konstrukcyjnej i technologicznej złożoności systemu komputerowego np. Symantec Norton Utilities.
Programy pomocnicze i pakiety usługowe - tworzone w celu wspomagania użytkowników w złożonych operacjach np. manipulacje danymi i zbiorami itp.
15). OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE:
Oprogramowanie użytkowe - zbiór programów, których celem jest realizowanie określonych zadań i wspomaganie użytkownika w różnych pracach; m.in. edytory tekstu, arkusze kalkulacyjne, systemy zarządzania bazą danych, pakiety graficzne etc.
dedykowane - wykonane na potrzeby konkretnego użytkownika,
ogólnego przeznaczenia np. pakiet biurowy MS Office Std, StarOffice.
System operacyjny to oprogramowanie, które jest niezbędne do uruchomienia i działania systemu komputerowego. Jest to zespół programów zarządzających zasobami komputera, bez których praca z komputerem nie byłaby możliwa.
16). Cechy systemu operacyjnego:
-elastyczność i uniwersalność - umożliwia dostosowanie systemu do różnych warunków i sposobów działania,
-wielozadaniowość - możliwość wykonywania więcej niż jednego programu (zadania) równocześnie,
-wielodostęp - możliwość jednoczesnej pracy wielu użytkowników,
-ochrona danych - stabilność pracy i autoryzacja dostępu do danych,
-interfejs użytkownika - tekstowy lub graficzny.
Funkcje systemu operacyjnego:
Zarządzanie sprzętem
Zarządzanie oprogramowaniem
Zarządzanie pamięcią
Zarządzanie danymi
17). ZADANIA SYSTEMU OPERACYJNEGO:
nadzorowanie pracy sprzętu komputerowego,
-tworzenie środowiska do wykonywania programów działających na rzecz użytkownika,
-zapewnianie obsługi dialogu pomiędzy użytkownikiem a komputerem,
-sygnalizowanie i obsługa błędów,
-zarządzanie procesami, pamięcią oraz systemem plików,
-nadzorowanie wymiany informacji pomiędzy poszczególnymi elementami systemu komputerowego (m.in. komunikacja w sieci),
-ochrona informacji.
18). ARCHITEKTURA SYSTEMU OPERACYJNEGO:
Użytkownik, Powłoka, Programy systemowe, programy narzędziowe/Użytko, Interfejs Programisty API, Jądro, Sterowniki Programu, Sprzęt
PODZIAŁ SYSTEMÓW OPERACYJNYCH:
Pod względem architektury:
Monolityczne - o najprostszej strukturze, jednozadaniowe.
System może jednocześnie wykonywać tylko jedno zadanie np. MS DOS,
Warstwowe - o hierarchicznej strukturze poleceń systemowych, system może wykonywać w tym samym czasie kilka zadań, np. MS Windows-, Linux,
Klient-serwer - o bardzo rozbudowanej strukturze.
Serwer jest to systemem komputerowy, który umożliwia dostęp do pewnych usług innym komputerom lub programom zwanymi klientami, np. MS Windows XP, Unix.
19). Pod względem sposobu komunikacji z użytkownikiem:
Systemy tekstowe - komunikujące się za pomocą wydawanych z linii poleceń komend np. MS DOS.
Systemy graficzne - komunikujące się za pomocą graficznych okienek i symboli (ikon), np. Windows- /NT/2000/XP, OS Warp.
ORGANIZACJA SYSTEMU KOMPUTEROWEGO
20). Proces (ang. process) -; program umieszczony w pamięci operacyjnej wraz z danymi, na których operuje np. edytor tekstu razem z edytowanym dokumentem.
Wątek (ang. thread) -; oddzielna, niezależnie wykonywana część programu np. odtwarzana muzyka w czasie gry komputerowej.
Podział czasu (ang. timesharing) polega na równomiernym lub nierównomiernym rozłożeniu wykorzystania czasu procesora między zainteresowane procesy. Każdy proces otrzymuje okresowo małą porcję czasu, zwaną kwantem i jeśli nie zakończy działania w ramach przydzielonego kwantu, to zostaje wywłaszczony z procesora
Wielodostępność -; możliwość jednoczesnej pracy wielu użytkowników
Wielozadaniowość -; możliwość wykonywania więcej niż 1 programu równocześnie
Organizacja folderów i ścieżek dostępu:
Plik (file) - jednostka zapisu i przechowywania danych w pamięci komputera, jest ciągiem bitów danych, opatrzony nazwą (ang. file name) i atrybutami. Nazwa z reguły składa się z głównej części nazwy i rozszerzenia (oddzielonego kropką)
*DOC -; (dokument) pliki tekstowe
Wieloprocesowość - wykorzystanie w komputerze centralnym większej liczby procesorów w celu zwiększenie mocy obliczeniowej i niezawodności systemu.
Wielomaszynowość - wykorzystanie większej liczby komputerów w celu zwiększenia niezawodności działania systemu.
* XLS -; (arkusze kalkulacyjne)
(NAZWA. ROZ. np. podanie. doc)
Katalog (folder) - element logicznego podziału dysku twardego lub dyskietki, ułatwiający dostęp do danych oraz programów w systemie komputerowym. Katalogi mogą się w sobie zawierać, tworząc drzewo katalogów. 9). Znaki globalne: * - ciąg znaków w nazwie dany segment w nazwie
? -; zastępuje pojedynczy znak w nazwie
*.* - plik o dowolnej nazwie właściwej i dowolnym rozszerzeniu
*.??? -; plik o dowolnej nazwie właściwej i dowolnym rozszerzeniu ale koniecznie trzyznakowym rozszerzeniu
A *.?C- pliki na literę A dwuznakowe rozszerzenie drugim znakiem jest litera C.
21). W nazwach plików i/lub folderów nie można używać następujących znaków:
/ : \ ? * ” < > |
ATRYBUTY PLIKÓW- właściwości plików :
A -; do archiwizacji gdyby tego nie miał to nie byłby archiwizowany
R -; tylko do odczytu może być wczytany przeglądnięty nie może być zmodyfikowany ani usunięty
S -; systemowy jest ważny dla systemu operacyjnego. Są to pliki chronione nie można ich usunąć wprost.
H -; pliki ukryte
Sposoby organizowania plików :
FAT -; 16 bit
FAT -; 32 bit
22). Standardowe urządzenia wejścia i wyjścia DOS-u to:
CON: jako urządzenie wejścia oznacza klawiaturę
CON: jako urządzenie wyjścia oznacza monitor
A: oznacza pierwszy napęd dysków elastycznych
B: oznacza drugi napęd dysków
C: oznacza napęd twardego dysku
D: oznacza napęd drugiego twardego dysku
RAM: dysk (dysk wirtualny) /aż do z /
COM 1: oznacza pierwszy port komunikacji szeregowej
COM 2: oznacza drugi port komunikacji szeregowej
LPT 1: oznacza pierwszy port komunikacji równoległej (jeśli do portu jest dołączona drukarka to zmienia nazwę na PRN)
LPT 2: oznacza drugi port komunikacji równoległej
LPT 3 : oznacza trzeci port komunikacji równoległej
NUL : oznacza urządzenia testujące
23). Typy plików w systemie Windows:
-Foldery
-pliki wykonywalne (executables) * .COM, * .EXE
- dowiązania symboliczne -; skróty (*.LNK)
-pliki systemowe (*.DLL, * .DRV)
-pliki z danymi:
- tekstowe (*.TXT, * .DOC, * .RTF)
- graficzne (*.BMP, * .GIF, * .JPG)
- dźwiękowe (*.WAV, * .MDI, * .MP3, * .RA)
- wideo (*.AVI, * .WMV, *.MPG)
- internetowe (*.HTM, * .HTML, * .JS)
-arkusze kalkulacyjne (*.XLS)
- prezentacje (*.PPT, * .PPS)
- bazy danych (*.MDB, * .DBF)
24). Podział sieci komputerowych ze względu na zasięg działania:
-lokalne (LAN - Local Area Network) - obejmują obszar jednego budynku, organizacji, przedsiębiorstwa itp.
-miejskie (MAN - Metropolitan Area Network) - budowane w dużych aglomeracjach miejskich; mają za zadanie łączenie różnych sieci LAN,
- rozległe (WAN - Wide Area Network) - umożliwiają połączenie między komputerami zlokalizowanymi w dużej odległości od siebie.
25). Sposoby łączenia ze sobą komputerów (Topologie):
GNIAZDA -; składa się z komputera centralnego do którego dołączone są terminale. Cała transmisja danych przechodzi przez komputer centralny.
MAGISTRALA -; wszystkie komputery połączone są do wspólnego kabla. Komputery przesyłają dane bezpośrednio między sobą.
PIERŚCIEN -; komputery połączone tworzą pierścień każdy komputer połączony jest do dwóch innych. Dane przesyłane są w jednym kierunku przez kolejne karty sieciowe.
DRZEWO -; komputer centralny połączony jest z komputerami, które pełnią rolę centralnych dla komputerów kolejnego poziomu.
KAŻDY Z KAŻDYM
26). PROTOKOŁY KOMUNIKACYJNE W SIECI KOMPUTEROWEJ:
TCP/IP -; zestaw protokołów stosowanych w sieci internetowej
HTTP -; protokół internetowy używany do transferu stron WWW.
SMTP -; podstawowy protokół transferu poczty elektronicznej (podczas wysyłania wiadomości)
POP 3 -; protokół komunikacji z serwerem poczty elektronicznej (podczas odbioru wiadomości)
PTP -; protokół transmisji plików
PPP -; protokół transmisji używany do połączenia z Internetem przy uzyciu modemu i sieci telefonicznej
27). Usługi internetowe
-Poczta elektroniczna (e-mail)- to jedna z usług internetowych służąca do przesyłania wiadomości tekstowych (listów elektronicznych ) obecnie do przesyłania e -; meili używany jest protokół SMTP.
-Usługa WWW (World Wide Web)- światowa pajęczyna . To usługa umożliwiająca dostęp do stron WWW, strony te udostępniają serwery WWW, w ramach usług WWW.
-Rozmowy
-Internetowe grupy dyskusyjne
-FTP (File Transfer Protocol)
-Telnet
29, 30). Licencja - umowa o korzystanie z utworu (programu komputerowego).
Typy oprogramowania :
Freeware -; darmowe oprogramowanie, własność autora,
Shareware -; płatne programy na próbę (np. 30 dni lub ograniczenia),
Trialware -; w pełni sprawny program np. przez 14 dni,
Demo - nie działają wszystkie funkcje,
Adware/Bannerware - pokazujące reklamy w trakcie pracy,
Bookware -; dołączane do książek,
Firmware -; oprogramowanie sterujące pracą urządzenia np. telefonu,
Komercyjne -; np. programy biurowe.
Licencje (ang. license) na oprogramowanie:
-Powszechna Licencja Publiczna GNU -; darmowe programy !!!
-Jednostanowiskowe -; (Single Machine) na jednym komputerze
-Network Licence - licencja sieciowa
-OEM - licencja dołączana do nowego sprzętu
-Microsoft Open License (MOLP) - hurtowa sprzedaż licencji
-Run-time licence - opłata za używanie fragmentu programu
-Free run-time licence -; jw. bez dodatkowych opłat
-Licencje otwarte -; np. możliwość wykorzystania obrazków ClipArt.
Problematyka piractwa komputerowego
Piractwo komputerowe to nieautoryzowane kopiowanie, reprodukowanie, używanie
lub produkowanie oprogramowania.
31). Autentykacja - proces, w którym komunikujący się w systemie użytkownicy (lub oprogramowanie) potwierdzają swoją tożsamość.
Autoryzacja - proces udzielania dostępu danemu użytkownikowi (posługującemu się identyfikatorem) do tych zasobów, które są dla niego przeznaczone. System operacyjny przechowuje bazę danych, w której znajdują się informacje o użytkownikach, zasobach i prawach dostępu do nich.
(*.ZIP, * .RAR, * .CAB)
32). Rodzaje piractwa komputerowego:
1. Kopiowanie przez użytkownika: proste, bez licencji, kopiowanie przez osoby prywatne lub firmy. W przypadku licencjobiorców zbiorowych, ten rodzaj piractwa może oznaczać zaniżanie podawanej liczby komputerów, na których oprogramowanie jest zainstalowane.
2.Instalowanie na większej liczbie dysków twardych:
rodzaj piractwa praktykowany przez nieuczciwych producentów systemów komputerowych, sprzedających komputery z nielegalnie wstępnie zainstalowanym oprogramowaniem.
3. Fałszerstwo: piractwo komputerowe na wielką skalę, w którym oprogramowanie wraz z opakowaniem jest nielegalnie powielane, często przez zorganizowane grupy przestępcze, a następnie rozprowadzane jako rzekomo legalny produkt.
4. Pobieranie z sieci: ta forma piractwa występuje wtedy, gdy oprogramowanie chronione prawem autorskim jest pobierane przez użytkownika połączonego z Internetem, bez wyraźnej zgody właściciela praw autorskich.
5. Nadużycie licencji: Oprogramowanie rozprowadzane ze specjalnymi, zniżkowymi licencjami, wśród klientów nabywa-jących wielkie ich liczby, producentów komputerów, instytucji akademickich jest następnie ponownie rozprowadzane wśród innych osób, które nie posiadają lub nie są uprawnione do posiadania takich licencji.
33). Główne aplikacje pakietu Microsoft OfficeXP:
-MS Word - procesor tekstu, program służący do wszechstronnego przetwarzania dokumentów tekstowych
-MS Excel -; arkusz kalkulacyjny wykorzystywany do zarządzania, analizowania oraz przedstawiania danych w formie graficznej,
-MS Power Point -; oprogramowanie służące do opracowywania multimedialnych prezentacji,
-MS Access - program do zarządzania bazami danych.
35). JEDNOSTKI STOSOWANIA DTP:
dpi -; dots per inch (punktów na cal) to jednostka rozdzielczości urządzenia wyjściowego (drukarki, naświetlarki) określająca liczbę elementowych punktów przypadających na cal .
Ppi - zdolnośc rozdzielcza aparatow cyfrowych.
punkt typograficzny (pt) -; stosuje się go do określenia wymiarów znaków typograficznych i pozostałych elementów strony. W standardzie metrycznym 1 pt = 0,376 mm, w standardzie anglosaskim 1pt=0,353 mm (1/72 cala) (Okresla wysokośc Trzcionki 1 pt = 1/72cala)
Lpi - lini na cal , przejscie tonowe z koloru na kolor laster - zdolno.
36). Pojęcia:
Font -; elektroniczna forma kroju pisma (matematyczny opis jednego kroju pisma , objaśniający wszystkie stosowane w danym języku znaki oraz znaki specjalne ). Ze względu na sposób opisu wyróżnia się :
a) fonty rastrowe (mapy bitowe)
b) fonty wektorowe (funkcje matematyczne) -; funkcjonują one w dwóch standardach: Adobe Type i Trude Type (dla Windows i Macos). Drukowane są zawsze mapy bitowe.
Gamut -; zakres kolorów możliwy do odwzorowania przez dane narzędzie wyjściowe.
GRAMATURA PAPIERU -; parametr opisujący grubość i sztywność papieru. Wyrażony jest przez masę 1m(2) arkusza papieru wyrażona w gramach np. na wizytówkę są potrzebne większe gramy.
HYPHENATION - to przenoszenie wyrazów lub ich fragmentów do nastepnego wiersza w DTP oznacza dodatkowy moduł wstawiający do tekstu znaki podziału wyrazów zgodnie z zasadami obowiązującymi w języku.
JUSTOWANIE -; to obustronne wyrównanie tekstu
KORESPONDENCJA SERYJNA - to publikacje wielu dokumentów o zbliżonej ale nie identycznej treści . Parametry indywidualizujące tekst zawarte są w odrębnej bazie danych np. szacowna Pani , Szacowny Pan.
Pagina- numer strony bez wiodącej
NIEMODALNE OKNO -; to okno dialogowe które umożliwia wykonanie operacji poza nim samym (w przeciwieństwie do okna modalnego)
Postscript -; język opisu strony niezależny od urządzenia drukującego
TWARDA SPACJA -; (Shift+CTR+Spacja) jest to nie drukowany znak zapobiegający podzieleniu dwóch wyrazów między wiersze
WYSIWYG -; oznacza pełna zgodność pomiędzy ekranową prezentacją a jego ostateczna postacią w druku.
38). PRZEZNACZENIE EDYTORA TEKSTU: służy do przetwarzania - Tekstów z rozszerzeniem *DOC .
39). WIDOK DOKUMENTÓW W EDYTORZE TEKSTU WORD: podstawowymi widokami w których można wyświetlać każdy dokument są widok normalny i widok układu strony. Między widokami można się przełączać za pomocą menu widok lub przycisków znajdujących się w lewym dolnym rogu okna dokumentu. Widok normalny służy do wprowadzenia tekstu oraz formatowania dokumentu upraszcza jednak wygląd strony w celu przyspieszenia operacji edycyjnych. Z kolei widok układu strony pozwala na obserwowanie dokumentu w takiej formie , w jakiej ukaże się on na wydruku . Widok ten jest przydatny podczas redagowania nagłówków i stopek jak również pracy z kolumnami, rysunkami i ramkami.
40). POMOC W EDYTORZE WORD : - pozwala na dotarcie do potrzebnej informacji w dowolnym momencie pracy z programem. Pomoc te można uruchomić z klawiatury klawiszem F1, bądź za pomocą myszy -; kliknięciem ikony z pytajnikiem. Pomoc zamyka się klawiszem ESC z klawiatury lub odpowiednim przyciskiem w oknie pomocy (Zamknij lub Anuluj).
41). Sposoby aktywowania pomocy kontekstowej - dostęp do tej pomocy uzyskujemy naciskając klawisz Shift i F1.
37). MODUŁY KOREKTORSKIE :
Speller -; moduł sprawdzania ortografii
Hyphenator -; przenoszenie wyrazów
Thesaurus -; słownik synonimów i anonimów
Grammer checker -; sprawdzenie poprawności gramatycznej
Pakiety biurowe:
Pakiet biurowy -; uniwersalny zestaw, zintegrowanych ze sobą aplikacji wspomagających pracę biurową, w skład którego wchodzą:
- edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, program do tworzenia prezentacji, aplikacja zarządzającej bazami danych, program komunikacyjny.
42). Edytor tekstów Word -; CZCIONKI
WŁAŚCIWOŚCI: RODZAJ, STYL, ROZMIAR KOLOR CZCIONKI, STYL PODKREŚLANIA EFEKTY, ODSTĘPY MIĘDZY ZNAKAMI, EFEKTY TEKSTOWE.
43). Arkusz kalkulacyjny - program wykorzystywany np. do wspomagania decyzji, prowadzenia różnego rodzaju statystyk oraz jako narzędzie analityczne. Standardowo zapisuje pliki (skoroszyty) o rozszerzeniu *.XLS
Rodzaje danych:
-wartości tekstowe (tytuły, etykiety, komentarze itp.),
-wartości liczbowe (liczby, daty, godziny),
-formuły (obliczają wartości na podstawie istniejących danych).
44). Rodzaje odwołań ( adresowania komórek)
-względne -; charakteryzuje się ono tym że w zapisie adresu komórki nie występują inne znaki oprócz nazwy kolumny i nazwy wiersza np. A45, X1000, A1
-bezwzględne- to adres który zarówno przez nazwę kolumny jak i wiersza zawiera znak $. Adresami bezwzględnymi będą zatem $A$3. Adresy tego typu mają tę właściwość że pozostają niezmienione w wyniku kopiowania.
-mieszane stanowi kombinację dwóch poprzednich sposobów adresowania. W zapisie adresu komórki tylko nazwa kolumny lub tylko nazwa wiersza jest poprzedzona znakiem $. Np. A$1 lub $A1. Tego typu zapis można odczytać jako-nie zmieniaj kolumny podczas kopiowania- lub -nie zmieniaj wiersza podczas kopiowania-
Operatory określają typ obliczenia, które ma być wykonane na elementach formuły:
45). Operatory matematyczne : =, + , - , /, *, ^, %
46). Operatory relacji w Excelu: =, >, <, >=, <=, <>
47). SYSTEM DATY CZASU:
= Nazwa (ARG 1; ARG2;…ARG30) ; separuje fragmenty
= Nazwa (A3:F45) : - zakres komórek
Komunikaty systemu:
# ARG! -; wartość błędu #ARG pojawia się w przypadku wprowadzenia nieprawidłowego typu argumentu lub operatora
# ADR! -; ma miejsce w przypadku zaadresowania formuły do nieprawidłowej komórki
# Dziel/0! -; oznacza ze formuła próbuje wykonać operację dzielenia przez 0
# Liczba ! -; wskazuje na istnienie błedu liczbowego np. wyciągnięcie pierwiastka z 2 z liczby ujemnej
# Nazwa? -; pojawia się w wypadku użycia nazwy nierozpoznawalnej przez arkusz kalkulacyjny
Czas w Excelu : NKCZ= x* 1/24 + y*1/ 24*60 + 2* 1/24*60*60
Data Excelu :
1. System daty 1900 : pierwszym dniem jest 1.01.1900r.
2. Numerem kolejnym daty jest liczba pełnych dni które minęły od 1.01.1900 do wskazanej daty (np. 22.01.2005)
38674(numer kolejny daty ile upłynęło dni), 35671(numer kolejny czasu jaka jej część upłynęła)
50). FUNKCJA DATY -; CZASU:
DATA
Zwraca liczbę kolejną reprezentującą określoną datę.
Składnia: =DATA(rok;miesiąc;dzień)
Rok - argument rok może zawierać od jednej do czterech cyfr. Program Microsoft Excel interpretuje argument rok zgodnie z używanym systemem daty. Domyślnie program Excel dla systemu Windows używa systemu daty 1900, a program Excel dla komputerów Macintosh używa systemu daty 1904.
System daty 1900
Jeżeli rok jest między 0 (zero) a 1899 (włącznie), program Excel dodaje tę wartość do 1900, aby obliczyć rok. Na przykład funkcja DATA(108;1;2) zwraca datę 2 stycznia 2008 (1900+108).
Jeżeli rok jest między 1900 a 9999 (włącznie), program Excel używa tej wartości jako roku. Na przykład funkcja DATA(2008;1;2) zwraca datę 2 stycznia 2008.
Jeżeli rok jest mniejszy niż 0 albo jest większy lub równy 10000, program Excel zwraca wartość błędu #LICZBA!.
Miesiąc - to liczba reprezentująca miesiąc roku. Wartość argumentu miesiąc większa niż 12 jest dodawana do pierwszego miesiąca danego roku. Na przykład funkcja DATA(2008;14;2) zwraca liczbę kolejną reprezentującą datę 2 lutego 2009.
Dzień - to liczba reprezentująca dzień miesiąca. Wartość argumentu dzień większa niż liczba dni w określonym miesiącu jest dodawana do pierwszego dnia danego miesiąca. Na przykład funkcja DATA(2008;1;35) zwraca liczbę kolejną reprezentującą datę 4 lutego 2008.
DZIEŃ
Zwraca dzień daty reprezentowanej przez argument liczba_kolejna.
Dzień jest wyświetlany jako liczba całkowita z zakresu od 1 do 31.
Składnia: =DZIEŃ(liczba_kolejna)
Spostrzeżenia Program Microsoft Excel przechowuje daty jako liczby kolejne, których można używać w obliczeniach. Domyślnie data 1 stycznia 1900 jest liczbą kolejną 1, a data 1 stycznia 2008 jest liczbą kolejną 39448, ponieważ różnica między tymi datami jest równa 39 448 dni.
Wartości zwracane przez funkcje ROK, MIESIĄC i DZIEŃ mają format gregoriański, niezależnie od formatu wyświetlania podanej daty.
MIESIĄC
Zwraca miesiąc daty reprezentowanej przez kolejną liczbę. Miesiąc jest podawany w postaci liczby całkowitej z zakresu od 1 (styczeń) to 12 (grudzień).
Składnia: =MIESIĄC(kolejna_liczba)
Wartości zwracane przez funkcje ROK, MIESIĄC i DZIEŃ mają format gregoriański, niezależnie od formatu wyświetlania użytego dla dostarczonej wartości daty.
ROK
Zwraca rok odpowiadający dacie. Rok ten jest zwracany jako liczba całkowita z przedziału od 1900 do 9999.
Składnia: =ROK(liczba_kolejna)
DZIEN TYGODNIA
Zwraca dzień tygodnia odpowiadający dacie. Dzień jest wyrażony jako liczba całkowita.
Składnia: DZIEŃ.TYG(liczba_kolejna;zwracany_typ)
Zwracany_typ to liczba, która określa typ zwracanej wartości.
Zwracany Typ : Liczba zwracana przez funkcję
1. lub jest pominięty liczby od 1 (nd) do 7(sob)
2. liczby od 1(pon) do 7(nd0
3. liczby od 0(pon) do 6(nd)
CZAS
Zwraca określony czas jako liczbę dziesiętną. Liczba dziesiętna zwracana przez funkcję CZAS to wartość z zakresu od 0 (zero) do 0,99999999, reprezentująca godziny od 0:00:00 (12:00:00 AM) do 23:59:59 (11:59:59 PM).
Składnia: =CZAS(godzina;minuta;sekunda)
GODZINA
Zwraca godzinę wartości czasu. Godzina jest podawana jako liczba całkowita z zakresu od 0 (północ) do 23 (11:00 wieczór).
Składnia: =GODZINA(liczba_kolejna)
MINUTA
Zwraca minuty jako wartość czasu. Minuta jest podawana jako liczba całkowita z zakresu od 0 do 59.
Składnia: =MINUTA(liczba_kolejna)
SEKUNDA
Zwraca sekundy wartości czasu. Sekunda jest podawana jako liczba całkowita z zakresu od 0 do 59.
Składnia: =SEKUNDA(kolejna_liczba)
DZIŚ
Zwraca liczbę kolejną bieżącej daty. Liczba kolejna to kod daty—czasu używany przez program Microsoft Excel do obliczeń daty i czasu.
Składnia: =DZIŚ( )
TERAZ
Zwraca liczbę kolejną bieżącej daty i godziny. Część całkowita jest numerem kolejnym daty, a część ułamkowa -; numerem kolejnym czasu.
Składnia: =TERAZ( )
54). FUNKCJA TEKSTU:
Funkcja DŁ zwraca liczbę znaków ciągu tekstowego.
Składnia: =DŁ(tekst)
Tekst to tekst, którego długość należy znaleźć. Spacje liczy się jako znaki.
Przykład: =DŁ(„informatyka”) daje 11.
Funkcja FRAGMENT.TEKSTU zwraca określoną liczbę znaków z ciągu tekstowego, począwszy od określonej pozycji, na podstawie podanej liczby znaków.
Składnia: =FRAGMENT.TEKSTU(tekst;liczba_początkowa;liczba_znaków)
Tekst to ciąg tekstowy zawierający znaki, które należy wyodrębnić.
Liczba_początkowa to pozycja pierwszego znaku, który należy wyodrębnić z tekstu. Pierwszy znak w tekście ma liczbę_początkową 1 i tak dalej.
Liczba_znaków określa, jak wiele znaków funkcja powinna zwrócić z tekstu.
Przykład: =FRAGMENT.TEKSTU(„informatyka”;3;5) daje „forma”.
Funkcja LEWY zwraca pierwszy znak lub pierwsze znaki w ciągu tekstowym; zależy to od określenia liczby znaków.
Składnia: =LEWY(tekst;liczba_znaków)
Tekst to ciąg tekstowy zawierający znaki, które należy wyodrębnić.
Liczba_znaków określa, ile znaków ma być wynikiem działania funkcji LEWY. Liczba_znaków musi być większa lub równa zeru.
Jeśli liczba_znaków jest większa niż długość tekstu, wynikiem funkcji LEWY jest cały tekst. Pominięcie argumentu liczba_znaków oznacza, że jego wartość zostanie przyjęta jako równa 1.
Funkcja PRAWY zwraca ostatni znak lub znaki w ciągu tekstowym, korzystając z określonej liczby znaków.
Składnia: =PRAWY(tekst;liczba_znaków).
Tekst to ciąg tekstowy zawierający znaki, które mają być wyodrębnione.
Liczba_znaków określa liczbę znaków jakie ma pobrać funkcja PRAWY.
Litery Małe zamienia wszystkie duze litery w ciągu tekstowym na małe litery
Składnia = LITERY. MAŁE (tekst)
Tekst to tekst, który należy przekonwertować na małe litery. Funkcja LITERY.MAŁE nie zmienia tych znaków w tekście, które nie są literami.
Wielkie litery przekształca małe litery na wielkie
Składnia = LITERY.WIELKIE (tekst)
Tekst to tekst, który należy przekształcić na wielkie litery. Tekst może być odwołaniem lub ciągiem tekstowym.
Z wielkiej litery zmienia wyraz na rozpoczynający się z dużej litery
Składnia = Z.WIELKIEJ. LITERY (tekst)
Tekst to tekst objęty cudzysłowem; formuła, której wynikiem jest tekst, lub odwołanie do komórki zawierającej tekst, który ma zostać częściowo przekształcony na tekst pisany wielkimi literami.
FUNKCJA PODSTAW:
Podstawia w ciągu tekstowym w miejsce argumentu stary_tekst argument nowy_tekst. Funkcji PODSTAW należy używać wtedy, gdy trzeba zamienić określony tekst pojawiający się w ciągu tekstowym na inny tekst; funkcji ZASTĄP należy natomiast używać wtedy, gdy trzeba zamienić dowolny tekst pojawiający się w określonym miejscu ciągu tekstowego.
Składnia: =PODSTAW(tekst;stary_tekst; nowy_tekst;nr_wystąpienia)
Tekst to tekst lub odwołanie do komórki zawierającej tekst, w którym należy zastąpić znaki.
Stary_tekst to tekst, który należy zastąpić.
Nowy_tekst to tekst, którym zostanie zastąpiony stary_tekst.
Nr_wystąpienia określa, które wystąpienie argumentu stary_tekst zostanie zastąpione przez argument nowy_tekst. Jeśli argument nr_wystąpienia jest podany, to tylko to konkretne wystąpienie argumentu stary_tekst zostanie zastąpione. W innym przypadku każde pojawienie się w tekście argumentu stary_tekst jest zamieniane na argument nowy_tekst.
53). FUNKCJE STATYSTYCZNE
MEDIANA
Zwraca wartość mediany dla podanych liczb. Mediana jest liczbą w środku zbioru liczb; tzn., że połowa liczb ma wartości większe niż mediana i połowa ma wartości mniejsze niż mediana.
Składnia: =MEDIANA(liczba1;liczba2;...)
Liczba1; liczba2; liczba3... to 1 do 30 liczb, dla których należy wyznaczyć medianę. Spostrzeżenia
Argumentem powinny być liczby, nazwy, tablice lub odwołania zawierające liczby. Program Microsoft Excel przegląda wszystkie liczby w każdym argumencie odwołaniowym lub tablicowym.
Jeśli argument tablicowy lub odwołaniowy zawiera tekst, wartości logiczne lub puste komórki, to wartości takie są ignorowane. Komórki o wartości zero są jednak włączane do obliczeń.
Jeśli liczba danych w zbiorze jest parzysta, to funkcja MEDIANA oblicza średnią dwóch liczb środkowych.
MIN
Zwraca najmniejszą liczbę w zbiorze wartości.
Składnia: =MIN(liczba1;liczba2,...)
Liczba1; liczba2;... to 1 do 30 liczb, dla których należy znaleźć wartość minimalną.
MAX
Zwraca największą wartość w zbiorze wartości.
Składnia: =MAX(liczba1;liczba2;...)
Liczba1; liczba2;... to od 1 do 30 liczb, dla których należy znaleźć wartość największą. ŚREDNIA
Zwraca wartość średnią (średnią arytmetyczną) argumentów.
Składnia: =ŚREDNIA(liczba1;liczba2;...)
Liczba1; liczba2;... to od 1 do 30 argumentów liczbowych, dla których należy wyznaczyć średnią.
ŚREDNIA. GEOMETRYCZNA
Zwraca średnią geometryczną tablicy lub zakresu danych dodatnich.
Składnia: =ŚREDNIA.GEOMETRYCZNA(liczba1;liczba2;...)
Liczba1; liczba2;... to ciąg od 1 do 30 argumentów, dla których ma zostać wyznaczona wartość średnia.
ŚREDNIA.HARMONICZNA
Zwraca średnią harmoniczną zbioru danych. Średnia harmoniczna jest odwrotnością średniej arytmetycznej odwrotności.
Składnia: =ŚREDNIA.HARMONICZNA(liczba1;liczba2;...)
Liczba1; liczba2;... to od 1 do 30 argumentów, dla których należy obliczyć wartość średnią.
51). FUNKCJA. CZY
Przedstawiono dziewięć funkcji arkusza, używanych do testowania rodzaju wartości lub odwołania. Każda z tych funkcji, określanych zbiorczo mianem funkcji CZY, sprawdza rodzaj wartości i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ w zależności od wyniku. Na przykład funkcja CZY.PUSTA zwraca wartość logiczną PRAWDA, jeśli wartość jest odwołaniem do pustej komórki; w innym przypadku funkcja zwraca wartość logiczną FAŁSZ.
Składnia:
CZY.PUSTA(wartość)
CZY.BŁ(wartość)
CZY.BŁĄD(wartość)
CZY.LOGICZNA(wartość)
CZY.BRAK(wartość)
CZY.NIE.TEKST(wartość)
CZY.LICZBA(wartość)
CZY.ADR(wartość)
CZY.TEKST(wartość)
Wartość to sprawdzana wartość. Wartość może nie istnieć (pusta komórka), może zawierać poddawany testowi błąd, wartość logiczną, tekst, liczbę, odwołanie lub nazwę odwołującą się do którejkolwiek z powyższych wartości.
59). FUNKCJE MATEMATYCZNE:
MOD
Zwraca wartość reszty po podzieleniu liczby przez dzielnik. Wynik ma taki sam znak jak dzielnik.
Składnia: MOD(liczba;dzielnik)
Liczba to liczba, dla której należy wyznaczyć resztę.
Dzielnik to liczba, przez którą należy podzielić liczbę.
Spostrzeżenia
Jeśli dzielnik jest równy 0, funkcja MOD zwraca wartość błędu #DZIEL/0!.
ZAOKR
Zaokrągla liczbę do określonej liczby cyfr.
Składnia: ZAOKR(liczba;liczba_cyfr)
Liczba to liczba, która ma być zaokrąglona.
Liczba_cyfr określa liczbę cyfr, do których ma być zaokrąglona liczba.
Spostrzeżenia:
Jeśli argument liczba_cyfr jest większy od zera, to liczba jest zaokrąglana do wybranej liczby miejsc dziesiętnych (po przecinku).
Jeśli argument liczba_cyfr wynosi zero, to liczba jest zaokrąglana do najbliższej liczby całkowitej.
Jeśli argument liczba_cyfr jest mniejszy od zera, to liczba jest zaokrąglana do wartości całkowitych z lewej strony przecinka dziesiętnego (do dziesiątek, setek, tysięcy i tak dalej).
55). PARAMETRY FUNKCJI FINANSOWYCH:
PMT
Oblicza spłatę pożyczki przy założeniu stałych, okresowych płatności i stałej stopy oprocentowania.
Składnia PMT(stopa;liczba_rat;wa;wp;typ)
Stopa to stopa procentowa pożyczki.
Liczba_rat to całkowita liczba płatności w czasie pożyczki.
Wa to obecna wartość czyli całkowita suma bieżącej wartości serii przyszłych płatności (nazywana także kapitałem).
Wp to przyszła wartość czyli poziom finansowy, do którego zmierza się po dokonaniu ostatniej płatności. Jeśli argument zostanie pominięty, to jako jego wartość przyjmuje się 0 (przyszła wartość pożyczki na przykład wynosi 0).
Typ to liczba 0 lub 1 wskazująca, kiedy płatność ma miejsce (0 -; koniec, 1 -; początek okr.).
Spostrzeżenia
Płatności zwracane przez funkcję PMT obejmują kapitał i oprocentowanie, lecz nie obejmują podatków ani innych opłat związanych z pożyczką.
Należy się upewnić, czy dobrze została zrozumiana treść dotycząca argumentów stopa i liczba_rat. Jeśli dokonuje się spłat miesięcznych pożyczki czteroletniej, oprocentowanej na 12% rocznie, należy użyć wartości 12%/12 dla argumentu stopa i 4*12 dla argumentu liczba_rat. Jeśli dokonuje się rocznych spłat tej samej pożyczki, to stopa wynosi 12%, a liczba_rat 4.
PPMT
Zwraca spłaty kapitału w podanym okresie dla inwestycji w oparciu o stałe, okresowe płatności i stałą stopę procentową.
Składnia PPMT(stopa;okres;liczba_rat;wa;wp;typ)
IPMT
Zwraca wysokość spłaty odsetek dla danego okresu w kredycie spłacanym równą ratą roczną. Dodatkowe informacje na temat argumentów użytych w funkcji IPMT i na temat funkcji kredytu przedstawiono w opisie funkcji PV.
Składnia IPMT(stopa;okres;liczba_rat;wa;wp;typ)
FV
Zwraca wartość przyszłą inwestycji przy założeniu okresowych, stałych płatności i stałej stopie procentowej.
Składnia FV(stopa;liczba_rat;rata;wa;typ)
56). FUNKCJA ; JEŻELI ;
=JEŻELI (WARUNEK; WARTOŚĆ JEŻELI PRAWDA; WARTOŚĆ JEŻELI FAŁSZ)
Jeżeli w A1 znajduje się 5 a w B1 znajduje się 2
= JEŻELI (A1<B1; A1+B1; A1*B1) jeśli byłaby prawda to byśmy realizowali A1+B1
Jeśli fałsz to 5<2 a należy wyliczyć ten argument 10=5*2 wpisujemy liczbę robimy to operacyjnie.
JEŻELI
Zwraca jedną wartość, jeśli podany argument zostanie oszacowany jako PRAWDA, albo inną wartość, jeśli argument zostanie oszacowany jako FAŁSZ.
Funkcję JEŻELI należy stosować do przeprowadzania testów logicznych na wartościach i formułach.
Składnia=JEŻELI(test_logiczny;wartość_jeżeli_prawda;wartość_jeżeli_fałsz)
Test_logiczny to dowolna wartość lub wyrażenie, które można oszacować jako PRAWDA lub jako FAŁSZ. Argument ten może używać dowolnego operatora obliczeń porównawczych.
Wartość_jeżeli_prawda to wartość, która zwracana jest wtedy, gdy argument test_logiczny ma wartość PRAWDA. Argument wartość_jeżeli_prawda może być inną formułą.
Wartość_jeżeli_fałsz to wartość, która zwracana jest wtedy, gdy argument test_logiczny ma wartość FAŁSZ. Argument wartość_jeżeli_fałsz może być inną formułą.
Spostrzeżenia:
Aby konstruować bardziej skomplikowane testy, można zagnieżdżać do siedmiu funkcji JEŻELI, używając je jako argumenty wartość_jeżeli_prawda i wartość_jeżeli_fałsz.
Kiedy argumenty wartość_jeżeli_prawda i wartość_jeżeli_fałsz zostaną oszacowane, funkcja JEŻELI zwraca wartość zwróconą przez te instrukcje.
Jeśli jakiś argument funkcji JEŻELI jest tablicą, w trakcie wykonywania instrukcji JEŻELI obliczany jest każdy element tablicy.
Program Microsoft Excel oferuje dodatkowe funkcje, których można używać do analizowania danych na podstawie określonych warunków. Na przykład, aby zliczyć liczbę wystąpień ciągu tekstowego lub liczby znajdującej się wewnątrz zakresu komórek, należy użyć funkcji arkusza LICZ.JEŻELI. Aby obliczyć sumę na podstawie ciągu tekstowego lub liczby znajdującej się wewnątrz zakresu, należy użyć funkcji arkusza SUMA.JEŻELI.
52). FUNKCJE LOGICZNE:
1.Negacja -; neguje wartość logiczną argumentu -------------- funkcja NIE
2. Alternatywa -; funkcja „lub” (funkcja ta ma argument) który oddzielić można średnikami) = LUB (ARG1; … ARG30)
3. Koniunkcje -; funkcja „ORAZ” jest prawdziwa tylko wtedy gdy wszystkie argumenty są prawdziwe
4. = JEŻELI (WL; WARTOŚĆ JEŻELI PRAWDA; WARTOŚĆ JEŻELI FAŁSZ)