SERYJNI ZABÓJCY
ZABÓJSTWO- należy do najpoważniejszych przestępstw , ponieważ godzi w najwyższą wartość człowieka - jego życie. Jest to bezpośredni, zamierzony skuteczny atak na inna osobę w celu pozbawienia jej życia.
MORDERSTWO- zabójstwo o podwyższonym wymiarze kary. Zbrodnie polegające na umyślnym pozbawianiu życia.
Uprzywilejowane typy zabójstw
- zabójstwa w afekcie - w stanie silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami ( zagrożone kara pozbawienia wolości na czas od roku do 10lat)
- dzieciobójstwo - zagrożone karą pozbawiania wolności na czas od 3mcy do lat 5
- zabójstwo na żądanie i pod wpływem współczucia- zagrożona karą pozbawienia wolności na czas od 3mc do lat 5
Nieumyślne spowodowanie śmierci;
Różni się od zabójstwa tym, ze sprawca nie działa z zamiarem spowodowania śmierci ofiary, ale powoduje śmierć przez nieostrożność, najczęściej przez niezachowanie ostrożności. Łamanie przepisów drogowych, bójki, pobicia.
Sprawca powinien był i mógł przewidzieć zdarzenie.
Czynniki kryminogenne
Przez to, że stwarzają prawdopodobieństwo dojścia przestępstwa do skutku mają wartość prognostyczną, tzn że dają podstawę do przewidywania przestępstwa, przestępczości czy innych zjawisk patologii społecznej. Czynniki kryminogenne są związane z tymi zespołami elementów, które determinują świadome zachowanie człowieka. Zdaniem Konpnickiego, zabójca jest osobą anormalną chorą.
- alkohol
- narkotyki
- bezrobocie
- zaniedbanie nieletnich w rodzinie
- patologie, które następują w systemie państwowym - zwykli ludzie chcą robić takie same rzeczy to ludzie w rządzie i także nie ponosić za nieodpowiedzialności
- kultura przemocy, seksu
- media
Kategoria sprawców zabójstw;
- niskim poziomie agresywności
ok. 30% populacji tej grupy; nieśmiali, z kompleksami niższości, wrażliwi na ocenę otoczenia, zwykle dokonują zabójstwa po długim upokarzaniu przez małżonka. Czasami odgrywają kozła ofiarnego, występuje u nich nagłe spiętrzenie afektu; dopuszczają się zabójstw pod wpływem chorobliwych przeżyć psychotycznych lub pod wpływem silnej presji.
- umiarkowanych poziomie agresywności;
Charakteryzują się wysokim poziomem ukrytej wrogości, nasilonym negatywizmie, skłonnością do irytacji, podejrzliwości, uraźliwości, tłumienie uczuć i emocji, silna kontrola i skłonności do dominacji.
- wysokim poziomie agresywności
Charakteryzują się obniżonym procesem poznawczym , poważne zaburzenia przystosowania społecznego, anty socjalna osobowość ukształtowana w niekorzystnych warunkach środowiskowych. Otwarta agresja słowna i czynna, skłonności do bezpośredniego ataku, samo agresji( prób samobójczych).
Przyczyny zabójstwa;
Kłótnie, nieporozumienia, konflikty w sąsiedztwie
Do zabójstw dochodzi pod wpływem alkoholu, który powoduje u sprawcy brak racjonalnej oceny sytuacji.
Motywy popełnienia zbrodni;
zbrodnie można podzielić na zbrodnie wcześniej przemyślane i zbrodnie popełnione pod wpływem impulsu. Zbrodnia przemyślana jest tylko pozorem, tak naprawdę osoba która dopuści się takiej zbrodni mogła liczyć się z jej konsekwencjami a jednak ja popełniła. Zbrodnia pod wpływem impulsu może kosztować człowieka bardzo dużo a popełniana jest czasami bardzo nieświadomie np. pod wpływem alkoholu. Obie zbrodnie sprowadzają się do wyrzutów sumienia i do odpowiedzialności m.in. może być to odpowiedzialność karna.
Motywy wg Hołysta
-agresywność
-zabójstwa retorsyjne
- zagrożenie lub naruszenie bezpieczeństwa osobistego
- erotyczne
-Seksualne
-motywy mieszane -motywy w przypadkach bójek i pobicia
Motywy wg Szymusika
-ekonomiczne -erotyczno-seksualne
-zabójstwa z powodu stałych nieporozumień i narastających konfliktów
-zabójstwa z powodu chuligańskich bez konkr przyczyn
-zabójstwa z motywów psychotycznych( amok, depresja, silne przeżycia)
Wg Gierowskiego i Szymusika wyróżniamy 3 kategorie sprawców o;
- głębokim zaburzeniu osobowości
- nieprawidłowym rozwojem emocjonowanym
Wrogim stosunku do otoczenia
Silnym poczuciu krzywdy
Potrzebie wyrównywania swoich rachunków ze społeczeństwem
Zwrócenia na siebie uwagi przez dokonywanie skrajnie agresywnych czynów budzących lęk i sensację.
Sprawcy działają w ramach zorganizowanych przestępstw zawodowych zabójców do wynajęcia. Charakterystyczne Są dla nich głębokie zaburzenia socjalizacji, utożsamianie się z wartościami i celami podkultury przestępczej.
Zabójcy seryjni charakteryzują się;
-wysoką inteligencją
-posiadają wiele rodzajów zaburzeń/ aspołeczny narcyzm
-złośliwi narcyzm/ zabójstwa z okrucieństwem
-psychopatyczna osobowość/narcyzm + zaburzenia osobowości
Co motywuje sprawców;
-Zemsta, protest
-rozgłos-pokazywanie ich jako bohaterów
- zaspokojenie seksualne
[…Seryjni zabójcy są chyba najbardziej niebezpieczną kategorią przestępców. U nich można także stwierdzić bardzo silny związek między bardziej stałymi mechanizmami osobowości a procesami motywacyjnymi18. Jednakże ich osobowość jest głęboko zaburzona i wyraźna jest nieprawidłowość rozwoju emocjonalnego. Seryjni mordercy cechują się poczuciem krzywdy i odrzucenia. Mają żal do otoczenia za los jaki ich spotyka, a każdy z nich ma na swym koncie wiele porażek życiowych. Może to być dzieciństwo bez ojca lub spędzone z dziadkami, a nawet w domu poprawczym. Kłopoty w szkole i z rówieśnikami są również elementem ich biografii19. W pewien sposób są samotnikami przez całe życie, mimo posiadania rodziny. Mogą żyć na jej marginesie tak jak np. Edward Kemper20, którego matka zamykała w piwnicy. Nigdy nie budują silnego związku z bliskimi. John Wayne Gacy miał żonę i dzieci lecz nie przywiązywał do nich większej wagi. Większość seryjnych morderców to osobnicy działający z pobudek seksualnych. Mordowanie sprawia im seksualną przyjemność, której nie potrafią sobie odmówić. Pasują do nich terminy takie jak psychopata i socjopata lub jednostka asocjalna i antyspołeczna21. Z miejsca zbrodni zabierają często "trofea" takie jak części bielizny bądź garderoby ofiary, zdjęcie lub dokumenty, element biżuterii itp. Robią tak by jeszcze w samotności przeżywać swe zbrodnie, ekscytować się i podniecać seksualnie. Przedmioty takie nie mają większej wartości materialnej. Mogą być też podarowane komuś bliskiemu z otoczenia sprawcy np. matce lub siostrze.
Są poglądy np. Elliot`a Leyton`a22 iż wielokrotni mordercy nie popełniają tak naprawdę zbrodni przeciw drugiemu człowiekowi lecz jest to ekstremalna wersja zbrodni na tle nihilistycznym. Ma to pokrycie w faktach w przypadku morderców, którzy dehumanizują swe ofiary lub ich ludzki aspekt jest drugoplanowy. Dotyczy to przede wszystkim zamachowców i innych zabójców działających z odległości (bombiarzy, snajperów, trucicieli zatruwających produkty w sklepie lub wodę w sieci wodociągowej itp.) Zbrodnia wymierzona jest przeciw społeczeństwu, morderca protestuje, jak pisze Leyton23, przeciwko utraceniu sprecyzowanej tożsamości i nie chce pogodzić się z rolą jaką narzuca mu społeczeństwo. Tutaj zawsze w biografii tego typu sprawców pojawia się moment uznany przez sprawcę za wielką, niesprawiedliwą i niezasłużoną krzywdę. Mogą to być odrzucone zaloty, wyrzucenie z pracy czy jakieś inne społeczne upokorzenie - upokorzenie w oczach przyszłego mordercy, bo reszta jego otoczenia nie będzie w taki sam sposób interpretować tego faktu. Na ogół jest to jakieś przekreślenie jego marzeń, niemożność zostania tym kim by chciał, i to często z zupełnie obiektywnych przyczyn. Sprawcą tym brakuje atencji, pragną sławy - na pewno zbierają informacje prasowe na temat swojej działalności lub działalności im podobnym24.
Inni są, jak już wspomniałem, chorzy psychicznie w bardziej tradycyjnym sensie. Działają na polecenie "sił wyższych", wykonują rozkazy wydawane przez głosy jakie słyszą, czasem biorą udział w paranoidalnym i wymyślonym spisku.
Odrębną kategorię stanowią płatni mordercy, którzy bądź co bądź też są seryjnymi przestępcami. Mimo, iż motyw ekonomiczny odgrywa tutaj istotną rolę, to u płatnych zabójców również można odnaleźć wyraźne cechy psychopatyczne (tak samo jak u członków grup specjalnych wojskowych i policyjnych)25. Zbrodni tego typu jest w ostatnich czasach coraz więcej. Większość z nich jest dokonywanych na tle porachunków gangsterskich.
Seryjni gwałciciele mogą również stać się mordercami. Większość z nich właśnie taką ma "karierę przestępczą". W seryjność przestępstw, szczególnie tych brutalnych, wpisana jest dynamika. Przestępca dokonujący kolejnej zbrodni "rozwija się", jego działanie eskaluje. Po pierwsze dlatego, iż sprawca po prostu się uczy. Odnajduje w swym czynie coraz więcej przyjemności. Dokładniej mówiąc, to stara się tę przyjemność odnaleźć, ale nie z zadawalającym skutkiem. Motorem seryjnych morderstw i gwałtów są przede wszystkim fantazje sprawcy. Chce je zrealizować, ale jest w ciągłej pogoni za nimi, ponieważ nigdy rzeczywistość nie sprawia tyle satysfakcji na ile zapowiadały to fantazje26.
Seryjni mordercy i gwałciciele są bezwzględnymi schizoidalnymi psychopatami, których charakteryzują rysy sadystyczne. Cechują się wysokim poziomem egocentryzmu, chłodem uczuciowym i zdecydowanym brakiem współczucia wobec otoczenia. Na zewnątrz, mimo to, są często osobnikami cichymi i spokojnymi, a nawet układnymi. Typy zdecydowanie introwertyczne. Są nieśmiali, bez satysfakcjonujących kontaktów seksualnych, przekonani o jakimś swoim upośledzeniu w tej sferze. Często boją się kobiet, jednocześnie ich nienawidząc. Podobnie żywią nie do końca uświadomioną wrogość do swojej matki27.
Obok rysu sadystycznego nastawionego na zadawanie cierpienia swej ofierze można postawić rys fetyszystyczny28. Ten cechuje się wielką potrzebą posiadania ofiary i zdominowania jej. Wtedy całe działanie sprawcy np. gwałt, znęcanie się itd. następuje post mortem, ponieważ jego nie interesuje cierpienie, a uległość i posiadanie. Dodatkowo obrona przed zadawanymi cierpieniami wywołuje niepotrzebną walkę. Typ fetyszystyczny potrzebuje konkretnego ciała lub jego fragmentu do zaspokojenia swoich fantazji.
Mordercy zabijający dzieci są na ogół samotnikami. Nie mają prawidłowych kontaktów z otoczeniem a zwłaszcza z rówieśnikami. Mogą mieć natomiast partnerkę dużo starszą od siebie lub młodszą upośledzoną w jakiś sposób29.
Polskie badania wskazują na pewne różnice między sprawcami gwałtów z zabójstwem oraz samych gwałcicieli. Różnią się przede wszystkim poziomem wykształcenia, inteligencji i introwersji na niekorzyść tych ostatnich. Zabójcy na tle seksualnym rzadko rozwiązują swoje konflikty w sposób otwarty, nie objawiają też otwartej agresji wobec innych ludzi. Wykazują się też trochę niższym poziomem agresji niż zwykli zabójcy. Przejawiają również umiejętność większej kontroli nad nią. Są także podejrzliwi i nieufni. W obu grupach zabójców rejestruje się tendencję do samookaleczeń i autoagresji…]
PRZESTĘPSTWA NIELETNICH
Przestępczość nieletnich jest jednym z bardziej nagłośnionych w ostatnim czasie zjawisk i poważnym problemem nie tylko w Elblągu ale i w całym kraju. Kolejne tygodnie przynoszą nowe wiadomości o przestępstwach dokonywanych przez młodzież, a niejednokrotnie i dzieci. Każda z tych tragedii zaprząta uwagę znacznej części naszego lokalnego społeczeństwa, wywołując poczucie zagrożenia i lawinowego wzrostu przestępczości wśród młodych Elblążan. Jest to wrażenie w dużej mierze prawdziwe, choć niejednokrotnie mocno przesadzone, co uwidoczni powyższa analiza.
Model postępowania z nieletnimi przyjęty przez tę ustawę, to model wychowawczo-resocjalizacyjny. Wprowadzenie nowego Kodeksu Karnego, a wraz z nim istotnej zmiany do postępowania z nieletnimi, a mianowicie przyjęcie 15 lat jako wieku odpowiedzialności karnej może zasadniczo zmienić obowiązujący model wymiaru sprawiedliwości dla nieletnich. Wprowadzenie tak istotnej zmiany spowodowane było m.in. przyjęciem poglądu, iż nieletni sprawcy ciężkich przestępstw (zabójstwo, rozbój), głęboko zdemoralizowani, pozostają bezkarni, a poczucie bezkarności jakie mają, stanowi potencjalne zagrożenie dla społeczeństwa.
Statystyki policyjne ostatnich kilku lat wskazują na stały spadek liczby rejestrowanych przestępstw i liczby sprawców tych przestępstw oraz wyhamowanie niekorzystnych zjawisk w strukturze przestępczości. Za jedno z tych zjawisk uważa się przestępczość nieletnich.
Nieletni sprawcy czynów karalnych to najczęściej uczniowie gimnazjów i szkół zawodowych. Dominującą grupę stanowią chłopcy w wieku 13 - 16 lat (powtarzający klasy, wagarowicze, uciekinierzy z domów rodzinnych, placówek opiekuńczo - wychowawczych i resocjalizacyjnych).
Zbrodnia
Czyn zabroniony, zagrożony kara pozbawienia wolności nie krótszy niż 3 lata. Może być także zagrożony karą 25lat pozbawienia wolności lub dożywocia. Zbrodnia może być popełniona tylko mylnie.
WYSTEPEK
Czyn zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności od 1-12mcy albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.
Wykroczenie
Czyn człowieka społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5tys złotych.
Demoralizacja
Proces odchodzenia od wartości moralnych, przejawiających się wzrostem przestępczości, korupcją z rozluźnieniem dyscypliny, zepsucie. Szczególnie intensywna i bezwzględnie trwała postać nieprzystosowania społecznego.
Do przejawów demoralizacji zalicza się;
-naruszeni e zasad współżycia społecznego
-uspołecznienie czynu zabronionego
-systematyczne uchylania się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego
-używanie alkoholu lub innych środków odurzających, prowadzących do uzależnienia
-prostytucja
-ucieczki z domów
-Udział w grupach przestępczych
Nieletni - w rozumieniu prawa karnego to osoba, która w momencie popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 17roku życia. Odpowiada ona karnie tylko w szczególnych przypadkach, określonych w artykule KK o postępowaniu w sprawach nieletnich
Małoletni - w rozumieniu polskiego prawa cywilnego to osoba, która w momencie popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 18 lat i nie zawarła małżeństwa, (przez co małoletni uzyskuje pełnoletniość)
Młodociany - w prawie karnym to osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie osiągnęła 21 roku życia i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 roku życia. Natomiast w prawie karnym wykonawczym młodociany to odbywający karę pozbawienia wolności , który nie ukończył 21 roku życia.
Recydywa- określenie odnosi się do osób kilkakrotnie karanych za to samo przestępstwo lub za czyn mieszczący się w tym samych kategoriach .
Czynniki popełnienia przestepst przez nieletnich
kryzysu w rodzinie (rozluźnienie więzi rodzinnych, niewydolność wychowawcza, niekorzystne wzorce osobowe - alkoholizm, narkomania),
niepowodzeń szkolnych (brak zainteresowań i miejsc do ich rozwijania, zagospodarowania wolnego czasu),
zagrożeń wynikających z alkoholizmu, narkomanii, przynależności do nieformalnych grup młodzieżowych.
Motywy działania przestępczego z reguły stanowiły:
namowa kolegów;
chęć posiadania środków materialnych;
tzw. młodzieżowy „szpan”, chęć zaimponowania innym, zwrócenie na siebie uwagi;
chęć przebywania i realizowania się w grupach nieformalnych;
powielenie rodzinnych wzorców zachowań;
poczucie bezkarności za wcześniejszą działalność przestępczą;
poszukiwanie akceptacji, przez tych, którzy nie mogli jej znaleźć w domu rodzinnym.
Skutki przestępczości nieletnich - ujęcie nieletniego, zatrzymanie
1)umieszczenie nieletniego w policyjnej izbie dziecka Maksymalny czas pobytu w Izbie wynosi 48 godzin. (od 3lat do 17), umieszczane są dzieci;
-Nieletni co do których istnieje podejrzenie, że popełnili czyn karalny i istnieje obawa, że mogą się ukryć, bądź zatrzeć ślady czynu.
-Nieletni wobec których nie można ustalić tożsamości: tacy, którzy ukończyli 13 lat, a nie ukończyli 17 lat.
-Nieletni wymagający natychmiastowej opieki, a nie jest możliwe niezwłoczne dostarczenie ich rodzicom, ani umieszczenie w Pogotowiu Opiekuńczym (- nieletni między 13, a 18 rokiem życia )- mówi się o nich nieletni zagrożeni demoralizacją.
2)Osoby poniżej 13 roku życia są natychmiast przewożeni do Pogotowia Opiekuńczo - Wychowawczego lub jeśli nie ukończyły 3 roku życia do Domu Małego Dziecka.
3)umieszczenie nieletniego w placówce opk-wych interwencyjnej - dzieci które ukończyły 3 lata a ukończyły 18lat, jeżeli wymagają natychmiastowej opieki i gdy nie jest możliwe przekazanie ich rodzicom lub opiekunom. Do placówki trafiają dzieci; uciekinierzy z domu z domu dziecka lub ośrodków wychowawczych, pozostające bez opieki rodziców lub opiekunów.
4)umieszczenie nieletniego w izbie wytrzeźwień na 24godz
Najczęściej spotykanymi metodami jakimi posługują się nieletni są:
przy kradzieżach - wykorzystanie nieuwagi lub nieobecności;
przy kradzieżach z włamaniem - wyłamanie zamków, ukręcenie kłódek, zbicie szyby, wyłom w murze lub dachu;
przy rozbojach i wymuszeniach rozbójniczych - użycie niebezpiecznego narzędzia, wykorzystanie przewagi fizycznej, zastraszenie.
Analizując problemy związane z przestępczością nieletnich, należy zwrócić także uwagę na działania przestępcze w zorganizowanych grupach, często z udziałem dorosłych. Tworzone są one na bazie znajomości ze szkoły, podwórka i ulic jak również ośrodków resocjalizacji. Członkowie grup mają przeświadczenie o niekaralności swoich występków, co sprzyja rozładowaniu oporów i zahamowań, ułatwiając przez to wystąpienie zachowań agresywnych.
Działalność przestępcza w grupach często wiąże się z tzw. powrotnością do przestępstwa. Na przykład w roku 2001 powtórnie popełniło przestępstwo 26 nieletnich sprawców, 28 w roku 2002 a w I kwartale br. 5. Stanowi to ok. 7-8% wszystkich nieletnich popadających w konflikt z prawem.
Odrębnego zaakcentowania wymaga działalność przestępcza, której dopuszczają się dzieci przed ukończeniem 13 roku życia. Obniżanie się granicy wieku nieletnich sprawców jest niebezpiecznym zjawiskiem społecznym. Wymaga podjęcia przedsięwzięć w zakresie wychowania i resocjalizacji w celu ograniczenia bądź zahamowania negatywnych zachowań dzieci. W 2001 r. zastosowano środki wychowawcze wobec 32 dzieci, w 2002 wobec 53 a w roku bieżącym wobec 4 dzieci. Należy podkreślić, że zjawisko to świadczy o braku odpowiedzialnej opieki w stosunku do małoletnich i o zaniedbaniach wychowawczych w rodzinie i w szkole.
Ze statystyk wynika, że nieletni znajdujący się pod wpływem alkoholu stanowili niewielką grupę sprawców przestępstw. Odsetek ten jest zdecydowanie niższy niż wśród dorosłych i nie ma większego znaczenia dla tego zjawiska. Dla przykładu: pod wpływem alkoholu znajdował się tylko jeden nieletni na 63 w I kwartale br. oraz 14 nieletnich na 356 w 2002 r. W analogicznym okresie wśród dorosłych stwierdzono blisko 23% nietrzeźwych podejrzanych o popełnienie przestępstwa w 2001 r. i ok. 27% w 2002. Tylko w przypadku dorosłych można mówić o znaczącej liczbie osób znajdujących się w czasie popełnienia przestępstwa pod wpływem alkoholu. Związek między spożywaniem alkoholu a popełnieniem przestępstwa przez nieletnich jest tutaj bardziej przypadkowy niż kryminogenny. Wpływ na powyższe zjawisko miały działania profilaktyczne prowadzone przez Zespół Prewencji Kryminalnej KMP w Elblągu oraz rygorystyczne egzekwowanie przepisów prawnych w zakresie sprzedaży i udostępniania alkoholu nieletnim. O każdym przypadku ujawnienia nieletniego pod wpływem alkoholu informowano szkoły, do których nieletni uczęszczali. Łącznie w 2002 r. programem objęto 42 nieletnich w tym 5 dziewcząt. W porównaniu z rokiem 2001 zanotowano 25% spadek.
Coraz większy niepokój budzi występowanie wśród dzieci i młodzieży zjawiska narkomanii. Rynek narkotyków jest dobrze rozpoznany przez młodzież. Dominującą grupą dostawców są rówieśnicy rozprowadzający środki odurzające na imprezach młodzieżowych, w klubach, dyskotekach, kawiarenkach internetowych oraz szkołach. Dealerzy wywodzący się często z grupy rówieśniczej lub szkolnej mają łatwy dostęp do placówek oświatowych a ich klientami stają się coraz młodsze dzieci. W roku 2002 na terenie działania KMP w Elblągu stwierdzono 15 czynów karalnych z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii co w porównaniu do roku 2001 stanowi 55% spadek przestępczość w tej kategorii. I kwartał 2003 r. przynosi dalszą znaczącą poprawę w zagrożeniu przestępczością narkotykową nieletnich, gdyż w tym okresie stwierdzono tylko 2 czyny karalne.
Najczęściej popełniane przestępstwa narkotykowe to:
posiadanie środków odurzających;
wprowadzanie do obrotu środków odurzających;
udzielanie, ułatwiania zażywania lub nakłanianie do użycia środków odurzających w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
KRADZIERZE KIESZONKOWE
Przestępczość nieletnich jest jednym z rodzajów patologii społecznej
Czyn zabroniony - uważa się za popełniony w czasie w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub miał nastąpić
Przestępczość - zbiór czynów zabronionych przez ustawę pod groźbą kary, które to czyny zostały popełnione w danym czasie na terenie danej jednostki terytorialnej.
Przestępczość składa się na ;
Przestępczość ujawniona - to ogół czynów, o których organ uzyskał informację i na podstawie tych danych rozpoczął postępowanie przygotowawcze. Nazwa ta ma także „pozorną” bo niektóre czyny zakwalifikowane jako przestępstwo w procesie przygotowawczym przestępstwem nie są.
Przestępczość stwierdzona- to ogół czynów, które zostały potwierdzone w procesie przygotowawczym jako przestępstwo
Przestępczość osądzona- to ogół czynów, które zostały potwierdzone w procesie przygotowawczym jako przestępstwo i zatwierdzone w wyniku postępowania sądowego.
Przestępstwo- K.K. to czyn człowieka bezprawny , karany, zawiniony, społecznie szkodliwy w stopniu większym niż znikomy ( przestępstwo może być zbrodnią lub występkiem)
Specyfikacja kradzieży kieszonkowych-
skryte dokonywanie kradzieży mienia
osoba pokrzywdzona jest obecna w czasie i miejscu kradzieży i występuje konieczność bezpośredniego kontaktu z ofiarą.
Sprawcy zasadniczo nie stosują siły w stosunku do swojej ofiary. Jeżeli do tego dochodzi jest ona jedynie stosowana w celu odwrócenia uwagi osoby pokrzywdzonej (np. kopniecie jej) lub pozbawienie jej swobody ruchu (np. sztuczny tłok)
Pojęcie pozaustawowe
Niski stopień wykrywalności i wysoka liczba kradzieży
Cechy charakterystyczne kieszonkowców-
-posługuje się sekretnym językiem
-prowadzą działalność zorganizowaną
-udzielają sobie wzajemny hej pomocy( np. przy ucieczce)
-prowadzą rozpoznanie policjantów
-lojalni wobec siebie
-brutalizacja metod dokonywania kradzieży
- działają na określonych zasadach,
Przyczyny niezgłaszania kradzieży
-niepewność osób pokrzywdzonych
-niewiara w odzyskanie utraconych przedmiotów
-obawa( poszkodowany nie chce uczestniczyć w post karnym)
-spostrzeżenie utraty przedmiotu za późno
-obawa przed ośmieszeniem
-obawa przed zemstą sprawcy
Czas kradzieży
- w układzie dobowym (koncerty)
-największe nasilenie w miesiącach wiosennych
Sprawcy kradzieży
-mężczyźni wiek 24-40 lat
-Romowie
-Sprawca ubrany jest godnie z otoczenie
-Osobę mającą duże doświadczenie cechuje sprawność obu rąk
-Przed dokonaniem kradzieży sprawcę charakteryzuje określone zachowanie
Na podstawie analizy stanu zagrożenia w ostatnim okresie stwierdzono utrzymujący się na wysokim poziomie wskaźnik kradzieży zuchwałych (torebki, pieniądze, telefony komórkowe), a także kradzieży kieszonkowych.
Osoby najbardziej narażone na tę kategorię przestępstw, to przeważnie starsi ludzie, kobiety i młodzież. Osoby słabe, które przez zamyślenie, roztargnienie i nieuwagę, zapominają o sprawowaniu pieczy nad swoim podręcznym bagażem, torebkami, plecakami szkolnymi, a tym bardziej kieszeniami.
Najłatwiejszym łupem dla złodziei są niezabezpieczone (otwarte) torebki, a w nich na widoku portmonetki, telefony komórkowe, czy też inne cenne przedmioty. Złodzieje nie przechodzą obojętnie również obok osób z portfelami umieszczonymi w tylnych kieszeniach spodni lub wypchanymi kieszeniami marynarek.
Co roku w okresie wiosenno-letnim zwiększa się aktywność złodziei, dokonujących kradzieży zuchwałych i kieszonkowych.
Miejsca, gdzie najczęściej dokonywane są tego rodzaju czyny, to skwery, parki, aleje spacerowe, przystanki autobusowe i publiczne środki komunikacji miejskiej. Są to miejsca najczęściej uczęszczane przez obywateli, a złodziej po dokonaniu kradzieży może szybko „zniknąć” w tłumie.
Mając powyższe na uwadze koniecznym jest podjęcie działań prewencyjnych, mających na celu ograniczenie i zapobieganie tego typu zdarzeniom.
PEDOFILIA - określa się pojęciem ;stałą dyspozycję wyróżniającą się skłonnościami do ujawnienia różnego rodzaju praktyk seksualnych z dziećmi
Pedofila- oznacza pociąg seksualny w stosunku do dzieci, które nie wzeszły jeszcze w okres pokwitania
Parafilia - ogólnie oznacza dewiacyjną orientację seksualna
Wg ICD-10 -parafilia zdefiniowano jako zaburzenie seksualne charakteryzujące się niezwykłymi, dewiacyjnymi lub dziwaczynymi impulsami, fantazjami i zachowaniami.
Wg DSM-IV - PEDOFILIĘ diagnozujemy, gdy osoba spełnia następujące kryteria
Pojawiające się przez przynajmniej sześć miesięcy powracające, silnie podniecające fantazje seksualne, impulsy seksualne lub zachowania związane z aktywnością seksualną z osobami, które nie wkroczyły jeszcze w okres dojrzewania (poniżej 13 roku życia).
Fantazje, impulsy lub zachowania powodujące klinicznie znaczący dyskomfort lub upośledzenie w społecznym, zawodowym lub innym obszarze funkcjonowania.
Osoba ma przynajmniej 16 lat i jest co najmniej 5 lat starsza niż osoby z kryterium A). Uwaga: nie dotyczy osób w późnym okresie dorastania będących w relacji z dwunasto- lub trzynastolatkiem.
W DSM -IV wymagane jest także uszczegółowienie dotyczące płci ofiary, tego czy sprawcę pociągają wyłącznie dzieci oraz czy jego ofiary pozostają w stosunku pokrewieństwa do niego.
Typologia sprawców pedofilii wg Imielińskiego
Pedofil właściwy - są to osoby, dla których dziecko jest najbardziej pożądanym partnerem seksualnym
Pedofil zastępczy - właściwie jest zorientowany na kobiety dorosłe(np. nieobecność, niedostępność kobiety)powoduje, że dziecko staje się obiektem zastępczym
Typologia wg Grotha, Hodsona, Garyego
Pedofil regresyjny (sytuacyjny) - kieruje zainteresowania seksualne na dzieci, wówczas gdy nie może z różnych względów zaspokoić popędu z partnerem dorosłym. Preferuje konflikty seksualne z dorosłymi, dziecko stanowi obiekt zastępczy. Relacje z dziewczynkami są doświadczeniem sytuacyjnym mniej lub bardziej epizodycznym, któremu często towarzyszą jakieś okoliczności sprzyjające obniżeniu poczucia kontroli (np. odrzucenie lub zbyt silny stres)
Pedofil fiksacyjny - to typ, dla których dzieci są atrakcyjne ze względu na swoją niedojrzałość. Od najwcześniejszych lat, niezmienne za najatrakcyjniejszy obiekt seksualny uznają dzieci.
Typologia wg HODSONA
Pedofil ekskluzywny- realizuje popęd seksualny tylko z dziećmi
Pedofil nie ekskluzywny- realizuje popęd seksualny również z dorosłymi
Typologia wg T. Garyego
Pedofil uwodzący- rzadko stosuje przemoc fizyczną, utrzymuje długotrwały kontakt z ofiarą
Pedofil introwertywny- wybiera dzieci małe obce, ma wiele ofiar, krótki kontakt z ofiarą, obnaża się przed dzieckiem, tak się zaspakaja
Pedofil sadystyczny- sadystyczne formy przemocy ( seksualnej) fizycznej, perwersje
Typologia sprawców pedofilii wg Dymek- Balcerek
typ nieprzystosowany- to sprawca który ma uszkodzony centralny układ nerwowy, jest upośledzony, jego kontakt z dzieckiem jest wynikiem poważnym zaburzeń osobowości
typ zahamowany- to sprawca, który ma niską samoocenę, ma problemy z nawiązywaniem kontaktów z innymi ludźmi, nie potrafi podąć zachowań seksualnych wobec dorosłej osoby
typ seksualnie nierozróżniający - to sprawca, który posiada duże potrzeby seksualne, nie różnicuje partnerów pod względem wieku i płci
typ moralnie - to sprawca, który podejmuje kontakt z własnym dzieckiem jako najbliższym i bardzo łatwo dostępnym obiektem
typ regresyjno-frustracyjny- to sprawca, który podczas silnego stresu podejmuje kontakt z dzieckiem, gdyż uważa, że to rozładuje jego napięcie
Dymek-Balcerek definiuje pedofilię;
Jest to każde zdarzenie osoby dorosłej, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem dziecka. Będą to zachowania ekshibicjonistyczne, uwodzenie, świadome czynienie z dziecka świadka aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się czy oglądania pornografii.
K. Faller wymienia 7 typów wykorzystywania seksualnego dziecka
1. bez kontaktu fizycznego- rozmowa o treści seksualnej, ekspozycja anatomii i czynności seksualnych- podglądactwo
2. kontakty seksualne polegające na pobudzaniu intym części ciała- dotykanie ciała dziecka; całowanie intymnych częściach ciała, ocieractwo, pobudzenie ręczne narządów płciowych dziecka, zmuszanie dziecka do pobudzania narządów płciowych sprawcy
3. kontakty oralno genitalne - lizanie, całowanie, stosunek oralny, kontakt z pochwą, kontakt z członkiem, kontakt z odbytem
4. stosunki udowe
5. penetracja seksualna - penetracja palcem, penetracja z zastosowaniem narzędzi, penetracja genitalna, penetracja oralna
6. seksualne wyzyskiwanie wobec dzieci- powiązana jest z różnymi formami przemocy fizycznej( dziecięca pornografia, dziecięca prostytucja)
7. przemoc seksualna wobec dzieci- powiązana jest z różnymi formami przemocy fizycznej dewiacyjne formy przemocy( narkotyki, alkohol, inne )
Klasyfikacja objawów przemocy seksualnej wg Frances Sink
I poziom- bezpośrednia komunikacja, dziecko mówi o swoich przeżyciach, potrafi to pokazać na sobie, może pokazać np., siniaki na cielę, plamę nasienia
II poziom - Komunikaty pośrednie - przeżywa lęk, napięcie, podejmuje zabawy o treści erotycznej itp.
III poziom - ostre urazowe objawy - cierpi na zaburzenia snu, moczenie nocne, zaburzenia łaknienia, płaczliwość, problemy szkolne
IV poziom - objawy stresu chronicznego - ma zaburzenia psychosomatyczne, depresję, izoluję się, podejmuje próby samobójcze
OBJAWY SOMATYCZNE
ciąża, choroby weneryczne, wirus HIV, infekcje dróg moczowo-płciowych, urazy zew narządów płciowych, urazy odbytu-pochwy, przerwanie błony dziewiczej , ból przy oddawaniu moczu czy kału, krwawe stolce, infekcje jamy ustnej
KONSEKWENCJE
Objawy wykorzystywania seksualnego należy odróżnić od skutków, które mogą wystąpić po upływie pewnego czasu. To, jakie konsekwencje poniesie dziecko w późniejszym życiu, zależy między innymi od takich czynników jak; wiek, jego osobowość, formy i przebieg przemocy seksualnej, więź z rodzicami. Następstwa zdecydowanie są poważniejsze gdy;
- sprawca był agresywny , brutalny, stosował takie formy przemocy jak; kontakty analne, oralne dewiacyjne
- dziecko było wielokrotnie wykorzystywane
- sprawcą była osoba z najbliższej rodziny dziecka ( ojciec, wujek, kuzyn)
- dziecko było pozbawione przemocy i wsparcia ze strony swojej najbliższej rodziny
- było wielokrotnie przesłuchiwane w obecności wielu obcych dla siebie osób
- po zdarzeniu nie uzyskało profesjonalnej pomocy terapeutycznej.
Badania potwierdzają , że osoby dorosłe, wykorzystywane seksualnie w dzieciństwie , cechuje ogólnie niższa samoocena, większa skłonność do nałogowego sięgania po narkotyki i alkohol, skłonności do zaburzeń nastrojów czy problemów interpersonalnych. mogą u nich wystąpić zaburzenia psychotyczne, zaburzenia osobowości, trudności w poszanowaniu swoich intymnych granic, mogą podejmować przypadkowe, anonimowe kontakty seksualne z wieloma różnymi partnerami, bez zaangażowania emocjonalnego. Osoby takie nie tylko same są narażone na przemoc seksualną w życiu dorosłym, ale wykazują skłonności do jej stosowania wobec innych.