Scharakteryzuj model zapewnienia jakości zgodny z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001:2001
Model systemu zarządzania jakością wg normy PN-EN ISO 9001:2001, którego podstawą jest proces został przedstawiony na poniższym rysunku. Obrazuje on powiązanie procesów opisanych w rozdziałach opisywanej normy (od 4 do 8):
Rozdział 4: Wymagania ogólne.
Wymagania te opierają się w całości na podejściu procesowym, mianowicie opisują konieczność:
zidentyfikowania procesów,
określenia ich sekwencji i wzajemnego oddziaływania,
określenia kryteriów i metod potrzebnych do zapewnienia skuteczności zarówno przebiegu, jak i nadzorowania tych procesów,
zapewnienia dostępności zasobów i informacji niezbędnych do wspomagania przebiegu i monitorowania tych procesów,
monitorowania, mierzenia i analizowania tych procesów,
wdrażania działań niezbędnych do osiągnięcia zaplanowanych wyników i ciągłego doskonalenia tych procesów.
Rozdział 5: Odpowiedzialność kierownictwa - zaangażowanie kierownictwa, orientację na klienta, planowanie działań związanych z jakością, odpowiedzialność, uprawnienia, komunikację, nadzór.
Kierownictwo organizacji odpowiada za właściwe jej funkcjonowanie. To właśnie kierownictwo ustala misję i politykę organizacji, następnie określa odpowiednie cele do osiągnięcia. Do realizacji tych celów opracowuje plan działań i przyznaje odpowiednie zasoby do ich realizacji. Następnie kierownictwo regularnie weryfikuje jak organizacja działa i czy spełnia stawiane jej cele (przegląd zarządzania). Na tej podstawie kierownictwo przydziela zasoby i podejmuje odpowiednie działania doskonalące.
Rozdział 6: Zarządzanie zasobami - zapewnienie zasobów, zasoby ludzkie, infrastrukturę, środowisko pracy. Jest to zespół procesów związanych z zasobami jakie występują w organizacji. Te zasoby to ludzie (zasoby ludzkie), infrastruktura (maszyny, narzędzia, budynki, sieć IT itp.) oraz środowisko pracy. Zarządzanie zasobami leży w gestii kierownictwa bo to właśnie kierownictwo decyduje o przydzieleniu zasobów (głównie finansowych) niezbędnych do właściwego funkcjonowania pozostałych procesów w organizacji. Przykładem działań związanych z tym elementem jest zatrudnienie i szkolenie personelu, zakup nowych maszyn i utrzymanie istniejącej infrastruktury.
Rozdział 7: Realizację wyrobu - planowanie, realizację i dostarczanie wyrobu, projektowanie, zaopatrzenie,
Rozdział 8: pomiary, analizy i doskonalenie - monitorowanie i pomiary procesów oraz zadowolenia klientów, nadzór nad wyrobem niezgodnym, nadzór nad systemem, ciągłe doskonalenie.
Istotną rolę w określaniu danych wejściowych pełnią klienci. Przedstawiony model obejmuje wszystkie wymagania niniejszej normy, ale nie przedstawia procesów w sposób szczegółowy.
Przepływ informacji
Rys. Model systemu zarządzania jakością, którego podstawą jest proces.
Organizacja (firma, instytucja) funkcjonuje w powiązaniu ze swoimi klientami i dostawcami. Wewnątrz organizacji istnieje grupa wzajemnie powiązanych procesów (przedmiotowa norma zachęca do przyjęcia podejścia procesowego), których celem jest spełnianie wymagań klienta.
Proces to działanie wykorzystujące zasoby i zarządzanie w celu umożliwienia przekształcenia wejść w wyjścia. Często wyjście jednego procesu stanowi wejście do drugiego.
Podejście procesowe wykorzystanie systemu procesów w organizacji wraz z ich identyfikacją oraz wzajemnymi oddziaływaniami między tymi procesami i zarządzanie nimi.
Zaletą podejścia procesowego jest zapewnienie bieżącego nadzoru nad powiązaniami między poszczególnymi procesami w systemie procesów, jak też nad ich kombinacją i wzajemnym oddziaływaniem.
Opisz podstawowe etapy badań penetracyjnych
Badania penetracyjne (PT - PN EN 571-1) opierają się na zjawisku włoskowatości (kapilarności), czyli na wnikaniu cieczy do wąskich przestrzeni i wznoszeniu się w nich nawet wbrew sile ciężkości. Metoda ta wykorzystywana jest do wykrywania niezgodności spawalniczych wychodzących na powierzchnię złącza spawanego.
Podział badań penetracyjnych w zależności od różnych wariantów:
1) W zależności od rodzaju barwnika zawartego w penetrancie wyróżnia się:
metodę fluorescencyjną,
metodę barwną,
metodę fluorescencyjno-barwną.
2) W zależności od sposobu usuwania z badanej powierzchni penetranta rozróżnia się:
penetrant samoemulgujący się - to znaczy taki, który dzięki zawartości emulgatora (5-15%) może być bez dodatkowych zabiegów zmywany wodą;
penetrant później emulgowany - który dla uzyskania podatności do zmywania wodą mieszany jest z emulgatorem dopiero na badanej powierzchni i później zmywany wodą;
penetrant zmywalny rozpuszczalnikiem - czyli usuwany przy pomocy zmywaczy w postaci rozpuszczalnika lub rozcieńczalnika penetranta.
3) W zależności od sposobu usuwania po zakończeniu badania rozróżnia się:
wywoływacz ścieralny,
wywoływacz błonotwórczy.
KOLEJNOŚĆ PROCESU wg PN EN 571-1
OKREŚLANIE CZUŁOŚCI ZESTAWÓW PREPARATÓW PENETRACYJNYCH
Do określania czułości zestawów preparatów penetracyjnych oraz do kontroli jakości badania penetracyjnego stosuje się różnego rodzaju próbki odniesienia o znanych nieciągłościach powierzchniowych.
W normie PN-EN ISO 3452-3 opisano dwa rodzaje takich próbek:
typu 1 - używanych do określania poziomów czułości zestawów preparatów penetracyjnych, zarówno barwnych jak i fluorescencyjnych;
Próbka odniesienia typu 1 składa się z zestawu czterech prostopadłościennych płytek o wymiarach 100 mm x 35 mm x 2 mm. Każda płytka pokryta jest jednolitą warstwą niklowo-chromową (na osnowie brązu) o grubości kolejno:
10, 20, 30 i 50 µm
typu 2 - używanych do rutynowej oceny możliwości urządzeń na preparaty penetracyjne (pojemniki) barwne lub fluorescencyjne.
Próbkę odniesienia typu 2 stanowi pojedyncza płytka o wymiarach 155 mm x 50 mm x 2,5 mm (tolerancja wszystkich wymiarów wynosi ±10%, chyba że przyjęto inaczej). Na jednej połowie płytki naniesiono nikiel z cienką warstwą chromu, natomiast drugą połowę przygotowano tak, aby uzyskać strefy o żądanej chropowatości. Na stronie platerowanej pokazano pięć nieciągłości w kształcie gwiazdek
PRZYGOTOWANIE I CZYSZCZENIE WSTĘPNE
Zanieczyszczenia powierzchni przeznaczonych do badania penetracyjnego w postaci rdzy, zgorzeliny, żużla, smarów, olejów, farb itp. powinny być usunięte z zastosowaniem: czyszczenia mechanicznego; czyszczenia chemicznego; kombinacji czyszczenia mechanicznego i czyszczenia chemicznego. Następnie należy badaną powierzchnię wysuszyć.
NANOSZENIE PENETRANTA (10 0C do 50 0C)
Penetrant (łatwo wsiąkliwy płyn) można nanosić na badaną powierzchnię poprzez:
stosowanie różnych metod
rozpylania,
nanoszenie pędzlem,
polewanie,
maczanie,
zanurzanie.
Penetrant należy utrzymywać na powierzchni przez pewien czas nazywany czasem penetracji. Właściwy czas penetracji zależy od własności penetranta, temperatury nanoszenia, materiału badanego elementu, rodzaju wykrywanych nieciągłości i może zmieniać się od 5 do 60 minut w zakresie temperatury badanej powierzchni od 10 0C do 50 0C). W żadnym przypadku penetrant nie może wyschnąć przez czas penetracji!
Wg normy PN EN 571-1 rozróżnia się trzy typy penetrantów: I (fluorescencyjny), II (barwny) i III (fluorescencyjny barwny). Penetrant charakteryzuje: napięcie powierzchniowe, kąt zwilżania badanego materiału, lepkość, gęstość, temperatura zapłonu, temperatura wrzenia, oddziaływanie chemiczne na badany materiał, toksyczność, zdolność rozpuszczania barwników i wody.
USUWANIE NADMIARU PENETRANTA (po 5 - 60 minutach)
Po zakończeniu fazy penetracji nadmiar penetranta musi być z badanej powierzchni usunięty. Celem tej operacji jest uzyskanie takiej powierzchni badania, która pozwoli na osiągnięcie optymalnego kontrastu pomiędzy ewentualnymi wskazaniami a utworzonym tłem obserwacji.
Dla szybkiego wysuszenia nadmiaru wody po zmywaniu należy wszystkie krople wody i wodne zacieki usunąć z obiektu. Z wyjątkiem przypadku, gdy stosowany jest wywoływacz wodny należy badaną powierzchnię wysuszyć tak szybko, jak jest to możliwe. Suszenie przeprowadzamy przy pomocy wytarcia czystą, suchą, nie postrzępioną tkaniną; odparowanie w temperaturze otoczenia po opłukaniu gorącą wodą; odparowanie w podwyższonej temperaturze; wysuszenie strumieniem powietrza; kombinację wcześniej wymienionych sposobów. Niedokładne usunięcie penetranta z powierzchni pogarsza widzialność wskazań wskutek zmniejszenia kontrastu. Powoduje też zamazywanie wskazań drobnych. Natomiast zbyt intensywne zmywanie nadmiaru penetranta może spowodować usunięcie penetranta z niezgodności i ich nieujawnieni.
W przypadku penetrantów fluorescencyjnych badanie powinno być przeprowadzone z użyciem ultrafioletowego (UV-A) źródła promieniowania (Min.3 W/m2 (300 µW/cm2), natężenie oświetlenia mniejsze niż 150 lx).
W każdym przypadku usuwania nadmiaru penetranta, badaną powierzchnię należy sprawdzić wzrokowo celem oceny pozostałości penetranta.
Zmywaczem nazywamy ciecz służącą do usuwania nadmiaru penetranta z badanej powierzchni. Powinien charakteryzować się dobrą rozpuszczalnością penetranta i zawartego w nim barwnika, słabą wnikliwością do niezgodności spawalniczych oraz dużą prędkością parowania.
Emulgatory, substancje wykazujące aktywność powierzchniową i zwiększające trwałość emulsji, stosowane są m.in.: albumina, kozeina, żelatyna, guma arabska, lecytyna. Emulgatory są zwykle zabarwione na kolor kontrastowy względem koloru penetranta.
Emulgator hydrofilowy sporządzany jest na bazie wodno-detergentowej. Może działać w sposób kontaktowy lub bywa mieszany z wodą zmywającą.
Emulgator lipofilowy sporządzany jest na bazie olejowej. Emulguje on penetrant podczas kontaktu z nim, po czym działanie to ustaje z chwilą kontaktu z wodą.
Wg normy PN EN 571-1 rozróżnia się pięć typów zmywaczy: A (woda), B (emulgator lipofilowy) C (rozpuszczalnik), D (emulgator hydrofilowy, E (woda i rozpuszczalnik).
NANOSZENIE WYWOŁYWACZA (wywoływanie 10 - 30 minut)
a) elektrostatycznie, b) w komorze wirowej, c) w komorze fluidyzacyjnej.
Wywoływacz rozpuszczalnikowy (nie wodny) powinien być nanoszony na badaną powierzchnię poprzez równomierne natryskiwanie cienką warstwą. Natryskiwanie najprościej realizuje się stosując ciśnieniowe pojemniki aerozolowe lub odpowiednie pistolety natryskowe. Czas potrzebny do powstania wyraźnych wskazań nazywamy czasem wywoływania i powinien wynosić 10 do 30 minut.
Wywoływacze to substancje silnie chłonące penetrant (na zasadzie włoskowatości), nanoszone na badaną powierzchnię po usunięciu z niej penetranta. Z reguły wywoływacz to drobnoziarnisty , przeważnie biały proszek. Do zachowania defektografów przez dłuższy czas w postaci w jakiej się one przedstawiają bezpośrednio po zakończeniu procesu wywoływania, stosuje się czasami utrwalacz. Działanie utrwalacza polega na utworzeniu na wywoływaczu warstwy ochronnej, odcinającej dostęp powietrza do defektografu.
Wywoływacze charakteryzują następujące parametry: zwilżalność badanych powierzchni, zdolność do pochłaniania penetranta, wielkość ziaren, zdolność pokrywania i tworzenia cienkich warstw, łatwość usuwania z powierzchni, oddziaływanie chemiczne na badany materiał, toksyczność, palność itp.
Wg normy PN EN 571-1 rozróżnia się pięć typów zmywaczy: a (suchy), b (wodny rozpuszczalny) c (wodny zawiesinowy), d (rozpuszczalnikowy, niewodny), e (wodny lub rozpuszczalnikowy do zastosowań specjalnych).
KONTROLA
W przypadku wskazań uzyskanych przy pomocy penetrantów barwnych:
badana powierzchnia powinna być kontrolowana w świetle dziennym lub sztucznym białym o natężeniu oświetlenia nie mniejszym niż 500 lx na powierzchni;
powinny być zapewnione takie warunki obserwacji, aby możliwe było uniknięcie odblasków, odbić, refleksów i olśnień,
oświetlenie badanej powierzchni powinno być określone w warunkach badania przy pomocy mierników natężenia oświetlenia.
W przypadku wskazań uzyskanych przy pomocy penetrantów fluorescencyjnych obowiązują:
obserwacja powinna być przeprowadzona z zastosowaniem promieniowania UV-A (od 315 nm do 400 nm), źródłem promieniowania o maksymalnym, znamionowym natężeniu dla długości fali 365 nm;
natężenie promieniowania UV-A na badanej powierzchni powinno być większe
niż 10 W/m2 (1000 µW/cm2), natomiast natężenie oświetlenia nie większe niż
20 lx;należy zapewnić odpowiedni czas adaptacji wzroku operatora do warunków oświetlenia panujących w kabinie kontrolnej; czas ten zwykle wynosi co najmniej 5 minut (zalecana wartość 10-15 minut);
Wyszukiwarka