PYTANIA ANATOMIA TOPOGRAFICZNA NA DZIEŃ 27.06.2011r. (dr Krakowska)
1. Tętnice miednicy:
a) t. biodrowa wewnętrzna - doprowadza krew do narządów j. miednicy, odchodzi od aorty brzusznej
b) t. biodrowa zewnętrzna - unaczynia kończynę miedniczną, gdy wyjdzie z jamy miednicznej nazywana jest udową, odchodzi od aorty brzusznej
c) t. maciczna
d) t. krzyżowa pośrodkowa nieparzysta - między tętnicami biodrowymi, przechodzi w t. ogonową pośrodkową
2. Zatoka szczękowa (sinus maxillaris) (ok. podoczodołowa):
U psa i kota jest zachyłek szczękowy (recessus maxillaris), a nie zatoka, łączy się z jamą nosową właściwą, jest to wgłębienie znajdujące się nad korzeniem P4 do M1.
Nie należy go mylić z kanałem podoczodołowym w tylnej części jamy nosowej. Prowadzi do niego wpust nosowo- szczękowy. Bardzo często w okolicy P4 i M1 występują ropne zapalenia korzenia, mogą prowadzić do ciężkich schorzeń okulistycznych (kanały otwierają się w przyśrodkowym kącie oka).
U bydła obejmuje wnętrze szczęki, kości jarzmowej i sięga do puszki łzowej.
Górna granica: linia łącząca kąt przyśrodkowy oka z otworem podoczodołowym.
Przednia granica: do zęba P4 szczęki
Dolna granica: zębodoły szczęki (2 cm powyżej brzegu zębodołowego szczęki)
Tylna granica: wyrostek czołowy kości jarzmowej
Zatoka szczękowa łączy się bezpośrednio z tylnym odcinkiem przewodu nosowego środkowego, zatoką łzową przez wejście zatoki łzowej na wysokości zęba M3 szczęki, z zatoką podniebienną przez otwór szczękowo-podniebienny.
U konia występuje mniejsza zatoka szczękowa przednia i większa zatoka szczękowa tylna. Oddzielone są skośną przegrodą zatoki szczękowej znajdującą się w połowie odległości między kątem przyśrodkowym oka i przednim końcem grzebienia twarzowego. Zatoka szczękowa przednia komunikuje się z zatoką małżowiny dobrzusznej, a przez otwór nosowo-szczękowy z przewodem nosowym szczękowym. Podobnie z przewodem nosowym środkowym łączy się zatoka szczękowa tylna, poza tym łączy się z zatoką małżowinowo-czołową przez otwór czołowo-szczękowy. U konia połączony system wszystkich zatok przynosowych łączy się za pośrednictwem otworu nosowo-szczękowego z jamą nosową.
3. Włosy zatokowe - czuciowe (pili tactiles):
Przy ich nasadzie są zakończenia nerwowe, w torebkach włosowych są zatoki wypełnione krwią.
Występowanie:
a) wargowe górne i dolne (u kota brak)
b) bródkowe (u małych przeżuwaczy i kota brak)
c) policzkowe u kota (u konia rzadko, u małych przeżuwaczy brak)
d) jarzmowe u psa
e) nadoczodołowe
f) podoczodołowe (u bydła i kota brak)
4. Kłąb (cuculla) - okolica międzyłopatkowa
Granice: między szyją, a płaszczyzną poprzeczną poprowadzoną przez krąg piersiowy *8 u bydła *9 u konia. W części przedniej jest pokryta chrząstką łopatki. Kaletka podwięzadłowa nadkolczysta (kłębowa) może ulegać procesom ropno-martwiczym. Przy opuszczonej głowie i szyi jest to najwyżej położona okolica ciała.
5. Unaczynienie śródpiersia (?):
Tętnice:
Aorta i jej odgałęzienia
Żyły:
żyła główna górna
żyły ramienno-głowowe
żyły podobojczykowe
6. Otwór bródkowy (foramen mentale):
U bydła znajduje się na bocznej powierzchni trzonu żuchwy na wysokości kąta ust. Innym sposobem odmierzenia go jest szerokość dwóch palców do tyłu od kła (zęba siecznego 4) i szerokość jednego palca w dół od brzegu międzyzębodołowego.
U konia występują najczęściej 2 otwory bródkowe na środku powierzchni zewnętrznej trzonu żuchwy poniżej zębów przedtrzonowych 1 i 2. Dostęp jest możliwy od zewnątrz jak i od strony przedsionka policzkowego.
U psa w trzonie żuchwy poniżej zęba przedtrzonowego 1 i 2.
7. Puncta maxima u psa:
przedsionkowo-komorowa lewa (dwudzielna) - po lewej stronie przy połączeniu żebrowo-chrząstkowym w 5 przestrzeni międzyżebrowej
przedsionkowo-komorowa prawa (trójdzielna) - po prawej stronie w 4 przestrzeni międzyżebrowej
aorty - po lewej stronie na wysokości stawu ramiennego 4 przestrzeni międzyżebrowej
pnia płucnego - po lewej stronie przy połączeniu żebrowo- chrząstkowym 4 przestrzeni międzyżebrowej
8. Nerka psa:
-prawa - stabilne położenie przez więzadło wątrobowo-nerkowe, od 12 przestrzeni międzyżebrowej do 3 kręgu lędźwiowego
-lewa - bardziej do tyłu za prawą, b. ruchliwa, w zależności od położenia ciała psa
9. Podział jamy brzusznej:
Największa jama ciała zwierzęcia. Od przodu ograniczona przeponą, od tyłu otworem przednim jamy miednicznej (kresa graniczna). Od góry jamę brzuszną otaczają lędźwie i część lędźwiowa przepony, bocznie i dolnie ściana miękka brzucha. Wewnątrzpiersiowa część jamy brzusznej jest ograniczona parą żeber, łukiem żebrowym i chrząstką mieczykowatą. Jama brzuszna komunikuje się z jamą klatki piersiowej za pośrednictwem rozworu aortowego, rozworu przełykowego i otworu żyły głównej. U osobników męskich dwa kanały pachwinowe prowadzą do moszny. W jamie brzusznej leży otrzewna i wszystkie narządy tej jamy.
Okolice leżą jedna za drugą i są oddzielone od siebie przez dwie płaszczyzny poprzeczne: jedna przechodzi przez brzuch jako styczna do łuku żebrowego, druga przez przedni brzeg guza biodrowego.
-przedbrzusze (ok. podżebrowa prawa i lewa, chrząstki mieczykowatej)
-śródbrzusze (ok. boczna brzucha prawa i lewa, pępkowa)
-zabrzusze (ok. pachwinowa prawa i lewa, łonowa)
10. Podział szyi:
-ok. grzbietowa szyi (zamałżowinowa szyi) - dolny brzeg to linia łącząca brzeg skrzydła kręgu szczytowego z kątem przednim łopatki - dolny brzeg to rynienka szyjna
-ok. boczna szyi (m. ramienno-głowowego, przedłopatkowa)
-ok. dobrzuszna szyi (m. mostkowo-głowowego, gardłowa, krtaniowa, tchawiczna)
-ok. przyusznicza
11. Okolica pośladkowa, a okolica pośladka:
Okolica pośladkowa (glutea) - mięśnie pośladkowe pod kością krzyżową (znieczulamy tu nerw sromowy).
Okolica pośladka (nadkulszowa, clunis) - pomiędzy okolicą krzyżową od podstawy ogona do guza kulszowego (za regio glutea do tyłu).
12. Śródpiersie:
Poziomo: środek żebra 1; pionowo: wzdłuż żeber 3 i 6;
1. Doczaszkowe dogrzbietowe:
zwój gwiaździsty
tchawica
przełyk
żyły i tętnice unaczyniające głowę, szyję, kończyny przednie (pień ramienno-głowowy, żyła czcza doczaszkowa, żyła parzysta prawa, tętnica podobojczykowa)
nerw błędny prawy i lewy
nerw krtaniowy wsteczny prawy i lewy
nerw przeponowy prawy i lewy
węzły chłonne śródpiersiowe doczaszkowe (nad tchawicą)
przewód piersiowy chłonny
2. Doczaszkowe dobrzuszne:
grasica
węzły chłonne mostkowe doczaszkowe
tętnica i żyła piersiowa wewnętrzna
3. Środkowe dogrzbietowe:
łuk aorty
aorta zstępująca
pnie współczulne
przewód piersiowy
węzły chłonne śródpiersiowe środkowe
przełyk
rozwidlenie tchawicy (bifurcatio trachea) - u przeżuwaczy i świni przed rozwidleniem odchodzi oskrzele tchawicze dodatkowe (V przestrzeń międzyżebrowa po prawej stronie)
tętnica płucna lewa i prawa
4. Środkowe dobrzuszne
serce
nerwy przeponowe
5. Doogonowe dogrzbietowe:
pnie współczulne
aorta (cz. piersiowa)
żyła nieparzysta prawa
węzły chłonne dogrzbietowe doogonowe
przełyk (obok węzłów, może być przez nie blokowany u bydła)
6. Doogonowa dobrzuszne:
płat dodatkowy płuca prawego
korzeń płuc (radix pulmonis, wchodzi przez wnękę płuc)
triada funkcjonalna: oskrzela, żyły płucne, tętnica płucna
triada odżywcza: żyła i tętnica oskrzelowa, splot płucny (unerwia płuca - nerw błędny i pień współczulny odgrywa dużą rolę)
przy korzeniu przy rozwidleniu tchawicy występują węzły chłonne tchawiczo-oskrzelowe:
prawy
środkowy
lewy
doczaszkowy (nad oskrzelem dodatkowym, nadtętniczy)
Węzeł chłonny policyjny u bydła do 3 cm, znajduje się najbardziej po prawej stronie, węzeł tchawiczy prawy - przy oskrzelu prawym.
13. Stłumienie sercowe: miejsce gdzie serce przylega bezposrednio do sciany klatki piersiowej, 4-6 przestrzeń międzyżebrowa, a uderzenie koniuszkowe V p.m.ż w 1/3 dolnej.
Opukiwanie serca pozwala oznaczyć tzw. stłumienie bezwzględ-n e, to jest obszar, w którym serce bezpośrednio przylega do przedniej ściany klatki piersiowej, oraz większe od niego stłumienie względ-n e, odpowiadające rzutowi całej sylwetki serca na przednią ścianę klatki piersiowej.
14. Unerwienie i podział miednicy:
Jamę miedniczną dzielimy na:
twardą (kostną) czyli miednica, kość krzyżowa - tworzą obręcz miedniczną, stabilną, z tyłu są kręgi ogonowe
miękka
więzadło krzyżowo-guzowe
więzadło krzyżowo kolczyste
mięśnie lędźwiowe
U niektórych zwierząt jest przepona miedniczna czyli przekształcone mięśnie: unosiciel odbytu, prostniczo-ogonowy. Mają przyczepy rozścięgnowe u zwierząt u które przyjmują spionizowaną postawę ciała.
Odgraniczenie miednicy od jamy brzusznej:
linia prostopadła do podłoża poprowadzona przez guzy biodrowe
linia przechodząca przez przednią krawędź kości krzyżowej i spojenie miedniczne
Okolice jamy miednicznej:
- krzyżowa
- guza biodrowa
- guza kulszowego
- pośladka (nadkulszowa)
- ogonowa
- pośladkowa
- krocza
Unerwienie jamy miednicznej pochodzi ze splotu lędźwiowego i krzyżowego. Nerwy tych splotów dochodzą do jamy miednicznej i poza nią. Unerwiają wszystkie narządy wewnętrzne i całą okolicę (zewnętrzne narządy płciowe, napletek, wymię).
Splot lędźwiowy ->
nerw biodrowo-podbrzuszny
skóra miękkiej ściany brzucha
skóra wymienia
częściowo narządy płciowe zewnętrzne
mm. brzucha
nerw biodrowo-pachwinowy
moszna
napletek
nerw płciowo-udowy
moszna
napletek
skóra i miąższ wymienia
nerw udowy i zasłonowy
mm. kończyny miednicznej
Splot krzyżowy ->
nerw pośladkowy doczaszkowy
mięśnie pośladkowe
napinacz powięzi szerokiej
nerw pośladkowy doogonowy
m. dwugłowy uda
napinacz powięzi szerokiej
nerw sromowy
skóra krocza
srom
moszna
napletek
skóra pokrywająca odbyt
skóra tylnej części wymienia
m. unosiciel ogona
m. ogonowy
m. kulszowo-jamisty
grzbietowy łechtaczka, prącie
nerw kulszowy (na piszczelowy i strzałkowy)
czworoboczny uda
pośladkowy głęboki
odchodzą nn. odbytnicze doogonowe: ok. odbytu, krocza, prącie, moszna, zwieracz odbytu
15. Okolica pachwinowa: (z doogonowej brzucha)
Istotna u dużych zwierząt, u ogiera kastracja. Rozdziela je okolica łonowa. Znajduje się ona po przyśrodkowej stronie uda w doogonowej części powłok brzusznych. Występuje tam pierścień pachwinowy zewnętrzny (rozcięgno mięśnia skośnego zewnętrznego, jego rozgałęzienie, 11cm u ogiera). Pod mięśniem skośnym zewnętrznym jest wewnętrzny. Więzadło pachwinowe + mięsień skośny brzucha wewnętrzny to pierścień pachwinowy głęboki (17cm u ogiera). Wyrostek pochwowy (uwypuklenie) tworzą w miejscu pierścienia głębokiego otrzewna ścienna i powięź poprzeczna. Wewnątrz wyrostka występuje jama pochowowa, prowadzi do niej pierścień pochwowy (1,5cm do 3cm). Może tutaj zajść przepuklina pochwowa. Występuje tutaj też pierścień udowy prowadzący do kanału udowego (m. biodrowo-lędźwiowy, obszerny przyśrodkowy, przywodziciel uda, najdłuższy uda, grzebieniowy, smukły; t. i ż. udowe, t. dopiszczelowa, n. udowo-goleniowy, węzły chłonne pachwinowe głębokie).
16. Żyła mleczna, nabrzuszna doczaszkowa, podskórna brzucha (w okolicy pępkowej)
Widoczna u krów pod skórą brzucha na przestrzeni od podstawy wymienia do chrząstki mieczykowatej mostka. Uwypukla ona skórę brzucha, jest gruba i wężykowata, w czasie laktacji 3-3,5cm. Biegnie od podstawy wymienia do chrząstki mieczykowatej i kończy się w dołku mlecznym przy chrząstce żebrowej 8, dochodzi do żyły czczej doczaszkowe. Można się do niej wkłuwać, robić iniekcje, pobierać krew. Krew z wymienia wyprowadza też żyła sromowa zewnętrzna.
17. Splot lędźwiowy
nerw biodrowo-podbrzuszny
nerw biodrowo-pachwinowy
nerw płciowo-udowy
nerw udowy
nerw zasłonowy
nerw skórny uda boczny
18. Splot krzyżowy
nerw pośladkowy doczaszkowy
nerw pośladkowy doogonowy
nerw skórny doogonowy uda
nerw sromowy grzbietowy
nerw kulszowy (na piszczelowy i strzałkowy)
odchodzą nn. odbytnicze doogonowe
19. Węzły nadwymieniowe:
Inaczej sutkowe (limfonoduli mamrami) u krowy 1-3, u małych zwierząt część piersiowa doprowadza limfę do węzłów chłonnych pachowych, pozostała część limfy trafia do węzłów chłonnych pachwinowych powierzchownych. Ważne w czasie usuwania nowotworu, bo trzeba usunąć gruczoł razem z węzłami.
20. Pobieranie płynu z jamy otrzewnowej i opłucnowej:
Pleurocentesis:
Dostęp do jamy opłucnej za pomocą igły u konia, krowy, świni:
- w lewej 7 pmż
- w prawej 6 pmż
W połowie dolnej 1/3 klatki piersiowej
U psa:
- w lewej 8 pmż
- w prawej 7 pmż
Paracentesis abdominis:
- u dużych zwierząt wkłuwamy się na szerokość dłoni (10-12cm) w bok od pępka
- u małych (pies, kot) z boku na lewo od linii białej oraz z tyłu pępka
21. Dół przylędźwiowy:
Głodowy (fossa paralumbalis) ma kształt trójkąta, ograniczony ostatnim żebrem, guzem biodrowym i krawędzią m. skośnego brzucha wewnętrznego. Wypełnia go m. poprzeczny brzucha. Dostęp tutaj do jelita ślepego u konia (po prawej stronie) lub do żwacza u krowy (po lewej stronie).
22. Wymiary miednicy: (u samic są większe niż u samców)
Sprzężna prawdziwa (coniugata vera)
Odległość od promontorium k. krzyżowej do doczaszkowego końca spojenia łonowego (23cm/18cm)
Sprzężna przekątna (coniugata diagonalis)
Łączy promontorium k. krzyżowej z końcem doogonowym spojenia miednicy (33,5cm/30cm)
Wymiar pionowy doczaszkowy (diameter verticali cranialis)
Prosta prostopadła do doczaszkowego końca spojenia miednicy do powierzchni dobrzusznej końca kręgosłupa. U konia, krowy i świni dochodzi do kości krzyżowej, u owcy, kozy i mięsożernych do kręgów ogonowych.
Wymiar poprzeczny pośrodkowy (diameter transversa mediana)
Ważny w praktyce położniczej, łączy oba guzki lędźwiowe (17,5cm/15,5cm)
Wymiar poprzeczny dogrzbietowy (diameter transversa dorsalis)
To szerokość kości krzyżowej na wysokości jej skrzydeł (22,5cm/20,5cm)
Wymiar poprzeczny dobrzuszny (diameter transversa ventralis)
Odległość pomiędzy wyniosłościami biodrowo-łonowymi (15cm/14cm)
Wymiar pośrodkowy jamy miednicznej (diameter mediana)
Najmniejsza odległość między kolcami kulszowymi (17,5cm/15,5cm)
Wymiar doogonowy miednicy (diameter caudalis pelvis)
Występuje pomiędzy guzami kulszowymi (15cm/14cm)
23. Wyznaczanie tylnej granicy płuc:
Trzy linie przeprowadzone w płaszczyznach grzbietowych (poziomych)
Od doogonowego kąta łopatki do dolnego brzegu guza biodrowego (linia biodrowa)
Od połowy łopatki do guza kulszowego (linia kulszowa)
Od stawu ramiennego równoległa do linii poprzednich (linia stawu ramiennego)
Trzy promieniście rozchodzące się linie od doogonowego kąta łopatki
Do guza biodrowego
Do stawu kolanowego
Do stawu stępu
Przy wdechu:
Pies: 11, 10, 8
Świnia: 11, 9, 7
Bydło: 13, 11, 9
Koń: 17, 15, 13
Przy wydechu powiększa się jama opłucnej oraz granica cofa się o dwa punkty.
24. Gruczoły u kota: w skórze wargi dolnej, powiększone gruczoły łojowe, kot naciera nimi futro podczas mycia się.
25. Gruczoły przyodbytowe psa: (okołodobytnicze) w okolicy odbytowej, pars anales, zatoki przyodbytnicze - może dojść do stanów zapalnych, pies saneczkuje i łysieje w okolicy krzyżowej, należy wycisnąć wydzielinę lub wyciąć zatoki - ujście w bocznych ścianach skórnej części odbytu.
26. Węzły chłonne w śródpiersiu:
węzły chłonne śródpiersiowe doczaszkowe (nad tchawicą)
węzły chłonne mostkowe doczaszkowe
węzły chłonne śródpiersiowe środkowe
węzły chłonne dogrzbietowe doogonowe
węzły chłonne tchawiczo-oskrzelowe:
prawy
środkowy
lewy
doczaszkowy (nad oskrzelem dodatkowym, nadtętniczy)
27. Podział klatki piersiowej:
Okolica
przedmostkowa (presternalis)
mostkowa (sternalis)
łopatkowa (scapularis)
nadgrzebieniowa (supraspinata)
podgrzebieniowa (infraspinata)
chrząstki łopatkowej (cartiginis scapulae)
wyrostka barkowego (acromialis)
żebrowa (costalis)
sercowa (cardiaca)
sutków piersiowych
28. Zęby psa i kota:
Pies:
3142/3143 = 42sztuki
313/313 = 28sztuk mleczaków
P4 i M1 dentes lacerantes - zęby łamacze
U szczeniaka 3-4tygodnie po urodzeniu zaczynają rosnąć zęby mleczne, zawiązki tworzą się w życiu płodowym. 6 tygodniowy szczeniak ma już wszystkie zęby mleczne, 6-7miesięcy wymiana zębów na stałe.
Kot:
3131/3121 = 30 sztuk
313/312 = 26 sztuk mleczaków
29. Okolica łonowa: (regio pubica)
Występują tu mięśnie skośne: wewnętrzny i zewnętrzny, powięź powierzchowna i głęboka, m. prosty brzucha. Leży tu moszna u buhaja, ogiera, barana. U knura, psa, kocura moszna leży w okolicy krocza. U większości gatunków leży tu prącie z wyjątkiem kocura, gdzie prącie leży u okolicy krocza. U samic klaczy, krowy, owcy, leży wymię. Tutaj też okolica sutków pachwinowych u suki i świni oraz okolica wymienia.
30. Okolica lędźwiowa: (regio lumbalis)
Okolica lędźwiowa z przodu graniczy z okolicą kręgową piersiową, granicą tylną jest płaszczyzna poprzeczna poprowadzona przez guz biodrowy. Granica boczna - płaszczyzna grzbietowa łącząca doczaszkowy kąt łopatki z guzem biodrowym.
Więzadło nadkolcowe, mięśnie nadkolcowe, mięsień najdłuższy lędźwi, kręgi lędźwiowe, więzadła żółte (międzyłukowe), kanał kręgowy, okostna kanału kręgowego, jama nadtwardówkowa cavum epidurale (jest przestrzenią między okostną kanału kręgowego, a oponą twardą rdzenia, jest wypełniona tkanką łączną, tłuszczową, splotami żylnymi, naczyniami chłonnymi, korzeniami nn. lędźwiowych), opona twarda rdzenia dura mater spinalis (otacza rdzeń kręgowy, tworzy pochwy dla korzeni nerwów rdzeniowych przytwierdzając je do otworów międzykręgowych), jama podtwardówkowa rdzenia cavum subdurale spinalis (szczelina pomiędzy oponą twardą a pajęczynówką), pajęczynówka rdzenia arachnoidea spinalis (opona rdzenia, cienka przejrzysta), jama podpajęczynówkowa cavum subarachnoideale (zawiera płyn mózgowo-rdzeniowy liquor cerebrospinalis, otacza rdzeń kręgowy ze wszystkich stron), opona miękka rdzenia pia mater spinalis (unaczyniona perlista błona, wyściela bruzdy rdzenia kręgowego, rdzeń kręgowy (medulla spinalis), mięsień czworoboczny lędźwi, splot lędźwiowy, pień współczulny prawy i lewy, mięśnie lędźwiowe mniejszy i większy, powięź poprzeczna, odnogi przepony.
Dostęp do jamy nadtwardówkowej (do korzeni nn. lędźwiowych, krzyżowych, piersiowych) i do jamy podpajęczynówkowej znajduje się w opisanej przestrzeni międzyłukowej, leżącej za ostatnim kręgiem lędźwiowym - NAKŁUCIA LĘDŹWIOWE. Wstrzykiwanie płynów znieczulających, pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego. Wykonywane pomiędzy k. krzyżową, a I kręgiem ogonowym (przednie) lub między kręgami ogonowymi I i II (tylne). Bydło - przednie lub tylne, małe przeżuwacze - przednie, koń - tylne, mięsożerne - za ostatnim kręgiem lędźwiowym. Znieczulenie krocza, ogona, odbytu, sromu, prącia, pochwy, macicy, wymienia, kończyny miednicznej.
31. Okolica chrząstki mieczykowatej:
Laparotomia + żyła nadbrzuszna doczaszkowa - wstrzyknięcia.
32. Mięśnie oddechowe:
W okolicy żebrowej: mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne (intercostalis externa) i wewnętrzne (interna), zewnętrzne to mięśnie wdechowe, leżą skośnie, a wewnętrzne to mięśnie wydechowe, leżą głębiej.
33. Co odpowiada za wysuwanie pazurów u kota?
U kota inaczej niż u psa stawy międzyczłonowe są tak zbudowane, że umożliwiają cofnięcie członu palcowego dalszego i zbliżenie go do grzbietowej powierzchni członu palcowego środkowego dzięki obecności więzadeł grzbietowych- przedłużenie ścięgna m. prostownika bocznego palców.
34. Okolice kończyny piersiowej u kota:
Łopatkowa (scapularis)
Ramienia (brachii)
Przedramienia (antebrachii)
Nadgarstka (carpii)
Śródręcza (metacarpi)
Palców (digitorum)
35. Gruczoł mlekowy kotki - położenie piersiowo - brzuszne, 4 pary sutków, 4 gruczoły po jednej stronie, 4 przewody w brodawce, 2 pary położone piersiowo.
36. Opuszki
Opuszka nadgarstkowa (torus capeus) brak u świni i przeżuwaczy, u konia szczątkowa (kasztan), u psa nieowłosiona wyniosłość, zrogowaciała, gruczoły potowe, dłoniowa powierzchnia śródręcza, w pobliżu kości nadgarstka dodkowej.
Opuszka śródręczna (torus metacarpeus) brak u przeżuwaczy i świni, u konia ostroga śródręczna, u mięsożernych największa ze wszystkich, trójkątna, dłoniowa powierzchnia okolicy śródręczno palcowej.
Opuszka palcowa (torus digitalis) u przeżuwaczy, konia i świni - opuszka kopytowa, parzystokopytne - racica, u mięsożernych 5 opuszek palcowych, cztery na dłoniowej stronie stawów międzyczłonowych dalszych palców ręki 2,3,4,5, owalne, mniejsze od opuszki śródręcznej, piąta opuszka 1 jest mała.
37. Korzeń płuc
Znajduje się we wnęce płuca.
Oskrzele główne (bronchus principalis)
Tętnica płucna (a. pulmonalis)
Żyły płucne (vv. pulmonales)
Gałąź oskrzelowa (r. bronchalis)
Żyły oskrzelowe (vv. bronchales)
Nerwy płuc (gałęzie oskrzelowe i sploty płucne n. błednego i pnia współczulnego)
Naczynia chłonne (wcześniej wymienione)
38. Wpust doczaszkowy klatki piersiowej:
Mięsień długi szyi
Pień współczulny (przyśrodkowo od niego osklepek - sklepienie opłucnej ściennej)
Tchawica
Nerw krtaniowy wsteczny
Nerw przeponowy
Tętnica kręgowa
Pień tętnic szyjnych
Tętnica pachowa
Żyła kręgowa
Żyła szyjna zewnętrzna
Żyła główna doczaszkowa
Żyła podobojczykowa
Węzeł chłonny żebrowo szyjny
Węzły chłonne szyjne głębokie doogonowe
Przewód piersiowy
Przewód chłonny prawy
Grasica
39. Unerwienie zębów szczęki i żuchwy i ich blokada
Nerw szczękowy (2 gałąź V) znieczulić nerw podoczodołowy (unerwia wszystkie zęby szczęki) - w dole skrzydłowo - podniebiennym lub dole podoczodołowym.
Nerw żuchwowy (5 gałąź III) znieczulić nerw zębodołowy dolny (unerwia zęby żuchwy) przy otworze żuchwowym.
Nerw bródkowy - tylko siekacze, w trzonie żuchwy poniżej przedtrzonowców 1 i 2.
40. Fałd boku - okolica boczna brzucha, plica lateralis, fałd kolanowy, częściowe zdwojenie skóry, którym znajduje się powięź powierzchowna tułowia oraz m. skórny tułowia. Jest on rozpięty między dolną częścią okolicy bocznej brzucha, a okolicami uda doczaszkową i rzepkową.
41. Linia biała (łac. linea alba) - splot włókien kolagenowych, rozcięgien mięśni brzucha skośnych i poprzecznych, ciągnący się do wyrostka mieczykowatego przez pępek do spojenia łonowego, nad którym przebiegająca skóra ma jaśniejsze białawe wejrzenie. (gastrotomia, punkcje wątroby, laparotomia mediana tutaj, a paramediana w bocznej ścianie brzucha).
42. Ślinianki:
Podjęzykowa jednoprzewodowa -> mięsko podjęzykowe (brak u konia)
Podjęzykowa wieloprzewodowa -> okolica podjęzykowa dna jamy ustnej
Żuchwowa -> brodawka podjęzykowa
Przyuszna -> przedsionek policzkowy
43. Przepona miedniczna:
Diaphragma pelvis - powięź przepony miednicznej zewnętrzna i wewnętrzna, przekształcone mięśnie: unosiciel odbytu, prostniczo-ogonowy. Mają przyczepy rozścięgnowe u zwierząt u które przyjmują spionizowaną postawę ciała.
44. Przepukliny:
Pachwinowa wewnątrzpochwowa - jelita, sieć przedostają się przez kanał pachwinowy do jamy pochwowej, zawartość jelita zatrzymuje się w pierścieniu pachwinowym głębokim.
Mosznowa - sięga dna jamy pochwowej
Pachwinowa zewnątrzpochwowa - pod skórą moszny
Udowa - gdy pierścień udowy kanału udowego jest otwarty
45. Okolice kończyny miednicznej:
Uda (femoris)
Kolana (genus)
Podudzia (cruis)
Stępu (tarsi)
Śródstopia (metatarsi)
Palców (digitis)
46. Fałd moczo-płciowy plica urogenitalis
Oddziela grzbietowy obszar jamy miednicy zawierający odbytnicę od obszaru dolnego zawierającego narządy moczotwórcze. U samców zawiera nasieniowód, pęcherzyk nasienny, moczowód, macicę męską, u samic przekształca się w krezkę macicy mesometrium (więzadło szerokie macicy), jego kontynuacją jest krezka jajowodu i jajnika. Pokład grzbietowy zawija się na odbytnicę, pokład brzuszny na pęcherz moczowy.
47. Rynienka jarzmowa - SULCUS JUGULARIS - ograniczona przez: m. mostkowo-żuchwowy (dobrzusznie) i m. ramienno-głowowy (dogrzbietowo). Od zewnątrz dwublaszkowa powięź szyjna. Między nimi może być m. skórny. Zawiera:
1) Żyła (jarzmowa) szyjna zewnętrzna - v. jugularis ext.
2) Tętnica szyjna wspólna
3) Nerw powrotny - n. krtaniowy wsteczny - n. recurens
4) Pień błędno - współczulny
5) Przewód chłonno - piersiowy
Wlewy dożylne tylko w 1/3 górnej części szyi, tam żyła jest oddzielona mięśniem łopatkowo-gnykowym od reszty elementów.
48. Żyła szyjna zewnętrzna dzieli się na żyłę szczękową i językowo-twarzową.
49. Unaczynienie wymienia:
Żyła mleczna/podskórna brzucha/nabrzuszna doczaszkowa
Żyła sromowa zewnętrzna
Tętnice sromowe zewnętrzna i wewnętrzna
Tętnica nabrzuszna doczaszkowa
50. Serce: od 3 do 5 przestrzeni międzyżebrowej, u psa z odwiedzioną kończyną badamy w okolicy łokcia i 5 żebra, w okolicy wcięcia sercowego płucnego przylega do ściany klatki piersiowej.
51. Wymię kozy (wszystko po 1, okolica łonowa - wymienia, łonowo-pachwinowe)
52. Węzeł chłonny policyjny u bydła do 3 cm, znajduje się najbardziej po prawej stronie, węzeł tchawiczy prawy - przy oskrzelu prawym.
53. Okolica sercowa - część okolicy żebrowej - płaszczyzna pozioma grzbietowa przeprowadzona przez połowę wysokości pierwszego żebra granica tylna na wysokości przestrzeni międzyżebrowej 5 u bydła, żebra 6 u konia, żebra 7 lub 6 u psa.
54. Czaszka brachycefaliczna - krótkopyska, zciśnięte przewody łzowe.
55. Wątroba psa - wewnątrzpiersiowa część jamy brzusznej, płaszczyzna poprzeczna ciała, tylna granica na prawej powierzchni tułowia przebiega od kręgosłupa wzdłuż żebra 13, jego 1/3 dolnej części kieruje się przednio dolnie do żebra 9. Po lewej stronie tylny brzeg znajduje się w pmż 5 - 8. Pęcherzyk żółciowy - 7-8 żebro, chrząstka żebrowa 9, na prawo od płaszczyzny pośrodkowej.
56. Kanał udowy - na przyśrodkowej stronie uda, do kanału prowadzi pierścień udowy, przez niego wychodzą: t i ż udowa, n udowo-goleniowy, węzły chłonne biodrowo-udowe (pachwinowe głębokie). Od strony jamy brzusznej pierścień jest zamknięty, otwarty - przepuklina. Powięź i otrzewna zamyka pierścień (m. biodrowo-lędźwiowy, obszerny przyśrodkowy, przywodziciel uda, grzebieniowy, smukły).
57. Nerw podoczodołowy - w otworze podoczodołowym u psa lub wysokość ostatniego zęba trzonowego szczęki M2, pomiędzy tylnim brzegiem k. jarzmowej, a przednim brzegiem wyrostka dziobiastego żuchwy.
58. Unerwienie wymienia: nasienny zewnętrzny, pachwinowy, sromowy zewnętrzny ?.
nerw biodrowo-podbrzuszny
skóra wymienia
nerw płciowo-udowy
skóra i miąższ wymienia
nerw sromowy
skóra tylnej części wymienia
+ biodrowo-pachwinowy?
59. Zasięg rdzenia kręgowego: (od 1 szyjnego)
- u kota do 2, 3 kręgu krzyżowego
- u konia 1, 2 krąg krzyżowy
- u bydła 1 krąg krzyżowy
- u świni od 6 lędźwiowego do 1 kręgowego
- u psa 6-7 lędźwiowy
60. Opony mózgowe:
Twarda mózgowia (Dura mater encephali) - wyściela jamę czaszkową
Pajęczynówka mózgowia (Arachnoidea encephali) - oddziela ją jama podpajęczynówkowa w miejscu bruzd
Miękka mózgowia (Pia mater encephali) - przylega bezpośrednio do OUN i wnika do odpowiednich bruzd
61. Tętno u psa - tętnica udowa
62. Trójkąt Viborga - szyjny brzeg gałęzi żuchwy, żyła językowo-twarzowa, ścięgno końcowe mięśnia mostkowo-żuchwowego.
63. Zachyłki otrzewnej w miednicy: zagłębienie odbytniczo-płciowe (excavatio rectogenitalis), pęcherzowo-płciowe (excavatio vesicogenitalis), łonowo-pęcherzowe (excavatio pubovesicalis)
64. Otrzewnowa część jamy miednicznej - od przedniego otworu jamy miednicznej do tylnych granic wymienionych wyżej zagłębień (u konia do krzyżowego 3-4, a u psa kręgu ogonowego 2, przeżuwacze i świnia do kręgu ogonowego 1)
Zaotrzewnowa część jamy miednicznej - od zagłębień otrzewnej do m. unosiciela odbytu (przepony miednicy) - odcinek odbytnicy, tylna część pęcherza, gruczoł krokowy, opuszkowo-cewkowy, początek cewki moczowej męskiej, pochwę.
Podskórna część jamy miednicznej - między unosicielem odbytu a skórą - końcowy odcinek odbytnicy i odbyt, część miedniczna cewki moczowej męskiej, przedsionek pochwy.
BUZIAKI! MIŁEJ NAUKI
Klaudia M.