zemsta, konspekty

ANKIETA PERSONALNA

Imię i nazwisko: Aleksander Fredro
Miejsce zamieszkania: …………………………………
Lata życia:…………………
Przebieg edukacji: ………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Stosunek do służby wojskowej: uregulowany / nieuregulowany.
Przebieg służby wojskowej: ……………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Stopnie i odznaczenia: …………………………………………………………………
Pierwsza próba literacka: ………………………………………………………………
Dorobek literacki: ………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Działalność pozaliteracka: ……………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

ANKIETA PERSONALNA

Imię i nazwisko: Aleksander Fredro
Miejsce zamieszkania: …………………………………
Lata życia:…………………
Przebieg edukacji: ………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Stosunek do służby wojskowej: uregulowany / nieuregulowany.
Przebieg służby wojskowej: ……………………………………………………………

Stopnie i odznaczenia: …………………………………………………………………
Pierwsza próba literacka: ………………………………………………………………
Dorobek literacki: ………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Działalność pozaliteracka: ……………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

Temat: Aleksander Fredro - życie i twórczość.

Cele:

Po lekcji uczeń potrafi:

- wymienić kilka faktów z życia autora

- omówić genezę Zemsty w oparciu o biografię Fredry

- posługiwać się wiadomościami zawartymi w encyklopedii i leksykonie

- zna zasady konstruowania notek biograficznych; potrafi je układać

Metody: pokazowa, podawcza, poszukująca, indywidualna praca ucznia, praca z tekstem

Środki: Zemsta Aleksandra Fredry, Pisma wszystkie A. Fredry, portret pisarza, Obrachunki fredrowskie H. Markiewicza, Encyklopedia, Leksykon pisarzy polskich

Tok lekcji.

1. Czynności organizacyjno - porządkowe.

2. Podanie tematu lekcji: Aleksander Fredro - życie i twórczość.

3. Prezentacja portretu pisarza. Ustawienie go w widocznym miejscu w klasie na całą lekcję.

4. Omówienie najciekawszych chwil życia komediopisarza (w tym geneza utworu) - anegdoty, pokaz ilustracji, zdjęć, książek.

5. Wybranie po jednym uczniu z każdego rzędu i polecenie im zorganizowania na biurku nauczyciela - za pomocą dostępnych książek i ilustracji - wystawki poświęconej Fredrze.

6. W tym czasie klasa odszukuje informacje o autorze w encyklopedii i leksykonie.

7. Odczytanie znalezionych notek biograficznych.

8. Porównanie informacji uzyskanych o autorze na lekcji z zawartością notek.

9. Wysunięcie wniosku - jak należy pisać notkę biograficzną.

10.Zapis wniosku do zeszytu.

11.Praca indywidualna - na podstawie zdobytych informacji każdy uczeń pisze notkę o Fredrze.

12.Odczytanie 3 przykładowych notatek.

13.Podsumowanie, - które informacje są pełniejsze: z encyklopedii czy z książek biograficznych, które wiadomości bardziej nas zachęcają do czytania dzieł danego autora?

14.Zadanie - napisz notkę biograficzną

 O sobie

 Lub o wybranym przez ciebie artyście.

2. Konspekt do lekcji języka polskiego

(klasa I)

Temat: Budowa dramatu na podstawie Zemsty Aleksandra Fredry.

Cele:

Po lekcji uczeń potrafi:

- wskazać różnice w budowie poznanych lektur

- dostrzega i rozumie wieloznaczność pojęcia dramat

- wymienić rodzaje i cechy dramatu

- wymienić osoby dramatu

- wskazać na podstawie tekstu: ekspozycję, zawiązanie akcji, rozwój akcji,

punkt kulminacyjny, rozwiązanie akcji

- streścić akcję komedii

Metody: podawcza, poszukująca, indywidualna praca ucznia, praca z tekstem, dyskusja

Środki: Zemsta Aleksandra Fredry, Słownik języka polskiego, Słownik wyrazów obcych, podręcznik, Słownik wyrazów bliskoznacznych

Tok lekcji.

1. Czynności organizacyjno - porządkowe.

2. Powtórzenie wiadomości o życiu Fredry.

3. Podanie tematu lekcji:

Budowa dramatu na podstawie Zemsty Aleksandra Fredry.

4. Dyskusja na temat: czym się różni budowa poznanych utworów np. Krzyżaków Sienkiewicza, Pana od przyrody Herberta i Zemsty Fredry?

5. Zapis wniosków w formie graficznej.

Rodzaje literackie

EPIKA	LIRYKA	DRAMAT
-Krzyżacy	- Pan od przyrody	- Zemsta
Sienkiewicza	Herberta	Fredry

6. Wyszukanie przez uczniów znaczenia słowa dramat w:

Słowniku języka polskiego, Słowniku wyrazów obcych, Słowniku wyrazów bliskoznacznych , a także przez wywiad z kolegą z ławki.

7. Zebranie zdobytych informacji. Zapis do zeszytu wszystkich odszukanych znaczeń słowa dramat.

8. Praca z tekstem. Uczniowie przyglądają się wnikliwie tekstowi lektury.

9. Wypisanie osób dramatu.

10. Przypomnienie, czym jest streszczenie.

- Dokonanie krótkiego streszczenia treści Zemsty przez uczniów.

11. Przyjrzenie się zewnętrznej kompozycji utworu (akty, sceny, didaskalia). Wyjaśnienie niezrozumiałych pojęć.

12. Przeanalizowanie budowy wewnętrznej. Pamiętając o treści utworu oraz posługując się tekstem wyszczególniamy:

- ekspozycję

- zawiązanie akcji

- rozwój akcji

- punkt kulminacyjny

- rozwiązanie akcji

12. Zapis do zeszytu w formie tabelki.

Budowa zewnętrzna utworu

Budowa wewnętrzna utworu

- spis osób dramatu

- akty

- sceny

- didaskalia

- ekspozycja

- zawiązanie akcji

- rozwój akcji

- punkt kulminacyjny

- rozwiązanie akcji

13. Podsumowanie - jakim utworem jest Zemsta?

15. Zadanie.

Na podstawie zdobytych na lekcji informacji wypisz w punktach elementy budowy wewnętrznej dramatu, zaś podpunktami uczyń informację, który fragment utworu odpowiada danemu elementowi budowy.

3. Konspekt do lekcji języka polskiego

(klasa I)

Temat: Dlaczego śmiejemy się z Zemsty Aleksandra Fredry?

Cele:

Po lekcji uczeń potrafi:

- wyjaśnić pojęcie komizmu

- zna rodzaje komizmu

- wie na czym polega komizm w Zemście

- określić tematykę utworu i tempo akcji

- wcielać się w rolę postaci z utworu

Metody: podawcza, poszukująca, praca z tekstem, elementy dramy, rozmowa

Środki: Zemsta Aleksandra Fredry, Słownik języka polskiego, podręcznik,

Tok lekcji.

1. Czynności organizacyjno - porządkowe.

2. Powtórzenie wiadomości o życiu Fredry.

3. Podanie tematu lekcji:

Dlaczego śmiejemy się z Zemsty Aleksandra Fredry?

4. Rozmowa na temat: z czego śmiałem się podczas czytania lektury?

5. Odnalezienie przykładowych zabawnych fragmentów w tekście.

6. Zwrócenie uwagi na didaskalia i osoby występujące w danym fragmencie.

7. Odczytanie jednego fragmentu z podziałem na role.

8. Określenie tematyki utworu i tempa akcji.

9. Ustalenie sposobu zachowywania się bohaterów.

10. Wyjaśnienie pojęć: komiczny, śmieszny. (słownik, podręcznik)

11. Rodzaje komizmu - wyjaśnienie; przykłady - notatka do zeszytu.

12. Przyjrzenie się słownictwu związanemu z komedią - podręcznik s. 185 i wytłumaczenie trudniejszych zwrotów.

13. Podsumowanie - w czym się przejawia komizm Zemsty?

14. Zadanie - zaznacz cytaty dotyczące charakterystyki Cześnika i Rejenta.

4. Konspekt do lekcji języka polskiego

(klasa I)

Temat: Cześnik i Rejent - charakterystyka porównawcza.

Cele:

Po lekcji uczeń potrafi:

- wyjaśnić na czym polega charakterystyka porównawcza i umie zastosować tę wiedzę w praktyce

- stosować w swojej wypowiedzi słownictwo oceniające

- wie, co w dawnej Polsce należało do obowiązków cześnika i rejenta

- wcielać się w rolę postaci z utworu

Metody: podawcza, poszukująca, praca z tekstem, praca w grupie, elementy dramy, rozmowa

Środki: Zemsta Aleksandra Fredry, Słownik języka polskiego

Tok lekcji.

1. Czynności organizacyjno - porządkowe.

2. Powtórzenie wiadomości o Zemście Fredry.

3. Podanie tematu lekcji:

Cześnik i Rejent - charakterystyka porównawcza.

4. Odwołanie się do historii, przedstawienie w niezbędnym zarysie Polski sarmackiej i szlacheckiej.

5. Wyjaśnienie na czym polegały urzędy: cześnika i rejenta (notatka do zeszytu).

6. Podzielenie klasy na grupy. W oparciu o zaznaczone w domu cytaty, uczniowie wybierają tą scenkę, która najlepiej charakteryzuje:

 Grupy parzyste - Cześnika

 Grupy nieparzyste - Rejenta.

7. Następnie uczniowie wcielają się w role i prezentują wybraną scenkę klasie.

8. Ocenienie każdej postaci przez uczniów. Zapis w tabeli cech bohaterów.

9. Ćwiczenie słownikowe: wypisanie parami cech kontrastowych np. raptus - opanowany, itd.

10. Porównanie postaci - dyskusja.

11.Podsumowanie - wspólne ułożenie planu charakterystyki porównawczej.

13.Zadanie: na podstawie planu napisz charakterystykę porównawczą Cześnika i Rejenta.

5. Konspekt do lekcji języka polskiego

(klasa I)

Temat: Papkin - Lew Północy czy śmieszny samochwała?

Cele:

Po lekcji uczeń potrafi:

 Wypowiedzieć się na temat postaci, ocenić ją, scharakteryzować

 Dostrzec i wyjaśnić różnicę między Papkinem prawdziwym, a tym za jakiego chce on być uważany

 Wytłumaczyć słowotwórczo powstanie wyrazu Papkin

Metody: podawcza, poszukująca, praca z tekstem, praca w grupie, dyskusja

Środki: Zemsta Aleksandra Fredry

Tok lekcji.

1.Czynności organizacyjno - porządkowe.

2.Powtórzenie wiadomości o Zemście Fredry.

3.Podanie tematu lekcji:

Papkin - Lew Północy czy śmieszny samochwała?

4.Wyjaśnienie etymologii słowa Papkin. (Notka do zeszytu.)

5.Odszukanie w tekście cytatów dowodzących, że jest to odpowiednie nazwisko dla bohatera.(Zapis jednego cytatu do zeszytu.)

6.Wykonanie ćwiczenia, które ma ułatwić odpowiedź na pytanie: Do jakiego zwierzęcia można porównać postać?

Narysowanie „gwiazdek znaczeniowych”. W środek wpisujemy wyraz, którego znaczenie wyjaśniamy na promyczkach.

PAPKIN: tchórz, strachliwy, kłamca, komediant, łakomczuch.

LEW: zwierzę królewskie, odważny, dostojny, silny, groźny.

6. Odpowiedź na pytanie: Czy Papkina można porównać do lwa, z którym on sam się porównuje? Czy lew i Papkin mają jakieś cechy wspólne? Jakie zwierze ma cechy zbliżone do bohatera?

7. Zapisanie wniosku do zeszytu: np. Papkin podobny jest do tchórzliwego zająca a nie do odważnego lwa.

8. Dlaczego śmiejemy się z Papkina? - Dyskusja.

9. Notatka na temat komiczności postaci.

10.Zadanie: zastanów się, co należałoby zrobić, by Papkin stał się postacią tragiczną?

Uwaga: Wszystkie ćwiczenia wskazane w konspektach odnoszą się do podręcznika M. Nagajowej „Świat w słowach i obrazach”.

Temat: Historia zemsty w ,,Zemście'' A. Fredry.

1. Sprawdzenie pracy domowej: zaznaczenie głównych elementów akcji:

a) ekspozycja- sześć pierwszych scen dramatu: małżeńskie zamiary Cześnika, jego waśń z
sąsiadem, plany małżeńskie Papkina względem Klary, miłość Klary i Wacława, której
przeciwni są ich opiekunowie;

b) rozwinięcie akcji- zamiarom Cześnika, który chce ,,wykurzyć" sąsiada z zamku, staje
na przeszkodzie Rejent, naprawiając mur, dzielący posiadłości obydwu sąsiadów. Rejent
przeciwstawia się więc swą działalnością zamiarom Cześnika- następuje zawiązanie akcji.
Konflikty narastają;

c) punkt kulminacyjny- Cześnik wyzywa Rejenta na pojedynek(sc.4, akt III), krzyżują się
plany małżeńskie Cześnika i Podstoliny, którą Rejent chce oddać za żonę swemu synowi
Wacławowi(sc.5, aktIII).Miłość Klary i Wacława jest więc zagrożona. Sytuacja wydaje się
być beznadziejna;

d) sytuację rozładowują i radykalnie zmieniają intrygi i perypetie bohaterów: Cześnik, chcąc
się zemścić na Rejencie za odebranie mu żony ,,zmusza" do ożenku Wacława i Klarę;

e) rozwiązanie akcji-małżeństwo młodych rozwiązuje jeden z konfliktów, nie dochodzi do
pojedynku między Cześnikiem, a Rejentem, miłość Klary i Wacława oraz ich szczęście
niejako zmusza zwaśnionych sąsiadów do zgody.

2. Zemsta we frazeologii: krwawa, sroga, nieuchronna;
pałać, dyszeć zemstą; podsycać podniecać zemstę; ściągnąć na siebie czyjąś zemstę; płonąć
chęcią zemsty;
                   pomsta: pomsta za krzywdy, wołać o pomstę do nieba;
                   odwet: wziąć odwet na kimś, dokonać na kimś odwetu;

3. Podaj określenia charakteryzujące zemstę w komedii A. Fredry: komiczna, niepoważna,
bezkrwawa... Wskazanie wniosku wynikającego z powyższego zestawienia.

4. Przypomnij cechy streszczenia:....

5. Praca domowa: posługując się materiałem prezentującym budowę wewnętrzną,,Zemsty", napisz
streszczenie utworu. Pamiętaj o zachowywaniu spójności między przedstawianymi
wydarzeniami.
                    Zaznacz fragmenty prezentujące postawę Cześnika, Rejenta oraz Papkina.

GDZIE I KIEDY TOCZY SIĘ AKCJA "ZEMSTY"?"

CEL: Kształcenie umiejętności analizy dzieła literackiego, pracy z tekstem, obserwacji i interpretacji elementów świata przedstawionego, wprowadzenie do interpretacji "Zemsty", ośmieszenie bryków i opracowań.

UWAGA: Jest to pierwsza z cyklu lekcji poświęconych "Zemście".

PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Już na samym początku lekcji stawiamy pytanie sformułowane w temacie. Na pewno znajdzie się jakiś nadgorliwy uczeń, który naczytawszy się bryków, udzieli odpowiedzi, że akcja "Zemsty" dzieje się wkrótce po upadku państwa polskiego, na galicyjskiej wsi. Większość zgodzi się z nim.
2. Prosimy o przeczytanie fragmentów, które świadczą o takim umiejscowieniu akcji. Uczeń odczytuje apostrofę Cześnika do "pani barskiej" lub czynimy to za niego. Wyjaśniamy, czym była i kiedy działała konfederacja barska.
3. Prosimy o podanie dalszych fragmentów potwierdzających chronologię komedii. Po chwili oczekiwania wyjaśniamy, że nie ma już takich informacji.
4. Analiza informacji o "pani barskiej". Czy te dwa słowa to wystarczająca ilość informacji, by pewnie datować akcję "Zemsty"? Cóż wynika z tej informacji? Nie więcej ponad to, że Cześnik brał udział w konfederacji. Mogło to być rok temu, więc "Zemsta" toczy się w 1773 r. Równie dobrze w szeregi konfederatów mógł trafić młodziutki Raptusiewicz wówczas akcja rozpoczynałaby się około roku 1810, a nawet 1820.
5. W podobny sposób rozprawiamy się z lokalizacją przestrzenną akcji. To, że pomysł "Zemsty" znalazł Fredro w archiwum zamku w Odrzykoniu w żadnym stopniu nie świadczy, że tam umieścił akcję utworu. W całej komedii ani razu nie pada żadna szczegółowa nazwa geograficzna. Jeden raz Podstolina mówi, że szukała Wacława "w całej Litwie". To może równie dobrze świadczyć o tym, że zamek Cześnika i Rejenta znajduje się setki kilometrów od Wilna, jak i obok niego.
6. Warto w tym miejscu poświęcić minutę na komentarz na temat bryków i ich przydatności (a raczej nieprzydatności) dla uczniów.
7. Ustalenie, że akcja "Zemsty" toczy się gdzieś w Polsce (z naciskiem na gdzieś), oczywiście w granicach Polski przedrozbiorowej i na wsi. Nic więcej na ten temat nie da się powiedzieć.
8. Zadanie pytania, jakie informacje mogą pomóc w ustaleniu czasu akcji dowolnego utworu. Uczniowie naprowadzanie przez nauczyciela powinni być w stanie stwierdzić, że wydarzenia, które się toczą na zewnątrz, oraz przedmioty, którymi posługują się bohaterowie.
9. Przypomnienie, ze w latach 1773 1820 sporo się działo w Polsce i na świecie (trzy rozbiory, rewolucja francuska, powstanie kościuszkowskie, wojny napoleońskie, Kongres Wiedeński, utworzenie Królestwa Kongresowego i Wolnego Miasta Krakowa). Poszukiwanie echa tych wydarzeń w tekście i stwierdzenie, że nie ma nawet najmniejszego ich śladu.
10. Wymienianie rekwizytów używanych lub wspominanych w komedii: pistolet, "gwintówka", szabla, gitara Papkina, kontusz Cześnika, kałamarz i papier, krokodyl, polewka, cynamon i inne przyprawy, sakiewka etc. Żaden z nich nie pozwala na ścisłe określenie czasu akcji. Nie może się ona toczyć w XV wieku (nie było pistoletów), ani oczywiście w 2 połowie XIX w.
11. Ustalenie, że akcja "Zemsty" toczy się kiedyś, gdzieś w Polsce szlacheckiej.
12. Odpowiedź na pytanie, dlaczego Fredro tak niekonkretnie ukształtował czasoprzestrzeń swojej komedii. Nie może być to przypadek, ani wynik braku talentu. Nie chciał, żebyśmy mogli powiedzieć: akcja toczy się tu i tu, w roku tym i tym. Chciał, żeby toczyła się kiedyś, gdzieś, czyli wszędzie i zawsze, w czasoprzestrzeni Polski szlacheckiej. Zapewne miał coś ważnego do powiedzenia o tej Polsce, która już nie istniała albo właśnie przestawała istnieć.

PODSUMOWANIE ZAJĘĆ:
- podkreślenie, że nie warto uczyć się z bryków, trzeba czytać teksty i starać się je zrozumieć;
- polecenie, by uczniowie przypomnieli sobie wiadomości ze szkoły podstawowej na temat Polski szlacheckiej,
- zadanie dopisania króciutkiego fragmentu "Zemsty" (im krótszy, tym lepszy), który pozwoliłby na umiejscowienie akcji w czasie.

UWAGA: Na wszelki wypadek należy mieć w zanadrzu kilka własnych przykładów. Zadanie nie jest łatwe, więc - jeśli nie lubimy rzucać uczniów na głęboką wodę - kilka przykładów podajmy jeszcze na tej lekcji.

 Rejent po rozmowie z mularzami (scena 1 aktu III)
Nie wymaże już tej kreski
Nawet hetman sam Sobieski.
(Sobieski został koronowany w 1674 r.)
 Papkin o samym sobie (koniec aktu II)
Kiedyś będę miał swój pomnik,
Teraz służę za odgromnik.
(Piorunochron został wynaleziony przez Franklina w 1752 r.)
 Podstolina o Wacławie (scena 5 aktu II)
Już Krasicki cię opisał
jako kłamliwego lisa.
("Bajki i przypowieści" zostały wydane po raz pierwszy w 1779 r.)
 Cześnik o Rejencie (scena 2 aktu I)
Mocno nosa dziś zadziera,
Bo go Targowica wspiera.
(Konfederacja Targowicka istniała w latach 1792-1793)

"Zemsta" A. Fredry - od dramatu literackiego do filmu.

Scenariusz lekcji języka polskiego w kl. II gimnazjum z wykorzystaniem Internetu oraz metod aktywizujących napisany przez Renatę Górską - nauczyciela języka polskiego.

Lekcja 3 - godzinna (można ją przeprowadzić w ciągu dwóch dni, pierwszego dnia - 2 godz./praca z komputerem/, drugiego - 1 godz.)

Kompetencje:

 główna - rozwiązywanie problemów w twórczy sposób,

 poboczne - rozwijanie sprawności umysłowych, efektywne współdziałanie w zespole i praca w grupie.

Cele:

 wyszukuje informacji w Internecie,

 czyta ze zrozumieniem,

 wnioskuje,

 wyraża własną opinię,

 układa pytania do wywiadu,

 poszerza wiedzę o filmie,

 świadomie odbiera sztukę filmową,

 poznaje różnice między filmem a teatrem,

 dokonuje porównań z innym filmem,

 redaguje list,

 snuje opowieść,

 argumentuje,

 bawi się w reżysera (zadanie domowe)

 szuka analogii.

Środki dydaktyczne:

 komputer z dostępem do Internetu,

 lektura,

 karty pracy,

 kredki.

Metody:

 z użyciem komputera,

 eksponująca - film,

 praktyczne - karty pracy, redagowanie listu,

 gra dydaktyczna - snucie opowieści,

 inscenizacja

 analogia.

Formy:

 praca w grupach,

 praca z całą klasą,

 praca indywidualna.

Przebieg lekcji:
Lekcja 3 - godzinna w sali komputerowej.

Część wstępna.

N - Jakie są wasze wrażenia po obejrzeniu filmu "Zemsta"?
U - Uczniowie swobodnie wypowiadają się na temat ekranizacji komedii przez A. Wajdę.

Część główna

1. Podział klasy na dwuosobowe grupy. Każda grupa siada przy komputerze i rozpoczyna pracę wg instrukcji przygotowanej przez nauczyciela.

INSTRUKCJA

1. Otwórz stronę internetową www.film.onet.pl. Następnie wybierz z bocznego menu hasło FILMY A - Z. W okienko zatytułowane SZUKAJ wpisz hasło ZEMSTA i kliknij na OK.
2. Poszukaj teraz strony dotyczącej filmu "Zemsta" w reż. Andrzeja Wajdy. Po otwarciu tej strony wykonaj dalsze polecenia.
3. Kliknij w bocznym menu na PIERWSZE PRÓBY WYSTAWIENIA "ZEMSTY". PIERWSZE EKRANIZACJE. Po przeczytaniu informacji tam zawartych, odpowiedz krótko na pytania:

Kiedy odbyło się pierwsze przedstawienie "Zemsty" i kto zagrał wtedy główne role?
Czy "Zemsta" była już kiedyś ekranizowana?
Przez kogo były wyreżyserowane spektakle "Zemsty" w Teatrze Telewizji.
.................................................................................................................................................

4. Kliknij w bocznym menu na hasło TWÓRCY. Po odczytaniu informacji tam zawartych odpowiedz na pytanie:

 Jakimi nagrodami mógłby się poszczycić Andrzej Wajda? Wypisz kilka.
.................................................................................................................................................

5. Kliknij następnie na AKTORZY i wypisz nazwiska aktorów wraz z rolami jakie odgrywali w "Zemście".

..................................................................................................................................................
6. Kliknij na PLAKATY, obejrzyj te, które powstały do filmu i spróbuj zaprojektować swój własny.

7. Kliknij na NOWA "ZEMSTA". WIERSZ FREDRY PRZED KAMERĄ i przeczytaj zamieszczony tam artykuł. Powiedz, dlaczego zekranizowanie "Zemsty" stwarzało dla reżysera duży problem?
.................................................................................................................................................

8. Kliknij na WIĘCEJ KINA i wypisz elementy, które zbliżyły dramat do filmu?
.................................................................................................................................................

9. Kliknij na GALERIA, obejrzyj wybrane zdjęcia z filmu i zredaguj swoją opinię na temat:

 Która ze scen najbardziej Ci się podobała i dlaczego?
.................................................................................................................................................

10. Kliknij na ARTYKUŁY, przeczytaj jeden z wybranych, a następnie ułóż swój własny, w którym wyrazisz opinię na temat - co Cię najbardziej w filmie zaskoczyło?
.................................................................................................................................................

11. Kliknij na RECENZJE i przeczytaj recenzję Alicji Gancarz, a potem odpowiedz na pytanie:

 Co autorka skrytykowała w filmie A. Wajdy?
.................................................................................................................................................

12. Kliknij na WYWIADY, przeczytaj wywiad z Rafałem Królikowskim - odtwórcą roli Wacława. Ułóż następnie kilka pytań (min. 6) do wywiadu, który przeprowadziłbyś z innym aktorem grającym w "Zemście".
.................................................................................................................................................

13. Kliknij na AKTORZY O FILMIE, przeczytaj jedną z opinii aktorów, a następnie ułóż kilkuzdaniową własną opinię o ekranizacji "Zemsty".
.................................................................................................................................................

Po zakończeniu zadania uczniowie prezentują swoje rozwiązania - każda grupa jedno polecenie.

N - dzieli klasę tym razem na 4 grupy. Uczniowie otrzymują karty pracy. Wybierają sekretarza, który będzie zapisywał ich pomysły.
KARTA PRACY UCZNIA - dla grupy 1 i 2

1. Wybierzcie mistrza gry. On powinien zarysować scenariusz, niech wysłucha (ewentualnie zanotuje) waszych sugestii. Określcie sytuację wyjściową (np. Jesteśmy w zamku Cześnika.). Wprowadźcie nowego bohatera, określcie kim jest? Może on zmienić bieg akcji. Ułóżcie opowieść (około 10 zdań).
.................................................................................................................................................

KARTA PRACY DLA GRUP 3 i 4.

1. Zmień zakończenie "Zemsty" tak żeby z komedii stała się tragedią lub dramatem właściwym. Ułóż opowiadanie - około 10 zdań.
.................................................................................................................................................

Część końcowa
Prezentacja przez uczniów wyników pracy. Korekta. Samoocena.

Praca domowa:
Przygotuj wraz z kolegami inscenizację (scenariusz, scenografię, rekwizyty oraz kostiumy) wybranej sceny z "Zemsty"

W kręgu przeciwności - bohaterowie "Zemsty": Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek

Konspekt do lekcji w klasie I gimnazjum (2godz.)

Cele:
- uczeń potrafi analizować dzieło filmowe, oceniać grę aktorską i wykorzystać analizę sposobu kreacji aktorskiej do charakterystyki postaci
- uczeń charakteryzuje i przedstawia postacie literackie
- uczeń pracuje z komputerem, wyszukuje informacje na zadany temat
- uczeń rozwiązuje problemy w twórczy sposób, daje propozycje rozwiązania sporu
- uczeń potrafi ocenić postacie literackie

Metody: audiowizualna (fr. filmu), praca z tekstem literackim, trójkąt decyzyjny, praca z Internetem.

Formy: praca indywidualna, zbiorowa, grupowa.

Środki: kaseta wideo, dyskietka, encyklopedia mulimedialna, plakaty z wykresem trójkąta decyzyjnego, flamastry, tekst literacki "Zemsty".

Przebieg lekcji:

1. Nawiązanie do lekcji:
Obejrzenie fragmentu filmu A. Wajdy pt. "Zemsta" - scena bójki przy murze granicznym, który Rejent nakazał odbudować.
Omówienie z uczniami postaw dwóch głównych bohaterów na podstawie ról zagranych przez
J. Gajosa i A. Seweryna.

2. Podział kasy na dwie grupy (kiedy oddział jest nie więcej niż 20-osobowy).
Zachęcenie do podjęcia decyzji rozwiązania przedstawionego problemu w twórczy sposób.

METODA TRÓJKĄTA DECYZYJNEGO

Rozdanie plakatów z narysowanymi trójkątami (załącznik nr 1), mazaków.

Gr. I - odbudowa muru przez Rejenta

Gr. II - niezgoda Cześnika na postawienie muru.

przyczyny podtrzymujące	PROBLEM	sposoby usunięcia przyczyn
samowola Rejenta		uzgodnienie stanowiska
chęć postawienia na swoim			poskromienie zawziętości
spór o mur toczący się odkąd zostali sąsiadami			ustąpienie sąsiadowi
chęć pozbycia się sąsiada			debata
nienawiść - gotowość zastawienia majątku

przyczyny podtrzymujące	PROBLEM	sposoby usunięcia przyczyn
wybuchowy charakter Raptusiewicza		poskromić swoją gwałtowność
oburzenie na samowolne poczynania Rejenta			zastanawiać się nad czynem
chęć bycia górą za wszelką cenę			pertraktować
pozory bogactwa (przyjmowanie pozy wielkiego pana - SARMATA)			pracować nad charakterem - nad swoim sarmackim rodowodem

3. Rozwieszenie prac i ich analiza przez liderów grup.
Druga godzina lekcyjna

4. Obejrzenie dwóch scen filmu, w których są przedstawiani Cześnik - jako gwałtowny charakter i Rejent - jako człowiek cichy, ale obłudny (np. rozmowa Rejenta z Wacławem
o planowaniu ślubu z Podstoliną oraz zachowanie Cześnika na wieść o odbudowie muru).

Ocena tych postaci. Analiza gry aktorskiej.

5. Praca z komputerem.
Odszukanie w encyklopedii multimedialnej informacji na temat dawnych urzędów szlacheckich:

Cześnik - w Polsce XVIII w. urzędnik dworski opiekujący się piwnicą królewską, usługujący królowi przy stole biesiadnym; później tylko urząd tytularny, honorowy

Rejent - urzędnik sporządzający akty notarialne, zatem pełniący pośrednią rolę w gronie prawników staropolskich, odpowiednik dzisiejszego notariusza.

6. Podział klasy na grupy.
Praca z tekstem literackim oraz wcześniej obejrzanym fragmentem filmu.
Charakterystyka postaci, o których Wacław mówi: Tych dwóch ludzi - ogień, woda.
Odszukiwanie fr. w tekście i wypisywanie informacji o statusie tych postaci i cechach charakteru.
Przedstawienie wniosków w notatce (tabelka).

CZEŚNIK	REJENT
Przedstawienie postaci: szlachcic, stary kawaler, nie posiada własnego majątku - zarządza posiadłością Klary, dąży do ożenku z Podstoliną; brał udział w konfederacji barskiej;	Przedstawienie postaci: szlachcic, wdowiec, ojciec Wacława;
w młodości zabijaka, teraz mimo średniego wieku uskarża się na dolegliwości.	wykształcony; ma spory majątek, dąży do jego powiększenia nawet poprzez oszustwa; zmusza syna do ślubu z Podstoliną; oszukuje mularzy.

Cechy charakteru: jego nazwisko odpowiada charakterowi: "raptus" - człowiek gwałtowny, porywczy; jest konfliktowy, wybuchowy, niezbyt błyskotliwy, zapalczywy, gotów do rękoczynów, popędliwy - działa bez zastanowienia; potrafi być wesoły, szczery, gościnny; bywa rozczulająco nieśmiały wobec kobiet.	Cechy charakteru: nazwisko "Milczek" wskazuje, że jest to człowiek skryty, ale też potajemnie knuje intrygi; jest przebiegły, obłudny, zawzięty, skąpy, nietolerancyjny, despotyczny(nie zważa na uczucia syna); nie znosi sprzeciwu, gotowy do naginania prawa; zdaje się być wykształcony, spokojny, ale to tylko pozory - naprawdę nie potrafi ustąpić ani na krok, broni nawet urojonych racji.

Razem tworzą pełny model Polaka - Sarmaty.

7.Podsumowanie - uzasadnij słuszność stwierdzenia Wacława.
WNIOSEK: walka Cześnika i Rejenta z pozoru toczy się o zamek (majątek), ale w rzeczywistości jest zwykłym szlacheckim pieniactwem, często tylko chęcią postawienia na swoim.

8. Zadanie:
* Praca z Internetem - odszukaj termin "Sarmata" i wytłumacz go.

* Praca z tekstem literackim - kto to powiedział?

Jeśli nie chcesz mojej zguby,
Krokodyla daj mi luby - .......................................................................................

Niech się dzieje wola nieba,
Z nią się zawsze zgadzać trzeba - ........................................................................

Hej Serwacy! Daj gwintówkę,
Niechaj strącę tę makówkę! - ..........................................................................

Idź, serdeńko, bo cię trzepnę - .......................................................................

Giną za mną te kobiety! - ............................................................................

Aleksander Fredro - „Zemsta”

I Ćwiczenie 1

Odpowiedz na pytania:

Gdzie toczy się akcja utworu?
Wymień dwóch głównych bohaterów utworu
Czego dotyczył ich spór?
Kto uczestniczył w bójce?
Kto na kogo pisał skargę do sądu?
Kim był Papkin?
Kogo chciał poślubić Wacław?
Jakie były początkowe i późniejsze plany matrymonialne Podstoliny?
Dlaczego Papkin pisał testament oraz komu co przekazał?
Jak zakończył się utwór?

II Ćwiczenie 2

Napisz, kto i w jakiej sytuacji wypowiada słowa:

„Jeśli nie chcesz mojej zguby, Krokodyla daj mi luby”
„Hej Gerwazy! Daj gwintówkę, Niechaj strącę tę makówkę!”
„Niech się dzieje wola nieba, Z nią się zawsze zgadzać trzeba!”
„Idź, serdeńko, bo cię trzepnę”
„Giną za mną te kobiety!”

III Ćwiczenie 3

Uzupełnij krzyżówkę.

0x01 graphic

	Cześnik	Rejent
Przedstawienie postaci	szlachcic, stary kawaler, nie posiada własnego majątku - zarządza posiadłością Klary, dąży do ożenku z Podstoliną; brał udział w konfederacji barskiej;	szlachcic, wdowiec, ojciec Wacława;
Wydarzenia z życia	w młodości zabijaka, teraz mimo średniego wieku uskarża się na dolegliwości.	wykształcony; ma spory majątek, dąży do jego powiększenia nawet poprzez oszustwa; zmusza syna do ślubu z Podstoliną; oszukuje mularzy.
Co mówi nazwisko?	jego nazwisko odpowiada charakterowi: "raptus" - człowiek gwałtowny, porywczy;	nazwisko "Milczek" wskazuje, że jest to człowiek skryty, ale też potajemnie knuje intrygi;
Co o sobie mówią?
Papkin o bohaterach
Opinie innych bohaterów
Cechy charakteru
	Cześnik	Rejent
Przedstawienie postaci	szlachcic, stary kawaler, nie posiada własnego majątku - zarządza posiadłością Klary, dąży do ożenku z Podstoliną; brał udział w konfederacji barskiej;	szlachcic, wdowiec, ojciec Wacława;
Wydarzenia z życia	w młodości zabijaka, teraz mimo średniego wieku uskarża się na dolegliwości.	wykształcony; ma spory majątek, dąży do jego powiększenia nawet poprzez oszustwa; zmusza syna do ślubu z Podstoliną; oszukuje mularzy.
Co mówi nazwisko?	jego nazwisko odpowiada charakterowi: "raptus" - człowiek gwałtowny, porywczy;	nazwisko "Milczek" wskazuje, że jest to człowiek skryty, ale też potajemnie knuje intrygi;
Co o sobie mówią?
Papkin o bohaterach.
Opinie innych bohaterów
Cechy charakteru

Wyszukiwarka