|
% |
1/1 |
Liczba bezwzgledna |
Neutrocyty pałeczkowe |
3-5 |
0,03-0,05 |
120-500/μl |
Neutrocyty segmentowane |
45-65 |
0,45-0,65 |
1500-7500/μl |
Eozynocyty |
1-4 |
0,01-0,04 |
40-400/μl |
Bazocyty |
0-1 |
0-0,01 |
0-100/μl |
Monocyty |
2-7 |
0,02-0,07 |
80-700/μl |
Limfocyty |
20-45 |
0,2-0,45 |
1000-4500/μl |
13. Różnicowanie białaczek mieloblastów i limfoblastów
|
Mieloblasty |
Limfoblasty |
Peroksydaza (POX) |
+ 3% |
- |
Lipidy (sudan czarny) |
+ 3% |
- |
Esteraza chlorooctanu |
+ |
- |
Glikogen (reakcja PAS) |
- |
+ |
Markery immunologiczne |
Linii mieloidalnej CD13, CD33 |
Linii T komórkowej CD2, CD5 Linii B komórkowej CD19 CD20 |
14. Wyniki badań hematologicznych
|
Białaczki ostre |
Przewlekłe białaczki limfatyczne |
Przewlekłe białaczki szpikowe |
WBC |
↑/N/↓ |
↑ |
↑ |
RBC, HGB, HCT |
Wczesne N/↓ |
Późne N/↓ |
Późne ↓ |
RET |
Wczesne N/↓ |
Późne N/↓ |
Późne ↓ |
Neutrocyty |
N/↓ |
N/↓ |
↑↑ |
PLT |
Wczesne ↓ |
Późne ↓ |
Wczesne ↑ późne ↓ |
OB |
Przyspieszone |
Przyspieszone |
Przyspieszon |
15. Rozmaz krwi obwodowej
|
Białaczki ostre |
Przewlekłe białaczki limfatyczne |
Przewlekłe białaczki szpikowe |
Krwinki białe |
Leukoblasty, kilkadziesiąt % |
Przewaga limfocytów 60-90% |
Rozrostowe przesun. w lewo od stadium mieloblasta |
|
Dojrzałe neutrocyty, nieliczne limfocyty |
Cienie Gumprehta |
Eozynofilia, bazofilia |
|
Przerwa białczkowa |
Niekiedy transformacja lub prolimfocytowa limfoblastyczna |
W okresie schyłkowym wzrost blastów (>30%) |
Krwinki czerowne
|
Anizocytoza
|
|
Często pojedyncze erytroblasty |
16. Rozmaz szpiku
Białaczki ostre |
Przewlekłe białaczki limfatyczne |
Przewlekłe białaczki szpikowe |
Blasty >30%, nieerytroblastyczne komórki szpiku |
↑ liczby limfocytów (>40% do 80-95%) |
Rozrost linii granulocytarnej |
↓ liczby neutrocytów |
↓ liczby neutrocytów |
Szpik wybitnie bogatokomórkowy |
↓ liczby erytroblastów |
↓ liczby erytrocytów |
↓ liczby erytroblastów |
↓ liczby megakariocytów |
Późno ↓ l. megakariocytów |
Często mikromegakariocyty |
Żółtaczka hemolityczna
↑ bilirubina do 5 mg/dl
↑ bilirubiny wolnej
↑ urobilinogenu ( ↑ substratu, to i ↑
↑ sterkobilinogenu
brak bilirubiny wolnej w moczu
Żółtaczki miąższowe
↑ bilirubina wolna ( bo ↓ wychwyt i ↓ sprzęganie)
↑ bilirubina związana ( bo ↓ uwalnianie z wątroby)
↑ urobilinogen ( bo upośledzony wychwyt z krążenia jelitowo-wątrobowego)
sterkobilinogen N lub ↓
Żółtaczki mechaniczne
↑ bilirubina sprzężona ( głównie)
↑ bilirubina wolna
urobilinogen ↓ lub brak
sterkobilinogen ↓ lub brak
hipercholesterolemia
mocz o oliwkowej opalescencji
Frakcja |
Gęstość g/ml |
Składki lipidowe |
Białko |
|||
|
|
TG |
CHOL |
FL |
% |
apoproteiny |
CHM |
<0,95 |
egzogenne 83% |
|
|
2 |
AI, AIV, B48, CI, CII, CIII, E |
VLDL |
0,95-1,006 |
endogenne 53% |
|
|
10 |
B100, CII, E |
IDL |
1,006-1,019 |
endogenne 30% |
28% |
|
18 |
B100, CII, E |
LDL |
1,019-1,063 |
|
45% |
|
22 |
B100, C, E śladowo |
HDL |
1,063-1,21 |
|
18% |
24% |
52 |
AI, AII, CI CII, CIII |
j) receptory dla lipoprotein
- receptor dla LDL
+ LDL-R (receptor apo B/E)
- receptor dla remnantów chylomikronów
+ białko pokrewne do receptora LDL
+ LDL - receptor realated protein
+ LRP receptor apo E
- receptor wymiatający
+ obecne na fibroblastach, komórkach mięśniowych i makrofagach
+ scavenger receptor
+ SR - A1
- receptor dla lipoprotien o dużej gestości
+ SR - B1
3. Wartości pożądane parametrów lipidowych
a) cholesterol
cholesterol całkowity <200mg/dl 5,2mmol/l
LDL <130mg/dl 3,4mmol/l
LDL-C <100mg/dl 2,6mmol/l
Dyslipidemia |
Ryzyko miażdżycy |
||
|
Łagodne |
Umiarkowane |
Duże |
Cholesterol całkowity (mg/dl) |
200-239 |
240-279 |
≥ 280 |
Cholesterol LDL (mg/dl) |
130-159 |
160-209 |
≥ 210 |
Cholesterol HDL (mg/dl) |
|
K < 40 M < 35 |
|
b) triacyloglicerole
triglicerydy <200mg/dl <2,3mmol/l
w cukrzycy <150mg/dl <1,7mmol/l
c) wskaźniki aterogenne
Wartości |
Cholesterol HDL-C |
LDL-C/HDL-C |
Prawidłowe |
<4 |
<3 |
Graniczne |
4-5 |
3-4 |
Wysokiego ryzyka |
>5 |
>4 |
d) stężenia aoprotein
Wartości |
apo AI |
apo B |
Referencyjne |
1,2-1,6g/l 120-160mg/dl |
0,6-1,6g/l 60-160mg/dl |
Wysokiego ryzyka |
<1,2g/l |
>1,6g/l |
4. Klasyfikacja zaburzeń lipidowych (hiperlipidemii) -
|
Cholesterol |
Triglicerydy |
Hipercholesterolemia |
|
|
łagodna |
200-240mg/dl |
<200mg/dl |
umiarkowana |
240-280mg/dl |
<200mg/dl |
znaczna |
>280mg/dl |
<200mg/dl |
Hipertriglicerydemie |
|
|
umiarkowana |
<200mg/dl |
200-400mg/dl |
znaczna |
<200mg/dl |
>400mg/dl |
Hiperlipidemia mieszana |
|
|
umiarkowana |
200-280mg/dl |
200-400mg/dl |
znaczna |
>280mg/dl |
>400mg/dl |
5. Klasyfikacja hiperlipoproteinemii wg Friedricksona
|
Elektroforeza |
CHOL |
TG |
Test zimnej flotacji |
Aterogenność |
I |
chylomikrony |
N/↑ |
↑↑↑ |
Przed: mleczna Po: klarowna + kożuch |
- |
IIa |
↑β (LDL) |
↑↑↑ |
N |
Klarowna |
+ |
IIb |
↑β (LDL) ↑preβ (VLDL) |
↑↑ |
↑↑ |
Klarowna lub opalizujaca |
+ |
III |
Szerokie pasmoβ (IDL)
|
↑↑ |
↑↑ |
Przed: mętna Po: metna + kożuch |
+ |
IV |
↑preβ |
N/↑ |
↑↑↑ |
Mętna |
- ? |
V |
Chylomikrony ↑preβ |
↑↑ |
↑↑↑ |
Przed: mleczna Po: mętna + kożuch |
- |
8. Wartości referencyjne stężenia glukozy
- osocze (surowica) 70-109mg/dl 3,9-6mmol/l
- krew pełna 60-99mg/dl 3,3-5,5mmol/l
9. Badania stosowane w rozpoznawaniu cukrzycy
a) stężenie glukozy w osoczu krwi żylne na czczo (przeprowadzony dwukrotnie)
- zdrowi <110mg/dl <6,1mmol/l
- cukrzyca >126mg/dl >7mmol/l
b) przygodne stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej (po posiłku)
- zdrowi <140mg/dl <7,8mmol/l
- cukrzyca >200mg/dl >11,1mmol/l
10. Doustny test tolerancji glukozy (DTTG) - oral glucose tolerance test (OGTT)
a) wskazania
- stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej
+ na czczo: >110mg/dl <126mg/dl
>6,1mmol/l <7,0mmol/l
e) interpretacja wyników
- cukrzyca:
+ na czczo >126mg/dl >7,0mmol/l
+ 2h po podaniu >200mg/dl >11,1mmol/l
- upośledzenie tolerancji glukozy
+ na czczo <126mg/dl <7,0mmol/l
+ 2h po podaniu >140 i <200mg/dl>7,8 i < 11,1mmol/l
- nieprawidłowa glikemia na czczo
+ na czczo >110 i <126mg/dl>6,1 i <7,0mmol/l
+ 2h po podaniu g<140mg/dl <7,8mmol/l
11. Kryteria rozpoznawania cukrzycy
- objawy niewyrównanej cukrzycy
- przypadkowa wartość glikemii w osoczu >200mg/dl
- wartość glikemii na czczo >126mg/dl stwierdzona dwukrotnie
- wartość glikemii >200mg/dl po 2h w DTTG
12. Badania stosowane w różnicowaniu typów cukrzycy
- peptyd C (typ 1 ↓, typ 2 N)
- przeciwciała anty-GAD (typ 1 obecne)
- ketonuria (typ 1 obecna)
15. Badanie oceniające retrospektywnie poziom glikemii
a) glikohemoglobina, hemoglobina A1
- glikowana pochodna hemoglobiny A
- ↑zawartosci HbA1 w erytrocycie jest uwarunkowane występowaniem hiperglikemii w okresie 4-6tyg. Przed wykonaniem oznaczenia
- HbA1: trzy komponenty: HbA1a, HbA1b, HbA1c
- HbA1c przeważa ilościowo, najlepsza korelacja ze stopniem wyrównania cukrzycy
- interpretacja wyników oznaczenia HbA1c: (HbA1c w %Hb całkowitej)
+ prawidłowo <6%
+ dobrze wyrównana cukrzyca <6,5%
+ częściowo wyrównana cukrzyca 6,5-7,5%
+ cukrzyca niewyrównana >7,5%
17. Kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy i ryzyka wystąpienia powikłań
|
Kontrola optymalna małe ryzyko |
Kontrola słaba, duże ryzyko |
Stęż. glukozy w osoczu na czczo |
<108mg/dl |
>126mg/dl |
Stęż. glukozy w osoczu 2h po posiłku |
<135mg/dl |
>164mg/dl |
HbA1c |
<6,5% |
>7,5% |
Stęż. cholesterolu całkowitego |
<185mg/dl |
>230mg/dl |
Stęż. LDL |
<115mg/dl |
>155mg/dl |
Stęż. HDL |
>45mg/dl |
<38mg/dl |
Stęż. triglicerydów |
<150mg/dl |
>200mg/dl |
19. Wskaźniki laboratoryjne w śpiączkach cukrzycowych
|
Ketonowa |
Mleczanowa |
Hiperosmotyczna |
Stęż. glukozy we krwi |
>400mg/dl |
>140mg/dl |
>600mg/dl |
Glukozuria |
+++ |
+/- |
+++ |
pH |
<7,35 |
<7,25 |
7-35-7,45 |
HCO3- |
<18mmol/l |
<10mmol/l |
>18mmol/l |
Ketonemia |
+++ |
N |
N |
Ketonuria |
+++ |
- |
- |
Stęż. mleczanów |
N |
+++ |
N |
Osmolalność |
>330mmol/kg |
<300mmol/kg |
>400mmol/kg |
Różnicowanie laboratoryjne:
czynnik różnicujący |
wysięk |
przesięk |
gęstość względna |
> 1018 g/l |
< 1014 g/l |
białko całkowite |
> 30 g/l |
< 30 g/l |
odczyn Rivalty |
(+) |
(-) |
stężenie białka w płynie stężenie białka w surowicy |
> 0,5 |
< 0,5 |
albuminy w płynie globuliny w płynie |
1 : 2 |
1 : 4 |
LDH w płynie |
> 200 IU/l |
< 200 IU/l |
erytrocyty |
> 100 000 /μl |
< 100 000 /μl |
leukocyty |
> 1000 /μl |
< 1000 /μl |
glukoza |
< 60 mg% |
> 60 mg% |
Humoralne markery odróżnicowania:
AFP
PSA
CYFRA 21.1 (Serum CYtokeratin FRAgment 21.1)
β-HCG
NSE
CEA (Carcinoembryonic Antigen)
CA 15.3
CA 12.5 (rak jajnika) glikoproteiny komórkowe
CA 19.9
monoklonalne Ig
białko Bence-Jonesa
BLCA-4
Humoralne markery proliferacji:
β2M
TPA
α-fetoproteina AFP
białko sekrecyjne
Cyfra 21.1 → fragment cytokeratyny 19 w nabłonku oskrzela w nowotworach płuc
NSE → specyficzna neuronowa enolaza
β-HCG → gonadotropina kosmówkowa; marker trofoblastu
BLCA-4 → raki pęcherza moczowego; białka macierzy jądrowej
Markery proliferacji → fragmenty prawidłowe, ale ich nadmiar przy zwiększonej proliferacji komórek.
β2M mikroglobulina → prognozowanie przebiegu szpiczaka
TPA → tkankowo swoiste polipeptydowe antygeny
CEA → raki jelita grubego; antygen karcynoembrionalny
CA 15.3 → antygen komórek rakowych gruczołu piersiowego
CA 12.5 → jajniki
CA 19.9 → trzustka, żołądek, jelita