Tadeusz Oleksyn 7.12.2010
TEMATYKA I ZASADY SPRAWDZIANU WIEDZY Z PODSTAW ZARZĄDZANIA
TEMATYKA (3 pytania spośród nw.)
Definicja i funkcje zarządzania
Subfunkcje pierwszej funkcji zarządzania (wymienić)
Subfunkcje drugiej funkcji zarządzania (wymienić)
Subfunkcje trzeciej funkcji zarządzania (wymienić)
Subfunkcje czwartej funkcji zarządzania (wymienić)
F.W. Taylor i jego dzieło
H. Ford i jego dzieło
P.F. Drucker i jego dzieło
Przywódcy charyzmatyczni i transakcyjni
Menedżer a lider - co ich łączy i co różni?
Siedem cech autentycznego zespołu
Zarządzanie przez cele (MBO) - charakterystyka metody / techniki
Zarządzanie przez wyniki - charakterystyka metody / techniki
Marketing - ogólna charakterystyka
Definicja i cechy organizacji
Cechy organizacji z sektora przedsiębiorstw
Cechy organizacji non - profit
Cechy wspólne organizacji ze sfery budżetowej
Szkoły naukowego zarządzania i jej liderzy
Szkoła administracyjna / klasyczna i jej liderzy
Motywacja a motywowanie
Kompetencje pracowników - wymienić uniwersalne
Kompetencje organizacji - wymienić składowe
Kluczowe kompetencje organizacji
Kluczowe kompetencje top-menedżmentu
Kierownicy średniego szczebla i ich kluczowe kompetencje
Kierownicy I linii - kim są, ich kluczowe kompetencje
ZASADY
Osoby, które otrzymają ocenę pozytywną na poziomie 2,5 lub 3 punktów, otrzymają ocenę końcową o jeden punkt wyższą, niż uzyskają z egzaminu w sesji.
Osoby, które otrzymają oceną pozytywną na poziomie 1,5 - 2 punkty, otrzymają ocenę końcową o pół punktu wyższą, niż wynikać to będzie z oceny ich egzaminu w sesji.
Osoby, które otrzymają mniej, niż 1,5 punkta nie otrzymują ani oceny pozytywnej ani negatywnej, a jedynie informację, że ich aktualna wiedza nie odpowiada minimalnym standardom akademickim, oczekiwanym od studenta.
Osoby, które nie stawią się na sprawdzian, będą miały ocenę obniżoną o jeden punkt z egzaminu pisemnego w sesji. Analogicznie - osoby ściągające, rozmawiające, piszące te same lapsusy.
Zasady punktacji: w pełni dobra odpowiedź na jedno pytanie - jeden punkt; częściowo dobra lub niepełna odpowiedź na jedno pytanie - pół punktu. Dla przykładu, dwie dobre odpowiedzi i jedna niepełna / nie w pełni dobra = 2,5 punkta.
Sprawdzian będzie 22 grudnia na zajęciach. Czas przeznaczony na sprawdzian - pół godziny. Można napisać nie więcej, niż 1,5 strony
Wyniki przedstawię dwa tygodnie po sprawdzianie (na początku stycznia).
1. Zarządzanie: Zestaw działań (obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie, tj. kierowanie ludźmi, i kontrolowanie) skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.
Funkcje: Planowanie
Określenie celów organizacji i działania podporządkowanego pewnej metodzie, planowi czy logice, a następnie decydowanie o wyborze najlepszego sposobu realizacji założonego celu. Planowanie pozostaje w ścisłym związku z procesem podejmowania decyzji z określonego zbioru dostępnych rozwiązań. Poznanie otoczenia, w którym działa przedsiębiorstwo pozwala skutecznie określić plan działania. Dodatkowo biorąc pod uwagę ustaloną misję (posłannictwo) firmy menedżerowie określają całą gałąź celów, które to stają się następnie podstawą przyjęcia odpowiednich strategii działania na wszystkich szczeblach. Ramy czasowe planowania obejmują: długi okres (plany strategiczne), średni okres (plany taktyczne) oraz krótki okres (plany operacyjne). Podczas ustalania siatki celów zalecana jest koncentracja na takich obszarach jak: tworzenie i dostarczanie wartości, pozycja na rynku, rentowność oraz jakość.
Organizowanie
Proces porządkowania, przydzielania, koordynowania działań i zasobów poszczególnym członkom organizacji, nawiązanie współpracy w ramach określonej struktury stosunków, wprowadzenie określonego ładu. Jest to takie zagospodarowanie, które w najlepszy sposób pozwoli zrealizować określony plan. W efekcie organizowanie powstają struktury systemów materialnych i społecznych, których świadome przyporządkowywanie uwzględniając przyjęte cele i kryteria doprowadza do wykluczenie działań mało intensywnych i efektywnych. </div> Nie mniej ważnym działaniem jest rekrutacja nowego personelu, który zostanie włączony do istniejącej struktury stosunków. Dobór nowej obsady jest poprzedzony projektowaniem stanowisk pracy tj. określeniem zakresu obowiązków pracownika na podstawie specjalizacji czy rozszerzenia zakresu pracy, rotacji między stanowiskami pracy oraz na wzbogaceniu i grupowaniu stanowisk pracy. Ważnym elementem będzie delegowanie, proces polegający na rozkładzie władzy, przekazywaniu części swoich obowiązków i uprawnień innym pracownikom. Współzależności między poszczególnymi wydziałami są koordynowane ze względu na stopień powiązania czynności różnych wydziałów.
Kierowanie ludźmi
Proces przewodzenia oraz motywowania kadry pracowniczej organizacji. Określa, w jaki sposób kierownik powinien kierować podwładnymi, a także jego stosunki z pracującymi dla niego ludźmi. Jego zadaniem jest zachęcanie do wspólnego wykonywania potrzebnych zadań i wspólnego osiągania celów wytyczonych w funkcjach planowania i organizowania. Odpowiednia atmosfera ułatwia pracownikom możliwie najefektywniejsze wykonywanie pracy. Problematyka kierowania opiera się na trzech głównych podejściach:
atrybutowym - zajmującym się identyfikacją cech charakterystycznych dla skutecznego kierownika,
behawioralnym - akceptującym określające zachowania kierowników oraz
sytuacyjnym - określającym model postępowania menedżerów ze względu na specyfikę określonej organizacji.
Kontrolowanie
Końcowa faza zarządzania, proces zmierzający do zapewniania, aby rzeczywiste działania były zgodne z planowanymi. Jest to obserwacja i systematyczne wprowadzanie korekt do bieżących działań dla ułatwienia realizacji celów. W sytuacji, gdy jakaś część organizacji nie działa zgodnie z założeniami, zadaniem kierownika jest identyfikacja przyczyny takiej sytuacji oraz natychmiastowe wszczęcie postępowania naprawczego mającego na celu poprawę stanu organizacji (więcej na ten temat w artykule działania korygujące). Kontrola niezbędna jest w sytuacjach zmiany otoczenia przedsiębiorstwa, złożoności organizacji, nieuchronności błędów. Spełnia wiele ważnych funkcji:
porównuje rzeczywiste wyniki z planowanymi,
koryguje błędy,
wpływa na kształt przyszłych działań.
Ważnym elementem jest ustalenie zakresu kontrolowanego obszaru (produkcja, finanse, logistyka, marketing, zasoby ludzkie) w celu usprawnienia funkcjonowania organizacji. Wyniki kontroli stanowią istotne dane wejściowe do kolejnego przebiegu procesu planowania.
2. Subfunkcje planowania: gromadzenie informacji, prognozowanie, programowanie, bilansowanie i optymalizacja planów, pomoc podległym organizacjom.
3. Subfunkcje organizowania: grupowanie czynności i pracowników, przydzielanie zadań, kształtowanie więzi pomiędzy komórkami, delegowanie i rozgraniczanie uprawnień, dobór kadr kierowniczych.
4. Subfunkcje kierowania ludźmi: dobór i instruowanie pracowników, ustalanie zasad i miar ich spełnienia, wyznaczanie wynagrodzeń, ocena i rozwój kadr, stosowanie bodźców pozapłacowych.
5. Subfunkcje kontrolowania: identyfikacja zadań i ustalanie procedur kontroli, kontrola merytoryczna zadań, kontrola poprzez system finansowy, formułowanie zaleceń pozakontrolnych.
6. Frederic Winslow TAYLOR (1856 - 1915). Amerykański inżynier - wynalazca, jeden z twórców kierunku Naukowe Zarządzanie. Autor 42 patentów, m.in. wynalazcą stali szybkotnącej. Praktyk i teoretyk, wynalazca, menedżer, badacz, konsultant, autor publikacji z zakresu zarządzania i ergonomii. Studiował prawo na Uniwersytecie Harvarda, podjął pracę w biurze Midvale Steel Company. Przeszedł na stanowisko robotnicze, był: ładowaczem, pomocnikiem tokarza, tokarzem, narzędziowcem, brygadzistą, majstrem, kierownikiem ekipy naprawczej, głównym projektantem, kierownikiem biura studiów, głównym inżynierem. Jeszcze będąc robotnikiem podjął wieczorowe studia inżynierskie. Tytuł inżyniera mechanika uzyskał w roku 1883 w Instytucie Stevensa. W latach 1890 - 1893 był dyrektorem generalnym wielkiego przedsiębiorstwa Manufacturig Investment Company w przemyśle papierniczym. Wprowadził metodykę naukową do organizowania procesów pracy, kształtowania treści i podziału pracy oraz motywowania. przeprowadzał m.in. badania dotyczące ładowania materiałów za pomocą łopat doprowadził do 3,8 krotnego zwiększenia wydajności pracy ładowaczy. Rozwijał zespołową organizację pracy.
7. Henry Ford (1863-1947) - przemysłowiec amerykański, który założył w 1903 spółkę Ford Motor Company. Zwany genialnym twórcą metod przemysłowych, zrewolucjonizował rynek motoryzacji poprzez realizację swojego pomysłu na samochód dla wszystkich. Powszechna dostępność aut Forda zrewolucjonizowała układy społeczne w USA, umożliwiając zasiedlanie przedmieść wielkich miast jak Nowy Jork czy Detroit, jak też zasiedlanie zapomnianych terenów jak Floryda. Ford wpłynął też na układy ekonomiczne USA (kredyty na auta). Ford założył fabrykę ciężarówek w Kolonii w Niemczech, która jako jedyna fabryka posiadana przez kapitał zagraniczny nie została przejęta przez państwo podczas II wojny światowej. Mówi się, że na sukces Forda składają się trzy zasady:
- produkcja masowa jest oparta na daleko idącym podziale pracy. System Forda pozwalał na zatrudnienie inwalidów wojennych, czy też niewidomych
-wysokie płace. Był zdania, ze płacąc dużo wzbogaca się nie tylko własnych pracowników lecz również dostawców i twórców półproduktów
-brak hierarchii. Kierował się prostotą i minimalizacją. Systematycznie upraszczał już istniejące działy.
8.PETER F. DRUCKER (1909 - 2005). Największy, jak dotąd, teoretyk zarządzania na świecie. Zdobył wyższe wykształcenie na uniwersytetach w Austrii i Anglii. W 1929 roku podjął pracę w międzynarodowym banku w Anglii. Karierę zrobił jako nauczyciel akademicki i autor najgłośniejszych (nie tylko w USA) książek na temat zarządzania. Pomagała mu dobra znajomość praktyki. Najpierw był profesorem politologii i filozofii w Bennigton College, a później (przez 20 lat) w New York University. Od 1971 roku był profesorem w Claremont Graduate School w Kalifornii. Opracował cechy dobrego zarządzania, napisał wiele książek. Opracował metodę zarządzania przez cele oraz metodę zarządzania przez wyniki.
9. Przywódca to osoba, która opanowała sztukę tworzenia wizji, w której jak w soczewce skupia się uwaga i zainteresowanie pracowników; wizja inspiruje i prowadzi do zjednoczenia przywódców z ich podwładnymi
Przywódca charyzmatyczny: istotą przywództwa charyzmatycznego jest stworzenie i wykreowanie nowej - naruszającej status quo i dającej firmie szansę przetrwania i rozwoju - wizji. Charyzmatyk wykorzystuje zaistniały bieg zdarzeń (kryzys), czasem może go i prowokuje, skupiając wokół siebie - dzięki posiadanym cechom osobowości i przejawianym zachowaniom - podobnie myślących i stając na ich czele.
Duża pewność siebie (wysoka i lekko zawyżona samoocena);
Nasilony motyw dominowania;
Wysoka motywacja wywierania wpływu na innych (zmieniania ich wartości i postaw);
Silne przekonanie o moralnej słuszności uznawanych wartości i podejmowanych działań.
Przywódca transakcyjny: Przywództwo transakcyjne opiera się na regule wymiany, to znaczy jest w pewnym sensie wytargowane. Stąd zarządzający wzmacnia motywację podwładnych poprzez transakcje - odwołuje się do tego, co się podwładnym opłaca i w zamian za wysiłek oferuje im cenne nagrody, takie jak pieniądze czy status. Przywódca transakcyjny dąży do osiągnięcia jak najwyższej sprawności operatywnej i taktycznej w obszarze jego oddziaływania, poprzez stosowanie kombinacji władzy formalnej i nieformalnego wpływu rozpoznaje, modyfikuje i spełnia potrzeby podwładnych oraz reaguje na zmieniające się sytuacje.(narcystyczny, zaborczy, uwodzicielski, roztropny)
Koncepcja przywództwa transakcyjnego zakłada nieustanną wymianę lidera ze jego podwładnymi, co jest konsekwencja odmienności ich interesów. Kierownik używa kombinacji władzy formalnej i nieformalnego wpływu w dążeniu do większej efektywności. Rozpoznaje on, modyfikuje i spełnia potrzeby i oczekiwania podwładnych oraz reaguje na zmieniające się sytuacje.
Istnieje kilka typologii przywódców transakcyjnych:
przywódcy naturalni - dysponują wrodzonymi predyspozycjami przywódczymi, postrzegają wzorce przywództwa przez całe życie, świadomie doskonalą swe umiejętności oraz charakteryzują się samodyscypliną potrzebną wybitnym przywódcom;
przywódcy ukształtowani - postrzegają wzorce przywództwa przez całe życie, świadomie doskonalą swe umiejętności przywódcze, mają samodyscypliną potrzebną wybitnym przywódcom;
przywódcy kształcący się - niedawno zetknęli się ze wzorcami przywództwa, uczą się umiejętności przywódczych i mają samodyscyplinę potrzebną dobrym przywódcom;
przywódcy potencjalni - nie zetknęli się ze wzorcami lub stykali się z nimi w niewielkim zakresie, nie uczą się umiejętności przywódczych lub czynią to w ograniczonym zakresie, chcą stać się przywódcami.
Przywódcy transakcyjni instrumentalnie traktują strukturę organizacyjną, manipulują formalnymi karami i nagrodami w celu uzyskania pożądanego zachowania. Ci efektywnie pracujący potrafią jednak ciągle rozpoznawać wywierać wpływ i spełniać zmieniające się oczekiwania podwładnych. są w ciągłym pogotowiu, ponieważ umiejętność odczytywania oczekiwań jest podstawą ich przywództwa.
10. menedżer a lider co ich łączy i co różni
Lider - osoba lub organizacja przewodząca, stojąca na czele danej grupy. Cechą charakterystyczną lidera jest to, że ludzie lub organizacje same chcą go naśladować oraz łatwo poddają się jego przywództwu. Liderem może być osoba, która: posiada osobisty autorytet lub prestiż, jest wpływowa i z tego tytułu spełnia określone funkcje społeczne. Zajmuje eksponowane stanowisko w liczących się, publicznych lub prywatnych organizacjach, funkcjonujących w danym społeczeństwie i z tego tytułu cieszy się w nim instytucjonalnym, czyli urzędowym autorytetem lub prestiżem.
Cechy: uczciwość, samodyscyplina, lojalność, odpowiedzialność za siebie i otoczenie, chęć do uczenia się, niezawodność, wytrwałość, sumienność i hołdowanie etyce pracy. Pewność siebie, umiejętność pozytywnego myślenia, umiejętność przekonywania innych do własnych racji, posiadanie umiejętności skutecznego porozumiewania się, niezadowolenie ze status quo.
Manager jest to osoba, której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania - podejmowanie decyzji, planowanie i organizowanie. umiejętności: trafnego doboru współpracowników i budowy zespołu, skutecznego integrowania i motywowania pracowników rozdzielania (delegowania) zadań i uprawnień, pracy z zespołem, współpracy z ludźmi, koordynowania i nadzoru grupy, organizowania własnej pracy i koordynowania własnych działań, radzenia sobie w sytuacjach stresowych, zarządzania czasem, szybkiego podejmowania decyzji. Oraz cechy: Kreatywność, intuicyjność, posiadanie wiedzy, wytrwałość, wszechstronność, silna osobowość, asertywność, lojalność wobec współpracowników.
12. Zarządzanie przez cele (ZPC, ang. Management by Objectives - MbO) Jest to najsłynniejsza na świecie i najszerzej stosowana metoda / technika zarządzania, stosowana we wszystkich krajach na wszystkich kontynentach, autorstwa P.F. Druckera. U jej podstaw leży założenie, że do najcenniejszych zasobów przedsiębiorstwa decydujących o jego wynikach należy motywacja, inicjatywa i aktywność załogi. Idea przewodnia ZPC skoncentrowana jest na wspólnym (przełożeni i podwładni) określeniu i negocjowaniu celów, wspólnym ustalaniu mierników pożądanych wyników końcowych oraz na wspólnych okresowych przeglądach i ocenie uzyskanych rezultatów.
Poniżej są opisane ogólne etapy zarządzania przez cele:
1) Określenie celów,
2) Określenie środków,
3) Pomiar skuteczności.
4) Planowanie strategiczne (misja, cele długo i krótkookresowe),
5) Rozdzielenie celów głównych,
6) Przydzielenie celów dla poszczególnych komórek organizacji,
7) Zatwierdzenie i zestawienie głównych obszarów kluczowych wyników.
W trakcie realizowania kolejnych etapów należy uwzględnić: Rentowność, Koszty, Wydajność, Jakość.
Cechami metody zarządzania przez cele są:
kwantyfikacja celów (określenie wymierne-ilościowe),
wybór obszarów kluczowych wyników.
Zarządzanie przez cele składa się z czterech czynników:
Zbioru celów głównych i cząstkowych,
Przejrzystej struktury organizacyjnej,
Systemu kontroli informatyczno-kontrolny,
Demokratycznego stylu kierowania.
W metodzie tej pomocne jest sporządzenie karty zadań kluczowych - karty zadań dla stanowiska zawierającej:
I. Ogólny cel stanowiska pracy.
II. Miejsce w strukturze organizacyjnej.
III. Zakres odpowiedzialności
IV. Zadania kluczowe:
- opis zadań kluczowych,
- wyniki pracy,
- dane w oparciu, o które można mierzyć wyniki.
Wymaga ona konsekwentnego przestrzegania nw. zasad:
(1) trafnego doboru celów;
(2) rozpisania wszystkich celów przyjętych dla organizacji na cele dla poszczególnych jej obszarów i zespołów;
(3) elastycznego planowania;
(4) stosowania „Zasady Pareta w zarządzaniu” i delegowania uprawnień;
(5) oceny pracy poszczególnych obszarów, zespołów i ludzi wedle ich aktywności w zakresie formułowania i doskonalenia celów oraz zakresu i terminowości ich realizacji;
(6) koncentrowania się naczelnego kierownictwa na wynikach końcowych przy zostawieniu swobody kierownictwom niższych szczebli w zakresie tego, jak dojść do tych wyników.
Trafny dobór celów oznacza, że powinny one być:
najważniejsze;
wewnętrznie zgodne;
zwymiarowane;
zhierarchizowane;
zoptymalizowane;
zoperacjonalizowane;
monitorowane i modyfikowane, gdy zachodzi taka potrzeba.
13.Prezentacja metody zarządzania przez wyniki.
Zarządzanie przez wyniki zdaniem Petera Druckera odbywa się, wtedy gdy przedsiębiorstwa tworzą koszty a zyski leżą poza nim. Jest to metoda doraźnego skoncentrowania się na działaniach w kierunku wyróżnionych punktach/usługach, które są źródłami największych zysków dla przedsiębiorstwa. Najczęściej stosuje się metodę w dużych firmach, które zajmują się produkcją różnego rodzaju produktów.
Za centra kosztów najczęściej przyjmuje się dowolne komórki przedsiębiorstwa, lecz pod warunkiem, że istnieje możliwość bezpośredniego naliczenie kosztów. Centrum zysku może być dowolną komórką organizacji mającą kontakt z rynkiem oraz mogącą sprzedawać. Występuje możliwość rozliczania kosztów. Centrum zysku (kosztów) tworzy się na bazie komórek organizacji. Są to ośrodki odpowiedzialne za koszty i zyski.
Powołuje się je w celach:
poprawy poziomu gospodarowania,
wzrostu efektywności i elastyczności,
podniesienia konkurencyjności danej firmy.
Realizacja następuje za pomocą:
zwiększenia samodzielności komórek,
powiązania wyników ich pracy z systemem wynagrodzeń pracowników i kierowników poszczególnych komórek.
Tworzenie celów dla komórek odbywa się w oparciu o procedurę zarządzania przez wyniki zawierającą:
wyodrębnienie organizacyjne centrów,
określenie celów i zadań centrów,
wytyczenie zakresów odpowiedzialności i samodzielności,
sprecyzowanie zasad i trybu oceny centrum,
sporządzenie zasad powiązania wyników centrów z systemem wynagrodzeń.
Zaletami zarządzania przez wyniki są:
posiadanie prostych narzędzi kontroli z punktu widzenia zarządu,
wzrost osobistej odpowiedzialności kierowników,
lepsze powiązania między wynikami a wynagrodzeniem.
Wśród wad zarządzania przez wyniki wymienia się:
występowanie problemów z koordynacją,
możliwość charakteru konfliktowego,
prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania się stylu autokratycznego zarządzania.
Właściwa szczególnie dla dużych organizacji o strukturze dywizjonalnej bądź dla holdingów.
Zakłada trzyetapowe postępowanie:
(1) utworzenie centrów kosztów;
(2) przekształcenie centrów kosztów także w centra zysków;
(3) usamodzielnienie centrów zysków - po przygotowaniu do tego kadry, zapewnieniu spójności organizacji oraz właściwego systemu informacji.
MBR dobrze służy rozwojowi aktywności, przedsiębiorczości i efektywności menedżerów i specjalistów przedsiębiorstw.
14. marketing- kompleksowa działalność przedsiębiorstwa na drodze: producent-konsument. Zbiór działań przedsiębiorstwa związany z promocją i sprzedażą wytwarzanych produktów; marketing jest sposobem działania firmy na rynku, opartym na wykorzystaniu zespołu zintegrowanych instrumentów i czynności, mających na celu poznanie oraz celowe kształtowanie potrzeb odbiorców towarów i usług. W marketingu najważniejsza jest świadomość, że klient i jego oczekiwania to najważniejszy element biznesu (jeśli nie ma klientów, przedsiębiorstwo w sensie ekonomicznym traci rację bytu) oraz wynikający z tej świadomości proces identyfikowania i zaspokajania potrzeb klienta - przy równoczesnym zapewnieniu zysku przedsiębiorstwa i ciągłości jego funkcjonowania. W osiągnięciu celu służą techniki wspomagające ten proces: badania rynku, kształtowania produktu, oddziaływania na rynek, ustalania ceny, sprzedaży. Działania marketingowe dzielone są na cztery podstawowe typy tzw. marketing mix. Są to: cena, produkt, dystrybucja i promocja. Współcześnie zdarza się, iż specjaliści do spraw marketingu wyróżniają kolejne elementy - ludzie (people), świadectwo materialne (physical evidence), zestaw - opakowanie (package), proces, przyzwolenie (permission), rekomendację (pass-along), pozycjonowanie (plasowanie), nagłośnienie (publicity), czynnik wyróżniający (fioletowa krowa - purple cow).
15. Organizacja (gr. - uporządkowanie) to celowa grupa społeczna, która funkcjonuje według pewnych reguł i zasad, współpracująca ze sobą - by osiągnąć określony cel. Istotą organizacji jest świadomość zasad, reguł, misji, celów oraz synergia (dopasowanie, wspomaganie działań innych).
Cechy organizacji:
cel -zbór wartości (społeczno- ekonom.) które są ważne dla rozwoju oraz trwania org. i jej związku z otoczeniem. (To system wartości ważnych dla administracji. )
więzi organizacji
struktura organizacyjna
ludzie
1. Utworzenie przez ludzi lub przez czlonków-założycieli albo na podstawie decyzji zewnętrznego organu założycielskiego.
2. Połączenie ludzi jako podstawowego czynnika twórczego z malerialno-technicznymi lub rzeczowymi środkami działania, inaczej systemami społeczno-technicznymi.
3. Celowe zorientowanie, tj. powołanie do realizacji indywidualnych i zbiorowych celów swych uczestników oraz określonych w akcie założycielskim celów społecznych, realizowanie misji społecznej, jaką jest wytwarzanie na rzecz otoczenia dóbr lub usług materialnych albo usług i wartości niematerialnych.
4. Ustrukturalizowanie, posiadanie wewnętrznej struktury {czyli zbioru reguł organizacyjnych i oddziaływań materialnych, energetycznych, informacyjnych), ukształtowanej ze względu na cele i zadania, a także podział pracy, funkcji, ról organizacyjnych.
5. Posiadanie wspólnego członu kierowniczego -zarządu, inaczej systemu sterującego, koordynującego współdziałanie składników poprzez podejmowanie czynności planistycznych, organizatorskich, motywacyjnych i kontrolnych dla zapewnienia sprawnej realizacji celów i maksymaliza efektu synergetycznego (organizacyjnego).
6. Rozmyślne zachowanie się, czyli zdolność do samodzielnego określania i modyfikowania celów oraz sposobów ich osiągania.
7. Ekwiwalność, zdolność do osiągania przyjętych tych samych celów końcowych przy różnych warunkach początkowych i przy wykorzystaniu różnych środków.
8. Zdolność do utrwalania wzorców działań i do powtarzalnej, a czasami ciągłej realizacji celów, czyli do tworzenia warunków sprzyjających instytucjonalizacji, tj. wyodrębnienia przestrzennego, ekonomicznego i prawnego oraz formalizacji celów, funkcji i struktury.
9. Współdziałano z otoczeniem, prowadzenie z nim wymiany dóbr materialnych, środków pieniężnych, energii i informacji, co jest uzasadnieniem dla nazwy „system otwarty".
10. Zdolność do samoorganizacji, do zwiększania swojej sprawności i stopnia uporządkowania (negatywnej entropii).
Misja określa kierunek działania całej organizacji, jej koncepcję biznesu firmy, jej rolę i sens istnienia. Określa pośrednio dziedziny, którymi firma jest w stanie się zająć i chce się zajmować. Wizja jest opisem wizerunku przedsiębiorstwa w odległej przyszłości, przy optymistycznym założeniu wystąpienia korzystnych uwarunkowań. Jest to, często idealna, koncepcja organizacji w przyszłości. To aspiracje i marzenia właściciela, zarządu o jej przyszłym kształcie, wielkości i sukcesach. I to, że jest to najczęściej idealne marzenie to bardzo dobrze, bo właśnie marzenia, cele na pierwszy rzut oka nierealne inspirują nas do działania. Motywują do podejmowania wyzwań.
17. Organizacja non-profit - organizacja, której zadaniem nie jest wypracowanie zysku. Najczęściej jest to stowarzyszenie - dobrowolne, trwałe i samorządne zrzeszenie o celach niezarobkowych, które samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące działalności, której podstawą jest praca społeczna członków. Oznacza to, że wszystkie środki finansowe organizacji są przeznaczane na realizację celów statutowych.
19. F. W.Taylor kierunek naukowego zarzadzania..Wykorzystywal on zasade racjonalnej i systematycznej organizacji pracy oraz naukowe metody jej badania.Okazalo się ze nie jest wystarczajace zarzadzanie firma tylko dzieki zdrowemu rozsadkowi.Niska wydajnosc prowadzila do hamowania rozwoju gospodarczego.Taylor zidentyfikowal na podstawie badan czynniki odpowiedzialne za niska wydajnosc:
-wadliwy system wynagradzania
-brak zgodnosci pomiedzy cechami robotnikow a wymaganiami pracy
-przekonanie robotnikow, ze wzrost produkcji prowadzi do bezrobocia
Naukowe zarzadzanie powinno być oparte na zasadach:
(1) zaprojektowania każdego elementu procesu pracy, zamiast improwizacji;
(2) racjonalnego doboru i stałego szkolenia pracowników;
(3) współpracy kierownictwa i pracowników w celu realizacji „naukowych zasad”
(4) równego podziału pracy i odpowiedzialności kierowników i pracowników zamiast przeciążania pracowników wykonawczych.
Podstawa naukowej metody jest obserwacja, eksperyment i doświadczenie.. Taylor wprowadzil badanie sposobu pracy, ruchow robotnikow przy poslugiwaniu się maszynami .Badania te mialy sluzyc odmiezeniu czasu potrzebnego na wykonanie poszczegolnych zadan-pomiar czasu kolejnych mikroruchow.. To pomoglo wyznaczyc normy czasowe dla robotnikow, a tym samym pozwolilo wyznaczyc zadania dzienne:co, jak i w jakim czsie powinno być wykonane.. Aby podniesc wydajnosc zajal się doskonaleniem technologii(eksperymenty z lopatami).stworzyl także wzor dobrego robotnika, który aaby osiagal duza wydajnosc musial:doskonalic swoje nawyki operacyjne, musiano wprowadzic odpowiedni podzial pracy w organizacji, musial dostosowac rytm pracy od jej wymagan, musiano mu stworzyc doskonale warunki pracy...stwierdzil także, ze należy oddzielac odpowiedzialnosci kierownicze od pracowniczych.
20. Klasyczna Szkoła zarządzania:
- założyciel szkoły Henri Fayol (usystematyzował zachowania kierowników)
- szkoła narodziła się w USA,
- początek (koniec IXX w.),
- koniec (koniec lat 20-tych), funkcjonowała do wojny
- ten czas to eksplozja wynalazków i technologii, zasoby technologiczne na bardzo wysokim poziomie, duże zasoby finansowe możliwe do uruchomienia, okres akumulacji kapitału, zasoby kadrowe (niski poziom kwalifikacji, wykształcenia)
Charakterystyka/koncepcja pracownika:
- pracownik jest nieudanym dodatkiem do maszyny,
- każdego można kupić za pieniądze,
- pracownik jest istotą biologiczną i reaguje głównie na podstawowe rodzaje bodźców,
- pracownik powinien funkcjonować wyłącznie w formalnych grupach,
- przeciętny pracownik zaspokaja potrzeby poprzez pracę w firmie.
Charakterystyka/koncepcja kierownika:
- kierownik jest jedynym twórczym elementem organizacji,
- zadanie kierownika to rozpoznać pracę, opracować ją naukowo, dobrać pracowników, udzielić instruktażu, nadzorować wynik i przebieg procesu pracy,
- kierownik powinien zapewnić niezbędne techniczne i socjalne warunki pracy.
Koncepcja organizacji w Szkole Klasycznej:
Przeciętna organizacja jest układem zamkniętym względnie odosobnionym.
Przeciętna organizacja jest układem autarkicznym i kieruje swoją aktywność głównie do wewnątrz.
Przeciętna organizacja musi znaleźć najlepsze rozwiązania wewnętrzne w poszczególnych swojego funkcjonowania.
W organizacji obowiązywać powinny klasyczne zasady motywacji.
Dobór pracowników w organizacji powinien być oparty wyłącznie o kryteria merytoryczne.
W organizacji powinien występować wyraźny i jednoznaczny podział na kierujących i kierowanych.
W organizacji podstawowym stylem kierowania jest styl autorytarny.
W organizacji konieczna jest ścisła rygorystyczna kontrola.
W organizacji obowiązują zasady takie jak:
jedności i jednolitości kierownictwa
jednoosobowego kierowania
równoważności zada, uprawnień odpowiedzialności
droga służbowa - nie omijanie szczebli w strukturze organizacyjnej
KIERUNEK ADMINISTRACYJNY: podejście do zarządzania koncentrujące się na zarządzaniu całą organizacją. Henri Fayol, Max Weber, Lyndall Urcoick, Chester Barnard.
Zasady Fayola:
1. podział pracy;
2. autorytet;
3. dyscyplina;
4. jedność rozkazodawstwa;
5. jednolitość kierownictwa;
6. podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu;
7. wynagrodzenie;
8. centralizacja;
9. hierarchia - droga służbowa oraz skrót poprzez tzw. kładkę (most) Fayala;
10. ład;
11. ludzkie traktowanie pracowników;
12. stabilizacja personelu;
13. inicjatywa;
14. zgranie personelu.
21 Motywacja a motywowanie
Motywacja: zestaw sił, które powoduję, że ludzie zachowują się w określony sposób. Zespół czynników natury psychicznej uruchamiający i organizujący zachowanie się człowieka skierowany na osiągnięcie określonego celu. Motywacja wewnętrzna-angażowanie się w jakieś działanie, ponieważ sprawia ono przyjemność, wzbudza zainteresowanie. Motywacja zewnętrzna-angażowanie się w jakieś działanie wskutek nacisków otoczenia lub dla zewnętrznych korzyści.
Motywowanie: to wpływanie kierowników na zachowanie ludzi tak, aby realizowali oni cele firmy i byli do tego przekonani. Proces świadomego i celowego oddziaływania na postępowanie ludzi przez stwarzanie środków i możliwości realizacji ich potrzeb i wartości dla osiągnięcia celów organizacji. Stosować więcej nagród niż kar; więcej pochwał niż nagan.
22.KOMPETENCJE PRACOWNIKA
uzdolnienia i predyspozycje;
motywacje
wykształcenie i wiedza;
doświadczenie, umiejętności i sprawności;
postawy i zachowania;
cechy psychofizyczne, obiektywnie niezbędne dla dobrej pracy na danym stanowisku lub w danym zespole i dla wypełnienia danej roli organizacyjnej
formalne wyposażenie w prawo do wykonywania określonych czynności na rzecz firmy i w jej imieniu.
23. Kompetencje organizacji obejmują wszystkie te wartości niematerialne i materialne, które determinują domenę organizacji, jej zdolność do efektywnego funkcjonowania i pozycję rynkową.
Składowe kompetencje:
Wiedza i pamięć zbiorowa
Kompetencje pracowników i współpracowników
Opanowane transfery z zewnątrz
Kompetencje społeczne (współpraca z otoczeniem, etyka)
Kompetencje zarządcze
Kształtowanie produktów i technologii
24.Kluczowe kompetencje - to, co dany podmiot (firma, jej oddział, pracownik, zespół, itd.) umie robić najlepiej. To umiejętności powszechne, ale niezbędne dla funkcjonowania w danym sektorze. Ich zawartość nie powinna być zatem zbliżona do zawartości kompetencji kluczowych innych firm z tego samego sektora. Powinny być dopasowane do aktualnej strategii działania firmy, ale głównie w oparciu o przyszłe cele organizacji. Kluczowymi kompetencjami nowoczesnych organizacji są kompetencje związane z zarządzaniem zmianami, organizacyjnym uczeniem się i zarządzaniem wiedzą, przedsiębiorczością, rozwojem kapitału społecznego, rozwojem innowacji w sferze działania i innowacji technologiczno-produktowych oraz globalna perspektywa związana z umiejętnym wykorzystywaniem szans wynikających z globalizacji.
Potencjalny dostęp do różnorodnych rynków
Jasne i zrozumiałe korzyści dla klienta
Trudność imitacji sposobu osiągnięcia sukcesu firmy przez konkurencję
25. kluczowe kompetencje top-menedżmentu
Przedstawiciel top-menedżmentu powinien wyróżniać się mocną osobowością i cechami przywódczymi. Opinia charyzmatycznego przywódcy z pewnością ułatwia zarządzanie na tym poziomie. Kluczowe kompetencje to strategiczne, skuteczne i etyczne postępowanie oraz umiejętność postępowania z ludźmi.
26. KIEROWNICY ŚREDNIEGO SZCZEBLA kierują już pracą innych kierowników, ich główną rolą jest poszukiwanie równowagi pomiędzy wymaganiami przełożonych a możliwościami podwładnych.
Idealny przedstawiciel średniej kadry kierowniczej powinien posiadać:
kompetencje integratora - koordynatora (na tym poziomie są one na ogół najważniejsze); istotna jest zwłaszcza działalność integracyjna „w poziomie” - samodzielne, efektywne, „dobrosąsiedzkie” układanie wzajemnych stosunków i współpracy z innymi kierownikami ze współpracujących obszarów;
umiejętność harmonizowania celów i interesów powierzonej sobie części organizacji z celami i interesami całej organizacji;
kompetencje interpersonalne, w tym zwłaszcza umiejętność trafnego doboru współpracowników i budowy zespołów, umiejętność skutecznego integrowania i motywowania ludzi, kształtowania dobrej komunikacji; umiejętność łagodzenia i rozwiązywania konfliktów oraz dobrej współpracy z ludźmi;
kompetencje strategiczne; jakkolwiek są one najbardziej nieodzowne na najwyższym poziomie kierowania, także na poziomie II trzeba już „organizować przyszłość”, dokonywać wielu ważnych wyborów i przygotowywać powierzoną sobie część organizacji do sprawnego funkcjonowania w przyszłości;
predyspozycje osobowościowe i charakterologiczne, ogólnie dość podobne do opisanych dla przedstawicieli naczelnego kierownictwa
Kierownik II poziomu powinien być również skuteczny i etyczny, jak każdy kierownik.
27. Kierownicy pierwszej linii (niższa kadra kierownicza) nadzorują jedynie wykonawców, nie są natomiast przełożonymi innych kierowników.
kompetencje zawodowe (w literaturze anglosaskiej opisywane jako „techniczne”); zazwyczaj na kierownika awansuje się pracownika, który wyróżnia się wiedzą zawodową i zaangażowaniem w pracę;
kompetencje interpersonalne - aczkolwiek najczęściej nie wymaga się tutaj jeszcze pełnego profesjonalizmu;
umiejętny dobór współpracowników i budowa zespołów
Kompetencje wspólne dla wszystkich poziomów
Skuteczność w działaniu i osiąganiu wyznaczonych celów
Trafny dobór i rozwój zawodowy ludzi oraz efektywne motywowanie
Umiejętność pracy z ludźmi i przez ludzi
Etyczne postępowanie.