1955


PRAWO GOSPODARCZE

Prawo gospodarcze - jest to ogół norm prawnych regulujących ustrój prawny jednostek i podmiotów gospodarczych, ich działalność gospodarczą oraz stosunki prawne powstające w związku z tą działalnością. Przepisy prawa mają dwojaki charakter: regulują sposób tworzenia i funkcjonowania podmiotów gospodarczych.

Działalnością gospodarczą (art.2.ust.1.K.Sp.H.) - w rozumieniu ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Przepisów ustawy nie stosuje się (art.3.K.Sp.H.) do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

Źródła prawa gospodarczego to:

Ustawy te są nowe, czyli pisane od podstaw, wprowadzają nowe założenia, uwzględniając zasady międzynarodowe.

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej (konstytucyjne) są sformułowane na podstawie konstytucji, prawa o działalności gospodarczej, kodeksu cywilnego. Podstawowym celem jest ochrona przedsiębiorczości osób podejmujących działalność, administracji, sądownictwa. Są to:

  1. zasada wolności gospodarczej;

  2. zasada równości podmiotów podejmujących i prowadzących działalność gospodarczą;

  3. zasada swobody umów;

  4. zasada ochrony konkurencji;

  5. zasada poszanowania dobrych obyczajów w obrocie gospodarczym.

Żadna z tych zasad nie jest absolutna.

Ad.1) zasada wolności gospodarczej; (art.20 i 22 Konstytucji). Ograniczenie wolności gospodarczej jest dopuszczalne w świetle Konstytucji i ze względu na ważny interes publiczny. Interes publiczny nie zawsze wynika z przepisów, nie jest sprecyzowany. Przejawia się ta zasada w podejmowaniu i prowadzeniu działalności, wyborze form organizacyjnych, itp.

Ad.2) zasada równości podmiotów podejmujących i prowadzących działalność gospodarczą; Art.35 Konstytucji i art.5 Ustawy o Działalności gospodarczej - stanowią, że zasada ta odnosi się również do cudzoziemców działających w Polsce.

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej (art.5,U.Dz.G.) jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.

Ad.3) zasada swobody umów; Wynika z art.353.1 Kodeksu Cywilnego. Swoboda umów sprowadza się do podejmowania decyzji czy zawierać umowę, z kim i co wynika z umowy. Konstrukcje umów wynikają z Kodeksu Cywilnego.

Ad.4) zasada ochrony konkurencji; Wynika z art.8 Prawa o Działalności Gospodarczej:

Przedsiębiorca (art.8.) wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.

Nie jest skierowana tylko do przedsiębiorców, ale i do państwa. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (1993) i (z 1990) O przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym - obydwie mają zapobiegać działaniu nieuczciwej konkurencji.

Ad.5) zasada poszanowania dobrych obyczajów w obrocie gospodarczym. Przestrzeganie wyłącznie przepisów nie zawsze jest wystarczające. Poza sztywną literą prawa należy szanować dobre obyczaje.

Struktura Kodeksu Spółek Handlowych.

Kodeks ten wszedł w życie 1.01.2001. Dotychczas obowiązywał Kodeks Handlowy z 1934r. Obecny kodeks jest dostosowany do przepisów międzynarodowych (633 art.). Nie zawiera żadnej delegacji do przepisów wykonawczych. Podzielony jest na 6 tytułów:

  1. Przepisy ogólne.

  2. Przepisy o spółkach osobowych.

  3. Przepisy o spółkach kapitałowych.

  4. Łączenie, podziały i przekształcenia spółek.

  5. Przepisy karne.

  6. Przepisy przejściowe i końcowe.

W tytule 1 - wyraźnie nazwano wszystkie rodzaje spółek. Wprowadził także pojęcie spółek partnerskich i komandytowo-akcyjnych (łączących cechy spółek osobowych i kapitałowych, ale jest spółką osobową).

Tyt.4 - pozwala na elastyczną działalność spółek. W starych spółkach zmodyfikowano ich działalność. W sprawach nie uregulowanych przez ten kodeks, należy odwoływać się do Kodeksu Cywilnego.

Nie mogą występować inne spółki niż zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych. Zgodnie z nim występuje 6 rodzajów. Tylko spółki cywilne są regulowane K.Cyw.

Nastąpiła zmiana terminologii:

Przedsiębiorcą (art.2.ust.2,K.Sp.H.) - w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje działalność gospodarczą, o której mowa w ust.1.

Za przedsiębiorcę (art.2.ust.3,K.Sp.H.) uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywania przez nich działalności gospodarczej, o której mowa w ust.1.

Zgodnie z art.54 i 55 P.Dz.G. występuje podział na małych i średnich przedsiębiorców:

Za małego przedsiębiorcę (art.54.ust.1.) uważa się przedsiębiorcę, który w poprzednim roku obrotowym:

  1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

  2. osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 7 milionów EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 27 milionów EURO.

Nie uważa się jednak za małego, przedsiębiorcy (art.54.ust.2.), w którym przedsiębiorcy inni niż mali posiadają:

  1. więcej niż 25% wkładów, udziałów lub akcji;

  2. prawa do ponad 25% udziałów w zysku;

  3. więcej niż 25% głosów w zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy).

Za średniego przedsiębiorcę (art.55.ust.1,P.Dz.G.) uważa się przedsiębiorcę, nie będącego małym przedsiębiorcą, który w poprzednim roku obrotowym:

  1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

  2. osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczających równowartości w złotych 40 milionów EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzanego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 27 milionów EURO.

Nie uważa się jednak za średniego, przedsiębiorcy (art.55.ust.2,P.Dz.G.), w którym przedsiębiorcy inni niż mali i średni posiadają:

  1. więcej niż 25% wkładów, udziałów lub akcji;

  2. prawa do ponad 25% udziału w zysku;

  3. więcej niż 25% głosów w zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy).

Rada Ministrów (art.55.ust.3,P.Dz.G.), w drodze rozporządzenia, może podwyższyć kwoty, o których mowa w art.54 ust.1 pkt.2 oraz w art.55 ust.1 pkt.2.

Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji (art.20.ust.1,P.Dz.G.) lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji:

Organ koncesyjny może czasowo wstrzymać (art.20ust.2,P.Dz.G.) udzielonej koncesji, ze względu na przyczyny wymienione w ust.1, ogłaszając o tym w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Organ koncesyjny cofa koncesję (art.22.ust.1,P.Dz.G.) w przypadku, gdy:

Organ koncesyjny cofa koncesję lub zmienia (art.22.ust.2,P.Dz.G.) jej zakres w przypadku, gdy przedsiębiorca:

Organ koncesyjny może cofnąć koncesję lub zmienić jej zakres (art.22.ust.3,P.Dz.G.) ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub innego ważnego interesu publicznego.

21.10.2001

Kryteria podziału przedsiębiorców:

Celem podziału (zróżnicowania) jest konieczność dostosowania prawa do wymogów UE, czyli wprowadzenia zróżnicowania prawnego w celu zrównoważenia szans (art.53,P.Dz.G.).

(art.53,P.Dz.G.)Państwo stwarza, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji, korzystne warunki dla funkcjonowania i rozwoju małych i średnich przedsiębiorców, w szczególności poprzez:

  1. inicjowanie zmian stanu prawnego sprzyjających rozwojowi małych i średnich przedsiębiorców, w tym dotyczących dostępu do środków finansowych pochodzących z kredytów i pożyczek oraz poręczeń kredytowych,

  2. wspieranie instytucji umożliwiających finansowanie działalności gospodarczej na dogodnych warunkach,

  3. wyrównywanie warunków wykonywania działalności gospodarczej ze względu na obciążenia publicznoprawne,

  4. ułatwianie dostępu do informacji, szkoleń oraz doradztwa,

  5. wspieranie instytucji i organizacji lokalnych oraz regionalnych działających na rzecz małych i średnich przedsiębiorców,

  6. promowanie współpracy małych i średnich przedsiębiorców z innymi przedsiębiorcami polskimi i zagranicznymi, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorczości lokalnej.

Z kolei art.55 pkt.3 P.Dz.G. wprowadza zasadę (możliwość) podwyższenia kwot granicznych.

Z treści ustawy wynika, że sami zainteresowani przedstawiają dokumenty o spełnieniu wymaganych kryteriów. Nietypowym przedsiębiorcą jest Skarb Państwa. W odniesieniu do wszystkich przedsiębiorców obowiązuje zasada wolności gospodarczej, również i do Państwa. Wśród przedsiębiorców nie jest wymieniony Skarb Państwa, ale podlega tym samym zasadom. Są wyjątki:

Rejestr Sądowniczy.

Od 1.01.2001 obowiązek uzyskiwania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowniczego. W tym roku egzystuje jeszcze wpis do ewidencji gospodarczej. Rejestr stanowi zborny system ewidencji. Oddzielnie będzie prowadzony rejestr przedsiębiorstw, stowarzyszeń, organizacji społecznych, dłużników niewypłacalnych, itp. Uzyskanie wpisu do rejestru ma znacznie konstytutywne, tzn. moment wpisu będzie rozumiany jako początek działalności, a dla jednego przedsiębiorstwa będzie jeden numer. Jeśli poprzednie dane trzeba wykreślić, to nadal będą traktowane jako wpis. Ze względów dowodowych, skreślone dane nie będą usuwane (nadal figurują).

Ma być powołana Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego przy Sądach Rejonowych. Dane będą udostępniane. Sąd Rejestrowy będzie wydziałem Sądu Rejonowego. Centralna Informacja będzie czyniła wpisy, odpisy, zaświadczenia odpłatnie. Dane te mają moc dokumentów sądowych. Rejestr ma być jawnym rejestrem czyli jawność materialna (nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wpisów w rejestrze, które dodatkowo ogłaszane będą w Monitorze Sądowym i Gospodarczym) i jawność formalna (przepisy ustawy określają jawność rejestru czyli nie trzeba uzasadniać potrzeby interesu prawnego co do wglądu w rejestr).

Art.17 Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (Ust.K.R.S.) wprowadza domniemanie o prawdziwości wpisów:

1.Domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe.

2.Jeżeli dane wpisano do Rejestru niezgodnie ze zgłoszeniem podmiotu lub bez tego zgłoszenia, podmiot ten nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej działającej w dobrej wierze zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu.

Przedsiębiorcy mają obowiązek nałożony przez prawo aktualizacji wpisów.

Osoby fizyczna rozpoczynające działalność za wpis będą płacić mniej (od 1.01.02 - 150zł wpis, zmiana 80zł) niż podmioty podlegające wpisowi (wpis 1000zł, zmiana zł). Ogłoszenia w Monitorach: 500zł I wpis, kolejne 250zł; osoby fizyczne zwolnione z opłat ogłoszenia I wpisu.

Małżonkowie wspólnie prowadzący działalność muszą oddzielnie się rejestrować.

Spółka cywilna nie jest traktowana jako przedsiębiorstwo w całości i dlatego każdy wspólnik rejestruje się osobno.

Podmioty gospodarcze podlegające rejestracji:

Spółki oparte na przepisach zgodnych z Kodeksem Spółek Handlowych. Istoty działalności spółek cywilnych i prawa handlowego są podobne, mają prowadzić działalność gospodarczą (sp.handlowe- b.profesjonalne). Spółki cywilne działają w oparciu o art.860 Kodeksu Cywilnego. Spółki handlowe- art.3 Kodeksu Spółek Handlowych:

(art.3,K.Sp.H.)Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.

Spółki handlowe - ich istota jest określona przez kodeks. Ustawodawca dokładnie ponazywał (określił) rodzaje spółek. Nowe rodzaje to spółka partnerska i komandytowo-akcyjna. Spółka partnerska to spółka osobowa (wg prawa amerykańskiego), a spółka komandytowo-akcyjna łączy elementy spółek komandytowej i akcyjnej (wg prawa niemieckiego). Obydwie te spółki są zaliczane do spółek osobowych.

Podział spółek wg kodeksu:

  1. spółki handlowe:

    1. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

    2. spółka akcyjna;

  2. spółki osobowe:

    1. spółka jawna;

    2. spółka partnerska;

    3. spółka komandytowa;

    4. spółka komandytowo-akcyjna.

Spółka cywilna w oparciu o Kodeks Cywilny.

Spółki kapitałowe:

Spółki osobowe:

Zostały utrzymane przepisy dotychczasowego Kodeksu Handlowego. Art.632 K.Sp.H. utrzymuje stare przepisy dotyczące nazwy firmy i prokury.

Firma - te same wymagania co w Kodeksie Handlowym, czyli nazwa firmy (inne dla kapitałowych- podanie charakteru spółki, osobowe- podanie przynajmniej nazwiska jednego wspólnika i pierwszą literę imienia i charakter spółki). Firma podlega ochronie prawnej. Musi odróżniać się od innych istniejących spółek. Firma traktowana jest jako dobro osobiste i dlatego jest chroniona przez prawo.

Art.632 utrzymał w mocy przepisy odnoszące się do prokury - specjalny rodzaj pełnomocnictwa handlowego, występuje wyłącznie w działalności spółki handlowej. Jest to pełnomocnictwo o szerokim zakresie (prokurent- szerokie pełnomocnictwo i uprawnienia). Nazwisko prokurenta zostaje wpisane do rejestru handlowego.

Charakterystyka spółek.

Spółka partnerska - jest spółką osobową, utworzoną przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu. Wspólnikami mogą być wyłącznie osoby wykonujące wolny zawód, np. adwokat, aptekarz, biegły rewident, pielęgniarka.

Spółką partnerską (art.86,ust.1,K.Sp.H.) jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

2.Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.

Partnerami w spółce (art.87,ust.1,K.Sp.H.) mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, okr.w art.88 lub w odrębnej ustawie.

2.Wykonywanie wolnego zawodu w spółce może być uzależnione od spełnienia dodatkowych wymagań przewidzianych w odrębnej ustawie.

(art.88,K.Sp.H.)Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarza, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

Jeżeli spółka jest zgłaszana do rejestru, każdy partner musi przedstawić dokument uprawniający go do wykonywania wolnego zawodu (wg art.88).

Punktem wyjścia jest umowa zawarta jako akt notarialny, gdzie podaje się rodzaj wolnego zawodu, rodzaj działalności, nazwiska, czas trwania, wkłady wnoszone przez wspólników, siedzibę, adres firmy. Należy w nazwie podać nazwisko jednego partnera z dopiskiem „i partnerzy” lub „spółka partnerska + oznaczenie wolnego zawodu” wykonywanego przez partnerów. Dopuszcza się skrót „sp.p.”.

Umowa (art.91,K.Sp.H.) spółki partnerskiej powinna zawierać:

  1. określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

  2. przedmiot działalności spółki,

  3. nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art.95 ust.2,

  4. w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów,

  5. firmę i siedzibę spółki,

  6. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

  7. określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.

Zgłoszenie (art.93 ust.1,K.Sp.H.) spółki partnerskiej do sądu rejestrowego powinno zawierać:

  1. firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń,

  2. określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

  3. przedmiot działalności spółki,

  4. nazwiska i imiona partnerów, którzy są uprawnieni do reprezentowania spółki; nie dotyczy to przypadku, gdy umowa spółki nie przewiduje ograniczeń prawa reprezentacji przez partnerów,

  5. nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu,

  6. nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art.95 ust.2

(art.94,K.Sp.H.) Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - spółka kapitałowa, wymogi przeniesione z kodeksu handlowego. Zmiany dotyczą tylko wielkości kapitału. Jest ona znana w historii od XIX wieku w prawie niemieckim. Jest uznawana za dość bezpieczną dla podmiotów rozpoczynających działalność. Zmiana dotyczy celu działania. Dotychczas mogła być powołana do celów gospodarczych, a obecnie - do celów nie tylko gospodarczych, czyli dopuszczalnych przez prawo (sp.akcyjna - tylko do celów gospodarczych). Utworzeniem jest zawarcie umowy przez wspólników (jednoosobowa - akt założycielski).

(art.157 ust.1,K.Sp.H.) Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:

  1. firmę i siedzibę spółki,

  2. przedmiot działalności spółki,

  3. wysokość kapitału zakładowego,

  4. czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,

  5. liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,

  6. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

(art.163,K.Sp.H.) Do powstania spółki z o.o. wymaga się:

  1. zawarcia umowy spółki,

  2. wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki,

  3. powołanie zarządu,

  4. ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki,

  5. wpisu do rejestru.

Etapy tworzenia spółki:

Przedmiot działalności musi być sprecyzowany (przynajmniej rodzaj działalności gosp.). W umowie jest wymóg określenia wkładów kapitału zakładowego, nie niższy niż min.

Kodeks Sp.H. podniósł min. Kwotę z uwagi na ustalenia UE - wysokość dla sp.z o.o. podniesiono 12-krotnie - nie mniej niż 50000 zł. Ten wymóg ma odniesienie do spółek powstających od 01.01.01. Dotychczasowe spółki (624a art.) - podlegają zasadzie o dochodzeniu do progu min.kwoty etapami. Całość kapitału musi być zgromadzona przez kolejnych 5 lat:

Na ten kapitał składają się wkłady wspólników: gotówkowe lub aportowe, np. nieruchomości, samochody, surowce, wyposażenie. Kapitał dzieli się na udziały (ale nie akcje), których min.kwota to 500 zł. Świadectwa posiadanych udziałów są imienne. Przewaga kapitałowa decyduje o zarządzaniu. Przekazanie udziałów musi mieć formę pisemną z notarialnie poświadczonymi podpisami. Przekazanie może mieć charakter sprzedaży lub przepisania. Zarząd spółki prowadzi księgę udziałów. Osiągnięty zysk dzielony jest proporcjonalnie do wielkości udziałów.

4.11.2001.

Spółka akcyjna - spółka kapitałowa, która jest przewidziana dla rozwiniętych spółek - większa skala działania. Zmiany dotyczą sposobów tworzenia spółki. Może być zawiązana tylko w celu gospodarczym.

Etapy powstawania:

Minimalny wkład wzrósł 5-krotnie: min.500000 zł na kapitał zakładowy.

Przyjęto zasadę ochrony spółek istniejących przed 01.01.01, tzn. mogą dochodzić etapami do min.:

Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 zł. Rodzaje akcji to:

Spółki kapitałowe działają poprzez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, Radę Nadzorczą i Zarząd.

Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy to organ ustawodawczy, zwoływana przez Zarząd lub żądanie akcjonariuszy (min.1/10 kapitału zakład.). Jeśli zarząd nie zwoła zgromadzenia, akcjonariusze mogą zwrócić się do Sądu Rejestrowego. Uchwały nie akceptowane przez akcjonariuszy, mogą być podane do sądu.

Rada Nadzorcza - nie ma nadzoru bezpośrednio nad spółką przez akcjonariuszy. Liczy ona 3 członków, którzy są wybierani przez Walne Zgromadzenie. Członkowie mogą być zawsze odwołani.

Zarząd jest powoływany i odwoływany przez Radę Nadzorczą. Do zarządu mogą wchodzić akcjonariusze lub osoby postronne. Nie musi być wieloosobowy, może być jednoosobowy. Ma reprezentować i prowadzić sprawy spółki.

Rozwiązanie i likwidacja może nastąpić z przyczyn przewidzianych w uchwale (statusie). Rozwiązanie następuje z uchwały akcjonariuszy i ogłoszenie upadłości.

Spółka w likwidacji zostaje pod starą nazwą, ale musi być zaznaczone, że jest w likwidacji. Zachowuje osobowość prawną.

Spółka osobowa - jawna - pozostawiona prawie w tym samym kształcie, ale ma prowadzić przedsiębiorstwo gospodarcze pod własną firmą. Zmiana ta ma zachęcić wspólników do prowadzenia działalności gospodarczej. Powstaje w drodze umowy, która jest ujęta w formie pisemnej, obwarowana rygorem nieważności, tzn. nie może być ustna. Spółka nie posiada osobowości prawnej, ale posiada podobne cechy: nabywa prawa, występuje przed sądem. Wspólnicy decydują o działaniu spółki. Mają prawo i obowiązek do prowadzenia spraw spółki, mogą indywidualnie, jeśli są do tego wyznaczeni. Majątek spółki to współwłasność wspólników łączna. Bardzo dobrze chroni interesy wierzycieli, tzn. każdy ze wspólników odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Wspólnik przystępujący do spółki już działającej, odpowiada za zobowiązania poprzednie (wcześniejsze). Umowa spółki nie może ograniczyć odpowiedzialności wspólników. Aktualny kodeks wprowadził zasadę substydialności wspólnika, tzn. wierzyciel może prowadzić egzekucję majątkową z majątku wspólnika, jeśli majątek spółki nie wystarcza na pokrycie długu.

Spółka komandytowa - wielkość przedsiębiorstwa jest obojętna. Wspólnicy nie są tak samo traktowani: komplementariusze - aktywni, reprezentują i kierują sprawami spółki, zawierają umowy, odpowiadają całym swoim majątkiem; komandytariusze - bierni, odpowiadają do wysokości określonej kwoty (graniczna kwota komandytowa - może być ustalana dla każdego osobno), wnoszą kapitał i czerpią zyski, nie mają prawa reprezentowania, prowadzenia spraw, itp. W nazwie uwidacznia się nazwisko komplementariusza (nazw.+ pierwsza litera imienia). Utworzenie następuje przez zawarcie umowy między wspólnikami jako akt notarialny pod rygorem nieważności, w której wszystko jest określane.

Spółka komandytowo-akcyjna - jest spółką osobową. Może działać od 1.01.2001 wg kodeksu spółek. Istota polega na tym, że wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada min.jeden wspólnik - komplementariusz - bez ograniczeń majątkowych, a co najmniej jeden musi być akcjonariuszem. Umowa jest aktem notarialnym, określającym przedmiot działalności, siedzibę, nazwę, określenie działalności. Za zobowiązania odpowiada komplementariusz. Nowy komplementariusz przystępujący do spółki, odpowiada za zobowiązania poprzednie. Reprezentuje spółkę komplementariusz, a może akcjonariusz jeśli ma udzielone pełnomocnictwo. Można ustanowić Radę Nadzorczą, jeśli liczba osób przekracza 20 osób. Rada powołuje Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Komplementariusz nie może być członkiem rady. Walne Zgromadzenie może być powoływane jako zwyczajne lub nadzwyczajne. Rozwiązanie może nastąpić z przyczyn określonych w statucie, uchwały na wniosek Walnego Zgromadzenia, ogłoszenia upadłości lub wystąpienia czy zgonu komplementariusza (jeśli jest jeden). Wysokość kapitału zakładowego jest ustalana przez wspólników. Akcjonariusz nie ma prawa wypowiedzenia spółki.

Analiza tytułu IV Kodeksu Spółek Handlowych.

Łączenie się spółek kapitałowych.

Jeśli spółka kapitałowa łączy się ze spółką kapitałową to powstaje spółka kapitałowa.

Etapy łączenia spółek:

  1. Pisemne uzgodnienie połączenia między spółkami.

  2. Plan połączenia zgłoszony do sądu rejestrowego, sprawdzony i oceniony przez powołanego biegłego (czas na ocenę 2 m-ce).

  3. Łączenie musi być zatwierdzone na walnym zgromadzeniu: ¾ wspólników za, muszą posiadać min. połowę kapitału zakładowego.

  4. Zarząd zgłasza uchwałę do sądu, ze wskazaniem, która spółka jest przejmująca a która przejmowana. Nie może się łączyć spółka w likwidacji i spółka w upadłości.

  5. Wykreśla się w rejestrze spółkę przejmowaną.

Łączenie się spółek z udziałem:

Aby połączenie doszło do skutku, muszą być spełnione następujące warunki:

  1. Plan połączenia spółek - pisemne uzgodnienie - jest obligatoryjny w przypadku łączenia spółek kapitałowych z osobowymi, a dla spółek osobowych nie obowiązuje.

  2. Plan musi być zgłoszony do sądu rejestrowego.

  3. Spółka przejmująca lub nowo zawiązana jest spółką akcyjną lub komandytowo-akcyjną - plan połączenia musi poddać opinii biegłego (sprawdzana rzetelność i wiarygodność). Na życzenie wspólnika może być powołany biegły dla innych rodzajów spółek.

  4. Wszyscy wspólnicy muszą się wypowiedzieć co do spółki osobowej czy kapitałowej. Spółka komandytowo-akcyjna wymaga jednomyślności komplementariuszy i ¾ komandytariuszy oraz ¾ akcjonariuszy. Z uchwały tej sporządzany jest protokół przez notariusza.

  5. Zgłoszenie do rejestru (osobowa zostaje wykreślona).

  6. Wspólnicy spółki osobowej odpowiadają za zobowiązania spółki powstałej przed połączeniem przez 3 lata po utworzeniu nowej spółki.

(art.492,ust.1,K.Sp.H.) Połączenie może być dokonywane:

  1. poprzez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie),

  2. przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).

Podział spółek.

Spółki kapitałowe dzielą się na 2 lub więcej spółek kapitałowych, lub z jednej spółki wydziela się spółki córki. Kapitał zakładowy spółki podzielonej musi być w całości pokryty. Spółka osobowa nie może być podzielona. Spółka w likwidacji lub upadłości nie może być dzielona. W przypadku podziału spółek nie ma postępowania likwidacyjnego.

Podział przez wydzielenie nowej spółki - powstaje w dniu wpisania do rejestru. Na nową spółkę przechodzą wszystkie posiadane koncesje, prawa, patenty, ulgi. Wniosek kierowany jest do sądu rejestrowego, oceniany jest przez biegłego, mają do niego wgląd wspólnicy. Podział może nastąpić na wniosek ¾ wspólników, posiadających min.1/2 kapitału zakładowego. Sporządza się protokół z przebiegu.

(art.529,K.Sp.H.)$1. Podział może być dokonany:

  1. przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);

  2. przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek);

  3. przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

  4. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

$2. Do podziału przez wydzielenie stosuje się przepisy o podziale spółek dotyczące odpowiednio spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej.

$3. Wspólnicy spółki dzielonej mogą otrzymać obok udziałów lub akcji spółek przejmujących bądź spółek nowo zawiązanych dopłaty w gotówce nie przekraczające łącznie 10% wartości bilansowej przyznanych udziałów lub akcji właściwej spółki przejmującej, określonej wg oświadczenia, o którym mowa w art.534 $2 pkt4, bądź 10% wartości nominalnej przyznanych udziałów lub akcji właściwej spółki nowo zawiązanej. Dopłaty spółki przejmującej są dokonywane z zysku bądź z kapitału zapasowego tej spółki.

$4. Każda ze spółek przejmujących lub spółek nowo zawiązanych może wydanie swoich udziałów albo akcji wspólnikom spółki dzielonej uzależnić od wniesienia dopłat w gotówce nieprzekraczających wartości, o której mowa w $3.

Przekształcenie spółek:

Zasada: spółka cywilna chcąca się przekształcić w spółkę handlową, musi zostać najpierw spółką jawną. Jeśli w inną zgodnie z przepisami dotyczącymi przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę komandytową (art.554):

W przypadku gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.

(art.551,K.Sp.H.)$1. Spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).

  1. Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową przez jej wspólników. Przepis ten nie narusza przepisów art.26$1-3.

  2. Do przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową inną niż spółka jawna, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową.

  3. Nie może być przekształcana spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości

18.11.2001.

Rodzaje przekształceń spółek:

  1. spółka osobowa w spółkę kapitałową;

  2. spółka kapitałowa w spółkę osobową;

  3. spółka kapitałowa w inną spółkę kapitałową;

  4. spółka osobowa w inną spółkę osobową.

Ad.1) Spółka jest przekształcana na zasadach ogólnych. Oprócz tego „za przekształceniem spółki osobowej w kapitałową wypowiedzieli się wszyscy wspólnicy, z tym, że w przypadku spółki komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej wystarczy, jeżeli oprócz wszystkich komplementariuszy za przekształceniem wypowiedzą się komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej 2/3 sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje warunki surowsze”(art.571,K.Sp.H.). „Dokumenty akcji przekształconej spółki komandytowo-akcyjnej ulegają unieważnieniu z dniem przekształcenia” (art.573,ust.2,K.Sp.H.). „Wspólnicy przekształconej spółki osobowej odpowiadają na dotychczasowych zasadach solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia przez okres 3 lat, licząc od tego dnia.” (art.574,K.Sp.H.)

Ad.2) Przekształcenie to następuje na zasadach ogólnych. Dodatkowym warunkiem jest to, aby dodatkowo „wypowiedzieli się wspólnicy reprezentujący co najmniej 2/3 kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje surowsze warunki”(art.575). „Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną wymaga, oprócz uzyskania wymaganej większości, zgody osób, które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami, wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Pozostali wspólnicy spółki przekształcanej stają się komandytariuszami albo akcjonariuszami spółki przekształconej”.(art.576,$1,K.Sp.H.)

Ad.3) „$1. Przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową następuje, jeżeli oprócz wymagań, o których mowa w rozdziale 1:

$2. Jeżeli spółka przekształcana prowadzi działalność przez okres krótszy niż 2 lata, sprawozdanie finansowe powinno obejmować cały okres działalności spółki nie objęty rocznym sprawozdaniem finansowym.” (art.577,K.Sp.H.)

Dokumenty spółki przekształcanej ulegają unieważnieniu. Prawa i obowiązki wspólników spółki przekształcanej, jeśli nie są zgodne z prawami nowej spółki, wygasają z dniem przekształcenia. Posiadacze obligacji zamiennych, z prawem pierwszeństwa lub innych mają prawo do co najmniej równoważnych dokumentów w nowej spółce. Wygaśnięcie lub zmiana uprawnień może być następstwem zawarcia umowy między uprawnionym a spółką przekształconą.

Ad.4) Może nastąpić na zasadach ogólnych oraz zgody wszystkich wspólników.

„W przypadku śmierci wspólnika spółki jawnej jego spadkobierca może żądać przekształcenia tej spółki w spółkę komandytową i przyznania mu statusu komandytariusza. Spółka powinna uwzględnić żądanie spadkobiercy zmarłego wspólnika, chyba że pozostali wspólnicy podejmą uchwałę o rozwiązaniu spółki.

$2. Żądanie spadkobiercy zmarłego wspólnika uważa się również za uwzględnione, gdy pozostali wspólnicy powzięli uchwałę o przekształceniu spółki jawnej w spółkę komandytowo-akcyjną, przyznając temu spadkobiercy status akcjonariusza tej spółki.(...)

$4. Spadkobierca może zgłosić żądanie w terminie 6 m-cy od dnia stwierdzenia nabycia spadku.” (art.583,K.Sp.H.)

Spółka cywilna - powstała z dniem 01.01.2001 roku nie ma własnej podmiotowości. Podstawą jest Prawo o działalności gospodarczej w mniejszym rozmiarze.

Założeniem spółki jest zawarcie umowy pisemnej. Jednakowe wkłady wspólników - wniesienie wkładów pieniężnych, wniesienie praw autorskich, pracy. Odpowiedzialność - solidarna wobec wierzycieli własnym majątkiem i spółki. Wspólnicy są zobligowani do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki. Czas prowadzenia spółki nie jest ograniczony, ale wspólnik może z niej wystąpić z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia lub wystąpić do sądu o jej rozwiązanie. Majątek spółki stanowi współwłasność wspólników.

Umowy o obrocie gospodarczym.

2.12.2001.

Przetarg - to szczególny typ umowy zawarcia na zasadach oferty. Organizator może skierować propozycję do ograniczonej lub nie grupy.

Rodzaje przetargów:

Obligatoryjny przetarg przewidziany dla zbywania środków trwałych przez przedsiębiorstwa państwowe lub nieruchomości gmin.

Organizator może zarządzić złożenie wadium przed przetargiem o określonej kwocie.

Wadium - wartość udziału w przetargu jako gwarancja zawarcia umowy. Składa się z wartości 10,15% sumy wywoławczej. Wygranie przetargu, ale nie zawarcie umowy - utrata wadium. W pozostałych przypadkach - zwrot.

Etapy przetargu:

  1. Ogłaszanie przetargu: czas, miejsce, warunki.

  2. Złożenie oferty.

  3. Przetarg i zawarcie umowy z osobą, która zaproponowała najlepsze warunki.

Zasada postąpienia - każda następna oferta jest bardziej korzystna dla organizatora od poprzedniej.

Zasada ta przestaje wiązać, jeśli następna oferta jest bardziej korzystna. Jeśli nie - następuje przebicie i zawarcie umowy.

Przetarg pisemny - oferenci składają swoją ofertę na piśmie, organizator wybiera jedną, a pozostałe nie obowiązują.

Organizator ma prawo odstąpienia od przetargu bez podania przyczyn. Jeśli spotka się z odmową zawarcia umowy przez wygranego, wygrany traci wadium. Ogłaszający przetarg odstępuje od umowy - oferent może wystąpić z roszczeniami utraty spodziewanego zysku z zawarcia umowy.

Jeżeli przetarg jest nieuczciwy (sztuczne podbijanie ceny), można żądać unieważnienia zawarcia umowy (w ciągu 1 roku).

Rokowania - sposób zawarcia umów o dużym znaczeniu gospodarczym. Traktuje się zawarcie umowy z chwilą osiągnięcia porozumienia do wszystkich przedmiotów rokowań (elementów umowy). Wszelkie ogłoszenie - rozpoczęcie rokowań.

Umowa przedwstępna - wstęp do zawarcia umowy. Zawiera termin zawarcia umowy właściwej, jej istotne postanowienia. Kodeks cywilny nie wymaga szczególnej formy zawarcia tej umowy.

W praktyce mamy do czynienia ze słabszymi lub mocniejszymi skutkami zawarcia umowy przedwstępnej:

Zawarcie umowy: oferta, przyjęcie, przetarg, umowa przedwstępna, umowa zasadnicza.

Umowy przeniesienia własności:

Umowa sprzedaży - umowa o charakterze dwustronnym, nakłada prawa i obowiązki na kupującego (K.C. 5...) i sprzedającego. Umowa jest wiążąca. Nakłada swobodę w ustaleniu ceny. Cena powinna być wystawiona przy przedmiocie sprzedaży - umowa sprzedaży. Ze sprzedażą związana jest rękojmia i gwarancja - ochrona klienta.

Rękojmia - odpowiedzialność sprzedawcy za jakość rzeczy. Występuje w umowie sprzedaży. Za wady odpowiada sprzedający. Ustalona przez Kodeks Cywilny.

Gwarancja - przepis K.C. stosowany posiłkowo. Działa wtedy, gdy zostaje udzielona przez gwaranta na zasadach i warunkach określonych przepisami, na piśmie.

Rękojmia - sprzedawca odpowiada za jakość i stan prawny rzeczy. Wady fizyczne określa art.566 KC. Rodzaje wad fizycznych to: zmniejszenie wartości lub użyteczności rzeczy, brak właściwości, niekompletna rzecz. Za te wady odpowiada sprzedawca bez względu na wiedze lub niewiedzę sprzedającego. Rękojmia działa zawsze. Nie odpowiada wtedy, gdy wada nie tkwi w rzeczy lub kupujący został poinformowany o wadliwości produktu (rękojmia nie obejmuje tej wady). Towar przeceniony podlega reklamacji. Obniżka cen nie uchyla rękojmi.

Rękojmia działa:

Może być skrócona dla artykułów spożywczych:

Wydłużona jest dla kupna budynków:

Z tytułu rękojmi można się domagać (art.560 KC):

Odnosi się to także do zwierząt, które nie są rzeczami, ale traktowane są jak rzeczy.

Gwarancja - musi być udzielona. Gwarantem jest producent. Wynika ona z dokumentu gwarancyjnego. Gwarant narzuca sposoby reklamacji (rękojmia - kupujący decyduje o reklamacji) oraz okresie gwarancji. Jeśli okres nie jest określony, to obowiązuje przez 1 rok od dnia wydania kupującemu. Jeśli rzecz była naprawiana, gwarancja zostaje przedłużona o okres naprawy. Dla wymienionej rzeczy na nową, gwarancja zaczyna się od początku.

Wzajemne relacje:

Rodzaje sprzedaży: