Test z leksykologii i leksykografii (1), filologia polska, Filologia Polska, leksykologia


imię i nazwisko …………………………………

Test z leksykologii i leksykografii

Leksykologia

  1. Ustal, proszę, jakie relacje (gramatyczne, semantyczne lub pragmatyczne) zachodzą między wyrażeniami w poszczególnych parach. Wpisz poprawną, Twoim zdaniem, odpowiedź.

    1. dosyć - dość …………………………………

    2. dziadek - starzyk …………………………………

    3. kolacja - wieczerza …………………………………

    4. koza - kosa …………………………………

    5. lingwista - językoznawca …………………………………

    6. ładny - brzydki …………………………………

    7. myśleć o czymś - myśleć nad czymś …………………………………

    8. narty - deski …………………………………

    9. owczarek - pies …………………………………

    10. pieniądze - forsa …………………………………

    11. przyjaciel - przyjaciół …………………………………

    12. razem - osobno …………………………………

    13. starszy - młodszy …………………………………

    14. zielony - zieleń …………………………………

    15. zwierzę - pies …………………………………

  1. Wypisz ze zdania Jan poszedł po rozum do głowy i nie odwiedzał już Marii zamiast czuć się jak piąte koło u wozu. wszystkie jednostki leksykalne. Podziel je, proszę, na leksemy i frazeologizmy.

    1. leksemy

…………………………………

…………………………………

…………………………………

…………………………………

…………………………………

…………………………………

    1. frazeologizmy

…………………………………

…………………………………

  1. Zaklasyfikuj, proszę, każdy frazeologizm jako frazę, zwrot lub wyrażenie, kierując się rolą, jaką może on pełnić w zdaniach.

    1. być czyjąś prawą ręką …………………………………

    2. klamka zapadła …………………………………

    3. pies ogrodnika …………………………………

  1. Zaklasyfikuj, proszę, każdy frazeologizm jako idiom, frazem lub konstrukcję, uwzględniając stopień zespolenia jego składników.

    1. klamka zapadła …………………………………

    2. księżyc lśni …………………………………

    3. serce się kraje …………………………………


  1. Przyporządkuj, proszę, każdej parze jednostek leksykalnych nazwę łączącej je relacji semantycznej, np. antonimia, hiperonimia, hiponimia, komplementarność, konwersja, synonimia.

    1. ładny - brzydki …………………………………

    2. owczarek - pies …………………………………

    3. razem - osobno …………………………………

    4. starszy - młodszy …………………………………

    5. lingwista - językoznawca …………………………………

    6. zwierzę - pies …………………………………


  1. Ustal, proszę, z jakim typem homonimii masz do czynienia w każdym z wypadków, np. homofonia, homografia, homonimia słowotwórcza, homonimia całkowita, homonimia fleksyjna.

    1. boks `walka' - boks `pomieszczenie' …………………………………

    2. cis [ćis] `drzewo' - cis [c'is] `dźwięk' …………………………………

    3. morze `obszar słonej wody' - może `partykuła' …………………………………

    4. ranny (od: rano) - ranny (od: rana) …………………………………

    5. tusz (od: tusz) - tusz (od: tusza) …………………………………

  1. Ustal, proszę, z jakim typem polisemii masz do czynienia w każdym z wypadków, np. polisemia łańcuchowa, polisemia nieregularna, polisemia radialna, polisemia regularna.

    1. lecieć balonem `pojazd' - grać balonem `piłka' - przechowywać coś w balonie `naczynie'

    2. Jan kocha Annę. - Jan kocha ojczyznę.

    3. łodyga lnu `roślina' - kądziel lnu `włókna' - prząść len `przędza' - spodnie z lnu `materiał'

    4. Pies ugryzł Jana w łydkę. - Pies jest ssakiem.

  1. …………………………………

  2. …………………………………

  3. …………………………………

  4. …………………………………

  1. Które z podanych niżej zdań są zdaniami analitycznymi, czyli sądami, które niosą w sobie wiedzę o języku (nie: o świecie)? Zaznacz, proszę, poprawne, Twoim zdaniem, odpowiedzi.


  1. Albo razem, albo osobno.

  2. Hipopotamy żyją w Afryce.

  3. Jeśli ci się podobam, to zaproś mnie na kawę.

  4. Jeśli ktoś jest ładny, to nie jest brzydki.

  5. Jeśli on jest od niej starszy, to ona jest od niego młodsza.

  6. Każdy owczarek jest psem.

  7. Nie każde zwierzę jest psem.

  8. Ptaki żywią się owadami.

  9. Starszym należy ustępować miejsca.

  10. Warszawa leży nad Wisłą.

  11. Wszyscy lingwiści są językoznawcami.

  1. Wskaż, proszę, w definicji Dom to budynek, który jest przeznaczony do mieszkania. jej nieodzowne składniki: definiendum oraz definiens, w tym: genus proximum i differentia specifica.

    1. budynek …………………………………

    2. budynek, który jest przeznaczony do mieszkania …………………………………

    3. dom …………………………………

    4. przeznaczony do mieszkania …………………………………

  1. Zaklasyfikuj, proszę, podane definicje, przyporządkowując im określony typ, np. definicja gramatyczna, definicja realnoznaczeniowa, definicja strukturalna, definicja strukturalno-znaczeniowa, definicja synonimiczna, definicja zakresowa

  1. czekan `rodzaj laski ze stalową głowicą' …………………………………

  2. domek `zdrobnienie od: dom' …………………………………

  3. miły `ujmujący, uprzejmy, serdeczny' …………………………………

  4. mściciel `człowiek, który się na kimś mści' …………………………………

  5. no `partykuła' …………………………………

  6. rogacz `żartobliwie: o zdradzonym mężu' …………………………………

  1. Wskaż, proszę, definicje słownikowe, które zawierają usterki. Podaj ich przyczyny.

  1. kwaskowy `mający winny smak' …………………………………

  2. powieść `epicki utwór literacki' …………………………………

  3. spór `polemika, zatarg' …………………………………

  4. zabić `pozbawić życia w okrutny sposób' …………………………………

  5. zielony `mający barwę 4. pasma widma' …………………………………

  1. Jaką postać przyjmuje jednostka leksykalna, która stanowi (semantyczne i składniowe) centrum zdania Jan obudził w Marii namiętność.? Zaznacz, proszę, poprawną, Twoim zdaniem, odpowiedź.

  1. [ktoś] obudził [coś]

  2. [ktoś1] obudził [kogoś2]

  3. [ktoś1] obudził w [kimś]2

  4. [ktoś1] obudził w [kimś2] [coś]

  1. Zaklasyfikuj jednostkę leksykalną [ktoś1] obudził w [kimś2] [coś], która pojawia się w zdaniu Jan obudził w Marii namiętność, jako określony typ predykatu. Zaznacz, proszę, poprawne, Twoim zdaniem, odpowiedzi.

    1. predykat jednoargumentowy (nazywający własność)

    2. predykat niepodstawowy (występujący w zdaniu podrzędnym)

    3. predykat pierwszego rzędu (implikujący wyłącznie argumenty przedmiotowe)

    4. predykat podstawowy (występujący w zdaniu nadrzędnym)

    5. predykat prosty (nierozkładalny na prostsze składniki semantyczne)

    6. predykat więcej niż jednoargumentowy (nazywający relację)

    7. predykat wyższego rzędu (implikujący przynajmniej jeden argument zdarzeniowy)

    8. predykat złożony (z prostszych składników semantycznych)

  1. Przypisz, proszę, role semantyczne argumentom predykatu [ktoś1] obudził w [kimś2] [coś] w zdaniu Jan obudził w Marii namiętność, np. rola: czas, instrument, miejsce, obiekt, rezultat, subiekt.

    1. Jan …………………………………

    2. w Marii …………………………………

    3. namiętność …………………………………

  1. Które wyrażenie pełni w wypowiedzi Jan obudził Marię o piątej. funkcję rematu? Zaznacz, proszę, poprawną, Twoim zdaniem, odpowiedź.

    1. Jan

    2. Marię

    3. o piątej

    4. obudził

  1. W której z odpowiedzi na pytanie: O której Jan obudził Marię? główny akcent zdaniowy ma charakter niekontrastywny? Zaznacz, proszę, poprawną, Twoim zdaniem, odpowiedź.

    1. Jan Marię o piątej obudził.

    2. Jan obudził Marię o piątej.

    3. Jan obudził o piątej Marię.

    4. Marię o piątej obudził Jan.

  1. Który sąd (lub które sądy) wynika ze zdania Jan obudził Marię o piątej., czyli co stanowi jego implikację? Zaznacz, proszę, poprawne, Twoim zdaniem, odpowiedzi.

    1. Jan obudził Marię przed piątą lub po piątej.

    2. Jan obudził Marię.

    3. Jan spał.

    4. Maria przestała spać.

  1. Który sąd wynika zarówno ze zdania Jan obudził Marię o piątej., jak i z jego zaprzeczenia Nieprawda, że Jan obudził Marię o piątej., czyli co stanowi ich presupozycję? Zaznacz, proszę, poprawną, Twoim zdaniem, odpowiedź.

    1. Jan obudził Marię przed piątą lub po piątej.

    2. Jan obudził Marię.

    3. Jan zapukał do drzwi.

    4. Jan znał Marię.

Leksykografia

zakochać się — zakochiwać się

1. «poczuć (zaczynać czuć) miłość, pożądanie w stosunku do kogoś»:

Zakochał się w koleżance z lat szkolnych.

○ Zakochać się od pierwszego wejrzenia.

○ Zakochać się z wzajemnością.

○ Zakochać się ślepo, bez pamięci.

∆ fraz. książk. Zakochać się (w kimś) na umór zob.  umór.

∆ pot. Zakochać się na śmierć, śmiertelnie, po uszy «bardzo się zakochać»

2. «zacząć (zaczynać) bardzo lubić, cenić, podziwiać kogoś, coś, rozmiłować się (rozmiłowywać się) w czymś»

○ Zakochać się w poezji, w jakimś mieście, kraju, w swoim nauczycielu.

dk — ndk · I, ˜am się, ˜asz się, ˜ają się, ˜aj się, ˜ał się; rzecz. zakochanie się n I — VIIIb, ˜chuję się, ˜chujesz się, ˜chuj się, ˜ał się; rzecz. zakochiwanie się n I.

  1. Zrekonstruuj, proszę, postać jednostek leksykalnych, jakie reprezentuje w artykule zakochać się segment zakochać się.

…………………………………

…………………………………

…………………………………

…………………………………

  1. W jakich relacjach semantycznych pozostają do jednostki leksykalnej [ktoś1] zakochał się w [kimś2] przytoczone niżej wyrażenia, np. relacja: antonimia, hiperonimia, synonimia? Wpisz, proszę, poprawne, Twoim zdaniem, odpowiedzi.

    1. odkochać się

    2. poznać się, zaangażować się

    3. rozamorować się, rozkochać się, rozmiłować się, wpaść, zabujać się, zadurzyć się

  1. …………………………………

  2. …………………………………

  3. …………………………………

  1. Sklasyfikuj, proszę, kolejne elementy mikrostruktury artykułu hasłowego zakochać się, np. definicja znaczenia, informacja gramatyczna, kwalifikatory, przykłady użycia, wyraz hasłowy.

    1. «poczuć (zaczynać czuć) miłość, …» …………………………………

    2. dk — ndk · I, … …………………………………

    3. książk., pot. …………………………………

    4. zakochać się — zakochiwać się …………………………………

    5. Zakochał się w koleżance z lat szkolnych. …………………………………

  1. Z jakiego typu słownika językowego zaczerpnięto artykuł hasłowy zakochać się. Zaznacz, proszę, prawidłowe, Twoim zdaniem, odpowiedzi.

  1. słownik alfabetyczny

  2. słownik diachroniczny

  3. słownik dwujęzyczny

  4. słownik gniazdowy

  5. słownik jednojęzyczny

  6. słownik naukowy

  7. słownik normatywny

  8. słownik ogólnodefinicyjny

  9. słownik opisowy

  10. słownik pojęciowy

  11. słownik popularny

  12. słownik specjalistyczny

  13. słownik synchroniczny

  1. Z jakich typów słowników specjalistycznych zaczerpnięto przywołane niżej artykuły hasłowe, np. słownik: antonimów, etymologiczny, fleksyjny, frazeologiczny, frekwencyjny, gwarowy, historyczny, homonimów, języka pisarzy, odmian językowych, onomastyczny, poprawnościowy (w tym: ortograficzny), rymów, składniowy, skrótów, synonimów, wyrazów obcych? Wpisz, proszę, przy każdym artykule hasłowym nazwę słownika.

…………………………………

jajko

być [stać się, okazać się…] jajkiem Kolumba

kura znosząca złote jajka

obchodzić się (z kimś) jak z jajkiem

…………………………………

MAŁŻEŃSTWO związek małżeński, ożenek, trwały związek, zamążpójście, KSIĄŻK. mariaż, OFIC.. związek sakramentalny • para, państwo…

…………………………………

MIŁOWAĆ (XIV, w szerokim znaczeniu łc. amare, diligere), też perf. po-, roz- u-, z-, za- XIV-XV (sporadycznie na- XVI, przy- XV); +mil-ovaty, +mil-uje trans. `uważąć (kogoś) za miłego, tzn. godnego litości, oszczędzać, nie zabijać od razu (tylko „po kawałku”, tzn. obrzydzając mu życie swoją łaską)', od adi. Milъ, p. MIŁY.

…………………………………

okowita <łac. aqua vitae `woda życia'> -wity, -wicie, ż, blm | przestarz. `mocna wódka lub nieczyszczony, surowy spirytus'

2

2

3

5


Wyszukiwarka