„POLITYKA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO”
Polityka społeczna:
Spis treści:
|
Polityka kształcenia zawodowego.
Instytucje europejskie w coraz większym stopniu zajmują się różnymi kwestiami społecznymi. W kwestii kształcenia pracowników są to działania prowadzące do ich rozwoju kompetencji, wiedzy, umiejętności, doświadczenia, postaw w pracy zawodowej. Na tle zmieniających się warunków i wymogów rynku pracy, takie działania są bardzo potrzebne. Co raz więcej pracodawców zdaje sobie sprawę z bezcenności dobrego personelu. Jednak, większość z nich wie również, że aby taki personel posiadać, to należy stworzyć i warunki odpowiednie do tego, aby pracownicy częściej wkładali więcej wysiłku w pracę, aby byli bardziej wydajni. Dlatego do rozwoju pracowników niezbędne są szkolenia i kształcenie ich umiejętności.
Pod pojęciem szkolenia należy rozumieć przyuczenie do zawodu, podnoszenie kwalifikacji zawodowych lub naukę umiejętności poszukiwania i uzyskiwania zatrudnienia. Przekwalifikowanie natomiast ma na celu zmianę posiadanych kwalifikacji np. w związku z brakiem propozycji odpowiedniego zatrudnienia. Przykładem takiej sytuacji jest kobieta, która kształciła się zawodowo w kierunku ceramik wyrobów technicznych i użytkowych , ponieważ na terenie, na którym wychowywała się było duże zapotrzebowanie na osoby z tym zawodem. Po wyjściu za mąż zmienia miejsce zamieszkania, gdzie nie ma w/w fabryki mogącej zapewnić jej odpowiednie miejsce pracy.
Podstawowe formy kształcenia, dokształcania, a także doskonalenia w formach pozaszkolnych to przede wszystkim studia podyplomowe, kursy oraz seminaria. Mogą być również organizowane inne formy, np. staże zawodowe, staże specjalizacyjne, praktyki zawodowe, samokształcenie kierowane, szkolenie przywarsztatowe, instruktaż. Ważnym elementem kształcenia, czy w ogóle argumentem, który powinien za nim przemawiać jest to, że sprzyja ono poszerzaniu horyzontów pracownika oraz rozwojowi jego osobowości. Ponadto szkolenia wyzwalają w ludziach innowacyjność, zmieniają rutynowe przyzwyczajenia, a także rozwijają samodzielność i przedsiębiorczość. Poza tym, mimo, że niewielu pracodawców zauważa tę zaletę szkoleń, to są one swego rodzaju wynagrodzeniem, są uznawane jako wyróżnienie, zaspokajają potrzeby samorealizacji pracowników. Jest jeszcze jeden środek motywujący do kształcenia zawodowego , a mianowicie podwyższenie jakości i różnorodności kursów gwarantuje znalezienie lepszej i lepiej płatnej pracy.
W ostatnim czasie zaczyna się łączyć kształcenie zawodowe i ogólne w jeden cykl nauczania, co ma spowodować wszechstronniejsze wyedukowanie ludzi młodych wkraczających na rynek pracy.
Ważnym zadaniem polityki kształcenia zawodowego jest też informowanie pracowników w zakładach pracy o potrzebie dokształcania i podwyższania przez nich kwalifikacji zawodowych celem dostosowania do bieżących oczekiwań rynku pracy. Zatrudnieni dziś pracownicy mogą okazać się zupełnie nie na miejscu jutro, kiedy trzeba będzie zmienić profil firmy. Wówczas należy przeliczyć sobie to, czy nie lepiej posłać zaufany, sprawdzony personel na dokształcanie niż zwalniać go i przeprowadzać nową rekrutację. Zmiana kierunku kształcenia należy także od wprowadzania nowych technologii. np. W ostatnim okresie widać intensywne przebudowywanie budżetów reklamowych i przepływ środków z klasycznych ("tradycyjnych") mediów do Internetu.
Charakterystyka kształcenia zawodowego w Unii Europejskiej.
Jednym z największych obecnie problemów społeczno-gospodarczych i politycznych, z jakimi borykają się współczesne społeczeństwa jest bezrobocie. Jego poziom jest jedną z podstawowych miar niesprawności systemu społeczno - gospodarczego, a swym szerokim spektrum problem ten obejmuje wiele płaszczyzn życia.
Dynamika stopy bezrobocia rejestrowanego od 1990 roku w Polsce
Dynamika stopy bezrobocia (%) w Unii Europejskiej
* oraz w „Starej Unii” (UE15)
w okresie od III kwartału 2006 do II kwartału 2008 roku
Stopa bezrobocia (%) w Unii Europejskiej w latach 1998-2007 - dane roczne
Kraj UE |
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
Austria |
5,5 |
4,7 |
4,7 |
4,0 |
4,8 |
4,8 |
5,3 |
5,2 |
4,7 |
4,4 |
Belgia |
9,3 |
8,6 |
6,6 |
6,2 |
6,9 |
7,7 |
7,4 |
8,4 |
8,2 |
7,5 |
Bułgaria |
- |
- |
16,2 |
19,9 |
18,1 |
13,7 |
12,0 |
10,1 |
9,0 |
6,9 |
Cypr |
- |
- |
5,0 |
4,0 |
3,3 |
4,1 |
4,3 |
5,3 |
4,5 |
3,9 |
Czechy |
5,9 |
8,5 |
8,8 |
8,0 |
7,0 |
7,5 |
8,2 |
7,9 |
7,1 |
5,3 |
Dania |
5,0 |
5,1 |
4,5 |
4,2 |
4,3 |
5,4 |
5,2 |
4,8 |
3,9 |
3,8 |
Estonia |
9,5 |
11,6 |
13,1 |
12,4 |
9,4 |
10,7 |
10,0 |
7,9 |
5,9 |
4,7 |
Finlandia |
13,2 |
11,7 |
11,1 |
10,3 |
10,4 |
10,5 |
10,4 |
8,4 |
7,7 |
6,9 |
Francja |
12,1 |
12,0 |
10,2 |
8,6 |
8,7 |
8,5 |
9,2 |
8,8 |
8,8 |
7,9 |
Grecja |
10,8 |
11,9 |
11,2 |
10,4 |
9,9 |
9,3 |
10,2 |
9,8 |
8,9 |
8,3 |
Hiszpania |
18,7 |
15,5 |
13,8 |
10,3 |
11,2 |
11,3 |
11,1 |
9,2 |
8,5 |
8,3 |
Holandia |
4,4 |
3,6 |
2,7 |
2,1 |
2,6 |
3,6 |
4,6 |
4,7 |
3,9 |
3,2 |
Irlandia |
7,7 |
5,8 |
4,3 |
3,7 |
4,2 |
4,5 |
4,5 |
4,3 |
4,4 |
4,6 |
Litwa |
13,7 |
13,4 |
15,9 |
16,8 |
13,0 |
12,9 |
11,3 |
8,3 |
5,6 |
4,3 |
Luksemburg |
2,8 |
2,4 |
2,3 |
1,8 |
2,6 |
3,7 |
5,1 |
4,5 |
4,7 |
4,1 |
Łotwa |
14,5 |
13,8 |
14,2 |
13,1 |
13,2 |
10,6 |
9,9 |
8,9 |
6,8 |
6,0 |
Malta |
- |
- |
6,3 |
7,1 |
6,9 |
7,5 |
7,3 |
7,3 |
7,3 |
6,5 |
Niemcy |
9,8 |
8,9 |
7,9 |
7,8 |
8,5 |
9,8 |
10,7 |
11,1 |
10,2 |
8,6 |
Polska |
9,9 |
12,3 |
16,3 |
18,4 |
19,9 |
19,4 |
19,1 |
17,7 |
13,8 |
9,6 |
Portugalia |
4,7 |
4,6 |
3,8 |
3,8 |
4,5 |
6,1 |
6,3 |
7,6 |
7,7 |
8,0 |
Rumunia |
5,6 |
6,2 |
7,0 |
6,6 |
8,1 |
6,9 |
7,7 |
7,2 |
7,3 |
6,4 |
Słowacja |
12,2 |
15,9 |
19,1 |
19,4 |
18,7 |
17,1 |
18,6 |
16,3 |
13,4 |
11,1 |
Słowenia |
7,4 |
7,3 |
6,9 |
5,7 |
5,9 |
6,5 |
6,0 |
6,5 |
6,0 |
4,8 |
Szwecja |
8,9 |
7,6 |
5,5 |
4,7 |
5,0 |
5,6 |
6,7 |
7,8 |
7,1 |
6,2 |
Węgry |
8,9 |
6,9 |
6,6 |
5,7 |
5,6 |
5,8 |
5,8 |
7,2 |
7,5 |
7,4 |
Wielka Brytania |
6,2 |
6,0 |
5,5 |
4,7 |
5,0 |
4,8 |
4,6 |
4,7 |
5,3 |
5,2 |
Włochy |
12,1 |
11,7 |
10,8 |
9,6 |
9,2 |
8,9 |
7,9 |
7,7 |
6,8 |
6,1 |
UE* |
10,2 |
9,4 |
8,4 |
7,3 |
7,7 |
8,0 |
8,2 |
9,0 |
8,2 |
7,1 |
*do końca kwietnia 2004 roku „Stara Unia”(UE15), od 1 maja 2004 do 31 grudnia 2006 roku UE25, od 1 stycznia 2007 roku UE27
____________________________________________________________________________
Wyjaśnienie terminów użytych w opracowaniu:
„Stara Unia” (UE15) - kraje tworzące Unię Europejską przed akcesją nowych członków w 2004 i 2007 roku. Są to: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy.
UE25 - obszar Unii Europejskiej po rozszerzeniu, które miało miejsce 1 maja 2004 roku. Do Wspólnoty przystąpiło wówczas 10 państw: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia oraz Węgry.
UE27 - całkowity obszar Unii Europejskiej od 1 stycznia 2007 roku, gdy członkami Wspólnoty stały się Rumunia i Bułgaria.
___________________________________________________________________________________________
Wiek XX dla wielu państw Unii Europejskiej w tym również dla Polski okazał się wiekiem bezrobocia. Także początek nowego stulecia nie przyniósł ze sobą poprawy sytuacji, a wręcz odwrotnie - w wielu krajach przyniósł pogorszenie się sytuacji. Będąc w Unii, Polska stoi przed ogromnymi wyzwaniami, z których moim zdaniem najważniejsze to sukcesywne zmniejszanie dystansu do naszych partnerów w zakresie poprawy warunków życia, skutecznego zwalczania bezrobocia i biedy, jak również w podnoszeniu na wyższy poziom edukacji.
W Unii Europejskiej około 60% przedsiębiorstw, zatrudniających powyżej 10 pracowników, organizuje dalsze szkolenie zawodowe, dbając o ich rozwój. Takie kształcenia najczęściej organizuje się w Niemczech, Danii, Wielkiej Brytanii i Irlandii (ok80% wszystkich przedsiębiorstw), a najrzadziej dokształca się pracowników w Grecji, Włoszech, Hiszpanii, Portugalii (13%-27%).
Jednym z edukacyjnych priorytetów UE jest poprawa jakości kształcenia zawodowego, przygotowanie młodzieży do trafnego, samodzielnego wyboru zawodu zgodnego z własnymi zainteresowaniami i predyspozycjami, a także z potrzebami rynku pracy. Systematyczne dostosowywanie edukacji do wymogów i zmian rynków pracy jest warunkiem koniecznym do prawidłowego funkcjonowania gospodarki.
Według J. Bengtssona, owe zmiany rynków pracy polegają głównie na:
- tendencji do integracji różnych nowych technologii, co prowadzi do starzenia się wielu istniejących organizacji pracy, a także struktur umiejętności;
- silnej presji na jakość oraz krótszy cykl życia produktów i usług;
- zmniejszaniu się prac o charakterze rutynowym i wymagającym niskich kwalifikacji, w tym istotnych w relacjach międzyludzkich: umiejętność pracy w zespole, kultura osobista, odpowiedzialność za siebie i innych, samodzielność radzenia sobie w nieprzewidzianych warunkach, itp.;
- zwiększaniu się elastyczności organizacji pracy, podniesieniu rangi wszechstronności kwalifikacji pracowników;
- znaczeniu na rynku pracy sektora usług;
- rozbieżnością między podażą umiejętności a popytem na nie, z uwagi na występujące luki umiejętności (niedostosowanie umiejętności absolwentów szkół do wymagań w danym sektorze gospodarki, brak miejsc pracy dla absolwentów o kwalifikacjach nieadekwatnych do potrzeb rynku pracy).
Cechą gospodarki rynkowej ważnej z punktu widzenia relacji między kształceniem ogólnym a zawodowym, traktowanym również w krajach UE jako podstawa, jest:
- zasada "wysokiej jakości " kształcenia opartego na określonym systemie standardów tej jakości,
- zasada elastyczności kształcenia ,
- zasada mobilności.
Zasada mobilności oznacza taką organizację kształcenia zawodowego, która zapewnia wykwalifikowanym absolwentom/pracownikom wykonywanie pracy zgodnie ze swoim wykształceniem na podobnych stanowiskach w różnych miejscach i w różnym czasie. Coraz większego znaczenia nabiera rozwój systemu wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dowodów posiadania kwalifikacji zawodowych.
Zasada elastyczności oznacza taką organizację kształcenia, która pozwala rozszerzać i pogłębiać swoją wiedzę, z uwagi na wykonywaną pracę w stałym i dynamicznie zmieniającym się środowisku pracy. Elastyczne kształcenie - ustawiczne, ma zachęcać do nabywania kompetencji w ciągu całego życia, które nadawałoby wartość kwalifikacjom, niezależnie od sposobów ich zdobywania. Wśród instrumentów zwiększających elastyczność kształcenia zawodowego, należy wymienić kształcenie w systemie modułowym. W elastycznym systemie kształcenia każdy sam kreuje swoją ścieżkę edukacyjną w dochodzeniu do kwalifikacji oraz dowodów ich potwierdzenia.
Pomocną rękę dla osób potrzebujących nakierowania w dziedzinie kształcenia zawodowego wyciągają instytucje doradztwa zawodowego, które w krajach Unii Europejskiej prowadzone są w różnorodnych formach. Lokalizacja służb doradztwa zawodowego istnieje w:
instytucjach edukacyjnych - Dania, Grecja, Irlandia, Finlandia, Francja, Niemcy, Portugalia, Szwecja,
w agencjach specjalnych - Belgia, Francja, Hiszpania, Luksemburg, Włochy
w wydzielonych agencjach i szkołach - Holandia, Wielka Brytania.
Istnieje agencja Unii Europejskiej, Cedefop - Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego, która pomaga promować i rozwijać edukację oraz kształcenie zawodowe w unii. Cedefop funkcjonuje w celu promowania na terytorium rozszerzonej UE działań unijnych dotyczących kształcenia przez całe życie. W raporcie dla tej agencji stwierdzono, że konieczne jest przygotowanie i szkolenie doradców zawodowych. Dysponują oni wiedzą o zawodach, , mają praktykę, są życzliwi i gotowi do pomocy. Mają ułatwić często zagubionemu człowiekowi samodzielne, aktywne poszukiwanie pracy.
Przeciwdziałanie bezrobociu w krajach Unii Europejskiej jest często związane z dostosowaniem szkoleń do potrzeb rynku pracy oraz istnieniem ulg i udogodnień dla pracodawców zatrudniających bezrobotnych, takich jak np: próba obniżenia kosztów pracy w Polsce, mapy podaży kształcenia zawodowego w Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, program przeciwdziałania bezrobociu dla absolwentów szkół wyższych w Portugalii, program informacyjny „Myślę o mojej pracy” w Belgii i w Niemczech pomysł możliwości zmniejszenia bezrobocia poprze pracę w niepełnym wymiarze godzin.
Literatura:
„Efektywność kształcenia zawodowego”- U. Peruszka
„Ustawiczne kształcenie w krajach Unii Europejskiej” - A. Kwiatkiewicz
Praca mgr Piotra Lis- „Zatrudnienie w krajach Unii Europejskiej”
0
Wyszukiwarka