Przekształcanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności

Spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego regulują następujące przepisy:

• Kodeks Cywilny

• Ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych

• Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze.

• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.

Według kodeksu cywilnego spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym (Art. 244. § 1. Ograniczonymi prawami rzeczowymi są: użytkowanie, służebność, zastaw, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz hipoteka.).

Nowa ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych uporządkowała sprawy związane ze spółdzielczymi prawami do lokali, tj. prawem własnościowym i lokatorskim. Przede wszystkim w art. 9 ust. 1 tej ustawy ustawodawca określił pojęcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, rozumiejąc pod tą definicją umowę, na mocy której spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania przez czas nieoznaczony, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie oraz w statucie spółdzielni. Umowa o prawo spółdzielcze lokatorskie pod rygorem nieważności, powinna być zawarta w formie pisemnej. Oznacza to, że jeśli zawrzemy umowę tylko ustną, to będzie ona z mocy prawa nieważna. Prawo to, podobnie jak dotychczas, jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.
Zamiast spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu ustawodawca wprowadził prawo odrębnej własności lokalu, na wzór regulacji zawartej w ustawie o własności lokali.

Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera początkowo umowę o budowę lokalu (Art. 10. 1. Z członkiem ubiegającym się o spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa taka, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o spółdzielcze lokatorskie prawo do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1) zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu mieszkaniowego oraz do uczestniczenia w innych zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową,

2) określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu,

3) określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu,

4) inne postanowienia określone w statucie.

2. Członek ubiegający się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy przypadającym na jego lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych (umorzeniem części kredytu zaciągniętego przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy lokalu) lub z innych środków. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do członka zawierającego umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, do którego wygasło prawo przysługujące innej osobie. Taki członek wnosi wkład mieszkaniowy w wysokości wkładu wypłaconego innej osobie, o której mowa w art. 11 ust. 2, oraz zobowiązuje się do spłaty długu obciążającego tę osobę z tytułu przypadającej na nią części zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami.

4. Jeżeli między datą wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego a datą ustanowienia nowego prawa do tego lokalu uległa istotnej zmianie wartość rynkowa lokalu, członek zawierający umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu wnosi wkład mieszkaniowy zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu.

5. W wypadku modernizacji budynku członek spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, jest obowiązany uzupełnić wkład mieszkaniowy. ).

Umowa taka, która pod rygorem nieważności musi być zawarta na piśmie, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, a ponadto zawierać także inne postanowienia. Wśród nich ustawa wymienia przykładowo zobowiązanie członka do wniesienia wkładu mieszkaniowego, określenie zakresu robót, które będą podstawą ustalenia kosztów budowy lokalu i sposobu obliczenia tych kosztów oraz inne postanowienia wynikające ze statutu konkretnej spółdzielni.

Najważniejszą nowością wynikającą z nowej ustawy jest możliwość przekształcenia lokatorskiego prawa do lokalu w prawo własności. Jak bowiem stanowi jej art. 12, na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje prawo lokatorskie, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu.

Właścicielami swoich mieszkań mogą stać się spółdzielcy:
- mający mieszkanie własnościowe,
- z lokatorskim prawem do lokalu, z wyjątkiem tych, których mieszkania wybudowała spółdzielnia przy udziale środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego,
- z prawem do domu jednorodzinnego lub lokalu użytkowego.

Spółdzielcy oraz najemcy, którzy zechcą skorzystać z uwłaszczenia, muszą spełnić określone warunki; ci którzy nie chcą skorzystać z uwłaszczenia mogą pozostać w swych lokalach na dotychczasowych zasadach.

Co należy zrobić?

Kiedy już ktoś zdecyduje się być właścicielem swojego mieszkania, powinien uzbroić się w cierpliwość. Cała procedura bowiem wymaga i sporo czasu, i wysiłku z jego strony. Zwłaszcza, że nie we wszystkich spółdzielniach, spotka się z życzliwym podejściem.
Po pierwsze -  trzeba zwrócić się do własnej spółdzielni z wnioskiem o przekształcenie spółdzielczego prawa w pełną własność i koniecznie spłacić wszystkie długi związane z lokalem.

Ponadto należy być przygotowanym na poniesienie związanych z tą procedurą kosztów. Ustawa przewiduje, że przekształcanie lokatorskiego prawa do lokalu we własność, to wydatek rzędu 3% wartości rynkowej mieszkania. Do tego dochodzą koszty na opłacenie biegłego rzeczoznawcy majątkowego, który wyceni mieszkanie (dzisiaj jest to mniej więcej ok. 1000zł).
Do tego opłata  od czynności cywilno-prawnej w wysokości 2% wartości mieszkania, opłaty za akt notarialny i za wpis do księgi wieczystej ( Art.12.5. Ustala się opłatę w wysokości 1/3 najniższego wynagrodzenia ogłaszanego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie Kodeksu pracy jako koszt zawarcia umowy notarialnej oraz opłatę w wysokości 1/3 najniższego wynagrodzenia jako koszt założenia i wpisu do księgi wieczystej ).

Wpis do księgi wieczystej jest niezbędny , gdyż jak stanowi art.24 ust.2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece w razie przekształcenia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej w prawo odrębnej własności lokalu albo w prawo własności domu jednorodzinnego, księga wieczysta prowadzona dla ograniczonego prawa rzeczowego staje się księgą wieczystą dla nieruchomości.

Nowa ustawa wywołała sporo szumu.
Bardzo wiele osób, głównie prezesów najprzeróżniejszych spółdzielni mieszkaniowych - molochów oraz członków Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych uważa, że realizacja zmian, wynikających z nowej ustawy, będzie bardzo trudna, chociażby z powodu nieuregulowanej sytuacji prawnej gruntów i że nowi właściciele nie podołają obowiązkom właścicielskim.
Używane tego typu argumenty nie wynikają jednakże z prawdziwej troski o nowych potencjalnych właścicieli, ale z uzasadnionej obawy, że teraz w spółdzielniach wiele może się zmienić. Nie jest wykluczone, że spółdzielnie w dotychczasowej formie długo nie przetrwają. Istnieje bowiem możliwość, że właściciciele zaczną się wyłączać w mniejsze spółdzielnie. A ponadto, czym innym jest rozmowa z pełnoprawnym właścicielem, a czym innym ze spółdzielcą.

Ustawa umożliwia dokonywanie przekształceń własnościowych, a w szczególności przekształcanie lokatorskiego i własnościowego prawa do lokalu w odrębną własność. Fizyczne dokonywanie takich przekształceń musi być poprzedzone podjęciem szeregu działań przez spółdzielnie mieszkaniowe.

Zarządy spółdzielni mieszkaniowych były zobowiązane do przygotowania w okresie 12 miesięcy od wejścia ustawy w życie, uchwał określających przedmiot odrębnej własności wszystkich lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu, we wszystkich nieruchomościach, z wyjątkiem tych, które pozostaną własnością spółdzielni.

Spółdzielnie mieszkaniowe są zobowiązane ustawowo do wystąpienia z wnioskiem do właściwego organu wójta (burmistrza lub prezydenta) w sprawie scalenia lub podziału nieruchomości; jeżeli jest to niezbędne do wydzielenia nieruchomości pozostających własnością spółdzielni. Ponadto powinny one podjąć czynności związane z rozgraniczeniem oraz połączeniem nieruchomości, a także ewidencję gruntów i budynków, jeżeli bez tych czynności oznaczenie przedmiotu odrębnej własności lokali położonych w obrębie nieruchomości byłoby niemożliwe, albo działka wydzielona pod budynkiem lub budynkami nie spełniałaby wymogów przewidzianych dla działek budowlanych.

Spółdzielnie mieszkaniowe występują do starostów z wnioskami dotyczącymi dokonania zmian w ewidencji gruntów i budynków, koniecznymi do przeprowadzenia podziału, rozgraniczenia nieruchomości, scalenia i podziału działek w obrębie nieruchomości. Do zadań starosty bowiem, jako organu administracji geodezyjnej i kartograficznej wykonującego swe zadania jako zadania z zakresu administracji rządowej, należy w szczególności prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym ewidencji gruntów i budynków.

Po wejściu w życie omawianej ustawy ( 24 kwietnia 2002 ) członkowie spółdzielni mogli występować do spółdzielni z wnioskami o przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, w tym spółdzielczego prawa do garażu, natomiast zawarcie umowy notarialnej przeniesienia własności lokalu, założenie księgi wieczystej i wpis do niej, będą mogły nastąpić po przygotowaniu przez spółdzielnię i wejściu w życie odpowiednich uchwał, pozwalających na wyodrębnienie tych lokali.

Osoby, które decydują się na przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności, nie mają pewności, czy przysługuje im z tego tytułu ulga w podatku dochodowym, czy też nie. Od 24 kwietnia br. osoby fizyczne mogą skorzystać z nowej ulgi w podatku dochodowym, jeżeli zawarli ze spółdzielnią umowę o przeniesienie własności lokali mieszkalnych. Od tego dnia przestała istnieć ulga związana z przekształceniem prawa lokatorskiego we własnościowe. Nie jest wiadome czy z nowej ulgi może skorzystać jedynie osoba, której przysługiwało dotąd spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, czy również podatnik, który przekształca spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w prawo własności. Jak na razie Ministerstwo Finansów nie zajęło w tej sprawie żadnego stanowiska.

Niektórzy spółdzielcy z lokatorskim prawem do lokalu składali wnioski do spółdzielni, licząc na to, że jeszcze przed opublikowaniem wyroku TK w Dzienniku Ustaw otrzymają mieszkanie na pełną własność za maksymalnie 3 procent. Taki pogląd zdaniem Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast nie był prawidłowy.

Trybunał Konstytucyjny orzekł 29 maja 2001 roku niekonstytucyjność art. 46 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ( Art. 46. 1. W wypadku przeniesienia własności lokalu, do którego przed dniem wejścia ustawy w życie przysługiwało nabywcy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, wpłata różnicy, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3, nie może przekraczać kwoty stanowiącej równowartość 3 proc. aktualnej wartości rynkowej prawa własności lokalu. ). Przepis dotyczy mieszkań lokatorskich, na które spółdzielcy dostali przydziały przed 24 kwietnia tego roku. Do 3 proc. wartości rynkowej mieszkania ogranicza on wysokość kwoty, jaką muszą wpłacić na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 usm (Art. 12. 1. Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1) spłaty wszelkich długów związanych z tym lokalem,

2) spłaty przypadającej na jego lokal części innych zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami,

3) wpłaty różnicy pomiędzy wartością rynkową prawa odrębnej własności lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego i spłat, o których mowa w pkt 1 i 2. ), jeżeli chcą otrzymać mieszkania na pełną własność. Art. 46 ust. 1 usm przestał obowiązywać z chwilą opublikowania wyroku TK w Dzienniku Ustaw czyli 9 czerwca 2001 roku.

SENTENCJA WYROKU

1. Art. 25 ust. 1 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Art. 25. 1. Większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości, obliczana według liczby lokali, może podjąć uchwałę, że w zakresie ich praw i obowiązków będą miały zastosowanie przepisy ustawy o własności lokali. Do podjęcia uchwały stosuje się odpowiednio przepisy art. 31 i 32 ustawy o własności lokali. ) jest zgodny z art. 32 (1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. ) w związku z art. 2 (Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.)Konstytucji RP.

2. Art. 25 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1 (Art. 25. 2. Większość będących członkami spółdzielni właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości może podjąć uchwałę o utworzeniu nowej spółdzielni, stosując odpowiednio przepisy o podziale spółdzielni, z wyjątkiem art. 108 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze. ) jest zgodny z art. 32 (1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. )oraz art. 58 ust. 1 (1. Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się.

2. Zakazane są zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją lub ustawą. O odmowie rejestracji lub zakazie działania takiego zrzeszenia orzeka sąd.

3. Ustawa określa rodzaje zrzeszeń podlegających sądowej rejestracji, tryb tej rejestracji oraz formy nadzoru nad tymi zrzeszeniami. ) w związku z art. 31 ust. 3 (3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. ) konstytucji.

3. Art. 29 pkt 2 i pkt 3 ustawy wymienionej w pkt 1(Art. 29. W ustawie z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. nr 54, poz. 288 i nr 133, poz. 654, z 1996 r. nr 5, poz. 32, nr 24, poz. 110 i nr 43, poz. 189, z 1997 r. nr 32, poz. 183, nr 111, poz. 723 i nr 121, poz. 769 i 770 oraz z 1999 r. nr 40, poz. 399, nr 60, poz. 636, nr 77, poz. 874 i nr 99, poz. 1151) wprowadza się następujące zmiany: 2) w art. 108 w § 1 wyrazy "większością 2/3 głosów" zastępuje się wyrazami "zwykłą większością głosów";

3) po art. 108 dodaje się art. 108a w brzmieniu:

"Art. 108a. § 1. Członkowie spółdzielni, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią majątku spółdzielni, która nadaje się do takiego wyodrębnienia, mogą na podstawie uchwały podjętej większością głosów tych członków wystąpić do zarządu spółdzielni z żądaniem zwołania walnego zgromadzenia w celu podjęcia uchwały o podziale spółdzielni w ten sposób, że z tej jednostki organizacyjnej albo części majątku zostanie utworzona nowa spółdzielnia. W zakresie reprezentacji tych członków stosuje się odpowiednio przepisy o zakładaniu spółdzielni.

§ 2. Zarząd spółdzielni jest obowiązany niezwłocznie przygotować dokumenty niezbędne do podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o podziale oraz udostępnić je członkom żądającym podziału.

§ 3. Walne zgromadzenie może podjąć uchwałę odmawiającą podziału tylko ze względu na ważne interesy gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub istotne interesy jej członków.

§ 4. W razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały odmawiającej podziału spółdzielni albo uchwały o podziale naruszającej istotne interesy członków występujących z żądaniem podziału członkowie, którzy wystąpili z takim żądaniem, mogą w terminie sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia wystąpić do sądu o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale.

§ 5. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio w razie nierozpatrzenia przez walne zgromadzenie zgłoszonego przez członków żądania w terminie trzech miesięcy od dnia jego doręczenia.

§ 6. W razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o podziale nie zawierającej wszystkich składników treści tej uchwały określonych w art. 108 § 2, członkowie zgłaszający żądanie podziału mogą wystąpić do zarządu spółdzielni z żądaniem zwołania walnego zgromadzenia w celu podjęcia uzupełniającej uchwały o podziale. Przepisy § 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

§ 7. Przepisy § 2-6 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z żądaniem podziału występuje organ spółdzielni powołany do reprezentowania członków, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni.

§ 8. Uchwała walnego zgromadzenia o podziale spółdzielni zawierająca wszystkie składniki treści określone w art. 108 § 2 oraz prawomocne orzeczenie sądu zastępujące taką uchwałę stanowią podstawę do dokonania stosownych wpisów w rejestrze i w księdze wieczystej."; )

jest zgodny z art. 2 (Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. )oraz art. 64 (1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. ) w związku z art. 21 (1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. ) konstytucji.

4. Art. 39 ust. 3 ustawy wymienionej w pkt 1 (Art. 39. 1. Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, w tym spółdzielcze prawo do garażu, spółdzielnia mieszkaniowa jest zobowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę o przeniesienie własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1) spłaty wszelkich długów związanych z tym lokalem,

2) spłaty przypadającej na jego lokal części innych zobowiązań spółdzielni związanych z budową, a w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami.

2. Koszty zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty założenia księgi wieczystej dla lokalu i wpisu do księgi wieczystej obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do najemców pracowni istniejących w dniu wejścia w życie ustawy, wykorzystywanych przez twórcę do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki, a także do najemców garaży lub lokali o innym przeznaczeniu, jeżeli nakłady na budowę takiego lokalu, garażu lub pracowni w pełnym zakresie poniósł najemca, choćby nawet nie był członkiem spółdzielni lub ponieśli je jego poprzednicy prawni. ) jest zgodny z art. 64 (1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. ) w związku z art. 21 ust. 2 (2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.) konstytucji.

5. Art. 41 ust. 4 ustawy wymienionej w pkt 1 (Art. 39.4. Koszty związane ze scaleniem i podziałem nieruchomości oraz z czynnościami związanymi z rozgraniczeniem nieruchomości oraz ewidencją gruntów i budynków, w tym również koszty uzasadnionych prac geodezyjnych, refunduje Skarb Państwa. Jednakże gdy spółdzielnia nie wystąpi z wnioskiem lub nie podejmie czynności w terminie 20 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie, koszty te ponosi spółdzielnia.) nie jest niezgodny z art. 87 ust. 1 (1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. ) i art. 92 ust. 1 (1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. ) konstytucji.

6. Art 46 ust. 1 ustawy wymienionej w pkt 1 (Art. 46. 1. W wypadku przeniesienia własności lokalu, do którego przed dniem wejścia ustawy w życie przysługiwało nabywcy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, wpłata różnicy, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3, nie może przekraczać kwoty stanowiącej równowartość 3 proc. aktualnej wartości rynkowej prawa własności lokalu. ) jest niezgodny z art. 64 (1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. ) w związku z art. 21 (1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.) konstytucji i nie jest niezgodny z art. 32 (1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.) konstytucji.

7. Art. 47 ustawy wymienionej w pkt 1 (Art. 47. Przepisy art. 12 i 46 stosuje się odpowiednio do najemców pracowni istniejących w dniu wejścia w życie ustawy i wykorzystywanych przez twórcę do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki, jeżeli najemcy nie spełniają warunku określonego w art. 39 ust. 3. ) jest niezgodny z art. 64 (1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. ) w związku z art. 21(1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.) konstytucji i nie jest niezgodny z art. 32 (1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.) i art 31 ust. 3 (3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.) konstytucji w zakresie, w którym odsyła do art. 46 ust. 1 tej ustawy.  

Po wyroku Trybunału prawo do przekształcenia praw spółdzielczych w pełną własność pozostało, ale nie wiadomo, według jakich zasad to przekształcenie miałoby być dokonane. Zarysowały się tu dwa stanowiska.
Według pierwszego poglądu należy tu stosować art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, który stanowi, iż umowa przeniesienia własności lokalu może być zawarta przez spółdzielnię z członkiem pod warunkiem spłacenia przez niego wszelkich zobowiązań dotyczących lokalu oraz wpłaty pełnej różnicy między wartością rynkową mieszkania a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego. Z kolei według innych znawców problematyki art. 12 ust. 1 pkt 3 nie ma tu w ogóle zastosowania - dotyczy on bowiem tylko tych przydziałów, które nastąpiły po 24 kwietnia 2001 r. Sprzeczności te w chwili obecnej nie zostały wyjaśnione w przepisach.

WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO

z dnia 29 maja 2001 r.

sygn. akt K. 5/2001.

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska - przewodniczący,

Wiesław Johann,

Krzysztof Kolasiński,

Andrzej Mączyński - sprawozdawca,

Jadwiga Skórzewska-Łosiak,

protokolant: Joanna Szymczak,

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2001 r. sprawy z połączonych wniosków Grupy posłów na Sejm RP i Rzecznika Praw Obywatelskich, z udziałem umocowanych przedstawicieli uczestników postępowania: wnioskodawców, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Prokuratora Generalnego:

Grupy posłów na Sejm RP o stwierdzenie niezgodności:

1) art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27) z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

2) art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z art. 21 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

3) art. 41 ust. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z art. 87 ust. 1 i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

4) art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z art. 32, art. 21 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

5) art. 47 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z art. 21 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

6) art. 29 pkt 2 oraz pkt 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z art. 2, 21 ust. 1 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności:

1) art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27) z art. 32 w związku z art. 2 Konstytucji RP,

2) art. 25 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z art. 32 oraz z art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP,

3) art. 47 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP,

orzeka:

1. Art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27) jest zgodny z art. 32 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Art. 25 ust. 2 ustawy wymienionej w pkt 1 jest zgodny z art. 32 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

3. Art. 29 pkt 2 i pkt 3 ustawy wymienionej w pkt 1 jest zgodny z art. 2 oraz art. 64 w związku z art. 21 Konstytucji.

4. Art. 39 ust. 3 ustawy wymienionej w pkt 1 jest zgodny z art. 64 w związku z art. 21 ust. 2 Konstytucji.

5. Art. 41 ust. 4 ustawy wymienionej w pkt 1 nie jest niezgodny z art. 87 ust. 1 i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

6. Art. 46 ust. 1 ustawy wymienionej w pkt 1 jest niezgodny z art. 64 w związku z art. 21 Konstytucji i nie jest niezgodny z art. 32 Konstytucji.

7. Art. 47 ustawy wymienionej w pkt 1 jest niezgodny z art. 64 w związku z art. 21 i art. 31 ust. 3 Konstytucji w zakresie, w którym odsyła do art. 46 ust. 1 tej ustawy.

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Przekształcanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności (seminarium)

Wykonali:

I rok MSU GiSN

Gr.1

Olsztyn dnia 18.11.2002

---