EKONOMIA- ODPOWIEDZI NA EGZAMIN

1. AMBULATORIUM - zakład opieki zdrowotnej, w którym udziela się świadczeń zdrowotnych osobom niewymagającym leczenia w warunkach całodobowych.

2. AMBULATORYJNE ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ-

3. BENCHMARKING - a) Jest nieprzerwalnym procesem porównywania wyników placówki służby zdrowia, systemów zarządzania, procesów, produktów, usług z bezpośrednimi konkurentami oraz liderami poszczególnych branż. b) Jest to ciągły, systematyczny proces polegający na konfrontowaniu własnej efektywności mierzonej produktywnością, jakością i doświadczeniami z wynikami tych organizacji, które można uważać za wzór doskonałości.

4. KOMERCYJNE ZABEZPIECZENIE ZDROWOTNE-

5. EKONOMIA NORMATYWNA - to ekonomia dokonująca wartościowań faktów opisywanych przez ekonomię pozytywną. Opierając się m.in. na koncepcjach polityki społecznej, polityki gospodarczej i historii gospodarczej formułuje zalecenia, co do świadomego kształtowania rzeczywistości ekonomicznej. W ekonomii normatywnej formułowane są tezy oparte na własnych systemach wartości badacza i często przyjmują formy zaleceń czy przekształcają się w odrębne szkoły ekonomiczne. Ekonomia normatywna, zwana też ekonomią subiektywną, na podstawie obserwacji rynku i zjawisk w nim zachodzących, wyciąga wnioski na przyszłość, stara się przewidzieć skutki obecnych działań gospodarczych.

6. EKONOMIA POZYTYWNA - ma za zadanie wyjaśnianie zjawisk ekonomicznych, jest oparta na obiektywnej wiedzy o rzeczywistości. Bada zjawiska gospodarcze takie, jakimi są. Analizuje skutki zmian warunków ekonomicznych lub wariantów uprawianej polityki gospodarczej, bez formułowania sądów wartościujących. Jest stosowana przez ekonomistów, którzy efekty swojej pracy przedstawiają wyłącznie jako zdarzenie gospodarcze, prezentując dane empiryczne i budując niewartościujące teorie. Ekonomia pozytywna koncentruje się na wypracowaniu najbardziej uniwersalnych narzędzi i metod analizy ekonomicznej w celu możliwie wszechstronnego uogólnienia procesów gospodarczych i mechanizmów ekonomicznych. Można przyjąć w uproszczeniu, że ekonomia pozytywna odpowiada na pytanie "jak jest?", w przeciwieństwie do ekonomii normatywnej, która odpowiada na pytanie "jak powinno być?".

7. KOSZT ZANIECHANYCH MOŻLIWOŚCI-koszt alternatywny, koszt utraconej korzyści)- opportunitv cost- koszt najlepszej lub najbardziej preferowanej możliwości ale utraconej opcji działania, na skutek przyjęcia innego rozwiązania. Mierzony jest on wartością tej produkcji, której nie realizujemy lub z której rezygnujemy w tym celu, aby zwiększyć produkcję innych dóbr lub innych wartości.

8. WYJAŚNIJ POJĘCIE RYNKU ORAZ RYNKU USŁUG MEDYCZNYCH

Rynek-to mechanizm koordynujący zachowania nabywców i sprzedawców, uczestniczących w procesie wymiany dóbr i usług.

Rynek usług medycznych-to mechanizm koordynujący zachowania nabywców- pacjentów i sprzedawców- płatnika NFZ, uczestniczących w procesie wymiany dóbr i usług.

9. KOSZYK GWARANTOWANYCH ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH- lista usług, które będą w całości lub części opłacane przez NFZ.

10. OMÓW MODEL NARODOWEJ SŁUŻBY ZDROWIA W Polsce w służbie zdrowia obowiązuje model bismarckowski- oparty na ubezpieczeniach zdrowotnych. W modelu usługi finansowane są przez fundusze ubezpieczeniowe gromadzone z obowiązkowych składek pracowników i pracodawców. W polskim systemie opieki zdrowotnej jedyną organizacją odpowiedzialną za finanse, czyli pokrywanie kosztów leczenia, jest Narodowy Fundusz Zdrowia. Nie istnieją prywatni ubezpieczyciele ani inne organizacje konkurencyjne.
    NFZ powołany został do życia 23.01.2003 roku przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Działa na podstawie Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia ) oraz Ustawy o Świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych NFZ jest państwową jednostką centralną, która dysponuje całością pieniędzy, jakie Polacy odprowadzają ze swoich dochodów w postaci tzw. składki ubezpieczenia zdrowotnego ( 9% dochodów osobistych). Składka ta jest obowiązkowa. Pieniądze te przekazywane są z Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia mieszczącej się w Warszawie do 16 Oddziałów Wojewódzkich NFZ.

Do zadań NFZ należy przede wszystkim:
- określanie jakości i dostępności oraz analiza kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w
zakresie niezbędnym dla prawidłowego zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki
zdrowotnej;
- przeprowadzanie konkursów ofert, rokowań i zawieranie umów o udzielanie świadczeń
opieki zdrowotnej, a także monitorowanie ich realizacji i rozliczanie;
- finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych świadczeniobiorcom innym niż
ubezpieczeni spełniającym kryterium dochodowe;
- opracowywanie, wdrażanie, realizowanie i finansowanie programów zdrowotnych;
- wykonywanie zadań zleconych, w tym finansowanych przez ministra właściwego do
spraw zdrowia, w szczególności realizacja programów zdrowotnych;
- monitorowanie ordynacji lekarskich;
- promocja zdrowia;
- prowadzenie Centralnego Wykazu Ubezpieczonych;
- prowadzenie wydawniczej działalności promocyjnej i informacyjnej w zakresie ochrony
zdrowia.

11. MODEL SIEMASZKI-

• •model ten obowiązywał w krajach socjalistycznych

• •finansowanie ochrony zdrowia z budżetu państwa na zasadzie centralnego planowania

• •państwowa organizacja świadczeń

• •powszechny dostęp do świadczeń

• •brak sektora prywatnego w ochronie zdrowia

12. MODEL UBEZPIECZENIOWY SŁUŻBY ZDROWIA-

Model ubezpieczeniowy Bismarcka

• •opiera się na ubezpieczeniach, których celem jest ochrona przed skutkami zdarzeń losowych, mogących być przyczyną pogorszenia sytuacji materialnej ubezpieczonego

• •podstawowymi instytucjami ubezpieczenia są kasy chorych

• •usługi zdrowotne finansowane są przez fundusze ubezpieczeniowe

• •wysokość składek, zgodnie z zasadą solidarności, niezależna jest od dochodów i ryzyka

• •kasy chorych zawierają kontrakty z publicznymi, bądź prywatnymi świadczeniodawcami na wykonanie usług na rzecz ubezpieczonego

• •każdy ubezpieczony posiada polisę zapewniającą świadczenia finansowane w ramach posiadanego ubezpieczenia

• •administracja państwowa nie ma wpływu na zarządzanie finansami kas

Model ubezpieczeniowy hybrydowy

• •finansowanie z wielu źródeł podstawowymi instytucjami ubezpieczenia są kasy chorych

• •obowiązkowe powszechne państwowe ubezpieczenia zdrowotne dla wszystkich obywateli zapewnia pełny dostęp do opieki zdrowotnej i obejmuje całość świadczeń zdrowotnych

• •składka ubezpieczenia zdrowotnego jest obowiązkowa

• •współpłatność od 0 do 100% średnio 30%

• •zasada ustalania rocznego pułapu wydatków z kieszeni pacjenta na usługi zdrowotne

• •silny interwencjonizm państwa

13. MODEL REZYDUALNY SŁUŻBY ZDROWIA

• •zwolnienie państwa z obowiązku zapewnienia obywatelom dostępu do świadczeń zdrowotnych

• •usługi zdrowotne dla obywateli finansowane są z ubezpieczeń dobrowolnych

• •dostęp do nich uwarunkowany jest stopniem zamożności konsumenta

• •państwo zapewnia opiekę tylko osobom będącym w szczególnej potrzeb

14. NIEPUBLICZNE ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ

ZOZ, który został utworzony przez nastepujące podmioty:

- kościół

- związek wyznaniowy

- fundacja

- związek zawodowy

- stowarzyszenie

- krajowa lub zagraniczna osoba prawna lub fizyczna

- spółka nie mająca osobowości prawnej

15. PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA

to nazwa zasadniczego elementu opieki zdrowotnej w Polsce. Jednostka podstawowej opieki zdrowotnej (dawniej przychodnia rejonowa) to zakład lecznictwa, sprawujący kompleksową opiekę nad populacją. Oznacza to leczenie oraz profilaktykę chorób, rehabilitację, a także orzekanie o stanie zdrowia. W tym przypadku, przychodnia udzielająca świadczeń zdrowotnych wobec pacjentów staje się świadczeniodawcą POZ. Lekarzami przyjmującymi w POZ mogą być zarówno lekarze rodzinni, jak i zespoły internista plus pediatra. POZ jest również zobowiązany do zapewnienia swoim pacjentom opieki pielęgniarki środowiskowej oraz położnej.

Pod względem organizacyjnym POZ może działać jako:

niepubliczny zakład opieki zdrowotnej (NZOZ) - firma prywatna

samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (SPZOZ) - jednostki państwowe lub podległe samorządom

indywidualna praktyka lekarska - prywatna praktyka lekarska lub pielęgniarska

grupowa praktyka lekarska - grupa prywatnych praktyk lekarskich lub pielęgniarskich

Przychodnie POZ są niezależnymi firmami (poza SPZOZ), jednak usługi świadczone przez nie są bezpłatne dla osób ubezpieczonych w sytuacji, gdy POZ ma podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.

16. PROCEDURA MEDYCZNA

"taki element procesu zapobiegania, diagnozowania, leczenia lub rehabilitacji, który da się wyodrębnić jako możliwa do zaakceptowania przez profesjonalistów medycznych część kontaktów pacjenta z zakładem ochrony zdrowia, a jednocześnie może być traktowana jako uśredniony nośnik kosztów

17. PRYWATNE UBEZPIECZENIE MEDYCZNE

Prywatne ubezpieczenia zdrowotne, w odróżnieniu od obowiązkowego uczestnictwa w publicznych systemach ochrony zdrowia (państwowych lub ubezpieczeniowych), polegają na niewymuszonym przymusem państwowym zakupie specyficznej usługi, jaką jest zabezpieczenie na wypadek

zaistnienia potrzeby konsumpcji świadczeń i/lub produktów zdrowotnych.

W niniejszym opracowaniu przyjęto definicję, w myśl której prywatne ubezpieczenia zdrowotne to obszar dobrowolnych transakcji rynkowych, polegających na zabezpieczeniu się, w formie przedpłaty, przed ryzykiem ponoszenia wydatków, związanych z zaspokajaniem potrzeb zdrowotnych.

18. PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ

mogą być utworzone przez: ministra lub centralny organ administracji rządowej, wojewodę, jednostkę samorządu terytorialnego oraz przez publiczną uczelnię medyczną.

19. STAWKA KAWITACYJNA

Stawka kawitacyjna, to kwota określona przez NFZ, jaką lekarz otrzymuje na leczenie pacjenta.

Stawki kapitacyjne w podstawowej opiece zdrowotnej są zróżnicowane ze względu na grupy wiekowe, z uwzględnieniem wskaźnika demograficznego. Dzieci i osoby starsze mają zwiększoną stawkę kapitacyjną o określone wskaźniki ze względu na większą zachorowalność w tym wieku, większe zapotrzebowanie na badania diagnostyczne oraz na częstsze wizyty u lekarza rodzinnego.Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej otrzymuje roczną stawkę kapitacyjną na jednego pacjenta zapisanego do tego lekarza. Lekarz musi z niej pokryć również koszty zleconych przez siebie badań. W przypadku lekarzy specjalistów koszty badań przez nich zleconych wliczone są w cenę porady, za którą płaci NFZ. Najdroższe badania, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, są odrębnie kontraktowane przez fundusz i nie wchodzą w cenę porady.

20. SZPITAL- to zakład lecznictwa zamkniętego, przeznaczony dla chorych wymagających stałej opieki leczniczej. Szpital może być: ogólny, specjalistyczny. Szpital prowadzi takze kształcenie kadr, prace badawcze i naukowe.

21. ŚWIADCZENIE ZDROWOTNE- pojęcie z zakresu organizacji ochrony zdrowia, polityki zdrowotnej i ubezpieczeń; dzieli się na: podstawowe, należące do zakresu działania lekarza rodzinnego i specjalistyczne, realizowane przez specjalistów różnych dziedzin, szpitale, kliniki i instytuty; obejmują zakres świadczeń pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczn. i rehabilitacyjnych.

22. ŚWIADCZENIE MEDYCZNE

23. UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE- jest to zobowiązanie firmy ubezpieczeniowej do określonych świadczeń i usług medycznych na rzecz klienta w zamian za opłacanie przez niego składki ubezpieczeniowej. Przedmiotem ochrony ubezpieczeniowej jest zdrowie ubezpieczonego.

24. ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ

wyodrębniony organizacyjnie zespół osób i środków majątkowych utworzony i utrzymywany w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia; musi działać zgodnie z ustawą o ZOZach.

25. UCZESTNICY RYNKU USŁUG MEDYCZNYCH

-Organizatorzy systemu tworzący podstawy organizacyjno prawne i kontrolne systemu -9parlament, rząd, samorządy)

-Świadczeniodawcy

-Płatnik (niz., budżet państwa, samorządów, ubezpieczyciele)

-swiadczeniobiorcy

26. NARZĘDZIA RESTRUKTURYZACYJNE

-Outsourcing

-Kontraktowanie usług lekarskich

-Wycena pracy

-Wykorzystanie budżetowania, controllingu, dyscypliny finansowej

-Racjonalna gospodarka lekami i materiałami jednorazowego użytku lub zakupy sprzętu medycznego

-Kompleksowy system informatyczny

-Wykorzystanie systemu Unit Dose

-Reprocessoring (przewracanie do powtórnego użytku materiału jednorazowego użytku)

27. GŁÓWNE PROBLEMY USŁUG MEDYCZNYCH

28. FUNKCJE RYNKU

-informacyjna- dostarcza informacji o popycie, podaży i cenie

-równowagi- dostosowuje wielkość produkcji oraz jej jakość do oczekiwań klienta

-akceptacja produktu- następuje potwierdzenie przydatności danego produktu lub jego odrzucenie przez rynek

-selekcyjna- akceptowane są produkty dobre i ich producenci

-alokacyjne decyzje inwestycyjne umożliwiają zwiększenie produkcji towarów cieszących się największym powodzeniem

29. CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE POPYT

Związane z rynkiem:

wielkość dochodów, gdy wzrasta dochód, wzrasta również popyt na dane dobro (i odwrotnie)

cena towaru:

ceny substytutów,

ceny dóbr komplementarnych,

przewidywania co do kształtowania się cen w przyszłości,

antycypacja popytu, czyli wyprzedzanie faktycznego popytu (np. wykupywanie towaru przed zapowiedzianą podwyżką, tak jak to miało miejsce w Polsce przed 1 maja 2004),

Nie związane z rynkiem (pozarynkowe):

preferencje konsumentów:

gusty konsumentów,

upodobania i przyzwyczajenia,

moda,

czynniki demograficzne:

liczba ludności,

struktura wiekowa konsumentów,

struktura płciowa konsumentów,

stan cywilny,

poziom wykształcenia,

wyznanie,

warunki geograficzne

warunki klimatyczne,

pora roku,

poziom zamożności,

sytuacja gospodarcza,

sytuacja polityczna.

30. ZALEŻNOSC MIĘDZY POPYTEM A CENĄ

Jeśli część wydatków na opiekę medyczną jest pokrywana z dochodów własnych pacjentów, należy się spodziewać spadku popytu.

31. KONCEPCJE POPYTU NA USŁUGI ZDROWOTNE

-Model Grossmana - popyt jest tzw popytem wyprowadzonym z popytu na zdrowie, pojmowane jako dobro inwestycyjne, które cechuje się użytecznością bezpośrednią (dobre samopoczucie) i pośrednią (duża liczba dni w dobrym zdrowiu w ciągu trwania życia)

-Hipoteza Roemera - wzrost szpitalnych łóżek w populacji prowadzi do wzrostu popytu na usługi medyczne; mimo braku istotnych zmian epidemiologicznych w danej populacji wzrost podaży łóżek spowodował wzrost liczby dni hospitalizacji; teza nie znalazła powszechnego uznania.

32. CZYNNIKI EKONOMICZNO-SPOŁECZNE DECYDUJĄCE O NASZYM ZDROWIU

czynniki społeczno-ekonomiczne, a wśród nich m.in.: dochody, status społeczny, poziom wykształcenia, wsparcie społeczne. Od tych czynników zależy też czy styl życia ludzi może sprzyjać zdrowiu (prozdrowotny). Ubóstwo, niski poziom wykształcenia są przyczyną nierówności w zdrowiu. Ludzie o niskim statusie społeczno-ekonomicznym mają gorsze zdrowie, podejmują częściej zachowania ryzykowne dla zdrowia, mają utrudniony dostęp do instytucji ochrony zdrowia. Wsparcie społeczne w środowiskach życia człowieka jest uważane za znaczący czynnik dla kształtowania pozytywnego zdrowia oraz przeciwdziałania chorobotwórczemu wpływowi potencjalnych stresorów.

33. OMÓW RODZAJE EFEKTÓW LEŻĄCYCH PO STRONIE POPYTOWEJ MAJĄCYCH WPŁYW NA ZDROWIE

34. ZALEŻŃOŚC MIĘDZY CENĄ A PODAŻĄ

Cena to taka ilość pieniądza jaką życzy sobie producent, a konsument może zapłacić. Podaż to ilość dóbr, oferowana na rynku przez producentów przy określonej cenie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację na rynku

35. OMÓW STAN RÓWNOWAGI I NIERÓWNOWAGI POSZCZEGÓLNYCH DÓBR NA RYNKU

36. FUNKCJE CEN W GOSPODARCE RYNKOWEJ

Ceny pełnią dwie istotne funkcje gospodarcze: wskazują właściwe kierunki alokacji (rozdziału) rzadkich zasobów między różne zastosowania oraz stanowią czynnik motywujący do podejmowania działalności gospodarczej. Ogólnie rzecz biorąc, im trudniej dane dobro jest osiągalne, tym wyższa będzie jego cena i tym mniej ludzi będzie chciało i mogło je nabyć. Ekonomiści określają to zjawisko mianem "efektu racjonowania", wywoływanym przez ceny. Innymi słowy, ponieważ nie ma wystarczającej ilości dóbr dla wszystkich, w systemie rynkowym o tym, kto otrzyma dobra i usługi decyduje cena.

37. OMÓW CENOWĄ ELASTYCZNOŚC POPYTU I JEJ ZNACZENIE EKONOMICZNE

Cenowa Elastyczność popytu bada siłę w reakcji popytu na zmianę ceny.Cenowa elastyczność popytu to stosunek względnej zmiany popytu na dane dobro do względnej zmiany jego ceny. Najważniejszym czynnikiem decydującym o elastyczności popytu jest łatwość zastąpienia danego dobra innym dobrem o podobnym przeznaczeniu.

38. WYMIEŃ I OMÓW RODZAJE RYNKÓW

rynek towarowy- obejmuje swoim zasięgiem dobra konsumpcyjne i dobra przemysłowe

rynek usług- obejmuje szeroką grupę towarów które są konsumowane w trakcie ich produkcji. Z punktu widzenia transakcyjnego największe znaczenie mają usługi transportowe, spedycyjne, kontrola towarów i usługi ubezpieczeniowe

rynek ubezpieczeniowy-

rynek pieniężny- odnosi się do obrotu środkami dewizowymi, akcjami i obligacjami. Na rynku tym dokonuje się również transakcji związanych ze złotem. Rynek tworzy kupujący i sprzedający poszczególne wartości oraz pośrednicy nazywani maklerami.

39. CO OBEJMUJE KRYTYKĘ RYNKU USŁUG MEDYCZNYCH

-Rynek nieuchronnie opiera się na egoistycznej motywacji związanej z pomnażaniem zysku i nie ma związku między korzyścią osobistą a korzyścią w skali społecznej

-Osłabia pozycję biednych i wzmacnia pozycję bogatych, mimo pozornej formalnej równości jego uczestników

-Dopuszcza sytuacje w których korzyści uzyskiwane przez jednostki nie są związane ani z jej zasługami ani jej potrzebami

-Nie zawiera w sobie mechanizmów samoregulacji, tolerując bezrobocie, niepełne wykorzystanie środków wytwarzania i niesprzedane nadwyżki p[rodukcyjne.

40. WYMIEŃ CZYNNIKI OGRANICZAJĄCE EFEKTYWNE DZIAŁANIE MECHANIZMÓW RYNKOWYCH W SEKTORZE ZDROWOTNYM

- brak równego traktowania podmiotów prywatnych i publicznych.

Publiczne nie mogą ( teoretycznie) sprzedawać swoich usług na rynku, a prywatne miewają problemy w kontraktacji usług z NFZ

- upolitycznienie kwestii dostępu do opieki zdrowotnej

- brak koszyka gwarantowanych usług medycznych - spowalnia rozój prywatnych ubezpieczeń

- duży udział państwa w sektorze usług zdrowotnych. Władze samorządowe, które są właścicielami wielu SP ZOZ'ów nie mają wiedzy i umiejętności do bycia dobrym właścicielem i zatrudniania profesjonalnej kadry menedżerskiej

- brak kadry menedżerskiej znającej problematykę służby zdrowia

- nadmierne ( w stosunku do faktycznych potrzeb) wymogi formalnoprawne do otwierania nowych placówek. Np. prawo budowlane podaje minimalną szerokość klatki schodowej. gdy klatka jest węższa o 5 cm wówczas problem, choć w budynku są windy.

41. OMÓW CENĘ MINIMALNĄ I MAKSYMALNĄ

CENA MINIMALNA - to cena urzędowa, poniżej której nie wolno sprzedawać danego towaru. Ustalenie ceny minimalnej następuje na wniosek producentów; jest ona zawsze wyższa od ceny równowagi. Wprowadzenie ceny minimalnej wymaga równoczesnego przeciwdziałania zmniejszeniu popytu na rynku

CENA MAKSYMALNA - to cena urzędowa, powyżej której nie mogą być zawierane transakcje na dane dobro. Skutkiem wprowadzenia ceny maksymalnej może być niedobór rynkowy. Cena maksymalna jest na ogół niższa od ceny równowagi rynkowej.

Wprowadzana jest tylko w nielicznych przypadkach, gdy według decydentów wymaga tego ważny interes społeczny (np. ceny mieszkań komunalnych dla najbiedniejszych rodzin). Często jest przedmiotem kontrowersji. Cena maksymalna ma chronić interes konsumenta.

42. WYMIEŃ I OMÓW CECHY RÓŻNIĄCE OPIEKĘ ZDROWOTNĄ OD INNYCH DÓBR

-Popyt na opiekę zdr jest pochodną popytu na zdrowie

-Niepewność w określaniu potrzeb zdrowotnych i skuteczności opieki zdr

-Asymetria informacji między pacjentem a dostawcą świadczeń

-Efekty zewnętrzne opieki zdr

43. DOKONAJ ANALIZY STOPNIA ZRÓWNOWAŻENIA RYNKU

44. AKTYWA, AKTYWA TRWAŁE, AKTYWA OBROTOWE (PRZYKŁADY)

Aktywa - kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych; charakteryzują się pełną lub względnie pełną trwałością (min rok czasu lub 3500 zł)

Aktywa trwałe - nie zaliczane do obrotowych, materiały nabyte do zużycia na własne potrzeby, wytwarzane lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty i towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym. Np. wartości

niematerialne i prawne, rzeczowy majątek trwały, finansowy majątek trwały, należności długoterminowe.

Aktywa obrotowe ( do 12 miesięcy, poniżej 3500 zł)

1. Rzeczowe - do zbycia lub zużycia w ciągu 12 mies od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego, właściwe dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 mies

2. Finansowe - płatne, przeznaczone do zbycia w ciągu 12 mies od dnia bilansowego

3. Należności krótkoterminowe

4. Rozliczenia międzynarodowe

Np. zapasy, należności i roszczenia, papiery wartościowe, środki pieniężne.

45. AKTYWA FINANSOWE

do aktywów finansowych należą np. weksle, akcje i obligacje. Aktywa finansowe to papiery uprawniające ich posiadacza do otrzymywania określonych płatności odsetek w ściśle określonym czasie.

46. OMÓW MAJĄTEK TRWAŁY I JEGO STRUKTURĘ W PRZEDSIĘBIORSTWIE (ZOZ)

47. CYKL KAPITAŁU OBROTOWEGO

Początkiem cyklu jest gotówka, za którą przedsiębiorstwo kupuje surowce i materiały wykorzystywane następnie w procesie produkcyjnym. Następuje, więc przekształcenie jednej formy aktywów bieżących - gotówki - w inną - zapasy surowców i materiałów, bez zmiany ogólnego poziomu kapitału obrotowego. Przedsiębiorstwo może również nabyć materiały i surowce na warunkach kredytu. Powoduje to wzrost ogólnego poziomu kapitału obrotowego poprzez powstanie zobowiązania firmy wobec dostawców.

W etapie drugim procesu produkcyjnego następuje kolejne przekształcenie surowców i materiałów w wyroby gotowe. Zaangażowanie pracy żywej powoduje albo zmniejszenie gotówki ze względu na konieczność wypłaty zobowiązań za pracę, albo powstanie zobowiązań wobec pracowników, w przypadku, gdy wypłata wynagrodzeń następuje z pewnym opóźnieniem.

Etap następny to sprzedaż wyrobów gotowych. Jeżeli odbywa się za gotówkę, to powiększa się jej stan w przedsiębiorstwie. Jeżeli natomiast sprzedaż odbywa się na kredyt, to powstają należności od odbiorców. W tym etapie zwiększa się wartość majątku obrotowego o zrealizowany na sprzedaży zysk, ponieważ wartość wyrobów gotowych ewidencjonowana jest według kosztu ich wytworzenia, a gotówka lub należności wynikające z ich sprzedaży liczone są według cen zbytu, które mają wkalkulowany zysk.

W systemie kredytu ze względu na przesunięcie w czasie wpływu gotówki, powstaje niejednokrotnie konieczność znalezienia źródeł finansowania krótkoterminowych zobowiązań. Są to zobowiązania wobec pracowników, budżetu lub dostawców, których terminy regulacji przypadają przed momentem wpływu gotówki z tytułu posiadanych należności za sprzedane wyroby gotowe. Ponieważ jednym z możliwych źródeł finansowania tych zobowiązań jest kredyt bankowy, dlatego następuje transformacja zobowiązań wobec pracowników, budżetu czy dostawców na zobowiązania wobec banku. Oczywiście część tych zobowiązań jest regulowana ze środków będących aktualnie w dyspozycji przedsiębiorstwa, co zmniejsza wielkość całkowitych zobowiązań.

W ostatnim etapie cyklu kapitału obrotowego firma uzyskuje wpływy ze sprzedaży na skutek regulacji powstałych wcześniej należności. Umożliwia to spłatę zaciągniętego kredytu, a także innych zobowiązań. Cechą charakterystyczną zakończenia cyklu powinien być przyrost gotówki ponad stan początkowy. Nastąpi to jednak tylko wtedy, jeśli przedsiębiorstwo prowadzi działalność, która przynosi zysk, lub też nie wydało otrzymanych środków na powiększenie stanu posiadania innych czynników produkcji. Cykl kapitału obrotowego nazywany jest również cyklem gotówkowym (z ang. cash to cash cycle). Wyraża on przeciętny okres, jaki występuje między wydatkami gotówkowymi poniesionymi na nabycie składników majątku obrotowego, niezbędnych do prowadzenia działalności oraz wpływami pieniężnymi ze sprzedaży wyrobów gotowych lub usług.

48. CECHY KAPITAŁU OBROTOWEGO

49. CECHY KAPITAŁÓW WŁASNYCH I OBCYCH

Cechy kapitału obcego:

1.Konieczność spłaty kapitału

2.Obligatoryjność spłaty odsetek

3.Odsetki stanowią koszty uzyskania przychodu- są odejmowane od podstawy opodatkowania

4.Większy udział zwiększa ryzyko finansowe

5.Możliwość wprowadzenia ograniczeń (celowość przeznaczenia)

6.Brak wpływu dawcy na decyzje firmy

7.Gwarancja zwrotu

Cechy kapitału własnego:

8.Brak konieczności spłaty

9.Wypłata dywidend nieobowiązkowa

10.Dywidenda wypłacana jest z zysku

11.Większy udział świadczy o sile i niezależności finansowej

12.Swoboda wykorzystania

13.Wpływ na podejmowane decyzje

14.Brak gwarancji zwrotu

Cechy kapitału własnego:

*Właściciele przedsiębiorstwa, czyli dawcy kapitału własnego są żywotnie zainteresowani rentownością przedsiębiorstwa i wzrostem jego wartości, bo od tego zależy ich zarobek, czyli zwrot z zaangażowanego kapitału; dawcy kapitałów obcych zarobią tylko tyle na ile się umówili w momencie udostępniania kapitału bez względu na rentowność przedsiębiorstwa

*Dawcy kapitałów własnych przedsiębiorstwa nie otrzymują odsetek, co jest dla nich korzystne jeśli przedsiębiorstwo jest rentowne, a nie korzystne jeśli jest nierentowne

*Z punktu widzenia przedsiębiorstwa kapitał własny jest bezpieczniejszy niż obcy, bo właściciele mogą zrezygnować okresowo ze swojego zarobku, a koszty finansowe na rzecz dawców kapitałów obcych przedsiębiorstwo musi ponosić bez względu na przebieg sytuacji

50. Wyjaśnij pojęcia pasywa

51. Wyjaśnij pojęcie majątek obrotowy ( podaj przykłady)

Aktywa obrotowe - są to aktywa o zapadalności krótkoterminowej, do których należą zapasy, należności, środki pieniężne i inne wartości o łatwiejszym dostępie, aniżeli aktywa trwałe.

Rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy) są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa ona dłużej niż 12 miesięcy.

Aktywa obrotowe zmieniają swoją postać w przedsiębiorstwie, przynosząc zysk.

Do aktywów obrotowych zaliczamy:

-należności krótkoterminowe

-inwestycje krótkoterminowe, w tym krótkoterminowe aktywa finansowe

-zapasy

-towary

-materiały

-produkty gotowe

-produkcję w toku

52. Wyjaśnij pojęcie kosztów

53. Omów postaci występowania kosztów

54. POJĘCIE KOSZTÓW BEZPOŚREDNICH I PODAJ 5 PRZYKLADÓW W ZOZ

Koszty bezpośrednie można bezpośrednio przypisać konkretnemu wyrobowi na podstawie odpowiednich dokumentów. Takim dokumentem może być dowód pobrania materiałów, wskazujący, jaką ilość materiału pobrano do produkcji danego wyrobu, lub karta pracy, zawierająca liczbę godzin przepracowanych przy produkcji określonego wyrobu i stawkę godzinową.

55. WYMIEŃ I OMÓW GRUPY WYDATKÓW W ZOZ LUB INNEJ WYBRANJE DZIAŁALNOŚCI

56. JAKIE SĄ RELACJE MIĘDZY KOSZTEM A WYDATKIEM

koszty własne przedsiębiorstwa są związane z ponoszonymi wydatkami, choć nie wszystkie wydatki mają charakter kosztów,

powstawanie kosztów własnych może być niezależne w czasie od dokonywania wydatków,

wydatki nie są związane ze zużyciem czynników produkcji,

wycena poszczególnych kosztów opiera się z reguły na dokonywanych wydatkach

57. STRATA-jest to ujemny wynik finansowy przedsiębiorstwa lub określonej inwestycji albo pożyczki

59. Z JAKICH ŹRÓDEŁ MOŻE BYĆ POKRYTA STRATA PRZEDSIĘBIORSTWA

: Kapitały własne(wkłady właścicieli , udziały , akcje , zysk wypracowany ) finansowanie obce: kredyty handlowe , kredyt dyskontowy ,kredyt bankowy , papiery dłużne , factoring , forfaiting , leasing

60. PODAJ I SCHARAKTERYZUJ GRUPY WYDATKÓW

wydatki dzielimy na dwie grupy: wydatki nie stanowiące kosztów i wydatki stanowiące koszty. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z operacją pokrywania zobowiązań, których źródłem były relacje prawne (regulacja zobowiązań podatkowych, wypłata dywidend) albo relacje czysto finansowe i kredytowe (wszelki zwrot pieniężnych pożyczek i kredytów). W drugim przypadku pokrywamy zobowiązania, które powstały na drodze nabywania środków do produkcji dóbr i usług i które w wyniku zużycia stanowią koszt.

61. PODAJ ZALEŻNOŚC POMIĘDZY TECHNICZNYM KOSZTEM WYTWORZENIA, ZAKŁADOWYM KOSZTEM WYTWORZENIA A CAŁKOWITYM KOSZTEM WYTWORZENIA

TECHNICZNY KOSZT WYTWORZENIA - obejmuje koszty bezpośrednie i wydziałowe.KOSZTY WYDZIAŁOWE - to koszty pośrednie. Obejmują wszystkie koszty wytworzenia powstające w wydziałach produkcyjnych a nie zaliczane do kosztów bezpośrednich. Są to koszty maszyn i urządzeń ( amortyzacja, naprawa, energia) oraz koszty ogólne wydziału ( płace kierownictwa i administracji, utrzymanie budynku, ogrzewanie).

KOSZTY OGÓLNOZAKŁADOWE - są to koszty utrzymania zarządu jednostki gospodarczej oraz komórek ogólnej obsługi, tj.:

• Koszty administracyjno - gospodarcze:

- wynagrodzenia zarządu;

- podróże służbowe;

- koszty biurowe;

- koszty finansowe

• Koszty ogólnoprodukcyjne:

- koszty magazynów;

- koszty biur projektowych;

- koszty informatyczne.

CAŁKOWITY KOSZT WYTWORZENIA - suma kosztów technicznych i ogólnozakładowych.

Koszty bezpośredni

Techniczny koszt

wytworzenia

całkowity

Koszty wydziałowe koszt

wytworzenia

Koszty

ogólnozakładowe

62. 5 PRZYKŁADÓW KOSZTÓW BEZPOŚREDNICH I 5 KOSZTÓW POŚREDNICH W DOWOLNEJ USŁUDZE- OMOW JE

Koszty bezpośrednie można bezpośrednio przypisać konkretnemu wyrobowi na podstawie odpowiednich dokumentów. Takim dokumentem może być dowód pobrania materiałów, wskazujący, jaką ilość materiału pobrano do produkcji danego wyrobu, lub karta pracy, zawierająca liczbę godzin przepracowanych przy produkcji określonego wyrobu i stawkę godzinową.

W skład kosztów bezpośrednich wchodzą:

Ø materiały bezpośrednie stanowiące surowce i materiały podstawowe, z których wytwarza się dany wyrób i materiały pomocnicze oraz opakowanie, jeżeli można zaliczyć je na konkretne wyroby;

Ø paliwo i energia technologiczna obca, jeżeli istnieją odpowiednie przyrządy pomiarowe na ustalenie zużycie energii do produkcji poszczególnych rodzajów Turobów;

Ø płace bezpośrednie, czyli płace robotników zatrudnionych bezpośrednio przy produkcji określonych wyrobów wraz z narzutami na te płace (składka ubezpieczenia społecznego i na fundusz pracy);

Ø inne koszty bezpośrednie, np. koszty prób laboratoryjnych, narzędzi specjalnych, jeżeli można je odnieść do konkretnego wyrobu.

Koszty pośrednie są związane z działalnością poszczególnych odcinków produkcyjnych (oddziałów, wydziałów) lub całego przedsiębiorstwa i dotyczą wszystkich produkowanych tam wyrobów. Nie ma możliwości dokładnego ustalenia, jaka część kosztów przypada na określony rodzaj wyrobów. Mogą być to np. koszty ogrzewania, oświetlenia, płace kierownictwa wydziałów i administracji jednostki gospodarczej. Koszty te dzieli się na poszczególne wyroby w sposób umowny, proporcjonalnie do przyjętego wskaźnika, którym może być koszt robocizny bezpośredniej, materiałów bezpośrednich lub suma kosztów bezpośrednich.

Koszty pośrednie dzieli się na:

§ koszty wydziałowe, powstające w wydziałach produkcyjnych, na które składają się koszty związane z utrzymaniem ruchu maszyn i urządzeń, transportem wewnątrzwydziałowym, utrzymaniem czystości pomieszczeń wydziałowych, administracją wydziału oraz koszty amortyzacji itp.;

koszty ogólne zarządu, obejmujące koszty dotyczące przedsiębiorstwa, jako całości, np. koszty zarządu, amortyzacja środków trwałych ogólnego zastosowania, koszty utrzymania magazynów, laboratoriów zakładowych, podatki;

§ koszty sprzedaży związane ze sprzedażą wyrobów gotowych, np. koszt wysyłki, opakowania.

63. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PRZY PISANIU BIZNES PLANU

Biznesplan to element planowania strategicznego. Wytycza cele, metody działania oraz pomaga dokonać właściwego wyboru spośród kilku wariantów inwestycyjnych. Przedstawia analizę stanu obecnego firmy, a także może być podstawą działania dla przyszłych przedsiębiorców. Biznesplany mają wiele definicji. Najogólniej rzecz ujmując, jest to średnioterminowy i kompleksowy spis celów oraz zadań, jakie stawia się przed przedsiębiorstwem, ujęty w formie pisemnej. Jego elementami są m.in. analiza finansowa, analiza rynku, analiza SWOT

64. WYMIEŃ I OMÓW NISZE NA RYNKU USŁUG

Nisza rynkowa - to wąsko zdefiniowana grupa klientów, którzy szukają ściśle określonych korzyści. Zalety niszy to małe zainteresowanie ze strony konkurencji, indywidualne kontakty z nabywcami oraz dobra znajomość rynku wynikająca ze specjalizacji. Wady działania w niszy to możliwość zmiany potrzeb klientów, możliwość ataku ze strony konkurencji, która będzie poszukiwać jeszcze większej specjalizacji, możliwość znacznego zmniejszenia skali działania.

Inaczej:

Jest to segment rynku lub jego wydzielona część, w której niewielka grupa nabywców, posiadających konkretne potrzeby, gotowa jest zapłacić wyższą cenę za dane dobro lub usługę.

65. PODAJ I OMÓW STRUKTURĘ BIZNESPLANU

1. Strona tytułowa:

adresat (np. bank)

określenie przedsięwzięcia

lokalizacja przedsięwzięcia

koszt przedsięwzięcia

planowana wysokość kredytu

inne źródła finansowania

wnioskodawca

adres wnioskodawcy

imię i nazwisko szefa

osoba odpowiedzialna za przedsięwzięcie i jej adres

autor biznesplanu

pieczęcie i podpisy

2. Streszczenie biznesplanu - zawiera zwięzłą charakterystykę przedsięwzięcia, główne założenia realizacyjne oraz oczekiwane skutki. Może również zawierać informacje potwierdzające umiejętności i kompetencje twórcy (lub twórców) przedsięwzięcia oraz określić potrzeby finansowe i ich strukturę (koszty całego przedsięwzięcia z opisem przeznaczenia). Synteza ta ma na celu przekonanie inwestora do idei przedsięwzięcia.

3. Charakterystyka przedsiębiorstwa - obejmuje krótką historię firmy lub przedsięwzięcia, jej cele, misję, status prawny, wielkość, sytuację na rynku, konkurencyjność ofert, wartość majątku, źródła jego pochodzenia, kondycję finansową i inne istotne informacje, np. dotyczące jakości produktu oraz działań chroniących środowisko.

4. Charakterystyka kadry kierowniczej oraz personelu firmy - opisuje umiejętności pracowników, wykształcenie, obowiązki osób zarządzających firmą, stosunki własnościowe oraz sposób podziału własności, role osób w zespole, opis systemu motywacji itp. Może również zawierać wykaz i charakterystykę doradców firmy.

5. Plan marketingowy - obejmuje analizę rynku, identyfikację klientów, lokalizację, dystrybucję, promocję oraz politykę cenową

6. Plan organizacyjny

Pracownicy - opis planowego zatrudnienia, zasady wynagradzania pracowników, tryb i koszty szkolenia

Dostawcy - wytypowanie firm współpracujących i określenie sposobów nawiązania z nimi współpracy

Księgowość - określenie decyzji o rodzaju prowadzonej księgowości

7. Harmonogram realizacji przedsięwzięcia - obejmuje opis czynności niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, kolejność i czas trwania poszczególnych czynności, osoby odpowiedzialne za wdrożenie i sfinalizowanie poszczególnych działań

8. Opis i analiza rynków zbytu, klientów i konkurentów - określa pozycję przedsiębiorstwa na rynku, ważne kontrakty krajowe i zagraniczne, inne powiązania z otoczeniem. Wypunktowuje również najistotniejsze szanse i ich konsekwencje oraz najistotniejsze zagrożenia i ich konsekwencje, a także wskazuje działania planowane w celu wyeliminowania lub zminimalizowania skutków zagrożeń i wykorzystania szans

9. Prezentacja nowego przedsięwzięcia z jego gruntownym uzasadnieniem, próbą określenia miejsca na rynku, wadami i zaletami, itp.

10. Plan finansowy - rachunek zysków i strat, arkusz bilansowy, rachunek przepływów środków pieniężnych (cash flow)

11. Analiza wrażliwości - określenie ryzyka nowego przedsięwzięcia.

12. Załączniki - obejmuje szczegółowe tabelaryczne zestawienia i wyliczenia.

66. WYMIEŃ ZAGADNIENIA, KTÓRYMI ZAJMUJE SIĘ MIKRO I MAKROEKONOMIA

ZAGADNIENIA MIKROEKONOMII:

1.Zachowanie się konsumenta w warunkach regulacji rynkowej

2.Zachowanie się producenta w warunkach regulacji rynkowej

3.Rynek: ceny, ograniczenia dochodowe oraz rola państwa

4.Relacje między tymi podmiotami

5.Stany równowagi

ZAGADNIENIA MAKROEKONOMII:

1.Państwo: budżet, rola polityki gospodarczej, rola polityki fiskalnej, rola polityki pieniężnej

2.Wzrost gospodarczy

3.Inflancja: wskaźnik wzrostu cen dóbr i usług

4.Bezrobocie

67. PRODUKCJA GLOBALNA- to wartość wytworzonej produkcji dóbr i usług w ciągu roku w przedsiębiorstwie, składają się na nią wartość przeniesiona oraz wartość dodana.

68. PNB- Produkt narodowy brutto miernik efektów rocznej działalności gospodarki, obliczany przez powiększenie produktu krajowego brutto o wartość dochodów netto z tytułu własności za granicą. PNB jest miarą całkowitych dochodów osiąganych w ciągu roku przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca (kraju) świadczenia usług przez należące do nich czynniki wytwórcze. PNB w ujęciu względnym (tempo wzrostu) jest miarą wzrostu gospodarczego. W przeliczeniu na 1 mieszkańca wykorzystywany jest jako miara poziomu dobrobytu społeczeństwa.

69. PNN- Produkt narodowy netto miernik efektów rocznej działalności gospodarki, obliczany poprzez odjęcie od produktu narodowego brutto wartości amortyzacji.
    PNN jest to ilość pieniędzy, jaką dysponuje gospodarka na wydatki na dobra i usługi, po odłożeniu kwoty niezbędnej do odtworzenia zużytego w ciągu roku kapitału trwałego i utrzymania na dotychczasowym poziomie zasobu kapitału i rozmiarów produkcji.

70. DOCHÓD NARODOWY WG CZYNNIKÓW CEN WYTWÓRCZYCH

- DNCW otrzymujemy po odjęciu od PNN podatków pośrednich, takich jak: akcyza, cło, a przede wszystkim podatek od wartości dodanej (VAT). DNCW jest sumą wynagrodzeń czynników produkcji - kapitału, ziemi i pracy w postaci zysków, procentów, dywidend, rent oraz płac.

71. CO STANOWI OSOBISTY DOCHÓD LUDNOŚCI

Są to dochody jakie gospodarstwa domowe mogą przeznaczyć na konsumpcję lub oszczędności. Inaczej mówiąc jest to dochód narodowy pomniejszony o ubezpieczenia społeczne oraz nie rozliczone zyski przedsiębiorstw i powiększony o odsetki od kredytów zaciągniętych przez podmioty niegospodarcze oraz płatności transferowe.

72. JAKA JEST RÓŻNICA MIĘDZY OSOBISTYM DOCHODEM LUDNOŚCI, A DYSPOZYCYJNYM DOCHODEM LUDNOŚCI

DDL- jest to dochód gospodarstwa domowego po potrąceniu podatków bezpośrednich. Suma tych dochodów po potrąceniu podatków reprezentuje potencjalną siłę nabywczą społeczeństwa. Nagromadzone w ten sposób dochody są kierowane na konsumpcję lub oszczędności.

ODL- Są to dochody jakie gospodarstwa domowe mogą przeznaczyć na konsumpcję lub oszczędności. Inaczej mówiąc jest to dochód narodowy pomniejszony o ubezpieczenia społeczne oraz nie rozliczone zyski przedsiębiorstw i powiększony o odsetki od kredytów zaciągniętych przez podmioty niegospodarcze oraz płatności transferowe.

73. OMÓW OBIEG STRUMIENI DOCHODÓW I WYDATKÓW

74. SCHARAKTERYZUJ FUNKCJE PIENIĄDZA

-środek wymiany

-miernik wartości produktów

-środek płatniczy

-środek przechowywania wartości

75. OMÓW FAZY CYKLU KONIUNKTURALNEGO

Wyróżniamy 4 fazy cyklu koniunkturalnego: kryzys, depresja, ożywienie, rozkwit

2 punkty zwrotne: dno i szczyt

1. Faza kryzysu:

• nadwyżka podaży nad popytem, wzrost zapasów u producentów

• spadek produkcji, przychodów, zysków i zatrudnienia

• spadek cen (współcześnie zwolnienie tempa inflacji)

2. Faza depresji

• trend spadkowy produkcji , zatrudnienia , płac , cen , zysku , inwestycji i konsumpcji zanikają

• przywrócona zostaje stabilizacja i równowaga na niskim poziomie

• niski poziom cen , niska stopa zysku - zmusza firmy które przetrwały kryzys do poprawy rentowności

3. Faza ożywienia

• wzrasta popyt (najpierw inwestycyjny)

• wzrost produkcji, przychodów, zysków i zatrudnienia

• rosną ceny

4. Faza rozkwitu (szczyt, boom)

• występuje, gdy aktywność gospodarcza osiąga najwyższy poziom

tj. przekracza poziom aktywności podczas ostatniego szczytu

• stabilizacja i równowaga na wysokim poziomie produkcji

(wysoka sprzedaż, wysoki poziom zatrudnienia, wysokie stopy

zysku)

• wysoki poziom cen

76. BEZROBOCIE- to zjawisko polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy, poszukujących pracy i akceptujących istniejący poziom wynagrodzenia nie znajduje zatrudnienia. Natomiast według Międzynarodowej Organizacji Pracy, której definicję bezrobocia honorują badania statystyczne prowadzone w krajach Europy w ramach systemu Eurostat, osoba bezrobotna to ta, która w tygodniu, w którym przeprowadzono badanie, nie wykonywała pracy zarobkowej dłużej niż przez godzinę. Bezrobocie można rozpatrywać w skali makro i mikro. Z bezrobociem w skali makro mamy do czynienia w sytuacji, gdy na określonym obszarze geograficznym znaczna liczba osób zdolnych do podjęcia pracy pozostaje poza zatrudnieniem. Natomiast bezrobociem w skali mikro jest utrata pracy z powodu braku kwalifikacji lub innych umiejętności pozwalających objąć i utrzymać stanowisko

77. BEZROBOCIE NATURALNE- Część ogólnego bezrobocia, która występuje w każdej rozwijającej się gospodarce. Stanowi niewielki ale nieunikniony, dodatni poziom bezrobocia wynikający z naturalnych procesów zachodzących na rynku pracy takich jak likwidacja istniejących miejsc pracy czy powstawanie nowych. Ludzie poszukują korzystniejszych warunków zatrudnienia, zmieniają pracę, przemieszczają się w efekcie czego na rynku pracy nigdy nie występuje sytuacja pełnego 100% zatrudnienia. Pojęcie bezrobocia naturalnego ściśle wiąże się z bezrobociem frykcyjnym i bezrobociem strukturalnym.

78. SPOŁECZNE SKUTKI BEZROBOCIA- Bezrobocie jest większe na obszarach peryferyjnych wielkich miast , w rejonach słabo rozwiniętych , na obszarach poddanych restrukturyzacji w przemysłach surowcowych i przetwórczych. Na tych obszarach powstają tzw. wspólnoty rozpaczy spowodowane brakiem pracy , złymi warunkami życia i biedą. Im dłużej ktoś pozostaje bezrobotny tym staje się mniej interesujący dla potencjalnych pracodawców bo jego umiejętności i doświadczenia dezaktualizują się . Nawet , gdy bezrobocie ogólnie ulega zmniejszeniu to pracodawcy i tak zatrudniają osoby , które były krótko bez pracy , zdrowe i młode . Przy dłuższym okresie pozostawania bez pracy rozpoczyna się proces destrukcji , wyrażający się: brakiem kontaktu z kolegami , izolacją , brakiem zaufania do siebie , niskimi dochodami , stresem w rodzinie , spadkiem kondycji intelektualnej i duchowej i trudnościami znalezienia nowej pracy .

79. INFLACJA I JEJ PRZYCZYNY- Inflacja to wzrost przeciętnego poziomu cen i dóbr w gospodarce. Czysta inflacja jest przypadkiem szczególnym, który pojawia się wtedy, kiedy wszystkie ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie. Inaczej mówiąc zjawisko inflacji występuje w sytuacji, w której ilość pieniędzy w obiegu rośnie szybciej niż wartość towarów i usług oferowanych do sprzedaży. Taki stan rzeczy prowadzi w konsekwencji do wzrostu cen i spadku wartości pieniądza w tym samym tempie.Z powodu występowania inflacji zanika wartość realna dochodów i wszystkiego, co posiadamy. Zjawisko to powoduje wzrost wartości nominalnej wypracowanych dochodów, jednak w rzeczywistości zmniejsza ich wartość realną, powodując spadek ich siły nabywczej. Należy przy tym zaznaczyć, że nie każdy wzrost cen można uważać za inflację. Ceny jednych dóbr na rynku mogą drożeć, innych zaś równocześnie maleć, również tempo zmian tych cen może być różne i nie należy automatycznie kojarzyć tej sytuacji ze zjawiskiem inflacji. Ruchy cenowe mogą w tej sytuacji zmienić jedynie strukturę cen na rynku. Zmiana struktury cen na rynku może więc być zjawiskiem normalnym w prawidłowo funkcjonującej gospodarce rynkowej.

Przyczyny inflacji:

niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy)

przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego przez państwo)

ingerencję państwa w politykę emisyjną banku centralnego, co prowadzi w rezultacie do nadmiernej ilości pieniądza.

wadliwą strukturę gospodarki

wzrost cen podstawowych surowców energetycznych (powoduje to wzrost kosztów produkcji i wzrostu cen)

import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje wzrost kosztów produkcji , a co za tym idzie wzrost cen)

długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego (nadwyżka eksportu nad importem) recesją gospodarczą (obniżenie wydajności pracy, a tym samym wzrost kosztów produkcji) - --monopolizację gospodarki (monopoliści wzrost kosztów produkcji mogą przenosić na cenę)

80. WYMIEŃ I CHARAKTERYZUJ RODZAJE INFLACJI-

popytowa - jest ona wynikiem nadmiernej ilości pieniądza w obiegu. Nazywa się ją także inflacją pieniężną. Występuje wówczas, gdy globalny popyt wzrasta szybciej niż wielkość produkcji.

kosztowa - związana jest ze wzrostem kosztów produkcji. Pojawia się wtedy gdy są ograniczenia w podaży jednego lub kilku zasobów oraz występuje wzrost cen na te zasoby np. odcięcie dostaw ropy naftowej z importu z powodu wojen, czy ograniczenie dostaw surowców rolnych z powodu nieurodzaju powodują, że fizycznie jest mniejsza ilość zasobów do produkcji oraz wzrastają ich ceny. Następną przyczyną mogą być podwyżki płac niepokryte wzrostem wydajności pracy, ponieważ na wzrost kosztów robocizny na jednostkę wyrobu powodują w konsekwencji wzrost cen

strukturalna - pojawiająca się wówczas, gdy producenci nie mogą sprawnie zmienić struktury produkcji w związku ze zmianami struktury gospodarki w kraju, a braku określonych towarów na rynku nie można szybko pokryć niezbędnym importem. Zmiana struktury gospodarczej pociąga za sobą koszty finansowe, przykładowo zakup nowych technologii czy zatrudnienia wysoko wykwalifikowanej kadry. Koszty te znajdują swoje odbicie w podniesieniu cen przynajmniej w pewnym okresie czasu.

inflacja pełzająca (do kilku procent w skali rocznej), nie powodująca zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych, poddającą się kontroli

inflacja kroczącą (do kilkunastu procent rocznie), gdy oczekiwania inflacyjne wywołują określone zachowania podmiotów gospodarczych wzmagające ten proces, przy czym zaczyna się ona wymykać kontroli

inflacja galopująca (powyżej 20%), powodującą narastające zakłócenia w przebiegu procesów gospodarczych, osłabienie systemów motywacyjnych, a w rezultacie zahamowanie wzrostu gospodarczego

hiperinflacja, gdy natężenie procesów inflacyjnych uniemożliwia racjonalne gospodarowanie z powodu niemożności prowadzenia rachunku ekonomicznego, planowania działań gospodarczych, nieskuteczności systemów motywacyjnych, co prowadzi do anarchizacji życia społecznego

---