finanse publiczne - zagadnienia, [Finanse]


1.Wyjaśnij mechanizm emisji pieniądza bankowego oraz określ związki tej emisji z wzrostem gospodarczym i deficytem budżetowym.

Emisja pieniądza polega na wprowadzaniu pieniądza w obieg.

Wyróżniamy kilka rodzajów emisji pieniądza :

A/ emisja kredytowa (bankowa) - ma decydujące znaczenia dla całe gospodarki. Polega na wprowadzeniu do obiegu pieniądza bezgotówkowego poprzez udzielanie kredytów. Przebiega w dwóch fazach : I faza wkład pierwotny - inicjatorami zdarzeń są podmioty gospodarcze pozabankowe , które lokują w bankach wolne środki finansowe na rachunkach bankowych. W tej fazie nie zmienia się ilość pieniądza w obiegu , zmienia się forma pieniądza. Od każdego utworzonego wkładu bank komerc zobowiązany jest do odprowadzenia rezerwy obowiązkowej której wysokość ustala Bank Centralny. II faza to wkład wtórny - powstaje na rachunku bankowym kredytobiorcy w wyniku udzielonego kredytu przez Bank Komercyjny. W wyniku udzielonego kredytu wzrasta ilość pieniądza w obiegu o kwotę udzielonego kredytu. Wielkość emisji zależy od popytu na kredyty ze strony przedsiębiorstw i ludności , który kształtowany jest przez ogólny stan gospodarki oraz ceny kredytu , jak również od możliwości kredytowych banków. Zdolność banku do udzielania kredytu zależy bezpośrednio od wielkości posiadanych przez niego wkładów klientów oraz pośrednio od wielkości rezerw obowiązkowych odprowadzanych do banku centralnego.

B/ emisja budżetowa - polega na wprowadzeniu do obiegu pieniądza poprzez wydatki budżetowe. Emisję budżetową stanowi ta część wydatków , która została sfinansowana poprzez zaciągnięcie w banku centralnym kredytu albo też poprzez sprzedaż bankowi centralnemu państwowych papierów (obligacje , bony skarbowe). Potocznie jest to tzw. „pusty pieniądz” nie posiadający pokrycia w towarach znajdujących się w obrocie. Zwykle skutkiem takiej emisji jest nasilenie się inflacji. Polska konstytucja w zasadzie zakazuje stosowania tej formy emisji.

C/ emisja skarbowa - polega na wprowadzaniu przez Państwo , zwykle w sytuacjach nadzwyczajnych (wojny , klęski żywiołowe) pieniądza w obieg przymusowy. Są to tzw. bilety skarbowe. Obecnie nie występują .

D/ monetaryzacja zagranicznych środków płatniczych - to wprowadzenie do obiegu pieniądza krajowego wskutek sprzedaży walut obcych przez eksporterów w bankach dewizowych. O przyroście pieniądza w obiegu decyduje m in. wielkość procesu odwrotnego , czyli demonetaryzacja , którą jest zamiana pieniądza krajowego na waluty obce , dokonywana głównie przez importerów w bankach dewizowych.

Związek emisji pieniądza związany ze wzrostem gospodarczym : jeżeli dochody budżetu są wyższe niż wydatki , budżet państwa zamyka się stosowną nadwyżką. W takich warunkach budżet przejmuje , w granicach tej nadwyżki od podmiotów gospodarczych (publiczności i banków komercyjnych) stosowną część ich zasobów pieniądza centralnego (gotówkowego lub rezerwowego) przemieszczając te zasobu na rachunki budżetu prowadzone w banku centralnym.

Związek emisji pieniądza związany z deficytem budżetowym : jeżeli dochody są niższe niż wydatki państwo może w tym celu emitować własne papiery wartościowe (np. obligacje lub weksle skarbowe) lub może zaciągać kredyt w banku centralnym. Państwowe papiery wartościowe mogą być sprzedawane publiczności lub bankom komercyjnym za gotówkę lub centralny pieniądz rezerwowy. Po pewnym czasie wpływy uzyskane tymi sposobami z emisji papierów wartościowych , państwo stopniowo wykorzystuje na finansowanie wydatków objętych deficytem budżetowym

2. Na czym polega monetaryzacja i demonetaryzacja zagranicznych środków płatniczych ? Jakie czynniki i w jaki sposób wpływają na skale tego zjawiska ?

Monetaryzacja zagranicznych środków płatniczych - to wprowadzenie do obiegu pieniądza krajowego wskutek sprzedaży walut obcych przez eksporterów w bankach dewizowych. O przyroście pieniądza w obiegu decyduje m in. wielkość procesu odwrotnego , czyli demonetaryzacja , którą jest zamiana pieniądza krajowego na waluty obce , dokonywana głównie przez importerów w bankach dewizowych.

Jeżeli krajowe jednostki gospodarcze zwane podawcami zagranicznych środków płatniczych (inkasują zagranicą rozmaite wierzytelności płatne w walutach obcych) chcą te dochody przeznaczyć na opłacenie wydatków w kraju wtedy waluty i dewizy uzyskane z zagranicznych transakcji muszą wymienić na pieniądz krajowy . Wynikiem monetaryzacji jest zwiększenie krajowych rezerw zagranicznych środków płatniczych (czyli tzw. rezerwy dewizowej gospodarki narodowej) i równocześnie , stosowny wzrost obiegu gotówkowego pieniądza krajowego.

Natomiast rezerwa dewizowa zaspokaja zapotrzebowanie krajowych jednostek na waluty obce i dewizy , niezbędne przy regulowaniu zobowiązań wobec zagranicznych kontrahentów. Powstają one albo z importu dóbr i usług , albo z tytułu przekazywania zagranicę kapitałów pieniężnych. Jednostki posiadające takie zobowiązania zakupują potrzebne im waluty w banku centralnym. Zakupione waluty i dewizy są następnie wydawane na opłacenie zobowiązań zagranicą.

Wymiana obcych walut i dewiz na krajowy pieniądz gotówkowy i odwrotnie są procesami ciągłymi. Jeżeli w kraju przeważa monetaryzacja , wtedy proces wymiany waluty i dewiz przynosi odpowiedni wzrost rezerw dewizowych i obiegu pieniądza krajowego. Natomiast jeżeli w kraju przeważa demonetaryzacja , następuje zmniejszenie się rezerw dewizowych i wewnętrznego obiegu , przede wszystkim pieniądza gotówkowego.

3. Omów główne źródła dochodów budżetu państwa (struktura , tendencje , skutki ekonomiczne).

W polskiej ustawie o finansach publicznych do środków publicznych zalicza się:

1/Dochodu publiczne

2/Środki pochodzące ze źródeł zagranicznych

3/Przychody jednostek organizacyjnych i osób prywatnych zaliczanych do sektora finansów publicznych

4/Przychody budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Główne źródła dochodu budżetu państwa to :

  1. Dochody krajowe

1.Dochody podatkowe

a/podatki pośrednie

b/podatki dochodowe

2.Dochody niepodatkowe

a/ dywidenda

b/ wpłaty z zysku NBP

c/ wpływy z cła

3. Dochody z prywatyzacji

  1. Dochody zagraniczne

Ze struktury dochodów budżetu państwa w latach 1992-2001 wyraźnie widać że największy udział w dochodach mają dochody z podatków pośrednich w 1992 roku 32,96% , natomiast w 2001r. 58,65%. Natomiast największy udział w podatkach pośrednich ma podatek od towarów i usług VAT w 1993r. - 11,17% , a w 2001r. 37,64%. Również podatek akcyzowy na przestrzeni 9 lat wzrósł trzykrotnie z 6,80% w 1993r. do 20,54% 2001r.

Podatki dochodowe (podatek dochodowy od osób prawnych i osób fizycznych )zmalały na przestrzeni 10 lat. Podatek dochodowy od osób prawnych z 16,18% na 9,41% , a podatek dochodowy od osób fizycznych z 23,10% na 16,68%.

Dochody niepodatkowe (dywidendy , wpłaty z zysku NBP oraz wpływy z cła) zalały na przestrzeni 10 lat z 19,70% w 1992r. do 14,41% w 2001r.

Dochody zagraniczne wzrosły z 0,05% w 1992r. do 0,83% w 2001r.

4. Wymień i scharakteryzuj główne kierunki wydatków budżetu państwa i ich związki z innymi funduszami publicznymi.

Zgromadzone środki przeznaczone są na finansowanie następujących wydatków :

Zgodnie z ustawą wydatki ujęte w budżecie państwa podlegają podziałowi na :

Pierwsza grupa wydatków -

wydatki bieżące obejmuje : * subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego * dotacje w tym szczególności : - na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego oraz ich zadań własnych - na realizacje ustawowych zadań państwa wykonywanych przez inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego - podmiotowe do działalności ustawowo wskazanego podmiotu - przedmiotowe do określonych rodzajów wyrobów lub usług - do realizowanych inwestycji * wynagrodzenia i uposażenia oraz składki od nich naliczone * inne świadczenia na rzecz osób fizycznych * zakupy towarów i usług * inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych.

Do drugiej grupy wydatków dotyczących obsługi Skarbu Państwa zalicza się wydatki budżetu państwa z tytułu : * oprocentowania i dyskonta skarbowych papierów wartościowych * oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek * wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb Państwa poręczeniami i gwarancjami.

Trzecia grupa wydatków - wydatki majątkowe obejmują : * wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego * wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie i dofinansowanie kosztów inwestycji.

5. Przedstaw ekonomiczną klasyfikację dochodów i wydatków publicznych.

Dochody publiczne dzielimy na :

A/bezzwrotne (*podatki *dochody z mienia *opłaty i składki)

B/zwrotne (*pożyczki , *wpł z emisji obligacji , *kredyty)

Z dochodami publ wiąże się pojęcie środków publicznych - zasoby finansowe będące w posiadaniu podmiotów publicznych , a służące zaspokajaniu potrzeb społecznych. Dzielimy śr publicnz ena :

A/dochody publiczne : *56% podatki i inne darowizny o charakterze obowiązkowym np. ZUZ , fundusz pracy *inne dochody np. opłaty miejscowe , opł skarbowe , kary grzywny

B/środki ze źródeł zagr nie podl zwrotowi otrzym z UE w ramach funduszu PHARE lub program Sapard

C/przychody publiczne „ * wpływy wz sprzedaży pap wart *wpł z prywatyz majątku państwa * wpł ze spłaty pożyczek udziel ze środków publicznych * wpł z otrzymanych pożyczek i kredytów

Środki publiczne przeznacza się na a/wydatki b/roachody

Główne kierunki wydatków publicznych : * finansow rozw społ-gosp i lokalnego kraju )budowa dróg , mostów , szkół , przedszkoli) *zapewnienie bezp wew i zewn kraju *subwencjonowanie gosp domowych (renty , emerytury, dofinansowanie leków itp.) *pokrywanie kosztów świadczenie usług społecznych np. służba zdrowiea , oświata itp. *utrzymanie aparatu państw i samorząd wraz z sądownictwem i więziennictwem * dofinansowanie dziłaln przeds sektora publiczn pkp , MPK *obsługa dł publi wew i zewn.

6. Scharakteryzuj rodzaje deficytów i sald budżetowych. W jaki sposób finansuje się obecnie deficyt budżetowy w Polsce.

Rodzaje deficytów budżetowych :

Rodzaje sald budżetowych :

Jeśli występuje w budżecie saldo ujemne to określa się je mianem deficytu budżetowego.

W okresie transformacji istotnie zmienił się w Polsce sposób finansowania deficytu. W latach osiemdziesiątych był on automatycznie pokrywany przez NBP. Od 1998 r istnieje konstytucyjny zakaz finansowania deficytu przez NBP. Powstanie niezależnych banków komercyjnych, powołanie papierów wartościowych, rozwój rynku finansowego, a także wzrost zamożności części społeczeństwa - to czynniki, które stworzyły warunki do zmiany sposobów finansowania deficytu. Państwo zaczęło zaciągać pożyczki zarówno w sektorze banków komercyjnych, jak i od gospodarstw domowych, w funduszach powierniczych, towarzystwach ubezpieczeniowych oraz przedsiębiorstwach. Główną formą finansowania deficytu stały się skarbowe papiery wartościowe emitowane przez Rząd. Papiery te nabywane są nie tylko przez inwestorów krajowych ale i zagranicznych. Od 1998 r deficyt budżetowy pokrywa się również wpływami z prywatyzacji.

7. Wyjaśnij pojęcie długu publicznego. Wymień przyczyny zaciągania pożyczek publicznych i określ ich skutki ekonomiczne w porównaniu ze skutkami nałożenia podatku.

Dług publiczny - ogół zobowiązań państwa i innych związków publicznoprawnych wynikających z zaciągniętych pożyczek publicznych oraz z tytułu innych zobowiązań.

Przyczyny zaciągania pożyczek publicznych :

Obsługa długu może być prowadzona ze specjalnie powstałych funduszy amortyzacyjnych pożyczek, które zasilane są dochodami z podatków. Pożyczki mogą też być spłacone z ogólnych dochodów budżetowych bądź ze środków uzyskanych z emisji nowej pożyczki, mające pokryć deficyt wywołany potrzebą obsługi pożyczek zaciągniętych wcześniej. Ta ostatnia forma jest stosowana najczęściej. Oczywiście powoduje to systematyczne narastanie długu. W Polsce spłata odsetek i dyskonta od wyemitowanych skarbowych papierów wartościowych oraz spłatą oprocentowania od zaciągniętych kredytów i pożyczek, a także wypłaty związane z udzielonymi poręczeniami i gwarancjami są zaliczane do wydatków budżetowych. Wydatki te dokonywane są z dochodów danego budżetu. Z kolei spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów oraz wykup skarbowych papierów wartościowych traktowane są jako rozchody i finansowane są z uzyskanych przychodów.

8. Przedstaw genezę i strukturę polskiego długu publicznego krajowego.

Krajowe zadłużenie powstało częściowo w wyniku przejęcia przez budżet zobowiązań zaciągniętych przed rozpoczęciem procesu transformacji, częściowo zaś w wyniku kumulowania się deficytów budżetowych.

Dług krajowy wykazuje tendencję odwrotną do zagranicznego. Rośnie on głównie, ale nie tylko, z powodu corocznych deficytów. Na jego wysokość wpływa także konieczność zaciągania przez Skarb Państwa pożyczek u podmiotów krajowych, w celu pokrycia kosztów obsługi zadłużenia zagranicznego oraz narastające zobowiązania wymagalne jednostek budżetowych. o ile w 1991r. dług krajowy wynosił nieco powyżej 20% długu ogółem, to w 2000r. jego udział stanowił prawie 53%.

Struktura krajowego długu publ. Wg wierzycieli w latach 1991-2000

W obserwowanym okresie zachodziły także istotne zmiany w źródłach i metodach finansowania długu krajowego. Wyraźnie zmniejszył się w tym zakresie udział NBP i banków komercyjnych na rzecz wzrostu zadłużenia w sektorze pozabankowym.

W 1992 udział NBP w finansowaniu długu wynosił prawie 50%, a w 2000 - 1,5%. Odwrotną tendencję wykazują wierzyciele pozabankowi, którzy w 1992 posiadali zaledwie 5% wierzytelności SP, podczas gdy w 2000r ich udział przekroczył 45%.

Jest to niewątpliwie tendencja pozytywna. Jest ona wyrazem wzrostu skłonności do oszczędzania i sprzyja rozwojowi rynku finansowego, ponadto zmniejsza presję inflacyjną i ryzyko występowania zjawiska wypychania kredytów dla podmiotów gosp.

Struktura długu wg rodzajów zobowiązań

Rośnie znaczenie finansowania długu poprzez emisję skarbowych papierów wartościowych.

W pierwszych latach w strukturze długu istotną rolę odgrywały kredyty bankowe, np. w 1991 r. ich udział stanowił aż 26%.

W 2000 natomiast prawie 94% długu było sfinansowane przez emisję skarbowych papierów wartościowych, k których struktura się zmienia na rzecz wzrostu udziału obligacji, a więc papierów o dłuższym okresie zapadalności.

Zwiększenie znaczenia rządowych zobowiązań średnio i długoterminowych jest wyrazem zaufania do tej formy oszczędzania oraz polskiej gospodarki.

9. Przedstaw genezę i strukturę polskiego długu publicznego zagranicznego.

Dług zagraniczny Polski wynika w znacznym stopniu z uwarunkowań historycznych. Zadłużenia zagraniczne jest bowiem, prawie w całości, konsekwencją zobowiązań zaciągniętych w latach siedemdziesiątych.

Zasadniczej zmianie uległy proporcje między długiem krajowym i zagranicznym. W 1991 prawie 80% stanowił dług zagraniczny, a w 2000 natomiast wynosił on w granicach 50%. Utrzymywanie tej korzystnej tendencji spadkowej jest głównie wynikiem redukcji naszego zadłużenia i systematycznej jego spłaty.

Głównymi wierzycielami zagranicznymi Polski są:

Podstawową część zadłużenia zagranicznego dotyczy wierzycieli rządowych, zrzeszonych w tzw. Klubie Paryskim. W wyniku rokowań prowadzonych z tymi wierzycielami w 1991 zawarto porozumienie, na mocy którego, w ramach pierwszego etapu, redukcja zadłużenia wyniosła 50% aktualnej wartości zadłużenia netto. Polska natomiast zobowiązała się do zawarcia bilateralnych umów z 17 krajami wierzycielskimi i do spłacania im do września 1995 jedynie odsetek. Po tym terminie rozpoczęto spłacanie rat kapitałowych.

Drugą główną grupę wierzycieli stanowią podmioty prywatne zrzeszone w tzw. Klubie Londyńskim. Z nimi także podpisano porozumienie w 1994. Zadłużenie zostało zredukowane o 49,2% to jest 4,7 mld USD. Na mocy tego porozumienia część zadłużenia została przez Polskę wykupiona za gotówkę, natomiast resztę zamieniono na obligacje nominowane w dolarach USA, przewidziane do spłaty w latach 1999-2004 (obligacje Brady'ego).

W porównaniu do roku 1991 w roku 2000 zadłużenie zmniejszyło się o 30%. Aż 70% tego długu dotyczy wierzycieli rządowych, a niecałe 17% banków komercyjnych.

Od 1995 zadłużenie Polski powiększają także obligacje emitowane przez rząd na rynkach zagranicznych w celu pozyskania środków finansowych. Emisja obligacji podnosi także wiarygodność Polski na rynkach finansowych, a tym samym umacnia naszą pozycję jako partnera podmiotów zagranicznych i sprzyja napływowi inwestycji.

10. Wymień rodzaje długu publicznego i pożyczek publicznych. W jakim zakresie pożyczki publiczne finansują obecnie deficyt budżetu państwa. Określ wady i zalety finansowania deficytu budżetowego w ten sposób.

Rodzaje długów:

Kryterium czasu:

Dług krótkoterminowy służy zabezpieczeniu płynności finansowej władz publicznych.

Dług długoterminowy wiążę się z zaciąganiem pożyczek służących finansowaniu wydatków majątkowych.

Kryterium redystrybucji dochodów:

Podział ten pozwala zorientować się, w jakim stopniu ponoszone przez władze koszty obsługi długu są dochodem podmiotów krajowych, a w jakim zagranicznych.

Inne kryterium:

Dług publiczny brutto wyraża całkowitą wielkość zadłużenia władz publicznych względem podmiotów krajowych i zagranicznych poza sektorem publicznym.

Dług publiczny netto wyraża wielkość rzeczywistego zadłużenia, które wylicza się pomniejszając dług brutto o należności władz publicznych od innych podmiotów.

Kryterium charakteru świadczenia:

Ujęcie długu wg wartości kapitału pozwala ustalic wysokość świadczenia głównego.

Dług nominalny obejmuje świadczenie główne oraz koszty wynikające z jego zaciągnięcia, a więc koszty należny odsetek, dyskonta, procentu od kredytu.

Kryterium szczebla władzy:

dług centralny jest zazwyczaj znacznie wyższy aniżeli lokalny.

Kryterium ekonomicznej treści:

11. Przedstaw zakres przedmiotowy i podmiotowy podatku od towarów i usług.

Po raz pierwszy podatek od wartości dodanej wprowadzono w 1954r. we Francji. Jego upowszechnienie w państwach europejskich wynikało z zawartej w art. 99 Traktatów Rzymskich harmonizacji podatków obrotowych w ramach EWG. Rada Wspólnoty Europejskiej wydała w tym celu kilka dyrektyw, z których najistotniejsza jest VI Dyrektywa z Rady z 17 maja 1977r. w sprawie wspólnego podatku od wartości dodanej.

VAT wprowadzono w Polsce na podstawie ustawy o podatku od towaru i usług oraz o podatku akcyzowym z dnia 8 stycznia 1993r. Istota VAT polega na tym, że obciąża on jedynie wartość dodaną w konkretnej fazie. W celu obliczenia VAT wpłacanego do urzędu skarbowego wyróżnia się:

Podmiotem opodatkowania są osoby fizyczne i prawne oraz jednostki nie mające osobowości prawnej, które dokonują sprzedaży towarów oraz świadczą usługi.

Przedmiotem opodatkowania jest sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski, eksport oraz import towarów i usług, zamiana, świadczenie usług na potrzeby własne podatników oraz usług związanych z reprezentacją i reklamą.

W podatku tym stosuję się 3 stawki:

11. Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy od osób fizycznych w Polsce wprowadzono od 1992 r. - nosi charakter podatku syntetycznego.

Podmiotem opodatkowania są osoby fizyczne zamieszkałe na terenie Rzeczypospolitej Polskiej lub osoby, których czasowy pobyt trwa dłużej niż 183 dni.

Podatek dochodowy jest podatkiem osobistym, oznacza to, że podatnikiem jest każda osoba fizyczna.

Regułą jest rozdzielne opodatkowanie małżonków, chyba że wystąpią oni z wnioskiem o wspólne rozliczanie, pod warunkiem, że istnieje między nimi wspólność majątkowa.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych są wszelkiego rodzaju dochody, z wyj. dochodów zwolnionych na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub na podstawie odrębnych przepisów.

Uzyskane dochody z więcej niż jednego źródła podlegają zsumowaniu, a opodatkowaniu podlega suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Dochód, który jest podstawą opodatkowania stanowi nadwyżkę sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągniętą w danym roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, to różnica jest stratą.

Do najważniejszych źródeł przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych należą:

Przychody, które są zwolnione z opodatkowania to:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu.

Po odjęciu od przychodu kosztu jego uzyskania otrzymujemy dochód brutto, który jest podstawą do odliczeń różnego rodzaju ulg, np.

Umniejszona o odliczenia kwota dochodu brutto stanowi podstawę do opodatkowania. Dochód podlega progresywnemu opodatkowaniu wg trzystopniowej skali podatkowej:

19%, 30%, 40%.

Od kwoty wyliczonego podatku można odliczyć różnego rodzaju wydatki:

12. Podatek dochodowy od osób prawnych.

Podmiotami tego podatku są osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

Z podatku zwolnione są następujące podmioty prawne: Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe, fundusze celowe, przedsiębiorstwa międzynarodowe, gminy i ich związki w zakresie dochodów własnych, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad, Agencja Rynku rolnego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, fundusze inwestycyjne i emerytalne.

Obowiązek podatkowy osoby prawnej powstaje w momencie wpisu do właściwego rejestru.

Przedmiotem opodatkowania jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów. Dochodem osoby prawnej jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Głównymi rodzajami przychodów są: przychody pieniężne z działalności gospodarczej, wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń oraz przychodów w naturze, przychody z tytułu różnic kursowych, odsetki od należności, kary umowne, należne dotacje przedmiotowe z budżetu państwa.

Do przychodów nie zalicza się: pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce.

Kosztami uzyskania są nakłady poniesione w celu uzyskania przychodów, np.:

Do najważniejszych zwolnień podatkowych należą:

Podatek dochodowy od osób prawnych ma charakter podatku liniowego. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku od osób prawnych wprowadziła stawkę podatkową w wysokości 40 %, którą obniżano w następnych latach. Zwiększenie stawek podyktowane jest dążeniem do zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki.

13. Przedstaw zakres stosowania zryczałtowanych form opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych. Scharakteryzuj jedną z tych form związaną z pozarolniczą działalnością gospodarczą.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze mogą korzystać ze zryczałtowanych form opodatkowania, takich jak:

Karta podatkowa stanowi uproszczoną formę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych prowadzących małe przedsiębiorstwa głównie o charakterze usługowym i wytwórczo - usługowym ( np. handel detaliczny, działalność gastronomiczna, usługi transportowe). Osoby opodatkowane w tej formie nie muszą dokumentować faktycznych przychodów i kosztów, są też zwolnione z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych i deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz od wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Stawki karty podatkowej uzależnione są od miejsca wykonywania działalności i jej rodzaju oraz liczby zatrudnionych pracowników. Są one ustalane kwotowo na z góry określony czas w indywidualnej decyzji wydawanej przez urząd skarbowy. Stosuje się również system obniżek lub podwyżek stawek karty podatkowej na wniosek podatnika lub z urzędu pozwalający na uwzględnienie indywidualnych warunków wykonywanej działalności. Wpływy z karty podatkowej stanowią dochód gmin.

14. Podatki samorządowe

Określa się je zbiorczą nazwą "samorządowe", ponieważ zasilają budżety gmin, a prowadzenie w odniesieniu do nich postępowań podatkowych, tj. przede wszystkim wydawanie decyzji ustalających ich wysokość, stosowanie ewentualnych zwolnień, należy do gmin. Dokładniej zaś organami podatkowymi I instancji są: wójt (burmistrz, prezydent miasta), choć oczywiście bezpośrednie załatwienie spraw podatkowych powierza się wyspecjalizowanym jednostkom organizacyjnym urzędu gminy czy wyspecjalizowanym pracownikom. Organem odwoławczym są samorządowe kolegia odwoławcze. Na ich decyzje i wydawane w odniesieniu do niektórych kwestii postanowienia przysługuje skarga do Naczelnego Sadu Administracyjnego

Na pojecie "podatki samorządowe" składają się podatki:

  1. od nieruchomości:

  1. od środków transportowych (drogowy):

  • od posiadania psów - Podatnikami podatku od posiadania psów są osoby fizyczne posiadające psy

  • rolny - opodatkowana działalność rolnicza - produkcja: roślinna i zwierzęca, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwo, hodowle i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowle ryb,

  • leśny - opodatkowana działalność leśna - działalność właścicieli, posiadaczy lub zarządców lasów w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymywania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów w stanie nieprzerobionym.


    • Wyszukiwarka