SŁOWNICZEK QUENEJSKI
Poniższe listy, quenejsko-polska i polsko-quenejska zawierają słownictwo występujące w ćwiczeniach do lekcji 2-20 tego kursu, poza kilkoma nazwami własnymi. (Słowa pojawiające się we właściwym tekście a nie używane w ćwiczeniach zostały pominięte. Nie ma tu również słów z Lekcji Pierwszej, gdyż ich znaczenie jest nieistotne dla ćwiczeń.) Zauważcie, że słowa wymienione tu są w najprostszych formach - w samym tekście ćwiczeń często pojawiają się w postaci odmienionej lub pochodnej. W liście quenejsko-polskiej brak końcówek odmiany, natomiast w liście polsko-quenejskiej pojawiają się końcówki zaimkowe. - Obszerniejsze listy słownictwa [w języku angielskim] znajdują się pod adresem www.Ardalambion.com/wordlists.htm
[Używane skróty części mowy: "rzecz." - rzeczownik; "czas." - czasownik; "przym." - przymiotnik; "licz." - liczebnik; "przyim." - przyimek; "spój." - spójnik; "zaim." - zaimek; "przysł." - przysłówek]
LISTA QUENEJSKO-POLSKA
¤ á (wariant a), partykuła rozkazująca; łączy się z formą czasownika podobną do bezokolicznika (np. á carë! "zrób!")
¤ airita-, czas. "święcić" (czas przeszły airitánë)
¤ aiwë, rzecz. "ptak" (oznacza przede wszystkim małe ptaki)
¤ alassë, rzecz. "radość"
¤ alda, rzecz. "drzewo"
¤ alta, przym. "wielki" (= duży, odnosi się tylko do wielkości fizycznej)
¤ alya, przym. "bogaty"
¤ Ambar, rzecz. "świat" (najwyraźniej traktowany jako nazwa własna)
¤ ambo, rzecz. "wzgórze"
¤ an, spój. i przyim. "dla, gdyż" (w tym kursie tylko w drugim znaczeniu)
¤ an-, przedrostek stopnia najwyższego
¤ Anar, rzecz. "Słońce" (najwyraźniej traktowane jako nazwa własna)
¤ ando, rzecz. "brama"
¤ ango (angu-), rzecz. "wąż"
¤ anna, rzecz. "dar"
¤ anta- czas. "dawać", nieregularny czas przeszły ánë (chociaż regularna forma ?antanë być może jest również dozwolona)
¤ anto, rzecz. "usta"
¤ anwa, przym. "rzeczywisty, konkretny, właściwy"
¤ apa, przyim. "po"
¤ ar, spój. "i"
¤ aran, rzecz. "król"
¤ arwa, przym. "posiadający", "kontrolujący", "mający", łączy się z dopełniaczem
¤ Atan, rzecz. "Człowiek"
¤ atta, licz. główny "dwa"; attëa, licz. porządkowy "drugi" (zastępujące wcześniejsze tatya, atya)
¤ aurë, rzecz. "dzień" (okres światła słonecznego, nie 24-godzinna doba)
¤ auta- "opuścić, odejść", czas przeszły oantë a perfekt oantië jeśli chodzi o fizyczne opuszczenie jednego miejsca i przejście do innego ale czas przeszły vánë i perfekt avánier przy znikaniu albo umieraniu.
¤ áva "nie!", partykuła rozkazująca á + przeczenie -va; forma áva łączy się z formą czasownika podobną do bezokolicznika i oznacza rozkaz przeczący (np. áva carë "nie rób [tego]!")
¤ cainen, licz. główny "dziesięć"
¤ caita-, czas. "leżeć"
¤ cala, rzecz. "światło"
¤ calima, przym. "jasny"
¤ canta, licz. główny "cztery"; cantëa, licz. porządkowy "czwarty"
¤ cap-, czas. "skakać"
¤ car-, czas. "robić"
¤ carnë, przym. "czerwony" (również forma czasu przeszłego czasownika car-)
¤ cen- czas. "widzieć"
¤ cenda-, czas. "czytać"
¤ cilya, rzecz. "rozpadlina, wąwóz"
¤ cirya, rzecz. "statek"
¤ coa, rzecz. "dom"
¤ ëa, czas. "jest" = "istnieje", czas przeszły engë, czas przyszły być może euva
¤ ehtë (być może z rdzeniem ehti-), rzecz. "włócznia"
¤ Elda, rzecz. "Elf"
¤ elen, rzecz. "gwiazda"
¤ elmë, zaim. emfatyczny "my", wyłączny. (Forma elmë nie jest potwierdzona w opublikowanych materiałach, lecz wywiedziona od odpowiadającej końcówki -lmë. Potwierdzony zaimek emfatyczny dla wyłącznego "my" brzmi emmë, lecz zawierające go teksty zostały napisane zanim Tolkien zmienił zdanie w sprawie tej końcówki z -mmë to -lmë.)
¤ elyë, zaim. emfatyczny. "ty"
¤ elvë, zaim. emfatyczny. "my", włączny. (Forma elvë nie jest potwierdzona w opublikowanych materiałach, lecz wywiedziona od odpowiadającej końcówki -lvë.)
¤ engë, patrz ëa
¤ engwë, rzecz. "rzecz"
¤ enquë, licz. główny "sześć"; enquëa, licz. porządkowy "szósty"
¤ enta, zaim. wskazujący "tamten [ów]" (w odniesieniu do jakiegoś przyszłego momentu)
¤ envinyata-, czas. "odnawiać"
¤ equë, czas. "mówi, powiedział(a)" (bezczasowy czasownik wprowadzający cytaty)
¤ et, przyim. "poza, naprzód" (w połączeniu z ablativusem: "na zewnątrz")
¤ ?euva, patrz ëa
¤ farya-, czas. "wystarczać", czas przeszły farnë
¤ fir-, czas. "umierać, wygasać"
¤ firin, przym. "martwy" (nie mylić z firin "umieram", 1. osobą aorystu czasownika fir-)
¤ Formen, rzecz. "północ" (strona świata, najwyraźniej traktowana jako nazwa własna)
¤ forya, przym. "prawy" (kierunek)
¤ haira, przym. "daleki, odległy"
¤ halla, przym. "wysoki"
¤ harma, rzecz. "skarb"
¤ harna-, czas. "ranić"
¤ harya-, czas. "posiadać, mieć"
¤ hen (hend-), rzecz. "oko"
¤ hir-, czas. "znajdować"
¤ hlar-, czas. "słyszeć"
¤ hosta-, czas. "zbierać, gromadzić"
¤ hrávë, rzecz. "ciało (substancja)"
¤ hrívë, rzecz. "zima"
¤ hroa, rzecz. "ciało"
¤ Hyarmen, rzecz. "południe" (strona świata, najwyraźniej traktowane jako nazwa własna)
¤ hyarya, przym. "lewy"
¤ i, 1) rodzajnik określony (ang. "the"); 2) zaim. względny "który"
¤ ilya, rzecz./przym. "wszystko, każdy". Przed rzeczownikiem w lp oznacza "każdy", np. ilya Elda "każdy Elf", natomiast występujące samo znaczy raczej "wszystko". Przed rzeczownikiem w lm ilya oznacza również "wszystkie"; w tym przypadku odmienia się jak przymiotnik, przyjmując formę ilyë, lm. ilyë tier "wszystkie ścieżki" (Namárië)
¤ imbë, przyim. "pomiędzy"
¤ inyë, zaim. emfatyczny "ja"
¤ írë, spój. "kiedy" (nie partykuła pytająca)
¤ Isil, rzecz. "księżyc" (najwyraźniej traktowany jak nazwa własna)
¤ ista-, czas. "wiedzieć", nieregularny czas przeszły sintë. Przed bezokolicznikiem czasownik ten może być używany jako "umieć"
¤ lá, 1) przeczenie "nie", 2) przyim. "poza", używany również w porównaniach
¤ laita-, czas. "błogosławić, chwalić"
¤ lala-, czas. "śmiać się"
¤ laman (lamn-), rzecz. "zwierzę" (forma rdzenia może również brzmieć po prostu laman-)
¤ lambë "język" (= mowa; "język" jako część ciała to lamba)
¤ lanta-, czas. "upadać, spadać"
¤ le, zaim. niezależny "wy", prawdopodobnie w tej samej formie używany jako dopełnienie. (w niektórych wersjach quenyi, le stanowi zarówno pojedyncze "ty", jak i mnogie "wy", ale Tolkien mógł wprowadzić też lye jako osobną formę pojedynczą, pozostawiając le jedynie w formie mnogiej.)
¤ lelya-, czas. "iść, podążać, podróżować", nieregularny czas przeszły lendë, perfekt [e]lendië
¤ lempë, licz. główny "pięć"; lempëa, licz. porządkowy "piąty"
¤ lendë, forma czasu przeszłego od lelya
¤ lerta-, czas. "móc" w znaczeniu "mieć pozwolenie"
¤ lerya-, czas. "uwolnić, puścić"
¤ lië, rzecz. "lud" (grupa etniczna lub rasa)
¤ limpë, rzecz. "wino" (w świecie Tolkiena również pewien specjalny napój Elfów lub Valar)
¤ linda-, czas. "śpiewać"
¤ linta, przym. "szybki" (potwierdzony tylko w formie mnogiej: lintë)
¤ lómë (lómi-), rzecz. "noc"
¤ ma, potencjalna partykuła pytająca
¤ má, rzecz. "dłoń"
¤ macil, rzecz. "miecz"
¤ mahta-, czas. "walczyć"
¤ mal, spój. "ale"
¤ mallë, rzecz. "droga, ulica"
¤ malta, rzecz. "złoto"
¤ man, zaim. pytający "kto?"
¤ mana, zaim. pytający "co?" (według jednej interpretacji zdania, w którym się pojawia)
¤ manen, zaim. pytający "jak?"
¤ mapa-, czas. "chwytać, łapać"
¤ mar-, czas. "mieszkać"; "żyć" gdzieś w znaczeniu zamieszkiwania
¤ mára, przym. "dobry" (w znaczeniu "użyteczny", nie jako ocena moralna)
¤ mat-, czas. "jeść"
¤ me, zaim. niezależny "my" (wyłączny, por. końcówkę -lmë), prawdopodobnie ta sama forma używana jest jako dopełnienie "nas". Często występuje z końcówkami przypadków (np. celownik men "nam").
¤ mel-, czas. "kochać" (jak przyjaciel)
¤ Menel, rzecz. "firmament, niebo, niebiosa" (najwyraźniej traktowane jako nazwa własna)
¤ menta-, czas. "wysyłać"
¤ mer-, czas. "życzyć sobie, chcieć"
¤ metya-, czas. "zakończyć (coś)"
¤ mindon, rzecz. "(wielka) wieża"
¤ minë, licz. główny "jeden"; minya, licz. porządkowy "pierwszy"
¤ minquë, licz. główny "jedenaście"
¤ minya, licz. porządkowy "pierwszy" (por. minë)
¤ mir, przyim. "do (wnętrza)"
¤ mól, rzecz. "niewolnik"
¤ morë, przym. "czarny"
¤ mornië, rzecz. "ciemność"
¤ muilë, rzecz. "tajność"
¤ ná, czas. "jest" (nar "są"), czas przyszły nauva "będzie"; patrz również né.
¤ namba, rzecz. "młot"
¤ Nauco, rzecz. "Krasnolud"
¤ nauva, patrz ná
¤ né sugerowana forma przeszła ná "jest", zatem "był"
¤ neldë, liczebnik główny "trzy"; nelya (później również neldëa), licz. porządkowy "trzeci"
¤ nér (ner-), rzecz. "mężczyzna" (osobnik męski rasy rozumnej)
¤ nertë, licz. główny "dziewięć"; nertëa, licz. porządkowy "dziewiąty"
¤ ni, zaim. niezależny "ja", często występujący z końcówkami przypadków (np. celownik nin "mi"). Forma dopełnieniowa nye "mnie"
¤ nilmë, rzecz. "przyjaźń"
¤ ninquë, przym. "biały"
¤ nís (niss-) "kobieta" (osobnik żeński rasy rozumnej)
¤ noa, rzecz. "pomysł, idea"
¤ nómë, rzecz. "miejsce"
¤ nórë, rzecz. "kraj" (związany z konkretnym ludem)
¤ nu, przyim. "pod"
¤ nulda, przym. "tajny"
¤ Númen, rzecz. "zachód" (strona świata, najwyraźniej traktowany jako nazwa własna)
¤ núra, przym. "głęboki"
¤ nurta-, czas. "kryć"
¤ nye, zaimek w dopełnieniu. "mnie" (por. ni)
¤ oantë, oantië, formy czasu przeszłego i perfektu od auta
¤ ohtar, rzecz. "wojownik"
¤ óla-, czas. bezosobowy "śnić się"
¤ ondo, rzecz. "kamień" (jako materiał lub przedmiot)
¤ or- (także ora-), czas. bezosobowy "skłaniać, pobudzać" (używany z celownikiem by wyrazić "[ktoś] jest skłaniany [do zrobienia czegoś]").
¤ or, przyim. "nad, ponad"
¤ oron (oront-), rzecz. "góra"
¤ orta-, czas. "wznosić się", również jako czasownik przechodni: "wznosić, podnosić"
¤ osto, rzecz. "(ufortyfikowane) miasto" (w tym znaczeniu używane w tym kursie, to słowo może oznaczać również fortecę)
¤ otso, licz. główny "siedem"; otsëa, licz. porządkowy "siódmy"
¤ palu-, czas. "rozciągać się"
¤ parma, rzecz. "książka"
¤ pé, rzecz. "warga", mianownik liczby podwójnej peu
¤ pella, postpozycja "poza"
¤ pol- "być (fizycznie) zdolnym do czegoś", normalnie tłumaczone jako "móc" (jeśli chodzi o zdolność fizyczną: nie "móc" w znaczeniu "mieć pozwolenie", co brzmiałoby raczej lerta-)
¤ polda, przym. "(fizycznie) silny, krzepki"
¤ pusta-, czas. "kończyć (się)"
¤ quainëa, licz. porządkowy "dziesiąty" (według pewnego późnego źródła; sugeruje inne słowo niż cainen jako liczebnik "dziesięć")
¤ quen, zaim. nieokreślony "ktoś"
¤ quet-, czas. "mówić"
¤ rá (ráv-), rzecz. "lew"
¤ rac-, czas. "łamać"
¤ ramba, rzecz. "mur"
¤ ranco (rancu-), rzecz. "ręka"
¤ rassë "róg" (szczególnie żyjącego zwierzęcia, ale używany również w odniesieniu do gór)
¤ ?rasta, licz. główny "dwanaście" (stworzony na podstawie rdzenia RÁSAT, który został podany osobno, bez jakichkolwiek form pochodnych)
¤ rimba, przym. "liczny" (w tym kursie tłumaczony "wiele", gdy pojawia się w formie mnogiej rimbë w połączeniu z rzeczownikiem w liczbie mnogiej)
¤ rocco, rzecz. "koń" (szybki koń wierzchowy)
¤ roita-, czas. "ścigać"
¤ Rómen, rzecz. "wschód" (strona świata, najwyraźniej traktowana jako nazwa własna)
¤ ruc- czas. "czuć strach lub przerażenie", również stosowane jako "bać się" i wtedy używane w zwrocie "od" obiektu wypełniającego strachem (prawdopodobnie znaczy to, że dopełnienie powinno występować w ablativusie)
¤ ruhta-, czas. "przerażać, straszyć"
¤ sa, partykuła "że" wprowadzająca zdania podrzędne (według nieco wątpliwego źródła)
¤ saila, przym. "mądry"
¤ sambë, rzecz. "pokój, pomieszczenie"
¤ sangwa, rzecz. "trucizna"
¤ sar (sard-), rzecz. "(mały) kamień"
¤ seldo, rzecz. ?"chłopiec" (Tolkien nie podał tu dokładnego tłumaczenia, lecz słowo to cytowane jest przy dyskusji nad quenejskimi słowami oznaczającymi "dziecko", a seldo zdaje się być formą męską)
¤ seler (sell-), rzecz. "siostra"
¤ sérë, rzecz. "pokój" (w znaczeniu "brak wojny")
¤ sil-, czas. "świecić" (białym lub srebrnym światłem)
¤ sina, zaim. wskazujący "ten"
¤ sinomë, przysł. "w tym miejscu" lub prosto "tutaj"
¤ sírë, rzecz. "rzeka"
¤ suc-, czas. "pić"
¤ ta, zaim. niezależny "to" albo "tamto" prawdopodobnie w tej samej formie używany jako dopełnienie; allativus tanna może być używany jako "w tamtym kierunku". (W innej wersji quenyi, ta oznacza "one, ich" w odniesieniu do rzeczy nieożywionych. Porównaj te.)
¤ talan (talam-), rzecz. "podłoga"
¤ tana, zaim. wskazujący "tamto"
¤ tári, rzecz. "królowa"
¤ tasar, rzecz. "wierzba"
¤ tatya, (archaiczny) licz. porządkowy "drugi" (w pewnym późniejszym źródle Tolkien napisał, że Elfowie zastąpili w końcu tatya słowem attëa, por. atta "dwa")
¤ taura, przym. "potężny"
¤ te, zaim. niezależny "ich" (według jednego źródła odnosi się tylko do osób; porównaj ta).
¤ tec-, czas. ""pisać
¤ telda, przym. "ostatni"
¤ tenna, przyim. "aż, dopóki"
¤ ter, przyim. "przez"
¤ tir-, czas. "obserwować, pilnować"
¤ tiuca, przym. "gruby"
¤ tolto, licz. główny "osiem"; toltëa, licz. porządkowy "ósmy"
¤ toron (torn-), rzecz. "brat"
¤ tul-, czas. "przychodzić"
¤ tulta-, czas. "przyzywać"
¤ tur-, czas. "kierować, kontrolować, dzierżyć"
¤ tye, zaim. niezależny w dopełnieniu "ty", "ciebie" (forma zażyła)
¤ ú, przyim. "bez" (zazwyczaj łączy się z dopełniaczem)
¤ ulya-, czas. "lać (się)" (czas przeszły przechodni ulyanë, nieprzechodni ullë)
¤ um-, czas. przeczący "nie robić" albo "nie być", czas przeszły úmë, czas przyszły úva
¤ úmëa, przym. "zły"
¤ urco (urcu-), rzecz. "straszydło" (w świecie Tolkiena również "Ork")
¤ úva, czas przyszły czasownika przeczącego (patrz um-)
¤ vánë, czas przeszły od auta
¤ vanwa nazywany jest "imiesłowem biernym" od auta-, lecz jest tak nieregularny, że równie dobrze można go traktować jako niezależny przymiotnik; oznacza "miniony, przeszły"
¤ vanya, przym. "piękny, ładny"
¤ varya-, czas. "chronić"
¤ ve, przyim. "jak"
¤ vendë, rzecz. "panna"
¤ veru, rzecz. w liczbie podwójnej "(żonata) para, mąż i żona, małżonkowie"
¤ verya-, czas. "odważyć się"
¤ ya, zaim. względny "który", często otrzymuje końcówki przypadków; jako zaimek względny wymienny z i
¤ yá, postpozycja (?) "(ileś czasu) temu" (polski odpowiednik jest w każdym razie postpozycją)
¤ yána, rzecz. "święte miejsce, sanktuarium"
¤ yana, zaim. wskazujący "tamten" = "poprzedni" (w odniesieniu do jakiegoś przeszłego czasu)
¤ yondo, rzecz. "syn"
¤ yulma, rzecz. "puchar"
LISTA POLSKO-QUENEJSKA
¤ (partykuła rozkazująca) á, wariant a
¤ (przedrostek stopnia najwyższego) an-
¤ (rodzajnik określony) i
¤ ale mal
¤ aż tenna (dopóki)
¤ bać się, czuć strach lub przerażenie ruc- (używane w zwrocie "od" obiektu wypełniającego strachem, prawdopodobnie znaczy to, że dopełnienie powinno występować w ablativusie)
¤ bez ú (łączy się z dopełniaczem)
¤ będzie nauva
¤ biały ninquë
¤ błogosławić laita- (chwalić)
¤ bogaty alya
¤ brama ando
¤ brat toron (torn-)
¤ być skłanianym (do zrobienia czegoś) - może to być przekazane za pomocą bezosobowego czasownika or-, ora- "skłaniać, pobudzać" używanego z celownikiem dla oznaczenia osoby, która "czuje się skłaniana".
¤ był né (?)
¤ chcieć mer- (życzyć sobie)
¤ chłopiec seldo (Tolkien nie podał tu dokładnego tłumaczenia, lecz słowo to cytowane jest przy dyskusji nad quenejskimi słowami oznaczającymi "dziecko", a seldo zdaje się być formą męską)
¤ chronić varya-
¤ chwalić laita- (błogosławić)
¤ chwytać mapa- (łapać)
¤ ciało (substancja) hrávë
¤ ciało hroa
¤ ciebie (zaim. w dopełnieniu, zażyła liczba pojedyncza) tye
¤ ciemność mornië
¤ co (zaim. pytający) mana
¤ czarny morë
¤ czerwony carnë
¤ Człowiek Atan
¤ cztery canta; czwarty cantëa
¤ czy ma
¤ czytać cenda-
¤ daleki haira (odległy)
¤ dar anna
¤ dawać anta- (cz. przeszły ánë, chociaż regularna forma antanë być może jest również dozwolona)
¤ dłoń má
¤ do (środka) mir
¤ dobry (w znaczeniu "użyteczny", nie jako ocena moralna) mára
¤ dom coa
¤ dopóki tenna (aż)
¤ droga mallë (ulica)
¤ drugi tatya (lub atya), w późniejszej quenyi zastąpione przez attëa
¤ drzewo alda
¤ duży, patrz wielki
¤ dwa atta
¤ dwanaście ?rasta (stworzony na podstawie rdzenia RÁSAT, który został podany osobno, bez jakichkolwiek form pochodnych)
¤ dzień aurë
¤ dzierżyć tur- (kierować, kontrolować)
¤ dziesięć cainen; dziesiąty quainëa (według pewnego późnego źródła; sugeruje inne słowo niż cainen jako liczebnik "dziesięć")
¤ dziewięć nertë; dziewiąty nertëa
¤ Elf Elda
¤ firmament Menel (niebo, niebiosa). Najwyraźniej traktowane jako nazwa własna.
¤ gdyż (spój.) an
¤ głęboki núra
¤ góra oron (oront-)
¤ gromadzić hosta- (zbierać)
¤ gruby tiuca
¤ gwiazda elen
¤ i ar
¤ ich - końcówka dopełnieniowa -t, zaim. niezależny te
¤ idea noa
¤ istnieć ëa (czas przeszły engë, czas przyszły być może euva)
¤ iść lelya- (podążać, podróżować), czas przeszły lendë, perfekt [e]lendië.
¤ ja - końcówka podmiotowa -n lub -nyë, zaim. niezależny ni (jako dopełnienie nye = "mnie"), zaim. emfatyczny inyë
¤ jak manen
¤ jak ve
¤ jasny calima
¤ jeden minë
¤ jedenaście minquë
¤ jego - końcówka dzierżawcza -rya (również znaczy "jej")
¤ jej - końcówka dzierżawcza -rya (również znaczy "jego")
¤ jest ná
¤ jeść mat-
¤ język (= mowa) lambë
¤ kamień (mały kamień) sar (sard-)
¤ kamień ondo (jako materiał lub przedmiot)
¤ każdy ilya (+ rzecz. w lp)
¤ kiedy (nie zaim. pytający) írë
¤ kierować tur- (kontrolować, dzierżyć)
¤ kobieta (osobnik żeński rasy rozumnej) nís (niss-)
¤ kochać mel-
¤ konkretny anwa (rzeczywisty, właściwy)
¤ kontrolować tur- (kierować, dzierżyć)
¤ kontrolujący arwa (posiadający, mający - ten przymiotnik łączy się z dopełniaczem)
¤ koń rocco
¤ kończyć się pusta-
¤ kraj (związany z konkretnym ludem) nórë
¤ Krasnolud Nauco
¤ król aran
¤ królowa tári
¤ kryć nurta-
¤ krzepki polda (silny)
¤ książka parma
¤ Księżyc Isil (najwyraźniej traktowany jako nazwa własna)
¤ kto (zaim. pytający:) man, (zaim. względny:) i, ya
¤ ktoś quen
¤ który (zaim. względny) i, ya
¤ lać (się) ulya- (czas przeszły przechodni ulyanë, nieprzechodni ullë)
¤ lew rá (ráv-)
¤ lewy hyarya
¤ leżeć caita-
¤ liczny rimba (patrz wiele)
¤ lud (raca, grupa etniczna) lië
¤ łamać rac-
¤ łapać mapa- (chwytać)
¤ małżonkowie veru (żonata para, mąż i żona)
¤ martwy firin
¤ mądry saila
¤ mąż i żona veru (żonata para, małżonkowie)
¤ mężczyzna (osobnik męski rasy rozumnej) nér (ner-)
¤ miasto osto
¤ miecz macil
¤ mieć harya- (posiadać); mający arwa (posiadający, kontrolujący - ten przymiotnik łączy się z dopełniaczem)
¤ miejsce nómë; miejsce święte yána (sanktuarium)
¤ mieszkać mar-
¤ miniony vanwa (przeszły)
¤ młot namba
¤ mnie nye (patrz I); mi nin (celownik)
¤ móc pol- (o zdolności fizycznej), lerta- (w znaczeniu "mieć pozwolenie"),
¤ mój - końcówka dzierżawcza -nya
¤ mówić quet- Por. także mówi, powiedział (bezczasowy czasownik wprowadzający cytaty)
¤ mur ramba
¤ my - końcówki podmiotu -lvë (włączna), -lmë (wyłączna) odpowiadające niezależnym zaimkom emfatycznym elvë, elmë. (Istnieje również końcówka podwójna -mmë, "my" w znaczeniu "nas dwoje"; Nie wiadomo, czy ta końcówka jest włączna czy wyłączna, ani czy istnieje tu taka różnica.) Zaim. nie-emfatyczny niezależny me, również używaniu w dopełnieniu "nas" być może tylko wyłącznie.
¤ nad or (ponad)
¤ naprzód et (poza)
¤ nas (wyłączne) me (patrz my)
¤ nasz - końcówka dzierżawcza -lva (włączna), -lma (wyłączna) (oraz końcówka liczby podwójnej, "nasz" w znaczeniu "należący do nas dwojga: -mma. Nie wiadomo, czy ta końcówka jest włączna czy wyłączna, ani czy istnieje tu taka różnica.)
¤ nie (rozkaz przeczący) áva
¤ nie lá; por. czas. przeczący nie być, nie robić um- (czas przeszły úmë, czas przyszły úva)
¤ niebiosa Menel (firmament, niebo). Najwyraźniej traktowane jako nazwa własna.
¤ niebo, niebiosa Menel (firmament). Najwyraźniej traktowane jako nazwa własna.
¤ niewolnik mól
¤ noc lómë (lómi-)
¤ obserwować tir- (pilnować)
¤ odejść auta- (opuścić), czas przeszły oantë perfekt oantië jeśli chodzi o fizyczne opuszczenie jednego miejsca i przejście do innego ale czas przeszły vánë i prefekt avánier przy znikaniu albo umieraniu
¤ odległy haira (daleki)
¤ odnowić envinyata-
¤ odważyć się verya-
¤ oko hen (hend-)
¤ on - końcówka -s jako podmiot (prawdopodobnie również jako dopełnienie "go") (również znaczy "ona")
¤ ona - końcówka -s jako podmiot (prawdopodobnie również jako dopełnienie "ją") (znaczy także "on")
¤ oni - końcówka w podmiocie -ntë
¤ ono - końcówka -s jako podmiot lub dopełnienie; również zaim. niezależny ta (to)
¤ opuścić auta- (odejść), czas przeszły oantë perfekt oantië jeśli chodzi o fizyczne opuszczenie jednego miejsca i przejście do innego ale czas przeszły vánë i perfekt avánier przy znikaniu albo umieraniu
¤ osiem tolto; ósmy toltëa
¤ ostatni telda
¤ panna vendë
¤ para (żonata para) veru (mąż i żona, małżonkowie)
¤ piąty lempëa
¤ pić suc-
¤ pierwszy minya
¤ pięć lempë; piąty lempëa
¤ piękny vanya (ładny)
¤ pilnować tir- (obserwować)
¤ pisać tec-
¤ po apa
¤ pobudzać (czas. bezosobowy) or-, wariant ora- (skłaniać)
¤ pod nu
¤ podążać lelya- (iść, podróżować), czas przeszły lendë, perfekt [e]lendië
¤ podłoga talan (talam-)
¤ podnosić orta- (wznosić, wznosić się)
¤ podróżować lelya- (iść, podążać), czas przeszły lendë, prefekt [e]lendië
¤ pokój (brak wojny) sérë
¤ pokój sambë (pomieszczenie)
¤ południe (strona świata) Hyarmen ). Najwyraźniej traktowane jako nazwa własna.
¤ pomieszczenie sambë (pokój)
¤ pomiędzy imbë
¤ pomysł noa
¤ posiadać harya- (mieć)
¤ posiadający arwa (kontrolujący, mający - łączy się z dopełniaczem)
¤ potężny taura
¤ poza et (naprzód); na zewnątrz et + ablativus
¤ poza pella (w quenyi używane jako postpozycja)
¤ północ (strona świata) Formen (najwyraźniej traktowana jako nazwa własna)
¤ prawy (kierunek) forya
¤ przerażać ruhta- (straszyć)
¤ przeszły vanwa (miniony)
¤ przez ter
¤ przychodzić tul-
¤ przyjaźń nilmë
¤ ptak aiwë
¤ puchar yulma
¤ puścić lerya- (uwolnić)
¤ radość alassë
¤ ranić harna-
¤ ręka ranco (rancu-)
¤ robić car-
¤ rozciągać się palu-
¤ rozpadlina cilya (wąwóz)
¤ róg (zwierzęcy lub góry) rassë
¤ rzecz engwë
¤ rzeczywisty anwa (konkretny, właściwy)
¤ rzeka sírë
¤ sanktuarium yána (miejsce święte)
¤ są nar
¤ siedem otso; siódmy otsëa
¤ silny (fizycznie) polda (krzepki)
¤ siostra seler (sell-)
¤ skakać cap-
¤ skarb harma
¤ skłaniać (czas. bezosobowy) or-, wariant ora- (pobudzać)
¤ słońce Anar ). Najwyraźniej traktowane jako nazwa własna.
¤ słyszeć hlar-
¤ statek cirya
¤ straszydło (w świecie Tolkiena również "Orc") urco (urcu-)
¤ syn yondo
¤ sześć enquë; szósty enquëa
¤ szybki linta (potwierdzone tylko w formie mnogiej: lintë)
¤ ścigać roita-
¤ śmiać się lala-
¤ śnić się (czas. bezosobowy) óla-
¤ śpiewać linda-
¤ świat Ambar (najwyraźniej traktowany jako nazwa własna)
¤ światło cala
¤ świecić (białym lub srebrnym światłem) sil-
¤ święcić airita- (czas przeszły airitánë)
¤ święte miejsce yána (sanktuarium)
¤ tajność muilë
¤ tajny nulda
¤ tam tanna (w tamtym kierunku)
¤ tamten zaim. wskazujące: tamten: tana; tamten, poprzedni: yana (w odniesieniu do jakiegoś przeszłego czasu); tamten (ów): enta (w odniesieniu do jakiegoś przyszłego momentu)
¤ temu yá (postpozycja tak jak odpowiednik polski?)
¤ ten (zaim. wskazujący) sina
¤ to - zaim. niezależny: ta
¤ trucizna sangwa
¤ trzeci nelya, także neldëa
¤ trzy neldë; trzeci nelya, także neldëa
¤ tutaj sinomë (w tym miejscu)
¤ twój - końcówka dzierżawcza -lya
¤ ty - końcówka podmiotu -lyë, zaim. niezależny le, zaim. emfatyczny elyë. (Nie jest wiadomo, czy te formy z L oznaczają zarówno mnogie "wy" jak i pojedyncze "ty", czy jedynie formę pojedynczą. W niektórych wersjach quenyi "wy" najwyraźniej wyrażane jest przez końcówkę -llë, zaim. emfatyczny ellë, ale te formy nie są używane w ćwiczeniach do tego kursu. Krótki zaimek le może mieć formę oboczną lye oznaczającą pojedyncze "ty", ale w tych ćwiczeniach używane jest tylko le.) - Również zażyła forma dopełnieniowa tye (= cię).
¤ ulica mallë (droga)
¤ umieć ista-, czas przeszły sintë
¤ umierać fir- (wygasać)
¤ upadać lanta-
¤ usta anto
¤ uwolnić lerya- (puścić)
¤ w tym miejscu sinomë (tutaj)
¤ walczyć mahta-
¤ warga pé (liczba podwójna peu = para warg)
¤ wąwóz cilya (rozpadlina)
¤ wąż ango (angu-)
¤ widzieć cen-
¤ wiedzieć (+ bezokolicznik: umieć) ista- (czas przeszły sintë)
¤ wiele rimba (liczny). W połączeniu z rzeczownikami w lm przymiotnik ten występuje w formie mnogiej rimbë.
¤ wielki alta (duży)
¤ wierzba tasar
¤ wieża mindon (wielka wieża)
¤ wino limpë
¤ właściwy anwa (rzeczywisty, konkretny)
¤ włócznia ehtë (być może z rdzeniem ehti-)
¤ wojownik ohtar
¤ wschód (strona świata) Rómen (najwyraźniej traktowany jako nazwa własna)
¤ wszystko ilya (przed rzeczownikiem w lm ilyë)
¤ wygasać fir- (umierać)
¤ wysoki halla
¤ wystarczać farya-, czas przeszły farnë
¤ wysyłać menta-
¤ wzgórze ambo
¤ wznosić orta- (wznosić się, podnosić)
¤ wznosić się orta- (wznosić, podnosić)
¤ wzywać tulta-
¤ zachód (strona świata) Númen (najwyraźniej traktowany jako nazwa własna)
¤ zakończyć (coś) metya-
¤ zbierać hosta- (gromadzić)
¤ zima hrívë
¤ złoto malta
¤ zły úmëa (Uwaga: to słowo potwierdzone jest jedynie w Etymologiach. Bardziej powszechne słowo na "zły" to prawdopodobnie ulca, ale úmëa używane jest w tym kursie do ćwiczenia dość rzadkich przymiotników zakończonych na -ëa.)
¤ znajdować hir-
¤ zwierzę laman (lamn- lub po prostu laman-)
¤ że - partykuła wprowadzająca zdania podrzędne: sa.
¤ żonata para veru (mąż i żona, małżonkowie)
¤ życzyć sobie mer- (chcieć)