Zestaw 16
Dochód narodowy zapewniający równowagę w gospodarce zamkniętej bez udziału państwa - ujęcie graficzne.
Popyt globalny bez udziału państwa jest uzależnione od autonomicznego popytu konsumpcyjnego oraz Ia autonomicznego popytu inwestycyjnego.
Kąt nachylenia zdeterminowany jest krańcową skłonnością do konsumpcji, im jest wyższa krańcowa skłonność do konsumpcji tym większy kąt nachylenia funkcji popytu globalnego.
Gospodarka osiąga równowagę na rynku towarowym w krótkim okresie czasu w warunkach stałych cen w punkcie przecięcia linii 45o z funkcją popytu globalnego.
Punkt równowagi krótkookresowej E oznacza, że wartość globalnych wydatków zrównuje się z wartością wytworzonych dóbr i usług z wartością dochodów czyli AD = Y .
W punkcie tym planowane oszczędności = planowane inwestycje.
Punkty leżące poniżej poziomu przecięcia popytu globalnego z linią 45o obrazują nadwyżkę podaży na rynku dóbr i usług. Konsekwencją takiej sytuacji jest zmniejszanie produkcji.
Klasyczna koncepcja kształtowania DN .
Dochód narodowy według neoklasyków
Według neoklasyków podaż globalna jest pionowa i odpowiada produkcji potencjalnej. Taki kształt podaży globalnej wynika z przekonania o doskonałej giętkości cen i płac i dużej skuteczności mechanizmu rynkowego.
Mechanizm ten zapewnia likwidację wszelkich nierównowag, zarówno na rynku towarowym jak i czynników produkcji. Kształtowanie się produkcji faktycznej na poziomie produkcji potencjalnej stanowi efekt racjonalnego podejmowania decyzji przez przedsiębiorstwa.
Zmiany poziomu popytu globalnego oddziałują jedynie na ogólny poziom cen bez jakiegokolwiek wpływu na rozmiary produkcji.
Zmiany rozmiarów produkcji są jedynie efektem zmian w zasobach czynników produkcji lub efektywności ich wykorzystania. Zmiany te mają charakter długookresowy.
Rola banku centralnego we współczesnej gospodarce.
Bank Centralny jest to bank bankierów. Jego pierwotną funkcją jest regulowanie
podaży rezerw bankowych, a przez to regulowanie podaży pieniądza i kredytów
w gospodarce. Bank Centralny realizuje następujące cele:
• stabilność cen
• szybki wzrost gospodarczy
• niskie bezrobocie.
Bank Centralny może oddziaływać na globalny popyt, a przez to na wielkość produkcji i na ceny. Jeśli wystąpi nadmierny popyt i związany z nim wzrost cen, Bank Centralny może ograniczyć podaż pieniądza i odwrotnie. Jeśli utrzymuje się wysokie bezrobocie, to Bank Centralny może zwiększyć podaż pieniądza. Proces, za pomocą którego Bank Centralny oddziałuje na globalny popyt, a przez to na wielkość produkcji i poziom cen,
składa się z pięciu etapów:
* ETAP I
Banki muszą utrzymywać rezerwy w stosunku do depozytów. Jeśli Bank Centralny
chce zmniejszyć podaż pieniądza, to podejmuje działania zmierzające do ograniczenia rezerw
dostępnych dla banku.
* ETAP II
Zmniejszenie rezerw bankowych powoduje wielokrotne (mnożnikowe) ograniczenie
całości pieniądza bankowego.
* ETAP III
Ograniczenie podaży pieniądza czyni pieniądz droższym i trudniej dostępnym.
Mówimy, że jest to twardszy pieniądz. Zmniejszona podaż pieniądza spowoduje wzrost stóp
procentowych, a w efekcie zmniejsza kwoty pożyczek dostępnych dla ludzi, czyli kredytów.
* ETAP IV
Wyższe stopy procentowe, czyli trudniejszy kredyt powodują, że wydatki publiczne
i prywatne, a zwłaszcza inwestycje, mają tendencję spadkową. Globalny popyt zmniejsza się,
co można wyrazić przesunięciem w dół krzywej łącznych wydatków C+I+G.
* ETAP V
Nacisk trudnego pieniądza zmniejszającego globalny popyt prowadzi do zmniejszania
dochodów, wzrostu bezrobocia i ograniczenia poziomu inflacji. Aby zilustrować zmiany w
produkcji i zatrudnieniu, należy dokonać analizy łącznej podaży i łącznego popytu oraz
wpływu tych wielkości na zmiany inwestycji. Bank Centralny może pobudzić aktywność
gospodarczą w okresie, w którym gospodarka znajduje się w depresji. Odbywa się to w
następujący sposób:
Bank Centralny zwiększa rezerwy, a pozostałe banki zwiększają w sposób mnożnikowy
depozyty. Zwiększa się podaż pieniądza, który staje się łatwiejszy, ponieważ niższe
oprocentowanie ułatwia dostęp do kredytu. Powoduje to wzrost wydatków wrażliwych na
stopę procentową, szczególnie inwestycji. Ze wzrostem dochodów rośnie konsumpcja,
powodując mnożnikowy wzrost produkcji oraz spadek bezrobocia, może też zwiększać się
inflacja. Oddziaływanie polityki pieniężnej Banku Centralnego na produkcję
i inflację ilustruje rysunek.
Kształtując politykę pieniężną, Bank Centralny oddziałuje na te zmienne, które
znajdują się w jego gestii, a mianowicie: operacje otwartego rynku, stopę dyskontową, stopę
rezerw obowiązkowych.
Narzędzia polityki monetarnej (pieniężnej) pomagają kształtować rezerwy banków,
podaż pieniądza i stopę procentową, które są bezpośrednimi celami polityki pieniężnej.
Współdziałając z polityką fiskalną, Bank Centralny może oddziaływać na cele
makroekonomiczne (ostateczne), którymi są:
• realny PNB
• bezrobocie
• inflacja.
Bank Centralny koncentruje się głównie na celach bezpośrednich, tzn. na wielkości
rezerw, podaży pieniądza i stopy procentowej.
Wyszukiwarka