Ustrój administracji rządowej i samorządowej 21 listopada 2009r, Ustrój administracji rządowej i samorządowej w Polsce


Ustrój administracji rządowej i samorządowej 21 listopada 2009r.

Centralna Administracja rządowa

Rada Ministrów

Konstytucja Rozdział VI Rada Ministrów i Administracja Rządowa, Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996r. o Radzie Ministrów -tu znajdują sie przepisy dotyczące RM.

Rada Ministrów

Bardzo często na potrzeby praktyki utożsamia się pojęcia Rada Ministrów i Rząd. Było to zasadne w sensie normatywnym przed wejściem w życie nowej Konstytucji w 1997r. jednak obecnie Konstytucja nie posługuje się w ogóle pojęciem rządu, pojęcie to oderwało się od pojęcie Rady Ministrów i przyjęło nieco inne znaczenie. Na potrzeby wykładu pojęcia te będą stosowane zamiennie. Pojęcie rządu utożsamia się z tymi wszystkim działaniami, które mają nadają kierunek polityki działań administracji rządowej, a wykraczają poza samą Radę Ministrów. Pojęcie rządu jest pojęciem szerszym i utożsamianym z tworzeniem polityki -czyli więcej niż sama RM. Pojęcie rządu to jest ta sfera polityczna.

Rada Ministrów jest klasycznym naczelnym organem administracji publicznej. Po pierwsze jest powoływany przez Sejm, po drugie ma zwierzchni charakter wobec innych organów państwa i po trzecie właściwość terytorialna RM rozciąga się na całe terytorium RM. Pozycja ustrojowa RM jest bardzo silna w art. 10 ust. 2 Konstytucji mowa jest o tym, że władzę wykonawczą sprawują Prezydent RP i Rada Ministrów.

Podstawowe cechy ustrojowej pozycji RM

- jest organem wykonawczym, jest organem o charakterze kolegialnym, ale większość jej członków to zarazem odrębne jednoosobowe monokratycznie organy administracji rządowej o ważnym zakresie kompetencji.

- jako organ władzy wykonawczej posiada kompetencje bieżącego prowadzenia polityki państwa, a to oznacza, że wszystkie sprawy polityki państwa, które nie są zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego należą do RM (art. 146 ust. 2 Konstytucji), a zgodnie z ust. 1 art. 146 Konstytucji Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną RP.

- Rada Ministrów sprawuje kierownictwo całego systemu administracji rządowej. Oznacza to, że cały układ administracji rządowej jest jej podporządkowany (art. 146 ust. 3 Konstytucji).

W Konstytucji spośród naczelnych organów administracji rządowej (RM, PRM i Ministrowie) nie są wymienione żadne inne centralne organy administracji rządowej, czyli wszystkie przekształcenia o charakterze dekoncentracyjnym które następują w ramach administracji rządowej już następują na gruncie ustawowym i nie mają podstawy konstytucyjnej, mieszczą się w ramach Konstytucji, ale nie są uregulowane w Konstytucji.

Konstytucja nie podnosi do rangi zasady konstytucyjnej kolegialności funkcjonowania RM.

Skład Rady Ministrów

Rada Ministrów jest organem kolegialnym, w skład RM wchodzą podmioty, które same mają status odrębnych naczelnych organów administracji publicznej. Oznacza to, że członkowie RM występują, z założenia niemal wszyscy, w podwójnej roli. Po pierwsze jako samodzielne organy administracji rządowej i po drugie jako członkowie organu kolegialnego. Konstrukcja ta ma na celu zastąpienie resortów działami, chodziło o umocnienie pozycji przewodniczącego organu kolegialnego czyli Prezesa RM. To oznacza również, że poszczególni członkowie RM muszą ze sobą współdziałać, a nie konkurować. Czyli zupełna autonomia resortowa jest ograniczona tą podwójną rolą członków RM. W ustawie o Radzie Ministrów niezależnie od ministrów mowa jest o Członkach Rady Ministrów i poświęca im szczegółowe regulacje.

Członków Rady Ministrów dotyczą art. 7 do 9 Ustawy o Radzie Ministrów.

Zgodnie z art.  7  ust 1. Członek Rady Ministrów uczestniczy, na zasadach określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w ustalaniu polityki państwa, ponosząc za treść i za realizację działań Rządu odpowiedzialność w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. A więc nie minister, nie prezes tylko każdy członek RM i ponosi za to odpowiedzialność (np. przed Trybunale Stanu).

W ust. 2 Członek Rady Ministrów jest obowiązany, w zakresie swojego działania, do inicjowania i opracowywania polityki Rządu, a także przedkładania inicjatyw, projektów założeń projektów ustaw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia Rady Ministrów - na zasadach i w trybie określonych w regulaminie pracy Rady Ministrów. Jest to bardzo ważny obowiązek.

W ust. 3. Członek Rady Ministrów realizuje politykę ustaloną przez Radę Ministrów. To jest ten moment koordynacji pracy Rady Ministrów, ten moment związania działań podejmowanych przez niezależne organy władzy państwowej.

Ust. 4 jest rozwinięciem ust. 3 Członek Rady Ministrów, realizując politykę ustaloną przez Radę Ministrów, w szczególności:

1) współdziała z innymi członkami Rady Ministrów;

2) nadzoruje działalność terenowych organów administracji rządowej;

3) współdziała z samorządem terytorialnym, organizacjami społecznymi i przedstawicielstwami środowisk zawodowych i twórczych;

4) występuje do Prezesa Rady Ministrów o powołanie zespołów międzyresortowych do wykonywania zadań wykraczających poza zakres jego działania;

5) po zawiadomieniu Prezesa Rady Ministrów powołuje rady i zespoły, jako organy pomocnicze w sprawach należących do zakresu jego działania.

Art. 8. Członek Rady Ministrów reprezentuje w swoich wystąpieniach stanowisko zgodne z ustaleniami przyjętymi przez Radę Ministrów.

Czyli mówiąc kolokwialnie CRM nie może uciec przed polityką RM i zawsze powinien prezentować stanowisko zgodne z ustaleniami RM.

Art. 9. 1. Członek Rady Ministrów, upoważniony przez Radę Ministrów, reprezentuje Rząd przed Sejmem Rzeczypospolitej Polskiej w sprawach rozpatrywanych z inicjatywy Rady Ministrów. W takim wypadku minister składa, po porozumieniu się z Prezesem Rady Ministrów, wszelkie oświadczenia w imieniu Rządu. Jest szczegółową normą prawną i dotyczy działania CRM na forum Sejmu oraz innych organów państwowych. Ważne jest to, że jest upoważniony przez RM np. rządowy projekt ustawy.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do reprezentowania Rządu w innych sprawach rozpatrywanych przez Sejm. W takim wypadku upoważnienia do reprezentowania Rządu może, w uzasadnionych wypadkach, udzielić ministrowi Prezes Rady Ministrów.

3. Prezes Rady Ministrów może, na wniosek ministra:

1) udzielić upoważnienia do reprezentowania Rządu przed Sejmem sekretarzowi stanu lub podsekretarzowi stanu (czyli wiceminister) w danym ministerstwie, pełnomocnikowi Rządu lub kierownikowi urzędu centralnego (np. główny Komendant Policji);

2) udzielić upoważnienia do reprezentowania Rządu w Sejmie, poza posiedzeniem plenarnym, innej osobie czynnej w danym dziale administracji rządowej. -czyli w komisjach mogą być inne osoby, nie tylko wymienieni w pkt 1.

4. Zasady określone w ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do wszystkich innych sytuacji wymagających upoważnienia do reprezentowania Rządu przed innymi organami państwowymi, w szczególności przed Senatem Rzeczypospolitej Polskiej i Trybunałem Konstytucyjnym.

5. Zasady i tryb udzielania odpowiedzi na interpelacje i zapytania poselskie regulują odrębne przepisy.

To nie jest tak, że tylko CRM występuje na forum Sejmu, to jest regulacja podstawowa, ale czasami zdarza się, że występuje ktoś niższego szczebla, ale bardziej fachowy (art. 9 ust. 3 Ust o RM).

Skład Rady Ministrów

Art. 147 Konstytucji

Ust. 1 Rada ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

Ust. 2 W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów.

Ust. 3 Prezes i wiceprezes Rady Ministrów mogą pełnić także funkcje ministra.

Ust. 4 W skład Rady Ministrów mogą być ponadto powoływani przewodniczący określonych w ustawach komitetów. To są przepisy wskazujące skład RM. Można podzielić członków tych, którzy są obligatoryjnie (PRM i M) i fakultatywnie (wiceprezesi RM, przewodniczący komitetów).

Nie ma innych członków RM niż ci wyżej wymienieni.

Pełnomocnik rządu nie jest członkiem Rady Ministrów, chyba, że jest równocześnie wiceprezesem. ???? Pełnomocnik Rady Ministrów reprezentuje Radę Ministrów, ale nie wchodzi w jej skład.

Art. 149 ust. 1 Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy. Mamy takich ministrów którzy kierują określonym działem i są tacy, którzy nie kierują ale wypełniają zadania Prezesa Rady Ministrów. Ten podział odzwierciedla dawny podział na ministrów resortowych i bez teki.

Lista działów jest określona w Ustawie o Działach Administracji Rządowej. Natomiast nie ma ograniczeń dotyczących zakresu działania ustawowych, oczywiście poza zakresem ogólnych kompetencji rządu, dotyczących działania tych ministrów bez działów. Ministrowie muszą wchodzić w skład rządu jest to obligatoryjne. Ministrowie bez teki nie muszą być powołani, podobnie jeśli chodzi o wiceprezesa. W rozporządzeniu atrybucyjnym musi być określony zakres zadań ministra bez teki.

Powoływanie Rady Ministrów

Powoływanie następuje na gruncie Konstytucji. Konstytucja wyróżnia procedurę zasadniczą oraz procedury zastępcze/rezerwowe, które są uruchomiane gdy ta pierwsza nie doprowadzi do utworzenia RM. Wszystkie te procedury wymagają współdziałania różnych organów władzy państwowej (Prezydenta, Sejmu i Prezesa RM). W art. 154 Konstytucji jest podstawowa część tej regulacji. To jest w zasadzie dziedzina prawa konstytucyjnego, ale na ich tle pokazana jest centralna pozycja Prezesa RM.

Prezydent desygnuje Prezesa Rady Ministrów, Premier proponuje skład Rady Ministrów, po przedstawieniu składu RM, Prezydent powołuje Premiera wraz z pozostałymi CRM. Prezydent odbiera przysięgę i w ten sposób konstytuuje się RM, ale to jeszcze nie koniec, ponieważ Prezes RM w terminie określonym w Konstytucji występuje o wotum zaufania od Sejmu. Są wymogi dotyczące głosowania. Jeśli wotum zaufania zostanie udzielone w Sejmie to mamy już Radę Ministrów. Jeśli nie ma wotum zaufania to Prezes RM musi złożyć dymisję rządu.

Jak nie uda sie premierowi zebrać składu rządu, albo gdy nie uzyska wotum zaufania to rozpoczyna się pierwsza procedura rezerwowa. Wtedy Prezesa RM wybiera Sejm i również proponowanych przez niego CRM i taki proponowany skład RM powołuje Prezydent i odbiera od nich przysięgę. I wtedy Prezydent jest powołany do tego, aby powołać tą RM.

Jeśli nie uda się wyłonić RM w ramach pierwszej procedury rezerwowej to rozpoczyna się druga procedura rezerwowa. Wtedy inicjatywa należy do prezydenta i on w terminach określonych powołuje Prezesa RM i na jego wniosek CRM oraz odbiera od nich przysięgę. Następnie Sejm udziela wotum zaufania głosując w określonej procedurze umożliwiając ukonstytuowanie się rządu.

Jeśli ta druga procedura zawiedzie to mamy do czynienia z sytuacją, że nie możliwości utworzenia rządu w oparciu o większość parlamentarną i w związku z tym Prezydent musi skrócić kadencję i zarządzić nowe wybory i cała procedura rusza od nowa.

Funkcjonowanie Rady Ministrów jest bardzo ściśle związane z kadencją Parlamentu. Ukonstytuowanie się nowo wybranego Sejmu budzi konieczność złożenia dymisji przez dotychczasową RM i powołania nowej RM. To może być ten sam skład, ale muszą przejść całą tą procedurę, bo jest nowy skład Parlamentu. Zasadą jest, że do czasu, aż zacznie działać nowy parlament funkcjonuje nadal RM.

Mogą się jeszcze pojawić okoliczności kiedy konieczna jest dymisja RM i określa je art. 162 Konstytucji.

Prezes Rady Ministrów składa dymisję:

W każdym z tych przypadków Prezydent powierza dalsze sprawowanie obowiązków RM do czasu powołania nowej. Nigdy nie mamy do czynienia z sytuacją, że nikt w Polsce nie rządzi.

Przewodniczący komitetów określonych w ustawach.

Obecnie istnieje jeden taki komitet, kiedyś istniał jeszcze jeden -Komitet Badań Naukowych, ale obecnie istniej jeden i jest to -Komitet Integracji Europejskiej.

Ten komitet działa na podstawie Ustawy z 8 sierpnia 1996r. o Komitecie Integracji Europejskiej. Ustawa ta w art. 1 powołuje do życia Komitet Integracji Europejskiej, który jest naczelnym organem administracji rządowej, który ma konkretne zadania. Art. 2 mówi jakie są typowe działania tego Komitetu.

Komitet

W skład komitetu wchodzi Przewodniczący (art. 4 ust. 2, który wchodzi w skład RM), członkiem jest Sekretarz Komitetu, który jest powoływany i odwoływany przez Prezesa RM na wniosek Przewodniczącego Komitetu. Po trzecie są jeszcze członkowie Komitetu Integracji Europejskiej. Mamy więc do czynienia z organem monokratycznym. Członkami Komitetu są Ministrowie.

W art. 13 Ustawy o Działach Administracji Rządowej (zakres zadań i kompetencji Komitetu Integracji Europejskiej i jego przewodniczącego w zakresie działu, o którym mowa w art. 5 pkt 8, określają przepisy odrębne. -chodzi o dział integracja europejska). Z dniem 1 stycznia 2010r, traci moc obowiązującą i następują zmiany. Nastąpi zmiana art. 13 ustawy o Działach Administracji Rządowej, zamiast tego odesłania wprowadzi się nowy dział -członkowstwo w Unii Europejskiej. Ten dział będzie podczepiony pod dział spraw zagranicznych, czyli działy członkowstwa w Unii i spraw zagranicznych będzie musiał mieć pod sobą jeden minister. Ta sama ustawa, która powołuje nowy dział i likwiduje Komitet Integracji Europejskiej powołuje do życia nowy podmiot, a mianowicie Komitet ds. europejskich. Określa to Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009r. o Komitecie ds. Europejskich wchodzący w życie 1 stycznia 2010r.. Art. 1 tej ustawy -określa zasady współpracy Członków Rady Ministrów oraz innych organów administracji rządowej w sprawach związanych z członkowstwem w UE. Czyli nie powołuje nowego organu administracji rządowej, ale określa jakieś zasady współpracy. Czyli ten nowy Komitet to nie jest żaden organ tylko forma współpracy. W skład tego komitetu wchodzić będą -Przewodniczącym będzie Minister właściwy ds. członkowstwa w UE czyli spraw zagranicznych, ale reprezentowany przez sekretarza ds. europejskich (czyli wiceminister). Członkami będą Ministrowie działowi reprezentowani przez sekretarzy lub podsekretarzy ministerstwa. Ostatnią kategorią członków będzie Szef Kancelarii Prezesa RM. Ważne jest to, że ten komitet podejmować będzie w imieniu Rady Ministrów wszystkie działania, które do tej pory w zasadzie podejmowała RM wspomagana przez Komitet Integracji Europejskiej. On będzie formułował stanowiska RM, które będą prezentowane na forum UE, jeżeli RM powierzy mu takie zadanie. Jeżeli takie stanowisko nie zostanie zakwestionowane przez RM to będzie ono stanowiskiem RM na forum UE, to jest taka forma delegacji kompetencji. Uczynienie z Komitetu, który nie jest organem administracji rządowej podmiotu, który de facto będzie rozstrzygał o najważniejszych sprawach związanych z realizacją uprawnień związanych z wykonywaniem przez RM polityki zagranicznej zostało w doktrynie, ale też przez odpowiednie organy administracji zakwestionowane pod względem zgodności z Konstytucją. To, że taki Komitet, którego skład stanowią członkowie administracji, a nie konstytucyjne organy wchodzące w skład RM, która to ma prowadzić politykę zagraniczną polski, że właśnie taki Komitet został uznany za co najmniej kontrowersyjny z punktu widzenia art. 146 Konstytucji. Na etapie prac legislacyjnych tej ustawy została wydana uchwała Rady Legislacyjnej, a wiec specjalnego organu administracji rządowej, który jest powołany po to by recenzować prace legislacyjne prowadzone przez rząd, w której treści zakwestionowano zgodność tego projektu z Konstytucją. I wyrażono sugestię, że ze względu na swoje wady ten projekt nie powinien być procedowany. Ustawa została jednak uchwalona, inne racje przeważyły.

Tryb pracy Rady Ministrów

Działa wyłącznie kolegialnie. W art. 2 Ustawy o RM (Art. 2. 1. Rada Ministrów, wykonując ustanowione dla niej w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ustawach zadania i kompetencje, rozpatruje sprawy i podejmuje rozstrzygnięcia na posiedzeniach.

2. Rada Ministrów może również rozstrzygać poszczególne sprawy w drodze korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk (drogą obiegową).

3. Organizację i tryb swojej pracy Rada Ministrów określa w regulaminie.) mowa jest o tym, że RM działa nie tylko kolegialnie, ale również w trakcie posiedzeń podejmowane są rozstrzygnięcia RM -stanowione są uchwały RM. W konsekwencji co do zasady jeżeli RM postanowiła coś poza posiedzeniem to gdyby nie było innych przepisów to takie rozstrzygnięcia byłby niewiążące i nie miałby rangi rozstrzygnięć RM. Niemniej jednak w ust. 2 art. 2 ustawa wprowadza taką zasadę. Przewidziano, ze wyjątkowo poszczególne sprawy RM może rozstrzygać w drodze głosowania korespondencyjnego. Szczegółową regulację pracy RM określa regulamin pracy RM. Jest to szczegółowy akt prawny uchwalony przez RM.

Pracami tego organu kolegialnego jakim jest RM przewodniczy Prezes Rady Ministrów. Prezes RM w szczególności zwołuje posiedzenia RM, ustala porządek tych posiedzeń i przewodniczy nim (Art. 17 Ustawy o RM. Prezes Rady Ministrów zwołuje posiedzenia Rady Ministrów, ustala ich porządek i im przewodniczy). Posiedzenia RM co do zasady odbywają się w stałych terminach. Prezes RM ustala również terminarz. Tak jest co do zasady, ale niekiedy w uzasadnionych przypadkach może się okazać, że jest konieczne zwołanie dodatkowego posiedzenia i Prezes RM może wyznaczyć dodatkowy termin posiedzenia. O takim posiedzeniu Prezes RM musi zawiadomić członków nie później niż na tydzień przed takim dodatkowym posiedzeniem.

Jeżeli Prezes RM z różnych przyczyn nie może uczestniczyć w posiedzeniu wtedy zastępuje go wice prezes lub jeden z ministrów jak nie ma wiceprezesa (Art. 6. 1. W razie nieobecności Prezesa Rady Ministrów lub w innym wypadku czasowej niemożności wykonywania przez niego obowiązków w Radzie Ministrów, pracami Rady Ministrów kieruje wiceprezes Rady Ministrów wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów lub jeden z ministrów, jeżeli wiceprezes Rady Ministrów nie został powołany.

2. Wiceprezes Rady Ministrów wykonuje, w imieniu Prezesa Rady Ministrów, zadania i kompetencje w zakresie powierzonym przez Prezesa Rady Ministrów)

Organem pomocniczym RM jest Sekretarz Rady Ministrów, który przygotowuje posiedzenia RM i obsługuje ich przebieg i robi to co jest określone w art. 18 Ustawy o RM (Art. 18. 1. Posiedzenie Rady Ministrów przygotowuje i obsługuje sekretarz Rady Ministrów, do którego należą również sprawy związane z:

1) przyjmowaniem od wnioskodawców oraz przekazywaniem członkom Rady Ministrów projektów dokumentów rządowych;

2) opracowywaniem protokołu ustaleń przyjętych przez Radę Ministrów;

3) przygotowywaniem dokumentów rozpatrywanych przez Radę Ministrów oraz przedkładanych do podpisu Prezesowi Rady Ministrów;

4) koordynowaniem działalności legislacyjnej Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów.

2. Sekretarz Rady Ministrów uczestniczy w rozpatrywaniu spraw przez Radę Ministrów. -oczywiście bez prawa głosu).

Art. 22 stanowi, że posiedzenia RM nie są jawne (Art. 22. 1. Posiedzenia Rady Ministrów są niejawne.

1a. Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka Rady Ministrów, może zezwolić zaproszonym osobom na przysłuchiwanie się posiedzeniu Rady Ministrów w całości lub w części oraz na udzielanie wyjaśnień.

2. Rada Ministrów jest obowiązana informować opinię publiczną o przedmiocie posiedzenia oraz o podjętych rozstrzygnięciach. Nie dotyczy to spraw, w stosunku do których Prezes Rady Ministrów zarządził tajność obrad). Jest to bardzo ważna zasada. Nie jest tak, że każdy może sobie pójść i obserwować posiedzenie RM. Prezes RM z własnej inicjatywy lub na wniosek członka RM może zezwolić zaproszonym osobom na przysłuchiwanie w posiedzeniu. Niezależnie od tego, że posiedzenia są niejawne RM jest zobowiązana informować opinię publiczną o przedmiocie posiedzenia i przyjętych rozstrzygnięciach. Ale jest zupełnie inna sprawa niż jawność obrad (np. w Sejmie).

Zadania i kompetencje Rady Ministrów

Zostały one określone w Konstytucji art. 146 ust. 1 (Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej), który formułuje ogólnązasdę, ze RM prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną. Art. 146 ust. 4 uszczegóławia tą zasadę wskazując przykładowo niektóre kompetencje RM (art. 146 ust. 4. Konstytucji W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:

1) zapewnia wykonanie ustaw,

2) wydaje rozporządzenia,

3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,

4) chroni interesy Skarbu Państwa,

5) uchwala projekt budżetu państwa,

6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,

7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,

8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,

9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,

10) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,

11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,

12) określa organizację i tryb swojej pracy.

Wyliczenie to nie jest jednak wyczerpujące, zawsze należy je odczytywać w świetle tej ogólnej zasady z art. 146 ust. 1.

Kompetencje Rady Ministrów są w art. 146 ust. 4. Z punktu widzenia prawa administracyjnego ważne jest to, że RM po pierwsze kieruje administracją rządową (art. 146 ust. 3 Konstytucji 3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową). To kierownictwo oznacza pełen wpływ RM na administrację rządową, na działanie wszelkich organów administracji rządowej, która jest administracją zcentralizowaną. W szczególności zakres działań RM czyli kierownictwo obejmuje koordynację i kontrolę organów administracji rządowej. Dba o to aby wszyscy ministrowie działali w sposób spójny i również inne podmioty należące do struktury administracji rządowej.

Rada Ministrów zapewnia wykonanie ustaw i wydaje rozporządzenia wykonawcze. Chodzi o to, że RM może spowodować aby inne organy należące do administracji rządowej wykonywały ustawy, wypełniały dyspozycje ustawowe i nie wykraczały poza zakres podstaw do działania. Czyli RM dba o to aby organy administracji rządowej przestrzegały zasady legalizmu. Wydając rozporządzenia RM sama stanowi prawo, wykonuje tę funkcję prawodawczą.

Trzecia kategoria to kontrolowanie i koordynowanie prac organów należących do administracji rządowej. Te kompetencje mieszczą się w ramach kierownictwa.

Po czwarte kolejną kategorią zadań jest wykonywanie funkcji w zakresie budżetu państwa (punkty 4, 5 i 6 art. 146 ust. 4 Konstytucji).

Po piąte kolejną kategorią kompetencji jest wykonywania zadań z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego, porządku publicznego, bezpieczeństwa zewnętrznego i obronności.

Po szóste kolejną kompetencją RM jest prowadzenie polityki zewnętrznej, a zatem ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi w tym w szczególności z Unią Europejską.

Po siódme RM współpracuje z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkowstwem w Unii Europejskiej. To właśnie ta współpraca odbywa się na podstawie ustawy kooperacyjnej z dnia 11 marca 2004r. i dotyczy takiej sfery jak stanowienie prawa Unii Europejskiej, wykonywanie prawa Unii Europejskiej, a zatem stanowienie Polskiego prawa które wykonuje prawo Unii Europejskiej np. implementacja dyrektyw oraz opiniowania kandydatów na niektóre stanowiska w ramach Unii Europejskiej. Kandydat na członka do Komisji Europejskiej jest desygnowany przez RM ale musi zostać zaopiniowany przez odpowiednie organy Sejmu.

Ostatnia kompetencja to określenie trybu i organizacji własnej pracy czyli uchwalenie regulaminu. Regulamin pracy UCHWAŁA Nr 49 RADY MINISTRÓW z dnia 19 marca 2002r.

RM nie wydaje zarządzeń, RM stanowi uchwały, wydaje rozporządzenia ale uchwalając je, a nie działając jak organ monokratyczny. To jest właśnie przejaw kolegialności.

Organ pomocniczy RM na którym spoczywają obowiązki organizowania sprawnej pracy RM to Kancelaria Prezesa RM. Jest to organ o którym mowa w art. 26 ustawy o RM (Art. 26. 1. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, zwana dalej "Kancelarią", zapewnia obsługę:

1) Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów;

2) wiceprezesów Rady Ministrów;

3) (skreślony);

4) Kolegium do Spraw Służb Specjalnych;

5) Rady Legislacyjnej;

6) Szefa Służby Cywilnej.

2. Kancelaria może obsługiwać również pełnomocnika Rządu oraz wskazane przez Prezesa Rady Ministrów organy pomocnicze, komisje i komisje wspólne, o których mowa w art. 12, 12a i 13.).

Prezes RM

Jest odrębnym wymienionym wprost w Konstytucji organem administracji rządowej, występuje w podwójnej roli: jest członkiem, a w zasadzie przewodniczącym organu kolegialnego -RM, po drugie jest samodzielnym organem. Obie te role naturalnie przeplatają się ze sobą. I dodatkowo art. 147 ust. 3 Konstytucji (Prezes i wiceprezes Rady Ministrów mogą pełnić także funkcję ministra) czyli można być Prezesem RM i równocześnie można być ministrem, ale oczywiście takim z teką. Zdarzało się, że Prezes RM był równocześnie ministrem spraw wewnętrznych i administracji i bardzo często jest tak, że wice prezes jest równocześnie ministrem. Rola Prezesa RM jest bardzo silna, nie tylko na gruncie administracji rządowej (podejmuje działania do powołania RM, złożenie przez niego rezygnacji skutkuje dymisją całej RM) ale również rola Prezesa RM wykracza poza obszar administracji rządowej (jest organem nadzoru nad samorządem terytorialnym). W tym punkcie widać, że Prezes RM jest łącznikiem całej administracji publicznej w państwie.

Z zadaniem Prezesa RM jako przewodniczącego RM -organu kolegialnego wiąże się to, że kieruje pracami RM i przewodniczy jej posiedzeniom. Z tymi kompetencjami wiążą się również kolejne i mowa jest o nich w art. 148 Konstytucji (Prezes Rady Ministrów:

1) reprezentuje Radę Ministrów,

2) kieruje pracami Rady Ministrów,

3) wydaje rozporządzenia,

4) zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonywania,

5) koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,

6) sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach,

7) jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.)

Ponadto Prezes RM wydaje rozporządzenia, zarządzenia i uchwały. Posada określone samodzielne kompetencje odnoszące się do administracji rządowej i samorządowej.

Kolejne kompetencje Prezesa RM są zawarte w przepisach Ustawy o RM. Art. 5 stanowi (Art. 5. W celu wykonania zadań i kompetencji określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ustawach, Prezes Rady Ministrów może w szczególności:

1) wyznaczyć ministrowi zakres spraw, w których minister ten działa z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów;

2) żądać informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw od ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody oraz od pracowników urzędów organów administracji rządowej po zawiadomieniu właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody;

3) zarządzić przeprowadzenie korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk członków Rady Ministrów;

4) zwoływać, brać udział i przewodniczyć posiedzeniom organów pomocniczych Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, bez względu na ich skład i zakres działania;

5) zwoływać posiedzenia, z udziałem właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych lub wojewodów i im przewodniczyć;

6) przekazać, z urzędu lub na wniosek właściwego organu albo na wniosek strony, sprawę należącą do właściwości więcej niż jednego ministra lub kierownika centralnego urzędu do załatwienia wskazanemu przez siebie ministrowi, zawiadamiając o tym wszystkie inne właściwe organy oraz strony;

7) rozstrzygać o zakresie działania ministrów w razie sporu kompetencyjnego między ministrami.).

To są szczegółowe punkty, które uszczegółowiają kompetencje zawarte w Konstytucji. Generalnie kompetencje Prezesa RM można podzielić na sześć grup:

Wiceprezes Rady Ministrów

O tym czy będą wiceprezesi RM (są fakultatywnymi członkami RM) i ilu ich będzie decyduje Prezes RM. Wice prezes nie ma własnych kompetencji, nie ma żadnej ustawy w której byłby powiedziane, ze wice prezes robi to czy to, poza tymi drobnymi przepisami dotyczącymi zastępstwa -przy prowadzeniu posiedzenia RM w przypadku nieobecności Prezesa RM. Brak własnych kompetencji oznacza, ze on nie jest samodzielnym organem administracji publicznej. On może wykonywać jedynie kompetencje które przydzielone mu są przez Prezesa RM. W razie potrzeby może zastępować Prezesa RM kiedy jest to konieczne. Minister bez teki również nie jest samodzielnym organem bo również nie posiada własnych kompetencji tylko te, które zostaną mu przydzielone. Sytuacja się zmienia jeśli wiceprezesowi przydzielony zostanie dział i wówczas staje się organem administracji publicznej ponieważ posiada wtedy własne kompetencje.

Obsługę prezesa i wiceprezesa RM zapewnia Kancelaria Prezesa RM art. 29 Ustawy o RM

Kancelaria Prezesa RM nie jest organem administracji publicznej jest urzędem obsługującym organy administracji publicznej. Do 1996r. istniał Urząd Rady ministrów, który został zastąpiony Kancelarią Prezesa RM.

Ministrowie

Ministrowie są podstawową i najliczniejszą grupą członków rady ministrów. Niektórzy, a w zasadzie większość są naczelnymi organami administracji publicznej, które zajmują się poszczególnymi działami tej administracji. Istnieją dwie kategorie ministrów -z teką i bez teki. Ministrowie działowi podobnie jak prezes RM występują w podwójnej roli są członkami organu kolegialnego oraz kierują jako samodzielne organy konkretnym działem. Jako członek organu kolegialnego minister ma te wszystkie obowiązki, które spoczywają na wszystkich członkach RM. Niezależnie od tych obowiązków ministrowie mają własne (ci którzy mają dział). Podstawowe obowiązki określone są w Ustawie o działach administracji rządowej w art. od 6 do 33. Dodatkowe postanowienia są w rozdziale III Ustawy o działach administracji rządowej który reguluje zadania ministra kierującego tym działem. Trzecia kategoria przepisów, które regulują zakres działania ministrów to są rozporządzenia atrybucyjne (na podstawie art. 33 Ustawy o RM. Rozporządzenie atrybucyjne wskazuje dział lub działy którymi kieruje minister i w ten sposób wiąże jego osobę z wyliczeniem znajdującym się w przepisie o działach administracji rządowej. Ponadto w rozporządzeniu tym jest podany zakres uprawnień ministra jako dysponenta określonej, wyodrębnionej części budżetu państwa. Minister nie ma własnego budżetu, jest jeden budżet, ale są wyodrębnione części tego budżetu, którymi dysponować może minister. Art. 33 ust. 1 Ustawy o RM jest bardzo znaczący (Art. 33. 1. Prezes Rady Ministrów ustala, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy zakres działania ministra, niezwłocznie po powołaniu Rady Ministrów, a jeżeli minister został powołany w innym czasie - niezwłocznie po jego powołaniu;

2) ministerstwo lub inny urząd administracji rządowej, który ma obsługiwać ministra, a w wypadku ministra kierującego określonym działem administracji rządowej - również organy jemu podległe lub przez niego nadzorowane, z zastrzeżeniem art. 34 ust. 2.)

W ustępie 1 art. 33 jest upoważnienie Prezesa RM do wydania rozporządzenia atrybucyjnego. W punkcie pierwszym jest bardzo ogólnie napisane, że Prezes RM ustala w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres działania ministra, nie ma tu jeszcze mowy o działach. Ten przepis stanowi również podstawę do wydania rozporządzenia, które określi szczegółowy zakres działania ministra bez teki. Dopiero w następny ustęp 1a (Prezes Rady Ministrów określając szczegółowy zakres działania ministra, w wypadku ministra kierującego określonym działem administracji rządowej:

1) wskazuje, z uwzględnieniem przepisów o działach administracji rządowej, dział lub działy, którymi kieruje minister;

2) (skreślony);

3) określa, z zastrzeżeniem przepisów odrębnych, zakres uprawnień ministra jako dysponenta wyodrębnionej lub wyodrębnionych części budżetu państwa)

Jest najpierw reguła ogólna, i potem szczególna dotycząca ministrów działowych i dopiero tam określenie szczegółowego zakresu działania ministra nie może nastąpić w inny sposób niż przyporządkowanie mu działu administracji rządowej.

Instytucja obwieszczenia -w art. 33 ust 1 d (1d. Minister kierujący określonym działem administracji rządowej ustala, w drodze obwieszczenia, wykaz jednostek organizacyjnych jemu podległych lub przez niego nadzorowanych. Obwieszczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski") Jest tutaj podstawa prawna do wydania przez ministra pewnego rodzaju oświadczenia dotyczącego stanu rzeczywistego, on tutaj wylicza wszystkie jednostki organizacyjne, które są mu podległe.

Art. 33 w ust. 2 określa szczegółowe zasady kiedy rozporzadzenie traci moc. Zasada ogólna jest taka, że rozporzadzenie traci moc wtedy gdy zostanie uchylone oraz wtedy gdy uchylona zostanie podstawa prawna jego wydania. Art. ten wskazuje, że rozporządzenia atrybucyjne tracą moc również w innych przypadkach (art. 33 ust 2. Przepisy, o których mowa w ust. 1, tracą moc:

1) z dniem powołania nowej Rady Ministrów;

2) z dniem powołania dla danego działu administracji rządowej nowego ministra)

Powstaje luka czasowa bo traci moc rozporzadzenie atrybucyjne i nie ma ministra do czasu gdy nie zostanie powołany nowy minister jego zadania wykonuje Prezes RM (art. 33 ust. 3 Ustawy o RM W wypadku uchylenia przepisów określonych w ust. 1, do dnia wejścia w życie nowych przepisów Prezes Rady Ministrów wykonuje zadania ministra, którego uchylony przepis dotyczy)

Przykłady rozporządzeń atrybucyjnych

Rozporządzenie Prezesa RM z dnia 16 listopada 2007 w sprawie szczegółowego zakresu działania ministra spraw zagranicznych -kolejnym elementem po tytule jest podstawa prawna -art. 33 ust. 1 i ust. 1a. To rozporządzenie jest bardzo krótkie ma tylko dwa paragrafy z czego drugi stanowi, że rozporządzenie wchodzi w życie z dniem. Paragraf pierwszy dzieli się na cztery części. Pierwszy ustęp -rozporządzenie określa szczegółowy zakres działania ministra zagranicznych zwanego ministrem. Ust. 2 -minister kieruje działem administracji rządowej -sprawy zagraniczne, jest to przyporządkowanie właściwego numeru z ustawy o działach do właściwego ministra. Minister jest dysponentem części 45 budżetu państwa. I ostatni -obsługę ministra spełnia ministerstwo spraw zagranicznych. I teraz rekonstruując zakres kompetencji ministra spraw zagranicznych należy sięgnąć do ustawy o działach i do art. 32.

Kolejny przykład rozporządzenia atrybucyjnego to:

ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 30 stycznia 2009 r. w sprawie ustalenia szczegółowego zakresu działania Ministra-Członka Rady Ministrów Michała Boniego

Na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199, z późn. zm.1)) zarządza się, co następuje:

§ 1. Minister-Członek Rady Ministrów, zwany dalej "Ministrem", wykonuje zadania wyznaczone przez Prezesa Rady Ministrów.

§ 2. Do zakresu działania Ministra należy w szczególności:

1) kierowanie pracami stałego komitetu Rady Ministrów zgodnie z odrębnymi przepisami;

2) kierowanie pracami Zespołu Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów;

3) koordynowanie opracowywania i realizacji planu pracy Rządu, na który składają się w szczególności programy prac legislacyjnych Rady Ministrów dotyczące projektów ustaw oraz projektów rozporządzeń Rady Ministrów, opracowane w trybie przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, oraz program prac Rady Ministrów dotyczący innych dokumentów rządowych;

4) kontrola terminowej realizacji zadań wynikających z planu i programów, o których mowa w pkt 2, i okresowe przedstawianie Radzie Ministrów i Prezesowi Rady Ministrów informacji w tym zakresie;

5) koordynowanie i monitorowanie wykonywania zadań, powoływanych w odrębnym trybie, organów pomocniczych Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów;

6) monitorowanie i koordynowanie wykonywania zarządzeń, decyzji, poleceń oraz innych dyspozycji Prezesa Rady Ministrów;

7) wykonywanie innych zadań zleconych przez Radę Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów.

§ 3. Minister, w zakresie realizacji zadań określonych w § 2, może, z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów:

1) żądać informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw od organów administracji rządowej;

2) zwoływać, brać udział i przewodniczyć posiedzeniom organów pomocniczych Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, powoływanych w odrębnym trybie, bez względu na ich skład i zakres działania;

3) zwoływać posiedzenia z udziałem właściwych organów administracji rządowej i im przewodniczyć;

4) przekazać, z urzędu lub na wniosek właściwego organu albo na wniosek strony, sprawę należącą do właściwości więcej niż jednego organu administracji rządowej do załatwienia wskazanemu przez siebie ministrowi, zawiadamiając o tym wszystkie inne właściwe organy oraz strony.

§ 4. Obsługę Ministra zapewnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

§ 5. W zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań Minister może:

1) powoływać zespoły do opracowywania określonych zagadnień;

2) zlecać sporządzanie ekspertyz oraz innych opracowań.

§ 6. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 15 stycznia 2009 r.

To rozporządzenie jest dłuższe, ma 6 paragrafów. W paragrafie drugim jest szczegółowy zakres zadań tego ministra. Chodzi tu o ministra bez teki.

Z konstrukcją rozporządzenia atrybucyjnego wiąże się poważna wątpliwość charakteru konstytucyjnego. Zgodnie z przywoływanym przepisem art. 149 ust. 1 Konstytucji (Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.) Jak się wydaje cała ta konstrukcja rozporządzenia atrybucyjnego jest niezgodna z konstytucją bo w konstytucji jest mowa o ustawie, a nie rozporządzeniu.

Relacje w ramach resortu, którym kieruje dany minister

Podstawowe regulacje w tej mierze zawierają art. 34 i 35 Ustawy o RM

Art. 34. 1. Minister kieruje, nadzoruje i kontroluje działalność podporządkowanych organów, urzędów i jednostek. W szczególności w tym zakresie:

1) tworzy i likwiduje jednostki organizacyjne, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej;

2) powołuje i odwołuje kierowników jednostek organizacyjnych, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej;

3) organizuje kontrolę sprawności działania, efektywności gospodarowania oraz przestrzegania prawa przez jednostki organizacyjne.

2. Minister nadzoruje i kontroluje działalność organów i jednostek, w stosunku do których uzyskał uprawnienia nadzorcze na podstawie przepisów ustawowych - na zasadach określonych w tych przepisach. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

3. Rada Ministrów może powołać przy ministrze komitet doradczy i określić zakres jego zadań.

Art. 34a. 1. Minister, w celu dostosowania do polityki ustalonej przez Radę Ministrów zasad i kierunków działania podległych lub nadzorowanych centralnych organów administracji rządowej, innych urzędów lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, może wydawać kierownikom urzędów centralnych oraz kierownikom innych urzędów i jednostek organizacyjnych wiążące ich wytyczne i polecenia.

2. Wytyczne i polecenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej.

3. Wytyczne i polecenia, o których mowa w ust. 1, wydane ustnie, wymagają potwierdzenia na piśmie.

4. Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do organów, urzędów i jednostek organizacyjnych wchodzących w skład zespolonej administracji rządowej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Art. 35. 1. Minister, do którego zakresu działania należy sprawowanie nadzoru nad określonym urzędem centralnym, przedstawia sprawy dotyczące tego urzędu na posiedzeniu Rady Ministrów.

2. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, minister, o którym mowa w ust. 1:

1) składa Prezesowi Rady Ministrów wniosek o nadanie urzędowi centralnemu statutu;

2) składa Prezesowi Rady Ministrów wnioski o powołanie i odwołanie kierownika urzędu centralnego;

3) powołuje zastępców kierownika urzędu centralnego;

4) wykonuje w stosunku do urzędu centralnego uprawnienia określone w art. 34 ust. 1 pkt 3.

2a. Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, nadaje statut, o którym mowa w ust. 2 pkt 1.

3. Minister zapewnia współdziałanie podległych urzędów centralnych.

4. Minister przedstawia Radzie Ministrów lub Prezesowi Rady Ministrów projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących działania podległych mu urzędów centralnych.

Te wytyczne i polecenia nie mogą dotyczyć istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej. Jeżeli jakiś organ podporządkowany ministrowi dysponuje własną kompetencją do wydania decyzji administracyjnej to minister w drodze wytycznej czy polecenia wiążącego powiedzieć mu że ma jakąś konkretna sprawę załatwić w taki, a taki sposób. Wytyczne i polecenia powinny być wydawane w formie pisemnej, mogą być w ustnej ale muszą być potem potwierdzone na piśmie. Ważne jest, ze te polecenia i wytyczne mogą być wydawane jedynie do podmiotów administracji niezespolonej czyli tych, które podlegają mu bezpośrednio. Te polecenia i wytyczne stanowią instrument wykonywania w ramach resortu przez ministra polityki RM.

Podsumowując:

  1. minister ma funkcje prawodawcze może wydawać rozporządzenia i zarządzenia. Rada Ministrów może na wniosek Prezesa Rady Ministrów takie rozporzadzenie uchylić. Jeżeli Prezes RM uzna, że jakieś rozporzadzenie ministra jest nieodpowiednie może spowodować jego uchylenie.

  2. funkcja jurydykcyjna ministra -może wydawać decyzje administracyjne

  3. funkcja kierowania resortem -art. 34a Ustawy

  4. funkcje szczególne wynikające z dodatkowego, szczególnego znaczenia ministra w określonej sferze. Np. minister Skarbu Państwa ma szereg funkcji właścicielski -nabywa, sprzedaje.

W razie nie obsadzenia funkcji ministra lub czasowej niemożności sprawowania funkcji przez ministra zastępuje go Prezes RM lub inny wskazany przez Prezesa RM członek RM.

Ministerstwo i organy pomocnicze ministra

Minister wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarza i podsekretarza stanu czyli wiceministrów oraz gabinetu politycznego. W przypadku przyjęcia dymisji RM sekretarze i podsekretarze stanu również składają dymisje, z tym, że o przyjęciu tej dymisji decyduje już kolejny Prezes RM w terminie 3 miesięcy od powołania nowej RM.

Urzędem obsługującym ministra jest ministerstwo, ten urząd również obsługuje również sekretarzy i podsekretarzy stanu. Ministerstwo tworzy, znosi i przekształca RM w drodze rozporządzenia (art. 39 Ustawy o RM). Struktura administracyjna ministerstwa jest również określona w Ustawie o RM. Ministerstwo dzieli się na departamenty, biura, sekretariaty oraz wydziały. Najważniejsze są departamenty, ponieważ to są te części struktury ministerstwa, które wyodrębnione są w celu realizacji określonych zadań związanych z działami. Działowi musi być przyporządkowany jeden lub więcej departamentów i nie może być tak, że jeden departament wykonuje zadania dwóch działów.

Biura to jest taka typowa administracja w ramach administracji -biura obsługują zadania, wykonywania zadań przez ministerstwo (biuro finansowe, biuro kadr). Sekretariaty są wyodrębnione do obsługi ministra, komitetów, rad zespołów. Wydziały są to jednostki organizacyjne niższego szczebla w ramach departamentów i biur. Departament dzieli się na wydziały, tak samo biura. Statut nadaje ministerstwu Prezes RM w drodze rozporządzenie (jest to akt wewnętrzny). W tym statucie wskazywane jest jakie jednostki organizacyjne w skład tego ministerstwa wchodzą. Bezpośredni nadzór nad jednostkami ministerstwa sprawuje Dyrektor Generalny. Jest to najwyższy rangą urzędnik, który odpowiada za kształt całego ministerstwa. To jest ta osoba z którą musi rozmawiać minister jeżeli chce spowodować żeby jego ministerstwo wykonało określone zadanie. Dyrektor Generalny zapewnia prawidłowe wykonywanie zadań określonych przez ministra, sekretarza stanu i podsekretarza stanu.

Organy wewnętrzne RM

Art. 12 Ustawy o RM (Art. 12. 1. Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka Rady Ministrów, może, w drodze zarządzenia, tworzyć organy pomocnicze Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, a w szczególności:

1) stały komitet lub komitety Rady Ministrów w celu inicjowania, przygotowania i uzgadniania rozstrzygnięć albo stanowisk Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów w sprawach należących do zadań i kompetencji tych organów;

2) komitety do rozpatrywania określonych kategorii spraw lub określonej sprawy;

3) rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze w sprawach należących do zadań i kompetencji Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów.

2. Prezes Rady Ministrów, tworząc organy pomocnicze, o których mowa w ust. 1, określi ich nazwę, skład, zakres działania oraz tryb postępowania.)

Te organy pomocnicze tworzy Prezes RM w drodze zarządzenia. Jest zarządzenie nr 77 Prezesa RM w sprawie stałego komitetu RM -to jest ten stały komitet, którego pracami kieruje minister Boni. Komitet stały został powołany na gruncie zarządzenia Prezesa RM w 2002r. Inny komitet obowiązujący obecnie, którego istnienie skończy się z końcem tego roku -Komitet Europejski Rady Ministrów. Czym innym jest Komitet Integracji Europejskiej, który wejdzie w życie na gruncie ustawy od dnia 1 stycznia 2010r.

Do przemyślenia! -wysoko punktowane na egzaminie -Porównać akty prawne dotyczące Komitet Integracji Europejskiej, Komitet Europejski RM, Komitet ds. europejskich.

Inne kategorie organów pomocniczych

Art. 12a Ustawy o RM Art. 12a. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, tworzyć komisje do opracowania projektów kodyfikacji określonych dziedzin prawa, uwzględniając dorobek nauki i doświadczenia praktyki. Rada Ministrów wydając rozporządzenie, określi nazwę i przedmiot działania komisji oraz jej skład i tryb postępowania.-te komisje tworzone są na drodze rozporządzenia RM.

Art. 13. 1. Rada Ministrów w uzgodnieniu z zainteresowaną instytucją lub środowiskiem społecznym może powoływać, w drodze rozporządzenia, komisje wspólne, składające się z przedstawicieli Rządu oraz tej instytucji lub środowiska. Rada Ministrów wydając rozporządzenie, określi nazwę i przedmiot działania komisji wspólnej oraz jej skład i tryb postępowania.

2. Celem komisji, o których mowa w ust. 1, jest wypracowanie wspólnego stanowiska w sprawach ważnych dla polityki Rządu oraz interesów reprezentowanej w komisji instytucji lub środowiska.

Komisja rządu i samorządu terytorialnego -jest to przykład historyczny i ona już nie istnieje. Istnieje wspólna komisja rządu i samorządu terytorialnego, ale to nie jest komisja działająca na podstawie rozporządzenia wydanego na podstawie art. 13 Ustawy o RM, a jest to komisja która funkcjonuje na bazie ustawy o komisji wspólnej rządu i samorządu terytorialnego (…) Obecnie nie istnieją żadne komisje wspólne działające na podstawie art. 13 Ustawy o RM.

Do przemyślenia! W jaki sposób przekształcono komisję funkcjonującą w o rozporzadzenie w komisję działającą na podstawie ustawy. Jakie są zmiany zakresu uprawnień takiej komisji, które związane są ze zmianą podstawy prawnej na podstawie której ta komisja istnieje.

Art. 14. 1. Przy Prezesie Rady Ministrów działa Rada Legislacyjna.

2. Prezes Rady Ministrów powołuje członków Rady Legislacyjnej.

3. Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, zadania oraz szczegółowe zasady i tryb funkcjonowania Rady Legislacyjnej.

4. Prezes Rady Ministrów po zasięgnięciu opinii Rady Legislacyjnej ustala, w drodze rozporządzenia:

1) zasady techniki prawodawczej;

2) (uchylony).

5. Prezes Rady Ministrów wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, określi w szczególności elementy metodyki przygotowania i sposób redagowania projektów ustaw i rozporządzeń oraz innych normatywnych aktów prawnych, a także warunki, jakim powinny odpowiadać uzasadnienia projektów normatywnych aktów prawnych, jak również reguły przeprowadzania zmian w systemie prawa. Stosowanie zasad techniki prawodawczej powinno zapewnić w szczególności spójność i kompletność systemu prawa oraz przejrzystość tekstów normatywnych aktów prawnych, z uwzględnieniem dorobku nauki i doświadczeń praktyki.

6.  (uchylony).

Art. 14a. Przy Prezesie Rady Ministrów działa Rządowe Centrum Legislacji jako państwowa jednostka organizacyjna podległa Prezesowi Rady Ministrów.

17


Wyszukiwarka