1. Dodatkowe uzdatnianie wody

Do dodatkowego uzdatniania wody wodociągowej służą filtry domo­we, stosowanie których ma na celu usunięcie skutków wtórnego za­nieczyszczenia wody w systemach wodociągowych oraz do polepsze­nia jakości wody do picia. W filtrach domowych mogą zachodzić pro­cesy filtracji, sorpcji, wymiany jonowej, odwróconej osmozy, utlenia­nia i wzbogacania wody, nie oznacza to, że w każdym filtrze zachodzą te procesy łącznie.

Filtry mechaniczne oparte są na zjawisku filtracji polegającym na zatrzymaniu zanieczyszczeń na siatkach metalowych lub materiale porowatym - włókninowym, celulozowym lub ceramicznym. Filtry sorpcyjne wykorzystują zjawisko sorpcji na węglu aktywnym, nato­miast urządzenia z odwróconą osmozą oparte są na zjawisku filtracji i sorpcji, ponieważ w skład urządzenia wchodzą zarówno filtry węglo­we jak i mechaniczne (włókninowe, celulozowe).

Rodzaje filtrów stosowanych w domowych instalacjach wodocią­gowych zestawiono w tabl. 1.

Tabela 1 rodzaje filtrów stosowanych w domowych instalacjach wodociągowych.

Rodzaj filtru	Element lub sub­stancja czynna	Zastosowany proces	Rodzaj usuwanych lub wprowa­dzanych substancji do wody
Filtry mechaniczne	wkłady włókninowe	filtracja	usuwanie produktów korozji, drobnych zawiesin, koloidów (cząstki o wielkościach około 1-100μ m)
	wkłady celulozowe
	wkłady ceramiczne		usuwanie makro- i mikroorga­nizmów: bakterie (średnica po­rów filtra poniżej 0,45 μm), wi­rusy (średnica porów filtra po­niżej 0,22 μm)
Filtry sorpcyjne	węgiel aktywny	sorpcja	usuwanie związków organicz­nych nadających wodzie barwę i zapach (np. chlor, kwasy hu­musowe, chloraminy, itp.)
Urządzenia do odwróconej osmozy	błona półprzepuszczalna	odwrócona osmoza	usuwanie soli i mikrocząsteczek o wielkości 0,001- 0,1μm
Urządzenia jonowymienne	kationit	wymiana jono­wa (zmiękcza­nie wody)	usuwanie kationów wapnia, magnezu
	anionit		usuwanie anionów chlorkowych, siarczanowych i azotanowych
Filtry utleniające	materiał o silnych zdolnościach utle­niających (np. spiek cynkowo-miedziowy KDF)	utlenianie	usuwanie chloru, żelaza, metali ciężkich, węglanu wapnia i ma­gnezu
Urządzenia wzbogacające	dolomit, marmur, masa Magno (jony wapnia i magnezu)	rozpuszczanie	uzupełnianie w wodzie jonów wapnia i magnezu
Urządzenia dezynfekujące	promieniowanie UV, jony srebra	dezynfekcja bakteriolo­giczna	działanie bakteriobójcze (śmierć mikroorganizmów) lub bakteriostatyczne (zahamowa­nie wzrostu mikroorganizmów)

2. Mikrostacja uzdatniania wody.

Mikrostacja uzdatniania wody dla potrzeb domowych pokazana jest na rys. 1.

Rysunek 1 Mikrostacja uzdatniania wody.

Składa się z dwóch kolumn filtracyjnych: filtru węglo­wego i dolomitowego oraz kolumny dezynfekującej z promiennikiem ultrafioletowym. Urządzenie pozwala na dechlorację wody, popra­wienie smaku i zapachu, absorpcję innych „śladowych" zanieczysz­czeń, wzbogacenie wody o magnez i wapń oraz ponowną dezynfekcje wody. Urządzenie przeznaczone jest do zamontowania w kuchni nad lub pod zlewozmywakiem. Wydajność przy ciągłym poborze wody waha się w granicach od l do 2 dm³/min.

Stosowanie w instalacjach wodociągowych armatury czerpalnej wysokiej klasy (z termoregulacją, fotokomórką itp.), oraz nowocze­snej armatury regulacyjnej i pomiarowej wymaga zapewnienia prze­pływu wody pozbawionej zanieczyszczeń mechanicznych, które na drodze od stacji uzdatniania do odbiorcy mogą znaleźć się w wodzie z powodu procesów korozji, remontów sieci lub awarii. Dla zatrzyma­nia zanieczyszczeń mechanicznych nanoszonych z sieci miejskiej do instalacji stosuje się filtry siatkowe montowane w budynku za wodo­mierzem głównym (domowym). Filtry o małych średnicach mogą być instalowane w mieszkaniach przed wodomierzem mieszkaniowym, stanowiąc wspólną konstrukcję z zaworem odcinającym i redukcyj­nym. Filtry siatkowe, zależnie od konstrukcji, mogą zatrzymać aż 80- 90% cząstek stałych. W praktyce, rodzaj filtra powinien być dobrany zależnie od rodzaju instalacji, warunków eksploatacji i jakości wody wodociągowej dopływającej do instalacji wewnętrznej. Stosuje się filtry z możliwością ich płukania lub z wkładami wymiennymi.

3. Oczyszczanie wód podziemnych.

Wody podziemne wymagają z zasady zbadania składu chemicznego i ewentualnie odkażenie (dezynfekcja), natomiast ich cechy fizyczne (barwa, mętność, smak, zapach, temperatura) są zwykle odpowiednie. Z niepożądanych domieszek chemicznych zazwyczaj w wodzie podziemnej występuje nadmiar żelaza i manganu, czasem jest niepewna bakteriologicznie. Praktycznie podstawowymi zabiegami jakim jest poddana woda podziemna to:

• Odżelazianie,

1. Odżelazianie wody.

Nadmiar żelaza w wodzie wodociągowej nie jest wprawdzie szkodliwy dla zdrowia, ale woda wówczas ma nieprzyjemny smak i zapach, pozostawia plamy na pranej bieliźnie, wpływa na pogorszenie jakości przygotowywanych posiłków, pozostawia żółte osady w naczyniach, umywalkach itp., powoduje wytrącanie żelaza w rurociągach i w ten sposób ich zarastanie osadami żelazistymi. Dlatego nadmiar żelaza w wodzie ponad 0,2 mg/l należy z wody usunąć.

Usunięcie żelaza z wody następuje w urządzeniach nazywanych odżelaziaczami, w których woda miesza się z powietrzem, w wyniku tego znajdujące się w wodzie rozpuszczalne związki żelaza pod wpływem utleniania zmieniają się na związki nierozpuszczalne (wodorotlenki). Wodorotlenki te wytrącają się z wody w postaci kłaczków, które następnie zatrzymywane są na filtrze piaskowym, o ziarnach 1mm i większych. Co pewien okres czasu filtr taki musi być przepłukiwany odwrotnym prądem wody, wypłukującym z niego osady żelaziste i odprowadzającym je do urządzeń kanalizacyjnych.

W instalacjach domowych mogą być stosowane przede wszystkim odżelaziacze zamknięte, pracujące pod ciśnieniem. Powietrze doprowadzane jest w większych urządzeniach za pomocą sprężarki do specjalnego mieszacza, aeratora, gdzie miesza się z wodą. W instalacjach domowych powietrze może być doprowadzane przy zastosowaniu pomp samozasysających za pomocą zasysacza powietrza, umieszczonego na rurociągu ssawnym. Odżelaziacz ciśnieniowy jest umieszczany na przewodzie tłocznym między pompą a siecią wewnętrzną. Schemat odżelaziacza zamkniętego przedstawia rys. 2

Rysunek 2 Schemat odżelaziacza zamkniętego.


Działanie odżelaziacza jest następujące:

• Woda surowa tłoczona jest rurociągiem 8 z ujęcia do górnej części odżelaziacza. Po drodze, do wody doprowadzane jest powietrze przez pompę samozasysającą za pomocą zasysacza na rurociągu ssawnym lub za pomocą sprężarki do aeratora 15. Mieszanina wody i powietrza dochodzi do zbiornika ciśnieniowego przez zasuwę 1, następnie woda przechodzi przez filtr piaskowy 13 do dolnej części zbiornika i w końcu przez rurociąg odpływowy i zasuwę 3 dostaje się do rurociągu oraz sieci wewnętrznej. W czasie przejścia wody przez filtr zostaje wytrącony z wody wodorotlenek żelaza. Nadmiar powietrza wraz z gazami uchodzi samoczynnym odpowietrznikiem 14 na zewnątrz. Odpowietrznik połączony jest z przewodem spustowym.

W czasie zwykłej pracy odżelaziacza otwarte są zasuwy 1, 2 i 3, a zam­knięte 4, 5 i 6 (bieg wody oznaczony jest strzałkami ciągłymi).

• W czasie przepłukiwania filtru zamykamy zasuwę 1, a otwieramy 6 pozostawiając inne zasuwy bez zmian. Wówczas woda z sieci wewnętrz­nej pod ciśnieniem zbiornika górnego lub ciśnienia panującego w hydro­forze wraca przez otwarte zasuwy 3 i 2 do odżelaziacza, przechodzi przez filtr od dołu, wypłukując z niego zanieczyszczenia i wypływa rurocią­giem odpływowym przez zasuwę 6 do kanalizacji. W tym przypadku otwarte są więc zasuwy 2, 3 i 6, a zam­knięte 1, 4 i 5 (strzałki przerywane).

Filtr możemy przepłukiwać również wodą surową z ujęcia. Wówczas zasuwy 1, 3 i 5 są zamknięte, a 2, 4 i 6 otwarte. Pompa musi mieć odpo­wiednią wydajność do wytworzenia niezbędnej prędkości przepływu przez filtr.

Płukanie przeprowadzamy ,w odstępach czasu zależnych od szybkości zatykania się filtru osadami żelazistymi, np. raz na tydzień.

• W celu opróżnienia zbiornika odżelaziacza otwiera się zasuwę 5, za­mykając inne. Woda z odżelaziacza spłynie wówczas do rurociągu spusto­wego 12 i do kanalizacji.

• W przypadku całkowitego wyłączenia odżelaziacza, np. w celu prze­prowadzenia kontroli wewnątrz zbiornika lub wymiany filtru, zamyka się zasuwy 1, 2, 5 i 6 a otwiera 4 i 3, tłocząc wodę z ujęcia wprost do sieci.

SPIS TREŚCI

3

Dodatkowe uzdatnianie wody

---