JODEK RTECI(II), BHP KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ


1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Jodek rtęci(II) [sublimat, dijodek rtęci(II)]

Wzór chemiczny: HgI2

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składniki stwarzające zagrożenie:

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr EINECS

Symbol ostrzegawczy

Symbole zagrożenia (R)

jodek rtęci(I)

100

7774-29-0

2318738

T+

26/27/28-33

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, niepalna. Pod wpływem wysokiej temperatury wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy.

Zagrożenie toksykologiczne: Substancja silnie toksyczna. Łatwo przenika przez skórę, m.in. powoduje uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (oun).

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Jodek rtęci(II) działa silnie trująco na organizmy żywe, w szczególności organizmy wodne i glebowe. Jodek rtęci(II) jest trwały w środowisku i z trudnością ulega biologicznej degradacji.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego jodkiem rtęci(II) środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Nie wolno stosować oddychania metodą „usta-usta” z powodu zagrożenia ratownika.

Zatrucie inhalacyjne:

1.

Zapewnić dopływ świeżego powietrza.

Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.

2.

Zapewnić pomoc lekarską.

Skażenie oczu:

1.

Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach.

2.

Zapewnić pomoc okulisty.

Zatrucie doustne:

1.

Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na płukaniu żołądka wodą z dodatkiem dużej ilości węgla aktywnego i tlenku magnezu, a następnie na podaniu środka przeczyszczającego. Podawany jest 8% roztwór tiosiarczanu sodowego, świeżo strąconego wodorotlenku żelazowego i tlenku magnezowego, mleka, białka jaj, roztworu albuminy, środków pobudzających, a po zabiegach - 30 g oleju rycynowego.

2.

Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.

Skażenie skóry:

1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę (ratujący musi być stosownie zabezpieczony ochronami osobistymi), przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. Zapewnić pomoc medyczną.

2.

W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:

Substancja niepalna.

Środki gaśnicze:

Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów.

Zalecenia szczegółowe:

Nie dopuścić do skażenia jodkiem rtęci(II) kanalizacji.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się jodku rtęci(II) do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu.

Środki ochrony osobistej:

Unikać kontaktu z uwolnionym jodkiem rtęci(II). Stosować ubrania ochronne z tkanin zwartych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P3).

Zalecenia szczegółowe:

Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym).

Zabezpieczenie środowiska:

Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

Metody utylizacji:

Unieszkodliwianie na drodze chemicznej - zgodnie z wymogami prawa krajowego.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania jodku rtęci(II)nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z jodkiem rtęci(II), unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu.

Zapobieganie pożarom/wybuchom:

Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym zakresie.

Magazynowanie:

W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie materiałów trujących wyposażonym w instalację wentylacyjną. Przechowywać w odpowiednio zabezpieczonych szafach lub sejfach. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących.

Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

Metody postępowania

z odpadami:

Za odpad można uznać jodek rtęci(II), który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy jodek rtęci(II) odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca, celem utylizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania jodku rtęci(II). Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:

Rękawice z tworzywa powlekanego.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie.

Drogi oddechowe:

Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami jodku rtęci(II) (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Ochrony zbiorowe:

Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.

Inne informacje:

Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy.

Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów jodku rtęci(II) wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy - związki nieorganiczne rtęci (NDS):

NDS - 0,05 mg/m3 (w przeliczeniu na Hg),

NDSCh - 0,15 mg/m3 (w przeliczeniu na Hg).

Rozwiązania techniczne: Stosowanie się do rygorów bezpiecznej pracy: ochrony osobiste, wentylacja wyciągowa, brak możliwości skażenia kanalizacji i otaczającego środowiska. Przesypywanie do mniejszych naczyń szuflą lub łopatką (nigdy ręką).

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

Metody oceny narażenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości jodku rtęci(II) na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej. Analiza chromatograficzna (gazowa) powietrza pobranego w środowisku pracy oraz materiału biologicznego (włosy, mocz).

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi jodku rtęci(II).

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa cząsteczkowa: 454,40 g/mol

9.2

Postać fizyczna, barwa, zapach: Jodek rtęci(II) w warunkach normalnych jest krystalicznym ciałem stałym o barwie białej.

9.3

Temperatura topnienia: 259oC

9.4

Temperatura wrzenia: 354oC

9.5

Gęstość w 25oC: 5,44 g/cm3

9.6

Gęstość par względem powietrza: 9,38

Prężność par w 50oC: 0,0025 mbar

9.7

Rozpuszczalność w wodzie: Jodek rtęci(II) nie rozpuszcza się w wodzie. Rozpuszcza się w alkoholu i benzenie.

9.8

Zagrożenie wód: Skrajne.

9.9

Inne: Jodek rtęci(II) otrzymywany jest przez ogrzewanie siarczanu miedzi z jodkiem sodu. Jodek rtęci(II) stosowany jest do dezynfekcji, jako środek do zwalczania grzybów, katalizator, odczynnik laboratoryjny, w fotografii, do brązowania stali, do wyrobu suchych ogniw elektrycznych, w litografii i rytownictwie.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:

W warunkach normalnych jodek rtęci(II) jest chemicznie stabilny.

Właściwości korozyjne:

Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami i skórą.

Informacja ogólna: Jako choroba zawodowa ostra postać zatrucia związkami rtęci występuje rzadko. Pojawia się ona głównie w następstwie dostania się do organizmu dużych ilości związków rtęci przez drogi oddechowe. Dochodzi do uszkodzenia oun oraz podrażnienia dróg oddechowych. Może rozwinąć się ostre zapalenie oskrzeli, oskrzelików i śródmiąższowe zapalenie płuc. Następnie może się pojawić krwotoczne zapalenie jelit z odwodnieniem i ostrą niewydolnością krążenia, ślinotok, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, objawy uszkodzenia nerek ujawniające się bezmoczem i uremią. Postać ostra może przejść w postać przewlekłą.

Dane toksykologiczne:

DL50 (doustnie, człowiek): 10-40 mg/kg masy ciała.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Ostre zatrucia związkami rtęci w wyniku wdychania pyłów lub par przebiegają w dwóch fazach. Pierwsza rozpoczyna się bezpośrednio po dostaniu się do układu pokarmowego. Występują piekące bóle z uczuciem ściągania i metalicznego smaku w ustach, ślinotok, ból gardła, przełyku, popielate przebarwienie błony śluzowej jamy ustnej i gardła. W ciągu kilku minut ból umiejscowiony początkowo w nadbrzuszu obejmuje całą jamę brzuszną, dołączają się uporczywe wymioty z domieszką krwi i strzępami błony śluzowej. Burzliwa wodnista lub krwawa biegunka z uporczywym uczuciem parcia prowadzi do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, akcja serca ulega przyspieszeniu, tętno staje się szybkie i słabe, oddechy są powierzchowne, występuje bladość powiek, wybitne osłabienie, zapaść i śmierć w ciągu kilku lub kilkunastu godzin od zatrucia. Gdy chory przeżyje ten okres, wówczas w ciągu 1-3 dni rozwija się druga faza zatrucia. W drugiej fazie rozwija się wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, charakterystycznie obejmujące język i dziąsła, a w wyniku dołączenia się zakażenia powstają głębokie zmiany martwicze z rozchwianiem zębów. Po przejściowym okresie wielomoczu, w którym w moczu stwierdza się obecność białka i wałeczków, w 2 lub 3 dobie występuje anuria z azotemią i kwasicą nerkową, która doprowadza do śmierci z powodu mocznicy. W przypadkach niekończących się śmiercią, objawy uszkodzenia układu nerwowego, w wyniku prowadzonego leczenia, nieznacznie tylko zmniejszają się i zwykle pozostają.

Spożycie: Objawy podobne jak w przypadku wdychania pyłów.

Kontakt z oczami: Nastąpi swędzenie, zaczerwienienie i łzawienie. Może wystąpić zmętnienie rogówki.

Zatrucia przewlekłe: Zatrucia przewlekłe związkami rtęci objawiają się drżeniem, zaburzeniami umysłowymi, zapaleniem dziąseł. Obserwowana jest pobudliwość nerwowa, osłabienie, ból głowy, bóle kończyn, pojawia się ślinotok, zapalenie jamy ustnej, rozchwianie i wypadanie zębów, uporczywe wysychanie jamy ustnej, występowanie niebiesko-fioletowego rąbka na dziąsłach oraz skłonność do biegunek i objawy uszkodzenia nerek. Stwierdzane jest również uszkodzenie oun.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Ryby: W bardzo miękkiej wodzie cierniki ginęły po tygodniu, gdy stężenie wynosiło 0,02 mg/dm3 Hg++ w postaci azotanu. Używane w przemyśle jako środki konserwujące związki rtęci są dla pstrąga tęczowego trujące już w stężeniu 0,002 mg/dm3.

Niższe organizmy: Dla bakterii (Escherichia coli) próg szkodliwości wynosi 0,2 mg/dm3 Hg+2, dla glonów (Scenedesmus) i skorupiaków (Daphnia) 0,03 mg/dm3 Hg+2.

Stopień zagrożenia wód: Skrajny.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 04 04 - odpady zawierające rtęć.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków jodowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaj 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaj 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1

Numer ONZ:

1638

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

6.1

14.3

Grupa pakowania:

II

14.4

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

60

14.5

Numer indeksowy (EC):

080-002-00-6

14.6

Symbole niebezpieczeństwa (R):

26/27/28-33

14.7

Symbole bezpieczeństwa (S):

1/2-13-28-45

14.8

Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 6.1:

0x01 graphic

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:

0x08 graphic

Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:

„Substancja bardzo toksyczna.”

Symbole zagrożenia

R 26/27/28

Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu.

R 33

Niebezpieczeństwo kumulacji w organiźmie.

Symbole bezpieczeństwa

S 1/2

Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.

S 13

Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt.

S 28

Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.

S 45

W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

16. INNE INFORMACJE

  1. Chemiczne określenie produktu:

Jodek rtęci(II)

16.2 Znaczenie symboli:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych

T+

Substancja bardzo toksyczna.

Numer rozpoznawczy zagrożenia

60

Materiał trujący.

Znaczenie oznaczeń transportowych

Klasa RID/ADR: 6.1-III

Materiał trujący - mniej niebezpieczny.

Numer ONZ: 1638

Jodek rtęciowy.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z Rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI

NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Wydanie: I

Data wydania: 10.12.02

Strona/stron 5/7

Nazwa:

JODEK RTĘCI(II)

Jodek rtęci(II)


Wyszukiwarka