1. Polityka jest sztuką rządzenia,

• sprawowania kontroli nad społeczeństwem przez tworzenie i egzekwowanie wspólnych decyzji.

• Polityka to system organizacji społecznej skoncentrowanych wokół mechanizmów funkcjonowania rządu.

• Polityka jest sprawowana w gabinetach, izbach ustawodawczych, departamentach rządowych przez określoną i ograniczoną grupę ludności.

• Negatywne pojmowanie polityki:

• Rozczarowanie polityką

• Wizja polityki jako egoistycznej, dwulicowej, pozbawionej skrupułów działalności, posługującej się przebiegłością, manipulacją, okrucieństwem.

• Jednostki są z natury egoistyczne, a władza polityczna korumpowana.

2. Polityka jako sprawy publiczne:

• Rozróżnienie tego co polityczne od tego co niepolityczne, pokrywa się tu z podziałem na obszar życia publicznego i sferę prywatną.

• Istota ludzka może się dobrze realizować jedynie wewnątrz wspólnoty politycznej.

• Podział na sfery:

• Państwo- instytucje rządowe uznają się za publiczne bo są odpowiedzialne za wspólną organizację życia społecznego, ponadto są finansowane z pochodzących z podatków środków publicznych.

• Społeczeństwo obywatelskie- składa się z takich instytucji jak rodzina, grupy pokrewieństwa, prywatne przedsiębiorstwa, związki zawodowe, kluby i społeczeństwa lokalne, są prywatne ponieważ są stworzone i finansowane przez indywidualnych obywateli, w celu zaspokojenia własnych potrzeb nie interesów społeczeństwa.

3. Polityka jako sztuka porozumiewania się

• Ta koncepcja odnosi się do procesu podejmowania decyzji, w tym przypadku jest metodą rozwiązywania konfliktów, opartej na kompromisie, ugodzie i negocjacjach, aniżeli na przymusie i sile.

• Definicja wg Cricka

• polityka jest działalnością wolnych ludzi w sferze publicznej, będących jednocześnie niezależnymi od tych działań.

• Grupy społeczne i grupy władzy muszą w końcu się pojednać gdyż nie mogą nieustannie walczyć.

• Wybranie pojednania zamiast przemocy i przymusu.

• Pozytywne- motywowanie ludzi do szanowania władzy i angażowanie się w życie polityczne.

4. Polityka jako sprawowanie władzy politycznej.

• Polityka jest częścią każdej czynności społecznej,

• Polityka przejawia się na każdym poziomie społecznej interakcji.

• Polityka jako władza według feministek:

• Konwencjonalna definicja polityki wykluczała kobiety z życia politycznego, ponieważ były przypisane do prywatnej sfery życia.

• To co osobiste jest polityczne- to co dzieje się w życiu osobistym jest podstawą wszystkich innych działań politycznych.

• Polityka wg marksistów:

• Zorganizowana przemoc jednej klasy wobec drugiej.

• Władza polityczna jest zakorzeniona w systemie klasowym

• Polityka to najbardziej skoncentrowana forma gospodarki

• To co gospodarcze jest tez polityczne

• Społeczeństwo obywatelskie jest centrum polityki.

• Negatywne- polityka to ucisk i podporządkowanie

• Wg feministek kobiety w społeczeństwie są podporządkowane męskiej władzy

• Wg marksistów występuje wyzysk proletariatu przez burżuazje.

5. Polityka jako realizacja interesów:

• Rozumienie polityki jako sfery życia społecznego, w której dokonuje się proce artykulacji interesów społecznych przede wszystkim wielkich grup.

• Określenia istoty interesów:

• Dążenia

• Potrzeba

• Wartość

• Przekonanie

• Pragnienie

• Definicja interesu

• Forma obiektywnej konieczności dla człowieka, grupy, warstw, klas, społeczeństwa, zaspokajanie ich powstających i rozwijający się potrzeb.

• Świadome dążenie ludzi do realizacji określonego, wspólnego celu

• Sprzeczność i konflikt interesów

• Sytuacja sprzeczności interesów:

• Sprzeczność potrzeb których interesy dotyczą.

• Konfliktowość środków i zasobów zaspokojenia potrzeb

• Niedosyt dóbr, służących do zaspokojenia potrzeb różnych podmiotów.

6. polityka jako szuka bycia wybranym;

• Polityka bez ideologii:

• walka o zdobycie i utrzymanie władzy przy zachowaniu formalnych procedur demokratycznych.

• Apogeum popularności przypada na okres kampanii wyborczej

• Bycie wybranym staje się celem samym w sobie, a nie środkiem prowadzącym do realizacji wspólnego dobra.

• Demokracja rynkowa

• Polityka staje się sfera biznesu

• Niechęć do demokracji uczestniczącej, zachowanie pozorów udziału obywateli w rządzeniu.

• Istota marketingu politycznego

• Marketing polityczny- działanie podmiotów politycznych kształtowania postaw w celu zwiększenia poparcia społecznego

• Sztuka kreowania wizerunku

• Modyfikowanie zachowani służy czytelniejszemu przekazowi,

8. polityka jako zawieranie kontraktów:

• Polityka może być kooperacyjna gra w która członkowie społeczeństwa angażują się dla dobra i obopólnych korzyści

• Kontrakt pełny i niepełny

• Kontrakt pełny- porozumienie które dokładnie określa co każda ze stron powinna zrobić we wszystkich możliwych okolicznościach.

• Konflikt niepełny

•  Wszystkie rzeczywiste kontrakty są z konieczności niepełne

•  Występują ewentualności których strony w momencie zwierana kontraktu nie przewidziały.

1. Definiowanie polityki; różne ujęcia.

Termin polityka pochodzi od grackiego wyrazu politiká, W filozofii i myśli politycznej polityka była rozumiana następująco.

Według Platona była realizacją dobra, dla Arystotelesa drogą do osiągnięcia szczęścia - eudajmonii. Machiavelli uważał ją za narzędzie do zdobycia, zachowania i umocnienia władzy. W XVI wieku we Francji, pojmowana była jako wprowadzenie i utrzymanie stanu pokoju społecznego.Za klasyczną uważana jest definicja polityki Maxa Webera - dążenie do udziału we władzy lub do wywierania wpływu na podział władzy, czy to między państwami, czy też w obrębie państwa, między grupami ludzi, jakie to państwo tworzą. Nowożytna koncepcja polityki przejęła antyczne pojęcie, funkcjonuje ono jednak w odmiennych kontekstach (historyczno - społecznych, teoretyczno - intelektualnych). Pojęcie nabrało nowych znaczeń ponieważ pojawiły się nowe cele polityki - wolność, niepodległość, sprawiedliwość, nowe podmioty - związki zawodowe, partie, nowe metody działań politycznych -dyplomacja, integracja. Działania polityczne mają także charakter publiczny. Hannah Arendt wskazuje na istnienie, w nowożytnej koncepcji polityki, różnic między ludźmi i grupami ludzkimi. Jest to faktem zasadniczym dla polityki, która jest działaniem dotyczącym spraw porządku współżycia i życia zbiorowego jednostek i grup społecznych, odmiennych, które żyją jednak wspólnie. W Leksykonie politologii (red. Herbut, Antoszewski) ukazane jest pięć różnych ujęć polityki. Jest to orientacja formalnoprawna - działalność instytucji państwowych, aparatu państwowego. W podejściu behawioralnym jest dowolnym układem stosunków społecznych, w których występuje wyraźna obecność kontroli, wpływu, władzy lub autorytetu. W orientacji funkcjonalnej rozumiana jako funkcja systemu społecznego zapewniająca jego rozwój poprzez rozwiązywanie konfliktów. W podejściu racjonalnym jest to podejmowanie decyzji w ramach procesu sprawowania władzy i gryo władzę, w którym udział biorą rozmaite podmioty. W stanowisku postbehawioralnym rozumianajest jako czynnik zmniejszający, usuwający ograniczenia w zaspokajaniu potrzeb ludzi.We współczesnym języku politycznym pojawia się pojęcie postpolityki. Określa ono stanwspółczesnej polityki. Porzucone zostały spory ideologiczne, sama ideologia została uproszczona idopasowana do przekazu medialnego, który powinien być krótki i zrozumiały. Media pełnią wpostpolityce rolę pośrednika pomiędzy politykami a obywatelami, przez co mogą swobodniekreować i wpływać na przekaz polityczny. Znaczącą rolę zaczynają w polityce odgrywać marketingpolityczny, PR. Nastąpiło odejście od wielkich sporów ideologicznych. Bardzo ważną rolę odgrywainternet, dzięki niemu obywatele mogą 24 godziny na dobę śledzić wydarzenia polityczne (przykładpostpolityka B.Obama).

68.

• Podmiotowość polityczna jest często mylona z suwerennością. To, co je odróżnia to to, że podmiotowość może być stopniowalna, a suwerenność nie.

• Zerowa podmiotowość polityczna to uprzedmiotowienie.

• Podmiotowość polityczna- zdolność do samodzielnego i suwerennego przeprowadzania działań politycznych; może charakteryzować jednostki, grupy i instytucje; wiąże się ze świadomością jej posiadania; odnosi się do działań, interesów, oczekiwań i żądań.

• Podmiotowość polityczna może być wewnętrzna (wolność wyboru działań) i zewnętrzna (sprawowanie kontroli nad otoczeniem).

• Podmiotowość polityczna- legitymacja każdego człowieka do uczestniczenia w działalności politycznej

• Źródła podmiotowości

• Naturalne- tkwi w samym człowieku, w jego osobowości, w fakcie, że jest członkiem określonej zbiorowości; człowiek rodzi się jako podmiot polityki, a polityczność jest jego stanem naturalnym

• Prawne- polityczne prawa i wolności obywatelskie dublujące prawa i wolności naturalne; normy zamieszczone w konstytucji i aktach prawa międzynarodowego

• Podmiotowość polityczna jest uwarunkowana naturą człowieka jako członka zbiorowości oraz jest respektowana przez normy prawa stanowionego

• Podmiotowość polityczna występuje w dwóch układach

• Podmiotowość indywidualna

• Podmiotowość zbiorowa- głównym zbiorowym podmiotem polityki jest naród zorganizowany w państwo; podmiotowość narodu jest ściśle związana z podmiotowością państwa

• Podmiotowość polityczna ludzi umożliwia im zrzeszanie się w różne struktury organizacyjne grupujące zainteresowanych polityką, uczestniczeniem w niej i wykorzystywaniem tej działalności w określonych celach

69.

1. Społeczeństwo jako podmiot polityki

• Społeczeństwo w dążeniu do urzeczywistnienia swoich dążeń nie może tego czynić bez pośrednictwa państwa; państwo nie może istnieć i funkcjonować bez zgody społeczeństwa

• Podmiotowość społeczeństwa jest ograniczona i nieciągła

• Nie wynika ona z tego, że społeczeństwo jest najrozleglejszą zbiorowością

• Upodmiotowienie polityczne społeczeństwa usankcjonowano w oparciu o filozoficzne, liberalne założenia teorii umowy społecznej, zakładającej, że władza zwierzchnia należy do ludzkiej zbiorowości, która może ją desygnować na władców lub organy państwa

• Społeczeństwo jest najwyższym podmiotem polityki w wyniku upodmiotowienia wszystkich jednostek zbiorowości zorganizowanej w państwo

• Podmiotowość polityczna społeczeństwa znalazła sprecyzowanie w formule „władza zwierzchnia należy do narodu”; naród jest uprawomocniony do sprawowania władzy bezpośrednio, czyli w formie ogólnopaństwowego referendum

2. Państwo- główny podmiot polityki i siedlisko władzy

1. Ujęcia państwa

• Szerokie- kraj i naród, polityczna organizacja społeczeństwa, ale też terytorium w granicach naturalnych lub ustalonych prawem

• Wąskie- aparat władzy

3. Partie polityczne

• Rodowód partii wywodzi się z liberalizmu politycznego

• Partia to zorganizowana grupa społeczna działająca na rzecz osiągania zamierzonych celów; organizacja zrzeszająca obywateli na zasadach dobrowolności i równości, której celem jest wpływanie na politykę państwa

• Partyjność jest efektem ustrojowej zasady pluralizmu politycznego

• Początkowo partie miały charakter klasowy, zrzeszały ludzi o jednakowych wartościach ideologicznych, światopoglądowych; z czasem stawały się organizacjami kadrowymi, w których zacierała się klasowość i zmniejszała się rola ideologii

• Wzrost znaczenia partii sprawił, że stały się centralnym punktem organizacji politycznej i doprowadził do patriokracji i powstania systemu państwa partyjnego

• Partie istnieją by zabezpieczyć władzę

4. Organizacje społeczne

• Podmiotowość polityczna ludzi umożliwia im zrzeszanie się w różne struktury organizacyjne grupujące zainteresowanych polityką, uczestniczeniem w niej i wykorzystywaniem tej działalności w określonych celach

• Organizacje o niewielkim zasięgu nie posiadają podmiotowości politycznej

• Stowarzyszenie to dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie w celach niezarobkowych; cele stowarzyszeń są związane z działalnością polityczną, jednak nie są to organizacje stricte polityczne- nie dążą do zdobycia władzy; działalność stowarzyszeń ma polityczny sens, ale one same nie mają politycznego charakteru

• Część organizacji przekształciła się w partie polityczne

• Związek zawodowy- dobrowolna i samorządna organizacja powołana do reprezentowania i obrony interesów zawodowych i socjalnych oraz praw ludzi

• W uprawnieniach i działalności związków ujawnia się ich polityczna podmiotowość

• Prawo opiniowania założeń i projektów ustaw

• Prawo organizowania protestów

• Uczestnictwo w Komisji Trójstronnej

• Cele organizacji mają szeroki zasięg, a część z nich może zostać zrealizowana tylko w ramach działalności politycznej

5. Media i środki komunikacji

• W stosunkach wewnętrznych media są zbiorowym podmiotem politycznym

• Podmiotowość polityczna mediów jest szczególna, ze względu na pełnione funkcje

• Informowanie o działalności politycznej i jej ocena

• Ukazywanie relacji władza-społeczeństwo

• Kreowanie sił politycznych

• Kształtowanie świadomości politycznej

• Ustawy ordynacyjne zobowiązują media publiczne do udostępniania komitetom wyborczym swojego czasu antenowego w celu emisji audycji wyborczych

• Media kreują polityków i kształtują ich wizerunki

• Media są narzędziem i środkiem komunikacji politycznej oraz źródłem wiedzy o polityce

6. Nowe podmioty polityki

• Rozległość działalności politycznej jest uwarunkowana podmiotowością o zasięgu międzynarodowym, a nawet globalnym

• Stosunki międzypaństwowe mają charakter i sens polityczny; polityka w tych stosunkach obejmuje rozległe obszary i sprzyja im bądź je komplikuje co prowadzi do kryzysów

• Rozległość stosunków politycznych wymusiła utworzenie ponadnarodowych podmiotów politycznych; polityczność międzynarodowa ma charakter umowny- powstaje w skutek porozumienia się państw powołujących organizacje międzynarodowe w celach politycznych

• Najbardziej uniwersalnym ogólnoświatowym podmiotem politycznym jest ONZ, której głównym celem jest zapewnienie światowego bezpieczeństwa i pokoju

• Podmiotowość polityczną mają także organy ONZ- Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, Komitet Rozbrojeniowy, Sekretariat ONZ

Podmiotami polityki są ponadto NATO, CEFTA, EFTA, NAFTA, OBWE

70.

7. Podmiot polityczny a podmiotowość polityczna

1. Podmiot polityczny- zbiorowy/indywidualny uczestnik życia politycznego, podejmujący względnie trwałe, świadome, suwerenne i zaplanowane działania, których celem jest realizacja określonych potrzeb i celów przez sprawowanie władzy politycznej

• Podział podmiotów: pierwotne(duże grupy społeczne, wspólnoty narodowe i etniczne zorganizowane w całości i posiadające wspólne interesy) i wtórne(siły polityczne, organizacje zawodowe, grupy wyznaniowe)

• Istota podmiotu politycznego wynika ze specyfiki stosunku, do którego został wyodrębniony w skutek koncentracji i polaryzacji

• Podmiot dąży do obrócenia wszystkich innych bytów w swoje zasoby celem ustanowienia i utrzymania własnego porządku, który jest kreowany wedle jego wizji, wymaga ciągłego doskonalenia, rozszerzania i umacniania

• Porządek z jednej strony jest oparty na koncepcji tego, co prawdziwe, z drugiej zaś funkcjonuje dzięki dostępowi do ograniczonych zasobów, o które zabiegają inne podmioty

• Polityczne same w sobie są te całości społeczne, które są w stanie zmierzać do powołania wyodrębnionego i kulturowo uzasadnionego zespołu stosunków społecznych

• Statusu podmiotu politycznego nie zdobywa się w rezultacie włączenia przez podmiot do własnych zasobów

• Podstawowym problemem podmiotu politycznego jest kwestia funkcjonowania w wielkiej przestrzeni i długim czasie

• Każdy podmiot ma własną wizję porządku, którą chciałby urzeczywistnić

• Podmioty polityczne są najbardziej egoistyczne ze wszystkich: walczą w wielkiej przestrzeni i długim czasie na własne ryzyko, a to nie czyni z nich bytów współczujących czy moralnych

• W egzystencji każdego podmiotu obecna jest zasadnicza sprzeczność, wynikająca z tego, że nie jest on w stanie pojąć iż rzeczywisty cel jego istnienia jest inny niż ustalony przez niego powszechny porządek

• Podmioty traktują kreowany przez siebie porządek jako powszechny, obejmujący całość stosunków występujących w przestrzeni i czasie, każdy podmiot zmierza do uczynienia swojej wizji porządku porządkiem całego gatunku ludzkiego

• Podmiot polityczny może być uczestnikiem dowolnego układu sił

71.pragmatyzm i pryncypializm w działalności politycznej

Pryncypializm-wierność i przywiązanie do swoich idei

• Określenie to możemy użyć do polityków którzy zostają przy swojej partii mimo że traci poparcie

• Lub opuszczają partie kiedy ta zmienia swoje poglądy

Pragmatyzm-koncentrowanie się na realizacji celów nadających się do zrealizowania lub wywieraniu wpływu na rzeczywistość w możliwych granicach.

• Cel uświęca środki

• Koalicja rządowa- mimo że partie nie maja takich samych poglądów łączą się w koalicje aby osiągnąć cel- władza

72. wartości w polityce- definicja i rola

Wartości w polityce posiadają wymiar aksjologiczny np. cel- wspólny cel w polityce łączy członków np. partii. Tak samo jak potrzeby, interesy,

95. społeczeństwo obywatelskie

Społeczeństwo obywatelskie, (społeczeństwo cywilne), społeczeństwo, w którym działalność niezależnych od państwa różnego typu instytucji, organizacji, związków i stowarzyszeń jest podstawą samodzielnego rozwoju obywateli oraz stanowi wyraz ich osobistej aktywności.

Społeczeństwo obywatelskie zawiera szereg instytucji uważanych za publiczne

Społeczeństwo obywatelskie- składa się z takich instytucji jak rodzina, grupy pokrewieństwa,

96. reżim polityczny

Reżim polityczny (z francuskiego regime - władza), ogół metod i środków formalnych (wynikających z przepisów prawa) i nieformalnych (tradycja, kultura), jakimi posługuje się aparat władzy państwowej w stosunkach ze społeczeństwem, forma sprawowania rządów. W każdym państwie istnieje określony reżim polityczny - reguły rządzenia państwem, społeczeństwem.

Wyróżnia się reżim polityczny demokratyczny, np. parlamentarno-gabinetowe, prezydencki i semiprezydencki, niedemokratyczny, np. totalitarny (totalitaryzm), autorytarny (autorytaryzm), wojskowy - wojsko ingeruje w życie polityczne i ekonomiczne kraju i policyjny - życie obywateli jest drobiazgowo reglamentowane, a rola policji w państwie jest większa niż wymagają tego interesy społeczeństwa.

97. ustrój polityczny/ system polityczny

Ustrój polityczny, regulacje prawne odnoszące się do struktury organizacyjnej, kompetencji i wzajemnych relacji organów państwa oraz sposobu rządzenia nim.

W politologii termin ustrój polityczny zastępowany jest często przez system i reżim polityczny.

System polityczny to podstawowe struktury władz państwowych oraz główne zasady polityczne i prawne, ogół instytucji, za pośrednictwem których podejmowane są decyzje polityczne

58. działanie polityczne

Działanie polityczne

• W ujęciu obiektywnym- trwałe zmiany zachodzące niezależnie od naszego poznania

• W ujęciu subiektywnym- zmiany, które wpływają na nas

• Działanie pociąga za sobą zmiany celów

• Jedno działanie pociąga za sobą kolejne

• Działanie to świadoma czynność zmierzająca do realizacji celów kolektywnych i mobilizacji zasobów do zaspokojenia potrzeb i interesów grup oraz zbiorowości

59. działanie polityczne- cechy

Politycznym nazwiemy działanie, które charakteryzuje się politycznością

• Przyczyny

• Okoliczności

• Cele

• Skutki

• Potrzeby

• Interesy

• Świadomość

Jeśli przynajmniej jeden z wyżej wymienionych elementów jest polityczny, to całe działanie ma charakter polityczny. „Im państwo jest bardziej represywne, tym więcej działań uzyskuje cechę polityczności.”

88. cechy totalitaryzmu

Państwo totalitarne dąży do rozciągnięcia kontroli na wszystkie przejawy życia społecznego i osobistego obywateli. Z pomocą środków prawnych dąży również do wpływania na nie. Można wyróżnić kilka charakterystycznych cech państwa totalitarnego.

- Niepodzielna władza jest skupiona w rękach wąskiego gremium lub jednostki (model dyktatorski) oparta na „jedynej i właściwej” ideologii.

- Rozbudowany zostaje system kontroli nad wszystkimi organizacjami o charakterze społecznym.

- Ingerowanie w różne dziedziny życia obywateli, również te prywatne jak stosunki rodzinne, zachowania społeczne, przekonania i postawy, a nawet gusta.

- Powszechna indoktrynacja również za pomocą środków masowego przekazu.

- Ujednolicenie wszystkich organizacji, instytucji i grup społecznych; tworzenie grup integrujących.

- Centralizacja gospodarki i monopol państwa na broń.

W doktrynie przyjęło się, że wszystkie cechy państwa totalitarnego spełniały tylko:

- III Rzesza Adolfa Hitlera,

- Chiny Mao Zedonga,

- ZSRR pod wodzą Józefa Stalina.

89.cechy systemu autorytarnego

ustrój autorytarny nie jest formą mieszaną systemu demokracji i totalitaryzmu. Czasami w wyniku procesu demokratyzacji może stanowić formę przejściową pomiędzy tymi modelami. Uznaje się jednak, że ustrój autorytarny to samodzielny typ sytemu politycznego.

Cechami wspólnymi państw autorytarnych są:

- Ograniczony pluralizm partii politycznych (jedna dominująca z ewentualnie kilkoma zaporowymi).

- Ograniczona zasada samorządności narodu i jego dostępu do sprawowania władzy publicznej.

- Sterowanie nastrojami społecznymi nierzadko przez nieklarowną ideologię państwa autorytarnego.

- Oparcie władzy w państwie autorytarnym na armii i policji, rozbudowany system kontroli bez wpływu na życie prywatne obywateli (jak w przypadku totalitaryzmu).

90 różnice miedzy autorytaryzmem a totalitaryzmem

- 88 i 89

92. modele demokracji

Demokracja bezpośrednia- system polityczny, w którym decyzje podejmuje się przez głosowanie ludowe (plebiscyt, referendum), w którym wziąć udział mogą wszyscy obywatele uprawnieni do głosowania.

Demokracja przedstawicielska- System polityczny, w którym obywatele delegują w wyborach swoich przedstawicieli do władz różnego szczebla (władze centralne, lokalne, międzynarodowe), którzy mają za zadanie w imieniu ogółu wyborców danego kraju reprezentować i realizować jego interesy.

93. historyczne etapy demokracji

Na początku była agora- rynek, na którym gromadzili się Ateńczycy, aby dyskutować o sprawach politycznych i poprzez głosowanie podejmować decyzje. Działo się to w VI, V i IV w. p.n.e. Każdy obywatel ateński (mężczyzna powyżej 20 roku życia urodzony na wolności) dysponował równym prawem osobistego uczestnictwa w dyskusjach i głosowaniach zgromadzenia co do praw i polityki wspólnoty, jak również do udziału w zarządzaniu nią poprzez służbę sądową, która dobierana była poprzez losowania. Głosowano przez podniesienie rąk (rozstrzygniecie zapadało większością) lub tajnie (w szczególnych wypadkach, gdy decydowano np. o wygnaniu z państwa, ostracyzm). Stałym organem zarządu państwa była Rada złożona z 500 członków wybieranych losowo. Wybierani byli również kierujący sprawami wojskowymi stratedzy. Po reformach Solona i Klejstenesa pozostawiono jedynie sądownictwo w sprawie zabójstw. Kilkaset lat później ustrój ateński przejmowany był przez inne państwa i związki państw greckich w tym także przez starożytny Rzym.

Mieszkańcy Rzymu gromadzili się,aby podejmować ważne decyzje w sprawach państwowych. Zgromadzenia te różniły się jednak od greckich. Nie było na nich swobodnej dyskusji. Głos zabierali jedynie zwołujący je urzędnicy. Na zgromadzeniu wybierano urzędników państwowych, którzy sprawowali władzę przez jeden rok.Najważniejszymi urzędnikami byli konsulowie. Zajmowali się oni sprawami wojskowymi. Decydowali również o wojnie lub pokoju. Władzę w starożytnym Rzymie sprawował również senat. Była to rada składająca się z doświadczonych dostojników. O interesy biednej ludności dbał trybun ludowy. Mógł on nie wyrazić zgody na wprowadzenie praw niekorzystnych dla ubogich. Starożytny Rzym nazywany był republiką, co z języka łacińskiego oznacza rzecz wspólną. W rzeczywistości decydujący głos mieli bogaci, a interesy ludzi biednych nie obchodziły dostojników. Mimo to myślę, że ustrój demokratyczny niewątpliwie przyczynił się do potęgi państw starożytnych.

Następnie nastały rządy cesarzy i królów…

Dopiero w 1215 roku w Anglii król Jan bez Ziemi wydał Wielką Kartę Wolności ,która zakazywała wprowadzania nowych podatków bez zgody Wielkiej Rady, więzienia i karania wolnych ludzi oraz konkfisty majątku bez wyroku sądu. Wtedy rozpoczęły się wieloletnie spory o władzę między baronami a królem.W walce tej król znalazł poparcie u niższego rycerstwa i w miastach, co doprowadziło do wykształcenia się zgromadzenia stanowego, Parlamentu. Jego początek wiążemy z rokiem 1265. Odtąd rozpoczął się okres dziejów Anglii, w którym coraz bardziej umacniał się autorytet Parlamentu oraz rozwijał się lokalny samorząd. Niestety, nadzieje na wprowadzenie ustroju demokratycznego legły w gruzach, gdy doszło do wojny pomiędzy dwiema gałęziami dynastii Plantagentów. Plantagentów efekcie na tron powołano członka rodziny Tudorów i ostatecznie utrwalono w Anglii monarchię absolutną.

W XV i XVI wieku polska szlachta uzyskiwała coraz to nowe przywileje od władców i dzięki temu zapewniła sobie wysoką pozycję w państwie. Stała się grupą posiadającą wiele praw, a dzięki sejmom i sejmikom mogła decydować również o prawach państwa. W ten sposób ukształtował się system demokracji szlacheckiej. Szlachta sprawowała rządy przy pomocy głównego organu władzy- sejmu walnego. Z czasem ustalono, że sejmikach będą wybierani posłowie reprezentujący daną ziemię lub województwo podczas sejmu walnego. Wyborcy dawali reprezentantom tzw. instrukcje sejmikowe, które szczegółowo określały ,jakie stanowisko mają zająć posłowie wobec spraw omawianych na sejmie ogólnokrajowym. Sejm składał się z króla, który miał mocno ograniczoną władzę oraz członków izby poselskiej i senatu. Jak widać demokracja szlachecka różniła się od tej znanej nam demokracji. Tutaj decydowała nie wola większości, ale wola ogółu. Z początku system ten nie przeszkadzał w prawidłowym funkcjonowaniu państwa jednak z czasem zauważono, że wiele sejmów jest niepotrzebnie zrywanych i coraz trudniej przyjąć uchwały.

W XVIII wieku we Francji podczas rewolucji francuskiej uchwalono Deklarację Praw Człowieka i Obywatela, która zapewniała o wolności i równości wszystkich wobec prawa. W rzeczywistości było inaczej. Przeciwników nowych rządów demokratycznych więziono i zabijano.

W 1787 roku w Stanach Zjednoczonych ,w nowym federalnym państwie, uchwalono konstytucje, w której zapisano zadania i uprawnienia władz federalnych, wprowadzono zasadę trójpodziału władz i powołano Sąd Najwyższy.

Doświadczenia II wojny światowej przyczyniły się do uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1948 roku. Deklaracja mówiła o tym, że każdy człowiek rodzi się wolny i równy. Ma prawo do życia, wolności, pracy i wypoczynku. Niestety, dokument ten nie ma mocy prawnej. O nieprzestrzeganiu deklaracji codziennie możemy usłyszeć w radiu czy telewizji.

Jak widać demokracja nie zawsze była obecna w życiu ludzi i zawsze przedstawiała się w innej formie. Myślę, że choć nie jest to idealny ustrój to gwarantuje on człowiekowi podstawowe prawa.

98. globalne zagrożenia we współczesnym świecie

• Powstaje coraz większy dystans, dzielący kraje wysoko rozwinięte gospodarczo i kraje ubogie.
  Relacje między dochodami 20 najbogatszych i 20 najbiedniejszych krajów świata ciągle się pogarsza.

• Kolejnym negatywnym skutkiem globalizacji jest pogłębianie się bezrobocia. Praca ludzi w krajach wysoko rozwiniętych jest zbyt droga. To powoduje przenoszenie zakładów wytwórczych do krajów o niższych kosztach siły roboczej. Również wysoka konkurencyjność i wynikająca z niej automatyzacja produkcji skutkują masowymi zwolnieniami pracowników.

• Globalizacja wpływa na niszczenie środowiska naturalnego wskutek nierównomiernego wykorzystania zasobów surowców. Zaburzenia w klimacie Ziemi, tak zwany efekt cieplarniany, spowodowany przez rabunkową gospodarkę.

• W sferze globalizacji politycznej zarysowują się również niekorzystne tendencje. Zmniejsza się rola państwa, zarówno w organizowaniu działalności gospodarczej, jak i w roli suwerennego podmiotu życia politycznego.

• Globalizacja przyczynia się do ujednolicenia świata. Bez wątpienia jest to negatywny skutek, gdyż zaniknie wiele kultur, języków, obyczajów...
  

• W wyniku globalizacji wytwarza się tendencja do nowego, kosmopolitycznego stylu życia, polegającego na zaniku roli religii, rodzimej kultury i narodowości, które to czynniki stanowiły wyznacznik ludzkich zachowań.

• Globalizacja niszczy różnorodność kulturową, degraduje kulturowe i narodowe normy, zabija lokalne tożsamości, Procesy globalizacji prowadzą do unifikacji wzorów konsumpcyjnych, stylów życia i kultury.

• Wielkie korporacje, które odnoszą gigantyczne korzyści z globalizacji, pozostają praktycznie poza demokratyczną kontrolą. Ich możliwości finansowe są dziś nawet większe niż większości małych państw narodowych. Decydują o losach milionów ludzi,

• Niewątpliwe negatywnym skutkiem globalizacji będzie rozpad państw i zanik tego co dla danego kraju było specyficzne i piękne.

• Kolejnym negatywnym skutkiem globalizacji są migracje. Przykładem może być dziś Londyn- Polacy opuszczają swoje rodzinne miasta i wyruszają tam w poszukiwaniu pracy,

125. konflikt polityczny

konflikt polityczny jest na ogół definiowany jako walka dwóch lub więcej podmiotów polityki posiadających wzajemnie sprzeczne potrzeby, wartości i interesy i zmierzających do osiągania odmiennych celów. Konflikt cechuje się więc tym, że:

• strony dążą do wzajemnie wykluczających się celów, które na ogół mają dla nich wartość egzystencjonalną (suwerenność państwa, jego terytorium, udział w sprawowaniu władzy),

• jest rozstrzygany w drodze walki,

• w walce ujawniają się nowi wrogowie i sojusznicy.

Konfliktowe ujęcia polityki występują w wielu wariantach, np.:

• w marksizmie znajdujemy określenie polityki jako sfery walki klas o zdobycie, utrzymanie i wywieranie wpływu na władzę,

• w decyzjonizmie Carla Shmitta polityka zostaje sprowadzona do utrzymania porządku społecznego i lokalizacji każdego, kto może podjąć wrogie działania. Zawsze uwzględnia się tutaj antagonizmy egzystencjonalne i opisuje naturę wroga - tego który zakłóca porządek w państwie,

• w nauce o stosunkach międzynarodowych karierę zrobił aforyzm Clausewitza mówiący o tym, że wojna jest kontynuacją polityki za pomocą innych środków - zwłaszcza w świetle koncepcji społeczeństwa Hobbesa, według której jest ono w stanie wojny każdego przeciwko każdemu.

138. legitymizacja polityczna

Legitymizacja (dosłownie: upoważnienie do działania) to (według Eugeniusza Zielińskiego) "uprawnienie rządzących do podejmowania wiążących decyzji, przy równoczesnej aprobacie rządzonych" .Udzielenie legitymizacji opiera się na kryterium dobrowolności, a więc wyklucza przemoc i strach jako źródło podporządkowania.
W państwach demokratycznych najbardziej rozpowszechnioną formą legitymacji władzy są wolne wybory, co łączy się z przekonaniem, że źródłem władzy jest naród.
W systemach niedemokratycznych czynnikiem legitymizującym władzę jest ideologia. Istnienie legitymizacji zmniejsza szanse napięć i destabilizacji państwa. Przeciwieństwem legitymizacji jest delegitymizacja systemu politycznego.

139. delegitymizacja polityczna

Delegitymizacja władzy - utrata aprobaty społecznej (legitymizacji) przez władzę. źródłem delegitymizacji jest niezadowolenie wynikające z tego, że system polityczny traci swoją sprawność zaspokajania żądań kierowanych pod jego adresem. Odwrotną do delegitymizacji jest legitymizacja systemu politycznego.

• wewnętrzne - utrata zdolności zaspokajania potrzeb

• zewnętrzne - wpływ otoczenia międzynarodowego; wzmacniane poprzez przyczyny wewnętrzne np. sankcje nałożone przez międzynarodowe otoczenie, naciski, ukryte oddziaływanie na społeczeństwo - propaganda.

157. czynniki kształtujące opinię publiczną

Co wpływa na poglądy ludzi?

Opinia publiczna tworzy się z indywidualnych poglądów poszczególnych osób. To, że ktoś ma takie, a nie inne przekonania zależy zaś od wielu czynników, które oddziałują na człowieka przez całe życie. Światopogląd człowieka kształtuje się od dzieciństwa, ale jego poglądy rozwijają się i nieraz zmieniają. Wpływ nań mają między innymi:

RODZINA

Poglądy polityczne powstają pod wpływem rodziny, ponieważ rodzice są pierwszym i najważniejszym czynnikiem kształtującym światopogląd dziecka. Jeśli oboje rodzice wyznają tę samą religię, to prawie zawsze ich dziecko jest wychowywane w jej duchu. Podobnie może być z przejmowaniem poglądów politycznych, przy czym wpływ rodziców na dziecko zależy przede wszystkim od tego, jak silne są ich przekonania i czy sympatie matki i ojca są identyczne. Zdarza się jednak i tak, że dzieci mają inne poglądy niż ich rodzice. Niekiedy wynika to z buntu młodych ludzi przeciw poglądom rodziców, czasem jest to skutek wpływu innych grup mających odmienne poglądy niż rodzina.

SZKOŁA

Bardzo silny wpływ na poglądy człowieka ma również szkoła. To w szkole właśnie poznaje on w sposób systematyczny kulturę i historię, tam też funkcjonuje w grupie i w instytucji zdobywając konkretne doświadczenia związane z życiem społecznym i publicznym. Na skutek oddziaływania szkoły i wzorców przez nią przekazywanych uczniowie kształtują swój system wartości, który ma wpływ na ich późniejsze poglądy i zachowania.

GRUPA RÓWIEŚNICZA (ALBO TOWARZYSKA)

Grupa przyjaciół i znajomych, w której człowiek przebywa, oddziałuje na jego przekonania i opinie. Będąc członkiem jakiejś grupy, najczęściej zgadza się on z poglądami innych jej członków. Na przykład przyjaciele należący do fanklubu jakiegoś zespołu będą mieli podobne gusty muzyczne i będą słuchali podobnej muzyki.

ŚRODOWISKO SPOŁECZNE

Na indywidualne przekonania człowieka wpływ ma także jego pochodzenie: miejsce urodzenia i wychowania, status jego rodziców (poziom wykształcenia, sytuacja materialna, zawód oraz pozycja społeczna). Niezmiernie istotne dla kształtowania się poglądów człowieka jest jego miejsce zamieszkania, wykształcenie, praca zawodowa, status społeczny itp. Często przekonania człowieka uzależnione są od jego przynależności etnicznej czy rasowej, od wieku, a nawet płci.

RELIGIA

Religia kształtuje system wartości człowieka. Zasady religijne - często wyrażane za pomocą zakazów i nakazów (np. „Nie zabijaj”, „Nie mów fałszywego świadectwa”, „Miłuj bliźniego swego jak siebie samego”) - wyznaczają jego przekonania, a także konkretne zachowania. Stosunek do wiary jest ściśle związany ze światopoglądem. Ludzie wyznający różne religie (oraz niewierzący) mają często odmienne poglądy, nastawienie do świata oraz różną hierarchię wartości.

ŚRODKI KOMUNIKACJI MIĘDZYLUDZKIEJ

Środki komunikacji międzyludzkiej - wśród nich książki, filmy, różnego rodzaju nagrania kształtują nie tylko poglądy człowieka, ale wpływają na jego zachowanie. Na przykład: chęć naśladowania ulubionych bohaterów powoduje nieraz zmianę postępowania.

Szczególnie ważną rolę w kształtowaniu opinii publicznej odgrywają środki masowego przekazu, tj. telewizja, radio i prasa, stanowiące dla wielu ludzi jedyne źródło wiedzy na temat aktualnych wydarzeń. Mogą one mieć też bezpośredni wpływ na działania. Na przykład: można się spodziewać, że po informacji o planowanej podwyżce ceł na samochody - podanej w telewizyjnych „Wiadomościach” - wiele osób spróbuje sprowadzić z zagranicy samochód jeszcze po niższej stawce celnej.

121. grupa interesu- definicja i cechy

Grupa interesu, zbiorowość społeczna składająca się z osób o podobnych przekonaniach i celach, których realizacja jest uzależniona od decyzji oraz działalności instytucji państwowych. Grupa interesu próbująca wywierac wpływ na politykę tych instytucji nabiera charakteru grupy nacisku.

---