Systemy plików FAT i FAT32 królujący pod Windows 9x nie dają tego, czego oczekuje każdy administrator, któremu zależy na ochronie danych - możliwości nadawania praw dostępu i przydziałów do plików i katalogów. NTFS da nam to wszystko, o ile sformatujemy dysk w tym systemie lub przekonwertujemy, używając programu convert (program ten działa w wierszu poleceń - wpisz convert /? aby zapoznać się z opcjami konwersji). NTFS oferuje także możliwość kompresowania oraz szyfrowania plików i katalogów.
Nadawanie uprawnień do plików i katalogów w systemie Windows XP
Ze względu na początkujących użytkowników, w Windows XP opcje zabezpieczeń są ukryte. Jest to zapewne niemały szok dla użytkowników Windows 2000, którzy korzystali z zakładki Zabezpieczenia. Zakładka Właściwości folderu lub katalogu wygląda mniej więcej tak.
Aby zakładka Zaawansowane była dostępna, należy przejść do Opcji folderów (Windows Explorer | Narzędzia | Opcje folderów), na zakładkę Widok i odznaczyć pole Użyj prostego udostępniania plików (zalecane).
Teraz opcje zabezpieczeń są dostępne i można nadawać prawa dostępu do plików i katalogów.
Uprawnienia plików i folderów
System plików NTFS umożliwia stosowanie uprawnień dziedziczonych.
W oknie dialogowym Właściwości, na zakładce Zabezpieczenia|Zaawansowane, można ustawić opcję Zezwalaj na propagowanie uprawnień dziedziczonych obiektu nadrzędnego do tego obiektu. Opcja ta jest domyślnie włączona.
Na przykład, jeżeli użytkownik chce zmienić uprawnienia całego drzewa katalogów zawierającego kilka tysięcy plików, to wystarczy, aby ustawił odpowiednie uprawnienia dla folderu nadrzędnego.
Pamiętajmy, że kopiując pliki i katalogi na dysk z systemem FAT lub FAT 32 tracimy wszystkie ustawienia zabezpieczeń. Więcej informacji znajdziemy na stronie win2000prof/rozdzial_17/roz_17_2.asp w podrozdziale Uprawnienia plików i folderów.
Kompresja - czy warto?
Oczywiście. Kompresja w systemach NT umożliwia jednoczesną prace z plikami i folderami tak jakby nie były skompresowane. Stopień kompresji trudno tu porównywać z najnowszym WinRar 3.0. Jeżeli posiadamy dużą ilość dokumentów, to warto taki katalog skompresować. Skompresowane katalogi i pliki są w Eksploratorze wyróżnione niebieską czcionką. Kompresji dokonujemy w okienku Właściwości | Zaawansowane | Kompresuj zawartość, aby zaoszczędzić miejsce na dysku.
UWAGA: Katalog kompresowany nie może być jednocześnie szyfrowany!
Kompresja z poziomu wiersza poleceń
Można tego dokonać za pomocą dwóch narzędzi Compress i Compact.
Compress jest dostępnym z poziomu wiersza poleceń narzędziem, które może być używane do tworzenia skompresowanych kopii jednego lub wielu plików, w sposób podobny do używanego przez narzędzia kompresujące innych firm. Składnia jest następująca:
compress [-r] [-d] [-z] źródło cel
Compact udostępnia z poziomu wiersza poleceń funkcjonalność Eksploratora Windows, związaną z kompresją NTFS w czasie rzeczywistym. Compact wyświetla i zmienia stan kompresji folderów i plików na woluminach NTFS. Składnia tego polecenia jest następująca:
compact [/c|/u] [/s[:katalog]] [/a] [/i] [/f] [/q] [plik [...]]
Szyfrowanie plików
Szyfrowanie systemu plików - EFS (Encrypting File System) jest technologią umożliwiającą przechowywanie zaszyfrowanych plików na woluminach NTFS. EFS zabezpiecza pliki przed intruzami, którzy mogliby uzyskać nieautoryzowany dostęp do kluczowych danych (np. po kradzieży komputera przenośnego lub zewnętrznego napędu dyskowego). Więcej na temat szyfrowania możemy przeczytać w dokumencie win2000prof/rozdzial_17/r_17_4.asp.
Przydziały dyskowe
Od wersji NTFS 5.0 możliwe jest przydzielanie zasobów dyskowych użytkownikom systemu.
To długo oczekiwana i bardzo przydatna funkcja dla administratorów. Ale także w małej firmie przydaje się do ograniczania "zachłanności" użytkowników. Jeżeli wiemy, że użytkownik tworzy tylko dokumenty Worda, to przydzielenie mu 1MB może okazać się rozsądne. Wówczas nasz delikwent nie zainstaluje sobie gry, nie skopiuje filmoteki itp., a tym samym nie będzie marnował czasu pracy na rzeczy zbędne. Warto pamiętać, aby opcję Odmów miejsca na dysku użytkownikom przekraczającym limit przydziału mieć odznaczoną, a pola Rejestruj . mieć zaznaczone. Uniknie się dzięki temu przykrych sytuacji, w których użytkownik np. pobiera z Sieci ważne firmowe dane i nagle zabraknie mu miejsca.
Domyślnie funkcja przydziału jest wyłączona, ponieważ spowalnia ona działanie całego systemu. Konkretnych przydziałów dokonuje się klikając przycisk Wpisy przydziałów na przedstawionej wcześniej karcie. Edytor wpisów jest prosty w obsłudze.
Obsługa dużych partycji
Krótkie porównanie
Rozmiar woluminu 7 MB-16 MB
Rozmiar klastra FAT16 2 KB
Rozmiar klastra FAT32 Nie obsługiwany
Rozmiar klastra NTFS 512 bajtów
Rozmiar woluminu 65 MB-128 MB
Rozmiar klastra FAT16 2 KB
Rozmiar klastra FAT32 1 KB
Rozmiar klastra NTFS 512 bajtów
Rozmiar woluminu 1,025 MB-2 GB
Rozmiar klastra FAT16 32 KB
Rozmiar klastra FAT32 4 KB
Rozmiar klastra NTFS 2 KB
Rozmiar woluminu 16 GB-32 GB
Rozmiar klastra FAT16 Nie obsługiwany
Rozmiar klastra FAT32 16 KB
Rozmiar klastra NTFS 4 KB
Rozmiar woluminu 32 GB-2 TB
Rozmiar klastra FAT16 Nie obsługiwany
Rozmiar klastra FAT32 Nie obsługiwany
Rozmiar klastra NTFS 4 KB
Jak widać, NTFS wyśmienicie nadaje się do tworzenia dużych partycji , zbiorów wolumenów itp.
Różnice pomiędzy NTFS
Wymieńmy te najbardziej zauważalne:
Windows NT 4.0 (uprawnienia do plików i katalogów, kompresja)
Windows 2000/XP (uprawnienia do plików i katalogów, kompresja, przydziały dyskowe, szyfrowanie)
|