WSP skrypt, szkoła, wsp


WSPÓŁCZESNE SPOŁECZEŃSTWO POLSKIE

POKOLENIA żyjące obecnie w Polsce:

- Kolumbowie (żyjący w latach okupacji, powst. 44' np. Bartoszewski, Skarga);

- sieroty PRL-u -60-70-latkowie (moherowe berety, niewykształceni);

- skazani na sukces ( lata 70-te)-m4, mały fiat itp.

- dzieci wolnego rynku (względnie my)

JAKIM POKOLENIEM JESTEŚMY?

- FRUGO?

- JP II?

- III RP?

- SFRUSTROWANYCH BLOKERSÓW?

- KONSUMENCKIM?

- EUROPEJSKIM?

 wcześniejsze np. pokolenie Legionistów Polskich (wierzących w Napoleona)

- koncepcja pokolenia wg Marii Ossowskiej - WSPÓLNOTA LOSU HISTORYCZNEGO

- dominuje KULTURA NARZEKANIA - dziedzictwo narodowe m.in. rozbiorów


Czasopisma socjologiczne w Polsce

ASK. Społeczeństwo. Badania. Metody.
Kultura i Społeczeństwo

Przegląd Socjologiczny

Societas/Communitas.
Studia Demograficzne.
Studia Socjologiczne - PAN - kwartalnik

(red. Janusz Mucha)
Media. Kultura. Społeczeństwo.
Rocznik Socjologii Rodziny

Socjologia wychowania

Polish Sociological Review

Małżeństwo i Rodzina

Społeczeństwo i Polityka

Ośrodki badania opinii publicznej w Polsce

TNS OBOP,
CBOS,
GfK Polonia,
Demoskop,
SMG/KRC
Pentor,
I-Metria (badania Internetu),
PBS DGA (Sopocka Pracownia Badań Społecznych),
AGB Polska (dane telemetryczne dla telewizji).


  1. SOCJOLOGIA WYBORCZA

- NISKA FREKWENCJA WYBORCZA

53, 9% - ostatnie wybory (2007) /w USA podobne wyniki/

 powinniśmy się por. do krajów europejskich np. Francji

43% - 97' referendum konstytucyjne

58,8% - referendum akcesyjne do UE

20,87% - wybory do parlamentu europ. 04'


wybory prezydenckie:

90'- 61,3% (Lech Wałęsa 74%)

95'- 65, 68% (A. Kwaśniewski 52%)

00'- 61% (A. Kwaśniewski - 54% I t)

05'- 51% (L. Kaczyński 54%)

wybory samorządowe:

- stosunkowo małe zainteresowanie

- duże różnice w regionach ( na wsiach większa frekwencja niż w dużych miastach)

wybory parlamentarne:

89' - 62%, 23%- bojkot

91' - 43% ( po euforii - depresja, przygnębienie)

93' - 51%

97' - 48%

01' - 46%

05' - 50%

07' - 50%


~ 60% korzysta z prawa do głosowania w wyborach prezydenckich (2/3)

~ 50% ( co 2gi Polak korzysta z prawa do głosu w wyborach parlamentarnych)

~ 40% frekwencja wyborach samorządowych

wybory prezydenckie:

na WSCH - niższe

na ZACH, w dużych miastach - większe

badania nad systemem wartości Polaków - koniec lat 70tych - Stefan Nowak (socjolog)

- Polacy są aktywni ZRÓŻNICOWANIE

- są bardzo aktywni w strukturach MIKRO; /rodzina/

- silnie angażują się w sposób symboliczny w struktury MAKRO; /gmina/

- niska aktywność w sferze MEZO ( próżnia socjologiczna) /państwo/

Próżnia społeczna - pusta przestrzeń pomiędzy publiczną sferą polityki a prywatną sferą rodzinną, która zazwyczaj wypełniana jest przez różnego rodzaju stowarzyszenia.

Polacy dobrze funkcjonują w obrębie rodziny, przyjaciół, czyli mikrostruktur oraz makrostruktur, gdyż cenią symbole narodowe. Natomiast na poziomie mezostruktur zawieszony jest w próżni socjologicznej. Istnieje w pewnym sensie brak współdziałania na terenie gminy, miasta czy innych struktur (niski stopień identyfikacji ze wspólnotami lokalnymi, dlatego frekwencja wyborów samorządowych jest najniższa).

3 sektory:

I - sektor publiczny - władze, instytucje

II - gospodarka i rynek

III - NGOs - mezostruktury

11-12 - liczba osób z najbliższego otoczenia przeciętnego człowieka

- badania „Polacy” PAN - oczekiwania względem demokracji, ale brak wyobrażeń wobec praw wolnego rynku;

 ucieczka w PRYWATNOŚĆ („dobre samochody, a złe drogi”, brak zaangażowania w sferze publicznej zwłaszcza lokalnej - widać to w niskiej frekwencji

PRZEWIDYWALNOŚC ZACHOWAŃ WYBORCZYCH ( PROGNOZ WYBORCZYCH):

- nieprzewidywalne partie i ordynacje wyborcze;

- preferencje wyborcze STAŁE (~75% wyborców AWS - 2005r. głosy na PO, PIS, LPR)

- okręgi jednomandatowe większa frekwencja , obecnie wyborcy nie wierzą, ze mają wpływ na wybory!

Aktywność społeczna systematycznie, powoli ROŚNIE!

( ~50% - działania na rzecz parafii - kościół za PRL był „swój”)

NGOsy z największą ilością zarejestrowanych członków:

- kluby sportowe;

- zw. zawodowe;

- ochotnicze straże pożarne;

- działkowcy;

- wędkarze (600tys.);

- LOP;

- fundacje

KAMPANIE WYBORCZE:

- coraz bardziej agresywne, brutalne, język nienawiści (obrzucanie się błotem)/łaodne w por. np. z USA

Zachowania wyborców, według określonych paradygmatów:

PARADYGMAT SOCJALNO-STRUKTURALNY: w głosowaniu biorą udział grupy wyborców, a nie jednostki. Ludzie głosują tak jak środowisko, w którym żyją(warstwa społeczna ma podobne preferencje) . O preferencjach przesądza status.

PARADYGMAT USPOŁECZNIONEJ JEDNOSTKI: obywatel interesujący się polityką, ale nie zajmujący się nią zawodowo. W procesie socjalizacji każdy człowiek kształtuje w sobie pewne stałe postawy, preferencje polit.

PARADYGMAT RACJONALNEGO WYBORU - polityka jest produktem a wyborca konsumentem. Wyborca zachowuje się racjonalnie. Jednostka jest autonomiczna, zachowanie egoistyczne, głosuje zgodnie z interesem

Mechanizm kilku preferencji:

-głosujemy na kogoś z kim się najbardziej zgadzamy

-głosujemy na kogoś, kto ma wyższe notowania (np. 80% wyborców LPR nie zagłosowało na swojego kandydata ze względu na brak jego szans w wyborach - głosowali na tego o podobnych poglądach, lecz mającego szanse)

-wyrazistość kandydatów

Czym kieruje się wyborca:

-szuka korzystnej preferencji (kogoś kto ma szanse i korzystny program)

-skupia się tylko na kilku najważniejszych kwestiach

-stosuje się do tzw. skrótów poznawczych (często zwraca uwagę na życie prywatne)

KLASA POLITYCZNA

- w Polsce frustrujący fakt braku autorytetów  wszystkie znaczące (większe) partie miały szansę już rządzić i nie sprawdziły się

Polacy najbardziej zadowoleni są z 1. dzieci, 2. rodziny, 3. przyjaciół

Tym wyższy poziom satysfakcji, im coś jest bliższe.

- kultura narzekania - wyraz losu życiowego

  1. DYCHOTOMIA BOGACTWO - BIEDA

W Polsce badania nad biedą zapoczątkowano już w 1918 roku. Największe jej natężenie było w latach 80 XX wieku.

3 obszary badań:

  1. bieda i bogactwo w wymiarze globalnym : geografia biedy

(kraje rozwijające się, kraje 3 świata, bogata północ - biedne południe)

  1. refleksja natury etycznej i filozoficznej (teologicznej), np. M. Weber

- różnice kulturowe;

- postawy wobec biednych i bogatych;

3. socjologia - analiza struktury społ. ( czy istnieje underclass) , zróżnicowania,

stosunek jednych do drugich, konsumpcjonizm, podwaliny - marksizm

AMARTYA KUMAR SEN - por. nierówności, biedy w różnych krajach

laureat nagrody Nobla 98' - teoria społecznego wyboru - Social Choice Theory

Opracował tzw. Wskaźnik Rozwoju Społecznego (ang. HDI - Human Development Index), który określa poziom rozwoju (jakość życia) danego kraju na tle innych - chodzi o dostępność do dóbr

ABRAHAM MASLOW - piramida potrzeb (p. fizjologiczne, p. bezpieczeństwa,

p. przynależności, p. szacunku i uznania, p. samorealizacji)

Zwalczanie ubóstwa to najważniejszy cel UE, zarówno w krajach członkowskich, jak i tych, które chcą się do niej przyłączyć.

Bieda:

-zawiniona - odpowiedzialność za nią ponosi państwo

-niezawiniona - np. lenistwo, alkoholizm.

Przyczyny biedy:

-bezrobocie

-niskie płace

-transformacja

- lenistwo, alkoholizm

Kultura ubóstwa - biedni tworzą swoistą subkulturę, bieda często jest dziedziczna, w Polsce zwłaszcza na terenach popegeerowskich.

Strategie zachowania wobec biedy:

-korzystanie z pomocy - zasiłki lub pomoc rodziny

-zmiana ról międzypokoleniowych - np. emeryci utrzymują niepracujące dzieci

-życie w długach

-podejmowanie działań nielegalnych, np. praca na czarno

-kultura żebracza

SYTUACJA MATERIALNA POLAKÓW:

11,8 mln zamieszkałych mieszkań

0,6mln pustych mieszkań

18 m2/os.

3,18 os. / mieszkanie

¼ Polaków w blokach ~10mln  po 1/3 - na wsi, w małych miastach, w dużych miastach

10% Polaków mieszka w wielkopłytowych blokach

POZIOM ŻYCIA - LINIA BIEDY (UBÓSTWA)

kryt.

 minimum egzystencjalne ( nocleg, jedzenie, ubranie - brak środków na bilet, telefon, gazetę)

 min. socjalne ma zapewnić uczestnictwo w życiu społ. (wyższe od min. egzyst.)

kwota graniczna w opinii Polaków - 1000zł/ mies.

w skali globalnej ONZ (Bank Światowy - analizy nierówności, biedy) - 2$/day, ~5zł

w różnych krajach różny miernik

BIEDA W POLSCE

 6mln biednych wg raportu Banku Światowego z 04' - 6/38 => co 6 Polak biedny)

 2 mln absolutnie ubodzy (Stanisław Golinowska UJ)

 badanie „Diagnoza społ.” - 25% gosp. domowych  co 4 Polak

 inne badania 1 mln gospodarstw

3 POLSKI


kapitał 

etat 

zasiłek


Stratyfikacja społeczna:

- wyższa inteligencja, np. dyrektor

- inteligencja, np. kierownik

- pozostali pracownicy umysłowi, np. sekretarka

- właściciele firm

- robotnicy wykwalifikowani(fizyczni), np. kierowca, ochroniarz

- robotnicy niewykształceni

- robotnicy roli i posiadacze ziemi

- underclass

bieda (ubóstwo) - brak dostatecznych środków materialnych dla zaspokojenia potrzeb jednostki, w szczególności w zakresie: jedzenia, schronienia, ubrania, transportu i podstawowych potrzeb kulturalnych i społecznych - zaspokajanie jedynie podstawowych potrzeb, nie można nic odłożyć na później

nędza - prowadzi do zagłady, brak środków na cokolwiek

Statystyki dochodów:

-minimum socjalne - co 5 Polak (19%), ok. 444 zł/os.

-ubóstwo absolutne - 2-3% Polaków - 649 zł na 4 osoby.


2300 zł.- średnia płaca w kraju brutto

1126 zł najniższa ustawowa pensja brutto (min. pensja)

972 zł - przeciętna emerytura brutto

847 zł - przeciętna renta brutto

441 zł - zasiłek dla bezrobotnych


2 mln ludzi ubóstwo całkowite

1 mln gospodarstw zagrożonych absolutnym ubóstwem

PRACA i BEZROBOCIE

12-14 MLN Polaków PRACUJE

6-7 MLN PRACUJE NA WŁASNY RACHUNEK

-Liczba zatrudnionych w sektorze prywatnym: 8,9 mln, państwowym: 3,9 mln

5 mln emerytów

3,5 mln rencistów

611 tys. ludzi pobiera zasiłek dla bezrobotnych

240 tys. - zasiłki z pomocy społecznej

rodzaje bezrobocia:

a) frykcyjne - naturalne ~ 5%

b) strukturalne

c) cyklowe

wpływ na bezrobocie ma:

- wojna

- gospodarka międzynarodowa

dane o bezrobotnych:
wg GUS: 2103 tys; 13,7% (kwiecień 2007)
wg BAEL: 1894 tys; 11,3% (I kwartał 2007)

BEZROBOCIE UKRYTE - nie ujęte w statystykach, np. 4os. rodzina pracująca na własnym gosp. rolnym, a praca w zupełności dla 2 osób.

zjawisko ODZATRUDNIENIA - praca niezgodna z wykształceniem, zazwyczaj wykształcenie wyższe od potrzebnego.

- realokacja zasobów ludzkich w obszarze sektora

Przeciętna emerytura i renta brutto (ta nie dla rolników) wynosi 1293,26 zł.
Przeciętne wynagrodzenie (I kwartał 2007) wynosi 2709, 14 zł
Minimalne wynagrodzenie od 01.01..2007 wynosi 936,00 zł

  1. PRZESTĘPCZOŚĆ

w okresie transformacji - fala przestępstw - ogromny wzrost

lata 90-te - reforma przekształcanie milicji w POLICJĘ  bezkarność

przestępczość gospodarcza

przestępczość zorganizowana

9/10 przypadków pobicia nie jest przyjmowanych ze wzgl. na brak rysopisu sprawcy

½ przestępstw jest zgłaszana

 nie wszystkie ofiary chcą zgłaszać przestępstwo - powody:

- wstyd (np. gwałt);

- ofiara także jest przestępcą;

- bezsilność organów ścigania (brak wiary - pogląd „to bez sensu i tak nie pomogą”);

- nieistotność czynu;

spławianie petentów lub nagły wzrost liczby petentów  wpływ władzy (próba sforsowania pewnych projektów, ustaw)

 złe prowadzenie statystyk policyjnych

WIKTYMOLOGIA - nauka o zachowaniach ofiar, dział psychologii

Polska na tle innych krajów jest krajem dość BEZPIECZNYM

obecnie przestępczość maleje

czynniki rynkowe spowodowały zanik liczby kradzieży samochodów - nasycenie rynku (paserami byli mechanicy)

spada liczba rozbojów, wymuszeń i pobić => powody:

- zmniejszenie liczby mężczyzn <26lat - socjobiologia: młodzi mężczyźni 20-30 lat główni sprawcy pobić - wynik natury ludzkiej;

- zaostrzenie kodeksu karnego;

Rocznie w Polsce ok. kilkuset tys. przestępstw, w tym:

~ 847 zabójstw - ok. 100 - motyw rabunkowy;

~ 2 tys. gwałtów;

~ 15 tys. pobić, bójek

~ 300 tys. kradzieży;

~ 300 tys. kradzieży z włamaniem;

~ 50 tys. rozboi;

~ 1000 kradzieży dzieł sztuki

~5000 samobójstw;

~ 6000 zabitych na drogach

~ 500 wypadków w pracy;

CBŚ

- wzrost respektowania kar - samo zaostrzenie mało skuteczne!

TERRORYZM - 94-98' - zamachy bombowe - terror kryminalny

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

~ 103 TYS. POLICJANTÓW ;

~ 9,5 tys. sędziów ( jedna z większych i lepszych kadr w Europie) - brak urzędników w sądach niskie pensje;

~ 3,5 tys. prokuratorów;

~ 1,5 mln prowadzonych spraw

~ 300tys. wyroków skazujących

167 zakładów karnych

~80 tys. osadzonych

~ 20 tys. pracowników więziennych

z roku na rok coraz więcej ODSZKODOWAŃ za złe wyroki wypłaca państwo polskie

(w tym orzeczenia Europ. Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu)

poczucie bezpieczeństwa - uzależnione od wielu czynników

ryzyko = prawdopodobieństwo x stopień okrutności

(poczucie bezp.) zdarzenia

KORUPCJA - łac. coruption - zepsucie, przekupstwo

Obecnie korupcja oznacza łapownictwo, sprzedajność, demoralizację, nepotyzm, kumoterstwo, protekcje.

20% Polaków nie potrafi określić czym jest korupcja

Korupcja - deformacja społecznego podziału dóbr, a dokładnie deformacja idei ładu społecznego, obowiązującego w danym kraju. Korupcja pogłębia i utrwala nierówności społeczne.

  1. PATOLOGIE SPOŁECZNE

 każdy rodzaj przestępstwa jest patologią;

patologia społ. = dewiacja, dezorganizacja społ., dysfunkcje np. rodziny, dezintegracja

patologie:

- lata 70-te ALKOHOLIZM

- lata 80-te NARKOMANIA

- lata 90-te KORUPCJA

patologie - zachowania ludzi występujące w skali społecznej uważane za niezgodne z obowiązującym systemem norm społecznych /obyczajowych, kulturowych, moralnych/ przyjętym przez daną zbiorowość, społeczeństwo.

 w różnych krajach i okresach patologie RÓŻNE

GŁÓWNE PATOLOGIE:

  1. PROSTYTUCJA

- w Polsce system ABOLICYJNY - nie ściga się prostytutek tylko alfonsów - stąd ciężko określić skalę zjawiska;

- w statystykach policyjnych to ok. 10 tys. kobiet, liczbę szacuje się na ok. 14 tys. prostytutek;

- rodzaje:

- to wcale nie najstarszy zawód świata - nie dziwka a żołnierz najstarszym ;p

- charakter patologii zmienia się wraz z ROZWOJEM gosp., technologii, ideologii, mentalności itp.

badania Izdebskiego (seksuologa):

- dominują osoby z wykształceniem podstawowym, zawodowym i średnim;

- głównie kobiety zza granicy wschodniej;

- przeważnie osoby wierzące;

- po lub w trakcie związku formalnego;

-MOTYWACJE:

-prostytutkami są najczęściej kobiety w wieku 17-25 lat z rodzin rozbitych, patologicznych.

- sondaż DUREXU - 4% przyznaje się do uprawiania płatnego seksu

- 55% jest za legalizacją prostytucji.

  1. UZALEŻNIENIA

- ALKOHOLIZM I PIJAŃSTWO

- zmianą statusu (rytuał przejścia)- przysięga, awans, komunia, ślub;

- w podróży;

- specjalne, libacje egzystencjalne - w samotności, „do lustra”;

- w miejscach publicznych (park, stadion)

- home - made;

- z przemytu oraz zza wschodniej granicy;

- alkohol krajowy

-NIKOTYNIZM

- ZAKUPOHOLIZM (KONSUMPCJOHOLIZM)

- INTERNETOHOLIZM - uzależnienie od technologii

- HAZARD - niewielki %

- PATOLOGIE SEKSUALNE:

- NARKOMANIA- substancje odurzające obecne w każdej kulturze (gł. Ameryka)

LEKOMANIA - Polacy 2 miejsce po Francuzach w konsumpcji leków - nie uważana za patologię po jest powszechna

POLSKA - narkomania w Polsce zw. eksplozją polskiego rocka (m.in. Rysiek Riedel), punk rocka - lata 80' - bunt, rozwój popkultury, popularny kompot, „polska hera”

-jointy

-haszysz

-marihuana

-amfetamina

-kokainy

-heroiny

- tabletki ecstasy


  1. SAMOBÓJSTWA

a) HEROICZNE ( altruistyczne) - samobójcy terroryści (np. dla dobra narodu)

b) EGOISTYCZNE - sati w Indiach- samobójstwa wdów na stosie wraz ze zwłokami męża

c) ANOMICZNE - brak życia w społ. - jedn. nie widzi żadnych norm

 teoria anomii Merton, Durkheim

PRZYCZYNY:

-nieporozumienia rodzinne (dysfunkcje);

-choroby psychiczne;

-choroby ciężkie, przewlekłe, somatyczne;

- warunki ekonomiczne, bezrobocie (ok. 2,5mln bezrobotnych 11%)

-zawody miłosne;

- śm. bliskiej osoby;

- nagła utrata źródeł utrzymania

- problemy szkolne

- trwałe kalectwo, chory na AIDS, niepożądana ciąża

Sposoby na samobójstwo:

otrucie gazem 29 (20)

zażycie trucizny 30 (22)

zażycie środków nasennych 211 (79)

uszkodzenie układu krwionośnego 89 (60)

inne samookaleczenie 110 (90)

rzucenie się z wysokości 421 (274)

utopienie się 143 (70)

powieszenie się 4524 (3885)

rzucenie się pod pojazd 121 (8

zastrzelenie się 64 (64)

inny sposób 186 (124)

Liczby prób samobójczych zakończonych zgonem (dane z 2004r.):

ogółem - 4893, mężczyźni - 4104, kobiety - 789

  1. BEZDOMNOŚĆ

  1. MOBING

  1. ZDROWIE PUBLICZNE

- NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY ZGONÓW:

- 5000 SAMOBÓJSTW;

- 6000 wypadki śmiertelne na drogach/rok - 20os/dzień

-600 utonięć/ rok - gł. Mazury (wakacje + maj)

 wzrost zamożności WOPRu+ wyższy poziom ratownictwa+ każda plaża strzeżona

- wypadki w pracy ~ kilkuset/rok  tendencja spadkowa  likwidacja starych zakładów, zmiana standardów BHP (odzież, sprzęt)

~ 500 wypadki w domu

umieralność noworodków:

91' 18/1000

97' 10,2/1000

Obecnie śr. długość życia mężczyzny w naszym kraju to 71 lat, a kobiety 79 lat (75l. populacja)

Przyczyny zgonów Polaków:

0x08 graphic
-choroby serca i układu krążenia

-nowotwory choroby zw. ze

-choroby tytoniowe stylem życia

-urazy spowodowane wypadkami -praca, góry, auto, woda, pożary itp.

-przewlekła obturacyjna choroba płuc ~15%

Wizyta u lekarza:

-choroby serca;

-choroby układu pokarmowego;

-przeziębienia

POLAK lubi leczyć się sam w domu!

Dieta Polaków (zmiana w następstwie transformacji):

- odżywiamy się lepiej niż 15 lat temu;

-coraz więcej cukrów (cukier w większości produktów)NADWAGA ~40% społeczeństwa tylko ½ dostrzega problem

-81% kobiet dobrze ocenia swa atrakcyjność, prawie 50% chce schudnąć,

-30% respondentów uważa, że atr. fiz. podnosi solarium (130 tys. solariów w Polsce)

 eksplozja na rynku solariów i salonów SPA

WARUNKI ZDROWEGO ŻYCIA:

-7-8 h snu

-śniadanie

-utrzymywanie wagi w normie

-aktywność fizyczna

-umiarkowanie w spożywaniu alkoholu

-nie palenie papierosów

Życie można wydłużyć o 7-11 lat stosując się do powyższych warunków!

Najczęstsze choroby:

1,6 mln - grypa - najpopularniejsza choroba

100 tys. -choroby nowotworowe

20 tys. salmonelloza

10 tys. -gruźlica (nowe szczepy bakterii)

1,7 tys. kiła

~100 HIV

~1mln - psychoza alkoholicka

9mln palaczy

-8-10 mln Polaków ma nadciśnienie

Choroby psychiczne

-ok. 500 tys. Polaków leczy się psychiatrycznie (1 mln leczy się objawowo)

FARMACJA - rozwój - powstaje coraz więcej aptek (~15tys. aptek)w latach 60' - 5tys.

Polska - światowa czołówka w konsumpcji leków 2 miejsce po Francji w Europie

ponad 1 mld opakowań rocznie, ~12mld zł (w tym marketing - 500mln)

przyrost zakupów lekarstw śr. ok. 10%/rok

- korupcja wśród lekarzy

Polpharma produkuje ~12mln pyralginy

~8800 różnych specyfików dostępnych na rynku (2x więcej niż we Francji)

Ministerstwo Zdrowia - Wydział zajmujący się niepożądanymi efektami lekarstw

--> tylko 100 raportów/ rok

-Markhen produkuje 17 mln opakowań tabletek od bólu głowy rocznie

-przeciętny Polak wydaje rocznie 350 zł na lekarstwa

-40% Polaków odwiedza apteki raz na miesiąc

-10% Polaków odwiedza apteki raz na tydzień

-50% Polaków w lżejszych chorobach leczy się samemu

SŁUŻBA ZDROWIA


-lekarzy - 85 tys.

-pielęgniarek - 189 tys.

-szpitali - 739

-łóżek - 188 tys.


-rocznie 6 mln przyjęć do szpitali

-przeciętny Polak w szpitalu przebywa 9 dni

-hospicjów - 113 (700 łóżek - medycyna paliatywna)

-krwiodawców - 400 tys.

-stacji pogotowia ratunkowego - 60

Polacy coraz gorzej oceniają służbę zdrowia ( korupcja, podziemie aborcyjne, strajki, kolejki, fałszywe oświadczenia lekarskie, afery np. łowców skór itp.)

Zakażenia wirusem HIV:

-do 1998 - 750 przypadków (400 zgonów, ok. 100 przypadków zachorowań rocznie)

-rocznie ok. 1 mln badań na obecność wirusa HIV

RATOWNICTWO

-Straż Pożarna

- krajowy system ratownictwa

ratownictwo na drogach, autostradach, chemiczne

OSP ~10tys.

WOPR ~17tys.(praca sezonowa + pływalnie)

GOPR +TOPR~1700os.

Beskidzki oddział GOPR ~1000 interwencji

PROBLEMY EKOLOGICZNE

Stan środowiska naturalnego wpływa na stan zdrowia.

kiepski stan WÓD (tylko 1/3 rzek I klasa czystości);

- skażone rzeki wpływają do Bałtyku - lekka poprawa w st. do lat PRLu - obecnie 2 x mniej nawozów, oczyszczalnie ścieków;

- w miarę dobry stan powietrza i gleb (rekultywacja gleby i hałd);

- w latach 80' śmiertelność była o 20% większa w najbardziej zanieczyszczonych miejscach (huta w ok. Wrocławia);

- najbardziej niebezpieczny jest ÓŁÓW;

- ŚMIECI - wzrost konsumpcji prywatnej i wzrost odpadów gosp.

 dolnośląskie, śląskie i małopolskie

~12mln ton odpadów/rok, z czego 0,5mln t nie powinna się znaleźć na wysypiskach ( TV, baterie, świetlówki - zawierają elektrolit, ołów, rtęć itp. związki)

- przeciętny Polak prod. ~380kg rocznie, lata 90' - 168kg

~1000 wysypisk

Wraz ze wzrostem zamożności wzrasta produkcja śmieci!

REKREACJA

sport rekreacyjny (charakter masowy):

1-3mln narciarstwo

rower

1 mln działkownictwo

grill

pies (2 miejsce po Anglikach)

wędkarstwo

Polacy lubią:

57% lato

37% wiosna

3% zima

3% jesień

SPORT, REKREACJA

~ 4 tys. klubów sportowych, ~380tys. zawodników (gł. dzieci i młodzieżna to jest dofinansowanie)

Zawodnicy:

~ 166tys. piłka nożna

~ 17tys. lekkoatletyka

~ 16tys. koszykówka, siatkówka, karate

~ 4tys. narciarstwo

~2tys. boks

  1. ŻYCIE SEKSUALNE POLAKÓW

zadowoleni ze współżycia  najbardziej: lubuskie, podlaskie

 najmniej : świętokrzyskie, lubelskie

Polska - przemiany świadomości - lata 70'

 powiększyła się SWOBODA OBYCZAJOWA;

 prace prof. Lwa STAROWICZA - wpływ na opinię społeczną

 publikacja książki „Sztuka kochania” Wisłockiej

1960r. - John Rock - wynalezienie PIGUŁKI ANTYKONCEPCYJNEJ (USA)

AIDS - EPIDEMIA - lata 90' - obecnie na zach. i wsch. zahamowanie,

natomiast sporo zakażeń Rosja i Afryka

 wpływ WIDEO - Polacy lubią gadżety - lata 80/90' - popularne satelity, magnetowidy

 rozwój PORNOGRAFII (obecnie kryzys w branży papierowej)

 po 89' otwieranie seks shopów, burdeli

Polacy najczęściej uprawiają seks w SOBOTĘ;

4% uprawia seks codziennie, przeciętnie 2-3 razy w tygodniu;

średni czas aktu: 18min 33sek.

obniża się wiek INICJACJI SEKSUALNEJ

badania na AGH

- większość studentów zaczynając studia porzuca zazwyczaj dotychczasowego partnera;

- miejsca poznania partnera: akademik, impreza, wyjazdy, puby (raczej miejsce spotkań grup stąd rzadziej), cyberprzestrzeńco 5 student i co 3 studentka szukał/a w sieci znajomości

 tylko 1% ma szanse w realu

- co 3 kobieta i co 5 mężczyzna szuka TRWAŁEGO ZWIĄZKU;

- 6% korzysta z usług profesjonalistek;

- ok. 90% miało partnera na 1 noc;

- sponsoring wśród studentek;

- wiedza o poprzednim związku partnera  irytujące bądź obojętne informacje;

- kobiety 2 x częściej wybaczają ZDRADĘ- kobiety łatwiej wybaczą zdradę z nieznajomą niż z koleżanką - faceci odwrotnie!

- antykoncepcja:

TOLERANCJA „ nie płacz, nie przeklinaj - zrozum” /Seneka/

- homoseksualizm - zjawisko patologiczne;

-5% - uważa homoseksualizm za zjawisko normalne;

- w Polsce nie mówi się głośno o homo/bi- seksualizmie;

- nietolerancja wobec Romów, niepełnosprawnych, Żydów

- tolerancja wysoka wśród studentów (5-7%nietolerancja);

-niska skuteczność manifestacji gejów/lesbijek efekty wręcz odwrotne!

RODZINA

- wydłużanie się życia - STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTWA;

- spadek śmiertelności noworodków - skok cywilizacyjny po 89';

- wzrost liczby rozwodów

*/ w Hiszpanii najwyższy wskaźnik rozwodów w Europie- przyczyna mogą być różnice w ustawodawstwie- łatwość otrzymania rozwodu, naciski kościoła na separacje /;

- spada stopa zawieranych związków małżeńskich (TMP - total married paid)

- liczba nieformalnych związków(wolne zw.) rośnie, formalnych spada;

- dane ze spisu powszechnego (2002r.):

78% rodzin - MAŁŻEŃSTWA(96% małżeństwa z dziećmi);

20% rodziny niepełne (samotni rodzice z dzieckiem);

2% związki nieformalne (obecnie odsetek ten stale wzrasta)

 tzw. PRZEJŚCIE DEMOGRAFICZNE:

- wzrasta długość i poziom życia;

- podnosi się wiek macierzyństwa („stare matki”);

- podnosi się wiek zawierania małżeństw;

- rodzi się mniej dziecispadek dzietności kobietmały przyrost naturalny;

- niekorzystny bilans demograficzny(duża emigracja młodych, niska stopa przyrostu naturalnego) saldo ujemne;

- wraz ze wzrostem zamożności maleje ilość dzieci;

-dzieci rodzi się w chwilach zagrożenia;

ABORCJA

po 89' ~200 legalnych zabiegów

~ 100-150 tys. nielegalnych zabiegów

PRL ~ 500tys./rok (połowa ciąż)

w Rosji - aborcja = metoda antykoncepcyjna

okres transformacji ~20-25% CIĄŻ - aborcja, obecnie wskaźnik maleje

90% akceptuje ANTYKONCEPCJĘ

¾ stosuje antykoncepcję

  1. ŻYCIE RELIGIJNE

~ 90% Polaków przyznaje się do katolicyzmu

- 153 kościoły i związki wyznaniowe zarejestrowane

- NNR = nowe ruchy religijne = ruchy kultowe = sekty

 kościół rzymskokatolicki

~35mln wyznawców (liczba ochrzczonych), ~28tys. duchownych

- KONKORDAT - 92' - określa relacje między państwami i zyski kościoła w RP

- badania episkopatu 2005r.

86% - uczestniczy w mszach (56% regularnie)

97% domów - symbole religijne(krzyż, wizerunek JP II)

37% czyta prasę katolicką

- LAICYZACJA SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO

badania CBOSu - w co Polacy wierzą?
86% wierzy w Boga

63% wierzy w szatana

76% wierzy w sąd ostateczny

71% wierzy w niebo

60% wierzy w piekło

1) katolicyzm w RP:

- ludowy, nieintelektualny, konserwatywny, ceremonialny (powierzchowność, obrzędowość)

RUCH PIELGRZYMKOWY - Polska - fenomen logistyczny

- pielgrzymka warszawska - 10 tys. os. z tego ½ ludzie młodzi

- co 5 pielgrzym w Europie to Polak (20%) 7mln/rok

- 4% pielgrzymów- chrześcijan to Polacy

~500 miejsc pielgrzymkowych, m.in.


JASNA GÓRA (3,5 - 4 mln pielgrzymów)

WILNO (OSTRA BRAMA)

LICHEŃ - 2mln

ŁAGIEWNIKI (1-2mln)

KALWARIA ZEBRZYDOWSKA (1mln)

NIEPOKALANÓW (700tys.)

GÓRA ŚW. ANNY (400tys.)

GRÓB X. POPIEŁUSZKI (400-800tys.)


+ RZYM, FATIMA, LOURDES, MEJUGORIE, ZIEMIA ŚWIĘTA, SANTIAGO DE COMPOSTELA, itp.


-> Irlandczycy również pielgrzymują - przy czym jeżdżą na dłużej  kontemplacja.

JAN PAWEŁ II - petromania - szczególny kult papieża

- ludzie chodzą do kościoła „dla papieża”

- 2005r. (rok śm.) - postawiono 302 pomniki JPII;

- 530 szkół im. JPII;

- 15 szpitali, 912 ulic (w latach 2005-06);

- 2/3 papieża kocha, lecz nie słucha;

- 40% twierdzi, że stała się lepsza dzięki pontyfikatowi JPII;

 kościół lata 80te - olbrzymi autorytet

- za czasów SLD - bezpośrednie zaangażowanie w politykę, „należy głosować na ZCHN!”M. Jurek, S. Niesiołowski, Łopuszański, Wyborcza Akcja Katolicka

=> jedna z przyczyn utraty autorytetu;

- Glemp na rok przed referendum akcesyjnym zmienił zdanie nt. przystąpienia do UE;

- czasopisma katolickie: Niedziela, Gość Niedzielny, Tygodnik Powszechny;

- o. Rydzyk - polityka promoskiewska (kontakty z Rosjanami), „polityczny Frankenstein”, działa na granicy prawa cywilnego, łamie prawo kanoniczne;

2) KOŚCIÓŁ PRAWOSŁAWNY

~0,5 MLN wiernych, ~50tys. pielgrzymów - Grabarka

3) KOŚCIÓŁ GREKOKATOLICKI 123 tys. wiernych, 70 kapłanów

4) ŚWIADKOWIE JEHOWY  122tys.

5) KOŚCIÓŁ PROTESTANCKI  gł. ośrodek Wisła, 108tys., 500 pastorów,

6) KOŚCIÓŁ ORMIAŃSKI 8tys. wiernych

Ponadto:

5 tys. muzułmanów

5tys. krisznanidów

+ kilka wspólnot buddyjskich

- sekta - charakter pejoratywny /pozwy sądowe/

o. Piotr Jordan - Śliwiński - wybitny znawca NRR

MORALNOŚĆ

 30% wierzy w sakramentalną trwałość małżeństwa;

60% nie zgadza się na ROZWODY  dlatego wprowadzono separację;

80% uważa stosunek przed ślubem za grzech 44% uważa, że to nie szkodzi

66% uważa, że antykoncepcja to GRZECH

65% uważa, że można ją stosować

U - wartości uznawane

G - wart. głoszone (deklarowane)

R - wart. realizowane (realne zachowanie)

U =G= R ->MODEL DOSKONAŁY - święci

brak punktów wspólnych - raczej nierealne, schizofrenia, niektórzy politycy ;p

wspólne pkty przecięcia

-zmiany kulturowe, gospodarcze, techniczne  przejście od społeczeństwa heteronomicznego do autonomicznego

MORALNOŚĆ:

  1. osobista - dot. życia jedn. (st. do seksu, eutanazji, małżeństwa, zdrady, gejów itp.)

  2. społeczna - dot. interakcji (sprzedaż alkoholu nieletnim, przemoc, itp.)

  3. obywatelska - dot. st. do państwa ( płacenie podatków, służba wojskowa, dzieci w zw. nieformalnym, abonament radiowo- telewizyjny)

 następuje rozluźnienie w sferze osobistej;

 wzrasta rygoryzm w sferze społecznej (naturalna sprawa w k. rozwiniętych)

- dobro/ zło - co to?

zachód - „zależy”- głęboki relatywizm moralny;

Polska - relatywizm niecała połowa, ponad połowa - dobro „a priori”, zawsze wiadomo;

integryzm - cofanie się wstecz o pewien odcinek czasu np. kościół toruński do XIX w.

kościół katolicki - kościół integrystyczny

- polscy integryści odrzucili postanowienia II soboru watykańskiego - msza łacińska

fundamentalizm - wyznawcy bronią fundamentów np. chrześcijaństwa, odrzucają całą tradycję, tworzą własna wersję religijności, kultu, tworzą religię jakby na nowo!

- zmienia się geografia kościoła katolickiego - liczba wyznawców nieznacznie zmienia się-> wzrost wiernych w Afryce, Ameryce Płd., spadek w Europie

  1. NAUKA POLSKA

niż demograficzny ->mało dzieci-> maleje liczba placówek oświatowych;

szkolnictwo prywatne (niepubliczne) - rozwój (w okresie PRLu prywatne - szkoły i uczelnie katolickie - LO Pijarów, KUL);

 wzrasta stopień scholaryzacji coraz więcej studentów;

liczba szkół:

~ 15tys. SP

~ 7 tys. GIM

~ 600 szkół zawodowych;

~ 2 tys. TECH;

~ 2 340 LO

~ 400 uczelni wyższych (w tym ~130 publicznych 1 mln 300 tys. studentów)

4% SP niepubliczne

8% GIM niepubliczne

20% LO niepubliczne (społeczne, wyznaniowe, prywatne)

szkoły wyższe

3mln dzieci w podstawówkach

1,7 mln w gimnazjach

716 tys. w liceach

348 tys. w zawodówkach

NAUCZYCIELE:

240 tys. nauczyciele SP;

130 tys. GIM;

33tys. TECH;

48 tys. LO

---------------- RAZEM: 451 tys.

 3- stopniowe szkolnictwo wyższe= licencjat + magisterium + doktorat

 większość studentów to studenci niestacjonarni, wieczorowi, eksternistyczne (1mln)

- 51% wszystkich, (brak zaocznych - aktorstwo, medycyna, teologia)

 w szkołach niepaństwowych 1/3 studentów;

 niecałe 2 mln studentów; 56% kobiety;

 Kraków ok. 25-30 uczelni

14szkół wyższych wyznaniowych (KUL, PAT, ATK Wawa, Ignatianum)

~ 250 sz. prywatnych ~500tys. studentów (czesne)

17 uniwersytetów

22 uczelnie techniczne (330tys.)

93 uczelni ekonomicznych

17 uczelni pedagogicznych

22 szkoły artystyczne

>100 wyższych szkół zawodowych

NAUCZYCIELE AKADEMICCY:

~74 tys. 14,5tys. profesorów

- rozbieżności: GUS - liczy etaty, MSzW - tytuły

profesury:

- ekonomiści >1500

- prawnicy ~ 660 /najłatwiej zrobić profesurę, najgorzej w politologii/

- informatycy ~ 250

- socjolodzy ~ 190

PKA - Państwowa Komisja Akredytacyjna od 2001r. - kontrola wydziałów

brak europejskich standardów;

- może zdecydować o likwidacji np. kierunku lub wyróżnić, dać warunek itp.

od 1999r. Komisja Akredytacyjna przy St. Rektorów i założycieli uczelni niepaństwowych

zgodnie ze standardami komisji Europejskiej

liczba studentów socjologii

195 tysięcy w 2006
163 tysiące w 2007

- co 3 praca magisterka nie jest oryginalnym dziełem autora

  1. RYNEK WYDAWNICZY i KULTURA

KULTURA

668 muzeów

178 teatrów (+ filharmonie, opery, operetki)

10 mln widzów rocznie

554 kina ( 33 mln widzów rocznie)

ok. 20 filmów rocznie się produkuje

Inne:

99% mieszkań ma telewizor

TV kablowa- co drugie gospodarstwo

video/dvd- 60 % gosp.

pralka automatyczna- 77%

komputer- 37%

zmywarka- 2.5%

liczba psów w Polsce - 8 mln

15 mln samochodów /zanik kradzieży samochodów -rynek nasycony/

800 tys. motocykli

CZYTELNICTWO

ponad 22 tys. książek na rynku rocznie

7,5 mln czytelników bibliotek

8,8 tys. bibliotek

77 tytułów prasy codziennej w nakładzie ok. 1,2 mld.

6425 czasopism

  1. ZMIANY NA POLSKIEJ WSI

11.WYPĘDZENIA, WYSIEDLENIA I UCIECZKI

Polacy - naród 60 mln, w tym 38,3 mln w Polsce - reszta w diasporach rozproszona po całym świecie

migracje

- skutki demograficzne (wyjeżdżają gł. młodzi ludzie)

- trudno określić ilość osób na stale przebywających za granicą - praca tymczasowa/turystyka

I USA ~11MLN - Chicago, Jackowo - centrum życia polonijnegoradio, Kongres Polonii

II WYSPY BRYTYJSKIE 800TYS.-1,5MLN

III IRLANDIA ~200TYS.

inne:

FRANCJA ~1MLN

KANADA ~ 900TYS.

UKRAINA~ 145-900TYS.

NIEMCY ~2MLN

(Polacy w Niemczech wtapiają się w społeczeństwo bardziej niż w krajach anglosaskich, rozproszenie, bark politycznego znaczenia)

BIAŁORUŚ ~400 tys. (OFICJALNIE), POZARZĄDOWE DANE ~900TYS.

KAZACHSTAN ~100TYS.

ARGENTYNA ~450 TYS. (Kurytyba)

LITWA~300tys. (Wilno)

Rosja ~300 tys.

CZECHY~100tys.(zagłębie)

SZWECJA~100TYS. (powojenna emigracja - lata 40, 70, emigracja solidarnościowa)

RPA~50TYS.

RODZAJE MIGRACJI: /Polacy doświadczyli wszystkich typów/

- IMIGRACJA

- EMIGRACJA

- polityczna

- zarobkowa

- REEMIGRACJA

- REPATRIACJA

0x08 graphic
- DEPORTACJA

- PRZESIEDLENIA PRZYMUS

 mogą być krótko-, długo-, średnio-TRWAŁE

MIGRACJE POZORNE - w wyniku zmiany granic (kwestia osób, które pozostały za granicą po zmianie granic)

POLSKIE MIGRACJE:

I fala

- po klęsce konfederacji barskiej(1768-72)* i powstania kościuszkowskiego(1794)

* Pulaski Day - święto polonii amerykańskiej /w Polsce banita - chciał zabić króla, kara śm./

II fala

1830 - emigracja intelektualna, polityczna

III fala

emigracja zarobkowa ~3,5mln ludzi ( z ob. 3 zaborów, gł. z Galicji)

- podobny los Włosi

IV fala

okres XX- lecia międzywojennego

emigracja zarobkowa ~1,9mln - częściowo do Niemiec

imigracja do Polski z krajów ościennych - ze wschodu

V fala

po II wojnie światowej - emigracja polityczna (londyńska)

lata50', 60', 70' - po ~200tys/dekadę tj. śr. 2 tys. /rok

emigracja solidarnościowa - dawano paszporty by ludzie wyjeżdżali

/ Jaruzelski minus- cywilizacyjny regres Polski, plus - odebranie władzy partii komunist./

VI fala

obecnie po wejściu do UE

*EXTRA:)

AGRESJA I PRZEMOC

Wojna - najbardziej masowa forma przemocy

Agresja - stan umysłu, choroba ducha, zespół negatywnych emocji

Przemoc - działanie fizyczne mające na celu wyrządzenie szkody innym

Agresja dzielimy na:

-samoagresję

-gniew

-w wyobraźni

-przemoc

-nienawiść, wściekłość, złość

Źródła agresji:

-środowiskowe

-biochemiczne

-genetyczne

Skąd się bierze agresja:

-czynniki wrodzone - walka o życie (ludobójstwo, kanibalizm)

-czynniki kulturowe (kanibalizm)

-czynniki społeczne (frustracja)

U podstaw agresji leżą różnice materialne, a przestępczość wzrasta w tych krajach, gdzie szybko rozwija się gospodarka.

DESENSYTYZACJA - odczulenie, obniżenie progu wrażliwości.

ANOMIA - destrukcja normatywności, a odbudowa systemu norm trwa kilka pokoleń.

* PYTANIA Z PRZESZŁOŚCI:

1


Wyszukiwarka