Zakres materiału z prawa karno skarbowego
1. Definicja przestępstwa i wykroczenia skarbowego
PRZESTĘPSTWO SKARBOWE - Jest to czyn zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, który jest bezprawny, społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy, popełniony umyślnie lub nieumyślnie, zagrożony karą grzywny w stawkach dziennych lub karą ograniczenia lub pozbawienia wolności, zachowanie o znamionach określonych w KKS.
WYKROCZENIE SKARBOWE - to czyn zabroniony przez ustawę w czasie jej obowiązywania, bezprawny, społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż nieznaczny, zawiniony, zagrożony karą
grzywny, wymierzanej kwotowo. wykroczenia skarbowe zagrożone są tylko karą grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplenia nie przekracza pięciokrotnej wysokości kwoty 760 zł w czasie
jego popełnienia, poza tym wykroczeniem sk. Jest także inny czyn zabroniony, jeżeli k.k.s. tak stanowi.
Elementem przestępstwa i wykroczenia jest społeczna szkodliwość czynu
SPOŁECZNA SZKODLIWOŚĆ - to taka cecha czynu, która powoduje uszczuplenie należności publiczno-prawnej (podatki, cła). Kryteria społecznej szkodliwości:
elementy przedmiotowe - wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publiczno-prawnej, rodzaj, charakter naruszonego dobra.
elementy podmiotowe - sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego, tzn. czy działanie sprawcy jest umyślne czy nieumyślne.
PRZESTĘPSTWO SKARBOWE - to czyn zabroniony, bezprawny, szkodliwy i zawiniony.
UMYŚLNOŚĆ - charakteryzuje się dwoma zamiarami:
zamiar bezpośredni - polega na tym, że sprawca chce popełnić przestępstwo oraz że ma świadomość, że czyn, który chce popełnić jest zabroniony.
zamiar ewentualny - polega na tym, że sprawca nie chce popełnić czynu zabronionego, ale na jego popełnienie godzi się. Dolus onentnalis występuje wówczas, gdy sprawca uświadamia sobie, że dążąc do określonego celu może wystąpić drugi skutek, który sprawca nie chce, ale na jego wystąpienie godzi się.
NIEUMYŚLNOŚĆ - polega na tym, że nie ma popełnienia czynu zabronionego, jednak na skutek niezachowania reguł ostrożności sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu ale mógł przewidzieć. Niezachowanie ostrożności musi dotyczyć określonej sytuacji faktycznej.
2. Formy stadialne i formy zjawiskowe popełnienia przestępstwa i
wykroczenia skarbowego - definicje, karalność
FORMY STADIALNE etapy popełnienia przestępstwa składają się z elementów zewnętrznych i wewnętrznych czyli z zamiaru , przygotowania , usiłowania , dokonanie.
1. ZAMIAR pierwszym stadium jest zamiar popełnienia czynu zabronionego jest to nastawienie psychiczne sprawcy co do konkretnego czynu , nie ponosi za nastawienie odpowiedzialności , gdyż zgodnie z regulacją ustawową penalizowany jest czyn , a nie myśli osoby. Z punktu widzenia prawa karnego to pierwsze stadium pozostaje zawsze bezkarne. Zamiar, dopóki nie zostanie uzewnętrzniony, nie może być przedmiotem oceny karnoprawnej.
2. Przygotowanie -- jest w zasadzie nie karalne na gruncie kks i polega na tym że sprawca podejmuje czynności mające stworzyć warunki do popełnienia przestępstwa zmierzającego bezpośrednio do dokonania, Przygotowanie jest karalne tylko wówczas gdy kk tak stanowi.
Przygotowanie może mieć charakter :
personalny- gdy sprawca wchodzi w porozumienie z inną osobą
rzeczowy - gdy zbiera informacje , narzędzia , bądź środki konieczne do dokonania czynu zabronionego
3. USIŁOWANIE składa się z 3 elementów:
1. zamiar popełnienia czynu zabronionego
2. zachowanie zmierzające bezpośrednio ku dokonaniu czynu zabronionego
3. brak dokonania zamierzonego przez sprawcę czynu zabronionego
Usiłowanie jest karalne zawsze tylko przy przestępstwach zagrożonych karą pozbawienia wolności powyżej roku;
Usiłowanie przy przestępstwach zagrożonych karą do roku pozb.wolności, karą ogr.wolności, kara grzywny- jest karane jedynie wtedy gdy przepis szczególny tak stanowi.
Usiłowanie nie jest karalne przy wykroczeniach.
4.Dokonanie
Dokonanie- następuje wówczas, gdy sprawca swoim zachowaniem zrealizował wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa lub wykroczenia skarbowego opisanego w części szczególnej kks.
Formy zjawiskowe Stanowią podmiotowe rozszerzenie karalności w stosunku do osoby, która swoim zachowaniem wyczerpała znamiona typu czynu zabronionego. Sprawca jest nie tylko ten, kto realizuje znamiona czynu zabronionego ale także inne osoby z nim współdziałające.
Sprawstwo pojedyncze Sprawcą pojedynczym jest ten, kto sam wykonuje czyn zabroniony tj. dopuszcza się przestępstwa bądź wykroczenia skarbowego . Wypełnienie znamion czynu zabronionego przez tę osobę następuje samodzielnie bez udziału innych osób , szczególną formą odpowiedzialności za sprawstwo na gruncie KKS jest niedopełnienie obowiązków nadzoru Sprawcą jest także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonania zajmuje się sprawami gospodarczymi osoby fizycznej, osoby prawnej, jedn.org. nie posiadającej osobowości prawnej.
Współprastwo- polega na wypełnieniu znamion czynu zabronionego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą . Kluczowe znaczenie dla istnienia współsprawstwa to istnienie porozumienia . To porozumienie powinno być zawarte przed bądź w trakcie czynu zabronionego . Może być tak , że 2 osoby popełniają czyn zabroniony jednak wcześniej tego nie ustaliły mówimy wtedy o sprawstwie równoległym. Sprawstwo równoległe - ma miejsce wówczas , kiedy 2 lub więcej osób dopuszcza się w tym samym czasie i w tym samym miejscu czynu zabronionego bez nawiązania porozumienia Odmianą współsprawstwa jest współsprawstwo suksetywne , następuje wówczas , gdy czyn zabroniony jest już dokonany przez 1 osobę a w trakcie dokonywania tego czynu następuje zawiązanie porozumienia. polega na wspólnym wykonaniu czynu zabronionego przez co najmniej dwie osoby fizyczne. Współprastwo może polegać na podziale ról, zgodnie z którym każda z osób współdziałających podejmuje określone czynności wykonawcze, realizując część znamion składających się na opis czynu zabronionego, zaś suma ich zachowań wyczerpuje wszystkie znamiona danego czynu.
Sprawstwo kierownicze oznacza ono , że osoba kieruje wykonanie czynu na inną osobę , nie musi sprawca kierowniczy być inicjatorem ani również organizatorem . Kierowanie oznacza panowanie nad realizacją czynu , do sprawcy kierowniczego należy rozpoczęcie , prowadzenie , zmiana lub nawet przerwanie realizacji czynu przez inną osobę pomimo , że sprawca kierowniczy nie musi być inicjatorem ani organizatorem czynu zabronionego to często dzieje się tak że nim jest.Dla dokonania sprawstwa kierowniczego i odpowiedzialności osoby kierującej za wykonanie konieczna jest realizacja wszystkich znamion czynu zabronionego przez osobę wykonującego czyn , jeżeli pochód przestępczy zatrzymał się na usiłowaniu to wówczas sprawca kierujący ponosi odpowiedzialność jak za usiłowanie jednakże zgodnie z art.21 KKS , jeżeli czyn zabroniony zagrożony jest karą nie przekraczającą 1 rok to odpowiedzialność za usiłowanie ma miejsce wówczas gdy ustawa tak wskazuje . Jeżeli czyn zagrożony jest karą umowną to sprawca kierowniczy będzie ponosił odpowiedzialność zawsze.
Sprawstwo polecające Sprawstwo polecające polega na tym, że sprawca wykorzystuje uzależnienie innej osoby od siebie i poleca jej wykonanie czynu zabronionego, ale nie kieruje realizacją tego polecenia. Stosunek zależności to stan, przy którym sprawca ma realny wpływ na inną osobę, może decydować o jej sytuacji i w ten sposób oddziaływać na jej zachowanie.Chodzi o zależność faktyczną, np. przełożony- podwładny. Sprawca polecający musi mieć świadomość, że osoba, której wydaje polecenie, czuje się zobowiązana do posłuszeństwa. S.p. ma miejsce z chwilą realizacji czynu zabronionego przez sprawcę wykonującego. Jeżeli on jedynie usiłował popełnić czyn zabroniony, sprawca polecający odpowiada za usiłowanie. Taki sam zakres odpowiedzialności, w wypadku sprawcy polecającego, ma miejsce wówczas, gdy czynu zabronionego nawet nie usiłowano dokonać.
Podżeganie- polega na nakłanianiu innej osoby do dokonania czynu zabronionego, może być popełnione tylko w postaci zamiaru bezpośredniego. Nie wystarczy tu zamiar ewentualny. Podżegacz musi chcieć, aby inna osoba dokonała przestępstwa skarbowego. Nakłanianie może być wyrażone ustnie lub pisemnie albo może być dorozumiane np. gestem lub postawa, jeżeli treść, którą się przekazuje w ten sposób, zmierza do wzbudzenia u adresata woli popełnienia przestępstwa skarbowego.. Nie jest możliwe nakłanianie w formie zaniechania, lecz tylko działania.
Pomocnictwo-. polega na ułatwieniu innej osobie poprzez swoje zachowanie popełnienie czynu zabronionego w szczególności może ono mieć charakter fizyczny i psychiczny. Charakter fizyczny pomocnictwa wyraża się ( 18 .3 KKS ) w dostarczeniu narzędzi lub środków służących do popełnienia czynu zabronionego z kolei charakter psychiczny to udzielenie rad lub informacji Pomocnictwo może być popełnione tylko umyślnie, ale w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym. Możliwa jest realizacja pomocnictwa przez zaniechanie. Warunkiem popełnienia pomocnictwa przez zaniechanie jest to, aby dopuszczający się zaniechania miał szczególny obowiązek niedopuszczenia do czynu zabronionego
Odpowiedzialność podżegacza i pomocnika-
P i P odpowiadają za przestępstwa skarbowe w granicach swojej umyślności, czyli swego zamiaru niezależnie od odpowiedzialności sprawcy wykonawczego. Jeżeli jednak sprawca wykonawczy usiłował tylko dokonać przestępstwa skarbowego, podżegacz i pomocnik odpowiadają za usiłowanie. Jeżeli natomiast przestępstwa skarbowego, do którego podżegano lub udzielono pomocy, nawet nie usiłowano dokonać, wówczas sąd może zastosować do podżegacza lub pomocnika nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet odstapienie od jej wymierzenia.
3. Okoliczności wyłączające winę - definicje
Okoliczności uchylające winę:
- nieletność - w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończyło 17 lat
- niepoczytalność - całkowita ( uchyla odpowiedzialność karno-skarbową). Jeżeli poczytalność była ograniczona w stopniu znacznym to można orzec maksymalną 2/3 górnej granicy, zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpić od jej wymierzenia.
Wina-Wina jest niezbędnym elementem przestępstwa i wykroczenia skarbowego.Art 1 $ 3 stanowi „ nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wyk.skarbowego sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie popełnienia czynu” - nullum crimen sine culpa. Kks nie podaje legalnej definicji winy. Umyślność -zachodzi wtedy, gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu zabronionego, to znaczy chce go popełnić (zamiar bezpośredni) lub przewiduje możliwość jego popełnienia., na to się godzi(zamiar ewentualny).
Nieumyślność-popełnienia czynu zabronionego zachodzi wtedy, gdy sprawca nie mając zamiaru (bezpośredniego ani ewentualnego) popełnia czyn zabroniony na wskutek nie zachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo, że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.
4. Katalog kar za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe - z
omówieniem ich istoty
KARY - katalog kar przy przestępstwach skarbowych wskazany jest w art. 22 § 1 zaś przy wykroczeniach w art. 47 § 1 KKS. Za przestępstwa skarbowe są następujące kary :
kara grzywny w stawkach dziennych
kara ograniczenia wolności
kara pozbawienia wolności
Wymierzając karę grzywny, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej; jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa - 720. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności
Przypadki , kiedy kara górna grzywny może przekroczyć 720 stawek a nie może 1080 :
nadzwyczajne zaostrzenie kary 9 art. 37 i 38 )
przy karze łącznej grzywny
ciąg przestępstw.
Wyrokiem nakazowym sąd może wymierzyć karę grzywny nie przekraczającą 200 stawek dziennie , chyba , że kodeks przewiduje karę łagodniejszą.
KARA OGRANICZENIA WOLNOŚCI - może być wymierzona za przestępstwo skarbowe w następujących sytuacjach:
wówczas gdy przepis KKS przewiduje w sankcji kary ograniczenie wolności
zamiast przewidzianym w danym, naruszonym przepisie kary pozbawienia wolności, a zwłaszcza wówczas gdy sąd orzeka równocześnie środek kary taki jak:
w przepadkach przedmiotu
zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej
podania wyroku do publicznej wiadomości
ściągnięcia równowartości pieniężnej
przy nadzwyczajnym obostrzeniu kary za czyn zagrożony tylko karą grzywny do 360 stawek dziennych, a także powyżej 360 jeżeli przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności do roku
w ramach nadzwyczajnego złagodzenia kary za czyn zagrożony karą pozbawienia wolności.
Charakter prawny kary ograniczenia wolności - jest karą wolnościową i trwa najkrócej 1 miesiąc do 12 miesięcy i wymierza się ją w miesiącach. Inne wymiary kary:
w razie nadzwyczajnego obostrzenia kary, długość kary nie może przekroczyć 18 miesięcy (dotyczy to również kary łącznej)
W razie odbywania kary ograniczenia wolności skazany:
nie może bez zgody sądu zmieniać stałego miejsca pobytu
jest obowiązany do wykonania pracy wskazanej przez sąd - polega to na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, wskazanej przez sąd w odpowiednim zakładzie pracy, placówce służby zdrowia, opieki społecznej, organizacji lub instytucji niosącej pomoc charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym. W stosunku do sprawcy, który jest zatrudniony sąd zamiast obowiązku wykonywania pracy może orzec potrącenie od 10-25% wynagrodzenia za pracę na rzecz Skarbu Państwa, albo na inny cel wskazany przez Sąd. W okresie odbywania tej kary sprawca nie może, bez zgody sądu, rozwiązać stosunku pracy. Czas, miejsce, rodzaj lub sposób wykonywania obowiązku pracy określa sąd uwzględniając wyjaśnienia oskarżonego.
ma obowiązek udzielenia wszelkich wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania tej kary
KARA POZBAWIENIA WOLNOŚCI - zgodnie z art. 27 KKS kara pozbawienia wolności trwa najkrócej 5 dni a najdłużej 3 lata i wymierza się ją w dniach, miesiącach i latach. W razie nadzwyczajnego obostrzenia kary, kara ta nie może przekroczyć 6 lat, a w przypadku orzeczenia kary łącznej, kara ta nie może przekroczyć lat 15. KKS nie przewiduje żadnego przestępstwa skarbowego, które byłoby zagrożone karą pozbawienia wolności jako karą jedyną (tj. w sankcji prostej). Kara ta występuje w sankcjach złożonych. alternatywno-kumulatywnych i jest określono następująco: sprawca za dane przestępstwo skarbowe podlega karze grzywny, albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć 1080 stawek dziennych kary grzywny, 18 miesięcy kary ograniczenia wolności albo 10 lat kary pozbawienia wolności.
Karalność przestępstwa skarbowego ustaje jeśli od czasu jego popełnienia upłynęło lat: 5-gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lata. 10- gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata
Karalność wykroczenia ustaje po roku. Przedawnienie wykonania kary za przest .skarbowe. 1) 30 lat-w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas powyżej lat 5 2)15 lat-w razie skazania na karę pozbawienia wolności do lat 5 3)10 lat-w razie skazania na inną karę.
KARA GRZYWNY ZA WYKROCZENIE SKARBOWE - jedyną karą za wykroczenie skarbowe jest kara grzywny określona kwotowo może być ona wymierzona w granicach od 1/10 do 20-krotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Inne jej wysokości:
w trybie mandatowym nie może ona przekroczyć podwójnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia
w trybie nakazowym nie może ona przekroczyć 10-krotnej wysokości tego wynagrodzenia
w razie jednoczesnego orzekania za dwa lub więcej wykroczeń, sąd wymierza łączną karę grzywny w wysokości do górnej jej granicy zwiększonej o połowę.
5.Instytucja odpowiedzialności posiłkowej
- Jest odpowiedzialnością ustanowioną obok odpowiedzialności za przestępstwo skarbowe. Odpowiedzialność taką mogą ponosić zarówno osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej.za grzywnę wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego można uczynić odpowiedzialną osobę wtedy gdy spełnione są łącznie następujące przesłanki:
sprawca przestępstwa skarbowego jest zastępcą jednego z ww podmiotów, prowadzącym jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca, pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze
zastępowany podmiot odniósł lub mógł odnieść z popełnionego przestępstwa korzyść majątkową
Odpowiedzialność posiłkowa może być nałożona tylko w związku z ukaraniem sprawcy karą grzywny lub zobowiązuje do zwrotu równowartości. Za grzywnę można uczynić w całości lub w części inną osobę. Do aktu oskarżenia dołączana się wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności posiłkowej podmiot, który korzyść osiągnął. Musi oddać to co zyskał i zapłacić grzywnę. Nie stosuje się odpowiedzialności posiłkowej do państwowych jednostek budżetowych.
6. Katalog środków karnych za przestępstwa i wykroczenia skarbowe z
omówieniem ich istoty
Środki karne i środki zabezpieczające
Art. 22 $ 2 i 3- Środki karne za przestępstwa skarbowe:
1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
2) przepadek przedmiotów,
3) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów,
4) przepadek osiągniętych korzyści majątkowych,
5) zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska,
6) podanie wyroku do publicznej wiadomości,
7) pozbawienie praw publicznych,
8) środki związane z poddaniem sprawcy próbie:
a) warunkowe umorzenie postępowania karnego,
b) warunkowe zawieszenie wykonania kary,
c) warunkowe zwolnienie.
§ 3. Środkami zabezpieczającymi są:
1) umieszczenie w zakładzie zamkniętym,
2) umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym,
3) umieszczenie w zakładzie karnym, w którym stosuje się środki lecznicze lub rehabilitacyjne,
4) umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego,
5) skierowanie do placówki leczniczo-rehabilitacyjnej,
6) przepadek przedmiotów,
7) zakazy wymienione w § 2 pkt 5. ( zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska)
Art. 47. § 2. Środkami karnymi za wykroczenia skarbowe są:
1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
2) przepadek przedmiotów,
3) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów.
Środkami zabezpieczającymi za wykroczenia skarbowe jest :
1 ) przepadek przedmiotów
Środki karne są orzekane obok kary . Jedynym środkiem karnym , który może zostać orzeczony bez orzekania kary jest przepadek przedmiotu ( 15 $ 4 ) , który umożliwia orzeczenie przepadku przedmiotu w postępowaniu wobec nieobecnego . Środki karne mogą być orzekane w razie odstąpienia od wymierzenia kary . Mogą być orzekane :
przepadek
ściągnięcie równowartości przepadku przedmiotu
zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
podanie wyroku do publicznej wiadomości
Mogą być orzekane osobno.
Przepadek przedmiotu ( 29 ) przesłanki :
1) przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa skarbowego,
2) narzędzie lub inny przedmiot stanowiący mienie ruchome, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego,
3) opakowanie oraz przedmiot połączony z przedmiotem przestępstwa skarbowego w taki sposób, że nie można dokonać ich rozłączenia bez uszkodzenia któregokolwiek z tych przedmiotów,
4) przedmiot, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione
Jeżeli sprawca dopuszcza się przestępstwa z art. 86 , 88 , 89 , 90 ,91 to wówczas sąd orzeka przepadek przedmiotu . Zasadą jest , że następuje orzeczenie przepadku chociażby przedmioty stanowiły własność sprawcy. , na podstawie art. 35 $ 2 nie orzeka się przepadku jeżeli przedmiot stanowi własność osoby trzeciej , a sprawca nabył te przedmioty w drodze przestępstwa, ponadto nie można orzec przepadku jeżeli :
Jego orzeczenie byłoby nie współmierne do przestępstwa a nie wykroczenie
Uiszczono należności publiczno - prawne dotyczące przedmiotów zagrożonych przepadkiem i od tego są wyjątki:
chyba , że ta uiszczona należność jest niewspółmiernie niska do wartości przepadku przedmiotu
przepadek przedmiotów tzw. Zakazanych art19 pkt 4 , chodzi o przedmioty przysporzone do popełnienia przestępstwa
Z chwilą gdy orzeczenie staje się prawomocne przedmioty objęte przepadkiem przechodzą na rzecz skarbu państwa.
Instytucja zapłaty równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu
W sytuacji gdy niemożliwe jest orzeczenie z uwagi na ich zniszczenie , zgubienie z innych przyczyn faktycznych lub prawnych , orzeczenie przepadku przedmiotu nie może nastąpić , sąd orzeka stopień stanowiący równowartość pieniężną przepadku przedmiotu , chyba , że chodzi o tzw. Przedmioty zakazane ( art.29 pkt 4 ) . Sąd powinien określić wartość przedmiotu w chwili czynu , jeżeli nie może to nastąpić dokładnie , sąd powinien określić wartość w przybliżeniu.
Przesłanki :
sprawca dopuścił się przestępstwa w stanie niepoczytalności
społeczna szkodliwość czynu jest znikoma
zastosowano warunkowe umorzenie postępowania
zachodzi okoliczność wyłączająca ukaranie sprawcy czynu zabronionego
sprawca dopuścił się przestępstwa po ukończeniu lat 17 a przed ukończeniem lat 18
Zakaz prowadzenia działalności
Może być on orzeczony jeżeli sprawca dopuścił się czynu zabronionego w stanie niepoczytalności. Sąd orzeka ten środek bez wyznaczenia terminu na jaki okres ten środek jest orzekany , uchyla go jednak w razie ustania przyczyn jego orzeczenia.
Zakaz zajmowania określonego stanowiska , wykonywania określonego zawodu , pozbawienia praw publicznych ( od 1 roku do lat 5 ) Zakazy mogą zostać orzeczone w sytuacji :
Gdy sprawca dopuścił się jednego z emmeratywnie wymienionych przestępstw z art. 34 $ 2
Zastosowano wobec sprawcy przestępstwa nadzwyczajne obostrzenie kary art. 38 pkt. 1 i 2
Zakazy mogą być orzeczone , jeżeli sprawca nadużył stanowiska lub zawodu przy popełnianiu przestępstwa skarbowego bądź dalsze zajmowanie stanowiska , wykonywania określonego zawodu bądź też prowadzenia określonej działalności gospodarczej zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Taki środek karny może zostać uznany za wykonalny po upływie połowy okresu na jaki został orzeczony ale nie wcześniej niż po rocznym jego wykonywaniu art. 191 KKS . Zakazy mogą być orzeczone jako środki zabezpieczające , ale bez orzekania okresu na jaki są orzekane.
Pozbawienie praw publicznych
Może zostać orzeczone w sytuacji gdy :
Zastosowano wobec sprawcy nadzwyczajne obostrzenie kary i wymierzono mu karę pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata. Pozbawienie praw publicznych polega na ustaniu prawa wyborczego , prawa w sprawowaniu wymiary sprawiedliwości , pełnienia funkcji w organach państwowych , samorządowych i zawodowych , utrata biernego i czynnego prawa wyborczego a także utrata oznaczeń i tytułów honorowych a także uniemożliwienie ich uzyskania w trakcie obowiązującego środka karnego . Zostaje on uważany za wykonany po upływie połowy kary , ale nie wcześniej niż po upływie 1 roku jego obowiązywania ( 191 )
7. Instytucje zezwalające na zaniechanie ukarania sprawcy - przesłanki
stosowania.
Zaniechanie ukarania sprawcy Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. a) czynny żal -obligatoryjneczynnym żalem określa się dążenie sprawcy czynu zabronionego do naprawienia wyrządzonej szkody lub zapobieżenia skutkom swojego zachowania, którego następstwem może być złagodzenie konsekwencji związanych z popełnieniem czynu karalnego. Pozytywne przesłanki:1.zawiadomienie przez sprawce organu powolanego do ścigania o popełnionym przestępstwie lub wykroczeniu skarbowym i ujawnieniu istotnych okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego imieniu2)uiszczenie w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego w całości wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej popełnionym czynem zabronionym, a jeśli czyn nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, w razie nie możności ich złożenia-uiścić ich równowartość pieniężną, nie nakłada się obowiązku uiszczenia jeśli przepadek dotyczy przedmiotów zakazanychWylączenie ustawowe. Instytucji tej nie nie stosuje się do sprawcy który:1.kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego2.wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego3)zorganizował grupę lub związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego4.nakłonił inną osobe do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postepowania o ten czyn zabroniony b) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności ? Istota dobrowolnego poddania się odpowiedzialności polega na tym, ze sam sprawca występuje do finansowego organu postępowania przygotowawczego z wnioskiem o określone skazanie i ustala z tym organem wysokość kary grzywny i rodzaj środków karnych podlegających przepadkowi. Przesłanki dodatnie 1.wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a jednocześnie: 2) uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności; 3) sprawca uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony; 4) sprawca wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów - uiścił ich równowartość pieniężną, chyba ,że należność ta jest niewspółmiernie niska w stosunku do kwoty równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów; 5) uiszczono co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania Negatywne przesłanki 1.) przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności; 2) przestępstwo skarbowe zagrożone tylko karą grzywny popełniono w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia3) zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego przepadkowi, chyba że zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu. Odstąpienie od wymierzenia kary i od orzeczenia środka karnego Sąd może odstąpić od wymierzenia kary , co nie stoi na przeszkodzie w orzeczeniu śroka karnego jeżeli zachodza warunki jego orzeczenia i cele kary zostana przez ten środek spełnione,w szczególności w wypadkach przewidzianych w kodeksie, a ponadto: za przestępstwa skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 3 lat lub kara łagodniejsza gdy stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu nie jest znaczny, za wykroczenia skarbowe w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie biorac pod uwage charakter i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego, właściwości i warunki sprawcy oraz jego zachowanie po popełnieniu tego wykroczenia. Jeżeli w związku z przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej sad może odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego gdy ta wymagalna należność została w całości uiszczona przed wydaniem wyroku. Odstępując od wymierzenia kary, sad może również odstąpić od orzeczenia środka karnego chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe. Korekta deklaracji podatkowej ? nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną w rozumieniu przepisów ustawy, korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez organ, należność publicznoprawną
.8. Nadzwyczajne obostrzenie kary za przestępstwa skarbowe.
Nadzwyczajne zaostrzenie kary ( art. 38 )
Stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności:
do 6 miesięcy albo karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny do 360 stawek dziennych,
do roku albo karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny przekraczającą 360 stawek dziennych, co nie wyłącza wymierzenia także kary grzywny grożącej za to przestępstwo,
przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo skarbowe w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, co nie wyłącza wymierzenia z takim samym obostrzeniem także kary grzywny grożącej za to przestępstwo obok kary pozbawienia wolności.
Oznacza to , że w tej sytuacji z pkt.3 sąd może orzec karę pozbawienia wolności od 5 dni do 4 lat i 6 miesięcy.
4) Stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego podwójnie, gdy sprawca dopuścił się przestępstwa , którego skutkiem jest tzw. wielka wartość, co oznacza ,że sąd maksymalnie może wymierzyć karę 6 lat pozbawienia wolności
Przesłanki ( 37 $ 1 ):
Sąd może zastosować nadzwyczajne obostrzenie kary, jeżeli sprawca:
1) popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe powodując uszczuplenie należności publicznoprawnej dużej wartości albo popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe, a wartość przedmiotu czynu zabronionego jest duża,
2) uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu,
3) dopuścił się już przestępstw w ramach tzw. Przestępstwa ciągłego
4) dopuścił się przestępstwa w ramach recydywy skarbowej
5) dopuścił się przestępstwa w działaniu zorganizowanej grupy lub w związku mającym na celu popełnienie przestępstwa skarbowego
6) dopuścił się przestępstwa z użyciem groźby jej użycia , przemocy lub wspólnie z inną osobą
7) dopuścił się przestępstwa poprzez wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego połączenia innej osoby
1000 krotność najniższego miesięcznego wynagrodzenia - zaostrzenie to może dotyczyć tylko przestępstwa enumeratywne wskazanych w art. 38 $ 2 , obok takiej kary pozbawienia wolności sąd może wymierzyć karę grzywny zwiększoną o połowę . W przypadku tym sąd może orzec karę zwiększoną do 1080 dziennych stawek grzywny . Zgodnie z art. 38 $ 2 obostrzenie nie może przekraczać 6 lat pozbawienia wolności , 1080 dziennych stawek grzywny oraz 18 miesięcy kary ograniczenia wolności.
RECYDYWA - to tradycyjna okoliczność obostrzająca karę w prawie karnym i w prawie karno skarbowym . Może ona zaistnieć przy uprzednim skazaniu sprawcy za czyn umyślny na karę ograniczenia wolności , pozbawienia wolności i karę grzywny jeżeli sprawca w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności , 6 miesięcy ograniczenia wolności i uiszczenia 120 stawek dziennych grzywny , a następnie popełnia przestępstwo skarbowe tego samego rodzaju to wówczas będziemy mieli doczynienia z konkluzją recydywy skarbowej . Nie jest to przestępstwo podobne a jest to przestępstwo należące do tego samego rodzaju przestępstw wymienionych w kodeksie skarbowym bądź też przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia. Jeżeli będziemy mieli doczynienia z przemocą lub groźbą jej użycia to nie musi być okoliczność polegająca na umiejscowieniu przestępstwa w tym samym rozdziale KKS ( 53 $ 12 ) . Jeżeli sprawca dopuszcza się recydywy skarbowej to istnieje możliwość obostrzenia kary. ( art. 37 wedle zasad określonych w art.38 ).
9. Nadzwyczajne złagodzenie kary
Nadzwyczajne złagodzenie kary ( 36 ) może nastąpić w sytuacji :
w stosunku co do młodocianego
w przypadku błędu wyłączającego bezprawność
przy ograniczeniu poczytalności
w przypadku usiłowania nieudolnego
w sytuacji czynnego żalu
wobec podżegacza lub pomocnika , gdy czynu zabronionego nie usiłowano dokonać
wobec współdziałających , gdy ujawnił on informację organów ścigania dotyczącą czynu zabronionego i osób w nim uczestniczących.
Sąd wymierza karę ograniczenia wolności gdy czyn zabroniony był zagrożony karą pozbawienia wolności
Sąd może odstąpić od wymierzenia kary i w ramach tej instytucji orzec środek karny ( przepadek przedmiotu , ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu , zakazy , podanie do publicznej wiadomości ).
Sąd może odstąpić od orzeczenia środka karnego chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe jedynym wyjątkiem jest sytuacja , gdy zachodzi konieczność orzeczenia przepadku przedmiotów zakazanych . W sytuacji gdy sprawca przestępstwa dopuścił się czynu , którego skutki uszczuplają lub narażają na uszczuplenie należności publiczno - prawnej to ponadto sprawca zobowiązany jest uiścić taką należność aby sąd mógł zastosować złagodzenie kary . W ramach tej instytucji sąd może orzec karę grzywny w wysokości nie przekraczającej połowy górnej granicy ustawowego zagrożenia za dane przestępstwo . W sytuacji gdy mamy doczynienia ze sprawcą który wyjawił organom ścigania informację dotyczącą osób uczestniczących w przestępstwie oraz zachodzą okoliczności jego popełnienia to sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
10. Przedawnienie.
Karalność przestępstwa skarbowego ustaje jeśli od czasu jego popełnienia upłynęło lat: 5-gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lata. 10- gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata Karalność wykroczenia ustaje po roku. Przedawnienie wykonania kary za przest.skarbowe. 1) 30 lat-w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas powyżej lat 5 2)15 lat-w razie skazania na karę pozbawienia wolności do lat 5 3)10 lat-w razie skazania na inną karę.
11. Finansowe i niefinansowe organy dochodzenia i ich właściwość
Organy finansowe postępowania przygotowawczego- urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej, urząd celny niefinansowe- Straz Graniczna, Policja, ABW,ale tylko w sprawach o przestępstwa skarbowe ujawnione w zakresie działania tego urzędu, Żandarmeria Wojskowa. Organami nadrzędnymi nad finansowymi org. post. przyg. są: 1).miejscowa właściwa izba celna- w sprawach należących do właściwości urzędu celnego 2)miejscowa właściwa izba skarbowa- w sprawach należących do właściwości urzędu skarbowego, a jeżeli postępowanie prowadzi inspektor kontroli skarbowej-Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej 3) minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli postanowienie lub zarządzenie wydał organ nadrzędny w pkt 1 i 2. Nad niefinansowymi organami postępowania przygotowawczego ( wymienionymi pod lit.B, pkt 1-3)-prokurator, a nad Żandarmerią Wojskową-prokurator wojskowy.
12. Strony procesowe w postępowaniu w sprawach o przestępstwa i
wykroczenia skarbowe
Stronę w postępowaniu karno skarbowym bierze się pod uwagę wszystkie podmioty biorące w nim udział. W postępowaniu o przestępstwa karne skarbowe stronami są:
- oskarżyciel publiczny
- oskarżony
podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej ( to osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej , którą organ prowadzący postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe wezwał d udziału w tym charakterze. Jest stroną postępowania karnego z chwilą postanowienia do pociągnięcia go do tej odpowiedzialności. Postanowienie owe zawiera wskazanie oskarżonemu zarzuconego mu przestępstwa skarbowego, podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej i wydane jest ono w postępowaniu przygotowawczym przez organ prowadzący p o wniesieniu aktu oskarżenia przez sąd i nie podlega zaskarżeniu. ) Odpowiedzialność posiłkowa stanowi majątkową odpowiedzialność pomocniczą za grzywnę wymierzoną sprawcy lub za środek karny w postaci ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów.
Interwenient ( podmiot nie będący podejrzanym oskarżonym w postępowaniu o przestępstwo skarbowe , ale ten kto zgłosił w tym postępowaniu o roszczenie do przedmiotów podlegających przepadkowi. Występuje on z określonym żądaniem w procesie karnym , uzyskuje w procesie pozycję strony której przysługują uprawnienia i obowiązki. Wniosek o zgłoszenie interwencji można wystąpić do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego I instancji.
W postępowaniu o wykroczenia skarbowe
oskarżyciel publiczny
oskarżony.
Oskarżyciel publiczny- organ państwowy działający we własnym imieniu ( publicznym) wnosi i popiera oskarżenie o przestępstwo, wykroczenie skarbowe. Obok siebie w roli oskarżyciela może działać prokurator finansowy, nie finansowy organ dochodzenia.
Oskarżony: najważniejsza strona postępowania, jest przed sądem lub organem dochodzeniowym. Jest osobą przeciwko której wniesiono akt oskarżenia do sądu co do której prokurator złożył wniosek. Oskarżonego uważa się z niewinnego dopóki wina nie zostaniu mu udowodniona prawomocnym orzeczeniem sądu, co do wątpliwości to rozstrzyga się na korzyść oskarżonego ponadto oskarżonemu przysługuje prawo do obrony ma uprawnienia do składania wyjaśnień, odpierania zarzutów, odmowy odpowiedzi na pytania, ustanowienie obrońcy, zadawanie pytań, zaskarżanie decyzji.
Bez względu jakie to postępowanie osoba której przedstawiono zarzut staje się podejrzanym a po wniesieniu oskarżenia- oskarżonym.
Strony procesowe są najbardziej zainteresowanymi uczestnikami procesu karnego skarbowego, kks przewiduje że strony mogą występować osobiście lub przez pełnomocników. Strona musi posiadać zdolność procesową ( prawną możliwość stania się podmiotem stosunku procesowego) zdolność do czynności procesowych ( prawną możliwość osobistego działania w procesie ) legitymację procesową ( prawo do występowania w procesie w określonej roli)
Inne strony procesowe: przedstawiciele procesowi, obrońca oskarżonego, pełnomocnik procesowy -adwokat, radca prawny, rzecznik interesu publicznego
13. Typy postępowań w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe
Formy postępowania przygotowawczego: śledztwo i dochodzenie W sprawach o przestępstwa skarbowe śledztwo prowadzi się w tych wypadkach, w których prowadzi się śledztwo o przestępstwo pospolite(nieskarbowe), a także gdy przestępstwo popełniono w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary lub szczególnego nadzwyczajnego obostrzenia kary. W pozostałych sprawach o przestępstwa skarbowe prowadzi się dochodzenie, chyba , że finansowy organ postępowania przygotowawczego zamiennie zarządzi ze względu na wagę lub zawiłość sprawy śledztwo obligatoryjnie prowadzi prokurator (śledztwo prokuratorskie)np. jeżeli osobą podejrzaną jest sędzia, prokurator, funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego; jeżeli osobą podejrzaną jest funkcjonariusz Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego; W tych sprawach prokurator nie może powierzyć innemu organowi prowadzenie śledztwa w całości. W pozostałych sprawach śledztwo mogą prowadzić finansowe i niefinansowe organy postępowania przygotowawczego-śledztwo skarbowe (popełnione w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary lub szczególnego nadzwyczajnego obostrzenia kary , jeżeli oskarżony lub osoba podejrzana jest pozbawiona wolności w tej lub w innej sprawie, chyba że zastosowano zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem; jeżeli zachodzą okoliczności określone w art. 79 § 1 Kodeksu postępowania karnego (obligatoryjna obrona). Sprawy o wykroczenia skarbowe prowadzone są zawsze w formie dochodzenia Rodzaje, tryby postępowań przygotowawczych postępowanie w sprawie o przestępstwa skarbowe może być prowadzone w trybie śledczym, dochodzeniowym i nakazowym. Natomiast postępowanie przygotowawcze w sprawie wykroczeń sk. W trybie dochodzeniowym, nakazowym i mandatowym. W obu tych kategoriach czynów zabronionych może być prowadzone postępowanie w stosunku do nieobecnych, nakładające się na postępowanie uproszczone(dochodzenie) lub zwyczajne (śledztwo) oraz udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Cele postępowania przygotowawczego wykrycie i pociągnięcie do odpowiedzialności karnej skarbowej sprawcy przestępstwa i wykroczenia skarbowego, ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstw i wykroczeń skarbowych, które jest jednym z ważnych warunków skutecznej walki z tą kategorią czynów zabronionych. Ponadto takie ukształtowanie postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe, aby zostały osiągnięte cele tego postępowania w zakresie wyrównania uszczerbku finansowego Skarbu Państwa, j.s.t. lub innych uprawnionych podmiotów, spowodowane takim czynem zabronionym. Zadania postępowania przyg.- 1.Ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, 2.wykrycie i w razie potrzeby ujęcie sprawcy 3.zebranie odpowiednich danych 4.wyjaśnienie okoliczności sprawy, w tym ustalenie wysokości uszczuplonych lub narazonych na uszczuplenie należności publicznoprawnych 5.zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sadu.
14. Postępowanie mandatowe.- organem uprawnionym do wymierzenia kary grzywny w formie mandatu ( mandat gotówkowy kredytowy) jest finansowy organ dochodzenia ( wyjątkowo nie finansowy) Przesłankami przeprowadzenia postępowania mandatowego i tym samym ukarania sprawcy są : brak wątpliwości co do sprawcy wykroczenia skarbowego i okoliczności jego popełnienia, brak potrzeby orzeczenia surowszej kary od 2 krotnego najniższego miesięcznego wynagrodzenia , zgoda sprawcy na przyjęcie mandatu. Postępowanie mandatowe odnosi się jedynie do wykroczeń skarbowych. Okoliczności uniemożliwiające zastosowanie tego postępowania to: podstawy do orzeczenia środka karnego w postaci dobrowolnego poddania się odpowiedzialności, obowiązek orzeczenia przepadku przedmiotu, wątpliwości odnoście poczytalności sprawcy kumulatywny zbieg przestępstw ( wykroczenie jest jednocześnie przestępstwem) .
15