ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTU
„ PROJEKTOWANIE APLIKACJI ”
1. Cele i zadania poszczególnych funduszy strukturalnych:
- Europejski Fundusz Socjalny
Europejski Fundusz Społeczny - EFS (European Social Fund - ESF) - jeden z Funduszy strukturalnych,
który słuŜy osiągnięciu spójności gospodarczej i społecznej oraz wysokiego poziomu zatrudnienia
w Unii Europejskiej poprzez finansowanie działań w ramach pięciu obszarów wsparcia:
1. aktywna polityka rynku pracy,
2. przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego,
3. kształcenie ustawiczne,
4. adaptacyjność i rozwój przedsiębiorczości,
5. wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy.
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRR (European Regional Development Fund ERDF)
- fundusz wchodzący w skład Funduszy strukturalnych, którego zadaniem jest zmniejszanie dysproporcji
w poziomie rozwoju regionów naleŜących do Unii Europejskiej. Współfinansuje on realizację Celów
1. i 2. Polityki strukturalnej Unii Europejskiej. W szczególności fundusz ten udziela wsparcia inwestycjom
produkcyjnym, rozwojowi infrastruktury, lokalnym inicjatywom rozwojowym oraz małym i średnim
przedsiębiorstwom (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 lipca 2004 r. w
sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego).
- Jednolity Instrument Finansowania Rybołówstwa
Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa FIWR (Financial Instrument for Fisheries Guidance
FIFG) - Fundusz strukturalny powołany na potrzeby rybołówstwa, zajmuje się promowaniem zmian
strukturalnych w tym sektorze gospodarki. Środki w ramach tego funduszu obejmą wszelkie środki
strukturalne w sektorze w następujących dziedzinach:
odnowa floty oraz modernizacja jednostek połowowych,
dostosowywanie połowów,
wspólne przedsiębiorstwa,
połowy przybrzeŜne na małą skalę,
środki społeczno-ekonomiczne,
ochrona zasobów rybnych na wodach przybrzeŜnych,
kultury wodne,
wyposaŜenie portów rybackich,
przetwórstwo i marketing produktów rybołówstwa i kultur wodnych,
znajdowanie i promowanie nowych rynków zbytu,
operacje podejmowane przez przedstawicieli branŜy,
czasowe zawieszenie działalności i inne rekompensaty finansowe,
działania innowacyjne i pomoc techniczna.
- Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej EFOiGR (European Agriculture Guidance and
Guarantee Fund EAGGF) - fundusz odpowiedzialny za finansowanie działań w ramach Wspólnej Polityki
Rolnej (sekcja gwarancji) oraz zajmujący się, jako Fundusz strukturalny, transformacją struktury
rolnictwa oraz rozwojem obszarów wiejskich (sekcja orientacji). Fundusz realizuje między innymi następujące
zadania:
wzmocnienie i reorganizację struktur rolnictwa i leśnictwa,
zapewnienie konwersji kierunków produkcji rolnej i promowanie pozarolniczej działalności gospodarczej
w obszarach wiejskich,
pomoc w osiągnięciu akceptowanego społecznie poziomu Ŝycia rolników, w tym bezpośrednie
wsparcie finansowe,
pobudzenie świadomości społeczności Ŝyjących na obszarach wiejskich w celu chronienia środowiska
przyrodniczego, zachowania walorów krajobrazu etc.
Zasada dodatkowości (Additionality) - reguluje działanie Funduszy strukturalnych, stanowi, Ŝe środki
przekazywane przez Komisję Europejską z tych funduszy mają być tylko uzupełnieniem środków
zgromadzonych na dany program operacyjny lub projekt przez odpowiednie władze krajowe (regionalne,
lokalne). Środki Funduszy strukturalnych mają uzupełniać środki przeznaczone na ten cel przez
kraj członkowski (publiczne środki krajowe), a więc nie mogą ich w całości zastępować.
Zasada kompatybilności - reguluje działanie Funduszy strukturalnych, związana jest z dąŜeniem do
spójności polityki regionalnej z innymi politykami wspólnotowymi, w tym przede wszystkim ochrony
konkurencji zamówień publicznych, ochrony środowiska i równych szans kobiet i męŜczyzn.
Zasada koncentracji (concentrations) - reguluje działania Funduszy strukturalnych, określając, Ŝe ich
interwencja, aby przyniosła efekt, nie powinna być rozproszona, lecz skoncentrowana na niewielu precyzyjnie
określonych celach i obszarach.
Zasada koordynacji - reguluje działanie Funduszy strukturalnych, jej celem jest dąŜenie do skupiania
działań i środków polityki regionalnej na priorytetach, które mają podstawowe znaczenie dla spójności
społeczno-gospodarczej Unii Europejskiej. Przejawem tej zasady są działania Komisji zmierzające do:
przeznaczenia środków z Funduszy Strukturalnych na ograniczoną liczbę,
wyselekcjonowania regionów dotkniętych najpowaŜniejszymi problemami na podstawie odpowiednio
dobranych kryteriów,
koncentracji wsparcia w regionach opóźnionych w rozwoju w najmniej zamoŜnych krajach UE. Jest
to wynik rozdziału środków w oparciu o poziom zamoŜności państwa i regionu oraz znaczenie ich problemów
strukturalnych.
Zasada n+2 - jedna z reguł zarządzania finansowego publicznymi środkami wspólnotowymi, stanowiąca,
Ŝe Komisja Europejska anuluje automatycznie część zobowiązania, które nie zostało uregulowane
przez płatność zaliczkową lub dla którego KE nie otrzymała wniosku o płatność, do końca drugiego
roku po roku dokonania zobowiązania, lub po terminie późniejszej decyzji KE wymaganej do autoryzowania
działania. Oznacza ona, Ŝe państwo członkowskie, które do końca roku n+2 złoŜyło wnioski
o płatność, opiewające na kwotę mniejszą niŜ roczna transza środków alokowanych w roku n, bezpowrotnie
traci kwotę róŜnicy.
Zasada partnera wiodącego (Lead partner) - zasada ta odnosi się do współpracy pomiędzy kilkoma
podmiotami w zakresie zawartego konsorcjum w ramach realizowanego wspólnie projektu. Partner
wiodący odpowiedzialny jest za zarządzanie, wdraŜanie oraz koordynację działań pomiędzy partnerami
projektu. W przypadku współpracy międzynarodowej (Inicjatywa Wspólnoty INTERREG III) partner
wiodący składa takŜe wniosek w imieniu konsorcjum i przejmuje na siebie odpowiedzialność finansową
oraz prawną za realizowane przedsięwzięcie.
Zasada partnerstwa - reguluje działanie Funduszy strukturalnych. Nakłada obowiązek jak najściślejszej
współpracy między Komisją Europejską a odpowiednimi władzami i instytucjami szczebla krajowego,
regionalnego i lokalnego, uczestniczącymi w przygotowaniu i realizacji działań w ramach tych funduszy.
Zasada programowania - reguluje działanie Funduszy strukturalnych. Nakłada obowiązek podejmowania
decyzji na podstawie wieloletnich programów rozwoju i innych dokumentów planistycznych,
obejmujących wszystkie informacje niezbędne do sprawnego i efektywnego osiągania zamierzonych
celów.
Zasady kwalifikacji wydatków - zestaw wymogów formalnych i merytorycznych, których spełnienie
warunkuje uzyskanie dofinansowania projektów z publicznych środków wspólnotowych.
Zasada zgodności/spójności - reguluje działanie Funduszy strukturalnych, odnosi się do istniejących
związków pomiędzy polityką regionalną a polityką makroekonomiczną prowadzoną przez poszczególne
państwa członkowskie. Zgodnie z postanowieniami Jednolitego Aktu Europejskiego w celu zwiększenia
zbieŜności koniunktur gospodarczych oraz redukowania róŜnic w stopniu rozwoju poszczególnych
regionów państwa członkowskie mają obowiązek koordynować swoje polityki gospodarcze.
Cele polityki strukturalnej UE (EU structural policy objectives) - cele słuŜące osiągnięciu spójności
społeczno-gospodarczej Unii Europejskiej. Liczba i definicja celów polityki strukturalnej ulegają zmianom
w kolejnych okresach budŜetowych. Celem Wspólnoty na lata 2000-2006 jest wzrost spójności
społeczno-gospodarczej w odniesieniu do obecnej sytuacji. Główny cel Wspólnoty realizowany jest
przez trzy cele priorytetowe:
Celem 1. jest promowanie rozwoju i strukturalnego dostosowania regionów opóźnionych w rozwoju;
Celem 2. jest wspieranie gospodarczej i społecznej konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych;
Celem 3. jest wspieranie adaptacji i modernizacji polityk i systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia.
2. Ogólna charakterystyka sektorowych programów operacyjnych:
Przygotowywanie programów operacyjnych horyzontalnych i sektorowych bądź teŜ rozwoju regionalnego,
jest dla krajów członkowskich Unii Europejskiej niezbędnym wymogiem dla uzyskiwania dofinansowania
ze strony funduszy strukturalnych.
Program operacyjny ma za zadanie przekształcenie ogólnej strategii rozwoju państwa i regionu w "priorytety",
"działania" oraz plan finansowy. Priorytety, działania oraz ramy finansowe określają warunki dla
finansowania konkretnych projektów, spełniających odpowiednie kryteria. Oznacza to, Ŝe program operacyjny
musi być skoncentrowany na kilku wybranych elementach strategii rozwoju stanowiących jednakŜe
główne osie koncentracji szans i problemów rozwoju społeczno-gospodarczego. Nie jest moŜliwe
i celowe finansowanie w ramach programu operacyjnego wszystkich typów działań i projektów.
Wyboru i hierarchizacji (poprzez np. zapewnienie im odpowiedniego udziału w ogóle środków finansowych
przeznaczonych na program) priorytetów dokonuje się w oparciu o analizę aktualnej sytuacji.
Program musi zawierać przede wszystkim :
priorytety programu, ich spójność z CSF, skwantyfikowane cele oraz ocenę przewidywanego oddziaływania,
opis działań planowanych dla wdraŜania priorytetów,
plan finansowy wyszczególniający dla kaŜdego priorytetu i roku alokację finansową z poszczególnych
funduszy strukturalnych, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, innych instrumentów finansowych
oraz całkowitą sumę środków publicznych i prywatnych związanych z udziałem kaŜdego z
funduszy,
postanowienia dotyczące wdraŜania programu operacyjnego: opis działań związanych z zarządzaniem
programem (w tym wskazanie instytucji zarządzającej), opis systemów monitoringu i oceny,
określenie zasad transferu środków finansowych, określenie zasad kontroli programu operacyjnego.
Uzupełnienie programu operacyjnego jest dodatkowym dokumentem, który zawiera szczegółowe informacje
na temat planowanych działań. Uzupełnienie programu jest przygotowywane przez kraj
członkowski lub instytucję zarządzającą i jest przesyłane dla informacji Komisji Europejskiej.
- Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich
Głównym celem Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich jest budowa otwartego,
opartego na wiedzy społeczeństwa poprzez zapewnienie warunków do rozwoju zasobów ludzkich
w drodze kształcenia, szkolenia i pracy. Cel ten jest zgodny z celem strategicznym UE przyjętym w
2000 r. podczas szczytu Lizbońskiego Rady Europejskiej, zgodnie z którym UE powinna stać się najbardziej
konkurencyjną, dynamiczną i opartą na wiedzy gospodarką światową, zdolną do stałego wzrostu
gospodarczego z większą ilością lepszych miejsc pracy i większą spójnością społeczną. Cel ten ma
zostać osiągnięty m.in. poprzez realizację Europejskiej Strategii Zatrudnienia.
Cel generalny SOP RZL realizowany będzie przez cele szczegółowe:
poprawę zatrudnienia poprzez rozwój jakości zasobów ludzkich,
rozwój przedsiębiorczości,
poprawę zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw i ich pracowników do warunków zmieniającego
się rynku,
wzmocnienie polityki równości szans na rynku pracy.
Głównymi beneficjentami wsparcia dostarczonego w ramach usług dla osób będą bezrobotni, zagroŜeni
bezrobociem, absolwenci, osoby pracujące zainteresowane podwyŜszeniem swoich kwalifikacji,
osoby chcące rozpocząć działalność gospodarczą, pracodawcy (głównie MSP), kobiety, osoby zagroŜone
wykluczeniem społecznym, w tym osoby niepełnosprawne, młodzieŜ pochodząca z rodzin patologicznych
i wypadająca z systemu szkolnego oraz osoby korzystające długotrwale ze świadczeń pomocy
społecznej: osoby uzaleŜnione, bezdomni, byli więźniowie, młodzieŜ opuszczająca placówki opiekuńczo-
wychowawcze i rodziny zastępcze, osoby długotrwale bezrobotne pozostające bez pracy powyŜej
24 miesięcy i uchodźcy.
Beneficjenci pomocy dostarczanej w ramach usług dla systemów to jednostki centralne (w tym Ministerstwo
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu), instytucje
rynku pracy (publiczne i niepubliczne), samorządy, placówki edukacyjne i szkoleniowe, partnerzy społeczni,
w tym organizacje pozarządowe.
Priorytety realizowane w ramach SPO Rozwój zasobów ludzkich to:
aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej,
rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy.
- Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw
Celem głównym programu jest poprawa pozycji konkurencyjnej polskiej gospodarki funkcjonującej w
warunkach otwartego rynku.
Będzie on osiągany poprzez koncentrację środków finansowych kierowanych bezpośrednio do sektora
przedsiębiorstw, sektora naukowo-badawczego oraz instytucji otoczenia biznesu (w tym administracji
publicznej szczebla krajowego w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego) na najbardziej efektywne,
gwarantujące wzrost innowacyjności produktowej i technologicznej projekty i przedsięwzięcia.
Skuteczna realizacja celu programu jest uwarunkowana w duŜej mierze powodzeniem przedsięwzięć o
charakterze prawnym i organizacyjnym, wynikających ze strategii gospodarczej rządu. Likwidacja barier
dla działalności gospodarczej w powiązaniu ze ściśle ukierunkowaną pomocą publiczną pozwoli, w
stosunkowo krótkim czasie, na- zdynamizowanie wzrostu gospodarczego, zwiększenie poziomu zatrudnienia
w najbardziej efektywnych sektorach przemysłu i usług oraz stworzy podstawy do zwiększania
konkurencyjności całej polskiej gospodarki.
Głównymi beneficjentami wsparcia udzielonego w ramach programu będą przedsiębiorcy, instytucje
otoczenia biznesu oraz instytucje sfery naukowo-badawczej.
Priorytety realizowane w ramach SPO Wzrost konkurencyjności gospodarki to:
rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu
bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw
- Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego
Celem strategicznym ZPO Rozwoju Regionalnego jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności
regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi
gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską.
Zakłada się, Ŝe zarządzanie i wdraŜanie ZPORR będzie odbywać się na moŜliwie najniŜszym
szczeblu, tak aby decyzje odnośnie konkretnych projektów realizacyjnych w najwyŜszym stopniu odpowiadały
potrzebom i priorytetom poszczególnych regionów. Obok zakładanego zwiększenia efektywności
wykorzystania środków podejście takie umoŜliwi po roku 2006 przeniesienie zarządzania programami
regionalnymi współfinansowanymi z funduszy strukturalnych na poziom regionalny.
NSRR na lata 2001- 2006 za główne zadanie przyjęła zapewnienie warunków wzrostu konkurencyjności
regionów w układzie krajowym i europejskim oraz przeciwdziałanie pogłębianiu się zróŜnicowań
międzyregionalnych. Cel ZPORR jest ściśle powiązany z celem NSRR, a zostanie on osiągnięty poprzez
realizację sformułowanych w trakcie konsultacji w regionach priorytetów. Ustalone priorytety i
działania wynikają z potrzeb województw i wpisują się w poszczególne strategie regionalne. Realizowane
w ramach ZPORR priorytety to:
rozbudowa i modernizacja infrastruktury słuŜącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów,
wzmocnienie regionalnej bazy ekonomicznej i zasobów ludzkich,
rozwój lokalny.
W ZPORR zostały przeznaczone oddzielne środki w wysokości 179 mln. Euro na wsparcie potencjału
gospodarczego i rozbudowę kompleksowych systemów komunikacji publicznej w największych w Polsce
skupiskach ludności - aglomeracji warszawskiej i górnośląskiej.
- Program Operacyjny Pomoc Techniczna
Finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Za program odpowiedzialne jest Ministerstwo
Gospodarki. Jego celem jest pomoc techniczna udzielana polskiej administracji w celu właściwego
i efektywnego wdraŜania funduszy strukturalnych w Polsce.
- Sektorowy Program Operacyjny Pt. Restrukturyzacja i modernizacja sektora
Ŝywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich
Głównymi celami programu operacyjnego jest poprawa konkurencyjności gospodarki rolnoŜywnościowej
oraz zrównowaŜony rozwój obszarów wiejskich. Akcesja Polski do Unii Europejskiej i
włączenie sektora rolno-Ŝywnościowego do jednolitego rynku rozszerzy moŜliwości zbytu polskich produktów,
lecz jednocześnie wzmocni konkurencję. W związku z tym, w celu sprostania konkurencji na
rynku wewnętrznym naleŜy wykorzystać istniejące rezerwy konkurencyjności leŜące po stronie poprawy
efektywności ekonomicznej (wykorzystanie istniejących zasobów produkcyjnych) i nowych technologii
(innowacyjność).
Istotna jest poprawa dochodów w rolnictwie i na wsi oraz ograniczenie bezrobocia ludności wiejskiej.
Poprawa dochodów jest moŜliwa poprzez lepsze wykorzystanie czynników produkcji, modernizacje
technologii oraz dywersyfikację produkcji rolnej lub podejmowanie działań towarzyszących. W sytuacji
słabo rozwiniętego na obszarach wiejskich rynku pracy oraz wysokiej stopy bezrobocia (równieŜ ukrytego)
niezbędne są uzupełniające działania na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy i samozatrudnienia
współfinansowanych przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny.
Program ma na celu takŜe poprawę bezpieczeństwa i jakości Ŝywności oraz rynkowe ukierunkowanie
produkcji. Inwestycje zmierzające do poprawy standardów higienicznych, sanitarnych i jakościowych w
produkcji Ŝywności oraz działania mające na celu ochronę środowiska i poprawę dobrostanu zwierząt
stanowią priorytetowy obszar niniejszego programu. ZrównowaŜony rozwój obszarów wiejskich i prawo
do zaspokojenia aspiracji rozwojowych obecnej generacji oraz przyszłych pokoleń odnosi się w zasadniczej
mierze do aspektów środowiskowych rozwoju gospodarczego. Oznacza to równieŜ prowadzenie
polityki rozwojowej w sposób zapewniający trwałość struktur społecznych, gospodarczych i kulturowych
w długim horyzoncie czasowym. ZrównowaŜony rozwój obszarów wiejskich wiąŜe się z koncepcją
wielofunkcyjności, kształtowaniem warunków dla róŜnorodnej działalności ekonomicznej prowadzonej
z poszanowaniem aspektów środowiskowych, rozwoju funkcji społecznych, kulturalnych oraz dbałością
o zapewnienie mieszkańcom dobrych warunków Ŝycia. Wielofunkcyjny rozwój rolnictwa jest
zgodny z oczekiwaniami społecznymi, a zarazem stabilizuje funkcje ekonomiczne gospodarstw.
Odbiorcami pomocy programu operacyjnego będą podmioty prowadzące działalność rolniczą - rolnicy,
prowadzący gospodarstwo rolne (osoby fizyczne i prawne), producenci rolni reprezentowani przez
zrzeszenia/stowarzyszenia lub władze samorządowe, przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie
przetwórstwa produktów rolnych, spółki wodne, których statutowy cel jest związany z działalnością
rolniczą oraz Lasy Państwowe.
Priorytetami programu są:
wspieranie zmian i dostosowań w rolnictwie,
zrównowaŜony rozwój obszarów wiejskich,
rozwój i dostosowanie do norm WE przetwórstwa artykułów rolnych.
- SPO- Ryby (Rybołówstwo i przetwórstwo Ryb)
Celem strategicznym programu jest racjonalna gospodarka zasobami wód i poprawa efektywności sektora
rybackiego oraz podniesienie konkurencyjności polskiego rybołówstwa i przetwórstwa rybnego.
Produkty rybołówstwa i przetwórstwa powinny odpowiadać zapotrzebowaniu rynku krajowego pod
względem ceny i jakości oraz powinny być konkurencyjne na rynkach zagranicznych.
Beneficjentami końcowymi pomocy będą przede wszystkim armatorzy statków rybackich, właściciele i
dzierŜawcy portów, zintegrowane kolektywne grupy właścicieli i rodzin rybackich, rybacy, organizacje
rybaków śródlądowych, właściciele gospodarstw rybackich, właściciele zakładów przetwórczych o
określonych moŜliwościach wdroŜenia nowych technologii, hurtownicy, detaliści, placówki naukowobadawcze,
uczelnie.
W ramach programu operacyjnego Rybołówstwo i przetwórstwo ryb realizowane będą cztery
priorytety:
dostosowanie nakładu połowowego do zasobów,
odnowa i modernizacja floty rybackiej,
ochrona i rozwój zasobów wodnych, chów i hodowla ryb, rybackie urządzenia portowe, przetwórstwo
i rynek rybny, rybołówstwo śródlądowe,
inne działania (społeczne, rynkowe, innowacyjne).
- Sektorowy Program Operacyjny Transport
Głównym celem strategicznym programu jest zwiększenie spójności transportowej kraju oraz polepszenie
dostępności przestrzennej miast, obszarów i regionów Polski w układzie Unii Europejskiej.
Realizacja tego celu następować będzie przez przyśpieszenie procesu modernizacji i rozbudowy infrastruktury
transportowej, modernizację głównych linii kolejowych, rozbudowę sieci drogowej, poprawę
dostępu do portów morskich waŜnych dla gospodarki narodowej oraz modernizację linii kolejowych dla
poprawy obsługi aglomeracji miejskich.
Działania, które będą podejmowane w tym zakresie, wynikają z głównych celów unijnej polityki przestrzennej,
sformułowanych w ESDP (European Spatial Development Perspective), ale takŜe z celów
polityki przestrzennej Polski sformułowanych w Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania
kraju. Zgodnie z tymi politykami, rozbudowa infrastruktury transportowej Polski powinna z jednej strony
uwzględniać policentryczny układ osadniczy kraju, a z drugiej - zapewnić dalszy rozwój tego układu.
Takie działania są bowiem podstawą zaistnienia sprawnego i efektywnego systemu transportowego w
układzie krajowym i europejskim. Wysoka dostępność do sieci transportowej (i telekomunikacyjnej) jest
warunkiem wstępnym wzmacnianiu konkurencyjności regionów. JeŜeli tego warunku nie uda się spełnić,
nie będzie moŜliwe polepszanie sytuacji społecznej i ekonomicznej obszarów peryferyjnych i zapóźnionych
w rozwoju. Co więcej, poziom konkurencyjności kraju będzie coraz niŜszy w porównaniu z
innymi krajami Unii Europejskiej.
Końcowymi beneficjentami pomocy będą: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, PKP Polskie
Linie Kolejowe S.A., Urzędy Morskie (w Gdyni, Słupsku i Szczecinie), Zarządy Portów (w Gdańsku,
Gdyni i Szczecinie-Świnoujściu) oraz SłuŜba SAR.
W ramach programu będą realizowane priorytety:
zrównowaŜony gałęziowo rozwój systemu transportowego,
bezpieczniejsza infrastruktura drogowa.
3. Cele i zadania funduszu kohezji (spójności)
Fundusz Spójności, inaczej zwany Funduszem Kohezji, jest instrumentem polityki spójności gospodarczej
i społecznej i współfinansuje projekty w dziedzinie środowiska naturalnego oraz sieci transeuropejskich
w zakresie infrastruktury transportu.
Zakres działania Funduszu Spójności obejmuje pomoc o zasięgu krajowym, a nie regionalnym jak to
ma miejsce w przypadku funduszy strukturalnych. Początkowo wsparcie dla wybranych państw Wspólnoty
zaplanowano na lata 1993-99, jednak na szczycie Unii Europejskiej w Berlinie postanowiono
przedłuŜyć jego funkcjonowanie do 2006 roku.
Środki finansowe Funduszu Spójności są kierowane do państw członkowskich, w których produkt narodowy
brutto (PNB) na jednego mieszkańca jest niŜszy niŜ 90% średniej w państwach Unii Europejskiej.
Projekty finansowane z Funduszu Spójności powinny być zgodne z postanowieniami Traktatów, przyjętymi
zgodnie z nimi instrumentami oraz politykami wspólnotowymi łącznie z polityką ochrony środowiska,
transportową, w dziedzinie sieci transeuropejskich, polityką konkurencji oraz polityką zamówień
publicznych.
Finansowanie przedsięwzięć z Funduszu Spójności opiera się na zasadzie współfinansowania. Projekty
inwestycyjne ubiegające się o dofinansowanie mogą być wsparte w ramach Funduszu Spójności
maksymalnie do wysokości 85 % wydatków publicznych lub innych równowaŜnych wydatków. Strona
polska musi zagwarantować środki na pozostałe finansowanie, z jednego lub kilku źródeł. W ramach
jednego projektu nie moŜna korzystać jednocześnie z Funduszu Spójności oraz funduszy strukturalnych.
Pomoc doradcza moŜe być finansowana ze środków Funduszu Spójności w 100%.
Od 2000 roku Polska korzysta z Przedakcesyjnego Instrumentu Polityki Strukturalnej (ISPA), który został
utworzony na mocy Rozporządzenia Rady nr 1267/99 z 21 czerwca 1999 roku. Z chwilą przystąpienia
do Unii Europejskiej, Polska jako państwo członkowskie przestanie być beneficjentem tego instrumentu,
kierowanego do państw kandydujących. Wszystkie projekty zatwierdzone do finansowania
w ramach ISPA będą kontynuowane w następnych latach jako projekty Funduszu Spójności.
4. Cele i zadania Finansowego Instrumentu Finansowego Europejskiego
Obszaru Gospodarczego oraz Mechanizmu Finansowego
Polsce, podobnie jak i innym nowym krajom UE przyznano środki finansowe w ramach tzw. Mechanizmu
Finansowego EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego) oraz tzw. Norweskiego Mechanizmu
Finansowego.
Łącznie, w ramach obu Mechanizmów, Polsce przyznano środki w wysokości 533,51 mln euro. Będą
one wykorzystywane na przedsięwzięcia realizowane w ramach określonych priorytetów w okresie
2004-2009.
Oba Mechanizmy zostały objęte jednolitymi zasadami i procedurami oraz podlegają jednemu systemowi
zarządzania i wdraŜania w Polsce. Funkcję koordynacyjną w tym względzie pełni Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego.
Istnieje moŜliwość wykorzystania środków finansowych w ramach tych dwóch instrumentów finansowych
na realizację projektów w sektorze sportowym w ramach Priorytetu 5 Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego pn. „Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem”
Cel
poprawa warunków zdrowotnych społeczeństwa poprzez m.in. programy promocji zdrowia i profilaktyki,
poprawę jakości usług w jednostkach ochrony zdrowia, zwiększa, zwiększenie dostępności
i usprawnienie podstawowej oraz specjalistycznej opieki zdrowotnej
Na co mogą być wydawane pieniądze?
Jednym z rodzajów kwalifikujących się projektów są projekty mające na celu tworzenie ogólnodostępnych
stref rekreacji dziecięcej, np.:
realizacji pozalekcyjnych zajęć sportowo - rekreacyjnych
tworzenia ogólnodostępnych stref rekreacji dziecięcej (w tym: budowy boisk, otwartych obiektów
sportowo-rekreacyjnych, placów zabaw, ścieŜek zdrowia, itp.)
Priorytetowo traktowane będą projekty:
swym zasięgiem obejmujące tereny wiejskie oraz małomiasteczkowe
o jak największym zasięgu oddziaływania
Kto moŜe składać wnioski?
O pomoc finansową mogą ubiegać się wszystkie sektorowe instytucje publiczne i prywatne, jak równieŜ
organizacje pozarządowe utworzone w prawny sposób w Polsce i działające w interesie publicznym, w
szczególności:
publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej
minister właściwy do spraw zdrowia
minister właściwy do spraw oświaty i wychowania
uczelnie medyczne lub państwowe uczelnie prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w
dziedzinie nauk medycznych
jednostki badawczo-rozwojowe, prowadzące działalność w systemie ochrony zdrowia,
jednostki samorządu terytorialnego lub działające w ich imieniu jednostki organizacyjne
związki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego
organizacje pozarządowe działające w obszarze ochrony zdrowia, edukacji, kultury, rekreacji i
sportu, zgodnie z zapisami Ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o Działalności UŜytku Publicznego i o Wolontariacie
organ prowadzący przedszkole, szkołę lub placówkę edukacyjną
Wielkość dofinansowania
Aby kwalifikować się do pomocy finansowej, wnioskodawca musi zapewnić współfinansowanie kosztów
kwalifkowalnych ze źródeł krajowych:
· 10% całkowitych kosztów kwalifikowanych w przypadku działań organizacji pozarządowych - dofinansowanie
do 90%
· 15% całkowitych kosztów kwalifikowalnych przedsięwzięć finansowanych z budŜetu państwa lub budŜetów
jednostek samorządu terytorialnego - 85% dofinansowania
· 40% całkowitych kosztów kwalifikowalnych w pozostałych przypadkach - 60% dofinansowania
Do współfinansowania kwalifikują się:
Wydatki inwestycyjne nieprzekraczające 70% wartości kosztów kwalifikowalnych projektu
Zakup, wynajem, leasing niezbędnego sprzętu i aparatury oraz wynajem, leasing obiektów ściśle
związanych z realizacją projektu
Remonty, koszty informacji i promocji, a takŜe koszty związane z administracją projektów
Zakup nierolnego gruntu dopuszczalny jest jedynie w przypadku tworzenia otwartych stref rekreacji
dziecięcej (do 10% wartości całkowitych kosztów kwalifikowalnych inwestycji)
Koszt budowy dofinansowany moŜe być jedynie w wypadku budowy otwartych stref rekreacji dziecięcej
Rozbudowa i przebudowa istniejących budynków dotyczyć moŜe tylko obiektów modernizowanych
na potrzeby realizacji projektów przewidzianych w priorytecie
Zakup sprzętu komputerowego oraz oprogramowania moŜliwy jest pod warunkiem, Ŝe są ściśle
związane z wdraŜaniem działań współfinansowanych przez Mechanizmy
5. Cele polityki regionalnej na lata 2007-2006
Cele Polityki Regionalnej UE.
Cele Polityki Strukturalnej dzielą się na horyzontalne - dotyczące wyodrębnionej grupy ludności, bez
względu na miejsce zamieszkania i obejmujące obszar całej UE - i cele regionalne - dotyczące określonych
regionów, spełniających warunki do uzyskania pomocy wspólnotowej.
Cele polityki regionalnej:
Cel 1: dotyczy obszarów zacofanych gospodarczo z wysoką stopą bezrobocia i promuje rozwój
i strukturalne dostosowanie regionów opóźnionych w rozwoju.
Cel ten jest finansowanych ze wszystkich czterech funduszy strukturalnych.
Cel 2: dotyczy regionów, które mają problemy związane z gospodarczą i socjalną restrukturyzacją,
zmianami przemysłowymi i strukturalnymi, a takŜe zmniejszającym się wzrostem gospodarczym.
Mogą to być obszary o schyłkowym przemyśle, wiejskie o zacofanej strukturze rolnictwa i
nadmiernym zatrudnieniu, a takŜe okręgi nadmiernie uzaleŜnione od rybołówstwa.
Cel ten jest finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu
Społecznego.
Cel 3: dotyczy rozwoju zasobów ludzkich, dostosowania i modernizacji systemów kształcenia,
szkoleń zawodowych, zwiększenia zatrudnienia ze szczególnym uwzględnieniem równości
szans w dostępie do rynku pracy, aktywnej polityki rynku pracy oraz wspierania grup zwiększonego
ryzyka.
Cel ten jest finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego.
6. Wsparcie przedsiębiorczości w latach 2007-2013
3,3 mld euro moŜe trafić bezpośrednio do przedsiębiorców w latach 2007-2013 w ramach unijnego
programu "Innowacyjna gospodarka" - poinformowała na konferencji prasowej w poniedziałek minister
rozwoju regionalnego GraŜyna Gęsicka.
Konferencja poprzedziła dwudniowe Krajowe Forum Informacyjno- Edukacyjne dla Małych i Średnich