Pierwsze etapy rozwoju socjologii.
Poznawanie
MARKS- konflikt między klasami społecznymi
DE TOCQUEVILLE- badał przebieg rewolucji francuskiej
SPENCER- bada zmiany i przeobrażenia zachodzące w społeczeństwie. (ewolucjonizm)
DURKHEIM- badał pojęcie „anomii”, czy zatracania więzów społecznych, rodzinnych, grupowych u robotników, z powodu zbyt dużego wysiłku pracowniczego.
Rozumienie
WEBER-
DILTHEY
ZNANIECKI
DEDUKCJA A INDUKCJA
• Dedukcja: wyprowadzanie sądów szczegółowych z sądów
ogólnych, przechodzenie od ogółu do szczegółu
• Indukcja: wyprowadzanie sądów ogólnych ze
szczegółowych, przechodzenie od szczegółu do ogółu
DEDUKCJA
INDUKCJA SPRAWDZANIE
Ogólny przebieg procesu badawczego w socjologii
Postawienie problemu
Przygotowanie narzędzia badawczego
Zbieranie materiału badawczego
Opracowanie danych i analiza
METODA NAUKOWA- określony, powtarzalny sposób rozwiązywania problemu naukowego.
METODA BADAWCZA- określony, powtarzalny sposób zdobywania pewnego typu informacji o rzeczywistości.
TECHNIKA BADAWCZA- konkretne narzędzia Np. obserwacja, ankieta, sondaż itp.
METODY ILOŚCIOWE METODY JAKOŚCIOWE
Geneza: POZYTYWIZM |
Geneza: HUMANIZM |
Paradygmat: STRUKTURALNO- FUNKCJONALNY(socjolog patrzy z góry jak wygląda społeczeństwo) |
Paradygmat: INTERPRETATYWNY (socjolog sam uczestniczy w tym społeczeństwie) |
Punkt ciężkości zainteresowań: MAKROSTRUKTURY |
Punkt ciężkości zainteresowań: MIKROSTRUKTURY |
Obszary zainteresowań badawczych: POLITYKA, MIGRACJE |
Obszary zainteresowań badawczych: INTERAKCJE MIĘDZYLUDZKIE, PAMIĘTNIKI, LISTY(nie zamknięty dach) |
DEDUKCJA |
INDUKCJA |
Produkt: ZWERYFIKOWANIE JAKIEJŚ OGÓLNEJ TEORII |
Produkt: STWORZENIE TEORII ŚREDNIEGO ZASIĘGU |
Metody badawcze: PRZEKROJOWE, PORÓWNAWCZE, STRUKTURALNE, EKSPERYMENTALNE, |
Metody badawcze: BIOGRAFICZNE, ETNOGRAFICZNE, ANALIZA KONWERSACYJNA |
Techniki badawcze: ANKIETA, WYWIAD KWESTIONARIUSZOWY, EKSPERYMENT, ILOŚCIOWA ANALIZA TREŚCI, SATI, CAWI, CAPI |
Techniki badawcze: OBSERWACJE, JAKOŚCIOWA ANALIZA TREŚCI, WYWIAD SWOBODNY, FGI(fokusy) ANALIZA WIZUALNA |
Sposób opracowania i prezentacji wyników: OPRACOWANIA STATYSTYCZNE, TABELE, WYKRESY |
Sposób opracowania i prezentacji wyników: RAPORT W FORMIE OPISU+ CYTATY, ZDJĘCIA |
SOCJALIZACJA- złożony wielostronny proces kształtowania jednostki dzięki któremu człowiek rozumiany jako istota biologiczna staje się istotą społeczną. W socjologii termin socjalizacja jest znaczeniowo szerszy od terminu wychowania, obejmuje również nieuświadomione czynniki, które mają wpływ na kształtowanie jednostki.
SOCJALIZACJA PIERWOTNA- W socjalizacji pierwotnej na jednostkę mają wpływ znaczący inni, przeważnie rodzice.
SOCJALIZACJA WTÓRNA- okres, w którym człowiek uczy się nowych norm, umiejętności, aby przygotować się na pełnienie kolejnych, nowych ról społecznych. W toku wzrastania jednostka wchodzi w kolejne grupy wtórne ( wraz z rozpoczęciem szkoły, zakład pracy itp.)
ZNACZĄCY INNY- osoba, która w procesie socjalizacji odgrywa istotną rolę przy kształtowaniu się osobowości jednostki społecznej i wpływa na jej zachowania. Pojęcie to zostało wprowadzone do nauk społecznych przez George'a Herberta Meada.
UOGÓLNIONY INNY- faza w rozwoju człowieka, w której odkrywa on istnienie ogólno społecznych norm czy regół.
RESOCJALIZACJA- ponowne nauczenie jednostek podstawowych norm obowiązujących w społeczeństwie.
OSOBOWOŚĆ- zestaw względnie trwałych cech jednostki wraz z charakterystycznymi dla niej sposobami reagowania na określone sytuacje, które nadają pewną spójność jej zachowania.
MECHANIZMY OBRONNE EGO:
Stłumienie
Racjonalizacja
Sublimacja
Projekcja
Przeniesienie
JEAN PIAGET -koncepcja rozwoju poznawczego człowieka
Faza sensomotoryczna- od 0 do ok. 2 lat. Dzieci uczą się przez zmysły głównie przez fizyczny kontakt ze światem Np. popychają, dotykają, kopią, gryzą.
Faza przedoperacyjna- od 2 do 7 lat. Dzieci zaczynają rozumieć, że istnieją rzeczy, których nie mogą dotknąć, ani zobaczyć.
Faza operacji konkretnych- od 7 do 11. Uczy się logicznego myślenia choć jeszcze nie abstrakcyjnego.
Faza operacji formalnych- od 12. Dziecko zaczyna myśleć abstrakcyjnie. Potrafi wyobrażać sobie przyszłość i miejsca w których jeszcze nie był.
ERIK ERIKSON- człowiek uczy się przez całe życie.
do 2 lat Poczucie zaufania a Nieufność
2 do 3 lat Autonomia a Wstyd
4 do 6 lat Inicjatywa a Poczucie winy
6 do 13 lat Fachowość a Poczucie niższości
13 do 16 lat Tożsamość a Brak tożsamości
wczesna dorosłość Intymność a Izolacja
dorosłość Twórczość a Stagnacja
wczesna starość Integralność a Rozpacz
OSOBOWOŚĆ SKŁADA SIĘ Z 3 ELEMENTÓW (SZCZEPAŃSKI)
biogenne
psychogenne
socjogenne
TOŻSAMOŚĆ- sposób w jaki jednostka postrzega samą siebie oraz rzeczy, które są dla niej szczególnie ważne.
TOŻSAMOŚĆ
SPOŁECZNA- pewien zestaw cech OSOBISTA- pewien zestaw cech
Jakie społeczeństwo przypisuje jednostce jakie sami sobie przypisujemy
TOŻSAMOŚĆ PŁCIOWA- to kim jesteśmy, to za kogo się uważamy w kontekście naszej płciowości.
TOŻSAMOŚĆ PŁCIOWA
BIOLOGICZNA(SEX)- to z czym KULTUROWA(GENDER)- to
się urodzimy, jakie mamy wyposażenie kim się czujemy np. kobieta
zmieni płeć.
TRZY ETAPY ROZWOJU MYŚLI SOCJOLOGICZNEJ NAD PŁCIOM
Od poł. XIXw. do poł. XXw.- zdawano sobie sprawę, że jest płeć biologiczna i kulturowa, ale bardziej zwracano uwagę na płeć biologiczną.
BIOLOGICZNA KULTUROWA
KONCEPCJA RÓŻNIC NATURALNYCH
Lata 50- 70- bardziej zwracano uwagę na tożsamość kulturową.
BIOLOGICZNA KULTUROWA
KONCEPCJA FUNKCJONALISTÓW
Od lat 70 teorie feministyczne
BIOLOGICZNA KULTUROWA
GENDER STUPIES
FEMINIZM
LIBERALNY-dąży do emancypacji kobiet RADYKALNY- polega a tym
Poprzez zreformowanie społeczeństwa że system jest stworzony dla mężczyzn i przez mężczyzn
przede wszystkim zaś przez zmiany instytucje są zdominowane
w prawie, działalność polityczną czy rzez mężczyzn.PATRIARCHAT
zmiany mentalności.
NURTY:
FENOMENOLOGIA SPOŁECZNA- analiza sposobu myślenia codziennego człowieka, analiza wiedzy podręcznej.
Fenomenologów interesuje przekładalność perspektyw.
ETNOMETODOLOGIA- chodzi o to jakimi metodami ludzie organizują sobie życie codzienne. Jak nie wiemy jak się zachować to zachowujemy się jak inni.
ANALIZA KONWERSACYJNA- analizowane są rozmowy między ludźmi pod kontem formy. „Podejmowanie kolejki”
SYMBOLICZNY INTERAKCJONIZM-kierunek socjologiczny zajmujący się badaniem interakcji zachodzących dzięki symbolom i gestom.
CO BADA MIKROSOCJOLOGIA?
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA- gesty, postawa ciała, wyraz twarzy.
PERSPEKTYWA DRAMATURGICZNA- autoprezentacja. Człowiek zdaniem GOFFMANA funkcjonuje jak w teatrze.
INTERAKCJE- wzajemne oddziaływanie na siebie jednostek grup przy użyciu różnych narzędzi komunikacji.
DZIAŁANIE- specyficzna kategoria zachowań, którym jednostka nadaje konkretny sens.
ROLA SPOŁECZNA- funkcja, którą się pełni w społeczeństwie, zbiór oczekiwań wobec jednostki związany z zajmowaną przez nią pozycją społeczną.
INTERAKCJE
NIEZOGNISKOWANE ZOGNISKOWANE
Mają miejsce wszędzie tam gdzie występujemy dniesieniu do
Człowiek ma wrażenie, że obserwują siebie w odpowiednich rolach
Go inni ludzie. Np. kolega z kolegą, pacjent z leka
TRZY TYPY DZIAŁAŃ:
Tradycjonalne- wynika z przekonania, że tak się robi np. wchodzimy i mówimy dzień dobry
Afektualne- wynikają z emocji
Racjonalne- zamierzone, zaplanowane
WEWNĘTRZNY KONFLIKT RÓL:
Studentka- ciężarna
Synowa- żona
Student- praca
GRUPA SPOŁECZNA- specyficzny typ zbiorowości, w której pojawiła się więź społeczna
KRYTERIA(że coś jest grupą)
OBIEKTYWNE(co można zaobserwować SUBIEKTYWNE(człowiek uważa
Relacje, więzi, interakcje, reguły, zasady, się za członka grupy, grupa uważa
Cele, role, liczebność, tego człowieka za członka.)
STRUKTURA:
Władzy
Komunikacji
Socjometryczna
TYPY GRUPY:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TYPY ZBIOROWOŚCI, KTÓRE NIE SA GRUPAMI:
TŁUM
Agresywny
Uciekający
Rabujący
Demonstrujący
PUBLICZNOŚĆ
Skupiona
Rozproszona
ZBIEGOWISKO
HIPOTEZA CO SIĘ STAŁO Z COMMUNITY
Community lost- społeczeństwo się zmieniło na tyle, że wspólnoty obecnie nie istnieją.
Community saved- wspólnota zachowana; jest ich mniej, nie tyle, co było (amisze, wieś)
Community liberated- wspólnota przekształcona; spotykamy taką, ale zmodyfikowaną, jest już w formie zrzeszenia.
COMMUNITY ZMIANY:
Poluźnienie więzi
Zmiany liczebne
Zmiany struktury
Podział ról
Kultura
Styl życia
Kontrola społeczna
ZBIOROWOŚCI ETNICZNE
Mniejszości religijne
Mniejszości etniczne
Grupy autochtoniczne-grupy, które mieszkają na jakimś terytorium, pomimo ze są i należą do innej grupy
Grupy etniczne (ślązacy, kaszubi)
HISTORYCZNE TYPY MAKROSTRUKTUR
System niewolniczy
System kastowy
System stanowy
AUGUST COMTE (1798-1857)uważany za twórcę socjologii, chciał on wykorzystać nową
naukę do naprawy schorzeń społecznych. Koncertował się on na dwóch konkretnych aspektach życia społecznego: porządku i stabilizacji, które nazywał statyką społeczną, oraz na zmianach społecznych określonym mianem dynamiki społecznej. Wg Comte'a czynniki te zespalają społeczeństwo i stają się motorem zmian. Uważał, te głównym czynnikiem sprzyjającym stabilizacji jest wspólnota przekonań wszystkich członków społeczeństwa. Zmianę społeczną widział jako proces ewolucyjny, dzięki , któremu społeczeństwo osiąga coraz wyższe stadia rozwoju. Te specyficzne poglądy Comta nie odgrywają już znacznej roli w socjologii, to wyeksponowanie przez niego problemu zmian społecznych oraz położenie nacisku na przestrzeganie ściśle naukowej metodologii, wpłynęło w dużym stopniu na innych myślicieli społecznych.
HERBERT SPENCER (1820-1903)- rozwinął on dzieło Comte'a . Usiłował on wyjaśnić porządek i zmiany społeczne przez porównanie społeczeństwa do żywego organizmu. Opisywał on społeczeństwo jako „system” współzależnych części. Wg niego socjologia odkrywa podstawowe struktury społeczne i bada , jak ich funkcjonowanie wpływa na stabilizację społeczeństwa. Był on prekursorem szkoły „strukturalistyczno- funkcjonalistycznej”. Interesował się ewolucjonistycznym pojęciem „przetrwania najlepiej przystosowanych”. Teoria ma miano „darwinizmu społecznego” i głosi , że w społ. uwolnionym od interwencji rządu „nieprzystosowani” muszą zniknąć; tylko najlepsi mieliby prawo do przetrwania i reprodukcji. Koncepcje tę wykorzystano jako usprawiedliwienie kapitalizmu.
KAROL MARKS (1818-83) niemiecki filozof i rewolucjonista. Podobnie jak Comte interesował się badaniami struktur i procesów społ. Po to by ulepszyć społ. Wg niego społ. dzieli się na 2 klasy : -tych, którzy są właścicielami śr. produkcji i -tych, co tych środków nie mają. Podział ten wg. Marksa prowadzi do „ konfliktu klasowego „ Ujmował on historię świata w kategoriach historii walki klas : ziemian przeciwko chłopu, właściciel niewolników → proretariat. Wg Marksa sprzeczności immanentnie tkwiące w kapitalizmie wywołują ekonomiczne, które dają nowy początek strukturą społ. Pogląd ten to „ materializm dialektyczny” zakładał, że powstałe struktury będą doskonalsze od starszych.
EMIL DURKHEIM (1858-1917) pod wpływem spencera i Comte `a interesował się tym, co scala społ., czyli problemem porządku społ. Badał znaczenie f-cji różnych elementów życia społ. dla zachowania spójności społ. Podkreślał wagę wspólnoty przekonań i wartości („świadomość zbiorowa „) oraz zbiorowych rytuałów. W społ. pierwotnych -mniej złożonych i mniej wyspecjalizowanych od społ. współczesnych -ludzie łączyli się ze względu na podobieństwa. Łączenie te to wg. Durkheima „Solidarność mechaniczna”. Wraz z rozwojem społ. ludzie zaczęli wykonywać wyspecjalizowane zadania stając sobie niezbędne. Ten związek oparty na wsparciu i współzależności to” solidarność ograniczona „. Uważał, że socjologia musi badać ”fakty” społeczne czyli siły istniejące poza jednostką i ograniczająca jej zachowanie.
MAX WEBER (1864-1920)badał głównie działania społeczne: - wartości ,przekonania zamiary, postawy, które kierują naszym zachowanie. Weber postulował socjologię wolną od wartościowania, domaga się wyeliminowania z procesu badawczego założeń wstępnych i uprzedzeń. Stworzył ”typ idealny „ - to konstrukcja pojęcia dowolnego zjawiska , która uchwyci jego najistotniejsze elementy. Prowadził polemikę z Marksem. Traktował elementy ekonomiczne jako istotny czynnik wpływający na życie społ. Weber badał organizację, szczególnie biurokrację. Połączył on powstanie kapitalizmu z wartościami i postawami zawartymi w teologii rozwijającego się protestantyzmu. Jego badania nad różnymi religiami przyczyniły się do zrozumienia roli kultury i struktury społecznej teologii.
Florian Witold Znaniecki (ur. 15 stycznia 1882, zm. 23 marca 1958) - wybitny polski filozof i socjolog. Twórca polskiej socjologii akademickiej. Jego prace są znane w świecie, szczególnie w USA, gdzie mieszkał i pracował przez wiele lat.
Był jednym z głównych przedstawicieli tzw. socjologii humanistycznej. Międzynarodową sławę przyniosła mu praca napisana wspólnie z Williamem Thomasem - Chłop polski w Europie i Ameryce. Znaniecki wysunął postulat rozpatrywania zjawisk społecznych jako aktualnego lub potencjalnego przedmiotu czyichś czynności (zasada tzw. współczynnika humanistycznego). Zgodnie z tym postulatem socjolog powinien patrzeć na rzeczywistość "oczyma jej uczestników" (podejście subiektywne), nie zaś "absolutnego obserwatora" (podejście obiektywne). Znaniecki jako jeden z pierwszych socjologów zastosował metodę badania dokumentów osobistych, takich jak autobiografie, listy czy pamiętniki, w ten sposób analizował polskich emigrantów, przebywających w Stanach Zjednoczonych.
FAKTY
TEORIA
PRZEWI DYWA NIE
FAKTY
Wyszukiwarka