WYMAGANE ZAGADNIENIA
Na następne ćwiczenia należy:
znać podstawowe klasy związków nieorganicznych (tlenki, kwasy, zasady, sole, kompleksy)
znać podstawowe klasy związków organicznych (węglowodory, alkohole, fenole, etery, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, aminy, amidy)
znać wzory i nazwy prostych związków organicznych
Węglowodory C1-C10 - nasycone i nienasycone, benzen, toluen, ksyleny, pirydyna
Alkohole: metanol, etanol, propanol, 2-propanol
Fenole: fenol, krezole, hydrochinon
Etery: eter dimetylowy, eter dietylowy, eter metylowo-propylowy
Aldehydy: aldehyd mrówkowy (formaldehyd), aldehyd mrówkowy, aldehyd benzoesowy
Ketony: aceton, 2-butanon, acetofenon, benzofenon
Kwasy: mrówkowy, octowy, oleinowy, benzoesowy, salicylowy
Estry: mrówczan metylu, octan etylu, octan butylu, benzoesan fenylu
Aminy: metyloamina, dimetyloamina, trimetyloamina, anilina, N,N-dimetyloanilina
Amidy: formamid, amid kwasu octowego, benzamid
Inne: acetonitryl, dioksan, chloroform, chlorek metylenu, THF, DMSO, DMF, czterochlorek węgla
znać terminy:
bezwzględna i względna masa atomowa i cząsteczkowa
liczba Avogadro
mol
objętość molowa
warunki normalne
gaz doskonały
równanie stanu gazu doskonałego
równanie Clapeyrona
stosunek molowy
udział molowy
stosunek wagowy
udział wagowy
stopień konwersji
wydajność reakcji
ZADANIA DO ROZWIAZANIA
JEDNOSTKI:
Przelicz:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NAZEWNICTWO
Podaj nazwy związków: BeO, B2O3, ClO2, Mn2O7, Fe2O3, SO2, SO3, N2O, N2O4, CaO, Cu2O, ZnO, Mn2O7
Podaj nazwy związków: Fe(OH)3, Al(OH)3, Zn(OH)2, NaH, CaH2, SiH4, PH3, KOH
Podaj nazwy związków: HCN, HClO3, H2S, HMnO4, H3PO4, H4P2O7
Podaj nazwy związków: NaI, Na2CO3, KClO4, Ca3(PO)4, (NH4)2CO3, Na2S2O3, Hg2Cl2, Bi2S3, K2Cr2O7,
Podaj nazwy związków: MgSO4*7H2O, CuSO4*5H2O, CH4, LiAlH4, Ca(H2PO4)2, KHS, KH2PO4 NaHCO3, CaHPO4, Na2CO3*10H2O, KNaCO3, LiHS
PRZEKSZTAŁCENIA WZORÓW
Wyprowadź wzór na gęstość gazu doskonałego (d=M/Vo, gdzie Vo- objętość molowa) korzystając z m.in. ze wzoru na objętość molową.
Udowodnij, że objętość mola gazu w warunkach normalnych wynosi 22,41 dm3 (stała gazowa, R=8,3145 J/molK)
Jakie ciśnienie hydrostatyczne wywiera słup rtęci o wysokości 10 cm w temp. 20 oC. ρ=13,5457 g/cm3, g=9,806 m/s2
Masa kulki metalowej o promieniu 3 cm wynosi 305,21 g. Oblicz gęstość metalu, z którego wykonano kulkę. Podaj, jaką wysokość będzie miał walec wykonany z tego metalu, z takiej samej masy, jeżeli średnica jego podstawy ma 1 cm.
LICZBA AVOGADRA, MASA CZĄSTECZKI, LICZBA ATOMÓW
Oblicz masę: 0,25 mola AgNO3, 5 kmoli CaSO4, 35 mmoli HCl.
Jaka to liczba moli: 8 g CO, 8 g kwasu mrówkowego, 8 g wodorosiarczanu(VI) sodu?
Oblicz masę jednej cząsteczki kwasu azotowego(V).
Oblicz masę jednej cząsteczki wody. Oblicz, ile cząsteczek zawiera 9 g wody. Obliczyć liczbę moli oraz ilość cząsteczek wody zawartych w szklance wody (250 ml) oraz w kropli wody (o średnicy 2 mm).
Ile atomów cynku znajduje się w 40 g wodorotlenku cynku?
Ile atomów sodu zawiera 23 mg tego pierwiastka?
W ilu gramach tlenku sodu znajduje się taka sama ilość sodu, co w 20 g NaOH?
Ile cząsteczek dwutlenku węgla zajmuje taką samą objętość jak 89 g tlenku węgla(II)?
W ilu dm3 dwutlenku siarki jest zawarta taka sama ilość tlenu co w 8 dm3 trójtlenku siarki, przy założeniu, że objętości gazów odniesiono do tych samych warunków ciśnienia i temperatury.
RÓWNANIE GAZU DOSKONAŁEGO
Podaj, jaką objętość w litrach zajmuje 1,5 mola gazu w temp 127 0C, przy ciśnieniu 1500 hPa wiedząc, że stała gazowa R=1,986 [kcal/kmol*K]. Do obliczeń przyjmij, że 1 cal = 4,1868 J.
Butla zawiera 5 kg chloru. Jaką objętość zajmie chlor w warunkach normalnych?
W temp. 25 oC, pod ciśnieniem 228 hPa argon zajmuje objętość 900 dm3. Oblicz masę i gęstość argonu w podanych warunkach.
Obliczyć masę molową gazu, jeżeli 6,72 g tego gazu w temp 26 oC i pod ciśnieniem 1000 kPa zajmuje objętość 0,6 dm3
Gęstość jednego z gazów wynosi 7,14 g/dm3 (warunki normalne). Jaki to gaz?
W naczyniu o pojemności 1 dm3 znajduje się 1 mol argonu i 2,8 g dwutlenku węgla. Jakie panuje ciśnienie w naczyniu, jeśli temperatura gazu wynosi 10°C.
Obliczyć jakie ciśnienie wywiera 1,5 mola gazu, w temperaturze 25 °C, w pojemniku o objętości 150 000 cm3. Do obliczeń wykorzystaj następującą wartość stałej gazowej:
R= 0,0820678 [l∙atm/K·mol].
STECHIOMETRIA
Z 2,4g magnezu otrzymano 4g tlenku magnezu. Ile gramów i ile dm3 tlenu odmierzonego w temp. 20 0C i pod ciśnieniem 890 Pa przyłączył magnez?
Ile moli cynku potrzeba do otrzymania 8,1 g tlenku cynku?
Czy do spalenia 13g acetylenu do CO2 i wody wystarczy 40g tlenu?
Ile gramów metanu można spalić do CO2 i wody w 16 g tlenu. Ile gramów tlenu potrzebne jest w rekcji półspalania i spalania niecałkowitego?
Z jakiej objętości wodoru można otrzymać 1 dm3 amoniaku?
Reakcja przebiega wg schematu A+B=AB. Z 12 cm3 substancji A (gęstość 3 g/cm3) można otrzymać 72g związku AB. Ile gramów związku AB można otrzymać z 16 g substancji A?
Reakcja przebiega wg. równania (uzupełnij równanie reakcji współczynnikami stechiometrycznymi) Bi2O3 + 3C = Bi + CO2. Oblicz ile moli bizmutu powstało w reakcji, jeżeli jednocześnie otrzymano 7,5 mola dwutlenku węgla.
W podwyższonej temperaturze metaliczny magnez reaguje z azotem, tworząc stały azotek magnezu Mg3N2. Jaką objętość azotu w przeliczeniu na warunki normalne może związać 1g a jaką 1 cm3 magnezu (gęstość magnezu d=1,74 g/cm3)?
HYDRATY
Ile procent cynku zawiera 1 mol hydratu o składzie Zn5(OH)6(CO3)2*H2O?
250g soli uwodnionej ogrzewano w suszarce przez kilka godzin, co spowodowało całkowite usunięcie wody i przejście soli uwodnionej w sól bezwodną, której masa wynosi 160 g. Ile procent wody zawierała sól uwodniona?
Ile gramów wody znajduje się w 200 g pięciowodnego siarczanu(VI) miedzi.
Oblicz zawartość procentową wody w siedmiowodnym siarczanie (VI) magnezu.
Ustalić wzór hydratu siarczanu sodu, jeżeli zawiera on 47% wody.
Sól M(NH4)2(SO4)2*6H2O zawiera 14,3 % metalu. Jaki to metal?
Uwodniony siarczan(VI) glinu(III) posiada masę molową 666 g/mol.
Oblicz liczbę moli wody hydratacyjnej przypadającej na 1 mol siarczanu glinu
Podaj masę jonów siarczanowych oraz liczbę moli jonów glinu zawartych w 5 g hydratu
STOSUNEK MOLOWY I WAGOWY, UDZIAŁ MOLOWY I MASOWY
Podaj udziały wagowe i molowe pierwiastków wchodzących w skład cząsteczki glukozy.
Podaj ułamki molowe i masowe składników mieszaniny powstałej przez zmieszanie po 1m3 CO2, O2, N2 i H2.
Wyrazić w ułamkach molowych skład rozpuszczalnika, o którym wiadomo, że zawiera chloroform, aceton i benzen. Stosunek molowy chloroformu do acetonu wynosi 2:1 a benzenu do sumy pozostałych składników 1:3.
Ruda zawiera 92 % Fe3O4. W ilu kilogramach rudy będzie zawarte 6 kg Fe?
Podaj jaki jest stosunek masowy próbek tlenku azotu(IV) i tlenku azotu(III), jeśli zawierają one równa ilości tlenu?
Zmieszano 2 mole chlorku sodu, 4 mole węglanu sodu, 1 mol wodorowęglanu sodu i 1 mol dziewięciohydratu siarczku sodu. Podaj stosunki molowe i wagowe poszczególnych związków chemicznych. Podaj zawartość molową i procentową bezwodnego siarczku sodu oraz chloru sodu i siarki.
USTALANIE WZORU SUMARYCZNEGO
Jaka jest masa atomowa pierwiastka E w związku C9H8E2, którego masa cząsteczkowa wynosi 144,17 g/mol?
Węglan o masie molowej 84 g/mol zawiera ok. 57% masowych tlenu. Ustal masę molową i wartościowość metalu wchodzącego w skład tej soli.
Pewien związek zawiera 10,15 % wagowych węgla i 89,85 % wagowych chloru. Jaki jest wzór sumaryczny tego związku, jeśli jedna cząsteczka ma masę 3,93*10-22 g?
Pewien związek składa się w 6,35 % wodoru, w 37,83 % z węgla i w 55,82 % z chloru. 0,384 g tego związku zajmuje w temp. 114 0C i pod ciśnieniem 97212 Pa objętość 100 cm3. Jaki jest wzór sumaryczny tego związku?
WYDAJNOŚĆ, NADMIAR, NIEDOMIAR
Reakcja przebiega wg równania: 2A+3B= C+2D. Do reakcji przyrządzono mieszaninę substratów ilości 6 moli A i 6 moli B. Czy któryś z reagentów występuje w nadmiarze, jeśli tak to, który? Ile moli produktów powstanie?
Ile gramów octanu etylu otrzymano w reakcji 150 g kwasu octowego ze stechiometryczną ilością etanolu, zakładając 80% wydajność reakcji?
Jaka jest wydajność reakcji nitrowania 62,4 g benzenu mieszaniną nitrującą, jeśli w reakcji otrzymano 71,8 g nitrobenzenu. Ile gramów benzenu należy użyć, aby otrzymać 80 g nitrobenzenu?
Do reakcji wzięto 100 g kwasu octowego i 100 g wodorotlenku sodu. Podaj, której substancji użyto w nadmiarze? Ile octanu sodu powstanie, ile powstanie wody?
Z mieszaniny poreakcyjnej otrzymanej w wyniku reakcji 100 g czystego kwasu octowego oraz 100 g czystego etanolu wydzielono 124 g produktu zawierającego 91% wagowych octanu etylu. Obliczyć wydajność procesu
Pewien gaz opałowy zawiera 45 % obj. H2, 30 % obj. metanu, 7 % obj. tlenku węgla(II), 5% obj. etylenu, tlenek węgla(IV) oraz N2. Obliczyć objętość powietrza zużytego do spalenia 1 m3 tego gazu, przy nadmiarze wynoszącym 25 % ponad zapotrzebowanie. Przyjąć, że powietrze zawiera 21 % tlenu oraz azot.
W wyniku reakcji 15,4 g chlorku glinu(III) z kwasem siarkowym(VI) otrzymano 17,1 g trisiarczanu glinu(III). Podaj, jaka była wydajność tej reakcji
Spalono 5,132 g siarki o czystości 91 % a otrzymany tlenek siarki(IV) utleniono do tlenku siarki(VI). Oblicz masę otrzymanego tlenku siarki(VI), jeżeli wydajność reakcji spalania siarki wynosiła 98 % a wydajność utleniania 95 %.
Zad. |
Odpowiedź |
11 |
42,5 g, 6,8*105 g, 1,28 g |
12 |
0,286 mola, 0,174 mola, 6,66*10-2 mola |
13 |
1,05 *10-22 |
14 |
|
15 |
2,94 *1023 |
16 |
6,02 *1020 |
17 |
15,5 g |
18 |
1,91*1024 |
19 |
12 dm3 |
20 |
33 dm3 |
21 |
1,58 *103 dm3 |
22 |
0,367 g/cm3 |
23 |
27,86 g/mol |
24 |
Br2 |
25 |
2,50 MPa |
26 |
2,5 *104 Pa |
27 |
1,6 g, 137dm3 |
28 |
0,1 mola |
29 |
tak |
30 |
4 g; 12 g tlenu, 8 g tlenu |
31 |
1,5 dm3 |
32 |
32 g |
33 |
10 moli |
34 |
0,307 dm3, 0,535 dm3 |
35 |
57,67 % |
36 |
36 % |
37 |
72 g |
38 |
51,22 % |
39 |
Na2SO4*7H2O |
40 |
Fe |
41 |
0,405 g Al3+, 2,16 g SO42- |
42 |
molowe: C-0,25, H-0,5, O-0,25, masowe: C-0,4, H-0,07, O-0,53 |
43 |
ułamki molowe: 0,25 każdy, masowe: CO2- 0,42, O2-0,30, N2-0,26, H2-0,02 |
44 |
0,5; 0,25; 0,25 |
45 |
9 kg |
46 |
69:76 |
47 |
2:4:1:1; 117:424:84:240; Na2S: 9,02%; Na2S∙9H2O: 0,25; Cl: 8,2%, 0,03; Na: 34,6%, 0,2; S: 3,7%, 0,02 |
48 |
14 g/mol |
49 |
Mg |
50 |
C2Cl6 |
51 |
C4H8Cl2 |
52 |
nadmiar A, powstaną 2 mole C i 4 mole D |
53 |
176 g |
54 |
72,97 %, 69,52 g |
55 |
nadmiar NaOH, 136,7 g octanu, 30 g wody |
56 |
76,90 % |
57 |
6,01 m3 |
58 |
86,69 % |
59 |
10,869 g |