WYDZIAŁ WOJSK ZMECHANIZOWANYCH

ZAKŁAD SPADOCHRONIARSTWA

ZATWIERDZAM

Władysław Koźmiński

płk mgr

KIEROWNIK ZAKŁADU SPADOCHRONIARSTWA

PLAN - KONSPEKT

TEMAT: 2 / 3 TEORIA I TECHNIKA WYKONYWANIA SKOKÓW NA

SPADOCHRONIE TUNELOWYM

OPRACOWAŁ

ppłk mgr Mirosław Marcinkiewicz

WROCŁAW

1999

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć ze szkolenia spadochronowego

z żołnierzami PSWA.

TEMAT : TEORIA I TECHNIKA WYKONYWANIA SKOKÓW NA

SPADOCHRONIE TUNELOWYM

CELE : W wyniku opanowania treści tematu żołnierz potrafi :

1. Omówić warunki lotu spadochronu tunelowego.

2. Przedstawić zasadę manewrowania spadochronem .

3. Omówić technikę lądowania ze spadochronem tunelowym .

ZAGADNIENIA :

1. Warunki lotu spadochronu tunelowego ( SW - 12 D ).

2. Zasada manewrowania spadochronem .

3. Technika lądowania spadochronem tunelowym .

4. Zasady bezpieczeństwa przy skoku ze spadochronem

tunelowym .

CZAS : 2 X 40'

MIEJSCE : Sala wykładowa

FORMA : Wykład

LITERATURA :

1. Szkolenie spadochronowe żołnierzy ( wyd . II popr . 1986

r.) s - 1698 / 12 .

2. Szkolenie spadochronowe 1992 r. / 3561 / 63

WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO - METODYCZNE :

1. Omówić dokładnie zasadę manewrowania spadochronem

tunelowym :

1. budowa kręgu do lądowania ;

b. technika lądowania pod wiatr ;

3. błędy popełnione przy lądowaniu .

2. Szczególną uwagę zwrócić na zasady bezpieczeństwa przy

skoku ze spadochronem tunelowym .

ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWE ZAJĘĆ :

1. Rzutnik światła dziennego .

2. Plansze foliogramy .

3. Kreda , gąbka , tablica .

PRZEBIEG ZAJĘĆ

L.p.	ZAGADNIENIA SZKOLENIOWE	CZAS	WSKAZÓWKI METODYCZNE
	WSTĘP	5'	przyjęcie meldunku ; sprawdzenie obecności ; podanie tematu i zagadnień
1.	WARUNKI LOTU SPADOCHRONU TUNELOWEGO TYPU SW - 12 D A . Siły działające na spadochron Główną zaletą spadochronu tunelowego jest duża prędkość postępowa , która pozwala wykonywać skoki przy znacznych prędkościach wiatru i jednoczesnym zachowaniu dużego bezpieczeństwa . Spadochron tunelowy jest aerodynamicznie usztywnionym płatem wytwarzającym siłę nośną odpowiednio do lotu . Kąt natarcia płata określony jest długością linek nośnych i pomocniczych , także krawędź natarcia jest niżej niż krawędź spływu . W ten sposób ukształtowana powierzchnia czaszy ślizga się ( szybuje ) . Spadochron wytwarza siłę nośną przez zmniejszenie ciśnienia strumienia powietrza na krzywiznę powierzchni nośnej . Wzdłuż krawędzi natarcia spadochronu utworzona jest prz4erwa dla wlotu napierającego powietrza . Zwiększone ciśnienie powietrza wewnątrz komór powoduje , że pewna jego część wypychana jest do przodu tworząc sztuczną krawędź natarcia , która działa jak rzeczywista krawędź natarcia , rozcinając strumień powietrza na część dolną i górną rys. 1 ( foliogram ) . Opór , który działa równolegle do opływu powietrza jest jedna siła przeciwstawiającą się ruchowi skrzydła do przodu . Wypadkowa sił ciężkości i sił aerodynamicznych na górnej powierzchni działa na spadochron powodując jego ruch szybowania . Spadochron wymaga otwierania go w pozycji pod lub nad horyzont . W końcowej fazie otwierania się spadochronu konieczny jest udział skoczka . Zastosowanie spadochronu stabilizującego w spadochronie SW - 12 D nie wymaga od skoczka umiejętności płaskiego spadania. B. Czynności skoczka . Po napełnieniu się czaszy - skoczek musi wspomagać otwarcie spadochronu . W tym celu należy wykonać kolejno niżej wymienione czynności ; ściągnąć spadochron ściągający za pomocą linki kontrastującym tak aby węzły na linie otwierania ( ryfing ) znalazł się pod dolną powierzchnią czaszy ; odblokować linki sterownicze , w położenie hamowania poprzez podciągnięcie uchwytów sterowniczych ; płynnie zwolnić obie linki sterownicze , aż do uzyskania prędkości szybowania . W przypadku nie wypełnienia się bocznych komór należy obydwiema linkami sterowniczymi zahamować prędkość poziomą spadochronu , a następnie płynnym ale szybkim ruchem poprzez odpuszczenie linek sterowniczych zwiększyć prędkość spadochronu co spowoduje większą prędkość czaszy i wypełnienie się komór . C. Zachowanie się spadochronu w wyniku hamowania i przeciągnięcia Podczas prób hamowania należy dokładnie określić w jakim położeniu ściągniętych linek sterowniczych następuje przepadnięcie spadochronu . Czynności te powtórzyć 2 - 3 razy , obserwując jednocześnie zachowanie się spadochronu przed samym przepadnięciem . Czynności te wykonać na dużej wysokości ( powyżej 500 m ) Przeciągnięcie spadochronu - następuje zahamowanie prędkości poziomej , wynikiem czego jest zanik siły nośnej na czaszy co powoduje gwałtowny duży wzrost prędkości pionowej niebezpiecznej dla zdrowia skoczka , gdy nastąpiło to nisko nad ziemią .	15' 10' 10'	Rozkład sił działających na spadochron SW - 12 D omawiam na foliogramie nr. 1 korzystając z rzutnika światła dziennego . Po omówieniu dać czas na przerysowanie i zapisanie do zeszytów . Wpływ powietrza podczas otwierania spadochronu w pozycji płaskiej , pod horyzont pokazać na foliogramie nr.2 Przy omawianiu podać skutki lub ich konsekwencje .
2.	ZASADA MANEWROWANIA SPADOCHRONEM Manewrowanie spadochronem odbywa się poprzez ściąganie lewej lub prawej linki sterowniczej , co powoduje obroty w lewo lub w prawo . Ściąganie powinno odbywać się ruchem płynnym . W celu zmniejszania promienia skrętu obrót powinien odbywać się przy częściowo ściągniętych linkach sterowniczych . Dociągnięcie jednej z linek powoduje obrót w kierunku ściąganej linki . Po wyjściu na planowany kierunek linkę sterowniczą należy odpuścić do pierwotnego położenia , jeżeli chce się utrzymać stałą prędkość poziomą . Jeżeli skoczek chce zmniejszyć prędkość , należy ściągniętą linkę pozostawić w położeniu przyhamowania i dociągnąć drugą linkę lub też płynnym ruchem opuścić obydwie linki zwiększając prędkość poziomą spadochronu. Manewr hamowania - odbywa się przez ściągnięcie obydwu linek sterowniczych jednocześnie. Powoduje to zagięcie całej krawędzi spływu w dół i wytworzenie dodatkowego oporu w poziomie.	15'	Foliogram nr. 3 Sterowanie spadochronem - obrót w prawo , lewo , hamowanie .
3 4. 5.	TECHNIKA LĄDOWANIA Lądowanie z tym typem spadochronu odbywa się wyłącznie pod wiatr . W związku ze znacznym wzrostem prędkości opadania podczas wykonywania obrotu , szczególnie w sytuacji kiedy jest duża prędkość pozioma manewr ten należy wykonywać na bezpiecznej wysokości . Przyjąć , należy że na etapie nauczania skoku z tym spadochronem ostatni zakręt w kierunku pod wiatr powinien być zakończony na wysokości 100 m. Należy więc go rozpocząć odpowiednio wyżej , a więc około 130 - 150 m. Przed podejściem do lądowania należy wykonać lot szybujący po okręgu wg schematu. Wejście w krąg do lądowania - należy rozpocząć przed kołem z takim wyliczeniem , aby podchodząc z wiatrem znaleźć się z boku koła w odległości około 100 m na wys. 200 - 250 m. W tej fazie linki sterownicze powinny być ściągnięte na około 50 % . Prędkość jest mniejsza i pozwala to na lepszą ocenę sytuacji . Po minięciu koła i przemieszczeniu się o około 100 - 150 m wykonać na wysokości 170 - 200 m obrót w lewo o 50 - 120 ^0. Skoczek przemieszcza się prostopadle do kierunku wiatru lub z niewielkim trawersem . Przed wyjściem w łoże wiatru na wysokości 130 - 150 m wykonać ostatni zakręt o 90 ^0 w taki sposób by znaleźć się w kierunku pod wiatr , na wysokości nie mniejszej niż 100 m , w odległości 100 - 150 m. Wysokość i odległość uzależniona jest od prędkości wiatru. W zależności od warunków atmosferycznych ( np. wzrost prędkości wiatru ) wejście na ostatnią prostą może być przyśpieszone poprzez zmniejszenie kręgu lub zrezygnowanie z pierwszego zakrętu. Podejście z ostatniej prostej w rejon celu odbywa się na ściągniętych do połowy linkach sterowniczych ( 50 % hamowania ) tak aby była możliwość dojścia w rejon celu w przypadku wzrostu prędkości wiatru . W tej fazie zwraca uwagę by nie doszło do przeciągnięcia spadochronu . Taki błąd popełniony na małej wysokości stanowi duże niebezpieczeństwo dla skoczka . Ruchy linkami muszą być płynne , wykonywane symetrycznie obydwoma linkami by nie dopuścić do podłużnych lub poprzecznych wahań. Na wysokości 15 m nad ziemią zwiększyć prędkość poziomą 20 - 30 % hamowania , a na krótko przed przyziemieniem na wysokości 5 - 6 m nad ziemią , płynnym zdecydowanym ruchem rozpocząć ściąganie obydwu linek sterowniczych symetrycznie dociągając je do 100 % hamowania na wys. 1 - 1,5 m nad ziemią. Spowoduje to wzrost siły nośnej na czaszy , zmniejszenie prędkości poziomej i pionowej skoczka . Lądowanie jest łagodne i bezpieczne. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRZY SKOKU ZE SPADOCHRONEM TUNELOWYM W każdym skoku należy sprawdzić punkt przeciągnięcia , który zależy od warunków atmosferycznych , wysokości oraz masy skoczka . W warunkach porwistego wiatru nie należy wykonywać hamowania powyżej 80 % oraz poniżej 20 % gdyż nagły podmuch wiatru może spowodować złożenie się czaszy i gwałtowną stratę wysokości . Po wykonaniu przeciągnięcia nie należy gwałtownie zwalniać linek sterów , ponieważ może to doprowadzić do podwinięcia się krawędzi natarcia oraz złożenia komór czaszy i spowodować trudności z ponownym jej napełnieniem. Przy skokach grupowych zwracać szczególną uwagę na skoczków opadających w pobliżu aby uniknąć zderzenia. Nie należy wykonywać zakrętów o 360 ^0 poniżej wysokości 150 m. Przed otwarciem spadochronu zapasowego należy bezwzględnie wyczepić czaszę spadochronu głównego za pomocą taśmowych urządzeń wyczepnych. ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ omówienie zajęć ; podanie zagadnień na naukę własną ; podanie tematu i terminu kolejnych zajęć .	15' 10' 5'	Schemat planowania podejścia do lądowania ze spadochronem tunelowym foliogram nr 4. Przygotować się teoretycznie z teorii i techniki skoku na spadochronie SW - 12 D

---