PRZESTĘPCZOŚĆ GOSPODARCZA
22.10.2011
Kodeks Postępowania Karnego:
Art. 184.
§ 1. Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych, jeżeli nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Postępowanie w tym zakresie toczy się bez udziału stron i objęte jest tajemnicą jako informacja niejawna o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle tajne". W postanowieniu pomija się okoliczności, o których mowa w zdaniu pierwszym.
§ 2. W razie wydania postanowienia określonego w § 1 okoliczności, o których mowa w tym przepisie, pozostają wyłącznie do wiadomości sądu i prokuratora, a gdy zachodzi konieczność - również funkcjonariusza Policji prowadzącego postępowanie. Protokół przesłuchania świadka wolno udostępniać oskarżonemu lub obrońcy tylko w sposób uniemożliwiający ujawnienie okoliczności, o których mowa w § 1.
§ 3. Świadka przesłuchuje prokurator, a także sąd, który może zlecić wykonanie tej czynności sędziemu wyznaczonemu ze swojego składu - w miejscu i w sposób uniemożliwiający ujawnienie okoliczności, o których mowa w § 1. W przesłuchaniu świadka przez sąd lub sędziego wyznaczonego mają prawo wziąć udział prokurator, oskarżony i jego obrońca. Przepis art. 396 § 3 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
§ 4. W razie przesłuchania świadka przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość, w protokole czynności z udziałem specjalistów należy wskazać ich imiona, nazwiska, specjalności i rodzaj wykonywanej czynności. Przepisu art. 205 § 3 nie stosuje się.
§ 5. Na postanowienie w sprawie zachowania w tajemnicy okoliczności, o których mowa w § 1, świadkowi i oskarżonemu, a w postępowaniu przed sądem także prokuratorowi, przysługuje w terminie 3 dni zażalenie. Zażalenie na postanowienie prokuratora rozpoznaje sąd właściwy do rozpoznania sprawy. Postępowanie dotyczące zażalenia toczy się bez udziału stron i jest objęte tajemnicą jako informacja niejawna o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle tajne".
§ 6. W razie uwzględnienia zażalenia protokół przesłuchania świadka podlega zniszczeniu; o zniszczeniu protokołu należy uczynić wzmiankę w aktach sprawy.
§ 7. Świadek może, do czasu zamknięcia przewodu sądowego przed sądem pierwszej instancji, wystąpić z wnioskiem o uchylenie postanowienia, o którym mowa w § 1. Na postanowienie w przedmiocie wniosku służy zażalenie. Przepis § 5 stosuje się odpowiednio. W razie uwzględnienia wniosku protokół przesłuchania świadka podlega ujawnieniu w całości.
§ 8. Jeżeli okaże się, że w czasie wydania postanowienia, o którym mowa w § 1, nie istniała uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej albo że świadek złożył świadomie fałszywe zeznania lub nastąpiło jego ujawnienie, prokurator w postępowaniu przygotowawczym, a w postępowaniu sądowym sąd, na wniosek prokuratora, może uchylić to postanowienie. Przepis § 5 stosuje się odpowiednio. Protokół przesłuchania świadka podlega ujawnieniu w całości.
§ 9. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób i warunki składania wniosku o wydanie postanowienia, o którym mowa w § 1, przesłuchania świadka, co do którego wydano to postanowienie, oraz sporządzania, przechowywania i udostępniania protokołów przesłuchania tego świadka, a także dopuszczalny sposób powoływania się na jego zeznania w orzeczeniach i pismach procesowych, mając na uwadze zapewnienie właściwej ochrony tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka przed nieuprawnionym ujawnieniem.
Art. 191.
§ 1. Przesłuchanie rozpoczyna się od zapytania świadka o imię, nazwisko, wiek, zajęcie, miejsce zamieszkania, karalność za fałszywe zeznanie lub oskarżenie oraz stosunek do stron.
§ 2. Świadka należy uprzedzić o treści art. 182, a o treści art. 183 oraz art. 185, jeżeli ujawnią się okoliczności objęte tymi przepisami.
§ 3. Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec świadka lub osoby najbliższej w związku z jego czynnościami, może on zastrzec dane dotyczące miejsca zamieszkania do wyłącznej wiadomości prokuratora lub sądu. Pisma procesowe doręcza się wówczas do instytucji, w której świadek jest zatrudniony, lub na inny wskazany przez niego adres.
Przestępczość nie jest wyrażeniem ustawowym.
Bibliografia
1. „Przestępczość Gospodarcza i jej zwalczanie” - Oktawia Górniok Warszawa 1994r.
2. „Przestępczość gospodarcza i jej zwalczanie na tle przemian ustrojowych” - Grażyna Grabarczyk 2002 r.
3. „Kryminologia” i „Kryminalistyka” - Brunon Hołyst
Przestępczość - rozumiemy jako zbiór czynów zabronionych przez ustawę pod groźbą kary które to czyny popełnione zostały na terenie danej jednostki organizacyjnej w danym czasie.
Rys Historyczny
Pierwszy akt dotyczący przestępczości gospodarczej powstał w 1932 r. Kodeks Karny Rozdział przestępstw na szkodę wierzycieli.
16 kwietnia 1969 r. Kodeks Karny PRL Przestępstwa uderzające w centralnie sterowaną gospodarkę.
Zagarnięcie mienia społecznego.
Formy spekulacji.
Niegospodarność
Saterland - przestępstwa w białych kołnierzykach (najwyżej eksponowani).
Przestępstwa niebieskich kołnierzyków - sprawcami są osoby z niższego szczebla.
Zasada w zakresie PG - zasada równości według prawa jest traktowana jako niesprawiedliwość.
Definicja Przestępczości Gospodarczej
Są to czyny karalne godzące lub zagrażające ponad indywidualnym dobrą w sferze życia gospodarczego polegające na naruszaniu zaufania związanego z pozycją sprawcy lub instytucją życia gospodarczego i grożącego utratą zaufania społecznego do systemu gospodarczego lub jego podstawowych definicji .
Przestępstwa dotyczące Przestępczości Gospodarczej:
Kradzież.
Naruszenie praw pracownika.
Łapówka za załatwienie spraw w urzędzie dysponującym środkami publicznymi.
Podrobienie, przerobienie dokumentu.
Poświadczenie nieprawdy przez funkcjonariusza.
Zbycie dokumentu tożsamości.
Posłużenie się dokumentem innym.
Kradzież dokumentów.
Przywłaszczenie.
Ukrycie faktur lub innych dokumentów.
Oszustwo.
Przestępstwa Stricte Gospodarcze
Nadużycie zaufania.
Żądanie łapówki na szkodę spółki.
Oszustwo kapitałowe.
Oszustwo ubezpieczeniowe.
Pranie pieniędzy.
Pozorowanie bankructwa.
Dowolne zaspokojenie wierzycieli.
Nierzetelna dokumentacja.
Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi
Fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych.
Nieprowadzenie dokumentacji dotyczącej obrotu papierami wartościowymi.
Puszczanie w obrót fałszywego pieniądza który był fałszywy.
Fałszowanie znaku wartościowego.
Fałszowanie innego znaku urzędowego.
Fałszowanie narzędzi pomiarowych
Przestępstwa Skarbowe
Przestępstwa związane z dokumentacją podatkową.
Z podatkiem akcyzowym.
Z odpowiedzialnością osób.
Przestępstwa skarbowe przeciwko obowiązkowi celnemu
Przemyt celny.
Wyłudzenia.
Paserstwo.
Oszustwo.
Przestępstwa przeciwko obrotowi dewizowemu - gier losowych i zakładów wzajemnych.(???)
Podatek VAT
Obowiązek podatkowy powstaje z momentem wystawienia faktury.
Podatek Naliczony - podatek naliczany przy zakupie
Podatek Należny - do zapłaty w momencie wystawienia faktury (do US)
Odprowadzamy podatek Należny minus Naliczony!!!
05.11.2011
Rodzaje przestępstw celnych
Przemyt celny - zielona granica.
Wyłudzenie celne - wprowadzenie w błąd organów celnych.
01.01.2008 - Komisja Nadzoru Finansowego
SOCA - Wielka Brytania
Konwencja Narodów Zjednoczonych z Palermo
Grupa składająca się z 3 lub więcej osób istniejąca przez pewien czas oraz działając w porozumieniu w celu popełnienia przestępstwa. Dla uzyskania w sposób bezpośredni lub pośredni korzyści finansowej lub innej korzyści materialnej.
03.12.2011
Znaczna szkoda majątkowa - powyżej 200 tysięcy
Wielka szkoda majątkowa - powyżej 1 miliona
Art. 296 - Nadużycie zaufania
Gdy pokrzywdzonym nie jest skarb państwa można wszcząć ściganie z urzędu ze względu na interes społeczny.
Art. 296a - Korupcja Gospodarcza
Art. 297 - Oszustwo Gospodarcze (kredytowe)
Instytucje prowadzące podobną działalność do banków:
SKOKi.
Banki hipoteczne.
Instytucje obrotu środkami elektronicznymi
Kredyt jest to stosunek ekonomiczno-prawny między wierzycielem a dłużnikiem oparty na umowie kredytowej, na mocy której kredytodawca obowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy określoną kwotę środków pieniężnych na ściśle określony cel. Zaś kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie i do jej zwrotu wraz z odsetkami w umówionym terminie oraz do zapłaty prowizji za otrzymany kredyt.
Gwarancja - zabezpieczenie roszczeń wierzyciela w związku z udzieleniem kredytu (gwarancja bankowa lub udzielana przez skarb państwa).
Poręczenie - polega na zabezpieczaniu się poręczyciela względem wierzyciela do wykonania świadczenia w sytuacji gdy dłużnik nie wypełni danego zobowiązania.
Akredytywa - zobowiązanie banku na zlecenie klienta do dokonania określonego świadczenia (zapłaty) na rzecz wskazanego beneficjenta.
Pożyczka - umowa cywilnoprawna przenosząca na pożyczkobiorcę własność określonej sumy pieniędzy w gotówce.
Dotacje i Subwencje - bezzwrotne świadczenia z budżetu państwa lub gminy udzielone w celu wsparcia określonej działalności o znaczeniu publicznym.
Zamówienia publiczne - są nimi pochodzące ze środków publicznych zamówienia na roboty budowlane, dostawy, usługi.
Środek płatniczy - jest umowną równowartością pewnej ilości pieniędzy, najczęściej posiadającą formę materialną znaku pieniężnego. Środkiem płatniczym może być zarówno złoto, moneta, banknot jak i czek czy przelew bankowy.
Instrument finansowy - forma zobowiązania pieniężnego jednego podmiotu względem drugiego. Zobowiązanie to może przyjąć postać zapisu księgowego lub papieru wartościowego.
Papier wartościowy - to dokument lub zapis w systemie informatycznym na rachunku papierów wartościowych, który ucieleśnia prawa majątkowe w taki sposób, że dane uprawnienia przysługują osobie wskazanej jako uprawniona w treści dokumentu (choćby jako okaziciel), a przedłożenie go jest warunkiem koniecznym i wystarczającym dla realizacji uprawnienia. Ponadto zniszczenie lub utrata dokumentu powoduje utratę uprawnień dopóki nie zostanie wydane postanowienie o umorzeniu dokumentu.
Wartości dewizowe to, (według obecnej ustawy):
Zagraniczne środki płatnicze: waluty obce, dewizy.
Złoto dewizowe i platyna dewizowa - złoto i platyna w stanie nieprzerobionym oraz w postaci sztab, monet bitych po 1850 r., a także półfabrykatów, z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej; złotem dewizowym i platyną dewizową są również przedmioty ze złota i platyny zazwyczaj niewytwarzane z tych kruszców.
Prawa majątkowe - prawa, na podstawie których osobie uprawnionej przysługują pewne korzyści majątkowe (np. prawo do pobierania odsetek, hipoteka itp.).
Art. 298 - Wyłudzenie odszkodowania
Art. 299 - Pranie pieniędzy
Fazy prania pieniędzy:
Umiejscowienie (wprowadzenie do banku):
SMURFING - wpłaty przy użyciu setek wynajętych osób,
STRUCTURING - dzielenie pieniędzy na mniejsze kwoty.
Maskowanie ( przeprowadzenie na nich operacji - wiele szybkich przelewów).
Integracja (dorobienie świadectwa do wypranych pieniędzy)
BLENDING (mieszanie pieniędzy legalnych z nielegalnymi),
CENA TRANSFEROWA ( sprzedanie czegoś drożej niż się kupiło, ale tylko pozornie),
„WINING TIKET” - wygrywający bilet (np.: LOTTO, fikcyjna wygrana).
Shell Corporation - Przykrywki.
17.12.2011
GIIF - Generalny Inspektor Informacji Finansowej. - Jego powiadamiają banki o podejrzanych transakcjach Może wstrzymać transakcje bądź zablokować konto. Maksymalnie na 72 godziny.
Transakcje zgłaszane do GIIF:
Transakcje Ponad-Progowe - powyżej 15 tys. Euro.
Transakcje Powiązane - w momencie gdy jest jeden beneficjent.
Transakcje Podejrzane - okoliczności wskazują, że mogą pochodzić z lewych dochodów.
Transakcje Rejestrowane Przez Banki - wszystkie powyżej 15 tys. Euro i podejrzane (choćby od 1 Euro).
Kryteria zgłaszania do GIFF:
Ekonomiczne - Brak uzasadnień ekonomicznych transakcji.
Behawioralne - Zachowanie się sprawcy (Smerfing).
Przedmiotowe - Gry losowe, obrót luksusowymi towarami, hazard.
Geograficzne - Raje podatkowe. Kraje podejrzane o terroryzm.
Pieniądze Czyste - dochody pochodzą z jasnych źródeł i zapłacono odpowiednie podatki.
Pieniądze Szare - dochody uzyskane głównie z "szarej strefy" gdzie działalności gospodarcze są prowadzone bez zezwoleń. Najczęściej również nie są płacone podatki.
Pieniądze Brudne - dochody pochodzące z działalności przestępczej.
Zasada „Bezpiecznej przystani” („Safe Haven Rule”) - Zasada ta zapewnia osobie, która zawiadomi o „praniu pieniędzy” objęcie z urzędu ochroną jako świadek incognito. (Nie została ona wprowadzona w Polsce).
Art. 300 - Udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzycieli.
Niewypłacalność - stan, w którym majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich zobowiązań dłużnika wobec wierzycieli.
Upadłość - procedura wszczynana w razie niewypłacalności dłużnika, polegająca głównie na wspólnym dochodzeniu roszczeń przez wszystkich jego wierzycieli.
Kilku wierzycieli - 3 i więcej.
Wielu wierzycieli - 10 i więcej.
Art. 301 - Doprowadzenie do upadłości lub niewypłacalności
§ 1. Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli udaremnia lub ogranicza zaspokojenie ich należności przez to, że tworzy w oparciu o przepisy prawa nową jednostkę gospodarczą i przenosi na nią składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Niejasny zapis! Ponieważ ustawa mówi o „nowej jednostce” - nie określa co w przypadku jednostki starszej (założonej np. 4 lata temu) .
Art. 302 - Faworyzowanie i przekupstwo wierzycieli
Art. 303 - Nierzetelne prowadzenie dokumentacji
Art. 304 - Wyzysk (lichwa)
Stopa kredytu lombardowego (ściągnąć)
Art. 305 - Udaremnienie lub utrudnianie przetargu publicznego
Przetargiem jest oferowanie postępujących cen przy sprzedaży ruchomości lub nieruchomości którą nabywa osoba oferująca cenę najwyższą, przetarg bywa też rodzajem konkursu organizowanego przez przedsiębiorstwo lub instytucje organizacyjną w celu uzyskania najdogodniejszych warunków robót lub dostawy.
Przetarg ma charakter publiczny - jeżeli przeprowadza go instytucja publiczna lub inna osoba działająca na podstawie upoważnienia ustawowego przy czym liczba osób mogących wziąć w nim udział nie jest z góry ograniczona, przetarg może mieć charakter licytacji może być ustny lub pisemny może być uzależniony od złożenia odpowiedniej rękojmi.
Art. 306 - Fałszowanie znaków identyfikacyjnych
Nie obejmuje znaków towarowych producenta (to jest przewidziane w ustawie prawo własności przemysłowej art. 305). Karalnością objęte jest podrabianie w celu wprowadzania do obrotu towarów oznaczonych podobnym znakiem zastrzeżonym dla producenta.
Art. 307 - Czynny żal
Art. 308 - Nieuczciwość zarządców
Art. 309 - Obostrzona wysokość grzywny
08.01.2012
Zwalczanie przestępstw gospodarczych:
Współpraca pomiędzy organami ścigania, wymiaru sprawiedliwości czy wykwalifikowanych pracowników wszystkich służb zajmujących się wykrywaniem tych przestępstw musi być rzeczywista a nie na piśmie.
Tworzenie przepisów, które uniemożliwiają wielorakom interpretacje.
Przepisy kodeksowe dotyczące: konfiskaty mienia , kar i środków karnych, przepisy dotyczące zbiorowej odpowiedzialności.
Instytucja Świadka Incognito (art. 184 k.p.k.).
Zastrzeżenie danych osobowych (art. 191 k.p.k.).
Podsłuch procesowy kontrola i utrwalanie rozmów (art. 237 k.p.k.).
Czynności operacyjno- rozpoznawcze (kiedy nie jest jeszcze prowadzone postępowanie przez prokuratora):
art. 19 ustawy o Policji - ( kontrola operacyjna) zawiera katalog przestępstw,
Podsłuch,
Kontrolowanie treści korespondencji,
art. 20 ustawy o Policji - możliwość sprawdzania bilingów, uzyskanie informacji objętych tajemnica bankową bądź ubezpieczeniową,
art. 20a ustawy o Policji - posługiwanie się legalkami (uniemożliwiających identyfikacje agenta),
art. 22 ustawy o Policji - fundusz operacyjny, współpracownicy.
Prokurator może wystąpić do banku lub ubezpieczalni gdy są postawione zarzuty jeśli nie, musi wystąpić do sądu.
Środki poza prawne
Ustawienie limitu finansowego do zakładania danej działalności gospodarczej 50 000 Sp. z o.o.
Nakaz prowadzenia określonej dokumentacji - możliwość jej nadzorowania, czynności kontrolne Urząd Kontroli Skarbowej.
Utworzenie warunków dla kontroli działalności gospodarczej kontrole krzyżowe.
Sprawowanie nadzoru.
Prowadzenie doraźnej inspekcji - cień podejrzenia.
28.01.2012
Przestępstwa Gospodarcze - zbiegi kumulatywne przestępstw
Rozdział 37 K.K. - Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami Wartościowymi
Art. 310 - Fałszowanie pieniędzy
Przestępstwo przeciwko systemowi - możliwość jego zachwiania.
Baza ekspercka w NBP (w Europie EBC)- w zakresie fałszowania pieniędzy.
Wysoki finansowy nakład własny środowiska przestępczego.
Pieniądze, znaki pieniężne, banknoty i monety stanowiące prawny środek płatniczy przy czym ochronie podlegają zarówno polskie jak i inne przedmioty płatnicze.
Karty płatnicze - (konsumenckie nie).
Dokumenty objęte ochroną - dok. uprawniające do otrzymania sumy pieniężnej świadectwa udziałów, polisy ubezpieczeniowe, obligacje.
Dokumenty zawierające obowiązek wypłaty kapitału lub odsetek - listy zastawne , świadectwa udziałowe w funduszu powierniczym.
Dotyczące udziału w zyskach - kupony dywidendowe.
Dok. stwierdzające udział w spółce - listy wspólników, świadectwa depozytowe.
Metody fałszowania
Preparowanie - z kilku tworzymy wartość dodaną.
Rozwarstwienie banknotu - domalowywanie 2 strony (domalowywanie , doklejanie).
Dopisywanie Zera.
Metoda kserograficzna.
Negatyw Banknotu oryginalnego
Monety
Odlewnicza
Tłoczenie - (dobra jakość prasy).
Po czym rozpoznać podrobione pieniądze
Drobne różnice w rysunku najczęściej rozmazane linie siatki,
Inny odcień farby,
Inny znak wodny lub jego brak (różnice w krawędziowaniu znaków, rozmycie),
Inny rodzaj papieru (oryginalne rozpierzchnięte drobiny materiałowe),
Brak Metalowego paska lub pasek wyblakły innej struktury,
Wykorzystywana inna technika drukarska (wyczuwalna grubość farby w oryginale).
Zabezpieczenia na banknotach
Mikrodruk w oryginale - precyzyjna technika drukarska zazwyczaj nazwa kraju emitenta,
Wyczuwalna grubość farby,
Wytłaczanie fragmentów banknotu,
Nitki ochronne - nie zawsze metal czasami metalizowany lub hologram,
Masa papierowa - barwne włókienka w niej rozmieszczone,
Fluorescencyjne farby.
Art. 311 Nieprawdziwe informacje o obrocie papierami wartościowymi
Dotyczy obrotu niepublicznego (spółki akcyjne - nienotowane). Bilans , rachunek zysków i strat, analiza przepływów finansowych.
Mechanizm przestępstwa - ktoś chce przedstawić sytuacje lepiej lub gorzej żeby sprzedać drożej lub taniej.
Art. 312 - Przestępstwo uniknięcia straty Osoba musiała mieć świadomość
Art. 313 - Fałszowanie znaków wartościowych
Znak urzędowy - znaczki pocztowe, opłaty sądowe , blankiety wekslowe
Art. 314 - Fałszowanie innych znaków urzędowych
Np. upoważnienie do wprowadzenia towaru na polski obszar celny, dokumenty weterynaryjne.
Art. 315 - Fałszowanie zalegalizowanych narzędzi pomiarowych lub pobierczych
Art. 316 - Bezwzględny przepadek sfałszowanych pieniędzy i przedmiotów służących do ich wytworzenia
Wyzysk.
Utrudnianie przetargu.
Fałszowanie znaków identyfikacyjnych.
Nieuczciwość zarządców.
Ustawa z 16 listopada 2000 r.
o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Art. 8 - Obowiązek rejestrowania transakcji
Pkt. 1. Instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której równowartość przekracza 15 000 euro, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję również w przypadku, gdy jest ona przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji.
Wyszukiwarka