1.Definicja lasu według obowiązującej ustawy o lasach?
Las to grunt:
1. o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) drzewami i krzewami oraz runem leśnym lub przejściowo jej pozbawiony
a) przeznaczony do produkcji leśnej
b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego
c) wpisany do rejestru zabytków
2. związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki, budowle, drogi, linie, szkółki leśne, parkingi.
2Podział i udział lasów w Polsce według form własności i pełnionych funkcji?
Obecnie powierzchnia lasów w Polsce wynosi 8973 tys.ha (wg GUS - stan w dniu 31.12.2004 r.), co odpowiada lesistości 28,7%.
W strukturze własnościowej lasów w Polsce dominują lasy publiczne - 82,5%, w tym:
• lasy pozostające w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe - 78,4%
• Parki Narodowe - 2,0%
• Gminne - 0,9%
• Inne Skarbu Państwa - 1,2%
Lasy prywatne:
• Osób fizycznych - 16,4%
• Inne prywatne - 1,1%
Do lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa zalicza się zgodnie z ustawą o lasach [Ustawa… 1991] lasy: osób fizycznych, wspólnot gruntowych, rolniczych spółdzielni, gmin (mienie komunalne) oraz innych osób prawnych (kościołów, związków wyznaniowych, organizacji społecznych itp.)
Omów założenia metodyczne prowadzonej aktualnie w Polsce wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu?
- zastosowanie obiektywnej metody określania liczby stanowisk próbnych w drzewostanach od II kl w wzwyż
- losowy sposób rozmieszczenia stanowisk próbnych - kołowych
- przeprowadzenie inwentaryzacji na terenie jednostki RDLP
- przy jak najmniejszej liczebności próby, zachować poziom ufności
- wykonanie pomiarów jedną metodą (stanu zdrowotnego, sanitarnego, klasyfikacji pod kątem przydatności gospodarczej)
Omów podstawowe cele i zadania urządzania lasu?
1. Inwentaryzacja i ocena stanu lasu, w tym gleb, siedlisk i drzewostanów;
2. Rozpoznanie walorów przyrodniczych w lasach oraz opracowanie programu ochrony przyrody dla nadleśnictwa;
3.Rozpoznanie funkcji i podział lasu na gospodarstwa;
4.Określenie celów gospodarki leśnej dla urządzanego obiektu;
5.Projektowanie pożądanej struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej lasu oraz budowy piętrowej d-stanów;
6.Ustalenie etatów cięć użytkowania rębnego i przedrębnego;
7.Ustalenie możliwości lokalizacji etatu cięć użytkowania rębnego oraz zadań gospodarczych na dziesięciolecie;
8.Ustalenie stref uszkodzeń lasu oraz stopni uszkodzenia d-stanów;
9. Określenie zadań z zakresu ochrony lasu i gospodarki łowieckiej.
10. Zobrazowanie przestrzenne urządzanego obiektu, funkcji lasu, wyników inwentaryzacji oraz zadań gospodarki leśnej;
11. Sporządzenie ogólnego opisu lasów, w tym :
- warunków przyrodniczych i ekonomicznych,
- analizy gospodarki leśnej w minionym okresie,
- celów i zasad gospodarki przyszłej,
- projektowanych sposobów realizacji gospodarki leśnej,
-zadań na najbliższe dziesięciolecie,
- programu ochrony przyrody dla nadleśnictwa.
Wymień i opisz części składowe obecnie obowiązującego operatu urządzania lasu nadleśnictwa?
Plan urządzenia lasu podstawowy dokument gospodarki leśnej opracowany dla określonego obiektu, zawierający opis i ocenę stanu lasu oraz cele, zadania i sposoby prowadzenia gospodarki leśnej. Plan urządzania lasu dla nadleśnictwa, sporządzony zgodnie z IUL (2003), zawiera:
1.Dane inwentaryzacji lasu,
2.Analizę gospodarki leśnej w minionym okresie,
3.Program ochrony przyrody,
4. Część planistyczną.
Dane inwentaryzacyjne
- dokumentacja prac siedliskowych;
- opis taksacyjny lasu;
- mapy obrazujące wyniki inwentaryzacji lasu;
- zestawienie zbiorcze danych inwentaryzacyjnych;
- opis ogólny urządzanego n-ctwa (charakterystyka lasów oraz zestawienie zbiorcze danych inwentaryzacyjnych).
Analiza gospodarki leśnej
- referat nadleśniczego,
- koreferat wykonawcy projektu planu urządzania lasu oraz Inspekcji Lasów Państwowych,
- ocenę dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych.
Program ochrony przyrody
- kompleksowy opis stanu przyrody w nadleśnictwie,
- podstawowe zadania z zakresu ochrony przyrody,
-mapę walorów przyrodniczo-kulturowych.
Część planistyczna zawiera:
- podstawy gospodarki przyszłego okresu,
- wskazania gospodarcze zawarte w opisie taksacyjnym lasu,
- zadania z zakresu użytkowania głównego,
- określenie etatów cięć użytkowania głównego oraz wykaz projektowanych cięć rębnych wraz z mapą przeglądową cięć,
- opisanie zadań z zakresu hodowli, ochrony, gospodarki łowieckiej,
- określenie potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, w tym dotyczących turystyki i rekreacji.
Rola i znaczenie współczynnika zmienności w inwentaryzacji zasobów drzewnych?
Wyraża w procentach stosunek odchylenia standardowego do wartości średniej danej cechy. Znajomość wielkości współczynników zmienności dla inwentaryzowanego lasu jest niezbędna na etapie ustalenia takiej liczby powierzchni próbnych, aby błąd średni uzyskanych wyników nie przekraczał przyjętej wielkości. Współczynnik zmienności danej cechy dla drzewostanów o określonym składzie gatunkowym, budowie i strukturze pierśnic jest wielkością charakterystyczną, określaną w sposób empiryczny poprzez pomiar tej cechy na odpowiedniej ilości powierzchni próbnych [Rutkowski i Wróblewska 1984, 1991]. Stosowanie w inwentaryzacji lasu metod stratyfikacji wymaga znajomości wielkości współczynników zmienności nie tylko w pojedynczych drzewostanach, ale również w obrębie utworzonych warstw, bloków drzewostanowych.
Inwentaryzację zasobów drzewnych w obrębie leśnym przeprowadza się w trzech etapach:
1) szacując - podczas sporządzania opisu taksacyjnego - miąższość na 1 ha (zasobność) w poszczególnych drzewostanach, łącznie dla drzewostanu i wg gatunków drzew, z wykorzystaniem powierzchni próbnych relaskopowych;
2) przeprowadzając inwentaryzację zasobów miąższości obrębu leśnego statystyczną metodą reprezentacyjną, z zastosowaniem warstw gatunkowowiekowych oraz losowego rozdziału prób pomiarowych;
3) wyrównując miąższość oszacowaną w drzewostanach (z zastosowaniem równań regresji) do miąższości ustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości - statystyczną metodą reprezentacyjną - w warstwach gatunkowo-wiekowych.
Wielkość jednostkowej powierzchni próbnej losowej w statystycznej inwentaryzacji zasobów drzewnych?
Przyjmuje się następujące wielkości powierzchni próbnych w klasach i podklasach
wieku:
IIa - 0,005 ha (promień r = 3,99 m),
IIb - 0,01 ha (promień r = 5,64 m),
IIIa i IIIb - 0,02 ha (promień r = 7,98 m),
IVa i IVb - 0,03 ha (promień r = 9,77 m),
Va i Vb - 0,04 ha (promień r = 11,28 m),
VI i starsze oraz KO, KDO i BP - 0,05 ha (promień r = 12,62 m).
Rola i znaczenie stratyfikacji drzewostanów w inwentaryzacji lasu?
Stratyfikacja to mająca szczególne zastosowanie w inwentaryzacji lasów różnowiekowych, metoda inwentaryzacji zasobów drzewnych obrębu, oparta o reguły statystyczno-matematyczne z wykorzystaniem kołowych powierzchni próbnych. Polega na podziale urządzanego obrębu leśnego na wiele mniejszych jednostek, jednorodnych grup d-stanów w których zmienność miąższości jest możliwie jak najmniejsza, nazywanych warstwami lub blokami.
Pozwala to zwiększyć dokładność określania zasobów całego obrębu, a jednocześnie można tak wyznaczyć liczbę stanowisk próbnych, dla poszczególnych warstw, aby uzyskać dla każdej z nich potrzebną dokładność, która w tym systemie zależy zarówno od ilości i wielkości powierzchni próbnych, jak i od zmienności miąższości (oraz innych cech będących przedmiotem inwentaryzacji) na powierzchniach próbnych. Za miarę zmienności przyjmuje się na ogół współczynnik zmienności
6.Kryteria dojrzałości rębnej drzewostanów?
Dojrzałość rębna - to stan drzewa (lub drzewostanu), kwalifikujący do wycięcia (ze względu na osiągnięcie odpowiednich wymiarów odpowiadających sortymentom WO)
Dojrzałość rębna może być
Hodowlana - gdy drzewostan osiąga zdolność do odnowienia
Naturalna - następuje naturalny rozpad drzewostanu,
Wg najwyższego dochodu materiałowego - wiek kulminacji przyrostu (przyrost bieżący = przeciętnemu)
Techniczna - wiek, w którym osiągnięte wymiary są pożądane z punktu zapotrzebowania na określone sortymenty. Czas uzyskania dojrzałości rębnej technicznej zależy od gatunku, siedliska, klimatu, zagospodarowania itp.
Dojrzałość ekonomiczna - opiera się na wskaźnikach ekonomicznych (przy jak najmniejszym nakładzie jak największy zysk). Powinno brać się koszty z całego życia drzewostanu (założenia, pielęgnacji ochrony i pozyskania) a nie tylko z ostatnich 10 lat.
Wg kulminacji renty leśnej
Wg kulminacji renty gruntowej
Wg czynników hodowlano - leśnych i przyrostu bierzącego (dotyczy cięć prześwietlających, przestojów oraz drzewostanów o budowie przerębowej)
7.Wyjaśnij pojęcie lasu normalnego?
Teoria lasu normalnego -las musi posiadać następujące 4 cechy:
1. normalne ustosunkowanie powierzchni klas wieku
2. normalny przyrost miąższości
3. normalny zapas
4. normalny etat miąższościowy
Ad. 1 Kompleks leśny musi mieć wszystkie klasy wieku o równej powierzchni. Dla wieku rębności 100 lat wiek poszczególnych drzewostanów powinien wynosić od 1 do 99, i 100 = zrąb
Ad. 2 Przyrost ma normalny i niezakłócony przebieg o normalnym zadrzewieniu (1,0), bez drzew wadliwych i chorych, a siedlisko jest optymalne dla produkcji drzew. Dokonuje się on w ciągu 1 roku dla całego obrębu lub w 100 lat dla jednej działki drzewostanu podlegającej wyrębowi.
Ad. 3. Normalny zapas związany jest z normalnym przyrostem i normalnym rozłożeniem klas wieku, więc suma przyrostów miąższości co roku stanowi o normalnym zapasie. Wyróżniono zapas normalny jesienny - najwyższy i zapas normalny wiosenny - najniższy, po usunięciu starodrzewia zimą.
Ad. 4. Normalny etat miąższościowy - to planowana co roku do pozyskania miąższość starodrzewu dająca określone co roku dochody dla obrębu.
Dlaczego teoria?
• rozkład klas wieku nigdy nie jest normalny
• składy gatunkowe często są niezgodne z siedliskiem, lub są częściowo niezgodne
• zadrzewienie różne jest od 1.0
• drzewa chorują i działają na nie czynniki szkodotwórcze (wiatry, okiść itp.)
• relacje przyrostu rzeczywistego i normalnego są różne
• relacje między zapasem rzeczywistym a normalnym są różne
• sytuacja ekonomiczna podlega ciągłym zmianom.
Dzięki tej teorii możemy określać teoretyczne założenia pożądanego stanu lasu (lecz nieosiągalnego w rzeczywistości). Do dzisiaj las taki ma odwzorowanie w tablicach zasobności i przyrostu drzewostanów.
8.Właściwości (swoiste cechy) gospodarstwa leśnego?
Typowym przykładem gospodarstwa leśnego jest nadleśnictwo, jego właściwości są szczególne, możemy wyróżnić następujące cechy :
- wielkoobszarowość
- przestrzenne rozmieszczenie lasów
- długi cykl produkcji surowca drzewnego
- długookresowe planowanie gospodarcze
- złożoność procesu produkcji drewna
- produkcja drewna - produkcja przyrodnicza
- brak możliwości zmiany profilu produkcji drewna
- wielofunkcyjny charakter lasu
- złożoność budowy lasu jako gospodarstwa
9.Rodzaje (modele) gospodarstwa leśnego - ujęcie historyczne?
Model eksploatacyjny - eksploatacja lasów pierwotnych rozpoczęła się wraz z powstawaniem w nich osad ludzkich. Najczęściej pobierane były użytki w stanie gotowym - zbiór produktów pochodzenia roślinnego, potem zwierzęcego i następnie wycinanie drzew użytkowych w sposób plądrowniczy. Działalność człowieka ograniczała się tylko na użytkowaniu nie związanym z odnawianiem i rozwojem młodego pokolenia. Ten rodzaj gospodarki dotrwał niestety do dnia dzisiejszego powodując wylesienia i niszczenie ekosystemów leśnych dla doraźnych korzyści materialnych. Stosowano dwie formy:
- przerębowo - plądrownicza, zaspokajającą potrzeby gospodarstwa wiejskiego
- zrębową, mającą związek z przemysłem drzewnym, często z rozwojem osad leśno-przemysłowych
Model surowcowy - celem surowcowego modelu gospodarstwa leśnego jest wyprodukowanie w możliwie krótkim czasie jak największej ilości wartościowego surowca drzewnego o charakterze produkcji towarowej. Popyt na drewno stał się inspiracją do poszukiwań coraz to bardziej efektywnych metod uprawy lasu. Dla tego modelu najbardziej opłacalnymi stało się uprawianie drzewostanów jednogatunkowych i jednowiekowych, głównie so, św, bk,db. Tworzono nazwy pochodzące od gatunku (gosp sosnowe itp.). Drugie pokolenie monokultur stanowiących sztucznie wytworzone ekosystemy szybko dało znać o sobie obniżeniem naturalnej odporności lasu, naruszeniem trwałych i elastycznych powiązań ekologicznych lasu naturalnego. Wystąpiły gradacje szkodliwych owadów i degradacja siedlisk. Skutki tego modelu odczuwamy do dziś.
Trwale zrównoważony wielofunkcyjny model gospodarstwa leśnego - leśnictwu wyznaczono priorytet funkcji środowiskotwórczych i ochronnych nad produkcyjnymi, uznając znaczenie lasów jako podstawowego składnika środowiska naturalnego, wymagającego szczególnej troski oraz wskazując na ekosystem leśny jako przedmiot gospodarki leśnej. Podstawowe założenia to:
- stałe powiększanie zasobów leśnych
- zachowanie zdrowotności i żywotności ekosystemów leśnych
- utrzymywanie rozwoju produkcyjnej funkcji lasu
- zachowanie i wzmaganie ochronnych funkcji lasu
- zachowanie i wzmaganie biologicznej różnorodności
- utrzymywanie i wzmaganie społeczno-ekonomicznych funkcji lasu
10.Kolej rębu - wyjaśnij pojęcie; omów role i znaczenie?
Kolej rębu - jest podstawą regulowania równomierności dochodów , kolej rębu (kolej rębności) - okres, w ciągu którego wszystkie drzewa lub drzewostany określonej jednostki gospodarczej w miarę osiągania dojrzałości rębnej podlegają kolejno jednorazowemu użytkowaniu i odnowieniu;
Kolej rębności - okres, w ciągu którego wszystkie drzewa lub drzewostany określonej jednostki gospodarczej w miarę osiągania dojrzałości rębnej podlegają kolejno jednorazowemu użytkowaniu i odnowieniu;
Kolej rębu. Jednolity okres produkcji dla grupy drzewostanów, tworzących gospodarstwo, okres wzrostu drzewostanu od założenia do osiągnięcia dojrzałości
11.Omów typy i rodzaje podziału powierzchniowego?
1.Naturalny - jako linie podziału powierzchniowego prawie wyłącznie wykorzystuje się naturalne istniejące rozgraniczenia (drogi, cieki, linie kolejowe, granice pomiędzy gruntami leśnymi i nieleśnymi). Tak utworzone oddziały mają kształty nieregularne i różną powierzchnię.
Zalety: maksymalne wykorzystanie powierzchni produkcyjnej;
Wady: utrudniona orientacja w terenie, utrudniona dostępność kompleksu leśnego, trudności w stosowaniu właściwych zabiegów gospodarczych.
2. Sztuczny powstaje przez nałożenie regularnej siatki przebiegu linii gospodarczych i oddziałowych. Linie ostępowe przebiegają zgodnie z kierunkiem panujących wiatrów, oddziałowe - prostopadle do nich. Oddziały mają kształt prostokątów o jednakowej powierzchni (z wyjątkiem oddziałów skrajnych).
Zalety: duża przejrzystość i łatwość orientacji, stwarza dobre warunki ochrony drzewostanów przed szkodliwymi wiatrami, ułatwione projektowanie i zakładanie działek zrębowych oraz wykonywanie czynności gospodarczych.
Wady: wyłączenie znacznej powierzchni z produkcji.
3. Kombinowany wykorzystuje zalety podziałów naturalnego i sztucznego. Linie ostępowe muszą przebiegać przez cały kompleks leśny zgodnie z kierunkiem panujących wiatrów, a ich zadaniem musi być zapewnienie możliwości wytworzenia ścian ochronnych. W przebiegu linii oddziałowych mogą być większe odchylenia, wykorzystuje się naturalne rozgraniczenia istniejące w terenie.
4. Sztuczny w modyfikacji Denzina Przebieg linii gospodarczych z północnego wschodu na południowy zachód. Linie oddziałowe prostopadłe do nich. Łączy względy ochronne (przed wywalającymi wiatrami z zachodu) oraz hodowlane (zabezpieczenie odnowień na zrębach przed nadmierną insolacją).
12.Omów funkcje podziału powierzchniowego?
Podział taki pełni wiele funkcji np. ułatwia orientację, planowanie i wykonanie prac gospodarczych w lesie, zapewnia łatwiejszą kontrolę i lokalizację poszczególnych czynności, zwiększa bezpieczeństwo pracy oraz bezpieczeństwo p.poż, chroni drzewostan przed działaniem wywalających wiatrów, ułatwia udostępnienie np. dla zrywki i składowania surowca drzewnego pozwala na sprawne przeprowadzanie akcji ratowniczych np. zwalczanie nagłych zagrożeń (gradacji, pożarów).
Orientacyjna:
orientacja w terenie i na mapie,
ułatwienie prac geodezyjnych (pomiar wydzieleń);
ułatwienie prac taksacyjnych (inwentaryzacja);
ewidencja czynności gospodarczych
Udostępniania drzewostanów:
służy za podstawę do projektowania i rozkładania zrębów;
stwarza dogodne warunki do pielęgnacji i użytkowania drzewostanów;
wykorzystanie linii podziału powierzchniowego jako dróg wywozowych, szlaków zrywkowych, miejsc czasowego składowania drewna,
umożliwia szybką interwencję w razie pożaru;
ułatwia organizację polowań.
ułatwia inwentaryzację zwierząt
Ochronne:
zabezpieczenie drzewostanów przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych, wiatrów wywalających, zgorzeli, mroźnych wiatrów wschodnich.
Wykorzystanie faktu, że działanie czynników atmosferycznych na las ma stały kierunek w stosunku do stron świata.
Należy dążyć do odpowiedniego przestrzennego rozmieszczenia drzewostanów, wytworzenia przez nie ścian ochronnych (drzewa brzegowe silniej ugałęzione i ukorzenione, bujniejszy rozwój roślin krzewiastych (podszytowych).
13.Wymień i opisz prace (grupy czynności) wykonywane w ramach okresowej inwentaryzacji lasu?
Inwentaryzacja lasu - polega na rozpoznaniu i opisaniu stanu lasu
oraz zaprojektowaniu wskazań gospodarczych dla poszczególnych
drzewostanów i gruntów leśnych niezalesionych, a także opisanie
gruntów przeznaczonych do zalesienia i pozostałych gruntów
nieleśnych nadleśnictwa, według stanu na dzień 1 stycznia
pierwszego roku obowiązywania planu urządzenia lasu.
Do prac z zakresu inwentaryzacji lasu zalicza się następujące grupy czynności:
•prace przygotowawcze,
•taksację lasu,
•inwentaryzację zasobów drzewnych dla obrębu leśnego,
•sporządzenie map obrazujących wyniki inwentaryzacji lasu,
•sporządzenie zestawień zbiorczych danych inwentaryzacyjnych,
•sporządzenie opisu ogólnego nadleśnictwa.
14.Omów informacje składające się na opis siedliska?
1. Typ siedliskowy lasu podaje się dla gruntów leśnych zalesionych i niezalesionych, zgodnie z podziałem zawartym w „Siedliskowych podstawach hodowli lasu” oraz w „Instrukcji wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych”.
Stan siedliska podaje się wg podziału: naturalny (N1), zbliżony do naturalnego
(N2), zniekształcony (Z1), silnie zniekształcony (Z2), przekształcony
(Z3), zdegradowany (D1), silnie zdegradowany (D2), zdewastowany (D3).
Kryteria podziału przyjmuje się zgodnie z tabelą „Stan siedliska” zamieszczoną
w „Instrukcji wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych”.
Glebę opisuje się podając jej typ, podtyp i gatunek (z możliwością zapisu do
trzech warstw, np.: pl/pg/ip), zgodnie z kryteriami zawartymi w „Instrukcji
wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych”. Dodatkowymi symbolami oznacza
się gleby na gruntach porolnych oraz na gruntach zrekultywowanych.
Pokrywę runa określa się podając jej typ. Wyróżnia się następujące typy pokryw:
a) naga - brak ścioły i runa;
b) ścioła - tylko ścioła, brak runa;
c) zielna - płaty roślin zielnych;
d) mszysta - kobierce mchów zajmują całą bądź przeważającą część powierzchni;
e) mszysto-czernicowa - kobierce mchów na przemian z płatami borówek;
f) zadarniona - przeważają kobierce traw płytko zakorzenionych lub łany borówek;
g) silnie zadarniona - przeważa roślinność trawiasta występująca zwarcie
i tworząca silnie przeplatający się system korzeni; odnowienie lub zalesienie
wymaga stosowania zabiegów agrotechnicznych;
h) silnie zachwaszczona - roślinność runa występuje zwarcie, składa się z roślin
silnie i głęboko ukorzeniających się albo dających kłącza lub rozłogi,
co uniemożliwia odnowienie lasu lub zalesienie bez zabiegów agrotechnicznych.
Gospodarczy typ drzewostanu przyjmuje się indywidualnie dla każdego drzewostanu,
z uwzględnieniem następujących wytycznych:
1) poprzez gospodarczy typ drzewostanu (GTD) określa się hodowlany cel gospodarowania, docelowo dla wieku dojrzałości rębnej, w formie pożądanej
kolejności udziału głównych gatunków drzew zapisywanych wzrastająco; np.
zapis GTD: So-Db, oznacza, że w wieku dojrzałości rębnej danego drzewostanu
gatunkiem panującym powinien być dąb, a współ panującym sosna;
2) projektowany skład gatunkowy upraw (w tym udział procentowy poszczególnych
gatunków) określany jest doraźnie dla odnowień i zalesień i stanowi podstawę do oceny zgodności uzyskanego składu gatunkowego tychże odnowień i zalesień. Projektowany skład gatunkowy upraw należy utożsamiać z typem gospodarczym drzewostanu jedynie w I klasie wieku. W drzewostanach
starszych (od II klasy wieku wzwyż) stosuje się inne kryteria oceny
zgodności składu gatunkowego z GTD
15.Omów informacje składające się na opis wydzielenia?
Wyłączeniom taksacyjnym nadaje się litery pododdziałów, jeżeli
spełniają następujące kryteria powierzchniowe:
- bez względu na powierzchnię (od 0,01 ha): występujące w ramach oddziału: rezerwaty, użytki ekologiczne, powierzchnie doświadczalne, szczegóły liniowe o szerokości ponad 10 m, grunty sporne lub stanowiące współwłasność, wyłączenia taksacyjne uwarunkowane podziałem administracyjnym, zadrzewienia i zakrzewienia (sklasyfikowane jako Lz), budynki i budowle, grunty przeznaczone na cele nieleśne, grunty wyłączone z produkcji,
- nie mniej niż 0,10 ha: grunty leśne wśród gruntów nieleśnych (mniejsze powierzchnie zalicza się do zadrzewień), grunty związane z gospodarką leśną (szkółki leśne, miejsca składowania drewna, parkingi leśne i urządzenia turystyczne), grunty leśne niezalesione objęte szczególną ochroną, poletka łowieckie,
- nie mniej niż 0,25 ha: plantacje choinek lub krzewów oraz istniejące na gruncie pasy biologicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego,
- nie mniej niż 0,50 ha: odrębne typy siedliskowe lasu, plantacje drzew, grunty niezalesione przeznaczone do naturalnej sukcesji, zręby, halizny, płazowiny (zrębów, halizn i płazowin nie wyłącza się w drzewostanach zaliczonych do klasy odnowienia oraz do klasy do odnowienia)
oraz wyłączenia taksacyjne o szczególnie zróżnicowanych cechach taksacyjnych, np. kępa drzewostanu rębnego wśród upraw i młodników,
- nie mniej niż 1,00 ha: w pozostałych przypadkach;
16.Omów informacje składające się na opis drzewostanu?
Elementy opisu taksacyjnego drzewostanu:
- powierzchnia zajmowana przez drzewostan (ha,00)
- budowa pionowa - Ip, IIp, wielopiętrowe, KO, KDO, BP (+ wyjaśnienie)
- cecha drzewostanu (podaje się pochodzenie np. z odnowienia naturalnego, sztucznego, obcego pochodzenia, odroślowe, porolne, na gruntach zrekultywowanych, uprawy po rębni złożonej, młodniki po rębni złożonej, wyżywicowane, WDN, GDN, PUN, UP, drzewostany zachowawcze, uprawy zachowawcze ex situ oraz in situ, itd. Pełniona przez d-n funkcja ochronna np. otuliny: rezerwatów, parków narodowych, wyłączonych drzewostanów nasiennych, ośrodków wypoczynkowych, szkółek wielkoobszarowych i zespolonych oraz inne np. drzewostany doświadczalne, projektowane rezerwaty, ostoje zwierzyny.
- skład gatunkowy drzewostanu - wyrażany cyframi 1-10 np. 7So2Db1Bk co oznacza albo udział powierzchniowy poszczególnych gatunków lub ilościowy. (Nie ma miąższościowego!)
- młode pokolenie (nalot do 0,5m naturalny, podsadzenie do 0,5m sztuczny, podrost pow 0,5 m, podszyt) warstwa min 10% pow. Podaje się 01, 02 itd. co oznacza pokrycie powierzchni w 10%, 20%. Podszyt nie rokuje na przyszłość (warstwa słaba)
- wiek drzewostanu ( z dokładnością: 1-2 lat w Ia kl.w., 4 lat w Ib, 6 lat w II, 10 lat w III i IV, 10-20 lat w V i starszych kl.w.
- wysokość (dla każdego gatunku i piętra od 1 m wzwyż)
- pierśnica (dla każdego gatunku i piętra oddzielnie od 5 cm wzwyż)
- bonitacja (mówi nam o wysokości drzewostanu w porównaniu z wiekiem)
- zadrzewienie (mówi nam o aktualnych możliwościach produktywnych drzewostanu, np. 0,7 to 70% możliwości a 30% straty)
- miąższość (podaje się dla każdego piętra oddzielnie i oddzielnie dla każdego gatunku. W KO i KDO co tworzy starodrzew (m3) oraz młode pokolenie, jeśli nie ma miąższości % pokrycia). W BP nie podaje się bo jest zwarcie pionowe.
- zwarcie (pełne, umiarkowane, przerywane, luźne),
- klasa jakości (osobno dla 3 grup d-nów: upraw do 10l - jakość hodowlana, młodniki i d-y młodsze od 11 lat do o 10 lat młodszych od wieku rębności gat. panującego - jakość hodowlana, drzewostany starsze i zaliczane do KO, KDO, BP i przebudowy - jakość techniczna)
-strefy uszkodzenia (na podstawie defoliacji, stanu pędów wierzchołkowych i bocznych, stanu pni i korzeni)
- zmieszanie (jednostkowe, grupowe, drobnokępowe (do 5 ar), kępowe (5-10 ar), wielkokępowe (pow. 10 ar, rzędowe (1-2 rz.), pasowe (3 i więcej rz.), smugowe
- zgodność składu gat. z GTD (dla upraw i młodników - na podstawie porównania skł. upraw i młodników z poprzedniego u.l. i dla pozostałych d-nów - osobno dla przyjętych na I KTG GTD). Trzy stopnie zgodności 1- zgodne, 2 częściowo-zgodne, 3 niezgodne
- zapas na 1 ha i na całej powierzchni
- spodziewany przyrost bieżący roczny (mówi nam o produkcyjności (w m3 na 1ha/rok)
17.Zasady tworzenia wyłączeń na gruntach leśnych?
W gruntach leśnych za minimalną powierzchnię uznaje się 1 ha z wyjątkiem:
a) bez względu na wielkość gdy grunt jest podzielony granicą województwa, gminy, obrębu lub rezerwatu
b) co najmniej 10 arów:
- grunty leśne wśród nieleśnych
- powierzchnie doświadczalne wraz z otuliną
- pasy biologicznych zabezpieczeń ppoż.
- szkółki, plantacje, poletka łowieckie
c) co najmniej 0,5 ha:
- grunty leśne nie zalesione w produkcji pomocniczej
- grunty ekologiczne
- grunty leśne nie zalesione przeznaczone do zalesienia
- fragmenty lasu wymagające odnowienia zabiegów pielęgnacyjnych
d) nie tworzy się wyłączeń na powierzchni poniżej 1 ha gdy są to pow. nie zalesione w drzewostanach KO i KDO i w drzewostanach źle produkujących przeznaczonych do uproduktywnienia w pierwszym 10-leciu
18.Kryteria tworzenia wyłączeń na gruntach leśnych zalesionych?
Kryteria taksacyjne
- różnice wiekowe (I kl.w. - ponad 5 lat, II-III kl.w. - 10 lat, IV-V kl.w. - 15 lat, pow V kl.w. - .20 lat)
- różnice w budowie pionowej (Ip, IIp, IIIp, KO, KDO)
- różnice w sposobie powstania d-u (z sadzenia, z samosiewu, z odrośli)
- w pochodzeniu d-u, (gdy jest udokumentowane - obcego pochodzenia, z nasion d-u nasiennego)
- w ocenie udziału w składzie gatunkowym (o 20% i więcej, za wyjątkiem KO, KDO, BP)
- w ocenie przeważającego rodzaju zwarcia (o 1 stopień, za wyj. KO, KDO, BP)
- w ocenie stopnia uszkodzenia d-u (o 1 stopień)
- w bonitacji (o 1 klasę)
- w typie siedliskowym lasu (o 1 typ)
Kryteria powierzchniowe
- nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznej od 2-10m szerokości (rowy, linie, drogi), na mapie podaje się dla każdego szczegółu oddzielnie powierzchnię a w opisie taksacyjnym sumarycznie dla całego oddziału w danej grupie rodzajowej. Szczegóły liniowe do 2 m szerokości oraz (ważne) szlaki zrywkowe nanosi się na mapę ale nie podaje powierzchni (nie są bowiem wyłączeniem taksacyjnym)
- wyłączenia taksacyjne, które nie spełniły kryterium powierzchniowego nanosi się na mapę, a w opisie taksacyjnym dla pododdziału opisuje się te szczegóły podając symbol (np. K-kępa, G-gniazdo, L-luka) a ustalona powierzchnię zapisuje się jedynie w karcie dokumentu źródłowego „opis taksacyjny”
- litery nadaje się bez względu na powierzchnię od 0,01ha - rezerwaty, użytki ekologiczne, powierzchnie doświadczalne, szczegóły liniowe pow. 10m szer., grunty sporne lub stanowiące współwłasność, wyłączenia uwarunkowane podziałem administracyjnym, zadrzewienia i zakrzewienia (Lz), budynki i budowle, grunty przeznaczone na cele nieleśne, grunty wyłączone z produkcji
- nie mniej niż 0,10 ha - grunty leśne wśród gruntów nieleśnych (mniejsze pow. to zadrzewienia), grunty związane z gospodarka leśną (szkółki leśne, miejsca składowania drewna, parkingi leśne, urządzenia turystyczne), grunty leśne niezalesione objęte szczególna ochroną, poletka łowieckie
- nie mniej niż 0,25 ha - plantacje choinek lub krzewów, oraz istniejące na gruncie pasy biologicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego
- nie mniej niż 0,50 ha - odrębne typy siedliskowe lasu, plantacje drzew, grunty przeznaczone do naturalnej sukcesji, zręby, halizny, płazowiny, oraz wyłączenia taksacyjne o szczególnie zróżnicowanych cechach taksacyjnych
- nie mniej niż 1,00 ha - w pozostałych przypadkach
19.Zasady i kryteria tworzenia wyłączeń na gruntach nieleśnych?
Grunty nieleśne wyłącza się bez względu na wielkość ich pow. (min. 0,1 ha). Wyłącza się ja na podstawie danych dostarczonych przez służbę geodezyjną. Powierzchnię dzieli się dodatkowo na klasy jakości dodając do cyfry pododdziału cyfrę arabską. Odrębne pododdziały stanowią linie energetyczne , telekomunikacyjne , gazociągi, rurociągi o szerokości min 10 m. Rowy, kanały, potoki, drogi publiczne, leśne, kolejki leśne, szlaki zrywkowe i turystyczne, ścieżki spacerowe o szerokości min 2 m. Poniżej 0,10 ha gdy są to grunty podzielone granicą.
20.Podział gruntów leśnych na grupy użytkowe?
Podział gruntów leśnych:
1. Grunty zalesione
a) drzewostany
b) plantacje drzew:
-plantacje topolowe,
- plantacje nasienne,
- plantacje leśnych gatunków drzew szybko rosnących;
2. Grunty nie zalesione:
a) w produkcji ubocznej;
-plantacje choinek;
-plantacje krzewów;
-poletka łowieckie;
b) do odnowienia (przejściowo pozbawione drzewostanów):
-zręby;
- halizny;
- płazowiny;
c) pozostałe powierzchnie leśne nie zalesione przewidziane do naturalnej sukcesji, objęte szczególną ochroną, przeznaczone do wyłączenia z produkcji
3. Grunty związane z gospodarką leśną:
a) budynki i budowle;
b) urządzenia melioracji wodnych;
c) linie podziału przestrzennego lasu:
- linie podziału powierzchniowego,
- pasy przeciwpożarowe,
- pasy lub rowy graniczne,
- linie podziału przestrzennego lasu (np. nartostrady);
d) drogi leśne
e) tereny pod liniami energetycznymi;
f) szkółki leśne
g) miejsca składowania drewna
h) parkingi leśne i urządzenia turystyczne
21.Omów kategorie gruntów leśnych zalesionych?
a) drzewostany, to jest:
- uprawy (w tym plantacyjne uprawy nasienne i rejestrowane uprawy pochodne) oraz młodniki o zadrzewieniu 0,5 i wyższym
- drzewostany II klasy wieku o zadrzewieniu 0,4 i wyższym,
- drzewostany III i starszych klas wieku o zadrzewieniu 0,3 i wyższym,
- drzewostany w klasie odnowienia i w klasie do odnowienia,
b) plantacje drzew, to jest:
- plantacje nasienne,
- plantacje leśnych gatunków drzew szybko rosnących;
22.Omów kategorie gruntów leśnych nie zalesionych?
Grunty leśne niezalesione
W produkcji ubocznej (plantacje choinek, krzewów i poletka łowieckie)
Do odnowienia (zręby - pozbawione drzewostanu w ciągu 2 lat, lub 5 w czasie klęsk żywiołowych, halizny - powyżej 2 lub 5 lat pozbawione drzewostanu oraz uprawy i młodniki do I kl.w. o zd niższym od 0,5, - płazowiny - porośnięte drzewami II kl.w. o zd do 0,3 włącznie, III kl.w. i starsze o zd do 0,2 włącznie)
Pozostałe powierzchnie niezalesione (przewidziane do naturalnej sukcesji, objęte szczególną ochroną, wylesienia na gruntach przewidzianych do wyłączenia z produkcji leśnej).
23.Co to są powierzchnie nie stanowiące wyłączeń - jak się je opisuje?
Na gruntach nieleśnych :
- liniowe szczegóły sytuacji wewnętrznej o szerokości do 10 m włącznie
Na gruntach leśnych:
- linowe szczegóły sytuacji wewnętrznej o szerokości ponad 2 m do 10 m włącznie ( rowy , Line , drogi)
- szczegóły liniowe o szerokości do 2 m
- szlaki zrywkowe nie zależnie od szerokości
- wyłączenia taksacyjne które nie spełniły kryteriów powierzchniowych ( luki, gniazda ,kępy)
24.Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów - omów metodykę oceny?
W grupie upraw i młodników wyróżnia się 3 stopnie zgodności drzewostanu z GTD:
a) stopień 1 - skład gatunkowy jest zgodny z GTD, gdy gatunek główny GTD jest gatunkiem panującym na uprawie lub w młodniku, a jego udział (przy jednym gatunku GTD) lub suma udziałów gatunków GTD (przy dwóch lub więcej gatunkach) różni się od wzorca - określonego w przyjętym orientacyjnym składzie gatunkowym upraw - nie więcej niż:
- 30% w uprawach i młodnikach pochodzących z odnowienia naturalnego,
- 20% w uprawach i młodnikach pochodzących z odnowienia sztucznego;
b) stopień 2 - skład gatunkowy jest częściowo zgodny z GTD, jeżeli suma udziałów gatunków GTD w ocenianej uprawie lub młodniku różni się od wzorca - określonego w przyjętym orientacyjnym składzie gatunkowym
upraw - nie więcej niż:
- 50% w uprawach i młodnikach pochodzących z odnowienia naturalnego,
- 40% w uprawach i młodnikach pochodzących z odnowienia sztucznego;
c) stopień 3 - skład gatunkowy jest niezgodny z GTD, jeżeli suma udziału gatunków GTD w ocenianej uprawie lub młodniku różni się od wzorca - określonego w przyjętym orientacyjnym składzie gatunkowym upraw - więcej niż określono wyżej, pod literą b.
W grupie pozostałych drzewostanów (poza uprawami i młodnikami) wyróżnia się również 3 stopnie zgodności drzewostanu z GTD:
a) stopień 1 - skład gatunkowy jest zgodny z GTD, gdy gatunek główny GTD jest gatunkiem panującym w drzewostanie, a gdy GTD składa się z dwu lub więcej gatunków - jeżeli w składzie gatunkowym ocenianego drzewostanu występują również pozostałe gatunki;
b) stopień 2 - skład gatunkowy jest częściowo zgodny z GTD, gdy gatunek główny GTD występuje w drzewostanie i wraz z pozostałymi gatunkami GTD stanowią co najmniej 50% składu gatunkowego drzewostanu (przy ocenie uwzględnia się również II piętro oraz podrost w KO - proporcjonalnie do ich udziału w składzie drzewostanu);
c) stopień 3 - skład gatunkowy jest niezgodny z GTD, gdy nie są spełnione warunki określone wyżej, pod literą b.
25.Zasady i podstawy określania jakości technicznej drzewostanów dla potrzeb okresowego urządzania lasu?
Jakość techniczną drzew i drzewostanów określa się wskaźnikami od 1 do 4 odrębnie dla grup rodzajowych gatunków iglastych i liściastych w starszych drzewostanach od wieku niższego o 10 lat określonego dla gatunku panującego jako wiek rębności oraz dla drzewostanów zaliczonych do KO, KDO, BP i przebudowy, także dla pojedynczych drzew zaliczonych do przestojów nasienników, przedrostów lub występujących na płazowinach według następujących kryteriów:
Jakość drzewostanu podaje się zazwyczaj w skali czterostopniowej cyframi arabskimi :
• jakość 1 - odpowiada drzewostanowi dostosowanemu do siedliska, o normalnej dynamice rozwojowej, o zdrowych, prostych i gonnych, dobrze oczyszczonych strzałach, z którego spodziewamy się osiągnąć wysoki procent najbardziej wartościowych sortymentów, jak materiał okleinowy, rezonansowy, tartaczny I klasy, słupy telefoniczne itp.;
• jakość 2 - odpowiada drzewostanowi na ogół dostosowanemu do siedliska, o dość dobrej dynamice rozwojowej, o zdrowych, prostych dość gonnych strzałach, dość dobrze oczyszczonych, z którego spodziewamy się osiągnąć dobry materiał tartaczny;
• jakość 3 - odpowiada drzewostanowi na ogół zdrowemu i dostosowanemu do siedliska, o miernej dynamice rozwojowej, o strzałach i koronach częściowo wadliwych, niezbyt prostych, nieco zbieżystych i sękatych, przeważnie słabo oczyszczonych, z którego spodziewamy się osiągnąć materiał tartaczny gorszej jakości, budulec, kopalniaki oraz materiał stosowy;
• jakość 4 - odpowiada drzewostanowi niezbyt zdrowemu lub nie dostosowanemu do siedliska, o złej dynamice rozwojowej, o strzałach i koronach wadliwych, krzywych, sękatych, źle oczyszczonych, zbieżystych, uszkodzonych przez grzyby pasożytnicze lub karłowatych, z którego można pozyskać tylko gorsze sortymenty użytkowe i opał.
26.Zasady i podstawy określania jakości hodowlanej drzewostanów dla potrzeb okresowego urządzania lasu?
Jakość hodowlaną określamy jako :
- jakość hodowlaną upraw na podstawie stopnia pokrycia powierzchni przez uprawę wyrażonego w procentach
1 - powyżej 90%
2 - 71- 90%
3 - 51 -70%
4 - poniżej 50%, kwalifikuje to uprawę jako przepadłą i zalicza do halizn
Oraz na podstawie przydatności hodowlanej (cechy zdrowotne, dostosowanie do siedliska, forma zmieszania, inne wady)
1 - uprawy założone prawidłowo, zdrowe, skład gatunkowy dostosowany do siedliska, wady do 10%
2 - wady do 20%
3 - wady do 30%
4 - wady powyżej 30%
Uzyskujemy dwucyfrowy symbol klasyfikacyjny oznaczający:
11,12 - uprawy bdb
13,21,22 - uprawy db
23,31,32,33,14,24,34 - uprawy zadowalające
41,42,43,44 - uprawy przepadłe (halizny)
-oraz jako jakość hodowlaną młodników i młodszych drzewostanów:
Określamy ją na podstawie cech zdrowotności - uszkodzenia strzał i koron, występowanie grzybów i zjawiska obumierania drzew
1 - wady do 10%
2 - wady 11-30%
3 - wady 31-50%
4 - wady ponad 50%
Oraz na podstawie cech wzrostu i rozwoju - dostosowanie składu gatunkowego do siedliska, stopień oczyszczenia strzał, rozwój i pokrój koron
1 - bdb
2 - db
3 -dst
4- zły
28.Omów pojęcia oraz zasady określania okresów: odnowienia, uprzątnięcia i przebudowy ?
1.Okres odnowienia, oznaczający przewidywany okres od zainicjowania odnowienia drzewostanu do cięcia uprzątającego, określa się dla drzewostanów ujętych w planie urządzenia lasu (we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego) do cięć rębnych rębniami złożonymi, a które nie są zaliczone do klasy odnowienia, klasy do odnowienia lub do przebudowy. Okres odnowienia - przyjęty dla projektowanej rębni - podaje się w zaokrągleniu do 5 lat.
2. Okres uprzątnięcia, oznaczający przewidywany okres od początku obowiązywania planu urządzenia lasu do cięcia uprzątającego, dotyczy wyłącznie drzewostanów zaliczonych do klasy odnowienia lub do klasy do odnowienia. Okres uprzątnięcia podaje się w zaokrągleniu do 5 lat (okres uprzątnięcia drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy od okresu odnowienia, przyjętego dla zastosowanej rębni).
3. Okres przebudowy, oznaczający przewidywany okres od zainicjowania odnowienia do cięcia uprzątającego, określa się dla drzewostanów ujętych w gospodarstwie przebudowy. Okres przebudowy podaje się dla całego drzewostanu, w zaokrągleniu do 5 lat (okres przebudowy drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy niż połowa wieku rębności gatunku panującego).
31Zasady i kryteria podziału obrębu leśnego na gospodarstwa?
1. Do gospodarstwa specjalnego (S) zalicza się:
a) rezerwaty przyrody wraz z otulinami;
b) projektowane rezerwaty przyrody;
c) lasy uzdrowiskowe w strefach A i B ochrony uzdrowiskowej, określonych statutem uzdrowiska;
d) lasy w strefie górnej granicy lasu;
e) lasy glebochronne na wydmach nadmorskich i klifach w pasie nadbrzeżnym, na wydmach śródlądowych, na stokach o nachyleniu powyżej 45° oraz na stromych zboczach jarów, wąwozów i wzgórz;
f) lasy wodochronne w strefach ochronnych ujęć wody i źródeł wody, wyodrębnionych stosownymi decyzjami administracyjnymi;
g) lasy na terenach ośrodków wypoczynkowych (liczących co najmniej 50 miejsc noclegowych) i w ich najbliższym otoczeniu (100-500 m);
h) wyłączone powierzchnie badawcze i doświadczalne;
i) lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody (w tym na siedliskach łęgowych i bagiennych);
j) wyłączone drzewostany nasienne oraz drzewostany zachowawcze;
k) lasy o szczególnym znaczeniu dla obronności i bezpieczeństwa Państwa;
l) lasy stanowiące ostoje zwierząt objętych ochroną gatunkową;
m) lasy znajdujące się na gruntach stanowiących współwłasność oraz na gruntach spornych.
2. Do gospodarstwa lasów ochronnych (O) zalicza się wszystkie lasy ochronne z wyjątkiem zaliczonych do gospodarstwa specjalnego lub do gospodarstwa przebudowy.
3. Do gospodarstwa zrębowego (GZ) zalicza się te drzewostany w lasach gospodarczych (nie ujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy), w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny skład gatunkowy przyjmuje się zrębowy sposób zagospodarowania (rębnią zupełną).
4. Do gospodarstwa przerębowo-zrębowego (GPZ) zalicza się te drzewostany w lasach gospodarczych (nie ujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy), w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny skład gatunkowy stosuje się przerębowo-zrębowy sposób zagospodarowania (rębniami częściowymi, gniazdowymi lub stopniowymi z okresem odnowienia do 40 lat).
5. Do gospodarstwa przerębowego (GP) zalicza się te drzewostany w lasach gospodarczych (nie ujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy), w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny skład gatunkowy stosuje się przerębowy sposób zagospodarowania (rębnią przerębową lub stopniową z okresem odnowienia ponad 40 lat).
6. Do gospodarstwa przebudowy (R) zalicza się drzewostany zgodnie z wytycznymi określonymi w § 40, ust. 6 niniejszej instrukcji (zarówno z lasów ochronnych, jak i lasów gospodarczych, ale bez drzewostanów zaliczonych do gospodarstwa specjalnego).
Gospodarstwo - dla celów planowania urządzeniowego tworzy się jednostki regulacyjne zwane gospodarstwami. Zawierają wydzielony obszar lasu, zwarty lub nie o zbliżonych warunkach siedliskowych, dla którego przyjęta funkcja lasu wyznacza ten sam cel gospodarki leśnej, jednakowy sposób zagospodarowania i jeden rodzaj rębni oraz taka samą kolej rębu (w przypadku funkcji gospodarczych)
Wyróżniamy następujące gospodarstwa:
1. gospodarstwo specjalne (S)
2. gospodarstwo lasów ochronnych (O)
3. gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych (GZ)
4. gospodarstwo przerębowo - zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ)
5. gospodarstwo przerębowe w lasach gospodarczych (GP)
6. gospodarstwo przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R)
Dla każdego obrębu tworzy się gospodarstwa, dla których oblicza się etat, który po zsumowaniu jest etatem obrębu. Suma etatów obrębów daje wielkość pozyskania dla całego nadleśnictwa. Gospodarstwa S, O, GP i R tworzy się bez względu na powierzchnię. Natomiast GZ i GPZ powierzchnie mniejsze od 100 ha włącza się do większego.
32.Podział ostępowy lasu - zasady podziału, jego funkcje i znaczenie?
Ostęp - jest podstawową jednostką systematyzacji lasu, regulującą ład przestrzenny w zrębowym i przerębowo-zrębowym sposobie zagospodarowania. Ostępem nazywamy trwale odgraniczoną, niezależną część lasu, składającą się z powiązanych ze sobą współzależnością biologiczną drzewostanów różnego wieku, w których obowiązuje ściśle określony kierunek i następstwo cięć, w ramach linii gospodarczych.
Drzewostan - ostęp, choć jako jednostka systematyzacji i gospodarcza w obrębie stanowi zamkniętą całość, nie jest jednolity. Łączy bowiem fragmenty lasu różniące się charakterem biocenozy leśnej.
33.Wiek rębności - wyjaśnij pojęcie; omów jego role i znaczenie w okresowym urządzaniu lasu?
Dojrzałość rębna - stan drzewostanu (lub drzewa), w którym spełnia on najlepiej określony cel. Przeciętny wiek rębności dla głównych gatunków drzew tj. sosny, świerka, jodły, dębu, buka przyjmuje się na podstawie wykazu z ministerstwa. Dla poszczególnych gatunków należy przyjmować wg poprzedniego planu urządzania z uwzględnieniem żyzności siedliska i stanu zdrowotnego w nast. orientacyjnych wysokościach:
- modrzew, klon, jawor, jesion - około 100 lat
- grab, lipa, olsza, brzoza - około 80 lat
- osika, olsza odrostowa - około 60 lat
- topola i olsza czarna - około 40 lat
Wieki rębności drzewostanów, nazywane wiekami dojrzałości rębnej drzewostanu lub wiekami dojrzałości drzewostanu do odnowienia, określane dla poszczególnych drzewostanów podczas taksacji.
34.Omów aktualnie obowiązujące zasady i podstawy określania wieku rębności drzewostanów dla potrzeb okresowego urządzania lasu?
Dojrzałość rębna - stan drzewostanu (lub drzewa), w którym spełnia on najlepiej określony cel. Przeciętny wiek rębności dla głównych gatunków drzew tj. sosny, świerka, jodły, dębu, buka przyjmuje się na podstawie wykazu z ministerstwa. Dla poszczególnych gatunków należy przyjmować wg poprzedniego planu urządzania z uwzględnieniem żyzności siedliska i stanu zdrowotnego w nast. orientacyjnych wysokościach:
- modrzew, klon, jawor, jesion - około 100 lat
- grab, lipa, olsza, brzoza - około 80 lat
- osika, olsza odrostowa - około 60 lat
- topola i olsza czarna - około 40 lat
Wieki rębności drzewostanów, nazywane wiekami dojrzałości rębnej drzewostanu lub wiekami dojrzałości drzewostanu do odnowienia, określane dla poszczególnych drzewostanów podczas taksacji.
35.Metodyka określania wielkości zasobów drzewnych dla obrębu leśnego?
Metody tradycyjne:
- metoda szacunkowa, mierzymy pierśnice kilku drzew (wysokość wg IUL), zaś miąższość drzewostanu szacowana jest przy wykorzystaniu tablic zasobności
- metoda powierzchni próbnej, mierzymy pierśnice części drzew (wysokość wg IUL), tj drzew na powierzchniach próbnych
- metoda pomiaru całego drzewostanu, mierzymy pierśnice wszystkich drzew danego drzewostanu (wysokość wg IUL)
Metoda matematyczno-statystyczna inwentaryzacji zasobów drzewnych - kolejność działań:
1) szacując - podczas sporządzania opisu taksacyjnego - miąższość na 1 ha (zasobność) w poszczególnych drzewostanach, łącznie dla drzewostanu i wg gatunków drzew, z wykorzystaniem powierzchni próbnych relaskopowych;
2) przeprowadzając inwentaryzację zasobów miąższości obrębu leśnego statystyczną metodą reprezentacyjną, z zastosowaniem warstw gatunkowo wiekowych oraz losowego rozdziału prób pomiarowych;
3) wyrównując miąższość oszacowaną w drzewostanach (z zastosowaniem równań regresji) do miąższości ustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości - statystyczną metodą reprezentacyjną - w warstwach gatunkowo-wiekowych.
36.Omów obowiązujące aktualnie zasady i kryteria kwalifikowania drzewostanów do przebudowy?
Kwalifikowanie drzewostanu do przebudowy
1) do przebudowy powinny być w pierwszej kolejności przeznaczone drzewostany o składzie gatunkowym niezgodnym z GTD.
2) drzewostany uszkodzone w stopniu 3 (a w kolejności w stopniu 2)
3) drzewostany o niskich zadrzewieniach i miernej jakości technicznej
4) drzewostany zakwalifikowane do przebudowy w wykazie, zalicza się do gospodarstwa przebudowy, projektując w nich rozpoczęcie procesu odnowienia odpowiednimi rębniami.
37.Opisz obowiązujące aktualnie zasady określania rozmiary użytkowania rębnego?
Etaty wg dojrzałości rębnej drzewostanów:
1. z zapasu (powierzchni) drzewostanów rębnych i starszych (wg ostatniej klasy wieku)
2. z zapasu (powierzchni) drzewostanów bliskorębnych, rębnych i starszych (wg dwóch ostatnich klas wieku)
3. z zapasu (powierzchni) drzewostanów trzech ostatnich klas wieku, przy czym ten etat traktowany jest jako pomocniczy, obliczany tylko dla gatunków, których wiek rębności wynosi 120 i więcej lat.
Etaty wg dojrzałości oblicza się dzieląc miąższości (powierzchnie) drzewostanów ostatniej, dwóch lub trzech ostatnich klas wieku, przez odpowiednie wskaźniki, które wyrażają liczby lat wynikające z interwału wieku objętego tymi klasami.
Etat wg zrównania średniego wieku oblicza się dla całego gospodarstwa bez uwzględniania gatunków drzew i wieków rębności. Etat ten oblicza się poprzez przemnożenie powierzchni klasy wieku lub gdy jest to etat miąższościowy to zapasu klasy wieku przez współczynnik, który jest wynikiem podzielenia liczb zrównania powierzchni przez iloczyn powierzchni klas wieku i numeru klasy wieku.
Etat dla gospodarstwa specjalnego wynika z potrzeb hodowlanych drzewostanów
Etaty dla gospodarstwa zrębowego:
1. wg dojrzałości drzewostanów
1. z zapasu (powierzchni) drzewostanów rębnych i starszych (wg ostatniej klasy wieku)
2. z zapasu (powierzchni) drzewostanów bliskorębnych, rębnych i starszych (wg dwóch ostatnich klas wieku)
3. z zapasu (powierzchni) drzewostanów trzech ostatnich klas wieku, przy czym ten etat traktowany jest jako pomocniczy, obliczany tylko dla gatunków, których wiek rębności wynosi 120 i więcej lat.
2. wg zrównania średniego wieku
3. wg zapasu drzewostanów źle produkujących
Etaty dla gospodarstwa przerębowo-zrębowego:
1.wg potrzeb hodowlanych
2.wg dojrzałości drzewostanów
3.wg zrównania średniego wieku
4.wg zapasu drzewostanów źle produkujących
Etat w gospodarstwie przerębowym ustala się w wysokości 0,1 sumy miąższości drzew przewidzianych we wskazówkach gospodarczych, do użytkowania w najbliższym dziesięcioleciu rębniami przerębową lub stopniową, z okresem odnowienia ponad 40 lat.