JĘZYK MAPY - język traktuje się jako środek

porozumiewania w stosunkach międzyludzkich.

Dotyczy to mnie dotyczy to nie tylko j. etnicznych

i sztucznych, ale również wszelkiej ideografii

mającej zastosowanie w nauce (np.: symbole

mat, chem., etc). Pojęciem ideograficznym jest

mapa, która jest szczególnym środkiem wyrażania

informacji homologicznych (inf. Homologiczna -

inf. O rozmieszczeniu zjawisk i faktów w przestrzeni

geograficznej). Mapa stanowi system znaków -

ideogramów, w obrębie którego można wykonywać:

operacje analityczne - prowadzące od zrozumienia do

elementu i operacje syntetyczne - prowadzące od el.

do zroz. Tak pojmowany system równoważy się z

pojęciem kodu. tak więc mapa jest kodem opisowo -

ilustracyjnym.

Elementy języka mapy:

1. Elementy informacyjne (nazwy jednostkowe -

określają położenie na obrazie, umożliwiają

zlokalizowanie obiektu na obrazie; predykaty

(oznaczenia) jednoargumentowe - zdania

orzekające: jeżeli Δ to wieża triangulacyjna,

itp.relacje porównawcze;) 2. Informacje (proste; mapy).

Mapa spełnia relacje między obrazem a

rzeczywistością (zw. homeomorficzny)

jednojednoznaczna - budynek ma obrys o

konkretnych wsp.; to konkretny obiekt;

jednowieloznaczne - np.: miasta; symbolem

oznaczone miasta z przedziału XX-YY mieszkańców

- 2 miasta o różnej liczbie mieszkańców oznaczone tym

samym symbolem.

Relacje:

r e l a c j e z e w n ę t r z n e. Mają one

charakter semantyczny i odbywają się w sferze

konfrontacji mapy z rze­czywistością, tzn. z

faktami istniejącymi w przestrzeni geograficznej.

Relacje zewnętrzne charakteru pragmatycznego

pojawiają się w konfron­tacji znaczeniowego sensu

znaku z czytelnikiem tego znaku.

Informacje proste są zawarte w pojedynczym znaku

i wyjaśnione w legendzie mapy (rys. 2).Mapa jako

rodzaj informacji jest rozumiana od momentu, gdy

cały system znaków (informacji prostych) zaczyna

grać rolę przekazu chorologicznego, tzn. gdy -

rozmieszczenie znaków na papierze lub innej

płaszczyźnie odzwierciedla rozmieszczenie

odpowiednich faktów w rzeczywistości.

r e l a c j e i d e n t y f i k a c j i, gdy znak A'

odpowiada położeniu miejsca A w przestrzeni

geograficznej, i

r e l a c j ę r o z m i e s z c z e n i a,

gdy stosunek położenia znaków A' do B'

odpowiada stosunkowi położenia miejsca

A do B w przestrzeni geograficznej (rys. 3). •

R e l a c j a o r z e k a n i a zachodzi między

predykatami (orzeczeniami) jednoargumentowymi a

rolą niektórych miejsc w przestrzeni geograficz­nej,

np. trójkąt z kropką oznacza szczyt wzgórza, a

czarny prostokąt — dom (rys. 4).

R e l a c j a o d b i j a n i a zachodzi między

treściami aktów psychologicznych a korelatami.'

W postaci określonych elementów śwista

materialnego. Innymi słowy — określa ona

stosunek wyobrażenia rzeczywistości,

wytworzonego za pośrednictwem mapy jako

środka przekazu informacji o tej rzeczywistości

-oznaczenia (identyfikująca: odpowiedniość

położenia obiektu (pkt.) na mapie w stosunku do

rzeczywistości; rozmieszczenia: 2 elementy są w

pewnej zależności między sobą - 1 el. Identyfikowany

względem 2);

-orzekania - ma cechy predykatu; jeżeli + to budynek,

jeżeli Δ to wieża triangulacyjna, etc.;

-odbijania - b. psychologiczna - czytelnik z obrazu

tworzy w wyobraźni rzeczywistość

[mapa] -> [czytelnik mapy] -> [rzeczywistość

(wyobrażenie przestrzeni geograficznej)]

ZALEŻNOŚCI SEMIOTYCZNE - z tego schematu

wynikają zależności syntaktyczne, semantyczne i pragmatyczne.

1. syntaktyczne - dotyczą stosunku między

znakami, tj.: wynikanie, sprzeczność, stosunki

między elementami wyrażenia złożonego.

Syntaktykę, czyli składanie można określić

jako zb. reguł składowania (formowania)

wyrażeń. Z. syntaktyczne - połączeniowe, r.

odrywania. Z z. syntaktycznymi połączone są reguły

podstawieniowe - np.: pikiety zamieniamy na rzeźbę

przedstawiona za pomocą warstwic. Z z. syntaktycznych

wynika szereg zgodności:

-wzajemnego rozmieszczenia znaków z takim samym

rozmieszczeniem faktów w rzeczywistości;

-zgodność rozmieszczenia ukł. kartograficznego z

ukł. geodezyjnym;

-zg. kierunków świata;

-zg. zmniejszenia obiektów ze skalą mapy;

• zg. zniekształceń pow., odl., i kątów z

• przyjętym odwzorowaniem.

1.Z. semantyczne - określają stosunek znaku

do rzeczywistości i polegają na nadawaniu

wyrażeniom formalnym el. znaczeniowego

(przypisanie poszczególnym znakom

odpowiedniej treści znaczeniowej). Mogą być

w relacji jednojedno- i jednowieloznacznej.

2.Z. pragmatyczne - stosunek komunikowania

zachodzący miedzy mapą a jej użytkownikiem.

Wyrazem tego stosunku jest wyrażenie, rozumienie

zrozumienie mapy przez użytkownika). Zachodzą

tu r. odbijania. Ze stos. wyrażania i komunikowania

wynikają różne konwencje: (orientacji mapy;

znaczenia znaków: Ọ - miasto; linia pogrubiona -

rzeka, kierunek - bieg; znaczenia barwy; deseniu -

natężenie decyduje o intensywności zjawiska).

ZALEŻNOŚCI IZOMORFICZNE (Izo - równy, morfia -

miara niemianowana) - określają cechy; zb. znaków

izomorficznych odpowiada zb. zdarzeń

przedstawionych na mapie. Zależność izomorficzna

powinna zawierać rozmieszczenia przestrzenne jak

też graficzne i merytoryczne.

1.Izomorfizm położenia - wyraża sens

rozmieszczenia przestrzennego jako relacji między

znakiem na mapie a odpowiednikiem w terenie. To

położenie wybranych cech obiektu.

2.Izomorfizm postaci - odnosi się do znaków jak

i do wyrażeń graficznych; przedstawiamy element

takim znakiem, jaki kojarzy się nam z najczęściej

występującym elementem w danej grupie

(domy - prostokątne, drzewa - okrągłe) - generujemy

najbardziej charakterystyczny kształt dla obiektów

danej grupy.

Izomorfizm w odniesieniu do mapy powinien

wyrażać się rozumieniem procesu odbioru w

sensie rozmieszczenia przestrzennego, graficznego

i merytorycznego.

Izomorfizm postaci odnosi się do znaków jako

wydarzeń graficznych spełniając ich relacje.

Zjawisko gospodarcze jest przedstawione

znakiem powierzchniowym. Zjawisko wskazujące

na pokonanie odległości, dystansu - znaki

liniowe. obiekty i zjawiska posiadające charakter

pkt lokalizacji są przedstawiane przy pomocy znaków

punktowych.

3.Izomorfizm treści wyraża się w oddaniu podobieństw

i przeciwieństw treściwej treściowej strony faktów.

Rozpatrywany w 2 kategoriach: jakościowej i ilościowej

[jakościowe grupowanie faktów - każda grupa

przedstawiona przez odpowiedni znak (rodzaj przemysłu,

uprawy); ilościowe - im większy znak tym większe zjawisko].

METODY JAKOŚCIOWE PRZEDSTAWIEŃ KARTOGRAFICZNYCH

Rozróżnianie przedstawianych elementów rzeczywistości

według ich cech jakościowych, a wiec wyrażanych głównie

w skalach nominalnych, pojawiło się w momencie

pierwszego przekazu kartograficznego. Konieczność

odróżnienia rzeki od drogi, osiedli od gór powodowała

użycie różnych znaków. Obecnie funkcje znaków

rozróżniających pełnią różne znaki graficzne: punktowe,

liniowe, powierzchniowe.

Wyróżnia się 3 metody: sygnaturową, zasięgów,

chorochromatyczną.

Sygnatur - prezentacja obiektów nie możliwych do

przedstawienia w skali mapy:

Punktowe, liniowe, ilościowe.

Zasiegów - prezentacja zjawisk występujących w rozproszeniu:

Zasięg liniowy, sygnaturowy, plamowy, opisowy.

Chorochromatyczna (met. tła jakościowego) - rozwinięcie

met. zasięgów. Polega na podzieleniu powierzchni na wzajemnie

wykluczające się zasięgi - pola - różna pod względem

jakościowym (np. mapa użytkowania ziemi, polityczna)

Metody ILOŚCIOWE PRZEDSTAWIEŃ KARTOGRAFICZNYCH

Kartodiagramy - zbiór diagramów umiejscowionych

w przestrzeni geograficznej. Punktowe, Liniowe,

Powierzchniowe.

Kartogramy - przedstawiają średnią intensywność

zjawiska w granicach pól odniesienia.

Dazymetryczna - ukazuje obszary reprezentujace zjawiska o

takiej samej gęstości, przy czym wyraz liczbowy tej

gęstości ma charakter skokowy.

Kropkowa - met. ciągła, polega na zastąpieniu sygnatury

kropką reprezentującą nie jeden, a pewną liczbę obiektów

(waga kropki).

Izolinii - linie łączące jednakowe wartości liczbowe,

przedstawia się tak zjawiska charakteryzujące się ciągłą

przestrzenną zmiennością natężenia(np. wysysokości n.p.m)

ale także zjawiska występujące wyspowo, które moga być

interpretowane jako ciągłe, jeżeli zostana odniesione do innego

zjawiska o charakterze ciągłym (gęstość zaludnienia, lesistość, t

zw. izoplety (pseudoizolinie)

SKALE POMIAROWE

Według niej są wyrażane atrybuty obiektów,

ponieważ od niej zależy metoda

przedstawiania danych. Przed podjęciem

decyzji o wyborze kartograficznej metody

prezentacji należy rozpoznać, na jakim

poziomie skali pomiarowej są ujęte dane i

w przypadku, gdy ujęcie to nie odpowiada

potrzebom danej mapy dokonać zmiany.

Wyróżniamy 4 poziomy skali pomiarowej:

nominalny (jakościowe cechy zjawisk: płeć,

język, religia. Atrybuty różnią się rodzajem,

przy czym żaden nie jest ważniejszy od innych);

porządkowy (Atrybuty różnią się między sobą,

przy czym zachodzi miedzy nimi relacja

porządku, np. jedne z nich są ważniejsze lub

większe niż inne. Nie można powiedzieć o ile

różnią się wartości cech); interwałowy (atrybuty

mają charakter liczbowy. Można określić nie

tylko ich porządek, ale także o ile większy jest

jeden obiekt od drugiego. Nie jest możliwe

określenie, ile razy większy jest obiekt od

innych obiektów); wskaźnikowy (wartości

atrybutów są różne, można je uporządkować,

przy czym wartości mogą być odniesione w

stosunku do siebie)

. CZYTANIE MAPY

Proces czytania mapy przejawia się w co najmniej

3 stopniach odbioru (uwarunkowanych względami

psychologicznego i fizjologicznego procesu percepcji)

: widoczności, rozróżniania i rozpoznania (identyfikacji).

1.Stopień widoczności jest rozumiany jako przekaz

takiej informacji, która umożliwia uzyskanie ogólnego

obrazu rozmieszczenia pewnych faktów za pomocą mapy.

2.Stopień rozróżnienia traktowany jest jako proces

odróżnienia poszczególnych znaków na podstawie ich

obrazu graficznego i znaczenia. Polega na odbiorze

różnych kształtów znaków oraz na ich identyfikacji z

odpowiednim typem obiektów w rzeczywistości.

3.Stopień rozpoznania prowadzi do całkowitego

zrozumienia treści mapy. Każdy znak jest identyfikowany

z konkretnym obiektem w rzeczywistości.

ZNAKI KARTOGRAFICZNE

Dobrze jest znana zasada percepcji mówiąca, że znacznie

łatwiej zapamiętuje się coś, co znajduje się na początku

lub na końcu niż w środku. W odniesieniu do znaku

kartograficznego, będącego zwartą figurą, powyższa zasada

może być sformułowana następująco: zewnętrzne elementy znaku

są odbierane i rozumiane łatwiej niż jego elementy wewnętrzne.

Zgodnie z zasadą izomorfizmu treści, każdy znak powinien składać

się z elementu przewodniego (kolor, kształt), a jego rozbudowa

powinna konkretyzować bardziej szczegółowo jego sens znaczeniowy.

Należy również mieć na względzie właściwości percepcji.

Na niezawodność rozpoznania znaków wpływają:

1.znaki najprostsze są najlepiej rozróżnialne,

2.rozróżnialność znaków się zwiększa jeśli w ich zarysie zachowały

się elementy tego samego porządku widoczności,

3.podstawowe cechy konfiguracji znaku nie powinny

dominować nad rozróżniającymi je cechami informatywnymi,

4.w znaku powinna mieścić się optymalna liczba rozróżniających

cech informatywnych.

Nieprzestrzeganie tych prawidłowości powoduje pojawienie się

redundancji (rozwlekłość wyrażania i nadmiar oznaczeń) utrudniającej

czytanie mapy. Może to być redundancja merytoryczna (treść mapy

rozbudowana ponad potrzebę), sygmatyczna (same znaki są niepotrzebnie

rozbudowane) oraz syntaktyczna (zachodzenie na siebie oznaczeń).

ZMIENNE WIZUALNE

Można wyróżnić następujące percepcyjne cechy znaków

: różnice wielkości, odległości, porządku, jakości.

Różnice odległości dostrzegamy patrząc na różnice

szarości tonów. Różnice porządku będą dostrzegane na

podstawie różnic wielkości symboli, ich jasności i

ziarnistości a także nasycenia kolorów. Różnice

jakościowe natomiast będą spostrzegane na podstawie różnic

barwy, kształtu i orientacji znaków.Omawiając

percepcyjne właściwości środków graficznych dotykamy

istoty graficznych różnic między symbolami, które można

wyrazić za pomocą 6 zmiennych wizualnych (wg Bertina):

wielkości, jasności, ziarnistości, barwy, orientacji, kształtu.

W przypadku różnic ziarnistości stosunek bieli do czerni

pozostaje taki sam, ale im grubszy wzór tym wyższa będzie

spostrzegana hierarchia. Różnice barw służą do

przedstawiania różnic jakościowych jedynie wówczas,

gdy są spostrzegane jako mające podobną jasność.

Różnice orientacji odnoszą się do elementów deseni,

a nie do elementów liniowych. Różnice kształtu mogą

się odnosić do symboli punktowych, liniowych i

powierzchniowych. Oprócz tych 6 zmiennych

amerykańscy kartografowie zaproponowali jeszcze:

różnice nasycenia barwy (procent odbicia światła od

obiektu o określonej barwie, której odpowiada

określona długość fali), układu znaków (regularność

lub nieregularność rozmieszczenia symboli) i ostrości

(symbole są wyraźnie widoczne i jednoznacznie

umieszczone na płaszczyźnie).

GENERALIZACJA

Termin „generalizacja” pochodzi od francuskiego słowa

„generalisation” -istotą generalizacji kartograficznej jest

wybór rzeczy najważniejszych i istotnych oraz ich celowe

uogólnienie. Uogólnienie ma na względzie przedstawienie

na mapie pewnej części rzeczywistości z uwypukleniem jej

zasadniczych, typowych cech i charakterystycznych właściwości,

stosownie do przeznaczenia, tematyki oraz skali mapy.

Generalizacja kartograficzna jest procesem przekształcenia

danych geograficznych w postać graficzną w danej skali dla

ustalonego przeznaczenia mapy i przy zachowaniu czytelności

tych danych na mapie. Głównym celem generalizacji jest ustalenie,

które elementy geograficzne są ważne.

Według Monmoniera, ażeby otrzymać: spójne i bezstronne

uogólnienie, kartografowie muszą określić trzy elementy:

-dokładność, aby stwierdzić które algorytmy używać;

-porządek, w którym stosowane będą

algorytmy;

-wejściowe parametry potrzebne do uzyskania danego

wyniku przy danej skali.

Generalizacja kartograficzna wynika z tego, że mamy

bardzo dużo informacji

a mało miejsca. Proces generalizacji związany jest z

redukcją skali generalizowanej mapy.

Czynniki, od których zależy generalizacja:

-skala - zmniejszenie elementów rzeczywistych

na przyjętym formacie

arkusza papieru

-przeznaczenie mapy

-bogactwo treści

-materiały kartograficzne - mapy, zdjęcia lotnicze,

szkice, akty prawne

Czynniki te nie są rozłączne, ale przenikające się.

METODY UPRASZCZANIA

Spoglądając na różne procesy generalizacji proponowane

przez różnych autorów, można stwierdzić, że większość

ma tendencje do podziału genera- lizacji na dwie odrębne

części: jakościowa i ilościowa:

- generalizacja ilościowa opiera się na progresywnej redukcji

zawartości mapy,

- generalizacja jakościowa daje w rezultacie zmiany symboli

na formy bardziej abstrahujące.

OPIS ISTNIEJĄCYCH ALGORYTMÓW UPRASZCZANIA.

procedury globalne (Rozważają całą linię lub

wyszczególniony w przetwarzaniu segment linii.

Iteracyjnie wybierają krytyczne punkty;

algorytm Douglasa, algorytm Chrobaka uwzględniający

odległość strzałki od cięciwy w segmencie upraszczanej

linii, bada długości boków trójkąta elementarnego w celu

ustalenia czytelności rysunku upraszczanego).

GENERALIZACJA KARTOGRAFICZNA

1.Generalizacja pierwotna-wykonywana już podczas pomiaru

w terenie. (obserwując różne formy w terenie trzeba je jakoś z

mierzyć np. skarpa)

2.Wtórna stosowana przy przetwarzaniu map pierwotnych na

mapy w skalach mniejszych.

CELE GENERALIZOWANIA

1.Aby odpowiednia treść mapy zmieściła się na określonym formacie w żądanej skali

2.Aby uzyskać mapę specjalnie wyodrębniającą pewne elementy

3.Aby zwiększyć czytelność mapy

Dokonuje się generalizacji:

-Elementów liniowych - do których zaliczamy: lnie kolejowe,

drogi, rzeki, linie brzegowe, warstwice.

-Najważniejszy jest warunek zgodności kątowej. Tj. wszystkie

linie muszą się przecinać pod tymi samymi kątami, co na

mapie generalizowanej. Linia krzywa powinna posiadać

wszystkie zagięcia mapy generalizowanej. Jednak, jeśli zagięcia

są < 0,2 mm i łuków krzywizny nie dałoby się wykreślić

swobodnie to jest obowiązek generalizowania takich miejsc.

A.Elementów liniowych - do których zaliczamy: lnie

kolejowe, drogi, rzeki, linie brzegowe, warstwice.

-Najważniejszy jest warunek zgodności kątowej. Tj.

wszystkie linie muszą się przecinać pod tymi samymi

kątami, co na mapie generalizowanej. Linia krzywa powinna

posiadać wszystkie zagięcia mapy generalizowanej. Jednak,

jeśli zagięcia są < 0,2 mm i łuków krzywizny nie dałoby się

wykreślić swobodnie to jest obowiązek generalizowania takich miejsc.

B.Elementów powierzchniowych tj. osiedla, obszary wód, lasów,

powierzchni zamkniętych w granicach terytorialnych i innych

znaków tworzących graficznie plamę.

-Warunkiem jest wiernopolowość i podobieństwo figury,

obwodu w zmniejszonej skali.

C.Elementów punktowych, do których należą skupienia i

rozproszenia drobnych plam i punktów.

-Punkt albo zostaje albo się go usuwa. Czasem jeśli punkty

pozostają w zespole, to można je łączyć i zastąpić znakiem

pojedynczym lub specjalnym.

D.Znaków specjalnych takich jak sygnatury, opisy, cieniowanie,

kreskowanie.

-znaki te muszą być zmieniane i dopasowywane do nowej skali.

Przykładem jest mapa topograficzna, która ma ustalone różne znak

i dla map w róznych skalach.

METODA CHROBAKA

Jest to metoda upraszczania linii łamanych otwartych

i zamkniętych zależna od skali mapy i sposobu prezentacji

rysunku (monitor komputera, mapa „papierowa”). W metodzie

upraszczania linii zachowana jest hierarchia jej wierzchołków i

ich topologia. Hierarchię wierzchołków linii pierwotnej określa

się z jej kształtu na podstawie tzw. ekstremów lokalnych

wyznaczanych w przedziałach zamkniętych (tworzonych z

sąsiednich wierzchołków - niezmienników procesu przekształcenia).

Pierwsze dwa wierzchołki - niezmienniki to początek i

koniec, w hierarchii o najwyższej pozycji na linii upraszczanej,

następne pary niezmienników tworzy się przy wykorzystaniu

trójkąta elementarnego. Wierzchołki początku i końca tworzą

zarazem bok podstawy trójkąta a trzeci wierzchołek wyznacza

punkt, który spełnia w trójkącie warunki:

1. długości boków są co najmniej równe najkrótszej

długości ε_j - trójkąta elementarnego,

2. wysokość ma największą z możliwych długości w

badanym przedziale.

Wyznaczony trzeci wierzchołek trójkąta to w hierarchii kolejny

niezmiennik procesu upraszczania. W ten sposób otrzymujemy

dwie pary niezmienników: początek - trzeci punkt i koniec -

trzeci punkt. Postępując analogicznie dla tych par (budując

przedziały na linii pierwotnej) tworzymy następne pary wierzchołków

- niezmienników linii upraszczanej. Koniec etapu wyboru

niezmienników - wierzchołków nastąpi wtedy gdy zachowując

kolejność wynikającą z hierarchii wierzchołków, przy użyciu trójkąta

sprawdzimy wszystkie punkty należące do linii upraszczanej.

W metodzie upraszczania linii jako wzorzec do ustalania

jej wierzchołków - niezmienników zastosowano elementarny

trójkąt, którego najkrótszą długość boku określa zależność:

ε_j = s M_j

s - miara progowa rozpoznawalności rysunku

s₁ = 0,5mm, dla rysunku mapy klasycznej

s₂ = 0,6mm, dla rysunku prezentowanego w monitorze komputera

M_j - mianownik skali mapy opracowywanej.

Etapem następnym procesu upraszczania jest

zbadanie linii pierwotnej w przedziałach utworzonych

z sąsiednich wierzchołków. Łańcuch punktów linii

pierwotnej badany jest na okoliczność, kiedy można zastąpić go:

- cięciwą utworzoną przez początek i koniec przedziału

(gdy suma boków <2ε_j );

- dwoma odcinkami łączącymi początek i koniec przedziału

z nowym pośrednim punktem (nie będącym niezmiennikiem)

leżącym na jednym z boków badanego przedziału linii

pierwotnej (gdy suma boków >2ε_j );

Aby punkt utworzyć to w przedziale zmienne niezależne przyrostów

współrzędnych punktów sąsiednich musza mieć stały znak.

W przypadku gdy różne są znaki przyrostów współrzędnych (tzn

. proces iteracyjny jest rozbieżny), łańcuch punktów przedziału

badanego linii pierwotnej po upraszczaniu zastąpi cięciwa.

Ostatnim etapem metody upraszczania linii jest ocena

dokładności procesu. Jest ona możliwa dzięki następującym faktom:

- wybór i usuwanie wierzchołków są określone jednoznacznie,

- kształt linii pierwotnej (przed generalizacją) różni się

najmniej od rzeczywistości, jest zatem znana zmienna

losowa opisująca najbardziej prawdopodobny przebieg linii,

- każde uogólnienie (uproszczenie) jest opisane wierzchołkami

linii pierwotnej,

- określone są jednoznacznie najkrótsze odległości pomiędzy

odrzucanymi punktami a pozostającymi wierzchołkami linii

pierwotnej, które to odległości są zarazem pozornymi błędami procesu.

Wykorzystując prawo przenoszenia się błędów i jeden stopień

swobody dla n - odrzucanych wierzchołków, określany zostaje

błąd średni procesu linii upraszczanej. Znając dokładność danych

przed upraszczaniem i błąd procesu można wyznaczyć, zgodnie

z prawem przenoszenia błędów, błąd danych po procesie.

W metodzie tej użytkownik ustala długość ε_j dla

opracowywanej skali 1 : M_j przez wprowadzenie do programu

mianownika skali mapy oraz jednej z wartości s_i

(i = 1, 2). Pozostałe czynności - upraszczania linii i oceny

dokładności procesu - wykonywane są automatycznie

ZNAKI KARTOGRAFICZNE to umowny zestaw znaków

używanych na mapie, służący do przedstawiania

różnych zjawisk, zdarzeń i obiektów. W zależności

od dokładności i rodzaju mapy są różne znaki.

Znaki kartograficzne przeważnie utożsamia się z

sygnaturową metodą prezentacji kartograficznej

Przykładowe znaki kartograficzne to: rzeka

(niebieska linia), las (zielona przestrzeń). Do

znaków kartograficznych zalicza się również m. in.

poziomice.

Na niezawodność rozpoznania znaków wpływają:

1. znaki najprostsze są najlepiej rozróżnialne,

2. rozróżnialność znaków się zwiększa jeśli w ich

zarysie zachowały się elementy tego samego

porządku widoczności,

3. podstawowe cechy konfiguracji znaku nie powinny

dominować nad rozróżniającymi je

cechami informatywnymi,

4. w znaku powinna mieścić się optymalna liczba

rozróżniających cech informatywnych.

Nieprzestrzeganie tych prawidłowości powoduje

pojawienie się redundancji (rozwlekłość wyrażania

i nadmiar oznaczeń) utrudniającej czytanie mapy.

Może to być redundancja merytoryczna (treść

mapy rozbudowana ponad potrzebę), sygmatyczna

(same znaki są niepotrzebnie rozbudowane) oraz

syntaktyczna (zachodzenie na siebie oznaczeń).

Na mapie mogą występować:

-znaki obrazowe-podobne do przedmiotów, w

postaci szkiców, rzutów, kładów lub schematów tych przedmiotów.

-znaki abstrakcyjne-nie podobne do przedmiotów,

jako symbole geometryczne lub dowolne, których

znaczenia na mapie musi być objaśnione.

-znaki obrazowe lub abstrakcyjne w grupach

-znaki ruchu, wartości zmian natężenia zjawiska

-znaki diagramowi, wymierzalne wg oznaczeń

zawartych w legendzie mapy

-znaki piśmiennicze tj. nazwy i skróty literowe lub litery

-znaki cyfrowe, charakteryzujące wielkość lub kolejność

1- Modelowanie w kartografii

W kartografii wynikiem modelowania danych

przestrzennych jest mapa (lub inna geowizualizacja),

która powstaje jako obrazowy zapis modelu -

najczęściej bazy danych przestrzennych, służąc

poprawnemu przekazywaniu informacji o przestrzeni.

Pojęcie modelu należy również do istoty mapy, stanowi

wręcz element składowy pojęcia mapy w szerokim

znaczeniu (A. Makowski 2006) i zawsze od cech modelu w

największej mierze zależy treść obrazu kartograficznego

Fazy Modelowania

a.projektowanie pojęciowe (konceptualne), którego

wynikiem jest pojęciowy model bazy danych - niezależny

od narzędzi, obecnie naj­częściej zapisywany jako model

encja-relacja w notacji UML (ang. Unified Modeling Language);

b.projektowanie logiczne, które układa pojęcia w struktury

bazy danych powiązane z moż­liwościami konkretnego systemu

zarządzania bazą danych (ang. DataBase Management System - DBMS);

c.projektowanie fizyczne, polegające na przetworzeniu modelu l

ogicznego bazy da­nych w zbiory danych, a w konsekwencji - na

zmaterializowaniu projektu, w którym istotne są także analizy

zaprojektowanych transakcji, ustalenie organizacji plików oraz

wprowadze­nie mechanizmów bezpieczeństwa.

2. Modele baz danych przestrzennych

Modele baz danych, czyli zbiory zasad, według

których dane są definiowane, organizowane,

przetwarzane i aktualizowane, zasad właści­wych

wybranemu systemowi zarządzania bazą danych,

podobnie jak modele wiedzy pozostają elementami

zewnętrznymi w stosunku do mode­li systemów

informatycznych i są od nich cał­kowicie niezależne.

Obecnie można wyróżnić trzy funkcjonujące w

modelowaniu geograficz­nym kategorie modeli baz danych:

1. model relacyjny, oparty o struktury tabel i odniesień między

tabelami, w którym użyt­kownik operuje danymi za pomocą

struktural­nego języka zapytań (ang. SQL),

2.model obiektowy, oparty o kategoryzację i własności obiektów

nawiązujące do postrze­gania rzeczywistości przez człowieka,

3.model obiektowo-relacyjny, najbardziej obecnie

rozpowszechniony, który zapewnia pewne własności modelu

obiektowego na platformach relacyjnych.

Model kartograficzny - znakowy przekazuje informacj

e o obiektach (zjawiskach) za pomocą ustalonych

konwencji graficznych - systemu znaków kartograficznych,

które są tu nośnikami informacji geograficznej. Jest więc

obrazem przestrzeni geograficznej, który został

przygo­towany do bezpośredniego odbioru za pomocą

zmysłów człowieka. Własności topologiczne

prezentowanych obiektów są zachowywane w sposób

pośredni - mogą być odczytywane metodą interpretacji

obrazu. Obraz ten powsta­je w wyniku redakcji

kartograficznej i nosi jej znamiona np. w postaci graficznych

korekcji, związanych z przesunięciami znaków w sto­sunku do

ścisłego położenia prezentowanych obiektów

---