Dialekty bawarskie, język bawarski, boarisch, niem. Bairisch - duża grupa dialektów górnoniemieckich, klasyfikowana przez językoznawców jako odrębny
od niemieckiego język, natomiast potocznie, ze względu na fakt, że bawarski jest głównie językiem mówionym, a jego użytkownicy posługują się w piśmie językiem niemieckim, traktowany jest często jako zespół dialektów języka niemieckiego.
Na obszarze zajmowanym przez dialekty języka bawarskiego występuje powszechna dyglosja - w mowie używany jest lokalny dialekt bawarski / austriacki, a w piśmie standardowy język niemiecki. Wielu użytkowników, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, zazwyczaj nie ma okazji posługiwać się niemieckim w mowie, chociaż uczą się go w szkole. Historycznie rzecz biorąc, język bawarski rozprzestrzenił się również na obszar dzisiejszej Austrii, wobec tego niektórzy badacze preferują nazwę "austriacko-bawarski".
Przykłady
a bissl, ebbas - nieco, trochę
äikaffa - robić zakupy
an Guadn - smacznego
Ārwad - praca
As Liasal håd se an Hàxn/Hàx brocha. - Lisa złamała nogę.
Auddo - samochód
auf Wiedaschaung - do widzenia
aus - z
Berson - osoba
biddschee - proszę
Boarischn, Bayern - Bawaria
Breezn - precel
Brod - chleb
Budda - masło
dānggschee - dziękuję
Dānggschee, des waars. - Dziękuję, to wszystko.
Della - płyta
Es is z'gloa. → To jest zbyt małe.
es - ono
es war - było
Es war rechd guad. - To było bardzo dobre.
Feia - ogień
gloa - mały
griasgood - dzień dobry
Grzegorz Markowski is an Sänga. - Grzegorz Markowski to piosenkarz.
guad - dobry
hä - cześć!, witaj!, halo, hej
hām - mieć
houch - wysoki
i - ja
i bin - jestem
I bin aus'm Boarischn. - Jestem z Bawarii.
I hå/håb a Gèid/Gòid/Göld gfundn/gfuna. - Znalazłem pieniądze.
I hōb an Dish bschdäid. - Mam zarezerwowany stolik.
i ko - mogę
i mächd - chciałbym
I mächd a Auddo miadn. - Chciałbym wypożyczyć samochód.
i muas - muszę
ja - tak
kaffa - kupować
Kakau, Káko - kakao
Kauzion - 1) kaucja, zaliczka; 2) depozyt
Kon i no a bissl a Brod hām? - Czy mogę jeszcze trochę chleba?
lāng - długo
miadn - wypożyczyć
'n Āmd - dobry wieczór
naa - nie
Naa, i mächd need. - Nie, nie chciałbym.
no - jeszcze
Oachkatzl - wiewiórka
Radio - radio
rechd - bardzo
ren - mówić
S' Boarische is a Grubbm vo Dialekt im Sidn vom daitschn Språchraum. - Bawarski to grupa dialektów używanych na południu niemieckiego obszaru językowego.
Sänga - piosenkarz, wokalista, śpiewak
Sängarin - piosenkarka, wokalistka, śpiewaczka
Schāch - Szachy
Schbuins Schāch? → Grywa Pan (Pani) w szachy?
Schogglad - czekolada
Serwus/Habèderè/Griaß Di, i bin/bî da Pèda und kumm/kimm vo Minga. - Cześć, jestem Piotr i pochodzę z Monachium.
Tschääs - jazz
Urszula Dudziak is a polnische Tschäässängarin. → Urszula Dudziak to polska wokalistka jazzowa.
wārddn - czekać
Wia houch is de Kauzion? - Jak wysoka jest zaliczka?/ Ile wynosi kaucja?/ Ile należy się zaliczki?
Wia lāng muas i'n wārddn? → Jak długo muszę czekać?
wiavui - ile
Wiavui kosd des? - Ile to kosztuje?
Wiavui kosd's Zima bro Berson? - Ile kosztuje pokój za osobę?
wo - gdzie
Wo ko ma dō äikaffa? - Gdzie tu można robić zakupy?
wōs - co
Wōs is des? - Co to jest?
Zugga - cukier
Por. niem. ein Bisschen.
Por. niem. Arbeit.
Por. niem. Lisa hat sich das Bein gebrochen.
Por. niem. Auto.
Por. niem. auf Widersehen.
Por. niem. aus.
Por. niem. Persone.
Por. niem. bitte.
Por. niem. Butter.
Por. niem. danke.
Por. niem. es.
Por. niem. es war.
Por. niem. Feuer.
Por. niem. klein.
Por. niem. grüss Gott.
Por. niem. gut.
Por. niem. haben.
Por. niem. hoch.
Por. niem. ich.
Por. niem. ich bin.
Por. niem. Ich habe Geld gefunden.
Por. niem. ich kann.
Por. niem. ich möchte.
Por. niem. ich muss.
Por. niem. kaufen.
Por. niem. lange.
Por. niem. Guten Abend.
Por. niem. nein.
Por. niem. noch.
Por. niem. Eichhörnchen.
Por. niem. Radio.
Por. niem. reden.
Por. niem. Das Bairische ist eine Gruppe von Dialekten im Süden des deutschen Sprachraumes.
Por. niem. Schokolade.
Por. niem. Hallo, ich bin Peter und ich komme aus München.
Por. niem. warten.
Por. niem wieviel.
Por. niem. wo.
Por. niem. was.
Por. niem. was ist das.
Por. niem. Zucker.