1.Formy i podst cechy podm gosp : a) Jednoosobowe przedsiębiorstwo (osoba fizycznana) b) Dział gosp pod imieniem wspólników związanych umową spółki cywilnej c) Spółka jawna d) Spółka komandytowa e) Spółka komandytowe - fikcyjna f) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością g) Spółka akcyjna h) Spółka join ventures i) Spółdzielnia Podstawowe cechy podmiolów gosp: a) Relatywnie małe nakłady niezbędne do rozpoczęcia działa b) Łatwość i szybkość dostosowania się do wymogów rynkuc) Zysk w całości należy do właściciela klory ponosi całkow działalnoić firmy d) Zdolność gromadzenia kapitału ograniczona jest wielkością zysków właściciela

2. Spółki : I Spółki cywilne; Osobowe nie posiadające osobowości prawnej, organizacja na podstawie współdziałania zawartego na piśmie umowy dwu lub więcej osób o wspólnym celu, przedsiębiorca nie jest ta spółka ale jej wspólnicy. Każdy wspólnik ma równe prawo do udziału w zyskach (stratach bez względu na wysokość wkładu, chyba że w umowie będzie to zaznaczone. Za zobowiązania odpowiadają wspólnicy całym majątkiem (wspólnym i osobistym). Majątek spółki to wkłady pieniężne lub rzeczowe (wniesione w momencie zakładania spółki) majątek uzyskany w trakcie funkcjonowania spółki i po przekroczeniu przychodów z 2 kolejnych lat netto 74000 euro - zmiana w sp jawną

II Spółki handlowe ; 1 Sp osobowe - działalność oparta na osobistej pracy wspólników w przedsiębiorstwie sp a)sp jawna - prowadzona przez 2 lub więcej wspólników odpowiadających bez ograniczenia (całym swym majątkiem osobistym za zobow wobec wierzycieli); wspólnik wstępujący do tej spółki tez odpowiada za zobow sp przed jego wstąpieniem; tworzona w drodze umowy; wspólnicy wnoszą wkłady pieniężne, rzeczowe; tworzona w celu prowadzenia przedsiębiorstwa b) sp partnerska - tworzona w celu wykonywania wolnego zawodu w sp prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą; tworzona przez wspólników-partnerów; brak osobowości prawnej; umowa sp partnerskiej zwiera określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach sp c) sp komandytowa - sp. Osobowa ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa zarobkowego albo gosp rolnego; część wspólników może nie odpowiadać wobec wierzycieli ale mogą czerpać korzyści z wkładu; przynajmniej 1 wspólnik odpowiada bezpośrednio, bez ograniczenia, całym swym majątkiem wobec wierzycieli tzw komplementarność; bardzo rzadko w Polsce d) sp komndytowo-akcyjna - w celu prowadzenia przeds pod własną firmą; co najmniej 1 wspólnik odpowiada bez ograniczeń za zobow sp, a co najmniej 1 jest akcjonariuszem; kapitał zakładowy sp co najmniej 50000 zł; ma prawo emitowania akcji; umowa sp w formie statutu(skh określa jej wartość); nie wsyt sama komandytowa

2 SP KAPITAŁOWE - podstawą działania kpitał złożony z akcji (sp akcyjna)lub 2 udziałów (sp Z.O.O)dopowiadają one za zobow sp swoim kapitałem

a) sp Z.O.O - może być tworzona przez 1 lub więcej osób; forma organizowania małych i średnich przedsiębiorstw przez ograniczoną liczbę wspólników którzy wnoszą wkłady kapitałowe co do wysokości których ponoszą odpowiedzialność przed wierzycielami; wspólnicy którzy wchodzą w skład zarządu odpowiedzialność nieograniczona; kapitał zakładowy spółki minimum 850000 zł; spółka ma osobowość prawną b) sp akcyjna - przez 1 lub więcej osób nie tylko w celu gosp; posiada z reguły większy kapitał minimum 500000 zł; podstawą działania sp kapitał akcyjny dzielony na akcje; za zobow spółka odpowiada tylkko swoim majątkiem bez osobistej odpowiedzialności akcjonariuszy

3 SP KAPITAŁOWE Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO - osoby z kraju i zagranicy w celu uzyskania dochodów z prowadzonej działalności gosp na terytorium Polski; osoby z zagranicy mogą tworzyć tylko spółkę Z.O.O lub akcyjne z siedzibą w Polsce; w przypadku gdy 50% udziałów zagranicznych to wymagana zhoda odpowiednich ministerstw na zakup nieruchomości

SPÓŁDZIELNIE - dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób o zmiennym skladzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym które prowadzi wspólną działalność gosp powstaje w drodze założenia jej przez członków-założycieli i wpisania do rejestru sądów rejonowych; organami samorządu spółdzielni są: walne zgromadzenie członków, rada nadzorcza i zarząd spółdzielni; założyciele uchwalają status spółdzielni; członek spółdzielni musi wnieść wpisowe (pokrywanie strat do wniesionych udziałów)

4. Charakterystyka funkcji i zasad rachunkowości: a) F informacyjna, wyrażająca się tym,że rachunkowość tworzy i dostarcza kierownictwu jednostki gospodarczej informacji o stanie i zmia­nach środków gospodarczych (aktywów) i finansujących je kapitałów-funduszów (pasywów), o kształtowaniu się przychodów, kosztów, zysków i strat. b) F kontrolna umożliwia za pomocą odpowiednich środków i reguł postępowania bieżącą kontrolę ruchu środków pieniężnych i rzeczowych składników majątku, rozrachunków z kontrahentami; umożliwia konfrontację stanu faktycznego składników majątku i źródeł ich pochodzenia ze stanem wynikającym z ksiąg.

c) F sprawozdawczo-analityczna: polega na sporządzaniu sprawozdań (zestawień liczbowych) przekazywanych różnym użytkowni­kom; informacje z rachunkowości są przedmiotem analizy sytuacji i wyni­ków jednostki. d) F dowodowa: polega na prowadzeniu rachunkowości i archiwizowaniu jej urządzeń w sposób umożliwiający przedstawienie do­kumentów, ksiąg i sprawozdań finansowych na żądanie odpowiednich or­ganów jako wiarygodnych dowodów w postępowaniu sądowym i podat­kowym.

Metody poznawcze rachunkowości, wyróż­niające się spośród różnych działów ewidencji:

a) M podmiotowa: polega na tym, że pomiar, rejestracja i interpretacja zjawisk gospodarczych oraz stan środ­ków gospodarczych odnosi się tylko do jednej wyodrębnionej organizacyj­nie, majątkowo i prawnie jednostki b) M bilansowa: wyraża się w dwustronnym, równoważącym ujmo­waniu środków gospodarczych i wszystkich zjawisk gospodarczych w danym podmiocie c) M momentów i okresów sprawozdawczych: pozwala na ścisłe liczbowe określenie w dowolnym momencie wielkości majątku znajdują­cego się w dyspozycji jednostki i źródeł jego pochodzenia, a także rozmiarów procesów gospodarczych d) M grupowania: polega na grupowaniu poszczególnych zdarzeń i procesów gospodarczych według wyróżniających je cech wspólnych w przeznaczonych do tego celu urządzeniach księgowych oraz według za­sad określonych w przepisach prawa

Zasady rachunkowości, określane często zasadami nadrzędnymi:

1)Z ciągłości: polega na stosowaniu z okresu na okres (w sposób ciągły) identycznych rozwiązań i przyjętych zasad rachunkowości w celu zapewnienia porównywalności danych i informacji liczbowych: zasad ewi­dencji księgowej i metod wyceny, zasad amortyzacji, zasad ustalania wy­niku finansowego 2) Z kontynuacji działania: oznacza, że w dającej się przewidzieć przyszłości jednostka będzie prowadzić swoją działalność w niezmienio­nym istotnie zakresie, tzn. nie ograniczy istotnie swej aktywności gospo­darczej, nie ulegnie likwidacji, nie sprzeda zakładów, działów produkcyj­nych itp. 3) Z memoriału: według której w księgach rachunkowych należy ujmować i zaliczać do wyniku finansowego wszystkie przychody i koszty związane z tymi przychodami, niezależnie od terminu wpływu należności i zapłaty zobowiązań 4) Z periodyzacji: która wymaga podziału zdarzeń gospodarczych na okresy i ujmowania wyników działalności za dany okres. Stosowana jest w związku z potrzebą zapewnienia współmierności przychodów i związa­nych z nimi kosztów w okresie sprawozdawczym (miesiącu). 5) Z ostrożności: wiąże się z konieczno­ścią takiej wyceny aktywów i pasywów podmiotu, aby nie został znie­kształcony wynik finansowy. Poszczególne aktywa i pasywa wycenia się według rzeczywiście poniesionych cen zakupu (nabycia) lub kosztów wytworzenia, nie wyższych od cen sprzedaży netto 6) Z wyższości treści nad formą: oznacza, że jednostki mają obo­wiązek stosować zasady rachunkowości w sposób prawidłowy, zapew­niając rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego.

7) Z istotności: wymaga takiego zorganizowania ewidencji i wyka­zywania w sprawozdaniach finansowych wyłącznie takich informacji, któ­re mają istotne znaczenie dla oceny sytuacji majątkowej, finansowej, wyni­ku finansowego i rentowności jednostki oraz dla podejmowania decyzji. Pominięcie lub zniekształcenie tych informacji może negatywnie wpłynąć na decyzje ekonomiczne 8) Z współmierności: polega na tym, że w księgach rachunkowych bieżącego okresu wykazuje się przychody i współmierne dla osiągnięcia przychodów koszty, zarówno już opłacone, jak i przypadające na dany okres, lecz jeszcze niezapłacone. 9) Z wiernego obrazu: zgodnie z którą rachunkowość jednostki gospodarczej powinna dać wierny obraz sytuacji finansowej i dokonań podmiotu 10) Z zakazu kompensat: oznacza konieczność oddzielnego wyka­zywania wartości różnych, co do rodzaju aktywów i pasywów, przycho­dów i kosztów związanych z nimi oraz zysków i strat nadzwyczajnych. 11) Z nominalizmu: oznacza, że nie przewiduje się uwzględniania skutków inflacji przez na przykład skorygowanie wyniku finansowego przed jego opodatkowaniem i uzupełnienia kapitału własnego do wartości z początku roku.

5.*Chodzi o ujęcie bilansowe majątku, *Aktywa trwałe(zużywają się stopniowo, powyżej 12 miesięcy), obrotowe(wykorzystane są do 12 miesięcy, zużywają się w cyklu operacyjnym, należą: zapasy, inwestycje krótkoterm, rozliczenia; przyczyniaja się do powstawania przychodów jednostki gosp), *Należności - sumy należne jednostce z tytułu sprzedaży, usług

Prezentacja aktywów w bilansie - oparta jest na zasadzie płynności finansowej; najmniej płynne są aktywa trwałe ; płynność finansowa - kolejność zamiany aktywów na środki pieniężne

*Płynność akt trwałych -

*Opis amortyzacji - koszt z tytułu zużycia śr trwałego;

6. Rzeczowe aktywa trw; sposób określania k z tytuł ich zużycia : amortyzacja

7.Środki trwałe - zużywają się stopniowo, są wyceniane według wartości początkowej (oznacza to ewidencję środków trwałych na stanie)

Kategorie wyceny:

a) cena nabycia (c. zakupu[cena zafakturowania w fakturze zakupu] + k. zakupu[k załadunku, transportu, opłaty materialne] + k przystosowania śr trwałego do używania[k montaży , obudowy-muszą być poniesione na pracę])

b) k wytworzenia śr trwałego [wyst w prz6ypadku kiedy jednostka wytwarza śr trwały]

c) c rynkowa [może być podstawą wyceny śr trwałego, inaczej c rywalizacji, sprzedaży tkiego samego śr trwałego na danym obszarze i w danym czasie

WP=WARTOŚĆ BRUTTO W bilansie - Wartość netto - (WP-umorzenie)

8.Metody amortyzacji: a) równomierne (w każdym roku używana wartość śr trwałego jest taka sama) b) nierównomierne - szybsze lub wolniejsze odpisy amortyzacyjne: *m progresywna - w miarę postępującego czasu wzrastają koszty amortyzacyjne; na początku są niższe, a potem wzrastają *m degresywna - dokonanie szybszych odpisów amortyzacyjnych; na początku są wyższe a potem maleją

9. Aktywa obrotowe: stanowią tę część aktywów jednostki, które są prze­znaczone do zużycia (w przypadku aktywów rzeczowych) lub są płatne i wymagalne (w przypadku należności i aktywów finansowych) w ciągu 12 miesięcy. Przepływ rzeczowych aktywów obrotowych odbywa się w ramach jednego cyklu operacyjnego. Cykl operacyjny rozpoczyna przeistoczenie się środków pieniężnych w fazie zaopatrzenia w surowce i materiały potrzebne do wykonania produk­tów i usług. Surowce i materiały w kolejnej fazie cyklu - produkcji - przeistaczają się w produkty gotowe i w wykonane usługi. W następnej fazie cykłu pod­legają one zbytowi i przeistaczają się albo w gotówkę (sprzedaż gotówko­wa), albo w należności (sprzedaż kredytowa). Ostatnią fazą cyklu jest in­kaso należności w wyniku czego przeistaczają się one na końcu w środki pieniężne.

10. Charakterystyka zasobów jednostki w ujęciu finansowym: zasoby w uj finans jednostki to pasywa w postaci: kapitałów własnych (*kapitały pierwotnie zgromadzone: kapitał zakładowy, właścicieli, fundusz udziałowy, założycielski; *k samofinansowania: wypracowane w trakcie działalności : kap zapasowy, rezerwowy, fundusz zasobowy, przedsiębiorstwa; *zysk wygospodarowany przez jedn ), zobow (* kredyty bankowe i pożyczki, zobow z tytułu dóbr i usług, rezerwy)

11. Leasing - inaczej wynajmować, wydzierżawić;

a) L finansowy - umowa w której finansujący będący właścicielem przedmiotu leasingu przekazuje go na podstawie umowy korzystającemu który po zakończeniu umowy może stać się właścicielem danego przedmiotu

b) L operacyjny - forma dzierżawy środka trwałego przez czas trwania umowy

12. Kategorie cen - 1) CENA NABYCIA : obejmuje cenę zakupu (kwotę należną sprzedającemu), pomniejszoną o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy i powiększoną o obciążenia o charakterze publicznoprawnym w przypadku importu oraz o koszty bezpośrednio związane z zakupem obejmuje także koszty transportu, załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrolu a obniżona o rabaty opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. 2) KOSZT WYTWORZENIA PRODUKTU : obejmuje koszty bezpośrednio związane z produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednich które są związane z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie związane z wytwarzanym produktem obejmują: • Materiały bezpośrednio zużyte na wytworzenie produktu. • Koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją (w tym place bezpośrednie i przypadające na nic koszty ubezpieczeń społecznych) • Inne Koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca w jakich znajduje się w dniu wyceny. Uzasadnioną cześć kosztów pośrednich stanową: Zmienne pośrednie koszty produkcji 3) CENA SPRZEDAŻY NETTO : za którą, przyjmuje się cenę sprzedaży danego składnika aktywów możliwą do uzyskania na dzień bilansowy bez podatku od towarów i usług i pod akcyzowego*pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia *pomniejszona o koszty zwiazane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży *a powiększona o należną dotację przedmiotową 4) WARTOŚĆ GODZIWA: - stanowi kwotę, za jaka. dany składnik aktywów mógłby zostać: wymieniony, a zobowiązaniami uregulowane na warunkach transakcji rynkowej (pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi niepowiązanymi ze stronami)

5) CENA RYNKOWA: *c. rynkową aktywów finansowych posiadanych przez jednostkę oraz zobowiązań finansowych, jakie jednostka zamierza zaciągnąć stanowi zgłoszona na rynku bieżąca oferta kupna, *natomiast c. rynkową aktywów, które jednostka zamierza nabyć oraz zaciągniętych zobowiązań finansowych, stanowi zgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży 6) TRWAŁA UTRATA WARTOŚCI: następuje wtedy gdy , gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jedn składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych * dokonuje się wówczas odpisu aktualizującego do ceny sprzed netto a w przypadku jej braku do wart godziwej 7) KWOTA WYMAGAJĄCA ZAPŁATY 8) WARTOŚĆ NOMINALNA

13. Wyceny materiałów i towarów

- stosujemy c zakupu i c nabycia

- ewidencja rozchodów mat i towarów

Uproszczone metody wyceny: a) M Fifo b) M Lifo - ceny z ostatniej dostawy

C przeczytne - ceny średnioważone

14. Inwentaryzacja : spis z natury, jest prowadzony aby uzgodnić stan rzeczywisty majątku, jeśli jest mniejszy niż w księgach rachunkowych - Cel inw. - jest prowadzona aby zapisy w księgach rachunkowych doprowadzić do rzeczywistego obrazu

15. Zmiany są dokonywane poprzez operacje gospodarcze: aktywne, pasywne, aktywno-pasywne

16. Charakt dokumentacji dział gosp stanowiącej dowody księgowe: dokumentacja księgowa powinna odpowiadać wymogom określo­nym przez Ustawę o rachunkowości, zgodnie z którą za prawidłowy uzna­je się dokument (dowód księgowy):

1) stwierdzający fakt dokonania operacji gospodarczej, zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem,2) zawierający co najmniej następujące dane: określenie rodzaju dowodu; określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej; opis operacji oraz jej wartość; datę dokonania operacji, oraz datę sporządzenia dowodu; podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki majątkowe; dekretację (sposób ujęcia dowodu w księgach rachunkowych) wraz z odpisem osoby jej dokonujących.

17. Kontrola dok księgowych : Każdy dowód księgowy, przed przekazaniem go do księgowania , musi być skontrolowany pod względem • merytorycznym • formalnym • rach Kontrola merytoryczna polega nasprawdzeniu celowości, prawidłowości i zgodności przebiegu operacji gosp z przepisami prawa oraz sprawdzeniu uprawnień komórki lub os do wystawienia danego dowodu Kontrola formalna - polega na spraw czy dany dowód zawiera wszystkie wymagane elementy Kontrola rach - polega na spraw czy wszystkie dział są prawidłowo wykonane i czy nie zawierają błędów rach Zasady kontroli i obiegu dowodów księgowych są wewnętrznie uregulowane przez regulamin(instrukcję) kontroli i obiegu dowodów księgowych.

18. Charakterystyka ksiąg rachunkowych: Księgi rachunkowe są jednyrn z elementów systemu rachunkowości jednostki gospodarczej, który obejmuje zakładowy plan kont, zakres do­kumentacji tworzącej księgi rachunkowe, zasady otwierania i zamykania ksiąg rachunkowych, zasady prowadzenia ewidencji księgowej, miejsce pro­wadzenia ksiąg rachunkowych oraz ochronę danych ewidencji księgowej.

- dziennik: służy do ujęcia operacji gospodarczych, które wystąpiły w danym okresie sprawozdawczym, w porządku chronologicznym. Pod­stawą zapisów są sprawdzone i zaakceptowane dokumenty źródłowe.

- księga główna: prowadzi ewidencję syntetyczną, którą tworzą konta syntetyczne, określone w zakładowym planie kont jednostki. Na tych kontach dokonuje się zapisów operacji gospodarczych, zarejestrowa­nych uprzednio lub równocześnie w dzienniku, w porządku systematycz­nym, zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.

- księgi pomocnicze: uszczegółowiają zapisy dokonane na kontach księgi głównej. Zapisy na kontach ksiąg pomocniczych prowadzi się w uję­ciu systematycznym z zachowaniem chronologii.

- zestawienie obrotów i sald księgi głównej oraz sald ksiąg pomocniczych: sporządzane jest na podstawie zapisów na kontach księgi głównej na koniec każdego miesiąca (ujmuje się tu symbole lub nazwy kont, salda początkowe kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za miesiąc i narastające od początku roku obrotowego, salda na koniec miesiąca, sumę sald początkowych

- wykaz składników aktywów i pasywów - inwentarz: szczegółowy wykaz składników majątkowych jednostki (aktywów i pasywów) zestawiony zgodnie z wynikami inwentaryzacji.

19. Rodzaje działalności w jedn gosp: I Eksploatacyjna-stanowi zasadniczą funkcję i podstawę istnienia firmy: *działalność operacyjna(wytwórcza, budowlana, usługi, handel) np. wyplata wynagrodzeń, zakup surowców lub towarów, sprzedaż towarów, wpłata należności *pozostała dział operacyjna (sprzedaż i likwidacja śr trwalych, odpisy śr trw w budowie, likwidacja warości niematerialnych i prawnych itd.) *dział finans - polega na zaangażowaniu śr w obrót papierami wart lub lokata w banku *straty i zyski nadzw II Dział inwestycyjna - wydatkowanie kap wł lub obcych na nabycie, wytworzenie oraz ulepszenie śr trw (naprawy, remonty, przebudowy, rozbudowy itd.)

III Dział finans-wyodrębniona - pokrywana ze środków przeznaczonych na specjalne działanie np. dofinansowanie wypoczynku dzieci, wyjazdów urlopowych, dział sportowo-rekreacyjna, pomoc pracownikom w biedzie (zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, fundusz załogi )

20. Pojęcie kosztów i odniesienie do rodz dział gosp: Koszty - wyrażone w pieniądzu zużycie śr trw, mat, paliwa, energii, usług, czasu pracy, oraz niektóre wydatki nie odzwierciedlające zużycie, których rezultatem jest efekt rzeczowy produkt lub usługa. Ogół kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej: a) koszty działalności operacyjnej: koszty proste związane z prowadzeniem podstawowej działalności gospodarczej (handlowej, produkcyjnej i usługowej) , b)pozostałe koszty operacyjne: koszty związane ze sprzedażą, likwidacją środków trwałych, nieplanowa­ne odpisy amortyzacji oraz wartość netto sprzedawanych i darowanych środków trwałych; koszty odpisanych środków trwałych w budowie, które nie dały zamierzonego efektu; koszty likwidacji wartości niematerialnych i prawnych; odpisane należności przedawnione, umorzone i nieściągalne; utworzone rezerwy na spodziewane straty, c) koszty operacji finansowych: skła­dające się w szczególności z odsetek i prowizji od zaciągniętych kredytów i pożyczek, z odsetek za zwłokę w zapłacie

21. Klasyfikacja kosztów: 1 Wg rodzajów obejmuje koszty proste, dotyczące zużycia materiałów i energii, usług obcych, wynagrodzeń, świadczeń na rzecz pracowników itp.

2Wg ich strukt wewn: a) k proste, składające się z jednego rodzaju kosztu, który nie może być w danej jedn gosp rozłożony na elementy proste, np. amortyzacja, wynagrodzenia, usługi obce. b) k złożone, obejmujące kilka rodzajów kosztów, np. koszty włas­nych usług transportowych, koszty własnych usług remontowych, koszty wytworzenia własnej energii.

3 Wg zwykłej dział operacyjnej: a) k działalności podstawowej, stanowiącej główny przedmiot działalności gospodarczej jednostki (produkcja, usługi, handel),

b) k działalności pomocniczej, obejmującej przede wszystkim usłu­gi dla działalności podstawowej i zarządu oraz na potrzeby bytowe i socjalne pracowników,

c) k ogólnego zarządu, związane z organizacją, kierownictwem i obsługą całej działalności gospodarczej jednostki, d) k sprzedaży, ponoszone w związku ze sprzedażą produktów, towarów i materiałów 4Wg sfer działalności (celu poniesienia): a) k zakupu, ponoszone w związku z zakupem materiałów i towa­rów; b) k produkcji obejmują koszty działalności podstawowej (bezpo­średnie i wydziałowe) polegającej na wytwarzaniu wyrobów;

c) k sprzedaży, które dotyczą obsługi zbytu w tym: kos/ty reklamy, udziału w targach, opakowań zbiorczych. 5 Wg stopnia ich zależności od wielkości produk­cji:

a) koszty stale np.amortyzacja budynków, koszly oświetlenia, ogrzewania, koszty stałe­go personelu; b) koszty zmienne np. zużycie surowców, opakowań bezpo­średnio związanych z produktem. 6 Wg sposobu ich odnoszenia na wytwarzane pro­dukty: a)k bezpośrednie, które na podstawie pomiaru lub dokumentów źródłowych można zaliczyć na produkty lub ich rodzaje, np. materiały bezpośrednie, płace bezpośrednie, obróbka obca;

b) k pośrednie, które dotyczą kilku lub wszystkich produkowanych wyrobów i usług; Do kosztów pośrednich zali­cza się: koszty wydziałowe (warsztatowe), koszty zakupu materiałów oraz koszty sprzedaży.

7 Ze względu na ich związek z osiągniętymi przycho­dami: a) k uzyskania przychodów, które zgodnie z obowiązującymi prze­pisami w sprawie podatku dochodowego są ponoszone przez jednost­kę na działalność prowadzoną w celu uzyskania przychodów (np. od­pisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, czyli odpisy amortyzacyjne, w granicach określonych przepisami, zużycie materiałów do produkcji wyrobów itp.); b) wydatki i k nie stanowiące k uzyskania przychodów, przepisy podatkowe wymieniają grupę kosztów, które nie można uznać za koszty obniżające wysokość dochodu (np. wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych, jeżeli środki te podlegają odpisom z tytułu zużycia, wydatki na wykup obligacji, kary i grzywny wraz z odsetkami itp

22. Koszty w układzie rodzajowym : I k rodzajowe-takie składniki kosztów które w danym podmiocie nie mogą ulec dalszemu podziałowi; pierwotne jednorodne składniki k będące dla danej jedn elementami procesu pracy RODZAJOWY UKŁ K: 1. zużycie mat i energii 2. usługi obce 3. pod i opłaty 4. wynagrodzenia 5. ubezp społ i inne świadczenia 6. amortyzacja 7.pozostałe koszty rodzajowe

23. Klasyfikacja k w ukł kalkulacyjnym:

24. Charakteryzacja kosztów w układzie kalkulacyjnym: polega ona na rozliczeniu lub podziale kosztów ogółem na jednostkę wytworzonych i sprzedanych produktów, służy ona także do wyliczania zysku jednostkowego i ceny produktów; wyróżniamy kalkulację wstępną (planową)- sporządzana jest przed rozpoczęciem określonej produkcji, nabyciem partii towaru czy przyjęciem zamówienia na wykonanie usługi; kalkulacja wynikowa obejmuje faktyczne koszty

25. Metody kalkulacji kosztów: podziałowa: prosta - ma zastosow. w jednostkach, które wytwarzają masowo lub seryjnie; polega na podzieleniu kosztów ogółem poniesion. w danym okresie przez il. wyproduk. w tym samym okr. produktow.; w przypadku, gdy produk. jednego wyrobu nie została zakończona przelicza się wówczas produkcję nie zakończoną na gotową uwzględniając stopień (%) przetworzenia tej produkcji (np. 800 szt. + (400 szt.* 50%)); współczynnikowa - jeżeli jednostka wytwarza 2 lub więcej zbliżone do siebie produkty z tych samych materiałów i przy zast. Tej samej lub podob. Technologii to całość kosztów odnosi się na 1 wspólną jednostkę ewidencją. Metodę tę wykorzystuje się do podziału kosztów na ostateczne nośniki. W tym celu wyznacza się współczynniki przeliczeniowe do obliczania kosztu jednostkowego przeliczonych ilości poszczególnych produktów.

podziałowa odjemna - istota tej kalkulacji jest to, że ogranicza się rachunek kalkulacyjny do wyrobu lub wyrobów uznanych za główny cel prowadzonego procesu wytwórczego. a więc stanowiących odrębną jednostkę kalkulacyjną. Wytworzone produkty różnią się cechami zewnętrznymi lub właściwościami użytkowymi, przy czym niemożliwe jest wytworzenie produktu lub produktów podstawowych bez równoczesnego wytworzenia innych produktów mających zwykle charakter produktów ubocznych.

Kalkulacja doliczeniowa - polega na ustaleniu kosztów bezpośrednich jednostki produktu na podstawie dokumentów źródłowych i doliczeniu do nich kosztów pośrednich za pomocą umownych kluczy kalkulacyjnych. Kluczami tymi są:

przy rozliczaniu kosztów wydziałowych podstawą podziału są płace bezpośrednie. przy rozliczaniu kosztów zarządu podstawą podziału są płace bezpośrednie lub techniczny koszt wytworzenia,

przy rozliczaniu kosztów sprzedaży podstawą podziału jest ilość sprzedanych produktów lub całkowity koszt wytworzenia. Kalkulacja doliczeniowa ma zastosowanie przy produkcji jednostkowej i różnorodnej.

27. Przychody jedn gosp: Przychód - należna lub uzyskana kwota z tytułu sprzedaży (przeniesienie przez sprzedającego na kupującego wszelkich uprawnień do dysponowania przedmiotem tranzakcji w zamian za zapłatę) I Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi są zasadniczą grupą przy­chodów. W przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych są to przy­chody ze sprzedaży wyrobów i wykonanych usług, traktowanych wspól­nie jako przychody ze sprzedaży produktów; a) przychody ze sprzedaży produktów dotyczą sprzedaży wyrobów go­towych, półfabrykatów, usług oraz robót.

b) rzychody ze sprzedaży towarów powstają w placówkach handlowych. c) przychody ze sprzedaży materiałów wynikają z potrzeby zagospoda­rowania nadmiernych i zbędnych zapasów II Pozostałe przychody operacyjne, powstają nieregularnie i nie są zwią­zane bezpośrednio ze zwykłą działalnością jednostki np. - przychody ze sprzedaży i likwidacji środków trwałych, wartości niema­terialnych i prawnych, środków trwałych w budowie, - przedawnione, umorzone i nieściągalne zobowiązania i kredyty bankowe,- przychody ze sprzedaży złomu i odpadów zaniechanej produkcji,

III Przychody finans np. - dywidendy z tytułu udziału w innych jednostkach, - przychody ze sprzedaży udziałów i papierów wartościowych, - prowizje od udzielonych pożyczek oraz odsetki od pożyczek i należno­ści, w tym także odsetki za zwłokę w zapłacie,- oprocentowanie lokat i środków na rachunkach bankowych,- odsetki od obligacji obcych,- dodatnie różnice kursowe.

28. Koszty uzyskania przych; określić ich związek z przych w poszczególnych kateg: Podział k ze wzg na ich związek z osiągniętymi przych *koszty uzyskania przychodów, które zgodnie z obowiązującymi przepisami w sprawie podatku dochodowego są ponoszone przez jednostkę na działalność prowadzoną w celu uzyskania przychodów (np. odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, czyli odpisy amortyzacyjne, w granicach określonych przepisami, zużycie materiałów do produkcji wyrobów itp. *wydatki i koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, przepisy podatkowe wymieniają grupę kosztów, które nie można uznać za koszty obniżające wysokość dochodu (np. wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych, jeżeli środki te podlegają odpisom z tytułu zużycia, wydatki na wykup obligacji, kary i grzywny wraz z odsetkami itp.). Podział kosztów na koszty uzyskania przychodów oraz na koszty i wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów jest podziałem w wysokim stopniu umownym, zależnym od przepisów podatkowych.

29. Wynik finansowy: w rozumieniu potocznym = dochód tym samym jako podstawę opodatkowania przyjmuje się wynik netto wykazany w bilansie ZASADY USTALANIA: w ustawie o rach : przychody - koszty własne = wynik finansowy; w ust o podatku dochodowym : przych opodatkowane-koszty uzyskania k opodatkowanych = dochód; KATEGORIE a) wynik ze sprzed : przychody ze sprzed produktów towarów i materiałów - koszty wytworzenia sprzed produktów oraz wartość sprzed towarów i materiałów b) wynik z dział operacyjnej: zestawienie różnicy między pozostałymi przychodami operacyjnymi a pozostałymi k operacyjnymi z wynikiem ze sprzed c) wynik z dział gosp: zestawienie porównania przych i k finans z wynikiem z dział operacyjnej d) wynik finans brutto : zestawione na koniec okresu k i straty nadzwyczajne oraz przych i zyski nadzw f) wynik finans netto: wynik finansowy brutto - obowiązkowe obciążenia wyniku finans (gł podatek doch)

30. Rodzaje i formy opodatkowania dział gosp : Do podatków obciążających działalność gospodar­czą zaliczyć można tylko te, które mają wpływ na decyzje podejmowane w związku z działalnością gospodarczą i to zarówno w płaszczyźnie orga­nizacyjnej (np. w zakresie wyboru form organizacyjno-prawnej), jak i w płaszczyźnie funkcjonalnej (np. w zakresie wyboru kierunków inwesto­wania, źródeł finansowania) a) Podatki, których podatnikami są wyłącznie osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą i wspólnicy spółek osobowych (podatek do­chodowy od osób fizycznych, zryczałtowany podatek dochodowy od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne). b) wyłącznie osoby prawne (podatek do­chodowy od osób prawnych). c) przedsiębiorcy, niezależnie od formy organizacyjno-prawnej (np. podatek od towarów i usług, podatek akcy­zowy, podatek od nieruchomości, podatek od środków transportu, po­datek leśny, podatek od czynności cywilnoprawnych).

31. Formy opodatkowania doch podm gosp: Systm podatkowy jest ważnycm elementem funkcjunowania jednostek gosp w państwie. Do podatków obciążających działalność gospodarczą zaliczyć można tylko te, które maja wpływ na decyzje podejmowane w związku z dzielnością gospodarcza w płaszczyźnie organizacyjnej jak i funkcjonalnej. Można wyróżnić następujące podatki: 1. podatki, których podatnikami są wyłącznie osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą i wspólnicy spółek osobowych • podatek dochodowy od osób fizycznych • podatek zryczałtowany dochodowy od n;(;któryc!i przychodów osiąganych przez osoby fizyczne 2. podatki, których podatnikami są wyłącznie osoby prawne • podatek dochodowy od osób prawnych

3. podatki, których podatnikami są przedsiębiorcy, niezale/.nic od ibmiy organizacyjno prawnej

• podatek od towarów i usług • podatek akcyzowy • podatek od nicmchoniości • podatek od środków transporiu » podatek leśny • podatek od czynności cywilno - prawnych

32. Zasady opodatkowania doch od os fizycznych: Ma on charakter podatku państwowego, częściowo zasilający również budżety samorządo­we. Obejmuje zasięgiem wszystkie dochody osiągane przez osobę fizyczną z wyjątkiem dochodów pochodzących z następujących źródeł: 1) działalności rolniczej z wyjątkiem działów specjalnych; 2) gospodarki leśnej; 3) podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn; 4) wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy; 5) przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyni­ku ustania lub ograniczenia wspólnoty majątkowej.

33. Zasady opodatkowania os prawnych: Podatek ten obejmuje także osiągające dochody jednostki organizacyj­ne nieposiadające osobowości prawnej, z wyłączeniem spółek osobowych (cywilnych, jawnych i komandytowych). Przedmiotem tego pod jest dochod, bez względu na rodzaj źródła przychodu, osiągnięty w roku podatkowym, z wyłaczeniem dochodów zwolnionych . Podmiotami tego podatku są podatkowe grupy kapitałowe, składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego i utworzone na podstawie art. dla ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatkowa grupa kapitałowa, spełniająca warunki sformułowane przez ustawę, może rozliczać się z dochodu stanowiącego nadwyżkę sumy do­chodów wszystkich spółek nad sumą ich strat.

34. Zryczałtowane formy opod doch : I Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: pobera się go od uzyskanego przych z dział gosp, bez pomniejszania przyh o koszt jego uzyskania, nie istotne jest czy podatnik prowadzi daiał doch i jaka jest jej rentowność II Karta podatkowa: wys pod doch nie jest uzależniona ani od przych ani od doch, jest to pod doch o stałej wys ustalonej kwotowo

35. Zasady opodatkowania towarów i usług : a) podatnikami tego pod są os fizyczne, jedn prawne oraz organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej które wykonują czynności podlegające opodatkowaniu: 1) sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium RP 2) eksport i import towarów i usług; 3) świadczenie usług oraz przekazanie i zużycie towarów na potrzeby reprezentacji i reklamy; 4) przekazanie przez podatnika towarów oraz. świadczenie usług na po­trzeb)' osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowią­cych osób prawnych, członków stowarzyszeń oraz zatrudnionych przez niego pracowników i byłych pracowników; 5) zamiany towarów, zamiany usług oraz zamiany usług na towar i towaru na usługę; 6) wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za wierzytelności; 7) wydania towarów lub świadczenia usług '.v miejsce świadczeni?, pie­niężnego; 8) darowizn towarów; 9) świadczenie usług bez pobrania należności; 10) wydanie towarów lub świadczenie usług w zamian za czynności nie podlegające opodatkowaniu

36. Co to jest podatek akcyzowy : akcyza zaliczana jest do specjalnych podatków obrotowych o charakterze konsumpcyjnym wyst przy zakupie ściśle określonych dóbr zwłaszcza luksusowych; akcyza charakt łatwością poboru i wysoką wydajnością fiskalną. Podatek akcyzowy jest jednofazowy nie podlega potrąceniu. Dotyczy towarów które charakteryzują się zazwyczaj niskimi kosztami wytworzenia ale osiągają wysoką wartość rynkowa. Przedmioty opodatkowane : paliwa, samochody, alkohol, papierosy, broń, sprzęt elektroniczny. Podmiotami obciążonymi są wyłącznie producenci i importerzy. Akcyza nie podlega zwrotowi

37.Dokumentacja podatkowa i jej zakres jedn. gosp.: *wszystkie osoby prawne oraz duże firmy prowadzone przez osoby fizyczne, których obroty za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800000 euro zobowiązane są do prowadzeni ksiag rach na podst których ustalane jest zobow podatkowe. Podatnicy prowadzący księgi przychodów i rozchodów dokonują w niej zapisów pojedynczych operacji gosp, przych oraz k ich uzyskania i na tej podst rozliczają się z pod doch *małe firmy których obroty są niższe niż 800000euro zwolnione są z prowadzenia ksiąg rachunkowych

38. Obowiązki podatnika wobec pod VAT: I ewidencja : rejestr zakupów krajowych na podst faktur vat:towary i usługi zaliczone do śr trw; zakupy pozostałe np. materiały, towary a) deklaracja podatkowa dla podatku od tow i usług VAT-7a : *wart zakupów i pod naliczony przy zakupach tow i usług zaliczanych u podatnika do śr trw z podziałem na: zakupy opodatkowane związane wyłącznie z sprzed opodat i zakupy opodat związ ze sprzed zwolnioną z pod i opodat *wartość zakupów pozostałych (mat, tow) i pod naliczony z podziałem na zakupy opodatkowane związane wyłącznie z sprzed opodat i zakupy opodat związ ze sprzed zwolnioną z pod i opodat

39. Rodzaje sprawozdań finansowych: a)bilans - podst dokument finansowy; przedstawia stan majątkowy w określonym dniu; zestawienie aktywów-zasobów rzeczowych i pasywów-źródeł finansowania zasobów rzeczowych; sporządzany jets na koniec roku obrotowego b) rach zysków i strat - inf o finans wynikach dział gosp; jest uzupełnieniem bilansu i wskazuje źródła powstania majątku; w rach zysk i strat wynik finans ustala się na 5 poziomach: I-wynik brutto ze sprzed II-wynik netto ze sprzed III-wynik z dział operacyjnej IV-wynik dział gosp V-wynik netto

c) rach przepływów pieniężnych - sprawozdanie o charakt dynamicznym; zawiera 2 kategorie: wpływy i wydatki ; pozwala stweirdzić w jakich dziedzinach powstaje najw śr pieniężnych

d) zestawienie zmian w kapitale własnym - zawiera inf o zmianach składników kapitału wł za bieżący i poprzedni rok obrotowy; sporządzany przez jedn zobow do sporządzania rach przepływów pieniężnych e) sprawozdanie z dział jedn w ciągu roku obrotowego - sporządzany przez sp kapitałowe, tow ubezp wzajemnych, spółdzielnie oraz przed państwowe

40. Parametry oceny sytuacji finans i majątkowej firmy :*analiza bilansu w ukł pionowym - polega na ustaleniu i ocenie struktury aktywów i pasywów i ma na celu zbadanie dynamiki i struktury poszczególnych pozycji akt. i pas.Analiza pionowa pozwala zaobserwować znaczenie poszczególnych pozycji w sprawozdaniu poprzez wykazanie ich udziału w ogólnej sumie *analiza bilansu w ukł poziomym - polega na porównywaniu poszczególnych pozycji akt i pas za 1 lub wiecej okresów sprawozdawczych oraz na badaniu powiązań między poszczególnymi grupami aktywów i pasywów *analiza wskaźnikowa - polega na obliczaniu szeregu wsk stanowiacych relację pomiędzy kategoriami ekonom charakt określony obszar działalności. Grupy wskaźników : a)płynności : 1wsk bieżącej płynności finans = akt obr/zobow krótkoterm 2 wsk płynności szybki=(akt obrot-zpasy-rozliczenia międzyokresowe czynne)/zobow krótkoterm 3wsk natychmiastowej zdolności płat­niczej =(środki pieniężne + ekwiwalent środków pieniężnych)/zobowit'izania krótkoterminowe b)wsk wypłacalności : 1wsk ogólnego zadłużenia =(zobowiązania ogółem/aktywa ogółem) 2 Wsk zadłużenia kapitału własnego= zobowiązania ogółem/kapitał własny 3 Wsk zadłużenia długoterm = zobowiązania długoterminowe/kapitał własny

4 wsk pokrycia obsługi długów= (zysk przed opodatkowaniem + odsetki)/(raty kapitałowe + odsetki) 5wsk pokrycia odsetek zyskiem=(zysk przed opodatkowaniem +odsetki)/odsetki

c) struktura majątkowo-kapitałowa : 1wsk pokrycia majątku trw kap wł = kap wł/majątek trw *100%

2 wsk pokrycia majątku trw kap st=kap st/majątek trw*100% 3.wsk pokrycia majątku obrot kap krótkoterm=zobow krótkoterm/majątek obrot 4wsk kap obrot w finans majątku ogółem=kap obrot

---